Το ιστορικό Άστρος Κυνουρίαςβρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού , στα ενδότερα του κάμπου Θυρέας, εκεί που ήτανη αρχαία πόλη Θυρέα και αργότερα το πόλισμα Άστρον, νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες.
Για χιλιάδες χρόνια , τουλάχιστον από το 1,500 π.χ . η νωρίτερα , στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας αδιάκοπα υπήρχε οικισμός και το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας αναμφισβήτητα υπήρχε για πολλούς αιώνες πριν το 1823 .
Γεωγραφικά η περιοχή της Κυνουρίας στην αρχαιότητα χωρίζεται σε δυο μεγάλες ενότητες. Στη βόρεια Κυνουρία ,στα αρχαία χρόνια αντιστοιχούσε στην περιοχή της Θυρεάτιδας Γης η την περιοχή Θυρέας. Στη περιοχή Θυρέας βρισκόταν το μητροπολιτικό κέντρο της περιοχής, που ήταν ο κυριότερος οικισμός της περιοχής το άστυ ( πόλη) Θυρέακαι δευτερεύοντες η Ανθήνη, η Νηρίδα, η Εύα και αργότερα τουλάχιστον από το 2.μ,χ αιώνα το Άστρος. Στο νότιο αντιστοιχούσε στη χώρα των Πρασιών, στην οποία υπήρχε ο κύριος οικισμός Πρασιαί και οι δευτερεύοντες Τυρός και Γλυππία
Υποστηρίζεται η άποψη από τους ιστορικούς οι Θυρεάτες προέρχοντο από τους Δαναούς. που εγκαταστάθηκαν στο Άργος, την πρώτη πόλη της Ευρώπης, από το 2,800-2,000 π.χ.
Ως προς το τοπωνύμιο «Θυρέα», οφείλει την προέλευσή του στο ότι η περιοχή αποτελούσε τη δίοδο ή θύρα επικοινωνίας και μετάβασης από το Κράτος του Άργους στο Κράτος της Σπάρτης και τανάπαλιν (Θουκυδίδης, Β΄ 27). Το φυσικό μάλιστα όριο, κατά τον Ευριπίδη (Ηλ. 410-2), ήταν ο «Ταναός», δηλαδή ο σημερινός χείμαρρος Τάνος.
Αλλά υπάρχει και η άλλη άποψη ,η Θυρέαπήρε το όνομα από τον Θυρεάτη η Θυραιάτη η Θυραίο , έγγονο του Πελασγού.
“Η Θυρέα εν τη Αργολίδι γη και ο Θυρεάτης καλούμενος κόλπος από του Θυραιάτα * τούτου τα ονόματα εσχήκασι” Παυσανίας VIII ,3,3)(*από Θυρεάτης η Θυραιάτης η Θυραίος , ήταν γυιός του Λυκάονος, αρχαίου βασιλιά της Αρκαδίας , γιού του Πελασγού) (Θυεράτις Γη σελ 25).
Η Κυνουρία από τα τέλη του 11ου αι. π.Χ. ως τα ρωμαϊκά χρόνια, αποτέλεσε περιζήτητη λεία για την ικανοποίηση συμφερόντων της Σπάρτης και του Άργους. Η τύχη της Κυνουρίας φαίνεται να κρίθηκε οριστικά ο 546 π.Χ., στη μάχη της Θυρέας (ή μάχη των Εξακοσίων Επιλέκτων), οπότε η Σπάρτη επικράτησε του Άργους και απέκτησε τον έλεγχο της Κυνουρίας.
Η Θυρέα ήταν θρύλος τουλάχιστον από το 1500 π.χ. η νωρίτερα αφού οι Δαναοί είχαν εγκατασταθεί στο Άργος από το 2,800-2000 και από τους Δαναούς προέρχοντο οι Θυρεάτες, που λογικά ήρθαν στη Θυρέα τουλάχιστον πριν το 2,000, σίγουρα ήταν θρύλος πολύ πριν το Τρωϊκό πόλεμο (1250-1240 π.χ.)“Θυρέας Όμηρος μεν ουκ ωνόμασεν, οι δ’ άλλοι θρυλούσι”Στράβων 376 (Θυεράτις Γη σελ 23).
Ο Θουκυδίδης ,ο πρώτος επιστήμονας Ιστορικός του κόσμου, και ο Ηρόδοτος , αναφέρουν η Θυρεάτις Γη ( Θυρέα) υπήρχε πριν 3,000 χρόνια . Ο Ηρόδοτος αναφέρει την Θυρέα στα τέλη του 11ου αι. π.Χ. αιώνα ,που από τότε ήταν για χιλιάδες χρόνια το μήλο της έριδος μεταξύ των Αργείων και των Λακεδαιμονίων.
Οι Αιγινήτες στην αρχή του Πελοποννησιακού πολέμου καταδιώχθηκαν από την πατρίδα τους από τους Αθηναίους και διασκωρπήθηκαν όπου μπορούσαν σε ολόκληρη την Ελλάδα. Μερικοί εγκαταστάθηκαν στην Θυρέα, που τους παραχώρησαν οι Λακεδαιμόνιοι, και άρχισαν να οχυρώνονται στη σημερινή χερσόνησο του Παραλίου Άστρους, γιατί γνώριζαν τους Αθηναίους. Αλλά το 424 π.χ. ο Αθηναίος στρατηγός Νικίας τους καταδίωξε πάλι από τη χερσόνησο του Παραλίου Άστρους και οι Αιγινήτες κατέφυγαν στην γειτονική οχυρωμένη αρχαία πόλη Θυρέα, εγκαταλείποντας τα οχυρά και μισοτελειωμένα τείχη.
Μερικοί Αιγινήτες, αφού δεν είχαν πατρίδα , κατέφυγαν στα βουνά και μερικοί εγκαταστάθηκαν στον Πλάτανο και στο Αγιάννη. Υπάρχει η εκδοχή ο Αγιάννης πήρε το όνομα από τους Αγιαννίτες , που προήλθε από τους Αιγινήτες.
Ο Θουκυδίδης αναφέρεται στην αρχαία πόλη Θυρέα ,που επίσης ήταν οχυρωμένη (Θουκυδίδης 4,56,4,57 )“πάση την στρατιά και αιρούσι Θυρέαν.Και την τε πόλιν κατεύκασαν και τον ενόντα εξεπόρθησαν,τους τε Αιγινήτας…”
Η κρατούσα άποψη από την παραπάνω και άλλες αναφορές του Θουκυδίδη , το άστυ (η πόλη) Θυρέαάρχιζε περίπου δύο χιλιόμετρα από την παραλία και απλωνόταν στη Θυρεατική Γη ,στο κάμπο της Θυρέας και η “άνω πόλις εν η ώκουν”Θυρέα ήταν στο Ελληνικό η Τειχιό, που βρίσκεται μεταξύ Άστρους και Αγιάννη.
Η αρχαία πόλις Θυρέα συμπεραίνουμε σίγουρα βρισκόταν στο κάμπο της Θυρέας κοντά στο Άστροςκαι πιθανά στην σημερινή τοποθεσία του Άστρους, αφού η αρχή της πόλης ήταν περίπου δύο χιλιόμετρα από την παραλία ,όπως αναφέρει ο Θουκυδίδης και θα είχε μια έκταση μερικά χιλιόμετρα, ήταν το άστυ, το μητροπολιτικό κέντρο της περιοχής και η σπουδαιότερη πόλη στην ευρύτερη περιοχή της αρχαίας Βόρειας Κυνουρίας. Από την αρχαία πόλη Θυρέα πήρε το όνομα η περιοχή Θυρεάτις Γη η περιοχή Θυρέα.
Το ιστορικόν Άστρος είναι συνέχεια της αρχαίας πόλης Θυρέας και η πόλη Θυρέα και αργότερα το πόλισμα Άστρον ήτανστα ενδότερα του κάμπου Θυρέαςς ,τηνβρήκαν εκεί ,«Εν Άστρει τη 29 Μαρτίου 1823 και γ’ της Ανεξαρτησίας »οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης, υπήρχε αναμφισβήτητα και τεκμηριωμένα πολλούς αιώνες πριν το 1823 , η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης«Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη» και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
Από τη θέση της αρχαίας πόλη Θυρέαςκαι την αναφορά “άνω πόλις εν η ώκουν”,συμπεραίνουμε στην αρχαιότηταοι κάτοικοι στην περιοχή κατοικούσαν στα ενδότερα, φαίνεται για λόγους υγείας απέφευγαν τα έλη,γιατί η γη δεν ήταν καλλιεργήσιμη γύρω από τα έλη και προτιμούσαν τις βουνοπλαγιές, που επίσης ήταν μακριά από τους πειρατές.
Η πόλη Θυρέα ήταν διμερής, γιατί επίσης υπήρχε και η άνω πόλη στη περιοχή του Ελληνικού η Τειχιό. Ο Θουκυδίδης αναφέρει την πόλη Θυρέα στα ενδότερα του κάμπου Θυρέας αλλά και την“άνω πόλις εν η ώκουν. Συμπεραίνομε από την έμφαση του μεγάλου ιστορικού «εν η ώκουν» ότι οι κάτοικοι για τους λόγους τους πρωταρχικά κατοικούσαν στην άνω πόλη.Η «άνω πόλη» Θυρέα ήταν στο Ελληνικό η Τειχιό μεταξύ Άστρους και Αγιάννη.
Δεν είναι τυχαίο , και έκδηλα έχει σχέση με τους Θυρεάτες, οι Αγιαννίτες το ίδιο συνέχισαν να κάνουν αργότερα για χιλιάδες χρόνια , τον χειμώνα κατέβαιναν για λίγους μήνες στο Άστρος , στο«Γιαλό», στα αρχοντικά ,στους «πύργους» και στα καλύβια τους για να μαζέψουν τις ελιές και την Άνοιξη έφευγαν από τον κάμπο για να αποφύγουν τον ελώδη πυρετότου «Γιαλού»και να μην τους «φάει ο κάμπος , και κατοικούσαν τον περισσότερο χρόνο στα βουνά του Αγιάννη του Άστρους, για το υγιεινόκλίμα του.
Είναι σχετικό οι κάτοικοι του Άστρους να αποκαλούνται και σήμερα Θυρεάτες, υπάρχει από το 1928 η τοπική ποδοσφαιρική ομάδα Πανθυρεατικός , πρόσφατα το 1980 οι Αστρεινοίθυμούνται καιτιμούν τη Θυρέα με το όνομα ομάδας μπάσκετΠήγασοςΑ.Ο.Θυρέας ,γνωστός επίσης με την επωνυμία Πήγασος Άστρους , και άλλοι σύλλογοι, όπως ο ΣύλλογοςΑστρινώνΘυρεατών και Θυρεάτης.ΟιΑστρεινοίδενξεχνούντους προγόνους τους και τιμούν του Θυρεάτας.«ΤΟΥΣΠΑΤΡΗΣΠΡΟΜΑΧΟΥΣΘΥΡΕΑΤΑΣΣΤΕΨΕΝΟΔΗΜΟΣΕΥΚΛΕΙΑΣΣΤΕΦΑΝΩ,ΤΟΙΘΑΝΟΝΕΝΠΟΛΕΜΟΙΣ».
Με την πρώτη διοικητική διαίρεση του ελληνικού κράτους το 1835,συστήθηκεο Δήμος Θυρέαςμε έδρα τον οικισμό Άγιος Ιωάννης(ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835) και το Άστρος εντάχθηκε στο δήμο. Από το 1841 έως το 1912, το Άστρος ήταν η χειμερινή έδρα του Δήμου Θυρέας,ο Αγιάννης ήταν η θερινή έδρα{ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841). Αμέσως μετά την απελευθέρωση από 400 χρόνων σκλαβιάς , οι Θυρεάτες πρόγονοι μας πριν διακόσια χρόνια το 1835 ήξεραν καλά καιεθυμούντοτηνιστορίαμαςαυτονόηταονόμασαντοκαινούργιοΔήμοΘυρέας από τηναρχαίαπόλητηςΘυρέας,που βρισκόταν στην περιοχή του Άστρους, στο κάμπο της Θυρέας.
Ελληνικό η ΤειχιόκαιΘυρέα.
ΥΑ 25344/1499/11-4-1960 – ΦΕΚ 199/Β/11-5-1960Τίτλος ΦΕΚ,Περί κηρύξεως αρχαιολογικού χώρου.“Xαρακτηρίζομεν ως αρχαιολογικόν χώρον την περιοχήν την καλουμένην Ελληνικό η Tειχιό, την ευρισκομένην εις τα ορεινά της Θυρέας και άνωθεν της από Aστρους εις Tρίπολιν οδού”.
Σε απόσταση πέντε χιλιομέτρων από το σημερινό Άστρος, στην περιοχή Ελληνικό η Τειχιό , πιθανότατα εδώ ήταν η επάνω πόλη της Θυρέας ,υπήρχε Ναός αφιερωμένος στο Θεό Απόλλωνα τον οποίο λάτρευαν ιδιαίτερα οι Κυνούριοι. Στη θέση αυτή σήμερα βρίσκονται ερείπια αρχαίας πόλης του 5ου έως 3ου π.χ αιώνα κατά τις εκτιμήσεις των αρχαιολόγων.
Από το Δήμο μας
“Σε απόσταση περίπου 5 χιλιομέτρων από το Άστρος στην κορυφή του λόφου πάνω από τις στροφές «κοδέλες » σε λίγη απόσταση από τον ανηφορικό δρόμο προς τον Αγιάννη βρίσκεται το Ελληνικό η Τειχιό, από εκεί η θέα της Θυρεάτιδας Γης και του Αργολικού κόλπου είναι εξαιρετική. Στο σημείο υπάρχει επιγραφή της αρχαιολογικής υπηρεσίας που οδηγεί σε αγροτικό δρόμο και μετά από 2 χιλιόμετρα φθάνει ο επισκέπτης σε ένα πλάτωμα, που αποτελεί την αρχή 15λεπτης πορείας που οδηγεί στην κορυφή ενός λόφου, του Τειχιού ή Ελληνικού. Εδώ αντικρίζει κανείς τα ερείπια του αρχαίου ιερού ναού του Θεού Απόλλωνα, ερείπια τειχών, οικοδομημάτων και υπόγειων δεξαμενών και λειψάνων της Άνω Θυρέαςή για κάποιους άλλους της Νηρηίδας.”
Το ιστορικό Άστρος και ο ‘Αγιος Ιωάννης (Αγιάννης) είναι μία κοινότητα.
Χιλιάδες έγγραφα και αναφορές του Ελληνικού κράτους από το 1823 μέχρι σήμερα , αγωνιστών του 1821 και ιστορικών μελετητών αναφέρουν σοβαρά τον οικισμό με το νόμιμο όνομα Άστρος και η Εθνοσυνέλευση έγινε στο Άστρος. Τα πρακτικά της Βουλής των Ελλήνων το 1844 με σαφήνεια και διαύγεια τα λένε όλα, για το Άστρος την πρωτεύουσα του δήμου Θυρέαςκαι το Παράλιο Άστρος. Δείτε στο σύνδεσμο πολλές τεκμηριωμένες αναφορές.
Οι κάτοικοι είναι τα κράτη , μας λέει ο πρώτος επιστήμονας ιστορικός Θουκυδίδης, οι Αθηναίοι, Κορίνθιοι, Αργείοι, Λακεδαίμονες… Κυνουριείς ,Θυρεάτες, Αστρεινοί, Αγιαννίτες και ονομάζουν οικισμούς , λιμάνια και περιοχές..…Αθήνα, Κόρινθος, Άργος, Σπαρτη, Κυνουρία ,Θυρέα, Άστρος,Αγιάννης ….. astrosgr.com – Γιάννης Κουρόγιωργας
Το πόλισμα Άστρον2ομ.χ. αιώνα.
Η πρώτη αναφορά για το πόλισμα Άστρον έγινε από τον Πτολεμαίο τον 2ο μ.χ. αιώνα, αλλά ο Πτολεμαίος δεν αναφέρει την ακριβή τοποθεσία του οικισμού . Από την αναφορά του Πτολεμαίου το Άστρον ήταν κάπου από το Λεωνίδιο μέχρι το Ναύπλιο . Δεν υπάρχουν μέχρι σήμερα αξιόπιστα τεκμήρια που να συνδέουν το πόλισμα Άστρον με μία ακριβή και συγκεκριμένη τοποθεσία, παρά μόνο υπάρχουν ερμηνείες και συμπεράσματα.
Είναι αναμφισβήτητο γεγονός και αναφέρεται από πολλούς ιστορικούς μελετητές στην αρχαιότητα οι κάτοικοι στην περιοχή κατοικούσαν στα ενδότερα από την εποχή της Θυρέας μέχρι το 1821 και αργότερα , για λόγους υγείας απέφευγαν τα έλη και προτιμούσαν τις βουνοπλαγιές που επίσης ήταν μακριά από τους πειρατές. (Ν.Βέης και άλλοι).Το αναμφισβήτητο αυτό γεγονός για χιλιάδες χρόνια μας οδηγεί να αναζητήσουμε το πόλισμα Άστρον στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας. Άλλωστε στην αρχαιότητα η τοποθεσία που βρίσκεται το Παράλιο Άστρος πιθανόν είχε άλλη διαφορετική ονομασία από το πόλισμα Άστρον που ήταν Πυράμια η Απόβαθμοι, όπως αναφέρουν ιστορικοί μελετητές.
Από, Νίκο Α. Βέη , Μνείαιτου Άστρους.
« οι διάφοροι πληθυσμοί οι διαιτώμενοι κατά τα παράλια της Θυρεάτιδος ηναγκάσθηκαν για τούτον η εκείνο τον λόγον να πήξωσι τας σταθεράς αυτών καλιάς κατά τα ενδότερα της Κυνουρίας»(σελ 100) και « του κλίματος αυτής μη επιτρέποντος την εν τω ιδίω τόπω χειμώνος και θέρους διατριβήν»… «αναγκάζονται ένεκεν των ελωδών πυρετών να αναβαίνωσιν εις τον Άγιον Ιωάννην»(σελ 99).
Πριν το 1823 η τοποθεσία που βρίσκεται το Παράλιο Άστρος ήταν ακατοίκητη για χιλιάδες χρόνια. Ο Άκουρος αναφέρει στον Όθωνα σχετικά το ακατοίκητο τούτο μέρος. Η χερσόνησος Παραλίου Άστρους , το «Νησί» , είναι βραχώδης και πριν το 1823 στη γύρω περιοχή από την Παλιόστερνα , την σημερινή κεντρική πλατεία , μέχρι τον Ατσίγγανο υπήρχαν πολλά έλη και βούρλα .Το Παράλιο Άστρος είναι ο νεότερος οικισμός την περιοχή και κτίστηκε από Πάνο Ζαφειρόπουλο η Άκουρο, τους αδελφούς του και τους Αγιαννίτες φίλους και συνεργάτες του. Από αναφορά του Λογοθέτη για το σπίτι του ,τα πρώτα σπίτια του οικισμού κτίστηκαν το 1832 και ο καινούργιος οικισμός το 1845 εντάχθηκε στο Δήμο Θυρέας με το επίσημο όνομα Παράλιο Άστρος. ΟΙ Παραλιώτες τίμησαν το Άκουρο με προτομή του στην κεντρική πλατεία, ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ.
Φυσικά από το 1832 μέχρι το 1845 ο οικισμός υπάγεται στον Αγιάννη- Άστρος, αφού οι οικιστές Ζαφειρόπουλοι ,ο Λογοθέτης και οι πρώτοι κάτοικοι ήταν από τον Αγιάννη-Άστρος, που υπερήφανα ονόμαζαν πατρίδα τους. Όπως πάντοτε γίνεται με τα πρώτα σπίτια νέων οικισμών αρχικά υπάγονται στον πλησιέστερο οικισμό μέχρι να αποκτήσουν το επίσημο όνομα και το ίδιο γίνεται σήμερα με τα σπίτια έξω και δυτικά του Άστρους και κοντά στο Χάνι Κοπανίτσα υπάγονται στο Άστρος, αν και βρίσκονται μακρύτερα από το Παράλιο Άστρος.
Αυτό έγινε έκδηλα με το Παράλιο Άστρος το 1832-1845. Πάντοτε όταν κτίζονται τα πρώτα σπίτια δεν ονομάζονται αμέσως από το κράτος επίσημα με όνομα οικισμός και φυσικά τα λίγα σπίτια δεν γίνονται από το κράτος πρωτεύουσα του δήμου, μάλιστα με τό ίδιο όνομα Άστρος που το κράτος χρησιμοποίησε στην Εθνοσυνέλευση πριν λίγα χρόνια και επίσημα είχε ονομάσει το γειτονικό οικισμό Άστρος, που είναι πολύ μεγαλύτερος και έχει πολύ έκδηλη σε όλους τη πρόσφατη ιστορία του από την Εθνοσυνέλευση …«Εξεδόθη εν Άστρει εντός του μουσείου Καρυτσιώτου».
ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845.Ο οικισμός προσαρτάται στο δήμοΘυρέας.Το 1845 ο οικισμός πήρε επίσημα την ονομασία Παράλιο Άστρος. Αν το Παράλιο Άστρος είχε νωρίτερα άλλο επίσημο όνομα θα υπήρχε αναφορά για αλλαγή η κατάργηση ονόματος στο ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845. Από το 1832 μέχρι το 1845 το Παράλιο Άστρος δεν είχε επίσημο όνομα και υπάγετο στο Άστρος .
Ο Leake (TravelsintheMorea )το 1806 αναφέρει δεν υπήρχε οικισμός στην τοποθεσία του Παραλίου Άστρους και αναφέρει το όνομα της τοποθεσίας ήταν Scala of Astro (= Σκάλα του Άστρους) (σελ 485),(σκάλα σημαίνει λιμάνι), όπως επίσης αναφέρουν ο Κ.Ζαφειρόπουλος , η Πελοποννησιακή Γερουσία και πολλοί άλλοι. Ο Leake αναφέρει «στη σκάλα υπάρχουν μια δεξαμενή, ένα χάνι, ένα πυργόσπιτο του (Τούρκου) φοροεισπράκτορα, και δύο τρεις μικρές αποθήκες» (σελ 482 , όπως το ίδιο αναφέρουν και άλλοι ιστορικοί μελετητές. Η Σκάλα του Άστρους ήταν το λιμάνι της περιοχής για χιλιάδες χρόνια.
Αφού δεν υπήρχε οικισμός πριν το 1823 στην σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους και πολλοί συμφωνούν την εποχή αυτή οι κάτοικοι προτιμούσαν τα ενδότερα,(π.χ. Νίκος Βέης ) ,αυτό επιβεβαιώνει την αναφορά του Φραντζή ότιτο πόλισμαΆστρον είναι το σημερινό Άστρος .Αν υπήρχε οικισμός στην σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους το 1435,που έγινε η αναφορά του Φρατζή, κάτι θα υπήρχε έστω και ερείπια το 1806, όπως υπήρχαν σπίτια αδιάκοπα αυτή τη χρονική περίοδο και το 1823 στο Άστρος και στον Αγιάννη, που επίσης οι οικισμοί αναφέρονται από τον Φραντζή το 1435.
Επίσης ο Leake αναφέρει ότι υπήρχαν οικισμοί στην πεδιάδα της Θυρέας. « στην πεδιάδα είναι τα καλύβια που ανήκουν στα χωριά Άγιος Ιωάννης, (το σημερινό Άστρος), Μελιγού, Κορακοβούνι και Πραστός (Άγιος Ανδρέας)» (σελ 483). Αναφέρει « ολόκληρη η πεδιάδα βόρεια του ποταμού ( του μουστού προς την θάλασσα) και της λίμνης Μουστού ονομάζεται Άστρος και νότια Άγιος Ανδρέας» (σελ 484) και στο σημερινό Άστρος το 1806 υπήρχαν σπίτια με δύο πατώματα (σελ 486).
Ο Leake επίσης αναφέρει τα Αγιαννίτικα καλύβια,αλλά επίσηςαναφέρειτον Αγιάννη σανΑγιαννίτικα καλύβια. (σελ 492) «Αυτός ο δρόμος φεύγει στα αριστερά του Eλληνικού φρουρίου που είδα απότην πεδιάδα του Άστρους, (δηλαπό το Ξεροκάμπι) που βρίσκεται δύο μίλια πάνω από τα Αγιαννίτικα Καλύβια, μετά μπαίνει στο καλλιεργούμενο κάμπο του Ξεροκάμπι κοντά στον Αγιάννη».(Leake Travels in Morea,σελ 492)
Συμπεραίνουμε με τα παραπάνω και την τεκμηριωμένη αναφορά του Φραντζή για το Άστρον , το πόλισμαΆστρονβρισκόταν σαν συνέχεια της πόλης Θυρέας στο κάμπο της Θυρέας , κοντά η εκεί που ήταν η αρχαία πόλη Θυρέα,που είναι πολύ κοντά η στο σημερινό Άστρος . Αφού στη περιοχή αναμφισβήτητα στην αρχαιότητα στο συγκεκριμένο σημείο υπήρχε η αρχαία πόλη Θυρέα, είναι λογικό και πιθανό επίσης αργότερα αδιάκοπα να κατοικείται, όπως συνεχίζει να κατοικείται σήμερα.
Το Άστρος και το κάστρο Εστέλλα στον «Αγιάννη του Άστρους» (1256 )
« Κεντρικός πύργος Άστρους » Κάστρο Εστέλλα στο Ξεροκάμπι στον Αγιάννη, η φωτογραφία είναι, Από το Αναστάσιος Ι. Μπάλλας ,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών,Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών Άστρος ( σ.209-210 Κάστρο Άστρους ),Κάστρα της Κυνουρίας-Κάστρα της Τσακωνιάς.
Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας υπήρχε πριν το 1256 .
Νίκο Α. Βέη , Μνείαιτου Άστρους.
Ο Νίκος Βέης (1883; – 1958) Βυζαντινολόγος ιστορικός και νεοελληνιστής, καθηγητής Πανεπιστημίου και Ακαδημαϊκός αναφέρει το σημερινό Άστροςυπήρχε πριν το 1256και από το διμερέςΆστρος –Αγιάννη πήρε το όνομα του το κάστρο Εστέλλα =Άστρος στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη. Αναμφισβήτητα το κάστρο στον Αγιάννη είναι το κάστρο Εστέλλα, του χρονικού του Μορέως.
Οι διακεκριμένοι ακαδημαϊκοί ιστορικοί μελετητές Νίκος Βέης , Σπ. Λάμπρος , Κ.Ρωμαίος, Αδαμ. Αδαμαντίου και Αναστάσιος Ι. Μπάλλας , και άλλοι τοποθέτησαν πειστικάτοκάστρο Εστέλλα του Αραγωνικού Χρονικού του Μορέως στο Ξεροκάμπι ανάμεσα στα χωριά Άγιος Ιωάννης και Άγιος Πέτρος. Επίσης διακεκριμένοι καστρολόγοι πειστικά συμφωνούν με τα παραπάνω. «Αυτός ο δρόμος φεύγει στα αριστερά του Eλληνικού φρουρίου(το κάστρο Εστέλλα =Άστρος) που είδα από την πεδιάδα του Άστρους, (δηλ. από το Ξεροκάμπι) που βρίσκεται δύο μίλια πάνω από τα Αγιαννίτικα Καλύβια, μετά μπαίνει στο καλλιεργούμενο κάμπο του Ξεροκάμπι κοντά στον Αγιάννη».(Leake Travels in Morea,σελ 492)
Και δη εν τη αραγωνιακή παραλλαγή του Χρονικού του Μωρέως αναφέρεται ότι ο πρίγκιψ του Μωρέως Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος προς ευκολωτέραν υποταγήν των Τσακώνων έκτισε , τω 1256, το κάστρον, όπερ καλείται la Estella” Παραθέτω .. Et le princep por mellor senyorear los fizo alli un castiello suso en las montanyas, el qual se clama la Estella .Προφανώςτο Estella τούτο… είναιτοΆστρος» (σ.93»…..
«Όθεν το castiello la Estella (=Άστρος) πρέπει να αναζητήσωμε στα ενδότερα της Κυνουρίας « suso en las montanyas”.«Και όντως το Άστρος και κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές… ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρεινών καλουμένη και (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους,έπειτα δε κατέστη και αυτοτελές χωρίον ,ότε μετά την Άλωσιν της Βασιλευούσης …Και ακριβώς επί μεμονωμένου βουνού άνωθεν του Αγίου Ιωάννου (=Επάνω Άστρους) κείται … το Κάστρο τη Ωριάς …Κατά την εμήν γνώμην μετά τας ανωτέρω εξηγήσεις πιθανώτατα δυνάμεθα να ταυτίσωμεν το Κάστρο της Ωριάς του Πάρνωνος προς το Estella =Άστρος.(σελ 99-100).
Το 1256 «προφανώς το Estella τούτο… είναι το Άστρος» (σελ 93 )
«εκείνου περί τον αιγιαλόν άστρου εις το κάμπο της Μαλεβής» Ανδρόνικου Β’Του Παλαιολόγου 1320 (σελ 93)
“Eγράφη δια χειρός εμού εν τω Άστρω» 1372 και 1374 (σελ 96) («εχομε δύο κώδικες γραφέντας εν Άστρει») (σελ 97)
‘Προς τον αιγιαλόν είναι το Άστρος ,πόλις ποτέ, τανύν έρημον» Μελέτιος,( σελ 101).(Οι Αγιαννίτες αποκαλουσαν το Άστρος και «Γιαλό» και τους Αστρεινούς «Γιαλίσιους»).
Το σημερινό Άστρος αναφέρεται στους Ενετικούς χάρτες του μεσαίωνα Toast(r)ι ,Toastri και Astro και το κάστρο Εστέλλα στο Ξεροκάμπι στον Αγιάννη αναφέρεται Estella και Astro. Η χερσόνησος του Παραλίου Άστρους αναφέρεται στους Ενετικούς χάρτες εσφαλμένα σαν νησί Stella ( ήταν νησί πριν το 5ο αιώνα π.χ.) και το κάστρο Παραλίου Άστρους Astrissi, Αstritzi, Ostrici, Laprici.
Από Νίκο Α. Βέη , Μνείαιτου Άστρους.
Τεκμηριωμένες αναφορές για τοtoastri (= το Άστρος ) και ostrici(= Αστρίτσι) , Astro και Astrizi
“Aλλά το Άστρος και Αστρίτσι δεν είναι εν και το αυτό σημείον» (σελ 97). Για το Κάστρο Παραλίου Άστρους « το 1407,αναφέρεται….και κάστρον Astritzi και κύριος αυτού Lampridios» (σελ 97)
To 1516…« εν τω μνημείω τούτω λέγω, σημειούται toastri (= το Άστρος ) και ostrici(= Αστρίτσι) … “Οθεν εξ όλων των προμνημονευθέντων μαρτυρίων, και άλλων τινων μεγαγενεστέρων χρόνων, ελέγχεται ότι το Αστρίτσι είναι διάφορον του Άστρους τοπογραφικόν σημείον» (σελ 98).
Στεφάνο Magno Astro και Astrizi το 1463 σελ 97 , και πάλι Astro και Astrici ,1463 το αυτό έτος και Astro και Astrizi το 1467
Επίσης Στεφάνο Magno Astro και Astrizi 1469, 1471 σελ 98
“Aλλά το Άστρος και Αστρίτσι δεν είναι εν και το αυτό σημείον» σελ 97«αναγιγνώσκομεν Ostri=Άστρος η μήπως Ostri(ci)= Αστρίτσι
«Ήδη έλθωμεν εις το περί της θέσεως ζήτημα του κάστρου la Estella (=Άστρος )…..ως ρητώς μνημονεύει η αραγωνιακή παραλλαγή του Χρονικού του Μωρέως. Η τόσον δε ρητή μνεία περί του τόπου ,καθ’ όν ιδρύθη το φρούριον, δεν δύναται ν’αναφέρεται εις τα κατά την χερσόνησον του Άστρους περισωθέντα ,εν μέρει, μικρά οχυρωματικά έργα,άτινα και ανίσχυρα θα ήσαν προς τον σκοπόν του Βιλλαρδουίνου¨(σελ 99)
ΑναστάσιοςΙ.Μπάλλας,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών,Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών Άστρος ( σ.209-210 Κάστρο Άστρους )
«Η σημαντικη αυτή οχύρωση είναι η Εστέλλα του Αραγωνικού Χρονικού το κάστρο έχτισε ο Βιλλαρδουίνος στο βόρειο άκρο του Πάρνωνα. Ειναι επίσης άλλο ένα από τα πολλά κάστρα της Ωριάς. Έχει περιγραφεί επαρκώς από τον Antoine Bon και τον Πέππα»
«Γνωρίζουμε ότι μετά την κατάκτηση της Μονεμβασίας ο Βιλλαρδουίνος έχτισε ένα κάστρο το 1256 πάνω στα βουνά για να ελέγχη τους Τσάκωνες. Η σχετική αναφορά στο «Βιβλίο των Άθλων» έχει ως εξής. Et le princep por mellor fenyorear los fizo alli un castiello suso en las montagnas, el qual se clama la Estella (Libro σ.49»
«Πρώτος το αναφέρει ο Leake Travels II σ.486 γράφοντας πως δύο μίλια πάνω από τα Αγιαννίτικα καλύβια , στον καλλιεργημένο κάμπο του Ξηροκαμπιού υπάρχει ένα φρούριο Ελληνικό».
Η πρώτη επίσημη αναφορά της πόλης με το όνομα «Άστρος» συναντάται σε χρυσόβουλο του έτους 1293 του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου. Ο Νίκος Βέης (1883–1958) καθηγητής Πανεπιστημίου και Ακαδημαϊκός αναφέρει «έχομε κατ΄ επανάληψιν μνείας του Κυνουριακού αυτού πολίσματος» του Άστρους το 1256, 1320,1372,1374, 1407,1421 ,1435, 1463, 1467, 1471, 1481.
Ο Γεώργιος Φραντζής αναφέρει το Άστρον και τον Άγιο Ιωάννη το 1435.
Ο Γεώργιος Φραντζής το 1435επιβεβαιώνει η αναφορά του Πτολεμαίου 2ο μ.χ. αιώνα για το πόλισμαΆστρον είναι το σημερινό Άστρος.
Από,Θανάση Π. Κωστάκη: Σύντομη γραμματική της Τσακώνικης Διαλέκτου (BT),1951«Από το Φρατζή,έκδοση Βόννης σ.159…..Και κατά αρχάς του θέρους του ς@μγ (=1435)…. αί είσιν αι κάτω γεγραμμέναι χώραι και πόλεις και κώμαι, Άστρον,άγιος Πέτρος, Άγιος Ιωάννης, Πλαταμόνας (Σημερ.Πλάτανος),Μελίγον (σημερ. Μελιγού),Προάστειον (σημερ,Πραστός) ,Λεωνίδας (σημερ.Λεωνίδιον), Κυπαρισσία (σημερ.Κυπαρίσσι) ,Ρέοντας και Σίτανας (σημερ.Σίταινας)… Βλ.Σ.Λάμπρου,Μικταί Σελίδες , Αθήναι 1905 σ.416-419 και Φ.Κουκουλέ, Αθηνά 39 (1927) σ.122»
Η αναφορά του Φραντζή Άστρον είναι αναμφισβήτητα η δεύτερη αναφορά , η πρώτη ήταν του Χρονικού του Μορέως το 1256, που πειστικά τοποθετείτο σημερινό Άστρος στην συγκεκριμένη τοποθεσία που βρίσκεται σήμερα. Αναμφισβήτητα υπήρχε οικισμός στο σημερινό Άστρος πριν χιλιάδες χρόνια από πολλές άλλες αναφορές . Σίγουρα η αναφορά του Φραντζή είναι για το σημερινό Άστρος και δεν είναι για άλλον οικισμό, γιατί θα έπρεπε να αναφέρεται και το σημερινό Άστρος ,που ήταν ο μεγαλύτερος οικισμός στο κάμπο της Θυρέας, έστω με διαφορετικό όνομα (όπως ο Φραντζής αναφέρει τον μικρότερο οικισμό Μελίγον (σημερ. Μελιγού) και υπήρχε οικισμός στην σημερινή τοποθεσία του Άστρους σύμφωνα με το Νίκο Βέη και πολλές άλλες αναφορές .«Aλλά το Άστρος και Αστρίτσι δεν είναι εν και το αυτό σημείον» (σελ 97).
Επίσης το γεγονός ότι δεν αναφέρεται οικισμός με κανένα όνομα στην σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγους,όπως συμφωνούν ιστορικοί μελετητές τότε δεν υπήρχε οικισμός στο Νησί , αυτό πρόσθετα επιβεβαιώνει ότι η αναφορά του Φραντζή το 1435 για το πόλισμαΆστρον είναι το σημερινό Άστρος.
Το Άστρος και το Παράλιο Άστροςδεν αναφέρονται για εκατοντάδες χρόνια στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγους , αλλά αναφέρονται τα άλλα μεγάλα ιστορικά χωριά. Ο λόγος που το Άστρος δεν αναφέρεται στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγους είναι ότι αναφερόταν ο Αγιάννης,που ήταν το μητροπολιτικό κέντρο της Θυρέας για εκατοντάδες χρόνιακαι ο Αγιάννης ήταν μία κοινότητα με το Άστρος, ήταν βασικά οι ίδιοι κάτοικοι, και ο Αγιάννης αναφερόταν επίσης σαν Άστρος και Αγιάννης του Άστρους. Οι Τούρκοι φορολογούσαν τους κατοίκους , δεν υπήρχε τότε ΕΝΦΙΑ.
Από, Venetians and Ottomans in SouthEast Peloponnese (15th*18th century)
Dr, Evangelia Balta Director of Studies (Institute for Neohellenic Research/National Hellenic Research Foundation)
Επίσης το Άστρον στην αναφορά του Φραντζή σίγουρα δεν είναι το Παράλιο Άστρος . Αν υπήρχε οικισμός το 1435 στο Παράλιο Άστρος ,κάτι θα υπήρχε και αργότερα έστω και ερείπια , αλλά δεν υπάρχουν τεκμήρια για οικισμό αυτή την μακρά χρονική περίοδο ,που ήταν μόνο το λιμάνι της περιοχής και το 1823 σύμφωνα με τον Leake «στη σκάλα (λιμάνι) υπάρχουν μια δεξαμενή, ένα χάνι, ένα πυργόσπιτο του (Τούρκου) φοροεισπράκτορα, και δύο τρεις μικρές αποθήκες» (σελ 482).
Είναι αυταπόδεικτο η αναφορά Άστρον του Φραντζή είναι για το σημερινόΆστρος,που υπήρχε το 2οαιώνα μ.χ.στην αναφορά του Πτολεμαίου με το ίδιο όνομα Άστρον.
Δημήτριος Καρυτσιώτης , η πατρίδα “Astro” , «Άστρος».
Ο Καρυτσιώτης θυμότανε την πατρίδα του Άστρος από το 1756) και το μέγαρο «ΑΣΤΡΟΣ» στη Τεργέστη,
“Ο θρύλος λέει ότι ο 15χρονος Δημήτρης Καρυτσιώτης δούλευε με τον πατέρα του στο χωράφι τους στον Άγιο Ιωάννη Κυνουρίας εκείνο το πρωί του 1756 όταν ένας θείος του, περνώντας από εκεί, του πρότεινε να τον πάρει μαζί του στη Σμύρνη, όπου υπήρχε δουλειά και προοπτική για κάθε σκληρά εργαζόμενο έμπορο. Θα μπάρκαραν σε ένα πλοίο που έφευγε από τη Σκάλα, δηλαδή το σημερινό Παράλιο Άστρος. Δίχως να το σκεφτεί, και προτού ο πατέρας του εξετάσει το ζήτημα δύο φορές, ο ανήσυχος Δημήτρης έτρεξε να βρει τα τσαρούχια του για να ακολουθήσει το συγγενή του στο ταξίδι. Η παράδοση λέει ότι μέσα στη βιασύνη του, έφυγε φορώντας μόνο το ένα. Τόση ήταν η λαχτάρα του να ταξιδέψει.”
Ο μεγάλος εθνικόςευεργέτηςΔημήτριος Καρυτσιώτης μαςέφυγε από την Καρύτσα του Αγιάννη15 χρονώντο 1756, αλλά δεν ξέχασε ποτέ την πατρίδα του τον Αγιάννη και το Άστροςκαι για το λόγο αυτό ονόμασε το κτήριο στην Τεργέστη «ΑΣΤΡΟΣ», που θυμότανε καλά από το 1756 , και στην διαθήκη του δώρησε την Σχολή Καρυτσιώτη και το αγροκήπιο στην «πατρίδα μας» Άστρος.
Εις της διαθήκην τουτην 27ηΦεβρουαρίου 1819στη Τεργέστη οΔημήτριος Καρυτσιώτης, αναφέρει εις παράγραφον 5 της διαθήκης του «5) Αφήνω εις την πατρίδα μας (χωρίον μας) το κτίριον του σχολείου και την περιουσίαν τουΆστρους (Astro)ως είναι»( Φλουδας ,Θυρεατικα Β’ σελ 312) …
Γεώργιος Καρυτσιώτης , τον πλούτο κατά το έγγραφον αριφ 202 την Μονής Λουκούς ,της 10ης Αυγούστου 1840, «το διέθεσεν εις πτωχούς,εκκλησίς,και σχολεία της πατρίδος του Αγιάννη-Άστρος και δι’ έργα κοινωφελή» »( Φλουδας ,Θυρεατικα Β’σελ 324)
Προκόπιος Ν. Καρυτσιώτης, εις παράγραφον 5 της διαθήκης του « 5ον, Αφήνω εφ’ άπαξ εις τους πτωχούς της πατρίδος μου, όπου εγεννήθην δηλαδή εις τον Άγιον Ιωάννην της Πελοποννήσου F 500”, Πέθανε τo 1836.»( Φλουδας ,Θυρεατικα Β’ σελ 327)
Το αξιοθαύμαστο είναι ότι ο Δημήτριος Καρυτσιώτης , με άνετη οικονομική ευημερία, σαν άλλος Βολταίρος «της πράξης», ” δεν σπατάλησε την ζωή του με «αριστοκρατίες ,πολυτέλειες και ψηφιδωτά», αλλά διάλεξε να ασχοληθεί έμπρακταπρωταρχικά με τα «γράμματα»,την μόρφωση των νέων της πατρίδας τουκαι τον αγώνα κατά της Τουρκοκρατίας.
=================================================
Σχολή Καρυτσιώτη, Αγιάννης το 1798 και Άστρος το 1805.
Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης συνέχισε έμπρακτα την Αγιαννίτικη δέσμευση αιώνων, για «γράμματα» και μόρφωση. Το 1798 έκτισε στην θέση «Κουτρί» στον Αγιάννη την περίφημη και καλλιμάρμαρο Σχολή Καρυτσιώτη και το 1805έκτισε στο Άστρος το παράρτημα της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη. Η σχολή Καρυτσιώτη έπαιξε καταλυτικό ρόλο για την τοπική κοινωνία για πολλά χρόνια και ακόμα μέχρι σήμερα, αφού όλοι οι Αγιαννίτες και οι Αστρεινοί με πολύ μόχθο και με κάθε θυσία επιθυμούσαν τα παιδιά τους να μάθουν γράμματα και σαν απόφοιτοι “καλαμαράδες ” να αλλάξουν την ζωή τους, σύμφωνα με τις “έξυπνες ” προσδοκίες του μεγάλου ευεργέτη τους Δημητρίου Καρυτσιώτη.
Η Σχολή Καρυτσιώτη φυσικά κτίστηκε το 1805 εκεί που υπήρχε οικισμός στην περιοχή στο σημερινό Άστρος, που οι Αγιαννίτες είχαν τα αρχοντικά τους (δύο πατώματα κατά τον Leake ), τους «πύργους» και τα καλύβια τους. Στο Άστρος σώζονται μέχρι σήμερα πολλά αρχοντικά και οι “πύργοι” των προκρίτων του Αγιαννη ,που κτίστηκαν πριν το 1805 όπως του Καρυτσιώτη, Πάνου Σαρηγιάννη, Ματθαίου,Παπαπέτρου, Διγενή,της κυρά -Μάρως συζύγου του Κ.Ζαφειρόπουλου, πύργος του Τσιράχη και πύργος του Λογοθέτη,Πέρρου,Πάσχου,ο πύργος της Μαριέττας,Κοράλλη,πύργος του Ζαχαριά, Κομηνέϊκος πύργος,Γ.Σαρηγιάννη,και πολλά άλλα.
Διακρίνεται το μέγαρο «ΑΣΤΡΟΣ» στην Τεργέστη. Mετά τον θάνατο τουΔημητρίου Καρυτσιώτη το μέγαρο ονομάστηκε Palazzo Carciotti.
Το 1798 σε αριστοκρατικό και περίβλεπτο σημείο της παραλίας της Τεργέστης οο μεγάλος εθνικός ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτη άρχισε την ανέγερση μεγαλοπρεπούς μεγάρου, τελείωσε το 1805, και προς τιμήν της ιδιαίτερης πατρίδας του έθεσε την επιγραφή «ΆΣΤΡΟΣ».
Δείτε το συνδεσμο για περισσότερα,Από τον συμπατριώτη μας Γιάννη Δ.Κουρμπέλη
Είναι εύκολα κατανοητό ότι ένα παιδί που έφυγε από την Καρύτσα του Αγιάννη 15 χρονών το 1756, δεν δημιούργησε το ιστορικό Άστρος εκείνη την ημέρα.
Ήθελε να τελειώσει τη ζωή του , με την τελευταία λέξη και επιθυμία του , τονίζοντας στους μεταγενέστερους δέν ξέχασε στη διαθήκη του την πατρίδα του τον Αγιάννη και το «Άστρος»καιτην μεγάλη σημασία για την δέσμευση του, για «γράμματα» και μόρφωση των νέων της πατρίδας του.
«Παραιτώ της πατρίδος μου το κτίριον της Σχολής και το υποτακτικόν( Αγροκήπιο) του Άστρους με όλα τα συμπεριλαμβανόμενα εις το κοντράτο (συμβόλαιο) καμωμένου παρ εμού.Μάϊος 1819 Δ.Καρυτσιώτης»
Το ιστορικόν Άστρος το 1823
“Εν τούτω τω τόπω συνήλθεν η Β΄ Εθνική Συνέλευσις των Ελλήνων, 30 Μαρτίου – 18 Απριλίου 1823»
O «Ιερός Χώρος» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνωνείναι αναμφισβήτητα ένα από το σημαντικότερα ιστορικά μνημεία όχι μόνο της Κυνουρίας, αλλά και της πατρίδας μας. Η επέτειος αυτού του γεγονότος γιορτάζεται με ιδιαίτερη λαμπρότητα κάθε χρόνο την Παρασκευή του Πάσχα.
Το Ελληνικό κράτος αναγνωρίζοντας την μεγάλη προσφορά της Σχολής Καρυτσιώτη και του«Ιερού Χώρου» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων στο Ελληνικό έθνος εκήρυξε σαν «ιστορικόν διατηρητέον μνημείον», «ιστορικό τόπο»και «αρχαιολογικόν χώρον».
Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό τόπο το εναπομείναν σήμερα τμήμα εκτάσεως 18.850 τα.μ. του παλαιού αγροκηπίου (συνολικής εκτάσεως 46 στρεμμάτων), το οποίο ανήκε στη Σχολή Καρυτσιώτη…..
Ο χώρος αυτός είναι τμήμα του αγροκηπίου – αρχικά 46 στρεμμάτων, το οποίο είχε δωρίσει ο Δημήτριος Καρυτσιώτης στη Σχολή, την οποία είχε ιδρύσει το 1805 – δενδροφυτεμένου με πορτοκαλιές, λεμονιές και ελιές, το προϊόν των οποίωνχρησιμοποιούνταν για την πληρωμή των δασκάλων της Σχολής και την κάλυψη των εξόδων της.
Στο αγροκήπιο αυτό έλαβαν χώρα δύο σημαντικά γεγονότα της Επαναστάσεως, το γνωστό ως «κολοκοτρωναίικο τραπέζι της συμφιλίωσης» στις 19 Ιουνίου 1821, στο οποίο είχαν προσέλθει οι οπλαρχηγοί, προκειμένου να ξεπεραστούν οι αντιθέσεις και να ομονοήσουν για την επιτυχία της Επανάστασης που τότε ξεκινούσε, καθώς επίσης και η Β΄ Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων (30 Μαρτίου έως τις 18 Απριλίου του 1823)με την παρουσία οπλαρχηγών, πολιτικών, πλήθους λαού και στρατού. Εντός της Σχολής η οποία περιλαμβάνεται στον υπό κήρυξη χώρο, συντάχθηκε η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης».
“Χαρακτηρίζομεν ως αρχαιολογικόν χώρον την περιοχήν ”Κουτρί” του χωρίου Άγιος Ιωάννης Κυνουρίας, θερινήν έδραν του Άστρους, ένθα ελειτούργησεν η ιστορική σχολή Καρυτσιώτη εν έτει 1798”.
Το Ναύπλιο, που είχε αρχικά επιλεγεί για να πραγματοποιηθεί η Συνέλευση, απορρίφθηκε καθώς εθεωρείτο«τόπος μερικός», υπό την απόλυτο επιρροή του Κολοκοτρώνη. Έτσι, επιλέχθηκε τελικά το Άστρος για την Εθνοσυνέλευση ως«τόπος του Έθνους».“Οι συνεδριάσεις έγιναν στην ύπαιθρο, «μέσα εις ένα περιβόλι», σύμφωνα με τον Κολοκοτρώνη.
Παρaκάτω η «Διακήρυξη της Β΄ των Ελλήνων Συνελεύσεως», ο τονισμός είναι δικός μου.
“Τρίτον ήδη χρόνον διαρκεί ο υπέρ ανεξαρτησίας εθνικός των Ελλήνων πόλεμος και ο τύραννος ούτε κατά γην ούτε κατά θάλασσαν ηυδοκίμησεν. Ενώ δε αι τυραννοκτόνοι χείρες των Ελλήνων έπεμψαν μυριάδας Τούρκους εις άδου, και φρούρια απέκτησαν, και την επικράτειαν εξησφάλισαν, ο δε κρότος των ημετέρων όπλων, αντηχήσας, διετάραξε το Βυζάντιον, ευτύχησε το έθνος να διακηρύξη εν Επιδαύρω κατά πρώτον ως έθνος, την ανεξαρτησίαν του, να νομοθετήση και εθνικήν να καταστήση διοίκησιν .
Ήδη δε μετά δεκαέξ μήνας Δευτέραν να συγροτήση εν Άστρει Συνέλευσιν , η οποία αφού επεξειργάσθη και επιδιώρθωσεν αναλόγως τους καθεστώτας Νόμους , διέταξε πολλά των γενικών του Έθνους συμφερόντων,αφού εμελέτησε τα περί του υποθετικού λογαριασμού , ενησχολήθη εις τα των αναλόγων Εθνικών δυνάμεων της ξηράς και της θαλάσσης. Αφού προσδώρισε ν’ αρχίση η Β’ περίοδος τηε Διοικήσεως ,κατά το ευτυχώς επικρατούντα Νόμον της Επιδαύρου ,δεν μένει άλλον πριν διαλυθή η Συνέλευσις αφήνουσα την Διοίκησιν να εκπληροί τα μεγάλα αυτής χρέη, δεν μένει ει μη να διακηρύξη εις το όνομα του Ελληνικού Έθνους, του οποίου νομίμως φέρει την πληρεξουσιότητακαι κηρύττει σήμερον κατ’ επανάληψιν ενώπιον Θεού και ανθρώπων την πολιτικήν των Ελλήνων ύπαρξιν και ανεξαρτησίαν , δια την ανάκτησιν της οποίας έχυσε το Έθνος και χύνει αίματα ποταμηδόν, με αμετάθετον απόφασιν όλοι, όλοι οι Έλληνες , η να επαναλάβωμεν αυτήν κατά τα απαράγραπτα δικαιώματα μας από το άρπαγα αυτής Σουλτάνον, και να ανεξαρτισθώμεν εντελώς Έθνος χωριστόν, αυτόνομον και ανεξάρτητοναναγνωριζόμενοι δια την δόξαν της Αγίας ημών πίστεως και την ευτυχίαν των ανθρώπων, η με τα όπλα εις τα χείρας όλοι, όλοι οι Έλληνες να καταβώμεν εις τους τάφους, αλλά Χριστιανοί και Ελεύθεροι, καθώς ανήκει εις ανθρώπους ,προσπαθούντας να απολαύσωσι ατίμητα αγαθά , ότι λογής είναι η πολιτική ύπαρξις και ανεξαρτησία , και τα οποία αυτά αγαθά δεν γνωρίζουν εκ φήμης, αλλ’ έχοντες εστερήθησαν, καθώς ανήκει εις ανθρώπους κατοικούντας γην ηρωϊκήν , όπου όλα ενθυμίζοντα την προγονική εύκλειαν και τας προγονικάς αρετάς εμψυχώνουσι μεγάλως ζωογονούντα, και τέλος καθώς ανήκει εις ανθρώπους πάτριον έχοντας τον βάρβαρον να καταπολεμώσι και την πατριδα ν’ απελευθερώσωσι .Ταύτα είναι τα πρακτικά της παρούσης Β’ των Ελλήνων Εθνικής Συνελεύσεως , ταύτα είναι ειδικώτερον, διωρισμένη η Συνέλευσις , από τους ελεύθερους λαούς της Ελλάδος να διακηρύξη εις την υφήλιον περί του ανά χείρας Εθνικού υπέρ ανεξαρτησίας πολέμου, καθώς και περί του σκοπού του Έθνους να επαναλάβη τα οποία έχυσε φώτα, ρυθμιζόμενον κατά τα λοιπά σοφά της Ευρώπης Έθνη, από των οποίων την φιλανρωπίαν ελπίζει το Ελληνικόν Έθνος πάσαν συνδρομήν και βοήθειαν. Η Συνέλευσις είναι ακόμη διωρισμένη να ευχαριστήση από μέρους όλων αυτών των λαών το Στρατιωτικόν και το Ναυτικόν τα οποία εις των δεκαέξ μηνών το διάστημα ενδόξως αντηγωνίσθησαν και υπέρ το πεντήκοντα χιλιάδων εχθρών το αίμα εξέχυσαν.Είναι διωρισμένη να ευχαριστήση και την καθεστώσαν Εθνικήν Διοίκησιν δια τους μεγάλους αγώνας,όσους εδοκίμασεν καθ΄όλην αυτής την δεκαεξαμηνιαίαν πρώτην περίοδον. Να ευχαριστήση και τας διαλυθείσας μερικάς διοικήσεις , οίον Γερουσία της Πελοποννήσου, της Δυτικής Ελλάδος και Άρειον Πάγον..
Καιρός είναι λοιπόν να διαλυθεί σήμερον η Συνέλευσις αύτη, ευχόμενη προς θεόν τον ζώντα τύχην αγαθήν χάριν του Έθνους των Ελλήνων.
Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καριτσιώτου την 18ην Απριλίου του χιλιοστού οκτακοσιοστού εικοστού τρίτου και τρίτου της των Ελλήνων ανεξαρτησίας»
Η Διακύρηξη της Εθνοσυνέλευσης το 1823 , τα Ψηφίσματα, τα έγγραφα του Εκτελεστικού και του Βουλευτικού ,τα πρακτικά της Εθνοσυνέλευσης και τα έγγραφα πολλών υπουργείων (μινιστέρια) Πολέμου, Θρησκείας, Δικαίου και Ναυτικών αναφέρουν «εν Άστρει».
Πρακτικα της Β’Εθνικής Συνελεύσεως, αναδημοσιεύσε το 1971 η Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων, «Πρακτικά της εν Άστρει Συνελεύσεως».(Φλούδας , Θυρεατικά Β , σελ 155)
Αρχεία της Ελληνικής Παλλιγενεσίας . Αριθ.ΚΘ των Πρακτικών της Εθνικής Συνελεύσεως
«B’. Επ’ ουδεμιά προφάσει και περιστάσει δύναται η Διοίκησις να νομοθετήση εναντίως εις το παρόν Πολίτευμα…Εξεδόθη εν Άστρει κατά μήνα μεσούντα τον Απρίλιον…»
Πρακτικά της Β’Εθνικής των Ελλήνων Συνελεύσεως» Συγροτηθείσης εν Άστρει την λ’ Μαρτίου 1823.Φέρουσιν άπασαι τόπον συντάξεως( αι συνεδρίαι) το Άστρος ….».(Φλούδας , Θυρεατικά Β , σελ 156)
Άστρος «Το κλεινόν Άστυ» , Περήφανο και Καρωτό, Χρυσήλιο και Ιστορικόν.
Το Άστρος ονομάστηκε από τους κατοίκους της περιοχής η Πόλη σαν το διάκριση με τους γύρω μικρούς οικισμούς . Οι Αστρεινοί αποκαλούν και σήμερα το οικισμό «Το κλεινόν Άστυ» . Από την Πόλη η το Άστυ προήλθε Toasti= Toast(r)ι, Toastri και το Astro και συμφωνούμε με την σοβαρά τεκμηριωμένη, λογική και έξυπνη άποψη το όνομα Άστρος προήλθε από το Άστυ=(Τoasti) Toast(r)ι , (Καραχάλιος, Ι. Κουσκουνάς ,Κ.Χασαπογιάννης ,Ι. Κακαβούλιας,Ν.Φλούδας Θυρεατικα Β. σελ 24,25).
Με την ευκαιρία αναφέρομε η περιοχή “Άστρα”, είναι η ακάλυπτη από δένδρα τοποθεσία που βρίσκεται βόρεια του Παραλίου Άστρους μέχρι το Ατσίγγανο,περίπου 250 στρέμματα, και την τοποθεσίαν κατείχαν οι κάτοικοι του Αγίου Ιωάννη. Κατά την Αγιαννίτικη παράδοση το όνομα της τοποθεσίας “Άστρα”, έδοσαν οι Αγιαννίτες που τις νύκτες τα καλοκαίρια έβοσκαν τα μεγάλα ζώα τους στον κάμπο και από το γυμνό από δένδρα κάμπο, μακρυά από τις ελιές, έβλεπαν “την νύκτα τα άστρα του ουρανού” και έτσι η περιοχή ονομάσθηκε “Άστρα”.Είναι ενδεικτικό το 2009 στο κτήμα της περιοχής του Δ.Κοψιαύτη, που είναι Αγιαννίτικο όνομα , βρέθηκαν αρχαιολογικά στοιχεία της Ρωμαϊκής περιόδου. Το όνομα Άστρα δεν αναφέρεται σαν οικισμός Άστρα από ιστορικούς μελετητές ,γιατί δεν υπάρχουν ιστορικά στοιχεία για οικισμό , αλλά αναφέρεται σαν τοποθεσία.(Ν.Φλούδας Θυρεατικά Β. σελ 47).
Πιθανόν είναι το όνομα της περιοχής Άστρα να προήλθε από τον γειτονικό οικισμό Άστρος που υπήρχε στα ενδότερα για χιλιάδες χρόνια. Επίσης ο κάμπος της Θυρέας αποκαλείτο από τους Αγιαννίτες και Αστρεινούς Άστρος η κάμπος του Άστρους και πιθανόν το Άστρος έγινε Άστρα. Τότε, τον μεσαίωνα μέχρι το 1832 και νωρίτερα δεν υπήρχε οικισμός στη σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους και για το λόγο αυτό η περιοχή Άστρα νωρίτερα από το 1832 ανήκε αποκλειστικά στους Αγιαννίτες.Το Παράλιο Άστρος έκτισε ο Άκουρος και οι Αγιαννίτες από το 1832-1845 και το 1845 προσαρτήθηκε σαν καινούργιος οικισμός στο υπάρχοντα από το 1835 δήμο Θυρέας
Βέβαια όλοι συμφωνούν και ο πρώτος επιστήμονας ιστορικός Θουκυδίδης , στην αρχαιότητα αναμφισβήτητα το όνομα της περιοχής ήτανΘυρεάτις Γη η Θυρέα και δεν υπάρχουν αναφορές με διαφορετικό όνομα.
Ο Θουκυδίδης ,ο πρώτος επιστήμονας Ιστορικός του κόσμου, λέει οι κάτοικοι είναι τα κράτη ,Αθηναίοι,Κορίνθιοι, Αργείοι, Λακεδαιμόνιοι.
Την τελευταίαν συνεδρίαν της εθνοσυνέλευσης την 18η Απριλίου 1823 « Ανεγνώσθη αναφορά κατοίκων Άστρους..» (Αρχεία Ελληνικής Παλιγγενεσίας τ.Α’, σελ 65) (Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 162) . Οι Αστρεινοί, κάτοικοι του Άστρους, υπήρχαν και προσέφεραν στο Έθνος το 1823και ονόμασαν τον οικισμό Άστρος. Χωρίς κατοίκους δεν υπάρχουν ονόματα.
Υπάρχει η άποψη η Θυρέα πήρε το όνομα από τον Θυρεάτη η Θυραιάτη η Θυραίο ,έγγονο του Πελασγού.
“Η Θυρέα εν τη Αργολίδι γη και ο Θυρεάτης καλούμενος κόλπος από του Θυραιάτα * τούτου τα ονόματα εσχήκασι” Παυσανίας VIII ,3,3)(*από Θυρεάτης η Θυραιάτης η Θυραίος , ήταν γυιός του Λυκάονος, αρχαίου βασιλιά της Αρκαδίας , γιού του Πελασγού) (Θυεράτις Γη σελ 25).
Από την αρχαία πόλη Θυρέα πήρε το όνομα η περιοχή Θυρεάτις Γη η περιοχή Θυρέα .Η Κυνουρία αντλεί το όνομα της από τους Ίωνες Κυνουριείς ( και τον Κύνουρο) και από το Άστρος πήρε το όνομα η ευρύτερη περιοχή.
Το Άστρος ονομάστηκε από τους κατοίκους της περιοχής Άστυ( Πόλη) , σαν διάκριση με τους γύρω μικρότερους οικισμούς . Άστυ (=πόλη ) ονομάζετο αρχικά στην περιοχή η αρχαία πόλη Θυρέα ,το μητροπολιτικό κέντρο της περιοχής στην αρχαιότητα , όπως αργότερα το Άστρος είναι το μητροπολιτικό κέντρο της περιοχής μέχρι σήμερα και από την αρχαιότητα έμεινε αδιάκοπα στους κατοίκους το Άστυ(=πόλη) .Οι Αστρεινοί αποκαλούν και σήμερα το οικισμό «Το κλεινόν Άστυ» . Από το Άστυ, προήλθε Toasti= Toast(r)ι, Toastri και το Astro και συμφωνούμε με την σοβαρά τεκμηριωμένη, λογική και έξυπνη άποψη το όνομα Άστρος προήλθε από το Άστυ=(Τoasti) Toast(r)ι ,Astro (Καραχάλιος, Ι. Κουσκουνάς ,Κ.Χασαπογιάννης ,Ι. Κακαβούλιας, Ν.Φλούδας Θυρεατικα Β. σελ 24,25).
Άστρος «Το κλεινόν Άστυ» , Περήφανο και Καρωτό, Χρυσήλιο και Ιστορικόν.
Άστρος «Το κλεινόν Άστυ» , σημαίνει η ένδοξη πόλη, το ένδοξο,ξακουστό, ονομαστό και ιστορικό Άστρος Κυνουρίας.
Άστρος τοΙστορικόν : «Περήφανο ,καμαρωτό και με την αρχοντιά του .Το Άστρος κλαίει και χαίρεται,πονάει και χορεύει.Κλαίει δικούς του δεκαχτώ που πέσαν στο Δραγούνι και χαίρεται σαν δέχεται πρώτο τον Υψηλάντη.Πονάει για τον Διγενή στην Τρίπολι , χορεύει με τα παιδιά του Άκουρου Νέστορα και Αβραντίνη,που πρώτοι πρωτοπάτησαν της Τρίπολης το Κάστρο.Στα Δερβενάκια μάχεται περήφανα, γενναία και στη Στυλίδα έφθασε Χρυσήλιο το Άστρος να πολεμά κι εκεί Τουρκιά μαζύ με το Νικήτα .Μαζεύει τώρα τους τρανούς και όλους τους μεγάλους τους Έλληνας, τους στρατηγούς Συνέλευσι να κάνουν και ξεφωνίζει στον ντουνιά σε όλη την οικουμένη απ΄του Καρτσιώτη το σχολειό και απ΄το περιβολάκι.Μεγάλο όρκο κάνουμε εις την γλυκειά Πατρίδα ελεύθεροι να ζήσουμε η να χαθούμε όλοι αδερφωμένοι στο σπαθί και σύντροφοι στο βόλι» Ν.Μερκουδιάδης ,από Ι. Κουσκουνάς, Κ.Χασαπογιάννης ,Ι.Κακαβούλιας. 1981 Θυρεάτις Γη ( Ιστορία – Αρχαιολογία – Λαογραφία )
Το Άστρος και ο Αγιάννηςείναι μια κοινότητα και το σπουδαιότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν και έχουν σήμερα σπίτια στον Άγιάννη και στο Άστροςγια πολλές εκατοντάδες χρόνια.Από το χωριό Άγιος Ιωάννης προήλθε το Άστρος , το Παράλιο Άστρος, αλλά και άλλοι οικισμοί.
Καλώς ήλθατε στο ιστορικό Άστρος που το 1823 έγινε η Β’ Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων.
Το Άστρος είναι η έδρα του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας που αποτελείται από 26 Τοπικά Διαμερίσματα και 40 οικισμούς, βρίσκεται στο βόρειο ανατολικό τμήμα του Νομού Αρκαδίας και ανατολικά βρέχεται από τα νερά του Αργολικού Κόλπου, χτισμένο σε υψόμετρο 75 μ. στο κέντρο του κάμπου της “Θυρέας”, νοτιοανατολικά της Τρίπολης 45 χλμ. και νοτιοδυτικά του Ναυπλίου 33 χλμ…..
«Με κύριο χαρακτηριστικό τις ομορφιές του τόπου μας, την μεγάλη ιστορία και τα αξιοθέατα της περιοχής μας, προσκαλούμε τους επισκέπτες μας σε ένα μαγευτικό ταξίδι, που μπορούν να συνδυάσουν τα πεδινά μας, το βουνό και την θάλασσα, σε πολύ κοντινές αποστάσεις και να γνωρίσουν όλα τα χωριά του Δήμου μας»
Με την πρώτη διοικητική διαίρεση του ελληνικούκράτους το 1835,το Άστρος εντάχθηκε στον Δήμο Θυρέαςμε έδρα τον οικισμό Άγιος Ιωάννης(ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835).
Από το 1841 έως το 1912, το Άστρος ήταν η χειμερινή έδρα του Δήμου Θυρέας,ο Αγιάννης ήταν η θερινή έδρα{ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841).
Από το 1912 ο οικισμός αποτέλεσε έδρα κοινότητας Άστρους η οποία εξελίχθηκεστο Δήμο Άστρους το 1985(ΦΕΚ 99Α – 28/05/1985)(Για ιστορικούς λόγους έγινε δήμος).
Από το 1998 το Άστρος αποτελεί έδρα του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας (ΦΕΚ 244Α – 04/12/1997).
Το 1845. Ο Αγιάννης αποτέλεσε την θερινή έδρα της Επαρχίας Κυνουρίας.
ΦΕΚ 252Α – 24/08/1912. Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Θυρέας και ορίζεται έδρα της κοινότητας Παραλίου Άστρους
ΦΕΚ 244Α – 04/12/1997.Ο οικισμός αποσπάται από την κοινότητα Παραλίου Άστρους και προσαρτάται στο δήμο Βόρειας Κυνουρίας
Το σημερινόΆστρος υπήρχεπολλούςαιώνες πριν το 1823, δεν το δημιούργησαν τυχαία εκείνη την ημέραοι πληρεξούσιοι της εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης το βρήκαν εκεί, υπήρχε από τον 2ομ.χ. αιώνα,το 1256, το 1435 , το 1756 και υπάρχει αδιάκοπασύμφωνα με το Ελληνικό κράτος από το 1823 μέχρι σήμερα.
Στην ιστορική Θυρεάτιδα Γη και στο Δήμο Βόρειας Κυνουρίας για χιλιάδες χρόνια οι φιλόξενοι κάτοικοι της Θυρέας , απόγονοι των Πελασγών, άνθρωποι του Ελληνικού μέτρου και της «αιδούς και της δίκης» , πάντοτε είχαν αμοιβαίο σεβασμό για τους γείτονες τους. Διαχρονικά πίστευαν και συνεχίζουμε να πιστεύουμε σήμερα είναι πρωταρχικάκαι δικό μας συμφέρον οι γείτονες μας να είναι καλύτερα από εμάς. Στο Άστρος, το Κλεινό Άστυ και την μητρόπολη της Θυρεάτιδας Γης ,τα τελευταία πενήντα χρόνια πολλοί κάτοικοι από τα γύρω χωριά και από όλη της πατρίδα μας εγκαταστάθηκαν μόνιμα και αποκαλούν περήφανα πατρίδα τους το ιστορικό Άστρος Κυνουρίας .
Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,στα ενδότερα του κάμπου Θυρέας, εκεί που στο παραπάνω χάρτη διακρίνεται η αρχαία πόλη Θυρέα (Τhyrea) και αργότερα ήταντο πόλισμα Άστρον, νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες.
Το ιστορικόν Άστρος είναι συνέχεια της αρχαίας πόλης Θυρέας και η πόλη Θυρέα και αργότερα το πόλισμα Άστρον ήταν στα ενδότερα του κάμπου Θυρέαςστην σημερινή τοποθεσία του Άστρους . Το 1823 το Άστρος το βρήκαν εκεί ,«Εν Άστρει τη 29 Μαρτίου 1823 και γ’ της Ανεξαρτησίας »οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης, υπήρχε αναμφισβήτητα και τεκμηριωμένα πολλούς αιώνες πριν το 1823 , η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη» και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
Νικολάου Ι. Φλούδα –Διακοσιαετηρίς Σχολής Αγίου Ιωάννου Άστρους Κυνουρίας, Αθήνα 1965
Νίκος Α. Βέης , Μνείαι του Άστρους
Αναστάσιος Ι. Μπάλλας,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών,Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών Άστρος ( σ.209-210 Κάστρο Άστρους )
ΙωάννηΜ.Αρβανίτη– Από τιςΠηγέςτου Λαού μας, τόμος A,Β,Αθήνα1988
ΙωάννηΜ.Αρβανίτη-Η Επαναστατική Προσωρινή Διοίκηση της Ελλάδας στον Άγιο Ιωάνη (Αγιάννη) Β.Κυνουρίας -20 Αυγουστου εως 1 Οκτωβριου 1822
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη –Οι σχολές του Δημητρίου Καρυτσιώτη στον Άγιο Ιωάννη και το Άστρος Θυρέας – Κυνουρίας κατά τα προεπαναστικά χρόνια έως την απελευθέρωση, Εταιρία Πελοποννησιακών Σπουδών, Αθήνα 2001
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη -Το κάστρο του Παραλίου Άστρους Κυνουρίας πρώτες παρατηρήσεις, Αθήνα 2007
Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας είναι συνέχεια της αρχαίας πόλης Θυρέας. Η πόλη Θυρέα και αργότερα το πόλισμα Άστρον ήταν στην σημερινή τοποθεσία του Άστρους , το Άστρος υπήρχε αναμφισβήτητα πολλούς αιώνες πριν το 1823 ,η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη» και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
Ευχαριστούμε όλους τους φίλους μας που καθημερινά επισκέπτονται την ιστοσελίδα μας astrosgr.com/ & astrosgr.org και τις ομάδες μας στο ΦΒ για το Άστρος ,μας υποστηρίζουν και μας ενθαρρύνουν να συνεχίσουμε την προσπάθεια για την προβολή του τόπου μας, για ότι έχουμε .
Ευχαριστούμε το πρόεδρο της κοινοτητας Άστρους και το κοινοτικό συμβούλιο για την φιλοξενία στην ιστοσελίδα της κοινότητας. Παρακαλούμε δημόσια το Δ.Σ. του δήμου μας ,κάποτε να κάνουν τα αυτονόητα για την ιστοσελίδα του δήμου μας , ποτέ δεν είναι αργά.
Ευχόμαστε ο δήμαρχος και οι αιρετοί μας κάποτε να καταλάβουν η κάθε προβολή του τόπου μας , όπου μπορούμε, και η προβολή της Σχολής Καρυτσιώτη και του “Ιερού” Χώρου της Εθνοσυνέλευσης ,χωρίς χρήματα , που αναμφισβήτητα είναι τα σπουδαιότερα ιστορικά μνημεία στον τόπο μας και στην Κυνουρία, δεν γίνεται αποκλειστικά για τον Καρυτσιώτη…. , αλλά ουσιαστικά γίνεται για όλόκληρο το Δήμο Βόρειας Κυνουρίας,την Αρκαδία και την πατρίδα μας. Πάντοτε οι επισκέπτες μας θα κοιτάνε πρώτα την ιστοσελίδα του κάθε δήμου, όταν ψάχνουν που θα περάσουν τις διακοπές τους στη πατρίδα μας , αυτό δεν θα αλλάξει ποτέ. Είμαστε όλοι στην ίδια βάρκα της Θυρεάτιδας Γης. Νά είσαστε καλά.
Μας διαβάζουν πολλές εκατοντάδες χιλιάδες αναγνώστες από όλη την υφήλιο,στη ιστοσελίδα μας astrosgr.com/ & astrosgr.org έχουμε για τέσσερα χρόνια μέχρι σήμερα 380,000 επισκέψεις!!!.και πρόσφατα σταθερά 20,000 επισκέψεις το χρόνο,οι αριθμοί είναι εντυπωσιακοί.
Θέλουμε να μοιραστούμε μαζύ σας τα πρόσφατα ευχάριστα στοιχεία από την ιστοσελίδα μας astrosgr.com/, & astrosgr.org (Οκτώβριος 31, 2025). Από το Οκτώβριο του 2021, τέσσερα χρόνια τώρα, όταν παρουσιάσαμε την ιστοσελίδα μας είχαμε περίπου 380,000 επισκέψεις , στην αρχή πολύ υψηλά και σταθερά , τα τελευταία τρία χρόνια περίπου 20,000 επισκέψεις το χρόνο,περίπου 1,700 το μήνα.Οι αριθμοί είναι εντυπωσιακοί.
2021 = 76,911, (για τρεις μήνες )
2022 = 244, 900,
2023 = 20,272
2024 = 20,545
2025 = 17,863 (μέχρι November 10,2025,org 2,500)
Η δημοφιλέστερη ανάρτηση είναι η παρακάτω με 6,405 επισκέψεις. Σε κάθε ανάρτηση παρακάτω στο τέλος έχουμε σε παρένθεση τον αριθμό επισκέψεων μέχρι την 31-10-2024 π.χ. (6,405)
Τις τρεις παρακάτω δημοφιλέστατες αναρτήσεις επισκέπτηκαν αντίστοιχα, μόνο την πρώτη ημέρα 3,015, 3,207 και 2,810 επισκέπτες , οι αριθμοί είναι εντυπωσιακοί. Βέβαια είχαμε στισ ίδιες αναρτήσεις και άλλες επισκέψεις αργότερα. Πρέπει να αναφέρουμε δεν καταγράψαμε όλες τις αναρτήσεις σε άλλα μέσα επικοινωνίας που κοινοποιήθηκαν οι αναρτήσεις μας , υπάρχουν και άλλες πολλές επισκέψεις αλλά δεν τις γνωρίζουμε. Προβάλουμε την Θυρεάτιδα Γή και τους γείτονες μας όσο μπορούμε καλύτερα . Οι παραπάνω αριθμοί είναι μόνο για τα δικά μας 3 μέσα επικοινωνίας που γνωρίζουμε και ελέγχουμε.
Όλοι μπορούμε καλύτερα. Σας ευχαριστούμε , να είσαστε καλά
Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας απέχει 170 χλμ από την Αθήνα , 200 χλμ από το αεροδρόμιο, και βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας ,εκεί που ήταν η αρχαία πόλη Θυρέακαι αργότερα το πόλισμα Άστρον , νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες. Ο Αγιάννης απέχει 17 χλμ. από το Άστρος και το Παράλιο Άστρος απέχει 4 χλμ από το Άστρος.
O Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, πρόεδρος του Εκελεστικού (δηλ.Πρωθυπουργός), σε επιστολή στις 22 Απριλίου 1823 αναφέρει . « η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος, στον κόλπο του Ναυπλίου» (Αριστείδης Ν. Χατζής σελ 121).
Το Άστρος υπήρχε χιλιάδες χρόνια νωρίτερα πριν το 1823, το βρήκαν εκεί οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης, και βέβαια «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος»
«Καλώς ήλθατε στο ιστορικόν Άστρος που το 1823 έγινε η Β’ Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων και στο ιστορικόν Αγιάννη του Άστρους που το 1822 ήταν πρωτεύουσα του Ελληνικού κράτους » .
Καλώς ήλθατε στο ιστορικόν Άστρος που το 1823 έγινε η Β’ Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων και στο ιστορικόν Αγιάννη του Άστρους που το 1822 ήταν πρωτεύουσα του Ελληνικού κράτους .
Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού , στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας ,εκεί που ήταν η αρχαία πόλη Θυρέακαι αργότερα το πόλισμα Άστρον, νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες.
Οι επισκέπτες μας ,κυρίως από το εξωτερικό, έρχονται στην πατρίδα μας πρωταρχικά για την ιστορία μας και ταυτόχρονα για τον «ήλιο και τη θάλασσα» . Είναι λάθος η άποψη ότι όλοι έρχονται για την θάλασσα, όταν όλοι εύκολα μπορούν να την βρούν σχεδόν την ίδια παντού γύρω μας και μερικές φορές με καλύτερες υποδομές.
Αυτός ο δυναμικός συνδυασμός, ιστορίας και θάλασσας . μας κάνει μοναδικούς και είναι αναμφισβήτητα το μεγάλο πλεονέκτημα που έχουμε , όταν μάλιστα προσθέσουμε τα βουνά και τα μοναστήρια μας.
Το Παράλιο Άστρος απέχει από το Άστρος 4 χλμ.Το Παράλιο Άστρος αποκαλείται από τους κάτοικους του το “Νησί”.
Οι παρακάτω αποστάσεις είναι από το Άστρος ,
Το Άστρος απέχει περίπου από το Άργος 34 χλμ , από το Ναύπλιο 33 χλμ, από την Τρίπολη 40 χλμ, Λεωνίδιο 48 χλμ, Σπάρτη 82 χλμ ,Μυστρας 90 χλμ, από Αθήνα 170 χλμ και από το αεροδρόμιο Αθηνών 200 χλμ
Στο Άστρος και στο Παράλιο Άστρος υπάρχουν πολλά ξενοδοχεία και εστιατόρια με παραδοσιακά φαγητά, όπως και στά περισσότερα γειτονικά χωριά.
Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού , στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας ,εκεί που στο παραπάνω χάρτη διακρίνεται η αρχαία πόλη Θυρέακαι αργότερα ήταν το πόλισμα Άστρον, νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες.
Το ιστορικό Άστρος και ο ‘Αγιος Ιωάννης (Αγιάννης) είναι μία κοινότητα και το κυριότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν για πολλούς αιώνες και έχουν μέχρι σήμερα σπίτια στον Άστρος και στον Αγιάννη του Άστρους.
Τίτλος ΦΕΚ Περί κηρύξεως χώρου της μάχης των Βερβένων ως ιστορικού τόπου.
Κείμενο
”Εγκρίνομεν τον χαρακτηρισμόν του χώρου της μάχης των Βερβένων ως ιστορικού τόπου, λόγω της αναμφιβόλου ιστορικότητός του και προς αποφυγήν της περαιτέρω αλλοιώσεως”.
KN 5351/1932, άρθρο 52
Ν 1469/1950
ΥΑ ΥΠΠΕ/ΑΡΧ/Β1/Φ30/38870/844/9-8-1983 – ΦΕΚ 537/Β/13-9-1983 Τίτλος ΦΕΚ Χαρακτηρισμός της οικίας ιδιοκτησίας Αφών Χριστοφίλη στον οικισμό Άνω Δολιανά επαρχίας Κυνουρίας νομού Αρκαδίας ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου Κείμενο “Xαρακτηρίζουμε την οικία ιδιοκτησίας αδελφών Χριστοφίλη στον οικισμό Άνω Δολιανά επαρχίας Κυνουρίας νομού Αρκαδίας ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, δυνάμει του άρθρου 52 του Κ Ν 5351/32 “περί αρχαιοτήτων”, γιατί στο σπίτι αυτό οχυρώθηκε οαγωνιστής της Επανάστασης του 1821 ”Nικηταράς ο Tουρκοφάγος ‘ στη μάχη των Δολιανών και γι’ αυτό το λόγο είναι γνωστό ως ”ταμπούρι του Nικηταρά”. Η οικία, που βρίσκεται σε περίοπτη θέση και στρατηγική θέση του οικισμού, αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα οχυράς κατοικίας της περιοχής”.
K N 5351/1932, άρθρο 52.
Στις πρώτες σημαντικότατες νίκες των Ελλήνων αγωνιστών του 1821 στο Βαλτέτσι, στα Βέρβενα και τα Δολιανά κρίθηκε η τύχη του απελευθερωτικού αγώνα και άνοιξαν οι δρόμοι για την απελευθέρωση της υποδουλωμένης Τριπολιτσάς, που ήταν το ευφυέστατο και μεγαλεπήβολο σχέδιο του Γέρου του Μωριά, καθοριστικής σημασίας για τη τελική επιτυχία του αγώνα. Χαρακτηριστικά πριν την μάχη των Δολιανών και των Βερβένων , οι Έλληνες έλεγαν «έρχονται οι Τούρκοι» και κρυβόντουσαν και μετά τη αποφασιστική νίκη έλεγαν «που είναι οι Τούρκοι» για να τους σφάξουν. Ο «Τουρκοφάγος» με το αιματοβαμμένο σπαθί του σηκωμένο ψηλά κυνήγαγε τους Τούρκους μέχρι την Τριπολιτσά φωνάζοντας δυνατά «Που πάτε ωρέ Περσιάνοι! Σταθείτε να πολεμήσετε»! Ουσιαστικά στα ιστορικά Βέρβενα και στα ιστορικά Δολιανά « έκλεισαν οι στράτες του Μωριά» για να είμαστε σήμερα ελεύθεροι.
«Στις 12 και 13 Μαΐου 1821 έγινε στο Βαλτέτσι της Αρκαδίας μια μάχη καθοριστικής σημασίας ανάμεσα σε Έλληνες και Τούρκους. Επρόκειτο για την πρώτη «τακτική» μάχη, που είχε διάρκεια 23 ώρες σύμφωνα με τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη που ήταν επικεφαλής των Ελλήνων. Οι πρόγονοί μας πέτυχαν μια μεγάλη νίκη η οποία τους έδωσε μεγάλη αυτοπεποίθηση, καθώς πείστηκαν ότι μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τους Τούρκους. Αν οι Τούρκοι κέρδιζαν τη μάχη του Βαλτετσίου το μέλλον της Επανάστασης ήταν ζοφερό. Ο Κολοκοτρώνης γράφει σχετικά: «Εκείνος ο πόλεμος (στο Βαλτέτσι) εστάθη η σωτηρία της Ελλάδος».».
Η ήττα των Τούρκων στο Βαλτέτσι σήμανε εκτός των άλλων και την αποτυχία του σχεδίου τους για προέλαση προς τη Μεσσηνία από τον δρόμο της Μεγαλόπολης. Η ήττα τους έπρεπε ν’ αντισταθμιστεί πολύ γρήγορα από μια νίκη. Ο Μουσταφάμπεης η Κεχαγιάμπεης που ήταν ο αρχηγός των Τούρκων στο Βαλτέτσι, μόλις πέντε ημέρες αργότερα αποφάσισε να εκστρατεύσει εναντίον του στρατοπέδου των Βερβένων το οποίο θεωρούσε εύκολο στόχο καθώς ήταν περισσότερο απομονωμένο από τα υπόλοιπα. Πίστευε ότι το στρατόπεδο θα διαλυόταν και οι Τούρκοι θα έφταναν στον Μυστρά και από εκεί στη Μεσσηνία για να καταπνίξουν την Επανάσταση. Αλλά και σε περίπτωση ήττας τους ο δρόμος του Άργους και της Κορίνθου θα ήταν ανοιχτός για να κατέβουν ενισχύσεις από την Ανατολική Στερεά.
Το βράδυ της 17ης προς 18ης Μαΐου 1821 ξεκίνησε ο Κεχαγιάμπεης από την Τριπολιτσά επικεφαλής μεγάλης δύναμης (4.000 άνδρες και κανόνια, κατά τον Σπ. Τρικούπη) , με στόχο τη διάλυση του ελληνικού στρατοπέδου στα Βέρβενα.
Όταν έφτασε στις Ρίζες, ο Κεχαγιάμπεης χώρισε τη δύναμή του σε τρεις φάλαγγες.
Η δεύτερη φάλαγγα επιτέθηκε στα Δολιανά, έχοντας απώτερο στόχο να προσβάλλει το στρατόπεδο των Βερβένων από τα νοτοανατολικά.
Η τρίτη φάλλαγα (κυρίως ιππικό) επιτέθηκε στο Δραγούνι.Με σχέδιο να ενωθεί αργότερα με τις άλλες δυνάμεις που εμάχοντο στα Βέρβενα.
Η απελευθέρωση του έθνους δεν δωρίζεται αλλά κερδίζεται στα πεδία των μαχών με το αίμα των ηρώων προγόνων μας που έμπρακτα έκαναν το πατριωτικό τους καθήκον. Δυστυχώς στο Δραγούνι στις 18 Μαϊου του 1821, οι Τούρκοι με την υπεροχή του ιππικού νίκησαν τους Έλληνες και εκεί σκοτώθηκε ο Αγιαννίτης οπλαρχηγός του Πάνου Ζαφειρόπουλου Γεωργάκης Διγενής και 17 Αγιαννίτες αγωνιστές. Ο Πάνος (Άκουρος)Ζαφειρόπουλος αυτή την ημέρα συμμετείχε στη μάχη των Βερβένων.
Ο Νικηταράς είχε περάσει από τα Δολιανά αλλά μόλις ενημερώθηκε ότι οι άνδρες του Κεχαγιάμπεη επιτίθενται στο χωριό επέστρεψε εκεί μαζί με τον αδελφό του Νικόλα Σταματελόπουλο και οχυρώθηκαν σε 13 πετρόκτιστα σπίτια. Άλλοι 100 άνδρες από τον Άγιο Πέτρο Κυνουρίας έσπευσαν στο πλευρό του ενώ και δύο ντόπιοι οπλαρχηγοί ο Μητρομάρας Αθανασίου και ο Ηλίας Κωνσταντόπουλος ένωσαν τις δυνάμεις τους με εκείνες του Νικηταρά.
Ο Κεχαγιάμπεης είχε περισσότερους από 2.000 άνδρες οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν Τουρκαλβανοί
Ο Κεχαγιάμπεης έκανε στρατηγείο του την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου και αφού τοποθέτησε τα πυροβόλα του σε καίριες θέσεις άρχισε τον κανονιοβολισμό του χωριού των Δολιανών για να διασπείρει τους αμυνόμενους. Τα σπίτια των Δολιανών αποδείχτηκαν ανθεκτικά και οι Έλληνες πολεμιστές παρακινούμενοι από τον Νικηταρά αγωνίζονταν γενναία. Μάλιστα ένας αγωνιστής από τη Βαρβίτσα σκότωσε τον Τούρκο αρχικανονιέρη. Η μάχη συνεχιζόταν το ίδιο όμως γινόταν και στα κοντινά Βέρβενα.
Στο στρατόπεδο των Βερβένων υπήρχαν 2.500 περίπου πολεμιστές με επικεφαλής τους Παναγιώτη Γιατράκο, Αντώνη Μαυρομιχάλη, Αναγνώστη Κοντάκη , Πανο (Άκουρο) Ζαφειρόπουλοκαι το επίσκοπο Βρεσθένης Θεοδώρητο.
Ο Παναγιώτης Γιατράκος προσπάθησε αρχικά να χτυπήσει τους Τούρκους όταν έφταναν στα Βέρβενα αλλά σε αφύλακτο μέρος. Έτσι η προσπάθειά του δεν απέδωσε. Σιγά σιγά ο κλοιός γύρω από τα Βέρβενα στένευε ιδιαίτερα όταν έφτασε και στο τμήμα που πέρασε από το Δραγούνι. Σύντομα οι Τούρκοι κατέλαβαν το ύψωμα που βρίσκεται πάνω από το χωριό και έστησαν πάνω σ’ αυτό τη σημαία (το μπαϊράκι όπως λεγόταν τότε) τους.
Δεν πρόλαβαν όμως να χαρούν την επιτυχία τους αυτή, γιατί δύο άριστοι Μανιάτες σκοπευτές, υποσχέθηκαν να σκοτώσουν τον μπαϊρακτάρη (=τον σημαιοφόρο), αφού πάρουν πρώτα ως αμοιβή10 φισέκια (φυσίγγια δηλαδή) ο καθένας και την ευχή του δεσπότη Θεοδώρητου. Πραγματικά αυτό έγινε. Οι Μανιάτες σκότωσαν τον σημαιοφόρο και πέταξαν κάτω τη σημαία. Ένας άλλος μπαϊρακτάρης , έστησε και δεύτερη σημαία, αλλά οι Μανιάτες τον σκότωσαν κι αυτόν.
Αυτό το γεγονός έδωσε θάρρος στους Έλληνες, ενώ αντίθετα οι Τούρκοι το θεώρησαν κακό οιωνό. Αποφάσισαν έτσι να φύγουν, φοβούμενοι πανωλεθρία ανάλογη μ’ αυτή του Βαλτετσίου. Τότε δέχτηκαν την επίθεση όσων ήταν κλεισμένοι στα Βέρβενα. Σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή, οχυρώθηκαν σε μία εκκλησία ανάμεσα στα Βέρβενα και τα Δολιανά. Οι απώλειες των Τουρκαλβανών δεν ήταν πολύ μεγάλες.
Ο Σπυρίδων Τρικούπης, γράφει για 70 νεκρούς, ενώ ο Αναγνώστης Κοντάκης που πήρε μέρος στη μάχη, αναφέρει ότι οι εχθρικές απώλειες ήταν μεγαλύτερες και ότι η κύρια μάχη έγινε στο φαράγγι ανάμεσα στα Βέρβενα και τα Δολιανά και κράτησε όλη την ημέρα. Οι ηττημένοι άφησαν στο πεδίο της μάχης πολλά λάφυρα
Οι Τουρκαλβανοί υποχρεώθηκαν να υποχωρήσουν ως τα Δολιανά, όπου συνέχισαν τη μάχη ως τις 2 μετά τα μεσάνυχτα. Εξαντλημένοι τότε τράπηκαν σε φυγή και χάθηκαν μέσα στον κάμπο της Τριπολιτσάς. Εκεί όμως τους περίμεναν και τους χτυπούσαν μερικοί θαρραλέοι Έλληνες, διότι ήταν «σκότος βαθύτατον και δεν διεκρίνοντο οι ημέτεροι από τους εχθρούς». Μια ξαφνική βροχή, τους γλίτωσε από τη σφαγή.
Η μάχη στα ιστορικά Βέρβενα και στα ιστορικά Δολιανά την 18ην Μαϊου 1821 ματαίωσε τη διάλυση του στρατοπέδου των Βερβένων και το σχέδιο των Τούρκων. Επίσης τόνωσε το ηθικό των επαναστατών και άνοιξε το δρόμο για την απελευθέρωση της υποδουλωμένης Τριπολιτσάς.
Οι Τούρκοι μετά την ήττα τους στα Βέρβενα και στα Δολιανά κλείστηκαν οριστικά στην Τριπολιτσά. Ο γέρος του Μωριά αναμφισβήτητα δικαιώθηκε και άρχισε να « κλείνει τις στράτες του Μωριά»…για τα επακόλουθα.
Αναμφισβήτητα το “στρατόπεδο των Βερβένων” έπαιξε καταλυτική σημασία για την οργάνωση και επιτυχία του απελευθερωτικού αγώνα .Δεν είναι υπερβολή να πούμε από το “στρατόπεδο των ιστορικών Βερβένων” άρχισε ουσιαστικά και στρατιωτικά η απελευθέρωση της πατρίδας μας.
Ο Νικηταράς απέκτησε μεγάλη αίγλη και τότε του δόθηκε το προσωνύμιο «Τουρκοφάγος». Κατά κάποιον τρόπο, πήρε εκδίκηση για τον πατέρα του και τον εντεκάχρονο αδελφό του Ιωάννη που σφαγιάστηκαν στη Μονεμβασιά τον Οκτώβριο του 1816.
Ο Νικηταράς, το πραγματικό ονοματεπώνυμο του οποίου ήταν Νικήτας Σταματελόπουλος, γεννήθηκε το 1782 στη Μεγάλη Αναστασίτσα (σήμερα Νέδουσα Μεσσηνίας). Η μητέρα του, ήταν αδελφή της γυναίκας του Θ. Κολοκοτρώνη. Η γενναιότητα και η προσφορά του στον Αγώνα, είναι γνωστές. Ξεχωριστή ήταν και η ανιδιοτέλεια του. Μια φορά μόνο, μετά τη μάχη στα Δερβενάκια καταδέχτηκε να πάρει από τα πλούσια λάφυρα ένα πολύτιμο σπαθί, το οποίο πρόσφερε αργότερα σ’ έναν έρανο για το Μεσολόγγι.
Μετά την Επανάσταση, φυλακίστηκε γιατί θεωρήθηκε αρχηγός της «Φιλορθοδόξου Εταιρείας» (Δεκέμβριος 1839). Δικάστηκε και αθωώθηκε στις 11 Ιουλίου 1840, ωστόσο η Κυβέρνηση δεν τον απελευθέρωσε τότε, αλλά μόλις στις 18 Σεπτεμβρίου 1841. Είχε σχεδόν τυφλωθεί, καθώς έπασχε από ζάχαρο.
TΜετά την αποφυλάκισή του, του δόθηκε «άδεια επαιτείας» κάθε Παρασκευή στον Πειραιά, εκεί που βρίσκεται σήμερα ο ναός της Ευαγγελίστριας. Μετά το 1844 από τον Όθωνα του δόθηκε ο βαθμός του Υποστράτηγου μαζί με μία πενιχρή σύνταξη. Πέθανε στις 25 Σεπτεμβρίου 1849.
Έχουμε προτείνει στο δήμο μας , σε όλους τους αρμόδιους της επιτροπής “Ελλάδα 2021” και στο κοινό νου, τα πέντε θέματα της Θυρεάτιδας Γης που έπαιξαν αναμφισβήτητα καταλυτική σημασία για την οργάνωση και επιτυχία του απελευθερωτικού αγώνα.
Στους παρακάτω συνδέσμους είναι τα σπουδαιότερα θέματα που έχουμε στη Θυρεάτιδα Γη και πάντοτε πρέπει να διακρίνουμε και να προβάλουμε και στις επετειακέςεκδηλώσεις του 1821 .
Από Καριτσιώτικα Νέα. «Ο θρύλος λέει ότι ο 15χρονος Δημήτρης Καρυτσιώτης δούλευε με τον πατέρα του στο χωράφι τους στον Άγιο Ιωάννη Κυνουρίας εκείνο το πρωί του 1756 όταν ένας θείος του, περνώντας από εκεί, του πρότεινε να τον πάρει μαζί του στη Σμύρνη, όπου υπήρχε δουλειά και προοπτική για κάθε σκληρά εργαζόμενο έμπορο. Θα μπάρκαραν σε ένα πλοίο που έφευγε από τη Σκάλα, δηλαδή το σημερινό Παράλιο Άστρος. Δίχως να το σκεφτεί, και προτού ο πατέρας του εξετάσει το ζήτημα δύο φορές, ο ανήσυχος Δημήτρης έτρεξε να βρει τα τσαρούχια του για να ακολουθήσει το συγγενή του στο ταξίδι. Η παράδοση λέει ότι μέσα στη βιασύνη του, έφυγε φορώντας μόνο το ένα. Τόση ήταν η λαχτάρα του να ταξιδέψει».
Το κείμενο επίσης σε PDF έγγραφο στο σύνδεσμο παρακάτω.
Το αρχοντικό Καρυτσιώτη στον Αγιάννη, βρίσκεται κοντά στην πλατεία του χωριού ,κοντά στο λόφο κουτρί που ήταν η Σχολή Καρυτσιώτη του Αγιάννη. (Σήμερα ανήκει στους κληρονόμους Δημητράκη Ευθυμίου) .
Το αρχοντικό Καρυτσιώτη στο Άστρος , χτίστηκε πριν το 1750. Το 1806 ο Leake αναφέρει στο Άστρος υπήρχαν καλές εξοχικές κατοικίες, «πολλές από τις οποίες έχουν δύο πατώματα». (Leake Travels in Morea σελ 486). (Σήμερα ανήκει στους κληρονόμους Μαρίνου Χασαπογιάννη) .
Από το ίδιο σιγίλιο του 1638 πληροφορούμαστε ότι ο Αγιάννης έγινε πατριαρχική εξαρχία «χάριν βεβαίως τῆς Σχολῆς τοῦ Ἀγίου Ἱωάννου, λειτουργούσης πολλοῦ παλαιότερον». Oι Αγιαννίτες πραγματικά δεν παραδόθηκαν ποτέ στους κατακτητές και για απόδειξη με το τρόπο τους κατάφεραν να κρατήσουν τα σχολεία τους ανοικτά όλη την διάρκεια του τούρκικου ζυγού και διατήρησαν κρυφά και φανερά αναμμένη τηνφλόγα του έθνους
Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης (1741-1819) γεννήθηκε στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) και κατά την Αγιαννίτικη παράδοση έφυγε το 1756 από την τοποθεσία Καρύτσα του Αγιάννη , δέκα πέντε χρονών «με το ένα τσαρούχι». Ο Δημήτριος Καρυτσιώτης συνέχισε έμπρακτα την Αγιαννίτικη δέσμευση αιώνων, για «γράμματα» και μόρφωση. Το 1798 έχτισε στην θέση «Κουτρί» στον Αγιάννη την περίφημη και «καλλιμάρμαρο» Σχολή Καρυτσιώτη και το 1805 έχτισε στο Άστρος το παράρτημα της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη, στην οποία φοιτούσαν νέοι από ολόκληρη την ηπειρωτική Ελλάδα και τα νησιά μας.Επίσης το 1798 σε αριστοκρατικό και περίβλεπτο σημείο της παραλίας της Τεργέστης άρχισε την ανέγερση μεγαλοπρεπούς μεγάρου, τελείωσε το 1805, και προς τιμήν της ιδιαίτερης πατρίδας του, ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης μας έθεσε την επιγραφή «ΆΣΤΡΟΣ».Μετά τον θάνατο του το μέγαρο είναι γνωστό σαν Palazzo Carciotti.
Ο Δημήτριος Καρυτσιώτης , πιθανόν να μην είχε διαβάσει Πλάτωνα γιατί άρχισε να εργάζεται 15 χρονών, που έλεγε «παιδείαν μεν ουν φέρει και νίκην» (η παδεία πράγματι φέρει και την νίκη), αλλά αναμφισβήτητα επηρεάστηκε από τα καλέσματα του Κοσμά Αιτωλού, του Ρήγα Φεραίου και του Αδαμάντιο Κοραή ( Από την Σμαράγδη Ι. Αρβανίτη) και από την Αγιαννίτικη παράδοση για «γράμματα». Η πίστη του στην εκπαίδευση και στη μόρφωση του Γένους είχε ήδη διαφανεί από τη σημαντική χορηγία την οποία είχε κάνει στη Σχολή της Κοινότητας των Ορθοδόξων της Τεργέστης.
Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης μας ίδρυσε μαζί με άλλους ομογενείς την Κοινότητα Ελλήνων Ορθοδόξων της Τεργέστης, ήταν ενεργότατο μέλος , έθετε τους «κανονισμούς» της κοινότητας και υπηρέτησε σαν «βουλευτής», και επίσης ήταν ένας από τους ιδρυτές και σημαντικούς χορηγούς της Σχολής της Κοινότητας Ελλήνων Ορθοδόξων της Τεργέστης. Το 1812 σε ηλικία 70 ετών εξελέγη και δημοτικός σύμβουλος της πόλης, κάτι που αποδεικνύει την εκτίμηση της οποίας έχαιρε από την τοπική κοινωνία της Τεργέστης.
«Η Κοινότητα της Τεργέστης, όπως και όλες οι κοινότητες στις μεγάλες εμπορικές πόλεις, είχε δικό της καταστατικό που διευκόλυνε τη λειτουργία της. Αξίζει να αναφερθεί ότι ανάμεσα στους κανόνες τους οποίους έπρεπε να ακολουθούν όλα τα μέλη, ήταν ο αποκλεισμός οποιουδήποτε προκαλούσε σύγχυση, ταραχές και «ανακατώματα». Υποθέτουμε από τον χαρακτήρα του και την «έμπρακτη» ζωή του, αυτά ήταν απόψεις του Καρυτσιώτη. Η Κοινότητα απαιτούσε την ένωση και την ομογνωμία από τους αδελφούς, προκειμένου να μην εκτίθεται η Κοινότητα στις Αρχές και δυσφημείται στην Τεργεστίνικη κοινωνία».
Το μέγαρο «ΆΣΤΡΟΣ».στην Τεργέστη , αργότερα Pallazo Cartiotti in Trieste.”Στο μέγαρο αυτό, και προς τιμήν της ιδιαίτερης πατρίδας του, ο Κυνουριάτης έμπορος είχε θέσει την επιγραφή «ΆΣΤΡΟΣ». Η παραλιακή οδός εμπρός από το μέγαρο ονομαζόταν ViadeiGreci (οδός των Ελλήνων) και η παραλία «RivaCarciotti» (Σμαράγδη Αρβανίτη”.Έχει μεγάλη σημασία ότι το μεγαλοπρεπές μέγαρο στην Τεργέστη, ο μεγάλος ευεργέτης μας το είχε ονομάσει «ΆΣΤΡΟΣ».
Επίσης το 1798 σε αριστοκρατικό και περίβλεπτο σημείο της παραλίας της Τεργέστης άρχισε την ανέγερση μεγαλοπρεπούς μεγάρου, τελείωσε το 1805, και προς τιμήν της ιδιαίτερης πατρίδας του, ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης μας έθεσε την επιγραφή «ΆΣΤΡΟΣ». Μετά τον θάνατο του το μέγαρο είναι γνωστό σαν Palazzo Carciotti. Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης μας έφυγε από την Καρύτσα του Αγιάννη 15 χρονών το 1756, αλλά δεν ξέχασε ποτέ την «πατρίδα» τον Αγιάννη και το Άστρος και για το λόγο αυτό ονόμασε το κτήριο στην Τεργέστη «ΑΣΤΡΟΣ», που θυμότανε καλά από το 1756 .
Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης μας στο μέγαρο «ΆΣΤΡΟΣ» αγνοώντας τον άμεσο κίνδυνο από τους Τουρκους και τους συμμάχους τους Αυστριακούς , θερμός υποστηρικτής του αγώνα κατά της Τουρκοκρατίας ,παρείχε για μήνες καταφύγιο στη σοφίτα του μεγάρου «ΑΣΤΡΟΣ» ,στους διασωθέντες Ιερολοχίτες του Υψηλάντη. Επίσης είχε επαφές και παρείχε βοήθεια στον εθνικό ήρωα Ρήγα Φεραίο, που τον ενέπνεε με το «Ώς πότε παλικάρια να ζούμε στα στενά» και «έμπρακτα» συμφωνούσε στο κάλεσμα του γιατί καταλάβαινε «η παδεία πράγματι φέρει και την νίκη». Δυστυχώς ο Φεραίος προδόθηκε, συνελήφθη από τους Αυστριακούς και παραδόθηκε στους Τούρκους που τον στραγγάλισαν και στη συνέχεια πέταξαν το σώμα του στον ποταμό Δούναβη.
Ο πολύ φημισμένος και νους για την «Ιερά Συμμαχία» Μέττερνιχ, φόβος και τρόμος για τους λαούς της Ευρώπης, ήταν ο Αυστριακός Καγκελάριος και πρίγκιπας, κάτι σαν την «τρόϊκα του 2009» η τους «Θεσμούς του 2014», και το 1816 έμεινε για ένα διάστημα στο τότε μέγαρο «ΆΣΤΡΟΣ».
Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης μας «μπούκωνε» (φιλοδωρούσε ) με κάθε τρόπο τους μεγάλους της εποχής, για να βοηθήσουμε πιθανόν στον αγώνα κατά των Τούρκων ,(γνώριζε τι ήταν ο Μέττερνιχ, αλλά προσπαθούσε με κάθε τρόπο να τον επηρεάσει), όπως «μπούκωνε» (λαϊκά ,να χορτάσουν φαγητό μέχρι σκασμού…) και τους Τούρκους, για να λειτουργεί η Σχολή Καρυτσιώτη 23 χρόνια πριν την επανάσταση.
Η Σχολή Καρυτσιώτητου Αγιάννη και το παράρτημα της στο Άστρος, έπαιξε καταλυτικό ρόλο για την τοπική κοινωνία για πολλά χρόνια και ακόμα μέχρι σήμερα, αφού όλοι οι Αγιαννίτες και οι Αστρεινοί με πολύ μόχθο και με κάθε θυσία επιθυμούσαν τα παιδιά τους να μάθουν γράμματα και σαν απόφοιτοι “καλαμαράδες ” να αλλάξουν την ζωή τους ,σύμφωνα με τις “έξυπνες ” προσδοκίες του μεγάλου ευεργέτη τους Δημητρίου Καρυτσιώτη.
Η προ επαναστατιμένη Ελλάδα είχε πολλά μικρά “κρυφά” και λίγα φανερά σχολεία. Ένα από τα ελάχιστα φανερά σχολεία ήταν και η περίφημη Σχολή Καρυτσιώτη που είχε χτιστεί το 1798 , 23 χρόνια πριν την Ελληνική επανάσταση και αυτό έχει μεγάλη σημασία. Είχε χτιστεί στο λόφο Κουτρί του Αγιάννη Κυνουρίας και ήταν ένα από τα λίγα “πανεπιστήμια” της προεπαναστατικής πατρίδας μας και οι μαθητές της ήταν από ολόκληρη την ηπειρωτική Ελλάδα και τα νησιά μας. Ο μεγάλος ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης, πανίσχυρος Αγιαννίτης πατριώτης της διασποράς, βρήκε τον τρόπο να επιτρέψουν οι 400 χρόνια κατακτητές Τούρκοι το 1798 το κτήσιμο και την λειτουργία της σχολής στον Αγιάννη και το 1805 το παράρτημα της σχολής Καρυτσιώτη στο Άστρος.
Στο κτήριο της σχολής αυτής στο Άστρος στεγάζεται σήμερα το Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους.
Στο προαύλειο της σχολής Καρυτσιώτη διακρίνονται οι καμινάδες των δωματίων της σχολής των οικοτρόφων μαθητών.
Η Σχολή Καρυτσιώτη ήταν ένα είδος πανεπιστημίου για εκείνη την εποχή, αφού οι μαθητές διδάσκονταν αρχαίους Έλληνες συγγραφείς, μαθηματικά, φυσική – χημεία, γαλλικά και ιταλικά κ.α. Το 1798 , δεκατρία χρόνια πριν το 1821, υπήρχαν σε ολόκληρη την Ελλάδα μόνο τέσσερα εφάμιλλα σχολεία.
Έχτισε, ακόμη, οικήματα για τους μαθητές που φοιτούσαν στη Σχολή και για τους διδασκάλους.
Επιπλέον, εφοδίασε τη Σχολή με όργανα φυσικής, αστρονομίας, χημείας, χάρτες και άλλα εποπτικά μέσα διδασκαλίας.
Έστελνε μάλιστα και χρηματικά ποσά για την πληρωμή των διδασκάλων και των ιατρών που εργάζονταν εκεί.
Ο Καρυτσιώτης πλούτισε τη Σχολή με βιβλία και δημιούργησε μία μεγάλη βιβλιοθήκη..Τα βιβλία αυτά βρίσκονται σήμερα στο ίδρυμα Ζαφείρη στο Άστρος.
Ήθελε να ιδρύσει στην πατρίδα του μια σχολή, εφάμιλλη των Ευρωπαϊκών, που θα παρείχε τη γνώση στους μαθητές, δίνοντας τους την ευκαιρία να διαλέξουν δύο κατευθύνσεις: την εμπορική και την επαγγελματική.
Κτητορική επιγραφή της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη. “Ο ΤΟΠΟΣ ΟΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΙ ΕΙΝ’ Η ΑΥΤΟΥ ΠΑΤΡΙΔΑΚΑΡΥΤΣΙΩΤΗΣ ΛΕΓΕΤΑΙ ΠΑΝΤΟΥ Η ΑΥΤΗ ΦΑΜΙΛΙΑ….»
«1798ΕΝ ΜΗΝΙ ΙΟΥΛΙΩ 18
Η ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΑ
ΤΙ ΕΣΤΗΚΑΣ ΘΑΜΒΟΥΜΕΝΟΣ ΦΙΛΕ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΜΕ ΑΠΟΡΙΑΝ ΜΥΣΤΙΚΗΝ ΖΗΤΕΙΣ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥΝΑ ΜΑΘΕΙΣ ΝΑ ΒΕΒΑΙΩΘΕΙΣ ΤΙ ΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΜΟΥ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΜΕ ΕΠΡΟΣΤΑΤΕΥΣΕ ΚΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΚΑΜΩΜΑ ΜΟΥ
ΕΙΜΙ ΟΙΚΙΑ ΤΩΝ ΜΟΥΣΩΝ, ΚΕΙΝΩΝ ΤΟΥ ΕΛΙΚΩΝΟΣΣΧΟΛΕΙΟΝ ΟΝΟΜΑΖΟΜΑΙ ΤΟΥ ΤΡΕΧΟΝΤΟΣ ΑΙΩΝΟΣΣΟΦΙΑΝ ΕΠΑΓΓΕΛΟΜΑΙ ΑΦ’ ΗΣ ΟΥΔΕΝ ΓΛΥΚΕΙΟΝΤΟΙΣ ΝΕΟΙΣ ΧΡΗΣΙΜΩΤΕΡΟΝ ΤΩ ΑΝΑΓΚΑΙΩ ΒΙΩ
ΕΚ ΒΑΘΡΩΝ ΑΝΑΓΕΡΘΗΚΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΝΥΝ ΑΙΩΝΑΤΟ ΕΤΟΣ ΜΟΥ ΔΙΔΑΣΚΕΣΑΙ ΑΜΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑΝΟ ΚΤΗΤΟΡ ΟΠΟΥ Μ’ ΕΚΑΝΕΝ ΟΙΚΟΝ ΤΟΥ ΕΛΙΚΩΝΟΣΕΙΝ’ Ο ΚΛΕΙΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΓΟΝΟΣΚΑΙ ΤΗΣ ΚΑΝΕΛΛΑΣ ΕΙΝ’ ΥΙΟΣ ΑΝΑΘΡΕΜΜΑ ΚΑΙ ΠΟΝΟΣ
Ο ΤΟΠΟΣ ΟΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΙ ΕΙΝ’ Η ΑΥΤΟΥ ΠΑΤΡΙΔΑΚΑΡΥΤΣΙΩΤΗΣ ΛΕΓΕΤΑΙ ΠΑΝΤΟΥ Η ΑΥΤΗ ΦΑΜΙΛΙΑΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΤΟΥΤΟ ΕΓΙΝΕ ΑΥΤΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝΚΑΙ ΕΙΣ ΨΥΧΙΚΗΝ ΒΟΗΘΕΙΑΝ ΑΥΤΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΤΟΚΕΩΝ
ΟΣΟΙ ΛΟΙΠΟΝ ΕΜΒΑΙΝΕΤΕ Μ’ ΟΛΗΝ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΝΠΑΡΑΚΑΛΕΙΤΕ ΤΟΝ ΘΕΟΝ ΤΗΝ ΑΝΩ ΒΑΣΙΛΕΙΑΝΝ’ ΑΞΙΩΘΗ ΝΑ ΧΑΙΡΕΤΑΙ ΟΜΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΤΟΥΕΙΝ ΤΑΙΣ ΑΥΛΑΙΣ ΤΟΥ ΑΒΡΑΑΜ ΚΟΛΠΟΥΣ ΤΟΥΣ ΕΔΙΚΟΥΣ ΤΟΥ, ΑΜΗΝ
Η ΣΥΝΔΡΟΜΙΝ ΑΠ΄ΕΓΙΝΕΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΟΙΚΟΔΟΜΗΝ ΜΟΥΠΡΟΚΟΠΙΟΝ ΤΟΝ ΘΥΤΗΝ ΜΟΥ ΦΙΛΟΝ ΚΑΙ ΕΡΑΣΤΗΝ ΜΟΥΓΝΩΡΙΖΕΙ ΤΟΝ ΑΝΙΨΙΟΝ ΤΟΥ ΑΝΩ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ Δ’ ΥΙΟΝ ΚΥΡΙΟΝ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ»
Στα τέλη Ιουλίου – αρχές Αυγούστου του 1826 και οι δύο σχολές πυρπολήθηκαν από τις ορδές του Ιμπραήμ πασάκαι η Σχολή του Αγίου Ιωάννη, καταστράφηκε ολοσχερώς. Μαζί με τη σχολή καταστράφηκε όλο το χωριό, καθώς και οι 13 εκκλησίες και τα 2 μοναστήρια του. Σύμφωνα με τον ιστορικό Φαίδωνα Κουκουλέ, η σχολή «έγινε σωρός πετρών από την πυρκαϊάν του κοινού εχθρού της πίστεως Ιμβραήμ…». Κατά την Αγιαννίτικη παράδοση, η Σχολή καιγόταν συνεχώς επί μία εβδομάδα, καθώς οι κάτοικοί του είχαν διασκορπιστεί και δεν μπορούσαν να σβήσουν την φωτιά.
Από την πυρπόληση της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη διασώθηκαν έξυπνα και προνοητικά από τον Άκουρο 1,500 βιβλίατης Σχολής γιατί γνώριζε την αξία τους , αρχικά στο αρχοντικό του στον Αγιάννη και αργότερα μεταφέρθηκαν στην οικία των Ζαφειροπουλαίων στο Κάστρο Παραλίου Άστρουςη Ζαφειρόπουλων .Τα βιβλία αυτά ήταν, κατά την παράδοση, τοποθετημένα σε μια παλαιά ξύλινη βιβλιοθήκη που βρισκόταν στα γραφεία της Σχολής. Μεγάλο μέρος των βιβλίων αυτών έχει διασωθεί και καταγραφεί στις μέρες μας. Τα βιβλία αυτά ήταν ως επί το πλείστον κείμενα αρχαίων φιλοσόφων και συγγραφέων, εκκλησιαστικά κείμενα, εγχειρίδια φυσικής, μαθηματικών κ.α.”Τα βιβλία αυτά βρίσκονται σήμερα στο ίδρυμα Ζαφείρη στο Άστρος.
Οι πληρεξούσιοι της εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης ετίμησαν το μεγάλο εθνικό ευεργέτη μας Δημήτριο Καρυτσιώτη και θεώρησαν αναγκαίο να προσθέσουν το όνομα του στη διακήρυξη για την μεγάλη, για την «έμπρακτη» και αποτελεσματική προσφορά του στην εθνική παλιγεννεσία. Η συνέλευση απάντησε με την διακήρυξη ,στην υφήλιο και τους μεγάλους της εποχής ”…. και να ανεξαρτισθώμεν εντελώς Έθνος χωριστόν, αυτόνομον και ανεξάρτητον αναγνωριζόμενοι δια την δόξαν της Αγίας ημών πίστεως και την ευτυχίαν των ανθρώπων, η με τα όπλα εις τα χείρας όλοι, όλοι οι Έλληνες να καταβώμεν εις τους τάφους, ……Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτου την 18ην Απριλίου του χιλιοστού οκτακοσιοστού εικοστού τρίτου και τρίτου της των Ελλήνων ανεξαρτησίας».
Είχε επίσης προετοιμάσει και την επιγραφή για τον τάφο του, που μας δείχνει συνοπτικά τον χαρακτήρα του, την αγάπη του για την πατρίδα του ,που δεν ξέχασε ποτέ, και την δέσμευση του για «γράμματα» και μόρφωση των νέων της πατρίδας του.
«Το επίγραμμα στον τάφο του,(πού έχει σημασία έγραψε ο ίδιος), το οποίο παραθέτουμε στα νέα ελληνικά, συμπυκνώνει εύγλωττα όλη του την πορεία:»
«Εδώ κείται ο Δημήτριος Καρυτσιώτης, ο οποίος κατά την ευσέβεια, την επιείκεια και κατά την τιμιότητα στις συμβολαιογραφικές πράξεις σε όλους τους Έλληνες και ξένους ήταν σεβαστός έως την τελευταία μέρα της ζωής του, και ο οποίος ουδέποτε λησμόνησε την ιδιαίτερη πατρίδα του, και ίδρυσε σε αυτήν σχολείο με δικές του δαπάνες, για να ανακτήσει η νεότητα του τόπου και των γύρω περιοχών την πατροπαράδοτη αρετή».
¨Ήθελε να τελειώσει τη ζωή του , με την τελευταία λέξη και επιθυμία του , τονίζοντας στους μεταγενέστερους δεν ξέχασε την πατρίδα του τον Αγιάννη και το Άστρος και την μεγάλη σημασία για την δέσμευση του, για «γράμματα» και μόρφωση των νέων της πατρίδας του.
«Παραιτώ της πατρίδος μουτο κτίριον της Σχολής και το υποστακτικόν( Αγροκήπιο) του Άστρους με όλα τα συμπεριλαμβανόμενα εις το κοντράτο (συμβόλαιο) καμωμένου παρ’ εμού. Μάϊος 1819 Δ.Καρυτσιώτης»
Εις τη διαθήκην του την 27η Φεβρουαρίου 1819 στη Τεργέστη. Δημήτριος Καρυτσιώτης, εις παράγραφον 5 της διαθήκης του «5) Αφήνω εις την πατρίδα μας (χωρίον μας) το κτίριον του σχολείου και την περιουσίαν του Άστρους(Astro) ως είναι»( Φλουδας ,Θυρεατικα Β’ σελ 312)
.Η σχολή Καρυτσιώτη έπαιξε καταλυτικό ρόλο για την τοπική κοινωνία , έπαιξε πρωτεύοντα και καθοριστικό ρόλο για να γίνει ο Αγιάννης πρωτεύουσα της επαναστατημένης Ελλάδας, από τις 22 Αυγούστου έως την 1 Οκτωβρίου 1822 και για να γίνει η Β’¨Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων στο Άστρος το 1823. .
Οι πληρεξούσιοι της εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης ετίμησαν το μεγάλο εθνικό ευεργέτη μας Δημήτριο Καρυτσιώτη και θεώρησαν αναγκαίο να προσθέσουν το όνομα του στη διακήρυξη για την μεγάλη, για την «έμπρακτη» και αποτελεσματική προσφορά του στην εθνική παλιγγενεσία. Η συνέλευση απάντησε με την διακήρυξη ,στην υφήλιο και τους μεγάλους της εποχής « και να ανεξαρτισθώμεν εντελώς Έθνος χωριστόν, αυτόνομον και ανεξάρτητον αναγνωριζόμενοι δια την δόξαν της Αγίας ημών πίστεως και την ευτυχίαν των ανθρώπων, η με τα όπλα εις τα χείρας όλοι, όλοι οι Έλληνες να καταβώμεν εις τους τάφους, ……Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτουτην 18ην Απριλίου του χιλιοστού οκτακοσιοστού εικοστού τρίτου και τρίτου της των Ελλήνων ανεξαρτησίας».
Το Ελληνικό κράτοςαναγνωρίζοντας την μεγάλη προσφορά της Σχολής Καρυτσιώτη στο Ελληνικό Έθνος, εκήρυξε «αρχαιολογικόν χώρον»την τοποθεσία «Κουτρί» στον Αγιάννη ,όπου είχε χτιστεί το 1798 η Σχολή Καρυτσιώτη, «ιστορικόν διατηρητέον μνημείον»το παράρτημα της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη που είχε χτιστεί το 1805 στο Άστρος ( στην διακήρυξη ονομάστηκε Μουσείο Καρυτσιώτη) και το Αγρογήπιο Καρυτσιώτη «ιστορικό τόπο».
“Χαρακτηρίζομεν ως αρχαιολογικόν χώρον την περιοχήν ”Κουτρί” του χωρίου Άγιος Ιωάννης Κυνουρίας, θερινήν έδραν του Άστρους, ένθα ελειτούργησεν η ιστορική σχολή Καρυτσιώτη εν έτει 1798”.
Τίτλος ΦΕΚ Χαρακτηρισμός της πλατείας σχολής Καρυτσιώτη και τμήματος του αγροκηπίου, στο Άστρος Κυνουρίας, ως ιστορικού τόπου.
Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό τόπο το εναπομείναν σήμερα τμήμα εκτάσεως 18.850 τα.μ. του παλαιού αγροκηπίου (συνολικής εκτάσεως 46 στρεμμάτων), το οποίο ανήκε στη Σχολή Καρυτσιώτη και εντός του οποίου βρίσκεται η Σχολή Καρυτσιώτη, όπως αυτό φαίνεται στο Κτηματολογικό Διάγραμμα κλίμακας 1:1000 και σημειώνεται με τα στοιχεία 1, 2, 3 έως και 15, λόγω των σημαντικών ιστορικών γεγονότων, τα οποία έλαβαν χώρα στη συγκεκριμένη περιοχή.
Ο χώρος αυτός είναι τμήμα του αγροκηπίου – αρχικά 46 στρεμμάτων, το οποίο είχε δωρίσει ο Δημήτριος Καρυτσιώτης στη Σχολή, την οποία είχε ιδρύσει το 1805 – δενδροφυτεμένου με πορτοκαλιές, λεμονιές και ελιές, το προϊόν των οποίων χρησιμοποιούνταν για την πληρωμή των δασκάλων της Σχολής και την κάλυψη των εξόδων της.
“Στο αγροκήπιο αυτό έλαβαν χώρα δύο σημαντικά γεγονότα της Επαναστάσεως, το γνωστό ως «κολοκοτρωναίικο τραπέζι της συμφιλίωσης» στις 19 Ιουνίου 1821, στο οποίο είχαν προσέλθει οι οπλαρχηγοί, προκειμένου να ξεπεραστούν οι αντιθέσεις και να ομονοήσουν για την επιτυχία της Επανάστασης που τότε ξεκινούσε, καθώς επίσης και η Β΄ Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων (30 Μαρτίου έως τις 18 Απριλίου του 1823) με την παρουσία οπλαρχηγών, πολιτικών, πλήθους λαού και στρατού. Εντός της Σχολής η οποία περιλαμβάνεται στον υπό κήρυξη χώρο, συντάχθηκε η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης».
Ο χώρος του μουσείου, το κτήριο της Σχολής Καρυτσιώτη, τοπικού παραδοσιακού ρυθμού, μαντρωμένο με τον πέτρινο τείχο (μάντρα), μαζί με τον Προαύλιο Χώρο τη Σχολής που σώζονται μέχρι σήμερα οι καμινάδες των δωματίων των οικότροφων μαθητών της σχολής και τον επίσης μαντρωμένο χωριστό γειτονικό «Ιερό Χώρο» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων εíναι σεμνός , αρμονικός και επιβλητικός,είναι «διατηρητέον ιστορικόν μημείον» και είναι «μουσείο από μόνος του».»
Όταν “Ιερός Χώρος “ της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων και το Προαύλιο της Σχολής Καρυτσιώτη (Μουσείου Άστρους), γίνουν ελεύθερα προσβάσιμα χωρίς περιορισμούς σχεδόν πετύχαμε τους στόχους μας και η περίφημη Σχολή Καρυτσιώτη (Αρχαιολογικό Μουσείου Άστρους) θα ανοίξει οριστικά και αμετάκλητα .
Σμαράγδη Αρβανίτη , Οι Σχολές του Δημητρίου Καρυτσιώτη στον Αγιάννη και στο ¨Αστρος Θυρέας-Κυνουρίας κατα τα προεμαναστατικά χρόνια ως την απελευθέρωση.2001-2002 ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΑΚΩΝ ΣΠΟΘΔΩΝ ΤΟΜΟΣ Γ
“Τρίτον ήδη χρόνον διαρκεί ο υπέρ ανεξαρτησίας εθνικός των Ελλήνων πόλεμος και ο τύραννος ούτε κατά γην ούτε κατά θάλασσαν ηυδοκίμησεν. Ενώ δε αι τυραννοκτόνοι χείρες των Ελλήνων έπεμψαν μυριάδας Τούρκους εις άδου, και φρούρια απέκτησαν, και την επικράτειαν εξησφάλισαν, ο δε κρότος των ημετέρων όπλων, αντηχήσας, διετάραξε το Βυζάντιον, ευτύχησε το έθνος να διακηρύξη εν Επιδαύρω κατά πρώτον ως έθνος, την ανεξαρτησίαν του, να νομοθετήση και εθνικήν να καταστήση διοίκησιν .
Ήδη δε μετά δεκαέξ μήνας Δευτέραν να συγροτήση εν Άστρει Συνέλευσιν , η οποία αφού επεξειργάσθη και επιδιώρθωσεν αναλόγως τους καθεστώτας Νόμους , διέταξε πολλά των γενικών του Έθνους συμφερόντων,αφού εμελέτησε τα περί του υποθετικού λογαριασμού , ενησχολήθη εις τα των αναλόγων Εθνικών δυνάμεων της ξηράς και της θαλάσσης.
Ταύτα είναι τα πρακτικά της παρούσης Β’ των Ελλήνων Εθνικής Συνελεύσεως , ταύτα είναι ειδικώτερον, διωρισμένη η Συνέλευσις , από τους ελεύθερους λαούς της Ελλάδος να διακηρύξη εις την υφήλιον περί του ανά χείρας Εθνικού υπέρ ανεξαρτησίας πολέμου, καθώς και περί του σκοπού του Έθνους να επαναλάβη τα οποία έχυσε φώτα, ρυθμιζόμενον κατά τα λοιπά σοφά της Ευρώπης Έθνη, από των οποίων την φιλανρωπίαν ελπίζει το Ελληνικόν Έθνος πάσαν συνδρομήν και βοήθειαν.
Η Συνέλευσις είναι ακόμη διωρισμένη να ευχαριστήση από μέρους όλων αυτών των λαών το Στρατιωτικόν και το Ναυτικόν τα οποία εις των δεκαέξ μηνών το διάστημα ενδόξως αντηγωνίσθησαν και υπέρ το πεντήκοντα χιλιάδων εχθρών το αίμα εξέχυσαν.Είναι διωρισμένη να ευχαριστήση και την καθεστώσαν Εθνικήν Διοίκησιν δια τους μεγάλους αγώνας,όσους εδοκίμασεν καθ΄όλην αυτής την δεκαεξαμηνιαίαν πρώτην περίοδον. Να ευχαριστήση και τας διαλυθείσας μερικάς διοικήσεις , οίον Γερουσία της Πελοποννήσου, της Δυτικής Ελλάδος και Άρειον Πάγον..
Καιρός είναι λοιπόν να διαλυθεί σήμερον η Συνέλευσις αύτη, ευχόμενη προς θεόν τον ζώντα τύχην αγαθήν χάριν του Έθνους των Ελλήνων.
Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καριτζιώτου την 18ην Απριλίου του χιλιοστού οκτακοσιοστού εικοστού τρίτου και τρίτου της των Ελλήνων ανεξαρτησίας»
Διονύσιος Κόκκινος Ιστορία Ελληνικής Επανάστασης (τόμος 3ος Σελίδες 475-476)
Είναι αναμφισήτητο γεγονός τα ονόματα των καινούργιων οικισμών δίνουν πάντοτε οι οικιστές τους και αναμφίβολα το 1845 ο Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλοςη Άκουρος ,ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ, ονόμασε το οικισμό Παράλιο Άστρος .
ΤοΠαράλιο Άστρος έχτισε από το 1832-1845 ο Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλοςη Άκουρος , όπως τιμoύν με αδριάντα του στη κεντρική πλατεία οι Παραλιώτες , «ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ». Ο Άκουρος , ο αδελφός του Ιωάννης Ζαφειρόπουλος, πρώτος δήμαρχος του Δήμου Θυρέας από το 1837-1847 και ο διακεκριμένος Αγιαννίτης Λογοθέτης, φίλος και συνεργάτης του Άκουρουκαι πρώτος πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου,ονόμασαν το 1845 τον καινούργιο οικισμό Παράλιο Άστρος. ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 .Ο οικισμός το 1845προσαρτάταιστο δήμο Θυρέας.
“Το Εκετελεστικόν σώμα κρίνει εύλογον τον τακτικόν ανα γνωρισμόν αυτώ εις την στρατηγίαν.
«Εν Άστρει τη κδ’Μαρτίου ,κωκγ’ και γ’ της Ανεξαρτησίας »
Το κείμενο επίσης σε PDF έγγραφο στο σύνδεσμο παρακάτω.
«Για να μπορεί όμως η ιστορική συγγραφή να είναι ωφέλιμη, πρέπει να είναι αντικειμενική και να υπηρετεί μόνο την παρουσίαση της αλήθειας,γιατί, αν λείπει το στοιχείο της αλήθειας, η ιστορία καταντά «ανωφελές διήγημα». Πολύβιος
Από τον Αγιάννη προήλθε το Άστρος, το Παράλιο Άστρος και άλλοι μικρότεροι οικισμοί .Οι αδελφοί Ζαφειρόπουλοι θεωρούνται από πολλούς ιστορικούς μελετητές οι πρώτοι κάτοικοι και οικιστές του Παραλίου Άστρους.
Πριν το 1832 δεν υπήρχε οικισμός στην τοποθεσία για χιλιάδες χρόνια και ο Άκουρος αναφέρει και επιβεβαιώνει στον Όθωνα «το ακατοίκητο τούτο μέρος». Ο Leake αναφέρει το 1805 δεν υπήρχε οικισμός στην τοποθεσία , «Atthescala(στη σκάλα =λιμάνι) υπάρχουν μια δεξαμενή, ένα χάνι, ένα πυργόσπιτο του (Τούρκου) φοροεισπράκτορα, και δύο τρεις μικρές αποθήκες» (TravelsintheMorea σελ 482) , όπως το ίδιο αναφέρουν και άλλοι ιστορικοί μελετητές.
Το όνομα τηςσημερινής τοποθεσίας του Παραλίου Άστρους μέχρι το 1845 ήταν Σκάλα η Σκάλα του Άστρους, ήταν το λιμάνι της περιοχής και υπαγόταν διοικητικά στο γειτονικό οικισμό Άστρος. Το 1823 βουλευτής Κων. Ζαφειρόπουλος, πρώτος κάτοικος και οικιστής του Παραλίου Άστρους αναφέρει «Την Σκάλαν του Άστρους». Το 1822. «Σκάλα Άστρους» αναφέρεται από την Πελοποννησιακή Γερουσία, επίσης «Σκάλα», «σκάλα Άστρους» (λιμάνι του Άστρους) , αναφέρεται από πολλούς άλλους . Ο Leake αναφέρει και επιβεβαιώνει το όνομα της περιοχής ήταν Σκάλα του Άστρους, “LeavingtheScalaofAstro= φεύγοντας από την Σκάλα του Άστρους ,Travels in the Morea (σελ 485 ).
Το Παράλιο Άστρος έκτισε από το 1832-1845 ο Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος , όπως τιμoύν με αδριάντα του στη κεντρική πλατεία οι Παραλιώτες ,«ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ» και ονόμασε τον νεότερο οικισμό της περιοχής το 1845 Παράλιο Άστρος.
Ο διακεκριμένος Αγιαννίτης Λογοθέτης, φίλος και συνεργάτης του Άκουρου και πρώτος πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου, έκτισε το σπίτι του στην χερσόνησο ,στο «Νησί» το 1832, που θεωρείται από πολλούς ιστορικούς μελετητές ένα από τα πρώτα σπίτια του οικισμού.Ο Λογοθέτης αργότερα από το 1854 αναφέρει μερικές φορές το καινούργιο οικισμό με το όνομα «παράλιο ,«έκτισετην οικίαν του ενταύθα κατά το έτος1832»,« ωκοδόμησαν εις το παράλιο Εργαστήρια»και«το έτος 1838…ήσαν τότε ολίγοι οι κατοικήσαντες ειςπαράλιο».Τον Λογοθέτη ακολούθησαν και άλλοι Αγιαννίτες και ο οικισμός άρχισεσιγά σιγά και δειλά να αναπτύσσεται. Δεν είναι τυχαίο που στον εκλογικό κατάλογο του 1871 της «Κοινοτ. Παραλίου Άστρους » αναφέρεται πρώτοςο ΑγιαννίτηςΑναστάσιος Πάσχοςτου Ιωάννου κτηματίας.
Η Αστρεινή παράδοση, φέρει τον Κολοκοτρώνη να παραθέτει γεύμα το 1821 αγροκήπιο Καρυτσιώτη στο Άστρος στο Δημήτριο Υψηλάντη, το γνωστό ως Κολοκοτρωναϊικο τραπέζι, γίδα ψητή στρωμένη σε φύλλα, ασκί με ρετσινόκρασο και ψωμί. Το γεύμα έγινε στο αγροκήπιο του Καρυτσιώτη κάτω από το τίλιο ,που ακόμα υπάρχει και αργοπεθαίνει, και είχε πολλά δένδρα και νερό από το “σούγελο του Καρυτσιώτη” και στο χώρο υπάρχει σχετική πινακίδα, δίπλα στην Σχολή Καρυτσιώτη (νυν Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους). Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης εις τα Απομνημονεύματα του αναφέρει το γεύμα στον Δημήτριο Υψηλάντη έγινε « εις τους ίσκιους των δένδρων του Άστρους» (Φλούδας Θυρεατικά Β ) και ο Γ. Τερτσέτης αναφέρει «συνέτρωγαν ο Δημήτριος Υψηλάντης και ο Κολοκοτρώνης εις τους ίσκιους των δένδρων του Άστρους»(ΔιήγησιςΣυμβάντων της Ελληνικής φυλής σελ.287).
Στο αγροκήπιο Καρυτσιώτη στο Άστρος έγινε συνάντηση και γεύμα με τους στρατιωτικούς και τους προκρίτους της περιοχής , για να τους διαβάσει το έγγραφο του αδελφού του Αλέξανδρου Υψηλάντη που τον διόριζε «πληρεξούσιο του Γενικού Επιτρόπου της Αρχής». Ο Υψηλάντης στο γεύμα ρώτησε τον Άκουρο γιατί είχε γένια και πολλά μαλλιά . Ο Άκουρος απάντησε στο πρίγκιπα θα κουρευτεί όταν θα δει την πατρίδα ελεύθερη . Τότε ο Υψηλάντης είπε, ώστε “Άκουρος” θα μείνεις ... Από τότε το παρώνυμον «Άκουρος» κώλησε στο Άκουρο ,που μάλιστα κράτησε την υπόσχεση του.
Οι αδελφοί Ζαφειρόπουλοι ήταν Αγιαννίτες της διασποράς και δεν ξέχασαν ποτέ την πατρίδα τους το Άστρος και το Αγιάννη του Άστρους. Ο Πάνος (Άκουρος) Ζαφειρόπουλος , είναι ένας από τους σημαντικότερους, η ορθότερα ο σημαντικότερος Αγιαννίτης πριν την επανάσταση του 1821 και η προσφορά του στη Θυρεάτιδα Γη και την πατρίδα είναι ανυπολόγιστη , δεν αναφέρεται στα βιβλία της ιστορίας και είναι παράξενα άγνωστος για τις μεγάλες προσφορές του στην πατρίδα μας. Αδέρφια του ήταν οι Ιωάννης Ζαφειρόπουλος (1795 – 1854) και Κωνσταντίνος Ζαφειρόπουλος. ( +1826).
Οι αδερφοί Ζαφειρόπουλοι είχαν καλές σχέσεις με τον βασιλιά Όθωνα, ο Άκουρος στην επίσκεψη του Όθωνα του δώρισε το κάστρο αλλά ο Όθωνας διακριτικά δεν αποδέχτηκε την δωρεά. Το Παράλιο Άστρος σαν ο νεότερος οικισμός της περιοχής προσαρτήθηκε στο δήμο Θυρέας το 1845, με τις έκδηλες , αυτονόητες ενέργειες και καλές σχέσεις με τον βασιλιά Όθωνα του Άκουρου , του αδερφού του πρώτου δήμαρχου του δήμου Θυρέας και οικιστή του Παραλίου Άστρους Ιωάννη Ζαφειρόπουλου ,(δημάρχου του δήμου από 1837-1847) και του Λογοθέτη πρώτου προέδρου του δημοτικού συμβουλίου , αν και ο δήμος Θυρέας συστήθηκε το 1835 και το 1841 ο δήμος περιλάμβανε τα χωριά Άγιος Ιωάννης, Άστρος , Μελιγού και Πλάτανος, δεν αναφέρεται στο ΦΕΚ 1841 το Παράλιο Άστρος.Ο δημοφιλής στρατηγός Άκουρος ήταν πανίσχυρος, γιατί είχε την πλειοψηφία στο δημοτικό συμβούλιο του δήμου Θυρέας για πολλά χρόνια, δήμαρχος ήταν ο αδερφός του και πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου ο συνεργάτης του Λογοθέτης.
Το γεγονός της καθυστέρησης της προσάρτησης του οικισμού στο Δήμο Θυρέας, συμπεραίνουμε οφείλεται ότι πριν 1845 ο οικισμός δεν είχε τα απαιτούμενα κριτήρια από το Ελληνικό κράτος να προσαρτηθεί στο υπάρχοντα από το 1835 Δήμο, γιατί ο οικισμός ήταν πολύ μικρός «το έτος 1838.. ήσαν τότε ολίγοι οι κατοικήσαντες εις παράλιο». Αν και ο Άκουρος με το αδερφό Ιωάννη , του πρώτο δήμαρχο του δήμου από 1837-1847, επιθυμούσαν το συντομότερο να γίνει επίσημα και να ονομασθεί οικισμός. Τελικάοι Ζαφειρόπουλοιτα κατάφεραν και το 1845 έγινε οικισμός και τον ονόμασαν επίσημα Παράλιο Άστρος.
Ο Άκουρος επιβεβαιώνει πριν το 1824, τότε δεν υπήρχε οικισμός στο Παράλιο Άστρος , “την πατρίδα μας Αγιάννης και Άστρος”, πατρίδα βέβαια αυτονόητα είναι οικισμός ,δεν είναι ο κάμπος .Για το λόγο αυτό το 1845 ονόμασε τον καινούργιο οικισμό Παράλιο Άστρος, σίγουρα δεν το ονόμασε ο βασιλιάς Όθωνας. Φυσικά και λογικά ο Άκουρος δεν ονόμασε το καινούργιο οικισμό με το ίδιο όνομα της γειτονικής πατρίδας του Άστρος .Είναι αυτονόητο ο Άκουρος δεν θα ονόμαζε δύο χωριά με το ίδιο όνομα Άστρος, σοβαρός και λογικός έμπρακτα ήξερε και καταλάβαινε καλύτερα.
Συμπεραίνουμε , Ο οικιστής του Παραλίου Άστρους Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος, ο δήμαρχος αδερφός του Ιωάννης Ζαφειρόπουλος (δημάρχος του δήμου Θυρέας από 1837-1847) και ο Λογοθέτης ,πρώτος πρόεδρος του συμβουλίου του δήμου Θυρέας , τότε είχαν ταυτόχρονα στην περιοχή για κάθε ενδεχόμενο και τα “καριοφίλια”…, ονόμασαν το 1845 τον καινούργιο οικισμό Παράλιο Άστρος. Ο νεότερος οικισμός της περιοχής το 1845 προσαρτήθηκε στο υπάρχοντα από το 1835 δήμο Θυρέας. Παράλιον Άστρος Κυνουρίας . ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 .Ο οικισμός προσαρτάται στο δήμο Θυρέας.
Πάνος Ζαφειρόπουλος « επήλθεν το έτος 1823 και κατά Φεβρουάριον εσυστήθη η Εθνική συνέλευσις εις Άστρος .. έκαστος δύναται να εννοήσει τι υπέφερον οι κάτοικοι του Άστρους» (Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 52)
Πάνος Ζαφειρόπουλος,από την Κωνσταντινούπολη που βρισκόταν έλεγε, «Ηλεκτρισθέντες, έγραφεν, υπέρ της ελευθερίας της πατρίδος ,τα πάντα χαίρειν και ειδόντες, μετέβημεν άπαντεςεις την πατρίδα μας το Άστρος» ( Ιστ. και Εθνολ. Εταιρ.Κώδικας 316, Φλούδας, Θυρεατικά Β σελ 50)
Πάνος Ζαφειρόπουλος,«διαμένων εις την πατρίδα μου τον Αγιον Ιωάννην έλαβον και το ακόλουθον έγγραφον» (Φλούδας, Θυρεατικά Β σελ 51).
Από Ι. Αρβανίτη ,Από τιςΠηγέςτου Λαού μας, τόμος A,Β,Αθήνα1988. Οι σφραγίδες της κοινότητας Παραλίου Άστρους του 1912 και 1932 ,
Διακρίνονται οι σφραγίδες της Κοινότητας του Παραλίου Άστρους , από τις αρχές του 20 αιώνα αρχικά, «ΚΟΙΝΟΤΗΣ ΠΑΡΑΛΙΑΣ ΑΣΤΡΟΥΣ» 1912 και αργότερα «ΚΟΙΝΟΤΗΣ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ»1932.
«Τον Νοέμβριο του 1824, οι αδερφοί Ζαφειρόπουλοι ξεκίνησαν τις εργασίες αναστύλωσης του ερειπωμένου Φράγκικου Κάστρου του Παραλίου Άστρους και τελείωσαν τον Αύγουστο του 1825. Για την κατασκευή δαπανήθηκαν πάνω από 200.000 γρόσια (σύμφωνα με αναφορά της Ευφροσύνης χήρας Ιωάννη Ζαφειρόπουλου). Οι αδερφοί Ζαφειρόπουλοι εγκαταστάθηκαν, πλέον, μόνιμα στο Κάστρο, οι ιστορικοι μελετητές αναφέρουν ήταν οι πρώτοι κάτοικοι του Παραλίου Άστρους , και αποτέλεσαν τους οικιστές τουΠαραλίου Άστρους. Πολλοί Αγιαννίτες τους ακολούθησαν και εγκαταστάθηκαν και αυτοί μόνιμα στο Παράλιο Άστρος, μεταξύ 1825 – 1828 και ύστερα. Αυτοί ήταν κυρίως αγωνιστές που άνηκαν στο στρατιωτικό σώμα του. Οι πρώτες Αγιαννίτικες οικογένειες που ακολούθησαν τους Ζαφειροπουλαίους ήταν ενδεικτικά: η οικογένεια Πάσχου, Λογοθέτη, Νικολαΐδη, Μαρούδη (ορισμένα μέλη της), Ζαφείρη (ορισμένα μέλη της), Κοράλλη, Μπόρτζου, Διαμαντή, Καραμπάτσου, Βασιλείου, Μακρή, Μπρεθέ, Γενοβέλη, Κωνσταντίνου κ.α., καθώς και οι Σπετσιώτικης καταγωγής οικογένειες Αβραντίνη και Νέστορα. Πληροφορίες για τους πρώτους οικιστές του Παραλίου Άστρους λαμβάνουμε από το υπόμνημα του Αγιαννίτη Μιχαήλ Λογοθέτη, ο οποίος διετέλεσε και πρώτος πρόεδρος του Παραλίου και από εκλογικούς καταλόγους του 1871 & 1881.»
Δεν είναι τυχαίο που στον εκλογικό κατάλογο του 1871 της «Κοινοτ. Παραλίου ‘Aστρους» αναφέρεται πρώτος ο Αγιαννίτης Αναστάσιος Πάσχος του Ιωάννου κτηματίας .
Η φωτογραφία από τον Νίκο Σκαρμούτσο και την ιστοσελίδα το Άστρος της Θαλάσσης.
“Στις αρχές Ιουλίου 1826, το στρατιωτικό σώμα του Πάνου Ζαφειρόπουλου κατέσφαξε 400 Άραβες σε ενέδρα που είχε στήσει στον Μεχμέτ αγά της Τριπολιτσάς. Αυτό ήταν πολύ βαρύ πλήγμα για τους Οθωμανούς. Γι’ αυτό ο Ιμπραήμ πασάς κατέστρεψε ολοσχερώς τον Άγιο Ιωάννη και ολόκληρη την επαρχία του Αγίου Πέτρου”.
Ο Ιμπραήμ κατέσφαξε και έκαψε ολόκληρο την Πελοπόννησο, αλλά ποτέ δεν μπόρεσε να νικήσει τον Άκουρο , αν και τον είχε αιχμαλωτίσει προσωρινά, ούτε στο Κάστρο Παραλίου Άστρους στις 5-6 Αυγούστου 1826, κάποιος έπρεπε να αντισταθεί νικηφόρα στον Ιμπραήμ και είναι μεγάλη μας τιμή, αυτός ήταν ο Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος (Άκουρος). Η νίκη του Άκουρου το 1826 στο Κάστρο Παραλίου Άστρους η Ζαφειρόπουλων αναπτέρωσε το ηθικό των επαναστατημένων αγωνιστών και έπαιξε σπουδαίο ρόλο για την Ελληνική επανάσταση την κρίσιμη και δύσκολη τότε χρονική περίοδο. Από Γενική Εφημερίδα της Ελλάδος 1826, αναφέρεται για το στρατό του Ιμπραήμ «και βλέπει τον εχθρόν επιστρέφοντα πάλιν πανστρατιά, και διευθυνόμενο προς τα Καλύβια του αγίου Ιωάννου εις το Άστρος».
Οι Αγιαννίτες και ο Άκουρος αποκαλούσαν επίσης Αγιαννίτικα καλύβια στο Άστρος τα σπίτια τους, αναφερόμενοι στα καλύβια τους που είχαν σαν δεύτερη προσωρινήκατοικία στην “πατρίδα” τους Άστρος. Ο Ν.Σπηλιάδης( Πρωθυπουργός το 1829) σαφέστατα και λεπτομερέστατα επιβεβαιώνει τα παραπάνω και αναφέρει «και όμως οι ολιγαρχικοί, οίτινες είχον καταλάβει τ’ Αγιαννίτικα λεγόμενα καλύβιαεις το Άστρος, ητοιμάζοντο …» «Απομνημονεύματα δια να χρησιμεύσωσιν εις την Νέαν Ελληνικήν Ιστορίαν (1821-1843)».( σελ 502).«Τ’Αγιαννίτικα λεγόμενα καλύβια εις το Άστρος». – astrosgr.com
Από την πυρπόληση της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη διασώθηκαν έξυπνα και προνοητικά από τον Άκουρο 1500 βιβλίατης Σχολής γιατί γνώριζε την αξία τους , αρχικά στο αρχοντικό του στον Αγιάννη και αργότερα μεταφέρθηκαν στην οικία στο Κάστρο Παραλίου Άστρουςη Ζαφειρόπουλων .Τα βιβλία αυτά ήταν, κατά την παράδοση, τοποθετημένα σε μια παλαιά ξύλινη βιβλιοθήκη που βρισκόταν στα γραφεία της Σχολής. Μεγάλο μέρος των βιβλίων αυτών έχει διασωθεί και καταγραφεί στις μέρες μας. Τα βιβλία αυτά ήταν ως επί το πλείστον κείμενα αρχαίων φιλοσόφων και συγγραφέων, εκκλησιαστικά κείμενα, εγχειρίδια φυσικής, μαθηματικών κ.α.”Τα βιβλία αυτά βρίσκονται σήμερα στο ίδρυμα Ζαφείρη στο γειτονικό Άστρος.
Οι Αγιαννίτες προσέφεραν πολλά και σημαντικά στην Ελληνική επανάσταση του 1821 και ο σημαντικότερος από όλους του Αγιαννίτες ήταν ο στρατηγόςΠαναγιώτης Ζαφειρόπουλος (Άκουρος), υπεύθυνος για την στρατιωτική ασφάλεια σε καιρό πολέμου τηs εθνοσυνέλευσης στο Άστρος. Κατά την έναρξη της επανάστασης, υπό την ηγεσία του Πάνου Ζαφειρόπουλου, πάνω από 100 κάτοικοι του Αγιάννη, συμμετείχαν σε μάχες των Δολιανών και των Βερβένων, στην Τριπολιτσά και σε ολόκληρη την Πελοπόννησο.
Η προσφορά του Άκουρου στην απελευθέρωση , όχι στη άλωση , της Τριπολιτσάς είναι αποφασιστική.Η άλωση ήταν μία της πόλης από Τούρκους εισβολείς. Πριν την πτώση της Τριπολιτσάς οι Έλληνες έκαναν πολλές διαπραγματεύσεις με τους Τούρκους και Αλβανούς να τους αφήσουν να φύγουν με την κινητή περιουσία τους, αλλά οι Έλληνες επέμεναν χωρίς τα όπλα τους. Οι διαπραγματεύσεις δεν επέτυχαν, δεν είχαν ακόμα τελειώσει και ο Άκουρος με τον Κονδάκη χωρίς να ειδοποιήσει τον Κολοκοτρώνη και τους άλλους οπλαρχηγούς έδωσε το σήμα για την επίθεση. Ο Μανώλης Δούνιας ανέβηκε στο τείχος για να βοηθήσει τον τούρκο φίλο του τηλεβολιστή που γνώριζε να “διαφύγει” , όπως του είχε υποσχεθεί όταν του νωρίτερα του πήγαινε τρόφιμα. Οι άλλοι τηλεβολιστές δεν ήσαν εκεί εκείνη την ώρα ,ο Δούνιας συλλαμβάνει τον φίλο του και κάνει σηνιάλο στους άνδρες του Άκουρου που περίμεναν από κάτω στον προμαχώνα της “πόρτας του Αναπλιού” να ανέβουν με σχοινιά στο τείχος. Γρήγορα ανέβηκαν και γύρισαν τα τηλεβόλα κατά της πόλης. Ανοίγουν την “πόρτα του Αναπλιού” και πρώτος εισέρχεται ξιφήρης ο Άκουρος με τους άνδρες του που περίμενε από κάτω το σηνιάλο του Δούνια. Ανοίγουν τις άλλες πόρτες και ένας μεγάλος σταθμός της Ελληνικής επανάστασης είχε συντελεστεί. Ο Κολοκοτρώνης και οι οπλαρχηγοί συγχώρεσαν τον Άκουρο που δεν τους είχε προειδοποιήσει. Όλοι καυχιόντουσαν η απελευθέρωση της Τριπολιτσάς οφείλεται σε όλους τους Πελοποννησίους ,αλλά ο Φωτάκος τους διόρθωσε επιγραμματικά.” Είναι κρίμα μέγιστον να ζητούν να αφαιρέσουν από τους Αγιοπετρίτες και Τσάκωνες το λαμπρόν τούτο κατόρθωμα», Φωτάκοςσελ 128.
Η ιστορική αλήθεια είναι ο Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος είναι ο ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ.
Οι Αγιαννίτες, Αστρεινοί και οι Παραλιώτες είναι οι ίδιοι κάτοικοι, αυτά μας έλεγε ο Άκουροςμε λόγια και με έργα.
Από, Το Άστρος της Θαλάσσης,
Το 1932 οι γνωστικοί προγόνοι μας και ο κοινός νους , από το Άστρος και το Παράλιο Άστρος, πρότειναν έμμεσα την δημιουργία του δήμου Θυρέας και εδημιούργησαν σαν αρχή την “Αθλητική Ένωσις Θυρέας” που προήλθε από τις ποδοσφαιρικές ομάδες “Πανθυρεατικός” Άστρους και “Αχιλλέας” Παραλίου Άστρους.
Την ίδια περίπου εποχή η προσπάθεια να ονομασθεί το Παράλιο Άστρος “Αστρον” απέτυχε οικτρά και τελεσίδικα , με τεκμηριωμένους λόγους από το Ελληνικό κράτος. Δυστυχώς η πολύ ποθούμενη διαχρονικά από τις τοπικές κοινωνίες ¨ΕΝΩΣΗ ΘΥΡΕΑΣ” δεν ήλθε το 1932 και μετά την αποτυχία για την “Αθλητική Ένωσις Θυρέας”, από τότε άρχισαν μερικοί που μετριούνται στα δάκτυλα οι “ανόητοι αυτοπυροβολισμοί” και οι τρύπες στη βάρκα της Θυρέας . Αντίθετα εμείς έμπρακτα διαχρονικά προβάλλουμε τεκμηριωμένα την Θυρεάτιδα Γη ,όπως έμπρακτα και τελεσίδικα κάνει η συντριπτική πλειοψηφία της τοπικής κοινωνίας.γιατί όλοι τελικά είμαστε στη ίδια βάρκα, και δικαιολογημένα δεν αφήνουμε άλλους να ανοίγουν τρύπες στη βάρκα μας,
Ο ιστορικός Δήμος Θυρέας και η«Ένωση Θυρέας», περιφρονούν βροντερά και τελεσίδικα ,τις ανόητες , ατεκμηρίωτες ,διχαστικές , άσκοπες ανακρίβειες, που καταλήγουν και γίνονται ανόητοι αυτοπυροβολισμοί και τρύπες στη βάρκα της Θυρέας μας. Ο ιστορικός Δήμος Θυρέας και η «Ένωση Θυρέας», ΕΙΝΑΙ ΕΔΩ ΜΠΡΟΣΤΑ ΜΑΣ,ποτέ δεν είναι αργά.
Το γραφικό Παράλιο Άστρος απέχει 4 χλμ από το ιστορικόν Άστρος και 170 χλμ από την Αθήνα, το σκαρφαλωμένο στο λόφο“Νησί”,όπως αποκαλούσαν οι παλιοί τον λόφο, δεν έχει σήμερα να ζηλέψει τίποτα από κανένα νησί του Αιγαίου, τα έχει όλα …. είναι μόνο 2 ώρες από την Αθήνα και πολύ κοντά είναι “τα βουνά” και ο Αγιάννης του Άστρους…
Για τους επισκέπτες η Κυνουρία διαθέτει πλήθος δραστηριοτήτων ανάλογα με τη διάθεση και τις φυσικές αντοχές! Φυσικά το καλοκαίρι οι παραλίες της περιοχής σφύζουν από ζωή και καλούν τον επισκέπτη να τις απολαύσει. Πόρτες, Ατσίγγανος, Ανάβαλος, Ξηροπήγαδο, Χερονήσσι, Αρκαδικό χωριό και Κρυονέρι, είναι μερικές μόνο από τις επιλογές που προτείνουμε! Όποιοι επιθυμούν να εξερευνήσουν τα πανέμορφα νερά της περιοχής, μπορούν να κάνουν καταδύσεις στο Αρκαδικό χωριό, το Ξηροπήγαδο και το Παράλιο Άστρος. Δείτε περισσότερα στο σύνδεσμο. Ο Αργολικός και οι παραλίες μας – astrosgr.com
Όλοι οι ιστορικοί μελετητές ,καστρολόγοι και ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β’ Παλαιολόγος συμφωνούν το «CastiellolaEstella», Kάστρο του Άστρους,βρίσκεται στην τοποθεσία «Ξεροκάμπι» του Αγιάννη του Άστρους, πάνω από την «πεδιάδα του Άστρους», πάνω από του «άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής».
Το κάστρο στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη ,όταν χτίστηκε το 1256, ονομάστηκε φυσιολογικά από τον πρίγκηπα Βιλλεαρδουίνο, από την μητρόπολη της περιοχήςτον γειτονικό Αγιάννη (Άστρος) «Castiello la Estella» (Kάστρο του Άστρους).Η φυσιολογική ονομασία του κάστρου από τον Αγιάννη (Άστρος) πρόσθετα επιβεβαιώνει ο Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης) πριν το 1256, όπως αναφέρουν διακεκριμένοι ιστορικοί μελετητές (Ν.Βέης και άλλοι ) , τους μεσαιωνικούς χρόνους τουλάχιστον για χίλια χρόνια περίπου 200 μ.χ. -1435 και αργότερα ,ονομαζόταν επίσηςΆστρος, (επάνω) Άστρος καιΑγιάννης του Άστρους.
Επίσης ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β’ Παλαιολόγος το 1320 επιβεβαιώνει το όνομα της περιοχής είναιΆστρος (Αγιάννης), «του άστρου εις τον κάμπον της Μαλεβής»,κάτω από το γειτονικό κάστρο «Castiello la Estella» ,Kάστρο του Άστρους, το οποίο εύλογα πήρε το όνομα Εστέλλα από το Άστρος (όπως λεγόταν τότε ο Αγιάννης). Πεντακόσια χρόνια αργότερα από τον Aνδρόνικο Β’ Παλαιολόγο , επίσης ο Leake το 1806αναφέρει και επιβεβαιώνει την ίδια πεδιάδα του Παλαιολόγου από το 1320 «του άστρου εις τον κάμπον της Μαλεβής»,« την πεδιάδα του Άστρους» στο Ξεροκάμπι ,κοντά στον Αγιάννη του Άστρους.
Οι διακεκριμένοι ιστορικοί μελετητές Νίκος Βέης , Σπ. Λάμπρος , Κ.Ρωμαίος ,Ε. Καρποδίνης, Αδαμ. Αδαμαντίου ,Αναστάσιος Ι. Μπάλλας και πολλοί άλλοι τοποθέτησαν πειστικά το «CastiellolaEstella» (Kάστρο του Άστρους)του Αραγωνικού Χρονικού του Μορέως , το οποίο έκτισε το 1256 ο πρίγκιπας του Μωρέως Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος , στην τοποθεσία «Ξεροκάμπι» ανάμεσα στα χωριά Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης) και Άγιος Πέτρος.
Το 1256 ο Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος έχτισε στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) Κυνουρίας, στη θέση «Ξεροκάμπι» (2 χλμ ) σε ένα απόκρημνο λόφο σαν μία «φυσική πυραμίδα» «το κάστρον, όπερ καλείται» «CastiellolaEstella» (Kάστρο του Άστρους) (1256), προς ευκολωτέραν υποταγήν των γειτόνων Τσακώνων στη Σίταινα , Καστάνιτσα και Πραστό, εκεί που ήταν οι Τσάκωνες, «επάνω εις τα όρη »susoenlawmontanyas , όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μoρέως.Πάνω από το Ξεροκάμπι του Αγιάννη , “την πεδιάδα του Άστρους,”του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής».Το μνημείο προστατεύεται από τον Αρχαιολογικό Νόμο 3028/2002.
“Μετά λοιπόν από την μικράν πόλιν «Άστρον»,η οποία έκειτο το πρώτον (κατά τον 2ον μ.χ. αιώνα ) κάπου εις την πεδινήν Θυρέαν,δηλ. την σημερινήν πεδιάδα Άστρους, εμφανίζεται μικρόν κάστρον «Άστρον» εις τα όρη, την ορεινήν Θυρέαν, κατά το 1256 μ.χ.» (Ν.Φλούδας Θυρεατικα Β. σελ 28).
Το κάστρο Εστέλλα στον Αγιάννη του Άστρους στη θέση «Ξεροκάμπι» (2 χλμ), είναι επίσης γνωστό σαν το κάστρο Ωριάς.
Από, Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους
“ Και δη εν τη αραγωνιακή παραλλαγή του Χρονικού του Μωρέως αναφέρεται ότι ο πρίγκιψ του Μωρέως Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος προς ευκολωτέραν υποταγήν των Τσακώνων έκτισε , τω 1256, το κάστρον, όπερ καλείται laEstella” Παραθέτω…. Etleprinceppormellorsenyorearlosfizoalliuncastiellosusoenlasmontanyas, elqualseclamalaEstella (σ.93)» «Όθεν το castiellolaEstella (=Άστρος) πρέπει να αναζητήσωμε στα ενδότερα της Κυνουρίας « susoenlasmontanyas”,.( Νίκο Α. Βέη , Μνείαιτου Άστρους. σελ 93)
«Και όντως το Άστρος και κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές … ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρινών καλουμένηκαι (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους,έπειτα δε κατέστη και αυτοτελές χωρίον ,ότε μετά την Άλωσιν της Βασιλευούσης …Και ακριβώς επί μεμονωμένου βουνού άνωθεν του Αγίου Ιωάννου (=Επάνω Άστρους) κείται … το Κάστρο τη Ωριάς …Κατά την εμήν γνώμην μετά τας ανωτέρω εξηγήσεις πιθανώτατα δυνάμεθα να ταυτίσωμεν το Κάστρο της Ωριάς του Πάρνωνος προς το Estella =Άστρος.(( Νίκο Α. Βέη , Μνείαιτου Άστρους. σελ 99-100)
«Προφανώς το Estella τούτο είναι το Άστρος» (Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους. σελ 93 ).
«Kεντρικός πύργος Άστρους» (Κάστρο Εστέλλα στον Αγιάννη)
Διακρίνεται παραπάνω οκεντρικός πύργος του Κάστρου Εστέλλα (Άστρους) στον Αγιάννη. Ο Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης ) που ήταν το μητροπολιτικό κέντρο της Θυρέας για πολλού αιώνες πριν το 1821 , είχε επίσης και την ονομασία Άστρος, Αγιάννης Άστρους, Επάνω Άστρος, Ορεινό Άστρος. Ο Άγιος Ιωάννης ( Αγιάννης) Κυνουρίας ,ήταν η έδρα της Επαναστατικής Προσωρινής Διοίκησης – Κυβέρνησης από τις22 Αυγούστου έως την 1 Οκτωβρίου 1822.
Αναστάσιος Ι. Μπάλλας,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών,Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών Άστρος ( σ.209-210 Κάστρο Άστρους )
«Γνωρίζουμε ότι μετά την κατάκτηση της Μονεμβασίας ο Βιλλαρδουίνος έχτισε ένα κάστρο το 1256 πάνω στα βουνά για να ελέγχη τους Τσάκωνες. Η σχετική αναφορά στο «Βιβλίο των Άθλων» έχει ως εξής. Et le princep por mellor fenyorear los fizo alli un castiello suso en las montagnas, el qual se clama la Estella (Libro σ.49»
«ΤείχητηςακρόποληςτουΆστρους»(Κάστρο Εστέλλα στον Αγιάννη)
«Η σημαντικη αυτή οχύρωση είναι η Εστέλλα του Αραγωνικού Χρονικού το κάστρο έχτισε ο Βιλλαρδουίνος στο βόρειο άκρο του Πάρνωνα. Είναι επίσης άλλο ένα από τα πολλά κάστρα της Ωριάς,Έχει περιγραφεί επαρκώς από τον Antoine Bon και τον Πέππα»
«Πρώτος το αναφέρει ο Leake Travels II σ.486 (Σελ 492) γράφοντας πως δύο μίλλια πάνω από τα Αγιαννίτικα καλύβια , στον καλλιεργημένο κάμπο του Ξηροκαμπιούυπάρχει ένα φρούριο Ελληνικό».(Αναστάσιος Ι. Μπάλλας,)
Οπότε σήμερα θεωρείται δεδομένο ότι το κάστρο στο Ξεροκάμπι είναι το φράγκικο οχυρόπου αναφέρεται στο Αραγωνικό Χρονικό του Μορέως ωςEstella (μετάφραση της ελληνικής λέξης Άστρος). Το κάστρο αυτό έχει μείνει γνωστό και με το δημώδες όνομα «Κάστρο της Ωριάς», το οποίο απαντά και σε άλλα μέρη της Ελλάδας, συνδεόμενο με θρύλους γύρω από την κατάληψή του
Όπως αναφέρει ο Hopf, το 1423 το κάστρο βρίσκεται ακόμα στα χέρια των Ελλήνων. Αυτήν την εποχή ανήκει στον άρχοντα της Τσακωνιάς Λέοντα Μελισσηνό. Οι χωρογραφικοί πίνακες του Hopf το φέρουν να ανήκει το 1463 στους Ενετούς, ενώ το 1467 ανήκει πλέον στους Τούρκους.
Από την εποχή αυτή το κάστρο της Estella φαίνεται ότι εγκαταλείφθηκε, καθώς έπαψε να έχει στρατιωτική αξία για τους Οθωμανούς μετά την κατάληψή του.
Σήμερα, το ορεινό αυτό κάστρο θεωρείται ότι είναι το οχυρό που αναφέρεται στο Αραγωνικό Χρονικό ως Estella ((μετάφραση της ελληνικής λέξης Άστρος) και έχει μείνει γνωστό με το δημώδες όνομα Κάστρο της Ωριάς, το οποίο απαντά και σε άλλα μέρη της Ελλάδας, λόγω της λαϊκής παράδοσης σχετικά με την κατάληψή του.
Το κάστρο της Estella ανήκε στο μεσαιωνικό δρόγγο του Δραγαλέβου (Δραγαλεβός, Γαρδαλεβός, Δραγάλιγος και Δραγαλιβός), ο οποίος καταλάμβανε την ευρύτερη περιοχή γύρω από το Άστρος και αποτελούσε το βορειότερο τμήμα της σημερινής Κυνουρίας.
Από το «CastiellolaEstella» (Kάστρο του Άστρους) , στο Αγιάννη του Άστρους, διακρίνεται στο βάθος μέρος της τοποθεσίας «Ξεροκάμπι», του «άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής». (Aνδρόνικος Β’ Παλαιολόγος ). Η φωτογραφία από το φίλο και γείτονα μας στη παλιά “μητρόπολη του Αγιάννη Σουληνάρι” Θόδωρο Μαγκλή .
«περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής» (Aδρόνικος Β’ Παλαιολόγος (1259-1332 μ.χ σελ.114.)
Πεντακόσια χρόνια αργότερα από τον Aνδρόνικο Β’ Παλαιολόγο , επίσης ο Leake το 1805 αναφέρει και επιβεβαιώνει την ίδια πεδιάδα του Παλαιολόγου από το 1320 , « την πεδιάδα του Άστρους» στο Ξεροκάμπι ,κοντά στον Αγιάννη του Άστρους.
«Αυτός ο δρόμος φεύγει στα αριστερά του Eλληνικού φρουρίου ( κάστρο Εστέλλα =Άστρος) που είδα απότην πεδιάδα του Άστρους, (δηλ από το Ξεροκάμπι) που βρίσκεται δύο μίλια πάνω από τα Αγιαννίτικα Καλύβια, μετά μπαίνει στο καλλιεργούμενο κάμπο του Ξεροκάμπι κοντά στον Αγιάννη».(Leake Travels in Morea,σελ 492).
Οι διακεκριμένοι ιστορικοί μελετητές Νίκος Βέης , Σπ. Λάμπρος , Κ.Ρωμαίος ,Ε. Καρποδίνης, Αδαμ. Αδαμαντίου ,Αναστάσιος Ι. Μπάλλας και πολλοί άλλοι τοποθέτησαν πειστικά το «CastiellolaEstella» (Kάστρο του Άστρους)του Αραγωνικού Χρονικού του Μορέως , το οποίο έκτισε το 1256 ο πρίγκιπας του Μωρέως Γουλιέλμος Βιλλεαρδουίνος , στην τοποθεσία «Ξεροκάμπι» ανάμεσα στα χωριά Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης) και Άγιος Πέτρος.
Πρόσφατα ο καθηγητής Π.Β.Φάκλαρης αναφέρει το Κάστρο Estella=Άστροςσίγουρα βρίσκεται στη Ξεροκάμπι του Αγιάννη.
«Στον 13ο αι. ονομάζεται Άστρος (Estella)ένα κάστρο στην ενδοχώρα της Κυνουρίας που κτίστηκε από τους Φράγκους»… «Το 1256, … ο πρίγκηπαςτου Μορέως ΓουλιέλμοςΒιλλαρδουίνος , για να υποτάξει τους Τσάκωνες, έκτισε πάνω στα όρη (suso en las montanyas) ένα κάστρο που ονομαζότανla Estella,που αντιστοιχεί στην ονομασία Άστρος». “το κάστρο … φαίνεται ότι κυριαρχούσε στην περιοχή της Θυρεάτιδος, δηλ. του Άστρους κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας ” …” Ο Βέης υποστήριξε ότι θα λεγόταν Άστρος ,επειδή θα κατοικούσαν στην περιοχή αυτή κατά το θέρος οι κάτοικοι του Άστρους”….. “πρέπει να θεωρηθεί βέβαιο ότι το κάστρο που κτίστηκε με την πρωτοβουλία του Βιλλαρδουίνου ,είναι αυτό της Ωριάς στο Ξεροκάμπτι” (Φάκλαρης , (2023) σελ 86,87).
«Προφανώς το Estella τούτο είναι το Άστρος» (Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους. σελ 93 ).
Κάστρο Παραλίου Άστρους
Το Κάστρο Παραλίου Άστρους δεν είναι το κάστρο Estella,όπως λανθασμένα και ατεκμηρίωτα αναφέρεται σε φυλλάδια και στο διαδίκτυο . Δεν υπάρχουν ιστορικά στοιχεία και πειστικές αναφορές από κανένα ιστορικό μελετητή που να συνδέει το Κάστρο Παραλίου Άστρους με το κάστρο Εστέλλα και το Κάστρο Παραλίου Άστρους αναφέρεται από ιστορικούς μελετητές πιθανά είναι το Αστρίτσι= «Astritzi» των Ενετών.(Ν.Βέης και άλλοι). Οι καστρολόγοι και διακεκριμένοι ιστορικοί μελετητές υποστηρίζουν με στοιχεία και επιχειρήματα το Κάστρο Παραλίου Άστρους δεν είναι το κάστρο Estella, χτίστηκε πολύ αργότερα από το 1256 ,το 15 η 17 αιώνα.. Ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός Ν.Βέης είναι κατηγορηματικός .
«Ηδη έλθωμεν εις το περί της θέσεως ζήτημα του κάστρου la Estella (=Άστρος )…..ως ρητώς μνημονεύει η αραγωνιακή παραλλαγή του Χρονικού του Μωρέως. Η τόσον δε ρητή μνεία περί του τόπου ,καθ’ όν ιδρύθη το φρούριον, δεν δύναται ν’αναφέρεται εις τα κατά την χερσόνησον του Άστρους περισωθέντα ,εν μέρει, μικρά οχυρωματικά έργα,άτινα και ανίσχυρα θα ήσαν προς τον σκοπόν του Βιλλαρδουίνου» (( Νίκο Α. Βέη , Μνείαιτου Άστρους. σελ 99)
Στα αρχεία της Βενετίας του 15ου αιώνα το 1407, αναφέρεται το κάστρο «Astritzi».. «και κύριος αυτού Lampridios» , (Ν.Βέης Μνείαι του άστρους ,σελ 97).Ο κύριος του κάστρου ήταν ο Αγιαννίτης Λαμπρίδης ( Lampridios),και για το λόγο αυτό θεωρείται η αναφορά του 1407 είναι για το Κάστρο Παραλίου Άστρους .Το Κάστρο Παραλίου Άστρους αναφέρεται πιθανά είναι το«Astritzi» των Ενετών. (Ν.Βέης και άλλοι νεότεροι).
Επίσης σε αναφορές του Stefano Magno to 1463,1467,1469 και άλλων για τα κάστρα του Μορέως το 1471 αναφέρονταιδύο τοπογραφικα σημεία (κάστρα)Astro και Astrici , Astro και Astritzi.( Ν.Φλούδας Θυρεατικα Β. σελ 38).Οι παραπάνω αναφορές«Astro» είναι για το κάστρο Εστέλλα στον Αγιάννη ,στην τοποθεσία Ξεροκάμπι,όπως αναφέρουν πειστικά ο Ν.Βέης και πολλοί άλλοι ιστορικοί μελετητές και οι αναφορές Astritzi, Astriciείναι γιατο Κάστρο Παραλίου Άστρους.
Οι ιστορικοί μελετητές συμφωνούν το Κάστρο Παραλίου Άστρους η των Ζαφειρόπουλων κτίστηκε το 15ονη 17οαιώνα, πολύ αργότερα από το 1256 , και επισκεύαστηκε το 1824-1825 από τον Πάνο Ζαφειρόπουλο η Άκουρο και τους αδερφούς του Κωνσταντίνο και Ιωάννη.
Από τα παραπάνω αναφορές , του 1407 για τον Αγιαννίτη Λαμπρίδη κύριο του κάστρου ,για τα δύο τοπογραφικά σημεία (κάστρα) του Stefano Magno(to 1463,1467,1469) ,την αναφορά του 1471επίσης για τα δύο τοπογραφικά σημεία (κάστρα) και την χρονολογία κατασκευής του κάστρου μετά το 15ο αιώνα ,όπως συμφωνούν πολλοί ιστορικοί μελετητές , συμπεραίνουμε το«Astritzi» των Ενετών ,είναι το Κάστρο Παραλίου Άστρους.
Στην εκτενέστατη βιβλιογραφία σωστά αναφέρεται Κάστρο Παραλίου Άστρους η των Ζαφειρόπουλων από όλους τους ιστορικούς μελετητές και καστρολόγους. Είναι λανθασμένη η αναφορά Κάστρο του Άστρους και κάστρο Εστέλλα για τοΚάστρο Παραλίου Άστρους , που σίγουρα κτίστηκε πολύ αργότερα από το 1256. Αφού το κάστρο στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη αναφέρεται από το 1256 αναμφισβήτητα «Castiellola Estella» , Kάστρο του Άστρους , όπως συμφωνούν όλοι οι ιστορικοί μελετητές, δεν δικαιολογείται και έκδηλα προκαλεί αδικαιολόγητη σύγχυση να έχουμε σε κοντινή απόσταση δύο κάστρα με το ίδιο όνομα, Κάστρο του Άστρους, όταν μάλιστα δεν αναφέρεται σχετική βιβλιογραφία ,ιστορικά στοιχεία και αξιόπιστες αναφορές.
Στην ψηφιακή εποχή μας υπάρχουν πολλοί που λανθασμένα και ατεκμηρίωτα αντιγράφουνχωρίς να διασταυρώνουν τα ιστορικά στοιχεία και όπως τους καπνίσει «ξαναγράφουν την ιστορία» χωρίς βιβλιογραφία, για να την ξανά αντιγράψουν και άλλοι αργότερα που επίσης χωρίς να διασταυρώνουν τι διαβάζουν , αναφέρονται στα προηγούμενα ατεκμηρίωτα κείμενα. Τα ατεκμηρίωτα αυτά κείμενα , δεν είναι πειστικά και εύλογα αγνοούνται από τους αναγνώστες και τους διακεκριμένους ιστορικούς μελετητές.
Το κάστρο Εστέλλα στον Αγιάννη , διακρίνεται σαν μακρυνό αστέρι «επάνω εις τα όρη » suso en law montanyas , όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μορέως. Στο βάθος ευθεία ο Αργολικός και στο κέντρο στο μικρό λόφο είναι το «νησί» που είναι το Κάστρο Παραλίου Άστρους .
Οι δύο φωτογραφίες για το Κάστρο Εστέλλα , που αναφέρεται «Κεντρικός πύργος Άστρους» και «Τείχη της ακρόπολης του Άστρους» είναι Από το Αναστάσιος Ι. Μπάλλας ,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών,Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών. Οι άλλες τρεις φωτογραφίες από το φίλο και γείτονα μας στη παλιά “μητρόπολη του Αγιάννη Σουληνάρι” Θόδωρο Μαγκλή .Η φωτογραφία για το Κάστρο Παραλίου Άστρους από το Άστρος της Θαλάσσης
Αρβανίτη Σμ., «Το κάστρο του Παραλίου Άστρους Κυνουρίας».
Ιωάννη Μ. Αρβανίτη – Από τις Πηγές του Λαού μας, τόμος A,Β, Αθήνα 1988
Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους Το τοπωνυμικό «Άρια»
Αναστάσιος Ι. Μπάλλας ,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών,Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών (Άστρος ( σ.209-210 )
Φιλιππίδης Δ., «Κυνουρία», Ελληνική Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική, Πελοπόννησος Α’, τ. 4, Αθήνα 1985, 170-173
Bees N. A., «Μνείαι του Άστρους κατά τους μέσους αιώνας», Byzantinische Zeitschrift 17 (1908), 92-105
Buchon A., Nouvelles recherches historiques sur la principauté française de Morée et ses hautes baronies, v. 1, Paris 1843, 397
Buchon A., Recherches historiques sur la principauté francaise de Morée et ses hautes baronies, v. 1, Paris 1845, 65
Bon A., La Morée franque. Recherches historiques, topographiques et archéologiques sur la Principauté d’Achaïe (1205-1430), Paris 1969, 73, 220, 280, 500, 515-516
Hopf Ch., Chroniques gréco-romanes inédites ou peu connues, publiées avec notes et tables généalogiques, Berlin, Weidmann, 1873, 202-203, 205-206
Zakythinos A., Le despotat grec de Morée. Histoire politique, Variorum Reprints, London 1975, 78,164,166
Όλοι συμφωνούν και ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β’ Παλαιολόγος το «Castiello la Estella» (Kάστρο του Άστρους) (1256), βρίσκεται στο Αγιάννη του Άστρους, στην τοποθεσία «Ξεροκάμπι», πάνω από του «άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής» Το 1256 ο Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος έκτισε στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) Κυνουρίας στη θέση «Ξεροκάμπι» (2 χλμ ) σε ένα απόκρημνο λόφο σαν μία «φυσική πυραμίδα» «το κάστρον, όπερ καλείται»…«Castiello la Estella» (Kάστρο του Άστρους) (1256), » προς ευκολωτέραν υποταγήν των γειτόνων Τσακώνων στη Σίταινα , Καστάνιτσα και Πραστό, εκεί που ήταν οι Τσάκωνες , «επάνω εις τα όρη » suso en law montanyas , όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μορέως. (Η φωτογραφία από το φίλο και γείτονα μας στη παλιά “μητρόπολη του Αγιάννη Σουληνάρι” Θόδωρο Μαγκλή) .
ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 Το 1841 , Δήμος “Θυρέας” , “Τα συνιστώντα τον νέο δήμον χωρία”, “Άγιος Ιωάννης, Άστρος , Μελιγού ,Πλάτανος“,”Πρωτεύουσα αυτού” , “ Άγιος Ιωάννης το θέρος τον δεν χειμώνα το Άστρος” .
Το κείμενο επίσης σε PDF έγγραφο στο σύνδεσμο παρακάτω.
Με την πρώτη διοικητική διαίρεση του ελληνικού κράτους το 1835, συστάθηκε ο ΔήμοςΘυρέας, με διάταγμα της 9ης (21ης) Νοεμβρίου 1834 / 12ης Μαΐου 1835, σύμφωνα με το οποίο συστάθηκαν οι πρώτοι δήμοι της Αρκαδίας και της Κυνουρίας.Αμέσως μετά την απελευθέρωση από 400 χρόνων σκλαβιάς, οι Θυρεάτες πρόγονοι μας πριν διακόσια χρόνια το 1835 ήξεραν καλά και εθυμούντο την ιστορία μας αυτονόητα ονόμασαν το Δήμο Θυρέας από την αρχαία πόλη της Θυρέας , που βρισκόταν στην περιοχή του Άστρους, στο κάμπο της Θυρέας.
ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835 .
Σύσταση του δήμου με έδρα τον οικισμό Άγιος Ιωάννης.
Το 1845 ο δήμος περιλαμβάνει τα χωριά Άγιος Ιωάννης, Άστρος , Μελιγού , Πλάτανος και Παράλιον Άστρος.
ΦΕΚ 50Α – 25/07/1879
Ο οικισμός Τρεστενά (Χάραδρος) προσαρτάται στο δήμο Θυρέας
ΦΕΚ 59Β – 17/06/1897
Ο οικισμός Ξηροπήγαδον προσαρτάται στο δήμο Θυρέας
ΦΕΚ 252Α – 24/08/1912. Ο δήμος (Θυρέας) καταργείται.
Τα δύο παραπάνω ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 και ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845περιέχουν σαφέστατα την ιστορικήν αλήθεια για το Άστρος το 1841 και το Παράλιο Άστρος το 1845 . Η παραπάνω φωτογραφία του ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 ( φωτογραφία όχι αντιγραφή) και το ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 τα λένε όλα διαυγέστατα και σαφέστατα, αρκεί να μπορούμε σε απλά Ελληνικά να διαβάσουμε προσεκτικά και να καταλάβουμε το περιεχόμενο τους.
Θεωρούμε αναγκαίο , διακόσια χρόνια αργότερα, να ερμηνεύσουμε αναλυτικά, πειστικά και τεκμηριωμένα τα παρακάτω ιστορικά στοιχεία για το δήμο Θυρέας , αν και είναι σαφέστατα και αυτονόητα, γιατί πρόσφατα ακούγονται πολλά και για να βοηθήσουμε το δημόσιο διάλογο και την ιστορική αλήθεια.
Συνοπτικά τα τέσσερα συμπεράσματα μας.
1)Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης). Το 1835 συστάθηκε ο δήμος Θυρέας και η έδρα του δήμου από το 1835 μέχρι το 1841 είναι ο οικισμός Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης) και ο Αγιάννης είναι η θερινή έδρα του δήμου από το 1841-1912.
2) Άστρος. ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 . Ο οικισμός ορίζεται χειμερινή έδρα του δήμου Θυρέας” Στο ΦΕΚ του 1841 η αναφοράΆστρος είναι αναμφισβήτητα για το σημερινό Άστρος .
3) Παράλιο Άστρος. Το 1845 ο νεότερος οικισμός της περιοχής για πρώτη φορά «προσαρτάται» στο δήμο Θυρέας επίσημα με το όνομα Παράλιο Άστρος.ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845Πριν το 1845 δεν είχε άλλο επίσημο όνομα ( το όνομα της τοποθεσίας ήταν Σκάλα η Σκάλα του Άστρους).
4)Οι σπουδαιότερες αναφορές πριν το 1823. (Οι παρακάτω 6 αναφορές (και πολλές άλλες ) είναι σαφέστατες ).
1823,ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΗΣ Β’ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΕΙΣΗΣ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ
1823,ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ ΗΤΟΙ ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΝ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ Β’ ΕΘΝΙΚΗΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΝ
1823 Διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης-«Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη»
1823, O Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, πρόεδρος του Εκτελεστικού (δηλ.Πρωθυπουργός) ,”η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος”.
1844, Πρακτικά των Συνεδριάσεων της Βουλής των Ελλήνων “και ο τόπος ούτος εψηφίσθη και παρ’ αυτής Άστρος“.
1841-2024, ΦΕΚ , Άστρος και Παράλιο Άστρος
Παρακάτω αναλυτικά και τεκμηριωμένα καταθέτουμε τα συμπεράσματα μας για τις παραπάνω τέσσερις ενότητες.
Ο Άγιος Ιωάννης ( Αγιάννης) Κυνουρίας , ήταν η πρωτεύουσα του Ελληνικού κράτους το 1822 και προσέφερε πολλά και σημαντικά στην επανάσταση του 1821.
Το ιστορικόν Άστρος και ο ‘Αγιος Ιωάννης (Αγιάννης) είναι μία κοινότητα και το κυριότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν για πολλούς αιώνες και έχουν μέχρι σήμερα. σπίτια στο Άστρος και στον Αγιάννη του Άστρους. Από το Αγιάννη προήλθε το Άστρος ,το Παράλιο Άστρος και άλλοι μικροί οικισμοί.
Από, Διοικητικές μεταβολές της Τ.Α.-ΕΕΤΑΑ (eetaa.gr)
(ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835). Ο οικισμός ορίζεται έδρα του δήμου Θυρέας.
(ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841).Ο οικισμός ορίζεται θερινή έδρα του δήμου Θυρέας
ΦΕΚ 252Α – 24/08/1912. Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Θυρέας και προσαρτάται στην κοινότητα Άστρους
ΦΕΚ 250Α – 24/08/1915 Ο οικισμός ορίζεται θερινή έδρα της κοινότητα Άστρους .
ΦΕΚ 244Α-04-12-1997. Ο οικισμός αποσπάται από τον δήμο Άστρους και προσαρτάται στο δήμο Βόρειας Κυνουρίας
Τα σχόλια και οι ερμηνείες είναι περιττά, συνοπτικά ο Άγιος Ιωάννης ήταν η πρώτη πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας σύμφωνα με το ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835 από το 1835μέχρι το 1841 και ήταν η θερινή πρωτεύουσα του δήμου Θυρέαςσύμφωνα με το ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841, από το 1841 μέχρι το 1912.
ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841.Ο οικισμός ορίζεται χειμερινή έδρα του δήμου Θυρέας
ΦΕΚ 252Α – 24/08/1912. Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Θυρέας και ορίζεται έδρα της κοινότητας Άστρους
ΦΕΚ 99Α – 28/05/1985 ορίζεται έδρα του δήμου Άστρους (Ο δήμος προήλθε από την αναγνώριση σε δήμο της κοινότητας Άστρουςγια ιστορικούς λόγους)
ΦΕΚ 244Α-04-12-1997. Ο οικισμός αποσπάται από τον δήμο Άστρους και ορίζεται έδρα του δήμου Βόρειας Κυνουρίας
ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 (σελ.45) ,Ονομασία νέου του δήμου, «Θυρέας».Πρωτεύουα αυτού. « Άγιος Ιωάννης το θέρος τον δε χειμώνα το Άστρος».
Στο παραπάνω ΦΕΚ του 1841 αποκλειστικά αναφέρονται , «τα συνιστώντα τον νέον δήμο χωρία» , «Άγιος Ιωάννης, Μελιγού, Άστρος, Πλάτανος » και ταυτόχρονα δεν αναφέρεται το Παράλιο Άστρος με κανένα όνομα, γιατί σαν καινούργιος οικισμός προσαρτήθηκε στο δήμο αργότερα το 1845(δείτε λεπτομέρειες παρακάτω στην ενότητα Παράλιο Άστρος).
Ο γενικός κανόνας είναι πρωτεύουσα γίνεται ο μεγαλύτερος η ο ιστορικός οικισμός της περιοχής, αυτό κάνουν όλοι και σίγουρα δεν γίνεται πρωτεύουσα ένας καινούργιος οικισμός πριν κτιστεί η πριν ονομαστεί επίσημα από το Ελληνικό κράτος.Η άποψη το Ελληνικό κράτος το 1823 ονόμασε επίσημα τον οικισμό στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας που έγινε η Εθνοσυνέλευση Άστρος ,που αναμφισβήτητα υπήρχε πολύ νωρίτερα από το 1823 ,και το 1836 επίσης ονόμασε με το ίδιο όνομα Άστρος και ταυτόχρονα τον έκανε πρωτεύουσα του Δήμου Θυρέας το καινούργιο γειτονικό οικισμό στην τοποθεσία Σκάλα η Σκάλα του Άστρους ,(απέχει από το Άστρος 4 χλμ) που τα πρώτα σπίτια άρχισαν να κτίζονται το 1832 από τον Άκουρο, που αποκαλούσε την τοποθεσία “το ακατοίκητο τούτο μέρος”, είναι τουλάχιστον λανθασμένη ,αφελής και φαιδρά και δεν γίνεται πιστευτή από κανέναν. Στο Ελληνικό κράτος υπάρχει συνέχεια και σοβαρότητα ,χωρίς αντιφάσεις και αναθεωρήσεις , το 1823,1836,1841 και το 1845. Αδιαφιλονίκητα το Ελληνικό κράτος δεν θα αναθεωρούσε τόσο σύντομα στο ΦΕΚ 1845 χωρίς σχόλια και ερμηνείες , ότι ανέφερε στο ΦΕΚ 1841 ”Πρωτεύουσα αυτού” , “ Άγιος Ιωάννης το θέρος τον δεν χειμώνα το Άστρος”.
Το Άστρος αναμφισβήτητα ήταν ο μεγαλύτερος οικισμός της περιοχής πριν το 1823 και είχε πολύ πρόσφατη μεγάλη ιστορία. Η διακήρυξη σαφέστατα αναφέρει, «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη», υπήρχε επίσημα τουλάχιστον από το 1823, και θα έπρεπε να αναφέρεται στο δήμο της περιοχής το 1841 έστω και με άλλο όνομα,(δεν είχε ποτέ επίσημα άλλο όνομα ), όπως αναφέρονται οι μικρότεροι οικισμοί της περιοχής με τα επίσημα ονόματα τους Μελιγού,Πλάτανος. Aν το Άστρος τότε δεν ήταν στο δήμο Θυρέας ,όπως έμμεσα ισχυρίζονται μερικοί όταν αναφέρουν αναιτιολόγητα η αναφορά Άστρος στο ΦΕΚ είναι για το Παράλιο Άστρος, το Άστρος έπρεπε κάπου να είναι , αλλά δεν βρίσκεται σε κανέναν άλλο δήμο με κανένα άλλο όνομα. Η Εθνοσυνέλευση το 1823 χρησιμοποίησε και επιβεβαίωσε το όνομα Άστρος ,”Εν Άστρει” σε πολλά έγγραφα. Την τελευταία συνεδρία της εθνοσυνέλευσης την 18η Απριλίου 1823 « Ανεγνώσθη αναφορά κατοίκων Άστρους..» Οι Αστρεινοί, κάτοικοι του Άστρους, υπήρχαν και προσέφεραν πολλά στο έθνος το 1823 .
Θα πρέπει να αναφέρουμε εδώ ότι μερικοί λανθασμένα υποστηρίζουν η αναφορά Άστρος στο ΦΕΚ 1841 είναι για το σημερινό Παράλιο Άστρος και επίσης αναιτιολόγητα αναφέρουν ο καινούργιος οικισμός Παράλιο Άστρος ήταν η πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας το 1841 !!! ,χωρίς να αναφέρουν γιατί εξαφανίστηκε και δεν αναφέρεται το Άστρος , με κανένα όνομα στο λανθασμένο συμπέρασμα τους, που ομολογούν αλλού αναμφισβήτητα υπήρχε το 1823 και το 1841 . Απλά και σοβαρά η αναφορά Άστρος στο ΦΕΚ 1841 είναι για το Άστρος ,δεν το έσβησε το Ελληνικό κράτος ούτε ονόμασε δύο οικισμούς με το ίδιο όνομα Άστρος , και δεν είναι για το Παράλιο Άστρος,προσαρτήθηκε στο δήμο το 1845, κάποτε απαιτείται μια στοιχειώδης σοβαρότητα. Οι ιστορικοί οικισμοί δεν εξαφανίζονται αυθαίρετα και αναιτιολόγητα από τους δήμους και τα δημόσια έγγραφα για φαιδρούς λόγους, ούτε για να καταλήξουν μερικοί σε λανθασμένα ατεκμηρίωτα συμπεράσματα,που δεν γίνονται πιστευτά από κανέναν. Φυσικά ούτε σχολιάζουν το Παράλιο Άστρος “προσαρτάται” στο δήμο στο ΦΕΚ 1845 χωρίς άλλη αναφορά “διορθώνεται ,καταργείται” ,δεν γνωρίζουν την διαδικασία η το αγνοούν σκόπιμα…. (δείτε λεπτομέρειες παρακάτω στην ενότητα Παράλιο Άστρος).
Η αναφορά του ΦΕΚ 1841 είναι σαφέστατη και αυτή είναι η τεκμηριωμένη ιστορική αλήθεια, το ιστορικό Άστρος Κυνουρίας το 1841ήταν η χειμερινή έδρα του δήμου Θυρέας ,τα σχόλια είναι περιττά,τελεία και πάβλα.
Στο Άστρος υπήρχε οικισμός ,υπήρχε το παράρτημα της σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη από το 1805, υπήρχαν οι Αστρεινοί κάτοικοι και οικίσματα χιλιάδες χρόνια , τουλάχιστον για χίλια χρόνια πριν το 1256 , πριν το 1435 και σίγουρα πριν το 1805 υπήρχαν οικίες, υπάρχουν φωτογραφίες ,αρχοντικά των προκρίτων του Αγιάννη(1) , «τα καλύβια» ….πολλά από αυτά «έχουν δύο πατώματα» κατά τον Leake(2 ) ,και τα «καλύβια εις το Άστρος» κατά τον Ν.Σπηλιάδη (3).Οι οικιστές του Παραλίου Άστρους είχαν πριν το 1824 οικίες στον Αγιάννη και στο Άστρος.π.χ. Αδερφοί Ζαφειρόπουλοι, Λογοθέτης,Πάσχος και άλλοι, που ακόμα υπάρχουν και σήμερα.
(2)« στην πεδιάδα είναι τα καλύβια που ανήκουν στα χωριά Άγιος Ιωάννης, (το σημερινό Άστρος), Μελιγού, Κορακοβούνι και Πραστός (Άγιος Ανδρέας)» (Leake, σελ 483) ……αποτελούνται από καλές εξοχικές κατοικίες, πολλές από τις οποίες έχουν δύο πατώματα (Leake,σελ 486)
(3)Ν.Σπηλιαδης, Απομνημονευματα σελ 502, «και όμως οι ολιγαρχικοί,οίτινες είχον καταλάβει τ’ Αγιαννίτικα λεγόμενα καλύβια εις το Άστρος, ητοιμάζοντο…» και άλλες αναφορές « προς τα Καλύβια του αγίου Ιωάννου εις το Άστρος»
Ο νεότερος οικισμός της περιοχής προσαρτάται στο δήμο Θυρέας το 1845 με το νόμιμο όνομα Παράλιον Άστρος ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 . Από το 1832 μέχρι το 1845 ο καινούργιος οικισμός που ήταν στην Χερσόνησο του σημερινού Παραλίου Άστρους και η τοποθεσία νωρίτερα, υπάγοντο διοικητικά και αναγκαστικά στο Άστρος,όπως γίνεται με όλους τους καινούργιους οικισμούς,στην αρχή υπάγονται σε ένα γειτονικό οικισμό. Το ίδιο γίνεται και σήμερα με τους καινούργιος οικισμούς δυτικά του Άστρους ,υπάγονται διοικητικά στο Άστρος. Φυσικά οι οικισμοί δεν ονομάζονται όταν κτιστούν τα πρώτα σπίτια και σίγουρα δεν γίνονται πρωτεύουσες δήμων πριν ονομασθούν επίσημα από το Ελληνικό κράτος .
Τα ΦΕΚ, όταν αναφέρονται στους οικισμούς, πάντοτε συμπεριλαμβάνουν ανάλογα τις λέξεις, που έχουν μεγάλη σημασία και δεν επιδέχονται ερμηνείες και σχόλια ,είναι σαφέστατα νομικά κείμενα , «ορίζεται…, αποσπάται…, προσαρτάται…, καταργείται.., διορθώνεται».
Το 1845 ο οικισμός πήρε επίσημα την ονομασία Παράλιο Άστρος. Αν το Παράλιο Άστρος είχε νωρίτερα άλλο επίσημο όνομα,σύμφωνα με την Ελληνική νομοθεσία, θα υπήρχε αναφορά για αλλαγή η κατάργηση ονόματος στο ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845, με τις λέξεις ( « καταργείται.., διορθώνεται»).Το ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845, είναι σαφέστατο για όλους ,αναφέρει μόνο τη λέξη «προσαρτάται», αυτή είναι η αναμφισβήτητη ιστορική αλήθεια, για πρώτη φορά «προσαρτάται» και τίποτα άλλο. Ο οικισμός το 1845 ονομάστηκε επίσημα Παράλιο Άστρος και δεν είχε άλλο επίσημο όνομα νωρίτερα, οι ερμηνείες είναι άσχετες και περιττές,γιατί η αναφορά είναι σαφέστατη.
Πριν το 1832 δεν υπήρχε οικισμός στην τοποθεσία για χιλιάδες χρόνια και ο Άκουρος αναφέρει στον Όθωνα και επιβεβαιώνει «το ακατοίκητο τούτο μέρος». Ο Leake αναφέρει το 1805 δεν υπήρχε οικισμός στην τοποθεσία και «στη σκάλα υπάρχουν μια δεξαμενή, ένα χάνι, ένα πυργόσπιτο του (Τούρκου) φοροεισπράκτορα, και δύο τρεις μικρές αποθήκες» (Travels in the Morea σελ 482) , όπως το ίδιο αναφέρουν και άλλοι ιστορικοί μελετητές .
Το όνομα της σημερινής τοποθεσίας του Παραλίου Άστρους μέχρι το 1845 ήταν Σκάλα η Σκάλα του Άστρους και υπάγετο διοικητικά στο γειτονικό οικισμό Άστρος. Ο βουλευτής Κων. Ζαφειρόπουλος, πρώτος κάτοικος και οικιστής του Παραλίου Άστρους αναφέρει το 1823 «Την Σκάλαν του Άστρους» “Σκάλα Άστρους ” αναφέρεται από την Πελοποννησιακή Γερουσία το 1822 και “σκάλα Άστρους” , “λιμάνι του Άστρους” από πολλούς άλλους . Ο Leake αναφέρει το όνομα της περιοχής ήταν Σκάλα του Άστρους, “Leaving the Scala of Astro= φεύγοντας από την Σκάλα του Άστρους ,Travels in the Morea (σελ 485 ).
Το όνομα του οικισμού είναι αδιάκοπα από το 1845 μέχρι σήμερα (2024) για όλους και για το Ελληνικό κράτος είναι Παράλιο Άστρος. ΦΕΚ 244Α-04-12-1997. Ο οικισμός αποσπάται από την κοινότητας Παραλίου Άστρους και προσαρτάται στο δήμο Βόρειας Κυνουρίας.
Το Παράλιο Άστρος έκτισε από το 1832-1845 ο Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος , όπως τιμoύν με αδριάντα του στη κεντρική πλατεία οι Παραλιώτες , «ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ» ,όχι βεβαιότατα Οικιστής του ‘Αστρους…με κεφαλαία «ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ» λέει ο αδριάντας,. Ο διακεκριμένος Αγιαννίτης Λογοθέτης,φίλος και συνεργάτης του Άκουρου, ακολούθησε τον Άκουρο και αναφέρει σε υπόμνημα του για τα γεγονότα της εποχής, το 1832 έκτισε το σπίτι του στο «Νησί» , που θεωρείται από τα πρώτα σπίτια του οικισμού, και αναφέρει « ολίγοι οι κατοικήσαντες εις παράλιο». Τον Λογοθέτη ακολούθησαν και άλλοι Αγιαννίτες και ο οικισμός άρχισε σιγά σιγά και δειλά να αναπτύσσεται.
Λανθασμένα ,παράξενα και ανεξήγητα αντίθετα με την τοπική κοινωνία και ειδικά τους κατοίκους του Παραλίου Άστρους , που τοποθέτησαν αδριάντα του Άκουρου στη κεντρική πλατεία που ξεκάθαρα αναφέρει την ιστορική αλήθεια με κεφαλαία γράμματα «ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ», χωρίς σχόλια αντίθετα με τα έκδηλα ιστορικά στοιχεία γίνεται αλλαγή της ιστορικής αλήθειας και αναφέρεται ο Άκουρος Οικιστής του Άστρους , αν και ταυτόχρονα δίπλα υπάρχει ο γειτονικός οικισμός με το νόμιμο όνομα Άστρος ,που υπήρχε χιλιάδες χρόνια πριν τον Άκουρο. Η αναφορά Οικιστής του Άστρους προκαλεί σύγχυση σε όλους και διχάζει τη τοπική κοινωνία, γιατί το νόμιμο όνομα του γειτονικού οικισμού είναι Άστρος αδιάκοπα από το 1823 μέχρι σήμερα.Σίγουρα ο Άκουρος δεν είναι Οικιστής του Άστρουςκαι ο Άκουροςσίγουρα δεν έκτισε το Άστρος, τα σχόλια είναι περιττά. Ο Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος είναι ο «ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ» ,αυτό μας λένε ξάστερα οι κάτοικοι του Παραλίου Άστρους.
Οι αδερφοί Ζαφειρόπουλοι είχαν καλές σχέσεις με τον βασιλιά Όθωνα, ο Άκουρος στην επίσκεψη του Όθωνα του δώρησε το κάστρο αλλά ο Όθωνας διακριτικά δεν αποδέχτηκε την δωρεά. Το Παράλιο Άστρος σαν ο νεότερος οικισμός της περιοχής προσαρτήθηκε στο δήμο Θυρέας το 1845, με τις έκδηλες , αυτονόητες ενέργειες και καλές σχέσεις με τον βασιλιά Όθωνα του Άκουρου , του αδερφού του πρώτου δήμαρχου του δήμου Θυρέας και οικιστή του Παραλίου Άστρους Ιωάννη Ζαφειρόπουλου ,(δημάρχου του δήμου από 1837-1847) και του Λογοθέτη πρώτου προέδρου του δημοτικού συμβουλίου , αν και ο δήμος Θυρέας συστήθηκε το 1835 και το 1841 ο δήμος περιλάμβανε τα χωριά Άγιος Ιωάννης, Άστρος , Μελιγού και Πλάτανος, δεν αναφέρεται στο ΦΕΚ 1841 το Παράλιο Άστρος . .Ο δημοφιλής στρατηγός Άκουρος ήταν πανίσχυρος, γιατί είχε την πλειοψηφία στο δημοτικό συμβούλιο του δήμου Θυρέας για πολλά χρόνια.
Το γεγονός της καθυστέρησης της προσάρτησης του οικισμού στο δήμο, συμπεραίνουμε οφείλεται ότι πριν 1845 ο οικισμός δεν είχε τα απαιτούμενα κριτήρια να προσαρτηθεί στο υπάρχοντα δήμο, γιατί ήταν πολύ μικρός. Αν και ο Άκουρος με το αδερφό Ιωάννη , του πρώτο δήμαρχο του δήμου, επιθυμούσαν να γίνει οικισμός το συντομότερο.Τελικά τα κατάφεραν και το 1845 ονόμασαν τον οικισμό Παράλιο Άστρος.
Θυμίζουμε και έχει μεγάλη σημασία για την πατρίδα Άστρος , που επηρέασε τον Άκουρο για το όνομα του καινούργιου οικισμού.Ο Αγιαννίτης στρατηγός Άκουρος νωρίτερα από το 1821, πριν επιστρέψει από την διασπορά ,τότε δεν υπήρχε οικισμός στη χερσόνησο Παραλίου Άστρους , ανέφερε υπερήφανα και δεν ξεχνούσε την γειτονική πατρίδα του Άστρος , «εις την πατρίδα μας το Άστρος » και «εις την πατρίδα μου το Άγιον Ιωάννην». Για το λόγο αυτό το 1845 ονόμασε τον καινούργιο οικισμό Παράλιο Άστρος, σίγουρα δεν το ονόμασε ο βασιλιάς Όθωνας.Φυσικά δεν ονόμασε το καινούργιο οικισμό με το ίδιο όνομα Άστρος της γειτονικής πατρίδας του , σοβαρά ήξερε και καταλάβαινε καλύτερα και ο Άκουρος δεν ονόμασε δύο χωριά με το ίδιο όνομα Άστρος.
Είναι αναμφισβήτητο γεγονός μετά από το 1823, τα ονόματα των οικισμών δεν τα δίνουν οι κάτοικοι ,οι όμιλοι και οι ιστορικοί μελετητές αλλά το Ελληνικό κράτος με ορισμένες διαδικασίες και νόμους, που έχουν σοβαρότητακαι συνέχεια,χωρίς αντιφάσεις και κενά.Το Ελληνικό κράτος αυτά έκανε για το Άστρος και το Παραλιο Άστρος το 1823,1835, 1841, 1845, 1871,1912, 1997, 2024 .Η ιστορική αλήθεια απαιτεί και πρέπει όλα να εξετάζονται , όλα μαζί είναι η αλήθεια, και να αναφέρονται όλα διαχρονικά χωρίς διακοπές και ερμηνείες , από την αρχή μέχρι το τέλος, από το 1823,1841, 1845,2024.
Διακόσια χρόνια αργότερα κάποτε να τελειώνουμε με την ονομασία Άστρος , πριν το 1832 δεν υπήρχαν κάτοικοι στην σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους για χιλιάδες χρόνια για να ονομάσουν την τοποθεσία, όπως αναφέρουν σχετικά ο Άκουρος «ακατοίκητο τούτο μέρος» και περιγράφει λεπτομερέστατα ο Leake to 1805, “στη σκάλα υπάρχουν μια δεξαμενή, ένα χάνι, ένα πυργόσπιτο του (Τούρκου) φοροεισπράκτορα, και δύο τρεις μικρές αποθήκες» (Travels in the Morea σελ 482) , Είναι έκδηλο και αυτονόητο ,χωρίς κατοίκους δεν υπάρχουν ονόματα οικισμών ,λιμανιών και περιοχών.
Ενδεικτικά παρακάτω μετά το 1845 μέχρι σήμερα το όνομα του οικισμού είναι για όλους ,το Ελληνικό κράτους και τους κατοίκους του οικισμού, Παράλιο Άστρος
Οι Παραλιώτες τιμούν με αδριάντα τον Άκουρο στη κεντρική πλατεία και ταυτόχρονα προβάλλουν το χωριό τους Παράλιο Άστρος, «ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ».
Οι σφραγίδες «ΚΟΙΝΟΤΗΣ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ και η παλιότερη που αναφέρεται «ΚΟΙΝΟΤΗΣ ΠΑΡΑΛΙΑΣ ΑΣΤΡΟΥΣ» (1912 και 1932)
Οι τοπικές και εθνικές εφημερίδες αναφέρουν « Παραλ .Άστρος», «ΠΑΡΑΛΙΟ ΑΣΤΡΟΣ», «ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΑΛΙΟ ΑΣΤΡΟΣ»
Οι κάτοικοι του Παραλίου Άστρους αποδέχονται το όνομα του χωριού και το προβάλλουν με πολλούς τρόπους. «ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ», Αχιλλεύς «ΠΑΡΑΛΙΟ ΑΣΤΡΟΣ», «Σύλλογος των απανταχού Φίλων του Παραλίου Άστρους Κυνουρίας» , « Φιλοδασική Ένωση Παραλίου Άστρους», «ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΣ ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΝΑΥΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ Π.ΑΣΤΡΟΥΣ» και ονομάζουν τον οικισμό , Παράλιο Άστρος ,Π.Αστρος ,Εν Παρ Άστρει.
Οι εκλογικοί καταλόγοι του 1871,1881 αναφέρουν «Κοινοτ.Παραλίου Άστρους»
Πριν διακόσια χρόνια το Ελληνικό κράτος το 1823 στην «Συνέλευση του Άστρους»επίσημα χρησιμοποίησε και επιβεβαίωσε τό όνομα Άστρος, που αναμφισβήτητα υπήρχε χιλιάδες χρόνια νωρίτερα ,πολλές φορές με την αναφορά «Εν Άστρει» σε όλα τα έγγραφα , την Διακήυηξη, το Νόμο της Επιδαύρου (« Σύνταγμα του Άστρους») , τα πρακτικά, ψηφίσματα και αποφάσεις, για τον οικισμό που συνήλθε η «Συνέλευση του Άστρους» και ψηφίστηκε το «Σύνταγμα του Άστρους»,επιβεβαιώνοντας την μακρόχρονηιστορία του ιστορικού Άστρους. Όπως το ίδιο έκαναν με τα «Εν Άστρει» έγγραφα τους το Βουλευτικό, Εκτελεστικό και τα μινιστέρια (υπουργεία) Πολέμου, Θρησκείας, Δικαίου και Ναυτικών.
Πριν διακόσια χρόνια τα πρακτικά της Βουλής των Ελλήνων κατά την πρώτην σύνοδον του 1844, επιβεβαιώνουν τελεσίδικα και οριστικά , “και ο τόπος ούτος εψηφίσθη και παρ’ αυτής Άστρος“.
1844, Πρακτικά των Συνεδριάσεων της Βουλής τω Ελλήνων κατά την πρώτην σύνοδον του 1844 τ.Γ , εν Αθήναις εκ του Βασιλικού τυπογραφείου, σ.1214 Συνεδρίασις ΡΜΖ’ της 16 Μαϊου , «α.διότι η εν Άστρει συνέλευσις συνεκροτήθη όπου ήδη ενηργήθη η εκλογή και ο τόπος ούτος εψηφίσθη και παρ’ αυτής Άστρος , το δε εις το Παράλιον λεγόμενον Άστρος δεν υπήρχε κατά την συγκρότησην της συνέλευσεως , ώστε το κανονίζον την πρωτεύουσα (Δήμου Θυρέας) Άστρος διάταγμα εννοεί βεβαίως τον τόπον όπου η συνέλευσις συνήλθεν….».(Φλούδας , Θυρεατικά Β , σελ 114).
1823,ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΗΣ Β’ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΕΙΣΗΣ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ ΤΗΝ ΚΘ’ ΜΑΡΤΙΟΥ, ΑΩΚΓ ΚΑΙ Γ’ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ (Πρακτικά της Β’ Εθνικής των Ελλήνων Συνελεύσεως, Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, τόμος 3, σελ 63)
1823,ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ ΗΤΟΙ ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΝ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ Β’ ΕΘΝΙΚΗΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΝ (Πρακτικά της Β’ Εθνικής των Ελλήνων Συνελεύσεως, Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, τόμος 3, σελ 87)
1823 Διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης-«Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη»και «Ήδη δε μετά δεκαέξ μήνας Δευτέραν να συγκροτήση εν Άστρει συνέλευσιν» Διονύσιος Κόκκινος Ιστορία Ελληνικής Επανάστασης (τόμος 3ος Σελίδες 475-476)
1823, O Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, πρόεδρος του Εκελεστικού(δηλ.Πρωθυπουργός) , στις 22 Απριλίου 1823 ανακοίνωσε στους ισχυρούς της εποχής το μεγάλο γεγονός της απελευθερωμένης Ελλάδας , “η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος, στον κόλπο του Ναυπλίου» (Αριστείδης Ν. Χατζής σελ 121).
1841-2024,Άστρος Κυνουρίας, ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841. Ο οικισμός ορίζεται χειμερινή έδρα του δήμου Θυρέας, ΦΕΚ 99Α – 28/05/1985 ορίζεται έδρα του δήμου Άστρους, ΦΕΚ 244Α-04-12-1997. Ο οικισμός αποσπάται από τον δήμο Άστρους και ορίζεται έδρα του δήμου Βόρειας Κυνουρίας
Οι κάτοικοι είναι τα κράτη , μας λέει ο πρώτος επιστήμονας ιστορικός Θουκυδίδης, οι Αθηναίοι, Κορίνθιοι, Αργείοι, Λακεδαίμονες… Κυνουριείς ,Θυρεάτες, Αστρεινοί, Αγιαννίτες και ονομάζουν οικισμούς , λιμάνια και περιοχές..…Αθήνα, Κόρινθος, Άργος, Σπαρτη, Κυνουρία ,Θυρέα, Άστρος,Αγιάννης ….. astrosgr.com – Γιάννης Κουρόγιωργας
Ευστράτιος Χασαπογιάννης – δήμαρχος τα έτη 1889, 1891 κ.α.
Ιωάννης Β. Καλαμβοκίδης – δήμαρχος τα έτη 1896 – 1900
Ιωάννης (Γιαννούκος) Ν. Σακελλαρίου – πολλά έτη μεταξύ των οποίων 1908 (πιθανόν από το 1900 – 1912)
Υπήρξαν επίσης και άλλοι δήμαρχοι τα ονόματα των οποίων, όμως, και τα έτη θητειών τους δεν είναι γνωστά.
Τα παραπάνω ιστορικά στοιχεία αναμφισβήτητα είναι πειστικά και αυτονόητα για όλους τους αναγνώστες και περιέχουν σαφέστατα την ιστορικήν αλήθεια για το Άστρος το 1841 και το Παράλιο Άστρος το 1845 .
Σμαράγδη Ι.Αρνανίτη :2023, Ἐν Ἄστρει Ἡ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις, 29 Μαρτίου -18 Απριλίου 1823 , τα γεγονότα – οι πρωταγωνιστές – οι αποφάσεις
Ιωάννη Μ. Αρβανίτη – Από τις Πηγές του Λαού μας, τόμος A,Β, Αθήνα 1988
Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους
Αναστάσιος Ι. Μπάλλας ,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών,Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών (Άστρος ( σ.209-210 )
Ιωάννη Μ. Αρβανίτη,Η Επαναστατική Προσωρινή Διοίκηση της Ελλάδας στον Άγιο Ιωάνη (Αγιάννη) Β.Κυνουρίας -20 Αυγουστου εως 1 Οκτωβριου 1822
Διοικητικές μεταβολές της Τ.Α.-ΕΕΤΑΑ (eetaa.gr)
«Όλβιος όστις ιστορίης έσχεν μάθησιν» Ευριπίδης
Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας ,εκεί που ήταν η αρχαία πόλη Θυρέακαι αργότερα το πόλισμα Άστρον , νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες.
Στο παραπάνω χάρτη διακρίνονται στα ενδότερα από την αρχαιότητα το ιστορικόν Άργος και οι Μυκήνες , επίσης αργότερα στα ενδότερα βρίσκονται το Άστρος και το Λεωνίδιο. Στα νεότερα χρόνια επίσης στα ενδότερα βρίσκονται ο γειτονικός Άγιος Ανδρέας,(από τον οικισμό Άγιο Ανδρέα ονομάστηκε το Λιμάνι του Άγιου Ανδρέα, βέβαια από τους οικισμούς ονομάζονται τα λιμάνια), το Κορακοβούνι ,η Μελιγού και τα Κούτρουφα.
Είναι έκδηλο οι κάτοικοι στην αρχαιότητα προτιμούσαν τα ενδότερα.
Λανθασμένα αναφέρεται η Συνέλευση το 1823 ονόμασε τον οικισμό Άστρος,(μερικές φορές απαιτείται και νομική κατάρτιση), απλά και αυτονόητα χρησιμοποίησε και επιβεβαίωσε επίσημα το υπάρχον όνομα Άστρος του οικισμού, «εν Άστρει» με τα πρακτικά και τα πρώτα έγγραφα της Εθνοσυνέλευσης από την πρώτη ημέρα την 29η Μαρτίου 1823,πριν σχεδόν αρχίσει η Συνέλευση. γιατί όλες οι αποφάσεις της Συνταγματικής Συνέλευσης έγιναν και έπρεπε να γίνουν γραπτά ( ήταν Συνταγματική Συνέλευση, δεν ήταν καφενείο) και η Συνέλευση δεν αποφάσισε με κανένα έγγραφο για το όνομα Άστρος ,
Το όνομα Άστρος δεν ήταν το θέμα της Εθνοσυνέλευσης, ούτε ποτέ έγιναν συζητήσεις στην συνέλευση για το όνομα Άστρος , άλλωστε πριν την Συνέλευση τον οικισμό αποκαλούσαν Άστρος μεταξύ πολλών ο Κολοκοτρώνης και ο Άκουρος και υπήρχαν άλλα σοβαρά θέματα και οι Τούρκοι. Το Άστρος υπήρχε χιλιάδες χρόνια νωρίτερα, το βρήκαν εκεί οι πληρεξούσιοι και ο Κολοκοτρώνης, «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος»
Από το 1756 ,ο Δημήτριος Καρυτσιώτης θυμότανε από την Καρύτσα του Αγιάννη «την πατρίδα μας (χωρίον μας) … του Άστρους (Astro)» και πριν το 1821 ο Άκουρος “την πατρίδα μας Αγιάννης … και Άστρος”
Δημήτριος Καρυτσιώτης, 27η Φεβρουαρίου 1819 , παράγραφο #5 της διαθήκης του «5) Αφήνω εις την πατρίδα μας (χωρίον μας) το κτίριον του σχολείου και την περιουσίαν του Άστρους (Astro) ως είναι»( Φλουδας ,Θυρεατικα Β’ σελ 312) .
«Δημήτριος Καρυτσιώτης, “Παραιτώ της πατρίδος μου το κτίριον της Σχολής και το υποτακτικόν( Αγροκήπιο) του Άστρους με όλα τα συμπεριλαμβανόμενα εις το κοντράτο (συμβόλαιο) καμωμένου παρ εμού.Μάϊος 1819 Δ.Καρυτσιώτης»
«1798ΕΝ ΜΗΝΙ ΙΟΥΛΙΩ 18 , Η ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΑ
ΤΙ ΕΣΤΗΚΑΣ ΘΑΜΒΟΥΜΕΝΟΣ ΦΙΛΕ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΜΕ ΑΠΟΡΙΑΝ ΜΥΣΤΙΚΗΝ ΖΗΤΕΙΣ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥΝΑ ΜΑΘΕΙΣ ΝΑ ΒΕΒΑΙΩΘΕΙΣ ΤΙ ΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΜΟΥ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΜΕ ΕΠΡΟΣΤΑΤΕΥΣΕ ΚΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΚΑΜΩΜΑ ΜΟΥ…Ο ΤΟΠΟΣ ΟΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΙ ΕΙΝ’ Η ΑΥΤΟΥ ΠΑΤΡΙΔΑΚΑΡΥΤΣΙΩΤΗΣ ΛΕΓΕΤΑΙ ΠΑΝΤΟΥ Η ΑΥΤΗ ΦΑΜΙΛΙΑ….
Γεώργιος Καρυτσιώτης , τον πλούτον κατά το το έγγραφον αριφ 202 την Μονής Λουκούς ,της 10ης Αυγούστου 1840, «το διέθεσεν εις πτωχούς,εκκλησίες,και σχολεία της πατρίδος του Αγιάννη-Άστρος και δι’ έργα κοινωφελή» »( Φλουδας ,Θυρεατικα Β’σελ 324)
Είναι εύκολα κατανοητό ότι ένα παιδί που έφυγε από την Καρύτσα του Αγιάννη 15 χρονών το 1756, κατά την Αγιαννίτικη παράδοση με ένα τσαρούχι, δεν εδημιούργησε το ιστορικό Άστρος εκείνη την ημέρα το 1756. Το Άστρος υπήρχε για πολλούς αιώνες νωρήτερα και ο μεγάλος ευεργέτης μας δεν ξέχασε ποτέ την πατρίδα του τον Αγιάννη και το Άστρος και για το λόγο αυτό ονόμασε το κτήριο στην Τεργέστη «ΑΣΤΡΟΣ», που θυμότανε καλά από το 1756 και στην διαθήκη του άφησε «εις την πατρίδα μας (χωρίον μας) το κτίριον του σχολείου και την περιουσίαν του Άστρους (Astro)» και «της πατρίδος μου… το υποτακτικόν( Αγροκήπιο) του Άστρους»
Ο Άκουρος πριν το 1821 ανέφερε «εις την πατρίδα μας το Άστρος» και «εις την πατρίδα μου τον Άγιον Ιωάννην» τότε δεν υπήρχε οικισμός στο Παράλιο Άστρος (προσαρτήθηκε στο Δήμο Θυρέας το 1845).
Πάνος Ζαφειρόπουλος, «Ηλεκτρισθέντες, έγραφεν, υπέρ της ελευθερίας της πατρίδος ,τα πάντα χαίρειν και ειδόντες,μετέβημεν άπαντες εις την πατρίδα μας το Άστρος» ( Ιστ. και Εθνολ. Εταιρ.Κώδικας 316, Φλούδας, Θυρεατικά Β σελ 50).
Πάνος Ζαφειρόπουλος «διαμένων εις την πατρίδα μου τον Άγιον Ιωάννην έλαβον και το ακόλουθον έγγραφον» (Φλούδας, Θυρεατικά Β , σελ 51).
Πάνος Ζαφειρόπουλος « επήλθεν το έτος 1823 και κατά Φεβρουάριον εσυστήθη η Εθνική συνέλευσις εις Άστρος κατά την ακόλουθον διαταγή του Εκτελεστικού ..έκαστος δύναται να εννοήσει τι υπέφερον οι κάτοικοι του Άστρους»(Φλούδας Θυρεατικά Β )
Το Παράλιο Άστρος έχτισεαπό το 1832-1845 ο Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος (περ. 1788 – 1847 η 1848 ) και οι αδελφοί του. Οι Ζαφειρόπουλοι αναφέρονται από τους ιστορικούς ότι ήταν οι πρώτοι κάτοικοι του Παραλίου Άστρους .Οι Παραλιώτες τιμούν με αδριάντα τον Άκουρο στη κεντρική πλατεία , «ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ». Ο διακεκριμένος ΑγιαννίτηςΛογοθέτης, φίλος και συνεργάτης του Άκουρου και πρώτος πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου, ακολούθησε τον Άκουρο και αναφέρει μετά το 1854 για τα γεγονότα της εποχής, «έκτισε την οικίαν του ενταύθα κατά το έτος 1832» στο «Νησί» , που θεωρείται από τα πρώτα σπίτια του οικισμού, « ωκοδόμησαν εις το παράλιο Εργαστήρια» και « το έτος 1838… ήσαν τότε ολίγοι οι κατοικήσαντες εις παράλιο».Τον Λογοθέτη ακολούθησαν και άλλοι Αγιαννίτες και ο οικισμός άρχισε σιγά σιγά και δειλά να αναπτύσσεται. Δεν είναι τυχαίο που στον εκλογικό κατάλογο του 1871 της «Κοινοτ. Παραλίου Άστρους» αναφέρεται πρώτος ο Αγιαννίτης Αναστάσιος Πάσχος του Ιωάννου κτηματίας
Πριν το 1832 δεν υπήρχε οικισμός στην τοποθεσία για χιλιάδες χρόνια και ο Άκουρος αναφέρει στον Όθωνα και επιβεβαιώνει «το ακατοίκητο τούτο μέρος». Ο Leake αναφέρει το 1805 δεν υπήρχε οικισμός στην τοποθεσία και «στη σκάλα υπάρχουν μια δεξαμενή, ένα χάνι, ένα πυργόσπιτο του (Τούρκου) φοροεισπράκτορα, και δύο τρεις μικρές αποθήκες» (Travels in the Morea σελ 482) , όπως το ίδιο αναφέρουν και άλλοι ιστορικοί μελετητές .
Το όνομα της σημερινής τοποθεσίας του Παραλίου Άστρους μέχρι το 1845 ήταν Σκάλα η Σκάλα του Άστρους και υπάγετο διοικητικά στο γειτονικό οικισμό Άστρος. Ο βουλευτής Κων. Ζαφειρόπουλος, πρώτος κάτοικος και οικιστής του Παραλίου Άστρους αναφέρει το 1823 «Την Σκάλαν του Άστρους» “Σκάλα Άστρους ” αναφέρεται από την Πελοποννησιακή Γερουσία το 1822 και “σκάλα Άστρους” , “λιμάνι του Άστρους” από πολλούς άλλους . Ο Leake αναφέρει το όνομα της περιοχής ήταν Σκάλα του Άστρους, “Leaving the Scala of Astro= φεύγοντας από την Σκάλα του Άστρους ,Travels in the Morea (σελ 485 ).
Ο νεότερος οικισμός της περιοχής το 1845 προσαρτήθηκε στο υπάρχοντα από το 1835 δήμο Θυρέας. Παράλιον Άστρος Κυνουρίας . ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 .Ο οικισμός προσαρτάται στο δήμο Θυρέας
Οι αδερφοί Ζαφειρόπουλοι είχαν καλές σχέσεις με τον βασιλιά Όθωνα, ο Άκουρος στην επίσκεψη του Όθωνα του δώρησε το κάστρο αλλά ο Όθωνας διακριτικά δεν αποδέχτηκε την δωρεά. Το Παράλιο Άστρος σαν ο νεότερος οικισμός της περιοχής προσαρτήθηκε στο δήμο Θυρέας το 1845, με τις έκδηλες , αυτονόητες ενέργειες και καλές σχέσεις με τον βασιλιά Όθωνα του Άκουρου , του αδερφού του πρώτου δήμαρχου του δήμου Θυρέας και οικιστή του Παραλίου Άστρους Ιωάννη Ζαφειρόπουλου ,(δημάρχου του δήμου από 1837-1847) και του Λογοθέτη πρώτου προέδρου του δημοτικού συμβουλίου , αν και ο δήμος Θυρέας συστήθηκε το 1835 και το 1841 ο δήμος περιλάμβανε τα χωριά Άγιος Ιωάννης, Άστρος , Μελιγού και Πλάτανος, δεν αναφέρεται στο ΦΕΚ 1841 το Παράλιο Άστρος .Ο δημοφιλής στρατηγός Άκουρος ήταν πανίσχυρος, γιατί είχε την πλειοψηφία στο δημοτικό συμβούλιο του δήμου Θυρέας για πολλά χρόνια,δήμαρχος ήταν ο αδερφός του και πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου ο συνεργάτης του Λογοθέτης.
Το γεγονός της καθυστέρησης της προσάρτησης του οικισμού στο Δήμο Θυρέας, συμπεραίνουμε οφείλεται ότι πριν 1845 ο οικισμός δεν είχε τα απαιτούμενα κριτήρια από το Ελληνικό κράτος να προσαρτηθεί στο υπάρχοντααπό το 1835 Δήμο, γιατί ο οικισμός ήταν πολύ μικρός,« το έτος 1838… ήσαν τότε ολίγοι οι κατοικήσαντες εις παράλιο». Αν και ο Άκουρος με το αδερφό Ιωάννη , του πρώτο δήμαρχο του δήμου από 1837-1847, επιθυμούσαν το συντομότερο να γίνει επίσημα και να ονομασθεί οικισμός. Τελικά οι Ζαφειρόπουλοι τα κατάφεραν και το 1845 έγινε οικισμός και τον ονόμασαν επίσημα Παράλιο Άστρος.
Ο Άκουρος επιβεβαιώνει πριν το 1824, τότε δεν υπήρχε οικισμός στο Παράλιο Άστρος , “την πατρίδα μας Αγιάννης και Άστρος”, πατρίδα βέβαια αυτονόητα είναι οικισμός ,δεν είναι κάμπος .Για το λόγο αυτό το 1845 ονόμασε τον καινούργιο οικισμό Παράλιο Άστρος, σίγουρα δεν το ονόμασε ο βασιλιάς Όθωνας. Φυσικά δεν ονόμασε το καινούργιο οικισμό με το ίδιο όνομα της γειτονικής πατρίδας του Άστρος και είναι αυτονόητο ο Άκουρος δεν θα ονόμαζε δύο χωριά με το ίδιο όνομα Άστρος, σοβαρός και λογικός έμπρακτα ήξερε και καταλάβαινε καλύτερα.
Το ιστορικόν Άστρος και ο ‘Αγιος Ιωάννης (Αγιάννης) είναι μία κοινότητα και το κυριότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν για πολλούς αιώνες και έχουν μέχρι σήμερα σπίτια στο Άστρος και στον Αγιάννη του Άστρους.
Συνιστούμε στους φίλους αναγώστες την ιστορία της Θυρεάτιδας Γης, την ιστορία της «πατρίδας μας»,όπως αποκαλούσαν ο Άκουρος και ο Καρυτσιώτης, το ιστορικόν Άστρος και τον Αγιάννη του Άστρους.
“Για να μπορεί όμως η ιστορική συγγραφή να είναι ωφέλιμη, πρέπει να είναι αντικειμενική και να υπηρετεί μόνο την παρουσίαση της αλήθειας, γιατί, αν λείπει το στοιχείο της αλήθειας, η ιστορία καταντά «ανωφελές διήγημα».”Πολύβιος
Ο σεβαστός καθηγητής μας Κυριάκος Σ. Κατσιμάνης μας τονίζει. “Γενικότερα, η σημασιολογική διαστρέβλωση προωθείται με την εισαγωγή λέξεων που χρησιμοποιούνται κατά κόρον, χωρίς όμως να έχει προσδιοριστεί επακριβώς το νοηματικό περιεχόμενό τους, κάτι που δεν είναι, βέβαια, καθόλου τυχαίο28. Ο Θουκυδίδης επισημαίνει επιγραμματικά τις στρεβλωτικές επιπτώσεις της ηθικοπολιτικής κρίσης στη χρήση της γλώσσας: “και την ειωθυίαν αξίωσιν των ονομάτων εις τα έργα αντήλλαξαν τη δικαιώσει” άλλαξαν την καθιερωμένη σημασία των λέξεων, ανάλογα με το πώς τους συνέφερε.”
Ο καθένας πιστεύει (και κάνει ) ότι καταλαβαίνει.Εμπεδοκλής.
Διακόσια χρόνια αργότερα μερικοί μάταια προσπαθούν για τους λόγους τους ατεκμηρίωτα να αλλάξουν τα ιστορικά στοιχεία. Αλλά η ιστορία δεν σβήνεται,δεν ξαναγράφεται και δεν κρύβεται. Επίσης ελάχιστοι από άγνοια και απερισκεψία αναφέρουν ατεκμηρίωτα ότι τους καπνίσει.Όλα αυτά η τοπική κοινωνία τα χαρακτηρίζει φαιδρότητες και τα τοποθετεί τελεσίδικα στα ανάλογα ντουλάπια της ιστορίας , γιατί η τοπική κοινωνία διαβάζει την ιστορία μας και γνωρίζει τί έλεγαν διαχρονικά το 2ο μ.χ αιώνα ο Πτολεμαίος , το 1256 το Χρονικό του Μορέως , το 1292 -1320 ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Aνδρόνικος Β’ Παλαιολόγος, το 1435 ο Γεώργιος Φραντζής,το 1756 ο Καρυτσιώτης , το 1821 ο Άκουρος , οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης «Εν Άστρει τη 29 Μαρτίου 1823 και γ’ της Ανεξαρτησίας » και Το Ελληνικό κράτος ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 Το 1841 , Δήμος “Θυρέας” , “Τα συνιστώντα τον νέο δήμον χωρία”, “Άγιος Ιωάννης, Άστρος , Μελιγού ,Πλάτανος” ,”Πρωτεύουσα αυτού” , “ Άγιος Ιωάννης το θέρος τον δεν χειμώνα το Άστρος”.
O Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, πρόεδρος του Εκελεστικού (δηλ.Πρωθυπουργός ) , τέσσερις ημέρες μετά την Εθνοσυνέλευση στο Άστρος σε επιστολή στις 22 Απριλίου 1823 , ένα από τα τελευταία έγγραφα που υπογράφει ως πρόεδρος του Εκτελεστικού ανακοινώνει με «ευχάριστο καθήκον» στους ισχυρούς της εποχής , με ευφυέστατο τρόπο , «με τους καλύτερους οιωνούς» ,σκόπιμα θετικά και πολύ υπεραισιόδοξα περιγράφει την Εθνοσυνέλευση «στο Άστρος». Σαν ηγέτης ,πρώτος, μπροστά έδειχνε το δρόμο, πού έπρεπε όλοι να γνωρίζουν το μεγάλο γεγονός,υπήρχε «η απελευθερωμένη Ελλάδα, «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
Χιλιάδες έγγραφα και αναφορές του Ελληνικού κράτους από το 1823 μέχρι σήμερα , αγωνιστών του 1821 και ιστορικών μελετητών αναφέρουν σοβαρά τον οικισμό με το νόμιμο όνομα Άστρος και η Εθνοσυνέλευση έγινε στο Άστρος. Τα πρακτικά της Βουλής των Ελλήνων το 1844 με σαφήνεια και διαύγεια τα λένε όλα, για το Άστρος την πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας και το Παράλιο Άστρος.
Το ιστορικόν Άστρος είναι συνέχεια της αρχαίας πόλης Θυρέας. Η πόλη Θυρέα και αργότερα το πόλισμα Άστρον ήταν στα ενδότερα του κάμπου Θυρέας στην σημερινή τοποθεσία του Άστρους . Το 1823 το Άστρος το βρήκαν εκεί ,«Εν Άστρει τη 29 Μαρτίου 1823 και γ’ της Ανεξαρτησίας »οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης , υπήρχε αναμφισβήτητα και τεκμηριωμένα πολλούς αιώνες πριν το 1823 , η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη» και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος»..
Οι κάτοικοι είναι τα κράτη , μας λέει ο πρώτος επιστήμονας ιστορικός Θουκυδίδης, οι Αθηναίοι, Κορίνθιοι, Αργείοι, Λακεδαίμονες… Κυνουριείς ,Θυρεάτες, Αστρεινοί, Αγιαννίτες και ονομάζουν οικισμούς , λιμάνια και περιοχές..…Αθήνα, Κόρινθος, Άργος, Σπαρτη, Κυνουρία ,Θυρέα, Άστρος,Αγιάννης ….. astrosgr.com – Γιάννης Κουρόγιωργας
Είναι έκδηλο στην περιοχή το 15 αιώνα υπήρχαν δύο διαφορετικά τοπογραφικά σημείαToastri και Astritzi (Laprici). Σε όλες τις παρακάτω αναφορές υπάρχει πάντοτε στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας το τοπογραφικό σημείο Toast(r)ι ,Toastri, Astro , που είναι το σημερινό Άστρος.
Στο παραπάνω χάρτη διακρίνονται στα ενδότερα ο οικισμός Toastri, που είναι το σημερινό Άστρος, το σημείο Laprici (Astritzi) που είναι το Κάστρο Παραλίου Άστρους και το νησί Stella που είναι η χερσόνησος του Παραλίου Άστρους . Σε διάφορες αναφορές του1516,1545,1547, 1570,1650 αναφέρονται το Toast(r)ι ,Toastri,σαν μεσογειακό τοπογραφικό σημείο και ανατολικά , νότια ανατολικά, βρίσκεται το τοπογραφικό σημείο Astritzi, Ostrici, Laprici σαν κάστρο και Stella σαν νησί. Σε τοπικά φυλλάδια λανθασμένα η αναφορά στους Ενετικούς χάρτες Stella για την χερσόνησο Παραλίου Άστρους (ήταν νησί πριν τον 5ο π.χ. αιώνα) ανεξήγητα και ατεκμηρίωτα συγχέεται με το κάστρο Estella ,που βρίσκεται στον Αγιάννη του Άστρους. Το κάστρο του Παραλίου Άστρους, δεν αναφέρεται από κανέναν ιστορικό μελετητή με το όνομα Estella (Εστέλλα), αλλά πολλοί ιστορικοί μελετητές συμφωνούν είναι το κάστρο Astritzi, Astrici, Ostrici, Laprici . Υπάρχουν αρκετοί Ενετικοί χάρτες που αναφέρουν την χερσόνησο με το όνομα Stella (Στέλλα) αλλά δεν υπάρχει χάρτης που αναφέρει την χερσόνησο η το κάστρο Παραλίου Άστρους με το όνομα Estella (Εστέλλα). Αυτονόητα άλλο είναι το νησί Stella , που είναι η χερσόνησος του Παραλίου Άστρους , και άλλο είναι το κάστρο Estella στον Αγιάννη.
«Κατά τα ανωτέρω ,έχουμε δύο διάφορα γεωγραφικά σημεία , το Άστρος και το Αστρίτσι» αναφέρει ο Ν.Φλούδας που συμφωνεί με το Ν.Βέη (Ν.Φλούδας Θυρεατικα Β. σελ 34,35,38).
ΟΝίκος Βέης(1883–1958) καθηγητής Πανεπιστημίου και Ακαδημαϊκός αναφέρει «έχομε κατ΄ επανάληψιν μνείας του Κυνουριακού αυτού πολίσματος» του Άστρους το 1256, 1320,1372,1374, 1407,1421 ,1435, 1463, 1467, 1471, 1481, υπάρχουν και άλλες.
«περί τον αιγιαλόν του άστρου εις το κάμπο της μαλεβής περί το χολοδομικόν’ και περί τον τόπον τον καλούμενον του αγίου νικολάου ,μοδίων εξακόσι (5) (γη) ‘ εν η εστί μονύδριον εις όνομα τιμώμενον αγίου του νικολάου και επικεκλιμένου φούσκα» Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου το 1320 (Νίκος Βέης ,Μνείαι του Άστρους ,σελ 94)
«Eγράφη δια χειρός εμού εν τω Άστρω» 1372 και 1374 (σελ 96) («έχομε δύο κώδικες γραφέντας εν Άστρει») (σελ 97)
«Προς τον αιγιαλόν είναι το Άστρος ,πόλις ποτέ, τα νύν έρημον» Μελέτιος.Οι Αγιαννίτες αποκαλούσαν και αποκαλούν μέχρι σήμερα το Άστρος «Γιαλό» και τους Αστρεινούς «Γιαλίσιους».
Το 1516…« εν τω μνημείω τούτω λέγω,σημειούται toastri (= το Άστρος ) και Οstrici(= Αστρίτσι) … “Οθεν εξ όλων των προμνημονευθέντων μαρτυρίων, και άλλων τινων μεγαγενεστέρων χρόνων , ελέγχεται ότιτο Αστρίτσι είναι διάφορον του Άστρους τοπογραφικόν σημείον»( Νίκος Βέης ,Μνείαι του Άστρους σελ 98)
Επίσης σε αναφορές του Stefano Magno to 1463,1467,1469 και άλλων για τα κάστρα του Μορέως το 1471 αναφέρονται δύο τοπογραφικά σημεία (κάστρα) Astro και Astrici , Astro και Astritzi.( Ν.Φλούδας Θυρεατικα Β. σελ 38). Οι παραπάνω αναφορές «Astro» είναι για το κάστρο Εστέλλα στον Αγιάννη ,στην τοποθεσία Ξεροκάμπι,όπως αναφέρουν πειστικά ο Ν.Βέης και πολλοί άλλοι ιστορικοί μελετητές και οι αναφορές Astrici και Astritziείναι για το κάστρο Παραλίου Άστρους.
«Το 1471 αναγράφεται εις τας κτήσεις της Ενετίας το καλούμενο Άστρο (Astro)(Μπαρ,τ,Β.454, Ν.Φλούδας Θυρεατικα Β. σελ 30). Ενδιαφέρον είναι ο Δημήτριος Καρυτσιώτης στην διαθήκη του το 1819, 348 χρόνια αργότερα από το 1471, επίσης στα λατινικά αναφέρει «Astro» . «Αφήνω εις την πατρίδα μας (χωρίον μας) το κτίριον του σχολείου και την περιουσία του Άστρους (Astro) ως είναι»
Στα αρχεία της Βενετίας του 15ουαιώνα το 1407, αναφέρεται το κάστρο «Astritzi».. «και κύριος αυτού Lampridios» , (Ν.Βέης Μνείαι του άστρους ,σελ 97).Ο κύριος του κάστρουήταν ο Αγιαννίτης Λαμπρίδης( Lampridios),και για το λόγο αυτό θεωρείται η αναφορά του 1407 είναι για το Κάστρο Παραλίου Άστρους .Το Κάστρο Παραλίου Άστρουςπιθανά είναι το«Astritzi» των Ενετών,αλλά δεν συμφωνούν με αυτό όλοι οι ιστορικοί μελετητές. Από την παραπάνω αναφορά για τον Αγιαννίτη Λαμπρίδη κύριο του κάστρου , συμπεραίνουμε το«Astritzi», είναι το Κάστρο Παραλίου Άστρους.
Αναμφισβήτητα το «μεσογειακό τοπογραφικό σημείο» , που αναφέρεται σε πολλά κείμενα κα πολλούς χάρτες, Toast(r)ι (=Toasti) , Toastri , Astro , είναι σίγουρα το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας .
Στους παραπάνω χάρτες και σε άλλους διακρίνονται στα ενδότερα ο οικισμός Toastri, που είναι το σημερινό Άστρος, το σημείο Laprici (Astrici) που είναι το Κάστρο Παραλίου Άστρους και το νησί Stella που είναι η χερσόνησος του Παραλίου Άστρους .
Εύκολα συμπεραίνουμετο σημερινό Άστροςαναφέρεται στους Ενετικούς χάρτες και κείμενα του μεσαίωνα Toast(r)ι , Toastri και Astro. Η χερσόνησος του Παραλίου Άστρους αναφέρεται στους Ενετικούς χάρτες εσφαλμένα σαννησί Stella ( δεν γνωρίζουμε αν αναφέρεται σε κείμενα Stella, ήταν νησί πριν το 5ο αιώνα π.χ.) και το κάστρο Παραλίου Άστρους αναφέρεται Astrissi, Αstritzi, Astrici, Ostrici, Laprici. Όλοι οι ιστορικοί μελετητές συμφωνούν το κάστρο Εστέλλα στο Ξεροκάμπι στον Αγιάννη αναφέρεται Estella και Astro.
Άστρος «Το κλεινόν Άστυ» , Περήφανο και Καμαρωτό, Χρυσήλιον και Ιστορικόν.
Το Άστρος ονομάστηκε από τους κατοίκους της περιοχής Άστυ ( Πόλη)σαν το διάκριση με τους γύρω μικρούς οικισμούς .Άστυ (=πόλη ) ονομαζόταν η αρχαία πόλη Θυρέα ,το μητροπολιτικό κέντρο της περιοχής όπως αργότερα είναι το Άστρος ,και από τότε έμεινε το άστυ=πόλη στους κατοίκους. Οι Αστρεινοί αποκαλούν και σήμερα το οικισμό «Το Κλεινόν Άστυ». Από την Πόλη η το Άστυ προήλθε Toasti= Toast(r)ι,Toastri και το Astro και συμφωνούμε με την σοβαρά τεκμηριωμένη, λογική και έξυπνη άποψη το όνομα Άστρος προήλθε από το Άστυ=(Τoasti) Toast(r)ι . (Καραχάλιος, Ι. Κουσκουνάς ,Κ.Χασαπογιάννης ,Ι. Κακαβούλιας,Ν.Φλούδας Θυρεατικα Β. σελ24,25).
Με την ευκαιρία αναφέρομε η περιοχή «Άστρα», είναι η ακάλυπτη από δένδρα τοποθεσία που βρίσκεται βόρεια του Παραλίου Άστρους μέχρι το Ατσίγγανο, περίπου 250 στρέμματα, και την τοποθεσία κατείχαν οι κάτοικοι του Αγίου Ιωάννη. Κατά την Αγιαννίτικη παράδοση το όνομα της τοποθεσίας «Άστρα» , έδωσαν οι Αγιαννίτες που τις νύκτες τα καλοκαίρια έβοσκαν τα μεγάλα ζώα τους στον κάμπο και από το γυμνό από δένδρα κάμπο, μακριά από τις ελιές, έβλεπαν “την νύκτα τα άστρα του ουρανού” και έτσι η περιοχή ονομάσθηκε «Άστρα». Είναι ενδεικτικό το 2009 στο κτήμα της περιοχής του Δ.Κοψιαύτη, που είναι Αγιαννίτικο όνομα , βρέθηκαν αρχαιολογικά στοιχεία της Ρωμαϊκής περιόδου. Το όνομα Άστρα δεν αναφέρεται σαν οικισμός Άστρα από ιστορικούς μελετητές ,γιατί δεν υπάρχουν ιστορικά στοιχεία για οικισμό , αλλά αναφέρεται σαν τοποθεσία.(Ν.Φλούδας Θυρεατικά Β. σελ 47).
Πιθανόν είναι το όνομα της περιοχής Άστρα να προήλθε από τον γειτονικό οικισμό Άστρος που υπήρχε στα ενδότερα για χιλιάδες χρόνια. Επίσης ο κάμπος της Θυρέας αποκαλείτο από τους Αγιαννίτες και Αστρεινούς Άστρος η κάμπος του Άστρους και πιθανόν το Άστρος έγινε Άστρα. Τον μεσαίωνα μέχρι το 1832 και νωρίτερα δεν υπήρχε οικισμός στη σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους και για το λόγο αυτό η περιοχή Άστρα νωρίτερα από το 1832 ανήκε αποκλειστικά στους Αγιαννίτες.Το Παράλιο Άστρος έκτισε ο Άκουρος και οι Αγιαννίτες από το 1832-1845 και το 1845 προσαρτήθηκε σαν καινούργιος οικισμός στο υπάρχοντα από το 1835 δήμο Θυρέας.
Βέβαια όλοι συμφωνούν και ο πρώτος επιστήμονας ιστορικός Θουκυδίδης , στην αρχαιότητα αναμφισβήτητα το όνομα της περιοχής ήτανΘυρεάτις Γη η Θυρέα και δεν υπάρχουν άλλες αναφορές με διαφορετικό όνομα.
Οι κάτοικοι είναι τα κράτη , μας λέει ο πρώτος επιστήμονας ιστορικός Θουκυδίδης, οι Αθηναίοι, Κορίνθιοι, Αργείοι, Λακεδαίμονες,…. Κυνουριείς , Θυρεάτες , Αστρεινοί , Αγιαννίτες και ονομάζουν οικισμούς , λιμάνια και περιοχές..…Αθήνα, Κόρινθος, Άργος, Σπάρτη,Κυνουρία ,Θυρέα, Άστρος, Αγιάννης …..
ΝικολάουΙ. Φλούδα–Θυρεατικά,ΆγιοςΙωάννης, ΜητρόπολιςΟικισμώνΘυρέας (Κυνουρίας), τόμοςΓ’, Αθήνα 1983
ΝικολάουΙ. Φλούδα–Θυρεατικά, ΆστροςΤοΧρυσήλιονκαιΙστορικόντόμοιΒ’, Αθήνα 1982
Leake, Travels in Morea
Το Άστρος της Θαλάσσης (οι χάρτες)
Το ιστορικόν Άστρος και ο ‘Αγιος Ιωάννης (Αγιάννης) είναι μία κοινότητα και το κυριότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν για πολλούς αιώνες και έχουν μέχρι σήμερα. σπίτια στο Άστρος και στον Αγιάννη του Άστρους.
Στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας το τοπογραφικό σημείο Toastι σε χάρτη του 1571, που είναι το σημερινό Άστρος.
Από,Θανάση Π. Κωστάκη: Σύντομη γραμματική της Τσακώνικης Διαλέκτου (BT),1951«Από το Φρατζή,έκδοση Βόννης σ.159…..Και κατά αρχάς του θέρους του ς@μγ (=1435)…. αί είσιν αι κάτω γεγραμμέναι χώραι και πόλεις και κώμαι,Άστρον,άγιος Πέτρος , ΆγιοςΙωάννης, Πλαταμόνας (Σημερ.Πλάτανος),Μελίγον(σημερ.Μελιγού), Προάστειον (σημερ,Πραστός) ,Λεωνίδας (σημερ.Λεωνίδιον), Κυπαρισσία (σημερ.Κυπαρίσσι) ,Ρέοντας και Σίτανας (σημερ.Σίταινας)… Βλ.Σ.Λάμπρου,Μικταί Σελίδες , Αθήναι 1905 σ.416-419 και Φ.Κουκουλέ, Αθηνά 39 (1927) σ.122».
Ο Γεώργιος Φραντζής το 1435 επιβεβαιώνει η αναφορά του Πτολεμαίου 2ο μ.χ. αιώνα για το πόλισμα Άστρον είναι το σημερινό Άστρος , γιατί υπήρχε αδιάκοπα οικισμός στην περιοχή από την εποχή της πόλης Θυρέας. Το «Άστρον» του Φραντζή είναι αναμφισβήτητα το σημερινό Άστρος, που βρίσκεται στην ίδια τοποθεσία της αρχαίας πόλης Θυρέας και του πολίσματος Άστρου του Πτολεμαίου.
Η αναφορά του Φραντζή Άστρον είναι αναμφισβήτητα η πέμπτη αναφορά ,που πειστικά τοποθετεί το σημερινό Άστρος στην συγκεκριμένη τοποθεσία που βρίσκεται σήμερα, πρώτη ήταν του Χρονικού του Μορέως το 1256, «Castiello la Estella» (Kάστρο του Άστρους) και οι τρεις επίσημες αναφορές του 1293,1292,1320 του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Aδρόνικου Β’ Παλαιολόγου (1259-1332 μ.χ.) Χρυσόβουλο (4) 1320 (σελ.114), «του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής». Αναμφισβήτητα υπήρχε οικισμός στο σημερινό Άστρος πριν χιλιάδες χρόνια από πολλές άλλες αναφορές .
Ο Νίκος Βέης (1883–1958) καθηγητής Πανεπιστημίου και Ακαδημαϊκός αναφέρει «έχομε κατ΄ επανάληψιν μνείας του Κυνουριακού αυτού πολίσματος» του Άστρους το 1256, 1320,1372,1374, 1407,1421 ,1435, 1463, 1467, 1471, 1481
Σίγουρα η αναφορά του Φραντζή είναι για το σημερινό Άστρος και δεν είναι για άλλον οικισμό, γιατί θα έπρεπε να αναφέρεται και το σημερινό Άστρος ,που ήταν ο μεγαλύτερος οικισμός στο κάμπο της Θυρέας, έστω με διαφορετικό όνομα ( όπως ο Φραντζής αναφέρει τον μικρότερο οικισμό Μελίγον (σημερ. Μελιγού ) .Αν υπήρχε οικισμός στην σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους θα τον ανέφερε ο Φραντζής, αφού ανέφερε την Μελιγού και ταυτόχρονα ανέφερε το Άστρον για το σημερινό Άστρος. Απλά θα ανέφερε και τους δύο οικισμούς το Άστρος και το Παράλιο Άστρος , αν υπήρχε οικισμός στην σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους . Στην σημερινή τοποθεσία του Άστρους τους μεσαιωνικούς χρόνους υπήρχε οικισμός σύμφωνα με το Νίκο Βέη και πολλές άλλες αναφορές . «Aλλά το Άστρος και Αστρίτσι δεν είναι εν και το αυτό σημείον» (σελ 97)., το 1516 οι αναφορές Toast(r)ι (=Toasti) , Toastri και Astro είναι για το σημερινό Άστρος και η αναφορά του Ανδρόνικου Β’Παλαιολόγου «του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής» και πολλές άλλες.
Επίσης το γεγονός ότι δεν αναφέρεται οικισμός με κανένα όνομα στην σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγους ,όπως συμφωνούν ιστορικοί μελετητές τότε δεν υπήρχε οικισμός στο Νησί και οι κάτοικοι από την αρχαιότητα στην συγκεκριμένη περιοχή προτιμούσαν τα ενδότερα, αυτό πρόσθετα επιβεβαιώνει ότι η αναφορά του Φραντζή το 1435 για το πόλισμα Άστρον είναι το σημερινό Άστρος .
Επίσης το Άστρον στην αναφορά του Φραντζή σίγουρα δεν είναι το Παράλιο Άστρος . Αν υπήρχε οικισμός το 1435 στο Παράλιο Άστρος ,κάτι θα υπήρχε και αργότερα έστω και ερείπια , αλλά δεν υπάρχουν τεκμήρια για οικισμό αυτή την μακρά χρονική περίοδο ,που ήταν μόνο το λιμάνι της περιοχής και το 1806 σύμφωνα με τον Leake «στη σκάλα (λιμάνι) υπάρχουν μια δεξαμενή, ένα χάνι, ένα πυργόσπιτο του (Τούρκου) φοροεισπράκτορα, και δύο τρεις μικρές αποθήκες» (Travels ,σελ 482). Επίσης ο Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος, οικιστής του Παραλίου Άστρους αναφέρει και επιβεβαιώνει ” το ακατοίκητο τούτο μέρος”.
Διακρίνονται στα ενδότερα της Θυρεάτικης Γης τα χώρια του Πάρνωνα , Μελιγού και στο βάθος Αγιάννης του Άστρους. Ο Αγιάννης και η Μελιγού αναφέρονται από το Γεώργιο Φραντζη το 1435 και στους Τούρκικους καταλόγους το 1540.
Το Άστρος και το Παράλιο Άστρος δεν αναφέρονται για εκατοντάδες χρόνια στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγους , αλλά αναφέρονται τα άλλα μεγάλα ιστορικά χωριά. Ο λόγος που το Άστρος δεν αναφέρεται στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγους είναι ότι αναφερόταν ο Αγιάννης, που ήταν το μητροπολιτικό κέντρο της Θυρέας για εκατοντάδες χρόνια και ο Αγιάννης ήταν μία κοινότητα με το Άστρος , ήταν βασικά οι ίδιοι κάτοικοι, και ο Αγιάννης αναφερόταν επίσης σαν Άστρος και Αγιάννης του Άστρους. Οι Τούρκοι φορολογούσαν τους κατοίκους ,δεν υπήρχε τότε ΕΝΦΙΑ
Από, Venetians and Ottomans in SouthEast Peloponnese (15th*18th century).Dr, Evangelia Balta Director of Studies (Institute for Neohellenic Research/National Hellenic Research Foundation)
Πλυθησμός, Πρώτη Τουκοκρατία 1540-1685
Άγιος Ιωάννης (203), Αγιος Ιωάννης Θεολογος (107), Aγιος Πέτρος (300) , Βέρβενα (162), Δολιανά (49), Καστάνιτσα (494), Κορακοβούνι (25), Μελιγού (210), Πλάτανος (57), Πραστός (461), Τρεστενα (84) ,
Μερικοί διαβάζουν «όπως τουςσυμφέρει», αλλά ολόκληρη η αναφορά είναι σαφέστατη , πληρέστερη και ακριβέστατη. (άλλαξαν την καθιερωμένη σημασία των λέξεων, ανάλογα με το πώς τους συνέφερε).
Η αναφορά του Βυζαντινού ΑυτοκράτοραAνδρόνικου Β’ Παλαιολόγου(1259-1332 μ.χ. ) , ήταν Βυζαντινός Αυτοκράτορας (1282-1328) , είναι επίσημηαλλά το κυριότερο είναι σαφέστατη για την τοποθεσία,«περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής», στο «Ξεροκάμπι» του Αγιάννη του Άστρους.(Aδρόνικου Β’ ΠαλαιολόγουΧρυσόβουλο (4) 1320 σελ.114).
Παραχωρεί στη μονή Οδηγήτρια του Βροντοχίου στο Μυστρά και στον ηγούμενο Παχώμιο διάφορους τόπους μεταξύ αυτών «περί τον αιγιαλόν του άστρου εις το κάμπο της μαλεβής περί το χολοδομικόν’ και περί τον τόπον τον καλούμενον του αγίου νικολάου ,μοδίων εξακόσι (5) (γη) ‘ εν η εστί μονύδριον εις όνομα τιμώμενον αγίου του νικολάου και επικεκλιμένου φούσκα» Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου το 1320 (Νίκος Βέης ,Μνείαι του Άστρους ,σελ 94).
Μερικοί μελετητές κόβουν περίεργα και παράξενα «εις τον κάμπον της μαλεβής» που περιγράφει ακριβέστατα την τοποθεσία και απλά αναφέρουν την ευρύτερη περιοχή «περί τον αιγιαλόν του άστρου» η αναφέρουν για διαφορετική τοποθεσία ,επειδή πιθανά δεν γνωρίζουν την τοποθεσία της γειτονικής μονής Μαλεβής η για τους λόγους τους.
Ολόκληρη η αναφορά του Φραντζή είναι σαφέστατη και πληρέστερη,
Καλό παράδειγμα , όπως στο περιεχόμενο «εις τον κάμπον της μαλεβής »περιγράφεται η ακριβής τοποθεσία, ολόκληρη η αναφορά του Φραντζή είναι σαφέστατη και πληρέστερη, δεν λέει Παράλιο Άστρος, έπρεπε να αναφέρει το Άστρος έστω με διαφορετικό όνομα , αναφέρει άλλους μικρότερους οικισμούς και τότε διαβάζοντας ολόκληρη την αναφορά φαίνεται αυταπόδεικτα «Άστρον» είναι σίγουρα το σημερινό Άστρος.Μονολεκτικά η αναφοράμε την επιλογή «το 1435 Άστρον του Φραντζή» , που ερμηνεύεται, όπως μας συμφέρει, περιέχει πολύ λιγότερα από ολόκληρη την αναφορά.
Το ίδιο η αναφορά του Κλαύδιου Πτολεμαίου «Άστρον» το 2ο αιώνα μ.χ , δεν περιγράφει την ακριβή τοποθεσία και ερμηνεύεται , επίσης όπως μας συμφέρει. Αλλά ολόκληρη η αναφορά είναι σαφέστερη και ακριβής, λέει από το Λεωνίδιο μέχρι το Ναύπλιο…Από , Το Άστρος της Θαλάσσης ,«Πρασιάνα γ λε_γ ΑργείαςΆστρον να λε δ Ινάχου ποτ.εκβολαί να λε γ η αρχή του ποταμού να λΝαυπλίαεπίνειον». Όλα τα άλλα είναι ερμηνείες.
Το ίδιο με την αναφορά (συμπέρασμα) η Εθνοσυνέλευση ονόμασε τον οικισμό Άστρος το 1823.
Μερικοί λανθασμένα ,ατεκμηρίωτα , ανεξήγητα και παράξενα αναφέρουν η Συνέλευση το 1823 ονόμασε τον οικισμό Άστρος, χωρίς να σχολιάζουν και αναφέρουν τα έγγραφα της Εθνοσυνέλευσης. Μερικές φορές απαιτείται και νομική κατάρτιση για να γίνουν αντιληπτά τα συνταγματικά κείμενα. Όλες οι αποφάσεις της Συνταγματικής Συνέλευσης έγιναν και έπρεπε να γίνουν γραπτά , ήταν Συνταγματική Συνέλευση, δεν ήταν καφενείο. Η Συνέλευση δεν αποφάσισε με κανένα έγγραφο για το όνομα Άστρος , απλά και αυτονόητα από την πρώτη ημέρα αναγκαστικά χρησιμοποίησεκαι επιβεβαίωσε επίσημα το υπάρχον από χιλιάδες χρόνια νωρίτερα όνομα του οικισμούΆστρος.
Η εθνοσυνέλευσημε τα πρώτα «εν Άστρει»έγγραφα και τα πρακτικά από την πρώτη ημέρα την 29ηΜαρτίου 1823,πριν σχεδόν αρχίσει η Συνέλευση και αργότερα μέχρι την τελευταία ημέρα σε όλες τις συνεδριάσεις με όλα τα έγγραφα, επιβεβαίωσε θεσμικά και συνταγματικά το Άστρος υπήρχε αναμφισβήτητα πριντην 29ηΜαρτίου 1823, και σύμφωνα με την νομική και επιστημονική ερμηνεία των εγγράφων σίγουρα δεν «ονόμασε» την 29ηΜαρτίου 1823 τον οικισμό Άστρος. Το συμπέρασμα η Συνέλευση το 1823 ονόμασε τον οικισμό Άστρος είναι έκδηλα και απλά μεγάλο λάθος
Ολόκληρη η αναφορά για τους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγους είναι σαφέστατη και πληρέστερη,
Πλυθησμός,Πρώτη Τουκοκρατία1540-1685
Άγιος Ιωάννης (203), Αγιος Ιωάννης Θεολογος (107), Aγιος Πέτρος (300) , Βέρβενα (162), Δολιανά (49), Καστάνιτσα (494), Κορακοβούνι (25), Μελιγού (210), Πλάτανος (57), Πραστός (461), Τρέστενα (84) ,
Η σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους για χιλιάδες χρόνια πριν το 1832 ήταν ακατοίκητη. Η χερσόνησος του Παραλίου Άστρους ήταν νησί μέχρι τον 5ο αιώνα π.χ., και έγινε σταδιακά χερσόνησος από τις προσχώσεις του ποταμού Τάνου. Φυσιολογικά αργότερα από το 5ο π.χ. αιώνα ” μέχρι τον 19ο αιώνα εκατέρωθεν της χερσονήσου υπήρχαν μικρολίμνες και βαλτώδεις εκτάσεις”(Από Σ.Ι.Αρβανίτη σελ 386 ) , από την “παλιόστερνα” , τοποθεσία της σημερινής κεντρικής πλατείας, μέχρι τον Ατσίγγανο και το Παλιόχανο. Το ίδιο αναφέρουν και άλλοι νεότεροι ιστορικοί μελετητές στην σημερινή κεντρική πλατεία μέχρι τον Ατσίγγανο υπήρχαν ” έλη και βούρλα” και ο τόπος γύρω από την χερσόνησο λεγόταν “Λιμνιώνας”,γιατί υπήρχαν στάσιμα νερά.
Το όνομα τηςσημερινής τοποθεσίας του Παραλίου Άστρους μέχρι το 1845 ήταν Σκάλα η Σκάλα του Άστρους και υπάγετο διοικητικά στο γειτονικό οικισμό Άστρος. Ο βουλευτής Κων. Ζαφειρόπουλος, πρώτος κάτοικος και οικιστής του Παραλίου Άστρους αναφέρει το 1823 «Την Σκάλαν του Άστρους » .“Σκάλα Άστρους ” αναφέρεται από την Πελοποννησιακή Γερουσία το 1822 και “σκάλα Άστρους” , “λιμάνι του Άστρους” από πολλούς άλλους ιστορικούς μελετητές . Ο Leake, αναφέρει το 1805 «στη σκάλα (=λιμάνι) υπάρχουν μια δεξαμενή (=παλιόστερνα) , ένα χάνι, ένα πυργόσπιτο του (Τούρκου) φοροεισπράκτορα, και δύο τρεις μικρές αποθήκες » και “Leaving the Scala of Astro= φεύγοντας από την Σκάλα του Άστρους ,(Leake,Travels in the Morea σελ 482, 485). ΟΟικιστής του Παραλίου Άστρους Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος γνώριζε την τοποθεσία καλύτερα από όλους και σε αναφορά του στον Όθωνα επιβεβαιώνει και αναφέρει,το «ακατοίκητο τούτο μέρος» .
Το Παράλιο Άστρος έκτισε από το 1832-1845 ο Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος , όπως τιμoύν με αδριάντα του στη κεντρική πλατεία οι Παραλιώτες , «ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ». Ο οικισμός με το όνομα Παράλιο Άστρος προσαρτήθηκε στο δήμο Θυρέας το 1845. Παράλιον Άστρος Κυνουρίας . ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 .Ο οικισμός προσαρτάται στο δήμο Θυρέας.
Σύμφωνα με αναφορά του διακεκριμένου Αγιαννίτη Λογοθέτη έκτισε το σπίτι του στην χερσόνησο το 1832,που θεωρείται από πολλούς ιστορικούς μελετητές ένα από τα πρώτα σπίτια του οικισμού. Ο Λογοθέτης αργότερα από το 1845 αναφέρει μερικές φορές το καινούργιο οικισμό με το όνομα «παράλιο». Ο διακεκριμένος Αγιαννίτης Λογοθέτης, φίλος και συνεργάτης του Άκουρου και πρώτος πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου, ακολούθησε τον Άκουρο και αναφέρει μετά το 1854 για τα γεγονότα της εποχής , «έκτισε την οικίαν του ενταύθα κατά το έτος 1832» στο «Νησί» , που θεωρείται από τα πρώτα σπίτια του οικισμού, « ωκοδόμησαν εις το παράλιο Εργαστήρια » και « το έτος 1838… ήσαν τότε ολίγοι οι κατοικήσαντες εις παράλιο». Τον Λογοθέτη ακολούθησαν και άλλοι Αγιαννίτες και ο οικισμός άρχισε σιγά σιγά και δειλά να αναπτύσσεται. Δεν είναι τυχαίο που στον εκλογικό κατάλογο του 1871 της «Κοινοτ. Παραλίου Άστρους » αναφέρεται πρώτος ο Αγιαννίτης Αναστάσιος Πάσχος του Ιωάννου κτηματίας.
Είναι αυταπόδεικτο η αναφορά «Άστρον» του Φραντζή είναι για το σημερινό Άστρος, που υπήρχε το 2ο αιώνα μ.χ. στην αναφορά του Πτολεμαίου με το ίδιο όνομα Άστρον.
Οι κάτοικοι είναι τα κράτη , μας λέει ο πρώτος επιστήμονας ιστορικός Θουκυδίδης, οι Αθηναίοι, Κορίνθιοι, Αργείοι, Λακεδαίμονες,…. Κυνουριείς , Θυρεάτες , Αστρεινοί , Αγιαννίτες και ονομάζουν οικισμούς , λιμάνια και περιοχές..…Αθήνα, Κόρινθος, Άργος,Σπάρτη,Κυνουρία ,Θυρέα, Άστρος, Αγιάννης …..astrosgr.com – Γιάννης Κουρόγιωργας
Από το «Castiello la Estella» (Kάστρο του Άστρους) (1256), στο Αγιάννη του Άστρους, διακρίνεται στο βάθος μέρος της τοποθεσίας «Ξεροκάμπι», του «περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής». (Aνδρόνικος Β’ Παλαιολόγος). Η φωτογραφία από το φίλο και γείτονα μας στη παλιά “μητρόπολη του Αγιάννη Σουληνάρι” Θόδωρο Μαγκλή .
Από , Ιστορία του Άστρους και του Αγιάννη του Άστρους Κυνουρίας, διαλεκτά κείμενα.(2024)
Το κείμενο επίσης σε PDF έγγραφο στο σύνδεσμο παρακάτω.
Η αναφορά είναι επίσημη, του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Aνδρόνικου Β’ Παλαιολόγου (1259-1332 μ.χ.),ήταν Βυζαντινός Αυτοκράτορας (1282-1328) , αλλά το κυριώτερο είναι σαφέστατη για την τοποθεσία,«περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής», στο «Ξεροκάμπι» του Αγιάννη του Άστρους.(Aνδρόνικου Β’ Παλαιολόγου Χρυσόβουλο (4) 1320 σελ.114), Η αναφερόμενη γη είναι το Ξεροκάμπι,στο κάμπο της γειτονικής μονής Μαλεβής , στον Αγιάνη του Άστρους κάτω από το κάστρο Εστέλλα (=Άστρους) .Εκτός από την συγκεκριμένη τοποθεσία «περί τον αιγιαλόν του του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής» στην συνέχεια αναφέρεται στα ενδότερα της ορεινής Κυνουρίας «περί τον τόπον τον λεγόμενον του αγίου νικολάου….. το επικεκλημένον φούσκα» και δεν αφήνει περιθώρια για ερμηνείες για άλλη τοποθεσία.Μερικοί μελετητές κόβουν περίεργα «εις τον κάμπον της μαλεβής» που περιγράφει ακριβέσττα την τοποθεσία και απλά αφέρουν την ευρύτερη περιοχή “περί τον αιγιαλόν του άστρου” η εσφαλμένα αναφέρουν για διαφορετική τοποθεσία,επειδή δεν γνωρίζουν την τοποθεσία της γειτονικής μονής Μαλεβής …..
Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Μαλεβής , βρίσκεται στα ανατολικά στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη , «εις τον κάμπον της μαλεβής» ,ανάμεσα στον Αγιάννη του Άστρους και τον Άγιο Πέτρο.
Παρακάτω είναι η λεπτομερής αναφορά του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου και από τον Νίκο Βέη.
Παραχωρεί στη μονή Οδηγήτρια του Βροντοχίου στο Μυστρά και στον ηγούμενο Παχώμιο διάφορους τόπους μεταξύ αυτών «περί τον αιγιαλόν του άστρου εις το κάμπο της μαλεβής περί το χολοδομικόν’ και περί τον τόπον τον καλούμενον του αγίου νικολάου ,μοδίων εξακόσι (5) (γη) ‘ εν η εστί μονύδριον εις όνομα τιμώμενον αγίου του νικολάου και επικεκλιμένου φούσκα» Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου το 1320 (Νίκος Βέης ,Μνείαι του Άστρους ,σελ 94).
: «…. έτι δε και την κατά μέρος ανωτέρω δηλουμένην γη των εξακοσίων μοδίων. ήγουν, την περί τον αιγιαλόν του άστρου την περι τον κάμπον της μαλεβής‘ την περί το χολοδομητικόν ,και την περί τον τόπον τον λεγόμενον του αγίου νικολάου , .. κατέχει δε ταύτην ωσαύτως και το ρηθέν μονύδριον του αγίου νικολάου το επικεκλημένον φούσκα μετά των ειρημένων πατοίκων αυτού’ και λοιπών δικαίου τούτων». (Aδρόνικος Β’ Παλαιολόγος, Χρυσόβουλο (4) 1320 σελ.114).
Ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας επιβεβαιώνειτο όνομα της περιοχής είναιΆστρος (Αγιάννης), κάτω από το γειτονικό κάστρο «Castiello la Estella» (Kάστρο του Άστρους) , το οποίο πήρε το όνομα Εστέλλα από το Άστρος (όπως λεγόταν τότε ο Αγιάννης ).
Ο Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος έκτισε στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) Κυνουρίας, στη θέση «Ξεροκάμπι» (2 χλμ ) σε ένα απόκρημνο λόφο σαν μία «φυσική πυραμίδα» , «το κάστρον, όπερ καλείται «Castiello la Estella» (Kάστρο του Άστρους) (1256), προς ευκολωτέραν υποταγήν των γειτόνων Τσακώνων στη Σίταινα , Καστάνιτσα και Πραστό, εκεί που ήταν οι Τσάκωνες, «επάνω εις τα όρη » suso en law montanyas , όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μoρέως.
«Και όντως το Άστρος και κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές … ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρινών καλουμένηκαι (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους,έπειτα δε κατέστη και αυτοτελές χωρίον ,ότε μετά την Άλωσιν της Βασιλευούσης …Και ακριβώς επί μεμονωμένου βουνού άνωθεν του Αγίου Ιωάννου (=Επάνω Άστρους) κείται … το Κάστρο τη Ωριάς …Κατά την εμήν γνώμην μετά τας ανωτέρω εξηγήσεις πιθανώτατα δυνάμεθα να ταυτίσωμεν το Κάστρο της Ωριάς του Πάρνωνος προς το Estella =Άστρος.(( Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρουςσελ 99-100).
«Kεντρικός πύργος Άστρους» (Κάστρο Εστέλλα στον Αγιάννη) Από, Αναστάσιος Ι. Μπάλλας,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών,Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών Άστρος ( σ.209-210 Κάστρο Άστρους )
Ο Leake 500 χρόνια αργότερα επιβεβαιώνει την αναφορά του 1320 του Aδρόνικου Β’ Παλαιολόγου « την πεδιάδα του Άστρους» , που είναι το Ξεροκάμπι του Αγιάννη.
«Αυτός ο δρόμος φεύγει στα αριστερά του Eλληνικού φρουρίου (Κάστρου Εστέλλα=Άστρος) που είδα απότην πεδιάδα του Άστρους, (δηλαπό το Ξεροκάμπι) που βρίσκεται δύο μίλια πάνω από τα Αγιαννίτικα Καλύβια, μετά μπαίνει στο καλλιεργούμενο κάμπο του Ξεροκάμπι κοντά στον Αγιάννη».(Leake Travels in Morea,σελ 492
Όλοι συμφωνούν και ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β’ Παλαιολόγος το «Castiello la Estella» (Kάστρο του Άστρους) (1256), βρίσκεται στο Αγιάννη του Άστρους, στην τοποθεσία «Ξεροκάμπι», πάνω από του «άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής» Το 1256 ο Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος έκτισε στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) Κυνουρίας στη θέση «Ξεροκάμπι» (2 χλμ ) σε ένα απόκρημνο λόφο σαν μία «φυσική πυραμίδα» «το κάστρον, όπερ καλείται»…«Castiello la Estella» (Kάστρο του Άστρους) (1256), » προς ευκολωτέραν υποταγήν των γειτόνων Τσακώνων στη Σίταινα , Καστάνιτσα και Πραστό, εκεί που ήταν οι Τσάκωνες , «επάνω εις τα όρη » suso en law montanyas , όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μορέως. (Η φωτογραφία από το φίλο και γείτονα μας στη παλιά “μητρόπολη του Αγιάννη Σουληνάρι” Θόδωρο Μαγκλή) .
Το ιστορικό Άστρος και ο ‘Αγιος Ιωάννης (Αγιάννης) είναι μία κοινότητα.
Το κάστρο Εστέλλα στον Αγιάννη , διακρίνεται σαν μακρυνό αστέρι «επάνω εις τα όρη » suso en law montanyas , όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μορέως. Στο βάθος ευθεία ο Αργολικός και στο κέντρο στο μικρό λόφο είναι το «νησί» που είναι το Κάστρο Παραλίου Άστρους .
Η πρώτη επίσημη αναφορά της πόλης με το όνομα «Άστρος» συναντάται σε χρυσόβουλο του έτους 1293 του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου, « δι ού παρέχεται εις τον Μητροπολίτην Μονεμβασίας το αξίωμα του εξάρχου της Πελοποννήσου »… «μετά του αγίου θείον τέμενος,το καλούμενον Άστρος».
Αλλά υπάρχει και η αναφορά από τον Π.Δούκα, επίσης το 1292 συναντάται στο χρυσόβουλο Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου «Από Άστρους εις Κωστάντζαν-Ζήτζινα ..» (Λακωνικά Α,1932 σ.54, Ν.Φλούδας Θυρεατικα Β. σελ 29).
Οι αναφορές του 1292 και 1293 δεν περικλείουν την ακριβή τοποθεσία για το Άστρος,αλλά επειδή ο ίδιος Βυζαντινός Αυτοκράτορας στην αναφορά του 1320 ,«την περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής» περιέχει την τοποθεσία,δηλ. ο Αγιάννης είναι το Άστρος, είναι αυτονόητο ο αυτοκράτορας γνώριζε το Άστρος, μιλούσε για το ίδιο Άστρος και επομένως οι αναφορές του 1292 και 1293 είναι για το σημερινό Άστρος .Αλλωστε τότε υπήρχε ο οικισμός στην περιοχή του κάμπου της Θυρέας σύμφωνα με άλλες αναφορές. «Aλλά το Άστρος και Αστρίτσι δεν είναι εν και το αυτό σημείον».( Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους. σελ 97).
Ο Νίκος Βέης (1883–1958) καθηγητής Πανεπιστημίου και Ακαδημαϊκός αναφέρει «έχομε κατ΄ επανάληψιν μνείας του Κυνουριακού αυτού πολίσματος» του Άστρους το 1256, 1320,1372,1374, 1407,1421 ,1435, 1463, 1467, 1471, 1481
Το ιστορικό Άστρος και ο ‘Αγιος Ιωάννης (Αγιάννης) είναι μία κοινότητα.
Οι κάτοικοι είναι τα κράτη , μας λέει ο πρώτος επιστήμονας ιστορικός Θουκυδίδης, οι Αθηναίοι, Κορίνθιοι, Αργείοι, Λακεδαίμονες… Κυνουριείς ,Θυρεάτες, Αστρεινοί, Αγιαννίτες και ονομάζουν οικισμούς , λιμάνια και περιοχές..…Αθήνα, Κόρινθος, Άργος, Σπαρτη,Κυνουρία ,Θυρέα, Άστρος,Αγιάννης …..astrosgr.com – Γιάννης Κουρόγιωργας
« Κεντρικός πύργος Άστρους » , Κάστρο Εστέλλα=Άστρος στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη του Άστρους. Η φωτογραφία είναι από, Αναστάσιος Ι. Μπάλλας ,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών, Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών Άστρος ( σ.209-210 Κάστρο Άστρους ),Κάστρα της Κυνουρίας-Κάστρα της Τσακωνιάς.
Από , Ιστορία του Άστρους και του Αγιάννη του Άστρους Κυνουρίας, διαλεκτά κείμενα.(2024)
Το κείμενο επίσης σε PDF έγγραφο στο σύνδεσμο παρακάτω
Όλοι οι ιστορικοί μελετητές και ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β’ Παλαιολόγος συμφωνούν το «Castiello la Estella», Kάστρο του Άστρους ,βρίσκεται στην τοποθεσία «Ξεροκάμπι» του Αγιάννη του Άστρους, πάνω από την «πεδιάδα του Άστρους», πάνω από του «άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής».
Το κάστρο στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη ,όταν χτίστηκε το 1256, ονομάστηκε φυσιολογικά από τον πρίγκηπα Βιλλεαρδουίνο,από την μητρόπολη της περιοχήςτον γειτονικό Αγιάννη (Άστρος) «Castiello la Estella» (Kάστρο του Άστρους).Η φυσιολογική ονομασία του κάστρου από τον Αγιάννη (Άστρος) πρόσθετα επιβεβαιώνει ο Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης) πριν το 1256, όπως αναφέρουν διακεκριμένοι ιστορικοί μελετητές (Ν.Βέης και άλλοι ) , τους μεσαιωνικούς χρόνους τουλάχιστον για χίλια χρόνια περίπου 200 μ.χ. -1435 και αργότερα ,ονομάζετο επίσηςΆστρος, (επάνω) ΆστροςκαιΑγιάννης του Άστρους.Επίσης ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β’ Παλαιολόγος το 1320 επιβεβαιώνει το όνομα της περιοχής είναιΆστρος (Αγιάννης), «του άστρου εις τον κάμπον της Μαλεβής», κάτω από το γειτονικό κάστρο «Castiello la Estella» ,Kάστρο του Άστρους, το οποίο εύλογα πήρε το όνομα Εστέλλα από το Άστρος (όπως λεγόταν τότε ο Αγιάννης). Πεντακόσια χρόνια αργότερα από τον Aδρόνικο Β’ Παλαιολόγο , επίσης ο Leake το 1806αναφέρει και επιβεβαιώνει την ίδια πεδιάδα του Παλαιολόγου από το 1320 «του άστρου εις τον κάμπον της Μαλεβής», « την πεδιάδα του Άστρους» στο Ξεροκάμπι ,κοντά στον Αγιάννη του Άστρους.
Το 1256 ο Γουλιέλμος Βιλλεαρδουίνος έχτισε στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) Κυνουρίας, στη θέση «Ξεροκάμπι» (2 χλμ ) σε ένα απόκρημνο λόφο σαν μία «φυσική πυραμίδα» «το κάστρον, όπερ καλείται» «Castiello la Estella» (Kάστρο του Άστρους) (1256), προς ευκολοτέραν υποταγήν των γειτόνων Τσακώνων στη Σίταινα , Καστάνιτσα και Πραστό, εκεί που ήταν οι Τσάκωνες, «επάνω εις τα όρη » suso en law montanyas , όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μoρέως.Πάνω από το Ξεροκάμπι του Αγιάννη , “την πεδιάδα του Άστρους,”του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής».Το μνημείο προστατεύεται από τον Αρχαιολογικό Νόμο 3028/2002.
“Μετά λοιπόν από την μικράν πόλιν «Άστρον»,η οποία έκειτο το πρώτον (κατά τον 2ον μ.χ. αιώνα ) κάπου εις την πεδινήν Θυρέαν,δηλ. την σημερινήν πεδιάδα Άστρους,εμφανίζεται μικρόν κάστρον «Άστρον» εις τα όρη,την ορεινήν Θυρέαν,κατά το 1256 μ.χ.» (Ν.Φλούδας Θυρεατικα Β. σελ 28).
Ο Νίκος Βέης (1883; – 1958) Βυζαντινολόγος ιστορικός και νεοελληνιστής, καθηγητής Πανεπιστημίου και Ακαδημαϊκός αναφέρει το σημερινό Άστροςυπήρχε πριν το 1256και από το διμερέςΆστρος –Αγιάννη πήρε το όνομα του το κάστρο Εστέλλα =Άστρος στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη. Αναμφισβήτητα το κάστρο στον Αγιάννη είναι το κάστρο Εστέλλα, του χρονικού του Μορέως.
« Τείχη της ακρόπολης του Άστρους » , Κάστρο Εστέλλα=Άστρος στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη του Άστρους. Η φωτογραφία είναι από, Αναστάσιος Ι. Μπάλλας ,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών, Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών Άστρος ( σ.209-210 Κάστρο Άστρους ),Κάστρα της Κυνουρίας-Κάστρα της Τσακωνιάς.
Από, Νίκο Α. Βέη , Μνείαιτου Άστρους.
«Και δη εν τη αραγωνιακή παραλλαγή του Χρονικού του Μωρέως αναφέρεται ότι ο πρίγκιψ του Μωρέως Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος προς ευκολωτέραν υποταγήν των Τσακώνων έκτισε , τω 1256, το κάστρον, όπερ καλείται la Estella». Παραθέτω …Et le princep por mellor senyorear los fizo alli un castiello suso en las montanyas ,el qual se clama la Estella .Προφανώς το Estella τούτο… είναι το Άστρος» ( Μνείαιτου Άστρους σ.93)
«Όθεν το castiello la Estella (=Άστρος) πρέπει να αναζητήσωμε στα ενδότερα της Κυνουρίας « suso en las montanyas”.«Και όντως το Άστρος και κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές… ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρεινών καλουμένη και (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους,έπειτα δε κατέστη και αυτοτελές χωρίον ,ότε μετά την Άλωσιν της Βασιλευούσης …Και ακριβώς επί μεμονωμένου βουνού άνωθεν του Αγίου Ιωάννου (=Επάνω Άστρους) κείται … το Κάστρο τη Ωριάς …Κατά την εμήν γνώμην μετά τας ανωτέρω εξηγήσεις πιθανώτατα δυνάμεθα να ταυτίσωμεν το Κάστρο της Ωριάς του Πάρνωνος προς το Estella =Άστρος.(σελ 99-100).
«εκείνου περί τον αιγιαλόν άστρου εις το κάμπο της Μαλεβής» Ανδρόνικου Β’Του Παλαιολόγου 1320» ( Μνείαιτου Άστρους σ.93)
ΑναστάσιοςΙ.Μπάλλας,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών,Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών Άστρος ( σ.209-210 Κάστρο Άστρους )
«Η σημαντικη αυτή οχύρωση είναι η Εστέλλα του Αραγωνικού Χρονικού το κάστρο έχτισε ο Βιλλαρδουίνος στο βόρειο άκρο του Πάρνωνα. Ειναι επίσης άλλο ένα από τα πολλά κάστρα της Ωριάς.Έχει περιγραφεί επαρκώς από τον Antoine Bon και τον Πέππα»
«Γνωρίζουμε ότι μετά την κατάκτηση της Μονεμβασίας ο Βιλλαρδουίνος έχτισε ένα κάστρο το 1256 πάνω στα βουνά για να ελέγχη τους Τσάκωνες. Η σχετική αναφορά στο «Βιβλίο των Άθλων» έχει ως εξής. Et le princep por mellor fenyorear los fizo alli un castiello suso en las montagnas, el qual se clama la Estella (Libro σ.49»
«Πρώτος το αναφέρει ο Leake Travels II σ.486 γράφοντας πως δύο μίλλια πάνω από τα Αγιαννίτικα καλύβια , στον καλλιεργημένο κάμπο του Ξηροκαμπιού υπάρχει ένα φρούριο Ελληνικό
Οι διακεκριμένοι ακαδημαϊκοί ιστορικοί μελετητές Νίκος Βέης , Σπ. Λάμπρος , Κ.Ρωμαίος, Αδαμ. Αδαμαντίου και Αναστάσιος Ι. Μπάλλας , και άλλοι τοποθέτησαν πειστικάτοκάστρο Εστέλλα του Αραγωνικού Χρονικού του Μορέως στο Ξεροκάμπι ανάμεσα στα χωριά Άγιος Ιωάννης και Άγιος Πέτρος. Επίσης πολλοί διακεκριμένοι καστρολόγοι πειστικά συμφωνούν με τα παραπάνω.
Ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β’ Παλαιολόγος το 1320 επιβεβαιώνει το όνομα της περιοχής είναιΆστρος (Αγιάννης), «περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής», στο «Ξεροκάμπι» του Αγιάννη του Άστρους, κάτω από το κάστρο Εστέλλα(=Άστρος).
Από το Κάστρο Άστρους «CastiellolaEstella» , διακρίνεται μέρος της «πεδιάδας του Άστρους» του Leake και «του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής» του Ανδρόνικου Παλαιολόγου ,το Ξεροκάμπι του Αγιάννη του Άστρους.
Ο Βυζαντινός ΑυτοκράτοραςΑνδρόνικος Β’ Παλαιολόγοςτο 1320 επιβεβαιώνειτο όνομα της περιοχής είναιΆστρος (Αγιάννης), κάτω από το κάστρο «CastiellolaEstella» (Kάστρο του Άστρους), «περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής» (Aδρόνικος Β’ Παλαιολόγος (1259-1332 μ.χ σελ.114.)
Αποδεικνύεται από την παραπάνω επίσημη αναφορά του Aδρόνικου Β’ Παλαιολόγου, το 1320 ο Αγιάννης ονομάζετο Άστρος , όπως επίσης αναφέρει και η αναφορα του 1256 του Χρονικού του Μωρέος για το κάστρο Εστέλλα (=Άστρος) , που βρισκόταν πολύ κοντά πάνω από το Ξεροκάμπι ,την «δηλουμένην γη των εξακοσίων μοδίων. ήγουν, περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής».
Πεντακόσια χρόνια αργότερα από τον Aδρόνικο Β’ Παλαιολόγο , επίσης ο Leake το 1805 αναφέρει και επιβεβαιώνει την ίδια πεδιάδα του Παλαιολόγου από το 1320 , « την πεδιάδα του Άστρους» στο Ξεροκάμπι , κοντά στον Αγιάννη του Άστρους.
«Αυτός ο δρόμος φεύγει στα αριστερά του Eλληνικού φρουρίου ( κάστρο Εστέλλα =Άστρος) που είδα από την πεδιάδα του Άστρους, (δηλ από το Ξεροκάμπι) που βρίσκεται δύο μίλια πάνω από τα Αγιαννίτικα Καλύβια, μετά μπαίνει στο καλλιεργούμενο κάμπο του Ξεροκάμπι κοντά στον Αγιάννη».(Leake Travels in Morea,σελ 492).
Πρόσφατα ο καθηγητής Π.Β.Φάκλαρης αναφέρει τοΚάστρο Estella =Άστρος σίγουρα βρίσκεται στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη.
«Στον 13ο αι. ονομάζεται Άστρος (Estella)ένα κάστρο στην ενδοχώρα της Κυνουρίας που κτίστηκε από τους Φράγκους»… «Το 1256, … ο πρίγκηπας του Μορέως Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος , για να υποτάξει τους Τσάκωνες, έκτισε πάνω στα όρη (suso en las montanyas) ένα κάστρο που ονομαζότανla Estella,που αντιστοιχεί στην ονομασία Άστρος». “το κάστρο … φαίνεται ότι κυριαρχούσε στην περιοχή της Θυρεάτιδος, δηλ. του Άστρους κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας ” …” Ο Βέης υποστήριξε ότι θα λεγόταν Άστρος ,επειδή θα κατοικούσαν στην περιοχή αυτή κατά το θέρος οι κάτοικοι του Άστρους” , “πρέπει να θεωρηθεί βέβαιο ότι το κάστρο που κτίστηκε με την πρωτοβουλία του Βιλλαρδουίνου ,είναι αυτό της Ωριάς στο Ξεροκάμπτι” (Φάκλαρης , (2023) σελ 86,87).
«Προφανώς το Estella τούτο είναι το Άστρος» (Νίκο Α. Βέη , Μνείαιτου Άστρους. σελ 93 ).
Κάστρο Παραλίου Άστρους η των Ζαφειρόπουλων.
«Ήδη έλθωμεν εις το περί της θέσεως ζήτημα του κάστρου laEstella (=Άστρος )…..ως ρητώς μνημονεύει η αραγωνιακή παραλλαγή του Χρονικού του Μωρέως. Η τόσον δε ρητή μνεία περί του τόπου ,καθ’ όν ιδρύθη το φρούριον, δεν δύναται ν’αναφέρεται εις τα κατά την χερσόνησον του Άστρους περισωθέντα ,εν μέρει, μικρά οχυρωματικά έργα,άτινα και ανίσχυρα θα ήσαν προς τον σκοπόν του Βιλλαρδουίνου»(Νίκο Α. Βέη , Μνείαιτου Άστρους. σελ 99).
Σε διάφορες αναφορές και χάρτες του1516,1545,1547, 1570,1650 αναφέρονται το Toast(r)ι ,Toastri σαν μεσογειακό τοπογραφικό σημείο και ανατολικά , νότια ανατολικά, βρίσκεται το τοπογραφικό σημείο Astritzi, Ostrici, Laprici σαν κάστρο και Stella σαν νησί. Το αναφερόμενο μεσογειακό τοπογραφικό σημείο Toast(r)ι ,Toastri είναι αναμφισβήτητα το σημερινό Άστρος.
Σε τοπικά φυλλάδια και στο διαδίκτυο λανθασμένα και ατεκμηρίωτα η αναφορά στους Ενετικούς χάρτες Stella για την χερσόνησο Παραλίου Άστρους (ήταν νησί πριν τον 5ο π.χ. αιώνα) ανεξήγητα και ατεκμηρίωτα συγχέεται με το κάστρο Estella ,που βρίσκεται στον Αγιάννη του Άστρους. Το κάστρο του Παραλίου Άστρους, δεν αναφέρεται από κανέναν ιστορικό μελετητή με το όνομα Εστέλλα, αλλά πολλοί ιστορικοί μελετητές συμφωνούν είναι το κάστρο Astritzi, ,Astrici, Ostrici, Laprici . Υπάρχουν αρκετοί Ενετικοί χάρτες που αναφέρουν την χερσόνησο με το όνομα Stella (Στέλλα) αλλά δεν υπάρχει αναφορά η χάρτης που αναφέρει την χερσόνησο η το κάστρο Παραλίου Άστρους με το όνομα Estella (Εστέλλα). Αυτονόητα άλλο είναι το νησί Stella ,που είναι η χερσόνησος του Παραλίου Άστρουςκαι άλλο είναι το κάστρο Estella που βρίσκεται στον Ξεροκάμπι του Αγιάννη.
Το Κάστρο Παραλίου Άστρους δεν είναι το κάστρο Estella, και σίγουρα δεν το έκτισε το 1256 ο πρίγκιπας του Μορέως Γουλιέλμος Βιλλεαρδουίνος,όπως αυθαίρετα, λανθασμένα και ατεκμηρίωτα αναφέρεται σε φυλλάδια και στο διαδίκτυο. Δεν υπάρχουν ιστορικά στοιχεία, πειστικές τεκμηριωμένες ιστορικές μελέτες και αναφορές από κανένα ιστορικό μελετητή που να συνδέει το Κάστρο Παραλίου Άστρους με το κάστρο Εστέλλα και ταυτόχρονα το Κάστρο Παραλίου Άστρους αναφέρεται από ιστορικούς μελετητές πιθανά είναι το Αστρίτσι= «Astritzi» των Ενετών.(Ν.Βέης και άλλοι).
Η μελέτη των καταλοίπων του κάστρου επιτρέπει τη διάκριση δύο οικοδομικών φάσεων, πολύ αργότερα από το 1256 .Συμφωνούν όλοι οι ιστορικοί μελετητές και οι καστρολόγοι,η πρώτη οικοδομική φάση αφορά στην περίοδο του15ουαιώνα η αργότερα .Η δεύτερη οικοδομική περίοδος εντοπίζεται από το 1824 και 1825 από τους αδερφούς Ζαφειρόπουλους.
Όλοι οι ιστορικοί μελετητές συμφωνούν το Κάστρο Estella = Κάστρο Άστρους σίγουρα βρίσκεται στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη. Η ονομασία και άλλου κάστρου της περιοχής που κτίστηκε πολύ αργότερα από το 1256,( όταν κτίστηκε το Κάστρο Άστρους στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη) , με το ίδιο όνομα Kάστρο Άστρους ,εκτός ότι είναι σίγουρα λανθασμένη προκαλεί και αναμφισβήτητα αδικαιολόγητη σύγχυση στους αναγνώστες της ιστοριογραφίας.
Το κάστρο στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη αναφέρεται με το όνομα ΚάστροΕστέλλα , Άστρος , ΚάστροΆστρουςηΚάστροτηςΩριάς και το κάστρο στο Παράλιο Άστρος αναφέρεται με το όνομα Κάστρο Παραλίου Άστρους η των Ζαφειρόπουλων.
Οι κάτοικοι είναι τα κράτη , μας λέει ο πρώτος επιστήμονας ιστορικός Θουκυδίδης, οι Αθηναίοι, Κορίνθιοι, Αργείοι, Λακεδαίμονες,…. Κυνουριείς , Θυρεάτες , Αστρεινοί , Αγιαννίτες και ονομάζουν οικισμούς , λιμάνια και περιοχές..…Αθήνα, Κόρινθος, Άργος,Σπάρτη,Κυνουρία ,Θυρέα, Άστρος, Αγιάννης …..astrosgr.com – Γιάννης Κουρόγιωργας
Το κάστρο Εστέλλα στον Αγιάννη , διακρίνεται σαν μακρυνό αστέρι «επάνω εις τα όρη » suso en law montanyas , όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μορέως. Στο βάθος ευθεία ο Αργολικός και στο κέντρο στο μικρό λόφο είναι το «νησί» που είναι το Κάστρο Παραλίου Άστρους .
Οι δύο φωτογραφίες για το Κάστρο Εστέλλα , που αναφέρεται «Κεντρικός πύργος Άστρους» είναι Από το Αναστάσιος Ι. Μπάλλας ,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών,Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών. Οι άλλες τρεις φωτογραφίες από το φίλο και γείτονα μας στη παλιά “μητρόπολη του Αγιάννη Σουληνάρι” Θόδωρο Μαγκλή .
Αρβανίτη Σμ., «Το κάστρο του Παραλίου Άστρους Κυνουρίας».
Ιωάννη Μ. Αρβανίτη – Από τις Πηγές του Λαού μας, τόμος A,Β, Αθήνα 1988
Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους Το τοπωνυμικό «Άρια»
Αναστάσιος Ι. Μπάλλας ,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών,Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών (Άστρος ( σ.209-210 )
Ι. Κακαβούλια, Ι. Κουσκουνά, Κ. Χασαπογιάννη –Θυρεάτις Γη, Αθήνα 1981
Φιλιππίδης Δ., «Κυνουρία», Ελληνική Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική, Πελοπόννησος Α’, τ. 4, Αθήνα 1985, 170-173
Bees N. A., «Μνείαι του Άστρους κατά τους μέσους αιώνας», Byzantinische Zeitschrift 17 (1908), 92-105
Buchon A., Nouvelles recherches historiques sur la principauté française de Morée et ses hautes baronies, v. 1, Paris 1843, 397
Buchon A., Recherches historiques sur la principauté francaise de Morée et ses hautes baronies, v. 1, Paris 1845, 65
Bon A., La Morée franque. Recherches historiques, topographiques et archéologiques sur la Principauté d’Achaïe (1205-1430), Paris 1969, 73, 220, 280, 500, 515-516
Hopf Ch., Chroniques gréco-romanes inédites ou peu connues, publiées avec notes et tables généalogiques, Berlin, Weidmann, 1873, 202-203, 205-206
Zakythinos A., Le despotat grec de Morée. Histoire politique, Variorum Reprints, London 1975, 78,164,166
Όλοι συμφωνούν και ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β’ Παλαιολόγος το «CastiellolaEstella» (Kάστρο του Άστρους) (1256), βρίσκεται στο Αγιάννη του Άστρους, στην τοποθεσία «Ξεροκάμπι», πάνω από του «άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής», πάνω από τη «πεδιάδα του Άστρους». Το 1256 ο Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος έκτισε στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) Κυνουρίας στη θέση «Ξεροκάμπι» (2 χλμ ) σε ένα απόκρημνο λόφο σαν μία «φυσική πυραμίδα» «το κάστρον, όπερ καλείται»…«CastiellolaEstella» Kάστρο του Άστρους, προς ευκολωτέραν υποταγήν των γειτόνων Τσακώνων στη Σίταινα , Καστάνιτσα και Πραστό, εκεί που ήταν οι Τσάκωνες , «επάνω εις τα όρη »susoenlawmontanyas , όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μορέως. (Η φωτογραφία από το φίλο και γείτονα μας στη παλιά “μητρόπολη του Αγιάννη Σουληνάρι” Θόδωρο Μαγκλή) .
Η αναφορά του Κλαύδιου Πτολεμαίου το 2ο αιώνα μ.χ. είναι η πρώτη αναφορά για το όνομα « Άστρον» ,που είναι σίγουρα το σημερινό Άστρος.
Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίαςαπέχει 170 χλμ από την Αθήνα , 200 χλμ από το αεροδρόμιο, και βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας,εκεί που ήτανη αρχαία πόλη Θυρέακαι αργότερα το πόλισμα Άστρον , νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες. Ο Αγιάννης απέχει 17 χλμ. από το Άστρος και το Παράλιο Άστρος απέχει 4 χλμ από το Άστρος.
Στα ενδότερααπό την αρχαιότητα βρίσκονται το ιστορικόν Άργος και οι Μυκήνες , επίσης αργότερα στα ενδότερα βρίσκονται το Άστρος και το Λεωνίδιο, όπως διακρίνεται στο παραπάνω χάρτη.Στα νεότερα χρόνια επίσης στα ενδότερα βρίσκονται όλοι οι παλαιότεροι οικισμοί της περιοχής, ο γειτονικός Άγιος Ανδρέας, Κορακοβούνι ,Κούτρουφα ,Μελιγού ,Βέρβενα και Δολιανά.
Είναι έκδηλο όπως αναφέρουν πολλοί ιστορικοί μελετητές οι κάτοικοι στην αρχαιότητα και αργότερα προτιμούσαν τα ενδότερα. Δεν είναι τυχαίο διαχρονικά οι μεγαλύτεροι οικισμοί στην δυτική παραλία του Αργολικού βρίσκονται στα ενδότερα.
Από , Το Άστρος της Θαλάσσης ,«Πρασιάνα γ λε_γ Αργείας Άστρον να λε δ Ινάχου ποτ.εκβολαίνα λε γ η αρχή του ποταμού να λ Ναυπλίαεπίνειον»
Η πρώτη αναφοράγιατο όνομα«Άστρον» έγινε από τον Πτολεμαίο τον 2ο μ.χ. αιώνα, αλλά ο Πτολεμαίοςδεν αναφέρει τηνακριβή τοποθεσία του πολίσματος«Άστρον» , όπως είναι έκδηλο από την παραπάνω αναφορά. Από την αναφορά του Πτολεμαίου το Άστρονήταν κάπου από το Λεωνίδιο μέχρι το Ναύπλιο. Δεν υπάρχουν μέχρι σήμερα αξιόπιστα τεκμήρια που να συνδέουν το πόλισμα Άστρον με μία ακριβή και συγκεκριμένη τοποθεσία,παρά μόνο υπάρχουν ερμηνείες και συμπεράσματα.
Η σημερινή τοποθεσίατου Παραλίου Άστρουςγια χιλιάδες χρόνια πριν το 1832 ήταν ακατοίκητη.Η χερσόνησος του Παραλίου Άστρους ήταν νησί μέχρι τον 5ο αιώνα π.χ., και έγινε σταδιακά χερσόνησος από τις προσχώσεις του ποταμού Τάνου. Φυσιολογικά αργότερα από το 5ο π.χ. αιώνα αρχικά «μέχρι τον 19ο αιώνα εκατέρωθεν της χερσονήσου υπήρχαν μικρολίμνες και βαλτώδεις εκτάσεις» (Από Σ.Ι.Αρβανίτη σελ 386 ) , από την «παλιόστερνα» , βρισκόταν στην τοποθεσία της σημερινής κεντρικής πλατείας, μέχρι τον Ατσίγγανο και το Παλιόχανο. Το ίδιο αναφέρουν και άλλοι νεότεροι ιστορικοί μελετητές στην σημερινή κεντρική πλατεία μέχρι τον Ατσίγγανο υπήρχαν «έλη και βούρλα» και ο τόπος γύρω από την χερσόνησο λεγόταν μετά το 1845 από τους κατοίκους του και «Λιμνιώνας»,γιατί υπήρχαν μόνιμα στάσιμα νερά.
Η χερσόνησος ήταν βραχώδης και γυμνή από δένδρα, ήταν “έρημος βράχος”, η περιοχή γύρω από την χερσόνησο ήταν βαλτώδης, με έλη ,βούρλα και ακαλλιέργητες “αρμύρες”, δεν υπήρχαν πηγές με πόσιμο νερό η νερό για άρδευση στην ευρύτερη τοποθεσία και η τοποθεσία ήταν εύκολη προσβάσιμη στους πειρατές. Για τους λόγους αυτούς η σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους ήταν “ακατοίκητο τούτο μέρος” για χιλιάδες χρόνια και ο οικισμός δεν αναφέρεται με κανένα όνομα στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγους του μεσαίωνακαι στην αναφορά του Φραντζή το 1435. Διαχρονικά οι κάτοικοι στην ευρύτερη περιοχή προτιμούσαν τα ενδότερα (Ν.Βέης και άλλοι) και όλοι οι υπάρχοντες οικισμοί της περιοχής ήταν διμερείς, Άστρος, Άγιος Ανδρέας, (από τον οικισμό Άγιο Ανδρέα ονομάστηκε το Λιμάνι του Άγιου Ανδρέα, βέβαια από τους οικισμούς ονομάζονται τα λιμάνια …) , Κορακοβούνι ,Μελιγού, Κούτρουφα ,Βέρβενα και Δολιανά.
Ο Leake (Travels in the Morea )το 1806 αναφέρει δεν υπήρχε οικισμός στην τοποθεσία του Παραλίου Άστρους και αναφέρει το όνομα της τοποθεσίας ήταν Scala of Astro (= Σκάλα του Άστρους), όπως επίσης αναφέρουν το 1823 ο βουλευτής και αργότερα οικιστής του Παραλίου Άστρους Κ.Ζαφειρόπουλος , το 1822 η Πελοποννησιακή Γερουσία και πολλοί άλλοι. ΟLeake αναφέρει «στη σκάλα (λιμάνι) υπάρχουν μια δεξαμενή, ένα χάνι, ένα πυργόσπιτο του (Τούρκου) φοροεισπράκτορα, και δύο τρεις μικρές αποθήκες» (Travels in the Morea σελ 482,485 ). Η τοποθεσία ήταν το λιμάνι της περιοχής για χιλιάδες χρόνια.
Το Παράλιο Άστρος έχτισε από το 1832-1845 ο Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος (περ. 1788 – 1847 η 1848 ) και οι αδελφοί του. Ο διακεκριμένος Αγιαννίτης Λογοθέτης, φίλος και συνεργάτης του Άκουρου και πρώτος πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου , ακολούθησε τον Άκουρο και αναφέρει μετά το 1854 για τα γεγονότα της εποχής, «έκτισε την οικίαν του ενταύθα κατά το έτος 1832» στο «Νησί» , που θεωρείται από τα πρώτα σπίτια του οικισμού, « ωκοδόμησαν εις το παράλιο Εργαστήρια» και « το έτος 1838… ήσαν τότε ολίγοι οι κατοικήσαντες εις παράλιο».ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845.Ο οικισμός προσαρτάται στο δήμοΘυρέας.
Από, Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους. « οι διάφοροι πληθυσμοί οι διαιτώμενοι κατά τα παράλια της Θυρεάτιδος ηναγκάσθηκαν για τούτον η εκείνο τον λόγον να πήξωσι τας σταθεράς αυτών καλιάς κατά τα ενδότερα της Κυνουρίας » (σελ 100) και « του κλίματος αυτής μη επιτρέποντος την εν τω ιδίω τόπω χειμώνος και θέρους διατριβήν»… «αναγκάζονται ένεκεν των ελωδών πυρετών να αναβαίνωσιν εις τον Άγιον Ιωάννην»(σελ 99).
Είναι αναμφισβήτητο γεγονός και αναφέρεται από πολλούς ιστορικούς μελετητές στην αρχαιότητα οι κάτοικοι στην περιοχή κατοικούσαν στα ενδότερα από την εποχή της Θυρέας μέχρι το 1832 και αργότερα , για λόγους υγείας απέφευγαν τα έλη και προτιμούσαν τις βουνοπλαγιές που επίσης ήταν μακριά από τους πειρατές. (Ν.Βέης και άλλοι).Το αναμφισβήτητο αυτό γεγονός για χιλιάδες χρόνια, μας οδηγεί να αναζητήσουμε το πόλισμα Άστρον του Πτολεμαίου στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας, φυσιολογική συνέχεια της πόλης Θυρέας, εκεί στα ενδότερα του κάμπου που βρισκόταν η αρχαία πόλη Θυρέα.Άλλωστε στην αρχαιότητα η τοποθεσία που βρίσκεται το Παράλιο Άστρος είχε άλλη διαφορετική ονομασία από το πόλισμα Άστρον, που ήταν πιθανόν Πυράμια η Απόβαθμοι, όπως αναφέρουν ιστορικοί μελετητές.
Συμπεραίνουμε από τα παραπάνω και την τεκμηριωμένη αναφορά του Γεωργίου Φραντζή για το «Άστρον», το πόλισμα «Άστρον» του Πτολεμαίου βρισκόταν σαν συνέχεια της πόλης Θυρέας στο κάμπο της Θυρέας ,κοντά η εκεί που ήταν η αρχαία πόλη Θυρέα ,που είναι πολύ κοντά η στο σημερινό Άστρος . Αφού στη περιοχή αναμφισβήτητα στην αρχαιότητα στο συγκεκριμένο σημείο υπήρχε η αρχαία πόλη Θυρέα, είναι λογικό και πιθανό επίσης αργότερα αδιάκοπα να κατοικείται , όπως συνεχίζει να κατοικείται για χιλιάδες χρόνια μέχρι σήμερα.
Ο Φραντζής το 1435 αναφέρει το Άστρον και τον Άγιο Ιωάννη, αλλά δεν αναφέρει με κανένα όνομα το Παράλιο Άστρος
Από,Θανάση Π. Κωστάκη: Σύντομη γραμματική της Τσακώνικης Διαλέκτου (BT),1951«Από το Φρατζή, έκδοση Βόννης σ.159…..Και κατά αρχάς του θέρους του ς@μγ (=1435)…. αί είσιν αι κάτω γεγραμμέναι χώραι και πόλεις και κώμαι, Άστρον,άγιος Πέτρος, Άγιος Ιωάννης, Πλαταμόνας (Σημερ.Πλάτανος),Μελίγον (σημερ. Μελιγού), Προάστειον (σημερ,Πραστός) ,Λεωνίδας (σημερ.Λεωνίδιον), Κυπαρισσία (σημερ.Κυπαρίσσι) ,Ρέοντας και Σίτανας (σημερ.Σίταινας)… Βλ.Σ.Λάμπρου,Μικταί Σελίδες , Αθήναι 1905 σ.416-419 και Φ.Κουκουλέ, Αθηνά 39 (1927) σ.122»
Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίαςβρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέαςεκεί που διακρίνεταιη αρχαία πόλη Θυρέακαι ήταν αργότερα το πόλισμα Άστρον, νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες.
Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού , στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέαςεκεί που διακρίνεται η αρχαία πόλη Θυρέα και ήταν αργότερα το πόλισμα Άστρον, νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες.
Οι κάτοικοι είναι τα κράτη , μας λέει ο πρώτος επιστήμονας ιστορικός του κόσμου Θουκυδίδης, οι Αθηναίοι, Κορίνθιοι, Αργείοι, Λακεδαίμονες… Κυνουριείς ,Θυρεάτες, Αστρεινοί, Αγιαννίτες και ονομάζουν οικισμούς , λιμάνια και περιοχές..…Αθήνα, Κόρινθος, Άργος, Σπαρτη, Κυνουρία ,Θυρέα, Άστρος,Αγιάννης ….. astrosgr.com – Γιάννης Κουρόγιωργας
Η ιστοσελίδαastrosgr.org – Iστορία του Άστρους πρωταρχικά θα περιέχει την ιστορία της Θυρεάτιδας Γης, την ιστορία της «πατρίδας μας», όπως αποκαλούσαν ο Άκουρος και ο Καρυτσιώτης, το ιστορικόν Άστρος και τον Αγιάννη του Άστρους και φιλοδοξεί να γίνει ένα σοβαρό σημείο αναφοράς για το Άστρος , τη Θυρεάτιδα Γη (Θυρέα), τα γειτονικά χωριά και το Δήμο Βόρειας Κυνουρίας. Θα εμπλουτίζεται διαρκώς κυρίως με ενδιαφέροντα ιστορικά αλλά και άλλα θέματα , για να σας ενημερώνουμε καλύτερα και ταυτόχρονα για να προβάλλουμε όσο μπορούμε καλύτερα τον τόπο μας ,την Θυρεάτιδα Γη.
«Όλβιος όστις ιστορίης έσχεν μάθησιν»(ευτυχισμένος όποιος γνωρίζει ιστορία ) Ευριπίδης (480 π.Χ. – 406 π.Χ.)
«Αν λείπει το στοιχείο της αλήθειας, η ιστορία καταντά «ανωφελές διήγημα».” Πολύβιος (202 π.Χ. – 120 π.Χ.)
«Γιατί όσα λέγουν οι Έλληνες είναι, καθώς μου φαίνεται, πολλά και γελοία].” Εκαταίος ο Μιλήσιος (περ. 560 π.Χ. – περ. 480 π.Χ.)
Ο καθένας πιστεύει ( κάνει και γράφει ) ότι καταλαβαίνει . Εμπεδοκλής. (495 π.Χ. – 435 π.Χ.)
«Τόσο αδοκίμαστα αναζητούν οι πολλοί την αλήθεια και στρέφονται προς όσα βρίσκουν έτοιμα» και “Άλλαξαν την καθιερωμένη σημασία των λέξεων, ανάλογα με το πώς τους συνέφερε» Θουκυδίδης (περ. 455 π.Χ. – περ. 399 π.Χ.)
Η πόλη Θυρέα ήταν διμερής, γιατί επίσης υπήρχε και η άνω πόλη στη περιοχή του Ελληνικού η Τειχιό. Ο Θουκυδίδης αναφέρει την πόλη Θυρέα στα ενδότερα του κάμπου Θυρέας αλλά και την “άνω πόλις εν η ώκουν”. Συμπεραίνομε από την έμφαση του μεγάλου ιστορικού «εν η ώκουν» ότι οι κάτοικοι για τους λόγους τους πρωταρχικά κατοικούσαν στην άνω πόλη. Η «άνω πόλη» Θυρέα ήταν στο Ελληνικό η Τειχιό μεταξύ Άστρους και Αγιάννη.
Δεν είναι τυχαίο , και έκδηλα έχει σχέση με του Θυρεάτες, οι Αγιαννίτες το ίδιο συνέχισαν να κάνουν αργότερα για χιλιάδες χρόνια , τον χειμώνα κατέβαιναν για λίγους μήνες στο Άστρος , στο «Γιαλό», «στα αρχοντικά ,στους πυργους και στα καλύβια τους» για να μαζέψουν τις ελιές και την Άνοιξη έφευγαν από τον κάμπο για να αποφύγουν τον ελώδη πυρετό του «Γιαλού» και να μην τους «φάει ο κάμπος » , και κατοικούσαν τον περισσότερο χρόνο στα βουνά του Αγιάννη του Άστρους, για το υγιεινό κλίμα του.
Το ιστορικό Άστρος και ο Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης) είναι μία κοινότητα και το κυριότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν για πολλούς αιώνες και έχουν μέχρι σήμερα σπίτια στον Άστρος και στον Αγιάννη του Άστρους.
Το ιστορικό Άστρος Κυνουρίας βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,εκεί που στο παραπάνω χάρτη διακρίνεται η αρχαία πόλη Θυρέα (Τhyrea) και εκεί που ήταν αργότερατο πόλισμα Άστρον, νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες.
Η Ιστορία του Άστρους και του Αγιάννη του Άστρους Κυνουρίας, διαλεκτά κείμενα – astrosgr.com, περιέχει την ιστορία της Θυρεάτιδας Γης, της «πατρίδας μας», όπως αποκαλούσαν ο Άκουρος και ο Καρυτσιώτης, το ιστορικόν Άστρος και τον Αγιάννη του Άστρους.Γ.Κ
Το ιστορικόν Άστρος είναι συνέχεια της αρχαίας πόλης Θυρέας και η πόλη Θυρέα και αργότερα το πόλισμα Άστρον ήταν στην σημερινή τοποθεσία του Άστρους . Το 1823 το Άστρος το βρήκαν εκεί “Εν Άστρει τη 29 Μαρτίου 1823 και γ’ της Ανεξαρτησίας » οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης , υπήρχε αναμφισβήτητα πολλούς αιώνες πριν το 1823 , η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη» και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
Άστρος «Το κλεινόν Άστυ» , Περήφανο και Καμαρωτό, Χρυσήλιο και Ιστορικόν.
Το Άστρος ονομάστηκε από τους κατοίκους της περιοχής Άστυ( Πόλη) , σαν διάκριση με τους γύρω μικρότερους οικισμούς . Άστυ (=πόλη ) ονομάζετο αρχικά στην περιοχή η αρχαία πόλη Θυρέα ,το μητροπολιτικό κέντρο της περιοχής στην αρχαιότητα , όπως αργότερα το Άστρος είναι το μητροπολιτικό κέντρο της περιοχής μέχρι σήμερα και από την αρχαιότητα έμεινε αδιάκοπα στους κατοίκους το Άστυ(=πόλη) .Οι Αστρεινοί αποκαλούν και σήμερα το οικισμό «Το κλεινόν Άστυ» . Από το Άστυ, προήλθε Toasti= Toast(r)ι, Toastri και το Astro και συμφωνούμε με την σοβαρά τεκμηριωμένη, λογική και έξυπνη άποψη το όνομα Άστρος προήλθε από το Άστυ=(Τoasti) Toast(r)ι ,Astro (Καραχάλιος, Ι. Κουσκουνάς ,Κ.Χασαπογιάννης ,Ι. Κακαβούλιας, Ν.Φλούδας Θυρεατικα Β. σελ 24,25).
Η Ιστορία του Άστρους και του Αγιάννη του Άστρους Κυνουρίας, διαλεκτά κείμενα – astrosgr.com, περιέχει την ιστορία της Θυρεάτιδας Γης, της «πατρίδας μας», όπως αποκαλούσαν ο Άκουρος και ο Καρυτσιώτης, το ιστορικόν Άστρος και τον Αγιάννη του Άστρους.Γ.Κ.
Περιεχόμενα, Ιστορία του Άστρους και του Αγιάννη του Άστρους Κυνουρίας, διαλεκτά κείμενα – astrosgr.com, σε ενότητες για ευκολότερη πρόσβαση ( επίσης παρακάτω Τα σπουδαιότερα θέματα και αλλα σχετικα θέματα).
Άλλα 6 σπουδαιότερα θέματα σε ενότητες (αναφέρονται συνοπτικά στο κείμενο, αλλά στους παρακάτω συνδέσμους υπάρχουν λεπτομερέστερα ιστορικά στοιχείαγια κάθε θέμα )
“Αν λείπει το στοιχείο της αλήθειας, η ιστορία καταντά«ανωφελές διήγημα».” Πολύβιος (202 π.Χ. – 120 π.Χ.)
“Και όντως το Άστρος και κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές … ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρεινών καλουμένηκαι (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους”.
Tα κείμεναπαρακάτω αποτελούν ουσιαστικά μια ενότητα, για την ιστορία της κοινότητας Άστρους, έδρα του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας , αλληλοσυμπληρώνονται και περιέχουν τεκμηριωμένα λεπτομερέστατα την ιστορία της«πατρίδας μα.» με ιστορικά στοιχεία , αναφορές ,τεκμηριωμένα συμπεράσματα και σοβαρά επιχειρήματα για όλα τα θέματα.
Η Ιστορία του Άστρους και του Αγιάννη του Άστρους Κυνουρίας, διαλεκτά κείμενα – astrosgr.com, περιέχει την ιστορία της Θυρεάτιδας Γης, της «πατρίδας μας», όπως αποκαλούσαν ο Άκουρος και ο Καρυτσιώτης, το ιστορικόν Άστρος και τον Αγιάννη του Άστρους.Γ.Κ.
Περιεχόμενα, Ιστορία του Άστρους και του Αγιάννη του Άστρους Κυνουρίας, διαλεκτά κείμενα – astrosgr.com, σε ενότητες για ευκολότερη πρόσβαση ( επίσης παραπανω Τα σπουδαιότερα θέματα )
“Για να μπορεί όμως η ιστορική συγγραφή να είναι ωφέλιμη, πρέπει να είναι αντικειμενική και να υπηρετεί μόνο την παρουσίαση της αλήθειας, γιατί, αν λείπει το στοιχείο της αλήθειας, η ιστορία καταντά «ανωφελές διήγημα».”Πολύβιος
Οι κάτοικοι είναι τα κράτη , μας λέει ο πρώτος επιστήμονας ιστορικός του κόσμου Θουκυδίδης, οι Αθηναίοι, Κορίνθιοι, Αργείοι, Λακεδαίμονες… Κυνουριείς ,Θυρεάτες, Αστρεινοί, Αγιαννίτες και ονομάζουν οικισμούς , λιμάνια και περιοχές..…Αθήνα, Κόρινθος, Άργος, Σπαρτη,Κυνουρία ,Θυρέα, Άστρος,Αγιάννης …..astrosgr.com – Γιάννης Κουρόγιωργας
Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, Άγιος Ιωάννης, Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας), τόμος Γ’, Αθήνα 1983
Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, Άστρος Το Χρυσήλιον και Ιστορικόν τόμοι Β’, Αθήνα 1982
Σμαράγδη Ι.Αρνανίτη :2023, Ἐν Ἄστρει Ἡ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις, 29 Μαρτίου -18 Απριλίου 1823 , τα γεγονότα – οι πρωταγωνιστές – οι αποφάσεις
ΙωάννηΜ.Αρβανίτη– Από τιςΠηγέςτου Λαού μας, τόμος A,Β,Αθήνα1988
ΙωάννηΜ.Αρβανίτη-Η Επαναστατική Προσωρινή Διοίκηση της Ελλάδας στον Άγιο Ιωάνη (Αγιάννη) Β.Κυνουρίας -20 Αυγουστου εως 1 Οκτωβριου 1822
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη –Οι σχολές του Δημητρίου Καρυτσιώτη στον Άγιο Ιωάννη και το Άστρος Θυρέας – Κυνουρίας κατά τα προεπαναστικά χρόνια έως την απελευθέρωση, Εταιρία Πελοποννησιακών Σπουδών, Αθήνα 2001
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη -Το κάστρο του Παραλίου Άστρους Κυνουρίας πρώτες παρατηρήσεις, Αθήνα 2007
Το ιστορικό Άστρος Κυνουρίας βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,εκεί που στο παραπάνω χάρτη διακρίνεταιηαρχαίαπόληΘυρέακαι ήταν αργότερα το πόλισμα Άστρον , νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες.
Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας απέχει 170 χλμ από την Αθήνα , 200 χλμ από το αεροδρόμιο, και βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας ,εκεί που ήταν η αρχαία πόλη Θυρέακαι αργότερα το πόλισμα Άστρον , νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες. Ο Αγιάννης απέχει 17 χλμ. από το Άστρος και το Παράλιο Άστρος απέχει 4 χλμ από το Άστρος.
Στο παραπάνω χάρτη διακρίνονται στα ενδότερα από την αρχαιότητα το ιστορικόν Άργος και οι Μυκήνες , επίσης αργότερα στα ενδότερα βρίσκονται το Άστρος και το Λεωνίδιο. Στα νεότερα χρόνια επίσης στα ενδότερα βρίσκονται ο γειτονικός Άγιος Ανδρέας,(από τον οικισμό Άγιο Ανδρέα ονομάστηκε το Λιμάνι του Άγιου Ανδρέα, βέβαια από τους οικισμούς ονομάζονται τα λιμάνια), το Κορακοβούνι ,η Μελιγού και τα Κούτρουφα.
Είναι έκδηλο όπως αναφέρουν πολλοί ιστορικοί μελετητές οι κάτοικοι στην αρχαιότητα και αργότερα προτιμούσαν τα ενδότερα.
Το Παράλιο Άστρος έκτισε από το 1832-1845 ο Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος , όπως τιμoύν με αδριάντα του στη κεντρική πλατεία οι Παραλιώτες , «ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ». Παράλιον Άστρος Κυνουρίας, ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 .Ο οικισμός προσαρτάται στο δήμο Θυρέας.
Το 1823 το Άστρος το βρήκαν εκεί οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης , υπήρχε αναμφισβήτητα πολλούς αιώνες πριν το 1823 , η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη» και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
Η Θυρέα ήταν θρύλος τουλάχιστον από το 1500 π.χ. η νωρίτερα αφού οι Δαναοί είχαν εγκατασταθεί στο Άργος από το 2,800-2000 και από τους Δαναούς προέρχοντο οι Θυρεάτες, που λογικά ήρθαν στη Θυρέα τουλάχιστον πριν το 2,000, σίγουρα ήταν θρύλος πολύ πριν το Τρωϊκό πόλεμο (1250-1240 π.χ.)“Θυρέας Όμηρος μεν ουκ ωνόμασεν, οι δ’ άλλοι θρυλούσι”Στράβων 376 (Θυεράτις Γη σελ 23).
Το ιστορικόν Άστρος είναι συνέχεια της αρχαίας πόλης Θυρέας και η πόλη Θυρέα και αργότερα το πόλισμα Άστρον ήταν στα ενδότερα του κάμπου Θυρέας ,στην σημερινή τοποθεσία του Άστρους . Το 1823 το Άστρος το βρήκαν εκεί οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης , υπήρχε αναμφισβήτητα πολλούς αιώνες πριν το 1823 , η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη» και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
Το ιστορικόν Άστρος και ο ‘Αγιος Ιωάννης (Αγιάννης) Κυνουρίας είναι μία κοινότητα και το κυριότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν για πολλούς αιώνες και έχουν μέχρι σήμερα σπίτια στον Άστρος και στον Αγιάννη του Άστρους. «Και όντως το Άστροςκαι κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές… ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρεινών καλουμένη και (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους, …Και ακριβώς επί μεμονωμένου βουνού άνωθεν του Αγίου Ιωάννου (=Επάνω Άστρους) κείται … το Κάστρο τη Ωριάς …Κατά την εμήν γνώμην μετά τας ανωτέρω εξηγήσεις πιθανώτατα δυνάμεθανα ταυτίσωμεν το Κάστρο της Ωριάς του Πάρνωνος προςτο Estella =Άστρος.(Νίκο Α. Βέη , Μνείαιτου Άστρους.σελ 99,100 ).«Προφανώς τοEstellaτούτο είναι το Άστρος»(Νίκο Α. Βέη , Μνείαιτου Άστρους.σελ 93 ).Οι κάτοικοι του Αγιάννη λέγονται “Αγιαννίτες” και αποκαλούσαν το Άστρος επίσης “Γιαλό” και τους Αστρεινούς “Γιαλίσιους”, γιατί οι Αστρεινοί κατοικούσαν στα ενδότερα του “κάμπου” Θυρέας , κοντά στην παραλία (αιγιαλό) “τα’Αγιαννίτικα λεγόμενα καλύβια εις το Άστρος”.
Για χιλιάδες χρόνια , τουλάχιστον από το 1,500 π.χ ., στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας αδιάκοπα υπήρχε οικισμός καιτοιστορικόνΆστροςΚυνουρίαςαναμφισβήτηταυπήρχεγιαπολλούςαιώνεςπριντο 1823 .Η Θυρέα ήταν θρύλος πριν το Τρωϊκό πόλεμο .
Το Άστρος ονομάστηκε από τους κατοίκους της περιοχής Άστυ( Πόλη) , σαν διάκριση με τους γύρω μικρότερους οικισμούς . Άστυ (=πόλη ) ονομάζετο αρχικά στην περιοχή η αρχαία πόλη Θυρέα ,το μητροπολιτικό κέντρο της περιοχής στην αρχαιότητα , όπως αργότερα το Άστρος είναι το μητροπολιτικό κέντρο της περιοχής μέχρι σήμερα και από την αρχαιότητα έμεινε αδιάκοπα στους κατοίκους το Άστυ(=πόλη) .Οι Αστρεινοί αποκαλούν και σήμερα το οικισμό «Το κλεινόν Άστυ» . Από το Άστυ, προήλθε Toasti= Toast(r)ι, Toastri και το Astro και συμφωνούμε με την σοβαρά τεκμηριωμένη, λογική και έξυπνη άποψη το όνομα Άστρος προήλθε από το Άστυ=(Τoasti) Toast(r)ι ,Astro (Καραχάλιος, Ι. Κουσκουνάς ,Κ.Χασαπογιάννης ,Ι. Κακαβούλιας, Ν.Φλούδας Θυρεατικα Β. σελ 24,25).
Η Θυρέα ήταν θρύλος τουλάχιστον από το 1500 π.χ. η νωρίτερα,αφού οι Δαναοί είχαν εγκατασταθεί στο Άργος από το 2,800-2000 και από τους Δαναούς προέρχοντο οι Θυρεάτες που λογικά ήρθαν στη Θυρέα τουλάχιστον πριν το 2,000 ,σίγουρα ήταν θρύλος πολύ πριν το Τρωϊκό πόλεμο (1250-1240 π.χ.)“Θυρέας Όμηρος μεν ουκ ωνόμασεν, οι δ’ άλλοι θρυλούσι”Στράβων 376 (Θυεράτις Γη σελ 23).
Ο Θουκυδίδης ,ο πρώτος επιστήμονας Ιστορικός του κόσμου, και ο Ηρόδοτος , αναφέρουν η Θυρεάτις Γη ( Θυρέα) υπήρχε πριν 3,000 χρόνια . Ο Ηρόδοτος αναφέρει την Θυρέα στα τέλη του 11ου αι. π.Χ. αιώνα ,που από τότε ήταν για χιλιάδες χρόνια το μήλο της έριδος μεταξύ των Αργείων και των Λακεδαιμονίων.
Γεωγραφικά η περιοχή της Κυνουρίας στην αρχαιότητα χωρίζεται σε δύο μεγάλες ενότητες. Στη βόρεια Κυνουρία , στα αρχαία χρόνια αντιστοιχούσε στην περιοχή της Θυρεάτιδας Γης η την περιοχή Θυρέας. Στη περιοχή Θυρέας βρισκόταν το μητροπολιτικό κέντρο της περιοχής, που ήταν ο κύριοτερος οικισμός της περιοχής το άστυ ( πόλη) Θυρέα και δευτερεύοντες η Ανθήνη, η Νηρίδα, η Εύα και αργότερα τουλάχιστον από το 2.μ,χ αιώνα το Άστρος. Στο νότιοαντιστοιχούσε στη χώρα των Πρασιών, στην οποία υπήρχε ο κύριος οικισμός Πρασιαί και οι δευτερεύοντες Τυρός και Γλυππία
Οι Αιγινήτες στην αρχή του Πελοποννησιακού πολέμου καταδιώχθηκαν από την πατρίδα τους από τους Αθηναίους και διασκωρπήθηκαν όπου μπορούσαν σε ολόκληρη την Ελλάδα. Μερικοί εγκαταστάθηκαν στην Θυρέα, που τους παραχώρησαν οι Λακεδαιμόνιοι, και άρχισαν να οχυρώνονται στη σημερινή χερσόνησου του Παραλίου Άστρους, γιατί γνώριζαν τους Αθηναίους. Αλλά το 424 π.χ.ο Αθηναίος στρατηγός Νικίας τους καταδίωξε πάλι από τη χερσόνησου του Παραλίου Άστρους και οι Αιγινήτες κατέφυγαν στην γειτονική οχυρωμένη αρχαία πόλη Θυρέα, εγκαταλείποντας τα οχυρά και μισοτελειωμένα τείχη.
Μερικοί Αιγινήτες, αφού δεν είχαν πατριδα, κατέφυγαν στα βουνά και μερικοί εγκαταστάθηκαν στον Πλάτανο και στο Αγιάννη. Υπάρχει η εκδοχή ο Αγιάννης πήρε το όνομα από τους Αγιαννίτες , που προήλθε από τους Αιγινήτες.
Ο Θουκυδίδης αναφέρεται στην αρχαία πόλη Θυρέα ,που επίσης ήταν οχυρωμένη (Θουκυδίδης 4,56,4,57 )“πάση την στρατιά και αιρούσι Θυρέαν.Και την τε πόλιν κατεύκασαν και τον ενόντα εξεπόρθησαν,τους τε Αιγινήτας…”
Η κρατούσα άποψη από την παραπάνω και άλλες αναφορές του Θουκυδίδη , το άστυ (η πόλη) Θυρέα άρχιζε περίπου δύο χιλιόμετρα από την παραλία και απλωνόταν στη Θυρεατική Γη ,στο κάμπο της Θυρέας και η “άνω πόλις εν η ώκουν” Θυρέα ήταν στο Ελληνικό η Τειχιό,που βρίσκεται μεταξύ Άστρους και Αγιάννη.
Η αρχαία πόλις Θυρέα συμπεραίνουμε σίγουρα βρισκόταν στο κάμπο της Θυρέας κοντά στο Άστροςκαι πιθανά στην σημερινή τοποθεσία του Άστρους, αφού η αρχή της πόλης ήταν περίπου δύο χιλιόμετρα από την παραλία ,όπως αναφέρει ο Θουκυδίδης και θα είχε μια έκταση μερικά χιλιόμετρα, ήταν το άστυ, το μητροπολιτικό κέντρο της περιοχής και η σπουδαιότερη πόλη στην ευρύτερη περιοχή της αρχαίας Βόρειας Κυνουρίας. Από την αρχαία πόλη Θυρέα πήρε το όνομα η περιοχή Θυρεάτις Γη η περιοχή Θυρέα.
Το ιστορικόν Άστρος είναι συνέχεια της αρχαίας πόλης Θυρέας και η πόλη Θυρέα και αργότερα το πόλισμα Άστρον ήταν στην σημερινή τοποθεσία του Άστρους . Το 1823 το Άστρος το βρήκαν εκεί ,«Εν Άστρει τη 29 Μαρτίου 1823 και γ’ της Ανεξαρτησίας »οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης, υπήρχε αναμφισβήτητα και τεκμηριωμένα πολλούς αιώνες πριν το 1823 , η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη» και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
Η πόλη Θυρέα ήταν διμερής, γιατί επίσης υπήρχε και η άνω πόλη στη περιοχή του Ελληνικού η Τειχιό. Ο Θουκυδίδης αναφέρει την πόλη Θυρέα στα ενδότερα του κάμπου Θυρέας αλλά και την “άνω πόλις εν η ώκουν”. Συμπεραίνομε από την έμφαση του μεγάλου ιστορικού «εν η ώκουν» ότι οι κάτοικοι για τους λόγους τους πρωταρχικά κατοικούσαν στην άνω πόλη. Η «άνω πόλη» Θυρέα ήταν στο Ελληνικό η Τειχιό μεταξύ Άστρους και Αγιάννη.
Δεν είναι τυχαίο , και έκδηλα έχει σχέση με του Θυρεάτες, οι Αγιαννίτες το ίδιο συνέχισαν να κάνουν αργότερα για χιλιάδες χρόνια , τον χειμώνα κατέβαιναν για λίγους μήνες στο Άστρος , στο «Γιαλό», στα αρχοντικά ,στους «πυργους» και στα καλύβια τους για να μαζέψουν τις ελιές και την Άνοιξη έφευγαν από τον κάμπο για να αποφύγουν τον ελώδη πυρετό του «Γιαλού» και να μην τους «φάει ο κάμπος , και κατοικούσαν τον περισσότερο χρόνο στα βουνά του Αγιάννη του Άστρους, για το υγιεινόκλίμα του.
Είναι σχετικό οι κάτοικοι του Άστρους να αποκαλούνται και σήμερα Θυρεάτες, υπάρχει από το 1928 η τοπική ποδοσφαιρική ομάδα Πανθυρεατικός , πρόσφατα το 1980 οι Αστρεινοί θυμούνται και τιμούν τη Θυρέα με το όνομα ομάδας μπάσκετ Πήγασος Α.Ο. Θυρέας ,γνωστός επίσης με την επωνυμία Πήγασος Άστρους , και άλλοι σύλλογοι, όπως ο Σύλλογος Αστρινών Θυρεατών και Ο Θυρεάτης .Οι Αστρεινοί δεν ξεχνούν τους προγόνους τους και τιμούν του Θυρεάτας. «ΤΟΥΣ ΠΑΤΡΗΣ ΠΡΟΜΑΧΟΥΣ ΘΥΡΕΑΤΑΣ ΣΤΕΨΕΝ Ο ΔΗΜΟΣ ΕΥΚΛΕΙΑΣ ΣΤΕΦΑΝΩ,ΤΟΙ ΘΑΝΟΝ ΕΝ ΠΟΛΕΜΟΙΣ».
Με την πρώτη διοικητική διαίρεση του ελληνικού κράτους το 1835,συστήθηκε ο Δήμος Θυρέαςμε έδρα τον οικισμό Άγιος Ιωάννης(ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835) και το Άστρος εντάχθηκε στο δήμο. Από το 1841 έως το 1912, το Άστρος ήταν η χειμερινή έδρα του Δήμου Θυρέας,ο Αγιάννης ήταν η θερινή έδρα{ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841). Αμέσως μετά την απελευθέρωση από 400 χρόνων σκλαβιάς, οιΘυρεάτεςπρόγονοι μας πριν διακόσια χρόνια το 1835 ήξερανκαλάκαιεθυμούντοτηνιστορίαμαςαυτονόηταονόμασαντοκαινούργιο ΔήμοΘυρέας από τηναρχαίαπόλητηςΘυρέας ,που βρισκόταν στην περιοχή του Άστρους, στο κάμπο της Θυρέας.
“Xαρακτηρίζομεν ως αρχαιολογικόν χώρον την περιοχήν την καλουμένην Ελληνικό η Tειχιό, την ευρισκομένην εις τα ορεινά της Θυρέας και άνωθεν της από Aστρους εις Tρίπολιν οδού”.
Σε απόσταση πέντε χιλιομέτρων από το σημερινό Άστρος, στην περιοχή Ελληνικό η Τειχιό , πιθανότατα εδώ ήταν η επάνω πολή της Θυρέας ,υπήρχε Ναός αφιερωμένος στο Θεό Απόλλωνα τον οποίο λάτρευαν ιδιαίτερα οι Κυνούριοι. Στη θέση αυτή σήμερα βρίσκονται ερείπια αρχαίας πόλης του 5ου έως 3ου π.χ αιώνα κατά τις εκτιμήσεις των αρχαιολόγων.
Από το Δήμο μας
“Σε απόσταση περίπου 5 χιλιομέτρων από το Άστρος στην κορυφή του λόφου πάνω από τις στροφές «κοδέλες » σε λίγη απόσταση από τον ανηφορικό δρόμο προς τον Αγιάννη βρισκεται το Ελληνικό η Τειχιό,από εκεί η θέα της Θυρεάτιδας Γης και του Αργολικου κόλπου είναι εξαιρετικη. Στο σημείο υπάρχει επιγραφή της αρχαιολογικής υπηρεσίας που οδηγεί σε αγροτικό δρόμο και μετά από 2 χιλιόμετρα φθάνει ο επισκέπτης σε ένα πλάτωμα, που αποτελεί την αρχή 15λεπτης πορείας που οδηγεί στην κορυφή ενός λόφου, του Τειχιού ή Ελληνικού. Εδώ αντικρίζει κανείς τα ερείπια του αρχαίου ιερού ναού του Θεού Απόλλωνα, ερείπια τειχών, οικοδομημάτων και υπόγειων δεξαμενών και λειψάνων της Άνω Θυρέας ή για κάποιους άλλους της Νηρηίδας.”
Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας : Σπουδαιότερες χρονολογικές αναφορές πριν το 1823.
Οι κάτοικοι είναι τα κράτη , μας λέει ο πρώτος επιστήμονας ιστορικός Θουκυδίδης, οι Αθηναίοι, Κορίνθιοι, Αργείοι, Λακεδαίμονες… Κυνουριείς ,Θυρεάτες, Αστρεινοί, Αγιαννίτες και ονομάζουν οικισμούς , λιμάνια και περιοχές..…Αθήνα, Κόρινθος, Άργος, Σπαρτη,Κυνουρία ,Θυρέα, Άστρος,Αγιάννης …..astrosgr.com – Γιάννης Κουρόγιωργας
Από, Διοικητικές μεταβολές της Τ.Α.-ΕΕΤΑΑ (eetaa.gr)
ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841Το 1841 , Δήμος“Θυρέας”,“Τα συνιστώντα τον νέο δήμον χωρία”, “Άγιος Ιωάννης, Άστρος , Μελιγού ,Πλάτανος , ”Πρωτεύουσα αυτού”, “Άγιος Ιωάννης το θέρος τον δεν χειμώνα το Άστρος”
Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης)Κυνουρίας
(ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835). Ο οικισμός ορίζεται έδρα του δήμου Θυρέας.
(ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841).Ο οικισμός ορίζεται θερινή έδρα του δήμου Θυρέας
ΦΕΚ 252Α – 24/08/1912. Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Θυρέας και προσαρτάται στην κοινότητα Άστρους
ΦΕΚ 250Α – 24/08/1915 Ο οικισμός ορίζεται θερινή έδρα της κοινότητα Άστρους .
ΦΕΚ 244Α-04-12-1997. Ο οικισμός αποσπάται από τον δήμο Άστρους και προσαρτάται στο δήμο Βόρειας Κυνουρίας
Άστρος Κυνουρίας
ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835. Ο οικισμός προσαρτάται στο δήμο Θυρέας
ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841.Ο οικισμός ορίζεται χειμερινή έδρα του δήμου Θυρέας
ΦΕΚ 252Α – 24/08/1912. Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Θυρέας και ορίζεται έδρα της κοινότητας Άστρους
ΦΕΚ 99Α – 28/05/1985 ορίζεται έδρα του δήμου Άστρους (Ο δήμος προήλθε από την αναγνώριση σε δήμο της κοινότητας Άστρουςγια ιστορικούς λόγους)
ΦΕΚ 244Α-04-12-1997. Ο οικισμός αποσπάται από τον δήμο Άστρους και ορίζεται έδρα του δήμου Βόρειας Κυνουρίας
Το Άστρος απέχει 170 χλμ από την Αθήνα , βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας ,εκεί που ήταν η αρχαία πόλη Θυρέακαι αργότερα το πόλισμα Άστρον , νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες. Ο Αγιάννης απέχει 17 χλμ. από το Άστρος και το Παράλιο Άστρος απέχει 4 χλμ από το Άστρος.
Στο παραπάνω χάρτη διακρίνονται στα ενδότερααπό την αρχαιότητα το ιστορικόν Άργος και οι Μυκήνες , επίσης αργότερα στα ενδότερα βρίσκονται το Άστρος και το Λεωνίδιο.Στα νεότερα χρόνια επίσης στα ενδότερα βρίσκονται ο γειτονικός Άγιος Ανδρέας,(από τον οικισμό Άγιο Ανδρέα ονομάστηκε το Λιμάνι του Άγιου Ανδρέα, βέβαια από τους οικισμούς ονομάζονται τα λιμάνια), το Κορακοβούνι ,η Μελιγού και τα Κούτρουφα.Ο νεότεορος οικισμός της περιοχής Παράλιο Άστρος προσαρτήθηκε στο Δήμο Θυρέας το 1845.
Είναι έκδηλο ,όπως αναφέρουν πολλοί ιστορικοί μελετητές ,στην περιοχή μας οι κάτοικοι στην αρχαιότητα και αργότερα προτιμούσαν τα ενδότερα.
Λανθασμένααναφέρεται η Συνέλευση το 1823 ονόμασε τον οικισμό Άστρος, απλά και αυτονόητα χρησιμοποίησε και επιβεβαίωσε επίσημα το υπάρχον όνομα Άστρος του οικισμού, «εν Άστρει» με τα πρακτικά και τα πρώτα έγγραφατης Εθνοσυνέλευσηςαπό την πρώτη ημέρα την 29ηΜαρτίου 1823, πριν σχεδόν αρχίσει η Συνέλευση, γιατί όλες οι αποφάσεις της Συνταγματικής Συνέλευσης έγιναν και έπρεπε να γίνουν γραπτά ( ήταν Συνταγματική Συνέλευση, δεν ήταν καφενείο) και η Συνέλευση δεν αποφάσισε με κανένα έγγραφο για το όνομα Άστρος.
Το όνομα Άστρος δεν ήταν το θέμα της Εθνοσυνέλευσης, ούτε ποτέ έγιναν συζητήσεις στην συνέλευση για το όνομα Άστρος , άλλωστε πριν την Συνέλευση τον οικισμό αποκαλούσαν Άστρος μεταξύ πολλών ο Κολοκοτρώνης και ο Άκουρος και υπήρχαν άλλα σοβαρά θέματα και οι Τούρκοι. Το Άστρος υπήρχε χιλιάδες χρόνια νωρίτερα, το βρήκαν εκεί οι πληρεξούσιοι και ο Κολοκοτρώνης, και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΗΣ Β’ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣΣΥΓΚΡΟΤΗΘΕΙΣΗΣ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ ΤΗΝ ΚΘ’ ΜΑΡΤΙΟΥ, ΑΩΚΓ ΚΑΙ Γ’ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ (Πρακτικά της Β’ Εθνικής των Ελλήνων Συνελεύσεως, Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, τόμος 3, σελ 63)
Το 1823 “στο Άστρος”.O Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος , πρόεδρος του Εκελεστικού (δηλ.Πρωθυπουργός ) , σε επιστολή στις 22 Απριλίου 1823 έξυπνα έμμεσα αναφέρει στους ισχυρούς της εποχής και την υφήλιο ,το μεγάλο γεγονός, την ύπαρξη την απελευθερωμένης Ελλάδας, «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος, στον κόλπο του Ναυπλίου» (Σμαράγδη Ι.Αρνανίτη :2023, Ἐν Ἄστρει Ἡ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις, 29 Μαρτίου -18 Απριλίου 1823 , τα γεγονότα – οι πρωταγωνιστές – οι αποφάσεις,Αριστείδης Ν. Χατζής σελ 121).
Διδακτήριον Άστρους ΥΑ 47192/1433/11-6-1946 – ΦΕΚ 127/Β/8-8-1946 ”Κηρύσσομεν ως ιστορικόν διατηρητέον μνημείοντο εν Άστρει διδακτήριον ένθα συνήλθεν εν έτει 1823 η β’ Εθνική Συνέλευσις”.
ΥΠΠΟΑ Τίτλος ΦΕΚ .Χαρακτηρισμός της πλατείας σχολής Καρυτσιώτη και τμήματος του αγροκηπίου, στο Άστρος Κυνουρίας, ως ιστορικού τόπου. “Στο αγροκήπιο αυτό έλαβαν χώρα δύο σημαντικά γεγονότα της Επαναστάσεως, το γνωστό ως «κολοκοτρωναίικο τραπέζι της συμφιλίωσης» στις 19 Ιουνίου 1821, στο οποίο είχαν προσέλθει οι οπλαρχηγοί, προκειμένου να ξεπεραστούν οι αντιθέσεις και να ομονοήσουν για την επιτυχία της Επανάστασης που τότε ξεκινούσε, καθώς επίσης και η Β΄ Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων (30 Μαρτίου έως τις 18 Απριλίου του 1823)με την παρουσία οπλαρχηγών, πολιτικών, πλήθους λαού και στρατού. Εντός της Σχολής η οποία περιλαμβάνεται στον υπό κήρυξη χώρο, συντάχθηκε η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης”.
Από κτητορική επιγραφή της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη.
«1798ΕΝ ΜΗΝΙ ΙΟΥΛΙΩ 18 , Η ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΑ
ΤΙ ΕΣΤΗΚΑΣ ΘΑΜΒΟΥΜΕΝΟΣ ΦΙΛΕ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΜΕ ΑΠΟΡΙΑΝ ΜΥΣΤΙΚΗΝ ΖΗΤΕΙΣ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥΝΑ ΜΑΘΕΙΣ ΝΑ ΒΕΒΑΙΩΘΕΙΣ ΤΙ ΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΜΟΥ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΜΕ ΕΠΡΟΣΤΑΤΕΥΣΕ ΚΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΚΑΜΩΜΑ ΜΟΥ…Ο ΤΟΠΟΣ ΟΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΙ ΕΙΝ’ Η ΑΥΤΟΥ ΠΑΤΡΙΔΑΚΑΡΥΤΣΙΩΤΗΣ ΛΕΓΕΤΑΙ ΠΑΝΤΟΥ Η ΑΥΤΗ ΦΑΜΙΛΙΑ….»
ΥΑ 147099/8654/11-4-1960, ΦΕΚ 199/Β/11-5-1960. Χαρακτηρίζομεν ως αρχαιολογικόν χώρον την περιοχήν ”Κουτρί” του χωρίου Άγιος Ιωάννης Κυνουρίας, θερινήν έδραν του Άστρους, ένθα ελειτούργησεν η ιστορική σχολή Καρυτσιώτη εν έτει 1798”.
1823, Διακήρυξη της Β΄ των Ελλήνων Συνελεύσεως-«Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη»και«Ήδη δε μετά δεκαέξ μήνας Δευτέραν να συγκροτήση εν Άστρει συνέλευσιν» Διονύσιος Κόκκινος Ιστορία Ελληνικής Επανάστασης (τόμος 3ος Σελίδες 475-476)
Θεόδωρος Κολοκοτρώνης εις τα Απομνημονεύματα του αναφέρει , «Τέλος πάντων απεφασίσθη εις το Άστρος να γίνη η Συνέλευσις … εσηκώθηκα και επήγα και εγώ εις το Άστρος ….εις ένα περιβόλι όπου έκαναν την συνέλευσιν .»(Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 53) και «εις τους ίσκιους των δένδρων του Άστρους».
Ο Γ. Τερτσέτης αναφέρει «συνέτρωγαν ο Δημήτριος Υψηλάντης και ο Κολοκοτρώνης εις τους ίσκιους των δένδρων του Άστρους» (Διήγησις Συμβάντων της Ελληνικής φυλής σελ.287).
Γενναίος Κολοκοτρώνης « η κυβέρνησις διέταξεν να συνταχθή το Έθνος , να γίνη Εθνική Συνέλευσις, όπου άρχισαν να συνάζωνται οι πληρεξούσιοι οι μεν εις το Άστρος,οι δε του Κολοκοτρώνη και Υψηλάντη εις Ναύπλιον. … απεφασίσθη να μεταβούν και οι εν Ναυπλίω εις το ¨Αστρος» Απομνημονεύματα σελ 88»(Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 165)
Ν.Σπηλιάδης, Απομνημονεύματα (σελ 502),«και όμως οι ολιγαρχικοί,οίτινες είχον καταλάβει τ’ Αγιαννίτικα λεγόμενα καλύβια εις το Άστρος, ητοιμάζοντο…»
ΣτηΓενικήΕφημερίδατηςΕλλαδος 1826 διαβάζουμε, «και βλέπει τον εχθρόν επιστρέφοντα πάλιν πανστρατιά, και διευθυνόμενο προςταΚαλύβιατουαγίουΙωάννουειςτοΆστρος».
Τα Πρακτικάτης Συνέλευσηςτην πρώτη ημέρα, την ΚΘ Μαρτίου 1823, χωρίς να υπάρχει προηγούμενο έγγραφο και απόφαση, επιβεβαιώνουν επίσημα και θεσμικά τόχιλιάδες χρόνια νωρίτερα υπάρχον όνομα του οικισμού Άστρος,“ΣΥΓΡΟΤΗΘΕΙΣΗΣ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ ΤΗΝ ΚΘ’ ΜΑΡΤΙΟΥ” ,με κεφαλαία γράμματα για κάθε ενδεχόμενο..(Πρακτικά της Β’ Εθνικής των Ελλήνων Συνελεύσεως, Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, τόμος 3, σελ 63)
ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥΗΤΟΙ ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΝ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ Β’ ΕΘΝΙΚΗΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΝ(Πρακτικά της Β’ Εθνικής των Ελλήνων Συνελεύσεως, Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, τόμος 3, σελ 87)
Όλα τα ψηφίσματα της Εθνοσυνέλευσης αναφέρουν “Εξεδόθη εν Άστρει“καιτο Ψήφισμα Θ)«Εις την Ελληνικήν επικράτειαν ούτε πωλείται ούτε αγοράζεται άνθρωπος ….Εξεδόθη εν ΆστρειΚατά μήνα μεσούντα τον Απρίλιον..»
Όλες οι αποφάσεις της Εθνοσυνέλευσης αναφέρουν “Εξεδόθη εν Άστρει“και “Αριθ.2830 . Περικλείεται έγγραφον του κ. Παναγιώτου Ζαφειρόπουλου και αναφορά του Μινίστρου του Πολέμου υπό αριθ. 73 …Το Εκτελεστικόν σώμα κρίνει εύλογον τον τακτικόν αναγνωρισμόν αυτού εις στρατηγίαν. Εν Άστρει την κδ’ Μαρτίου…”
Προβουλεύματα του Βουλευτικού184-189,189-199 αναφέρουν τόπο συντάξεως «Εν Άστρει»(Αρχεία Ελληνικής Παλιγγενεσίας τ.Α’, σελ 63,136,137,138,139,140,143) (Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 151)
Έγγραφα του Μινιστέριου(Υπουργείου) του Πολέμου 73, 93, 122, 134, 135,138,189 αναφέρουν τόπο συντάξεως«Εν Άστρει» ( Φλούδας Θυρεατικά Β.σελ 153)
Ο παγκόσμιοσ τύπος της εποχής,LeConstitutionnel (30 Αυγούστου 1823 :«Η πολιτική οργάνωση της χώρας συμβαδίζει με την κατάκτηση της ελευθερίας της. Η έναρξη των εργασιών της πρόσφατης Εθνοσυνέλευσης στο Άστρος αποτέλεσε ένα εντυπωσιακό θέαμα.» ( Αριστείδης Ν. Χατζής ,2023, σελ 119)
Πρακτικά των Συνεδριάσεων της Βουλής τω Ελλήνων κατά την πρώτην σύνοδον του 1844 τ.Γ , εν Αθήναις εκ του Βασιλικού τυπογραφείου, σ.1214 Συνεδρίασις ΡΜΖ’ της 16 Μαϊου , «α.διότι η εν Άστρεισυνέλευσις συνεκροτήθη όπου ήδη ενηργήθη η εκλογή και ο τόποςούτος εψηφίσθη και παρ’ αυτήςΆστρος , το δε εις το Παράλιον λεγόμενον Άστρος δεν υπήρχε κατά την συγκρότησην της συνέλευσεως , ώστε το κανονίζον την πρωτεύουσα (Δήμου Θυρέας) Άστρος διάταγμα εννοεί βεβαίως τον τόπον όπου η συνέλευσις συνήλθεν….».(Φλούδας , Θυρεατικά Β , σελ 114).
Ο Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος , «ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ», επιβεβαιώνει πριν το 1824, τότε δεν υπήρχε οικισμός στο Παράλιο Άστρος , “την πατρίδα μας Αγιάννης και Άστρος”, «διαμένων εις την πατρίδα μου τον Άγιον Ιωάννηνέλαβον και το ακόλουθον έγγραφον» (Φλούδας, Θυρεατικά Β , σελ 51), «Ηλεκτρισθέντες, έγραφεν, υπέρ της ελευθερίας της πατρίδος ,τα πάντα χαίρειν και ειδόντες, μετέβημεν άπαντες εις την πατρίδα μας το Άστρος» ( Ιστ. και Εθνολ. Εταιρ.Κώδικας 316, Φλούδας, Θυρεατικά Β σελ 50) και « επήλθεν το έτος 1823 και κατά Φεβρουάριον εσυστήθη η Εθνική συνέλευσις εις Άστρος κατά την ακόλουθον διαταγή του Εκτελεστικού ..έκαστος δύναται να εννοήσει τι υπέφερον οι κάτοικοι του Άστρους »(Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 52).Κατά το το έγγραφον αριθ 202 την Μονής Λουκούς της 10ης Αυγούστου 1840, ο Γεώργιος Καρυτσιώτηςτον πλούτον του « διέθεσεν εις πτωχούς,εκκλησίες και σχολεία της πατρίδος του Αγιάννη-Άστρος και δι’ έργα κοινωφελή» »(Φλουδας ,Θυρεατικα Β’σελ 324).
Αγιάννης του Άστρους
ΟΆγιος Ιωάννης (Αγιάννης)πριν το 1435, τους μεσαιωνικούς χρόνους τουλάχιστον για χίλια διακόσια χρόνια ,περίπου 200 μ.χ. -1435, και αργότερα , ονομάζετο επίσης Άστρος, (επάνω) Άστρος και Αγιάννης του Άστρους.Ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός Ν.Βέης αναφέρει σχετικά. «Και όντως το Άστρος και κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές … ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρεινών καλουμένηκαι (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους. ( Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους. σελ 99-100). Οι διακεκριμένοι ιστορικοί μελετητές Ν.Γ.Ππολίτης και Σ.Π.Λάμπρος αναφέρουν ” το όνομα Άστροςπροσήκει κυρίως εις το 13 χιλιομ. απέχον επί των ορέων κείμενον μέγα χωρίονΆγιος Ιωάννης“(Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, τόμος Γ’, Άγιος Ιωάννης, Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας), Αθήνα , 1983.σελ 41,38,40). «Κατά τον Φιλιψώνα σ.197 “εν τη χώρα ταύτη κείνται τα μεγαλύτερα χωρία Άγιος Νικόλαος η Καστρί,Δολιανά, Άγιος Ιωάννης ηΆστρος“. Τό Άστρος λεγόταν επίσηςΆγιος Ιωάννης, υπάρχουν πολλοί σχετικοί χάρτες κα σχετικές αναφορές. “Ο Leake το 1805 αναφέρει « στην πεδιάδα είναι τα καλύβια που ανήκουν στα χωριά Άγιος Ιωάννης, (το σημερινό Άστρος ), Μελιγού, Κορακοβούνι και Πραστός (Άγιος Ανδρέας)» (Leake Travels in Morea σελ 483). …
Πουκεβίλ,“Η έδρα της Κυβερνήσεως μεταφερθή εις Άγιον Ιωάννην του Άστρους εν Κυνουρία” (Ι.Κουσκουνάς ,Κ. Χασαπογιάννης ,Ι.Κακαβούλιας (1981) Θυρεάτις Γη ( Ιστορία – Αρχαιολογία – Λαογραφία )
Κόκκινος, «Η κυβέρνησις … απεφάσισε μετά τη βουλής να μεταφέρουν την έδραν των από το Άγιον Ιωάννην του Άστρους εις Καστρί Ερμιονίδας” (Ι.Κουσκουνάς ,Κ. Χασαπογιάννης ,Ι.Κακαβούλιας (1981) Θυρεάτις Γη ( Ιστορία – Αρχαιολογία – Λαογραφία ).
Το 1812 το περιοδικόν Λόγιος Ερμής γράφει (σ.114-115), ο φιλόκαλος Καρυτσιώτης διατρίβων εις Τεργέστην εσύστησεν σχολείον εις την ιδίαν πατρίδα καλουμένην Άγιος Ιωάννης του Άστρου(Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, τόμος Γ’, Άγιος Ιωάννης, Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας),Αθήνα ,1983.σελ 155).
Για πολλούς αιώνες μέχρι την δεκαετία του 1950 ο Αγιάννης του Άστρους , σημερινός θερινός οικισμός του Άστρους, αποτελούσε το μητροπολιτικό κέντρο της Θυρέας,” Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας)”, ενδεικτικά αναφέρουμε πριν τον 1821 είχε δέκα τρεις εκκλησίες και εξωκκλήσια. Ο Άγιος Ιωάννης ( Αγιάννης) Κυνουρίας , ήταν η πρωτεύουσα του Ελληνικού κράτους από τις 22 Αυγούστου έως την 1 Οκτωβρίου 1822 , το 1845 αποτέλεσε την θερινή έδρα της Επαρχίας Κυνουρίας . Ο Άγιος Ιωάννης ήταν η πρώτη πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας σύμφωνα με το ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835 από το 1835 μέχρι το 1841 και ήταν η θερινή πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας σύμφωνα με το ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841, από το 1841 μέχρι το 1912.
Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας απέχει 170 χλμ από την Αθήνακαι βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας ,εκεί που διακρίνεται παραπάνω στο χάρτη της αρχαία Ελλάδος η αρχαία πόλη Θυρέα και αργότερα ήταντο πόλισμα Άστρον, νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες.
Άστρος και Αγιάννης του Άστρους
Επαναλαμβάνουμε. «Και όντως το Άστρος και κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές … ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρεινών καλουμένηκαι (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους”. Tα κείμενα παρακάτω αποτελούν ουσιαστικά μια ενότητα, για την ιστορία της κοινότητας Άστρους , έδρα του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας , αλληλοσυμπληρώνονται και περιέχουν τεκμηριωμένα την ιστορία της «πατρίδας μας», όπως αποκαλούσαν ο Άκουρος και ο Καρυτσιώτης, το ιστορικόν Άστρος και τον Αγιάννη του Άστρους (Κυνουρίας).
Χιλιάδες έγγραφα και αναφορές του Ελληνικού κράτους από το 1823 μέχρι σήμερα , αγωνιστών του 1821 και ιστορικών μελετητών αναφέρουν τον οικισμό με το νόμιμο όνομα Άστρος και η Εθνοσυνέλευση έγινε στο Άστρος. Τα πρακτικά της Βουλής των Ελλήνων το 1844 με σαφήνεια και διαύγεια τα λένε όλα, για το Άστρος την πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας και το Παράλιο Άστρος.Δείτε στο σύνδεσμο πολλές τεκμηριωμένες αναφορές, βέβαια υπάρχουν και άλλεσ πολλές .
Οι κάτοικοι είναι τα κράτη , μας λέει ο πρώτος επιστήμονας ιστορικός Θουκυδίδης, οι Αθηναίοι, Κορίνθιοι, Αργείοι, Λακεδαίμονες…Κυνουριείς ,Θυρεάτες, Αστρεινοί, Αγιαννίτες και ονομάζουν οικισμούς , λιμάνια και περιοχές..…Αθήνα, Κόρινθος, Άργος,Σπαρτη,Κυνουρία ,Θυρέα, Άστρος,Αγιάννης …..astrosgr.com – Γιάννης Κουρόγιωργας
Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, Άστρος Χρυσήλιον και Ιστορικόν τόμος Β’, Αθήνα 1982
Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, Άγιος Ιωάννης, Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας), τόμος Γ’, Αθήνα 1983
Σμαράγδη Ι.Αρνανίτη :2023, Ἐν Ἄστρει Ἡ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις, 29 Μαρτίου -18 Απριλίου 1823 , τα γεγονότα – οι πρωταγωνιστές – οι αποφάσεις
Ιωάννη Μ. Αρβανίτη – Από τις Πηγές του Λαού μας, τόμος A, Β , Αθήνα 1988
ΙωάννηΜ.Αρβανίτη-Η Επαναστατική Προσωρινή Διοίκηση της Ελλάδας στον Άγιο Ιωάνη (Αγιάννη) Β.Κυνουρίας -20 Αυγουστου εως 1 Οκτωβριου 1822
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη –Οι σχολές του Δημητρίου Καρυτσιώτη στον Άγιο Ιωάννη και το Άστρος Θυρέας – Κυνουρίας κατά τα προεπαναστικά χρόνια έως την απελευθέρωση, Εταιρία Πελοποννησιακών Σπουδών, Αθήνα 2001
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη -Το κάστρο του Παραλίου Άστρους Κυνουρίας πρώτες παρατηρήσεις, Αθήνα 2007
Άστρος «Το κλεινόν Άστυ» , Περήφανο και Καρωτό, Χρυσήλιο και Ιστορικόν.
Το Άστρος ονομάστηκε από τους κατοίκους της περιοχής Άστυ( Πόλη) , σαν διάκριση με τους γύρω μικρότερους οικισμούς . Άστυ (=πόλη ) ονομάζετο αρχικά στην περιοχή η αρχαία πόλη Θυρέα ,το μητροπολιτικό κέντρο της περιοχής στην αρχαιότητα , όπως αργότερα το Άστρος είναι το μητροπολιτικό κέντρο της περιοχής μέχρι σήμερα και από την αρχαιότητα έμεινε αδιάκοπα στους κατοίκους το Άστυ(=πόλη) .Οι Αστρεινοί αποκαλούν και σήμερα το οικισμό «Το κλεινόν Άστυ» . Από το Άστυ, προήλθε Toasti= Toast(r)ι, Toastri και το Astro και συμφωνούμε με την σοβαρά τεκμηριωμένη, λογική και έξυπνη άποψη το όνομα Άστρος προήλθε από το Άστυ=(Τoasti) Toast(r)ι ,Astro (Καραχάλιος, Ι. Κουσκουνάς ,Κ.Χασαπογιάννης ,Ι. Κακαβούλιας, Ν.Φλούδας Θυρεατικα Β. σελ 24,25).
Το ιστορικόν Άστρος είναι συνέχεια της αρχαίας πόλης Θυρέας και η πόλη Θυρέα και αργότερα το πόλισμα Άστρον ήταν στα ενδότερα του κάμπου Θυρέαςστην σημερινή τοποθεσία του Άστρους . Το 1823 το Άστρος το βρήκαν εκεί ,«Εν Άστρει τη 29 Μαρτίου 1823 και γ’ της Ανεξαρτησίας »οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης, υπήρχε αναμφισβήτητα και τεκμηριωμένα πολλούς αιώνες πριν το 1823 , η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη» και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας ,εκεί που διακρίνεται στο παραπάνω χάρτη της αρχαίας Ελλάδoς η αρχαία πόλη Θυρέα και αργότερα επίσης ήταντο πόλισμα Άστρον, νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες.Για χιλιάδες χρόνια , τουλάχιστον από το 1,500 π.χ . η νωρίτερα , στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας αδιάκοπα υπήρχε οικισμός .
Το Άστρος ονομάστηκε από τους κατοίκους της περιοχής Άστυ( Πόλη) , σαν διάκριση με τους γύρω μικρότερους οικισμούς . Άστυ (=πόλη ) ονομάζετο αρχικά στην περιοχή η αρχαία πόλη Θυρέα ,το μητροπολιτικό κέντρο της περιοχής στην αρχαιότητα , όπως αργότερα το Άστρος είναι το μητροπολιτικό κέντρο της περιοχής μέχρι σήμερα και από την αρχαιότητα έμεινε αδιάκοπα στους κατοίκους το Άστυ(=πόλη) .Οι Αστρεινοί αποκαλούν και σήμερα το οικισμό «Το Kλεινόν Άστυ» . Από το Άστυ, προήλθε Toasti= Toast(r)ι, Toastri και το Astro και συμφωνούμε με την σοβαρά τεκμηριωμένη, λογική και έξυπνη άποψη το όνομα Άστρος προήλθε από το Άστυ=(Τoasti) Toast(r)ι ,Astro (Καραχάλιος, Ι. Κουσκουνάς ,Κ.Χασαπογιάννης ,Ι. Κακαβούλιας, Ν.Φλούδας Θυρεατικα Β. σελ 24,25).
Γεωγραφικά η περιοχή της Κυνουρίας στην αρχαιότητα χωρίζεται σε δύο μεγάλες ενότητες. Στη βόρεια Κυνουρία ,στα αρχαία χρόνια αντιστοιχούσε στην περιοχή της Θυρεάτιδας Γης η την περιοχή Θυρέας. Στη περιοχή Θυρέας βρισκόταν το μητροπολιτικό κέντρο της περιοχής, που ήταν ο κύριοτερος οικισμός της περιοχής το άστυ ( πόλη) Θυρέακαι δευτερεύοντες η Ανθήνη, η Νηρίδα, η Εύα και αργότερα τουλάχιστον από το 2.μ,χ αιώνα το Άστρος. Στο νότιοαντιστοιχούσε στη χώρα τωνΠρασιών, στην οποία υπήρχε ο κύριος οικισμός Πρασιαί και οι δευτερεύοντες Τυρός και Γλυππία.
Υποστηρίζεται η άποψη από τους ιστορικούς οι Θυρεάτες προέρχοντο από τους Δαναούς. που εγκαταστάθηκαν στο Άργος, την πρώτη πόλη της Ευρώπης, από το 2,800-2,000 π.χ.
Ως προς το τοπωνύμιο «Θυρέα», οφείλει την προέλευσή του στο ότι η περιοχή αποτελούσε τη δίοδο ή θύρα επικοινωνίας και μετάβασης από το Κράτος του Άργους στο Κράτος της Σπάρτης και τανάπαλιν (Θουκυδίδης, Β΄ 27). Το φυσικό μάλιστα όριο, κατά τον Ευριπίδη (Ηλ. 410-2), ήταν ο «Ταναός», δηλαδή ο σημερινός χείμαρρος Τάνος.
Αλλά υπάρχει και η άλλη άποψη , η Θυρέα πήρε το όνομα από τον Θυρεάτη η Θυραιάτη η Θυραίο ,έγγονο του Πελασγού.
“Η Θυρέα εν τη Αργολίδι γη και ο Θυρεάτης καλούμενος κόλπος από του Θυραιάτα * τούτου τα ονόματα εσχήκασι” Παυσανίας VIII ,3,3)(*από Θυρεάτης η Θυραιάτης η Θυραίος , ήταν γυιός του Λυκάονος, αρχαίου βασιλιά της Αρκαδίας , γιού του Πελασγού) (Θυεράτις Γη σελ 25).
Η Κυνουρία από τα τέλη του 11ου αι. π.Χ. ως τα ρωμαϊκά χρόνια, αποτέλεσε περιζήτητη λεία για την ικανοποίηση συμφερόντων της Σπάρτης και του Άργους. Η τύχη της Κυνουρίας φαίνεται να κρίθηκε οριστικά ο 546 π.Χ., στη μάχη της Θυρέας (ή μάχη των Εξακοσίων Επιλέκτων), οπότε η Σπάρτη επικράτησε του Άργους και απέκτησε τον έλεγχο της Κυνουρίας.
Η Θυρέα ήταν θρύλος τουλάχιστον από το 1500 π.χ. η νωρίτερα αφού οι Δαναοί είχαν εγκατασταθεί στο Άργος από το 2,800-2000 και από τους Δαναούς προέρχοντο οι Θυρεάτες, που λογικά ήρθαν στη Θυρέα τουλάχιστον πριν το 2,000, σίγουρα ήταν θρύλος πολύ πριν το Τρωϊκό πόλεμο (1250-1240 π.χ.)“Θυρέας Όμηρος μεν ουκ ωνόμασεν, οι δ’ άλλοι θρυλούσι”Στράβων 376 (Θυεράτις Γη σελ 23).
Ο Θουκυδίδης ,ο πρώτος επιστήμονας Ιστορικός του κόσμου, και ο Ηρόδοτος , αναφέρουν η Θυρεάτις Γη ( Θυρέα) υπήρχε πριν 3,000 χρόνια . Ο Ηρόδοτος αναφέρει την Θυρέα στα τέλη του 11ου αι. π.Χ. αιώνα ,που από τότε ήταν για χιλιάδες χρόνια το μήλο της έριδος μεταξύ των Αργείων και των Λακεδαιμονίων.
Οι Αιγινήτες στην αρχή του Πελοποννησιακού πολέμου καταδιώχθηκαν από την πατρίδα τους από τους Αθηναίους και διασκωρπήθηκαν όπου μπορούσαν σε ολόκληρη την Ελλάδα. Μερικοί εγκαταστάθηκαν στην Θυρέα, που τους παραχώρησαν οι Λακεδαιμόνιοι, και άρχισαν να οχυρώνονται στη σημερινή χερσόνησου του Παραλίου Άστρους, γιατί γνώριζαν τους Αθηναίους. Αλλά το 424 π.χ.ο Αθηναίος στρατηγός Νικίας τους καταδίωξε πάλι από τη χερσόνησου του Παραλίου Άστρους και οι Αιγινήτες κατέφυγαν στην γειτονική οχυρωμένη αρχαία πόλη Θυρέα, εγκαταλείποντας τα οχυρά και μισοτελειωμένα τείχη.
Μερικοί Αιγινήτες, αφού δεν είχαν πατριδα, κατέφυγαν στα βουνά και μερικοί εγκαταστάθηκαν στον Πλάτανο και στο Αγιάννη. Υπάρχει η εκδοχή ο Αγιάννης πήρε το όνομα από τους Αγιαννίτες , που προήλθε από τους Αιγινήτες.
Ο Θουκυδίδης αναφέρεται στην αρχαία πόλη Θυρέα ,που επίσης ήταν οχυρωμένη (Θουκυδίδης 4,56,4,57 )“πάση την στρατιά και αιρούσι Θυρέαν.Και την τε πόλιν κατεύκασαν και τον ενόντα εξεπόρθησαν,τους τε Αιγινήτας…”
Η κρατούσα άποψη από την παραπάνω και άλλες αναφορές του Θουκυδίδη , το άστυ (η πόλη) Θυρέα άρχιζε περίπου δύο χιλιόμετρα από την παραλία και απλωνόταν στη Θυρεατική Γη ,στο κάμπο της Θυρέας και η “άνω πόλις εν η ώκουν” Θυρέα ήταν στο Ελληνικό η Τειχιό,που βρίσκεται μεταξύ Άστρους και Αγιάννη.
Η αρχαία πόλις Θυρέα συμπεραίνουμε σίγουρα βρισκόταν στο κάμπο της Θυρέας κοντά στο Άστρος και πιθανά στην σημερινή τοποθεσία του Άστρους, αφού η αρχή της πόλης ήταν περίπου δύο χιλιόμετρα από την παραλία ,όπως αναφέρει ο Θουκυδίδης, και θα είχε μια έκταση μερικά χιλιόμετρα, ήταν το άστυ, το μητροπολιτικό κέντρο της περιοχής και η σπουδαιότερη πόλη στην ευρύτερη περιοχή της αρχαίας Βόρειας Κυνουρίας . Από την αρχαία πόλη Θυρέα πήρε το όνομα η περιοχή Θυρεάτις Γη η περιοχή Θυρέα.
Το ιστορικόν Άστρος είναι συνέχεια της αρχαίας πόλης Θυρέας και η πόλη Θυρέα και αργότερα το πόλισμα Άστρον ήταν στα ενδότερα του κάμπου Θυρέας στην σημερινή τοποθεσία του Άστρους . Το 1823 το Άστρος το βρήκαν εκεί ,«Εν Άστρει τη 29 Μαρτίου 1823 και γ’ της Ανεξαρτησίας »οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης, υπήρχε αναμφισβήτητα και τεκμηριωμένα πολλούς αιώνες πριν το 1823 , η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη» και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
Από τη τοποθεσία της αρχαίας πόλη Θυρέας και την αναφορά “άνω πόλις εν η ώκουν”,συμπεραίνουμε στην αρχαιότητα οι κάτοικοι στην περιοχή κατοικούσαν στα ενδότερα, φαίνεται για λόγους υγείας απέφευγαν τα έλη, γιατί η γη δεν ήταν καλλιεργήσιμη γύρω από τα έλη και προτιμούσαν τις βουνοπλαγιές,που επίσης ήταν μακρυά από τους πειρατές.
Η πόλη Θυρέα ήταν διμερής, γιατί επίσης υπήρχε και η άνω πόλη στη περιοχή του Ελληνικού η Τειχιό. Ο Θουκυδίδης αναφέρει την πόλη Θυρέα στα ενδότερα του κάμπου Θυρέας αλλά και την “άνω πόλις εν η ώκουν”. Συμπεραίνομε από την έμφαση του μεγάλου ιστορικού «εν η ώκουν»ότι οι κάτοικοι για τους λόγους τους πρωταρχικά κατοικούσαν στην άνω πόλη. Η «άνω πόλη» Θυρέα ήταν στο Ελληνικό η Τειχιό μεταξύ Άστρους και Αγιάννη.
Δεν είναι τυχαίο , και έκδηλα έχει σχέση με του Θυρεάτες, οι Αγιαννίτες το ίδιο συνέχισαν να κάνουν αργότερα για χιλιάδες χρόνια , τον χειμώνα κατέβαιναν για λίγους μήνες στο Άστρος , στο «Γιαλό», «στα αρχοντικά ,στους πύργους και στα καλύβια τους» για να μαζέψουν τις ελιές και την Άνοιξη έφευγαν από τον κάμπο για να αποφύγουν τον ελώδη πυρετό του «Γιαλού» και να μην τους «φάει ο κάμπος » , και κατοικούσαν τον περισσότερο χρόνο στα βουνά του Αγιάννη του Άστρους, για το υγιεινό κλίμα του.
Είναι σχετικό οι κάτοικοι του Άστρους να αποκαλούνται και σήμερα Θυρεάτες, υπάρχει από το 1928 η τοπική ποδοσφαιρική ομάδα Πανθυρεατικός , πρόσφατα το 1980 οι Αστρεινοί θυμούνται και τιμούν τη Θυρέα με το όνομα ομάδας μπάσκετ Πήγασος Α.Ο. Θυρέας ,γνωστός επίσης με την επωνυμία Πήγασος Άστρους , και άλλοι σύλλογοι, όπως ο Σύλλογος Αστρινών Θυρεατών και Ο Θυρεάτης .Οι Αστρεινοί δεν ξεχνούν τους προγόνους τους και τιμούν του Θυρεάτας. «ΤΟΥΣ ΠΑΤΡΗΣ ΠΡΟΜΑΧΟΥΣ ΘΥΡΕΑΤΑΣ ΣΤΕΨΕΝ Ο ΔΗΜΟΣ ΕΥΚΛΕΙΑΣ ΣΤΕΦΑΝΩ,ΤΟΙ ΘΑΝΟΝ ΕΝ ΠΟΛΕΜΟΙΣ».
Με την πρώτη διοικητική διαίρεση του ελληνικού κράτους το 1835,συστήθηκε ο Δήμος Θυρέαςμε έδρα τον οικισμό Άγιος Ιωάννης(ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835) και το Άστρος εντάχθηκε στο δήμο. Από το 1841 έως το 1912, το Άστρος ήταν η χειμερινή έδρα του Δήμου Θυρέας,ο Αγιάννης ήταν η θερινή έδρα{ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841). Αμέσως μετά την απελευθέρωση από 400 χρόνων σκλαβιάς, οιΘυρεάτεςπρόγονοι μας πριν διακόσια χρόνια το 1835 ήξερανκαλάκαιεθυμούντοτηνιστορίαμαςαυτονόηταονόμασαντοκαινούργιο ΔήμοΘυρέας από τηναρχαίαπόλητηςΘυρέας ,που βρισκόταν στην περιοχή του Άστρους, στο κάμπο της Θυρέας.
“Xαρακτηρίζομεν ως αρχαιολογικόν χώρον την περιοχήν την καλουμένην Ελληνικό η Tειχιό, την ευρισκομένην εις τα ορεινά της Θυρέας και άνωθεν της από Aστρους εις Tρίπολιν οδού”.
Σε απόσταση πέντε χιλιομέτρων από το σημερινό Άστρος, στην περιοχή Ελληνικό η Τειχιό , πιθανότατα εδώ ήταν η επάνω πολή της Θυρέας ,υπήρχε Ναός αφιερωμένος στο Θεό Απόλλωνα τον οποίο λάτρευαν ιδιαίτερα οι Κυνούριοι. Στη θέση αυτή σήμερα βρίσκονται ερείπια αρχαίας πόλης του 5ου έως 3ου π.χ αιώνα κατά τις εκτιμήσεις των αρχαιολόγων.
Από το Δήμο μας
“Σε απόσταση περίπου 5 χιλιομέτρων από το Άστρος στην κορυφή του λόφου πάνω από τις στροφές «κοδέλες » σε λίγη απόσταση από τον ανηφορικό δρόμο προς τον Αγιάννη βρισκεται το Ελληνικό η Τειχιό,από εκεί η θέα της Θυρεάτιδας Γης και του Αργολικου κόλπου είναι εξαιρετικη. Στο σημείο υπάρχει επιγραφή της αρχαιολογικής υπηρεσίας που οδηγεί σε αγροτικό δρόμο και μετά από 2 χιλιόμετρα φθάνει ο επισκέπτης σε ένα πλάτωμα, που αποτελεί την αρχή 15λεπτης πορείας που οδηγεί στην κορυφή ενός λόφου, του Τειχιού ή Ελληνικού. Εδώ αντικρίζει κανείς τα ερείπια του αρχαίου ιερού ναού του Θεού Απόλλωνα, ερείπια τειχών, οικοδομημάτων και υπόγειων δεξαμενών και λειψάνων της Άνω Θυρέαςή για κάποιους άλλους της Νηρηίδας.”
Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας απέχει 170 χλμ από την Αθήνα , 200 χλμ από το αεροδρόμιο, και βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας ,εκεί που ήταν η αρχαία πόλη Θυρέακαι αργότερα το πόλισμα Άστρον , νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες. Ο Αγιάννης απέχει 17 χλμ. από το Άστρος και το Παράλιο Άστρος απέχει 4 χλμ από το Άστρος.
Το ιστορικόν Άστρος είναι συνέχεια της αρχαίας πόλης Θυρέας. Σίγουρα η πόλη Θυρέα και αργότερα το πόλισμα Άστρον ήταν στην σημερινή τοποθεσία του Άστρους , το Άστρος υπήρχε αναμφισβήτητα πολλούς αιώνες πριν το 1823 ,η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη» και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
Το ιστορικό Άστρος και ο Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης) Κυνουρίας είναι μία κοινότητα και το κυριώτερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν για πολλούς αιώνες και έχουν μέχρι σήμερα σπίτια στον Άστρος και στον Αγιάννη του Άστρους.
Από, Διοικητικές μεταβολές της Τ.Α.-ΕΕΤΑΑ (eetaa.gr)
ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841Το 1841 , Δήμος“Θυρέας”,“Τα συνιστώντα τον νέο δήμον χωρία”, “Άγιος Ιωάννης, Άστρος , Μελιγού ,Πλάτανος , ”Πρωτεύουσα αυτού”, “Άγιος Ιωάννης το θέρος τον δεν χειμώνα το Άστρος”
Άστρος Κυνουρίας
ΦΕΚ 244Α-04-12-1997. Ο οικισμός αποσπάται από τον δήμο Άστρους και ορίζεται έδρα του δήμου Βόρειας Κυνουρίας
ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835. Ο οικισμός προσαρτάται στο δήμο Θυρέας
ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841.Ο οικισμός ορίζεται χειμερινή έδρα του δήμου Θυρέας
ΦΕΚ 252Α – 24/08/1912. Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Θυρέας και ορίζεται έδρα της κοινότητας Άστρους
ΦΕΚ 99Α – 28/05/1985 ορίζεται έδρα του δήμου Άστρους (Ο δήμος προήλθε από την αναγνώριση σε δήμο της κοινότητας Άστρους για ιστορικούς λόγους)
Το 2ο μ.χ. αιώνα ,πρώτη αναφορά του Πτολεμαίου για το πόλισμα «Άστρον», που είναι τεκμηριωμένα το σημερινό Άστρος.
Το 1256 ο Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος έκτισε στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) Κυνουρίας, στη θέση «Ξεροκάμπι» (2 χλμ ) σε ένα απόκρημνο λόφο σαν μία «φυσική πυραμίδα» «το κάστρον, όπερ καλείται» «Castiello la Estella» (Kάστρο του Άστρους) Προφανώς το Estella τούτο είναι το Άστρος» (Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους. σελ 93 )
Η πρώτη επίσημη αναφορά της πόλης με το όνομα «Άστρος» συναντάται σε χρυσόβουλο του έτους 1293 του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου, « δι ού παρέχεται εις τον Μητροπολίτην Μονεμβασίας το αξίωμα του εξάρχου της Πελοποννήσου »… «μετά του αγίου θείον τέμενος,το καλούμενον Άστρος».
Αλλά υπάρχει και η αναφορά από τον Π.Δούκα, επίσης το 1292 συναντάται στο χρυσόβουλο Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου «Από Άστρους εις Κωστάντζαν-Ζήτζινα ..» (Λακωνικά Α,1932 σ.54, Ν.Φλούδας Θυρεατικα Β. σελ 29).
Αναφορά για το Άστρος 1320 ,Aδρόνικος Β’ Παλαιολόγος (1259-1332 μ.χ.) Χρυσόβουλο (4) το έτος 1320 (σελ.114).«…. έτι δε και την κατά μέρος ανωτέρω δηλουμένην γη των εξακοσίων μοδίων. ήγουν, περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής ». (Aδρόνικος Β’ Παλαιολόγος, σελ.114) Η γη είναι το Ξεροκάμπι, στο κάμπο της γειτονικής μονής Μαλεβής , στον Αγιάνη του Άστρους κάτω από το κάστρο Εστέλλα (=Άστρους).
Ο Γεώργιος Φραντζής το 1435επιβεβαιώνει η αναφορά του Πτολεμαίου 2ο μ.χ. αιώνα για το πόλισμα Άστρον είναι το σημερινό Άστρος Από,Θανάση Π. Κωστάκη: Σύντομη γραμματική της Τσακώνικης Διαλέκτου (BT),1951«Από το Φρατζή,έκδοση Βόννης σ.159…..Και κατά αρχάς του θέρους του ς@μγ (=1435)…. αί είσιν αι κάτω γεγραμμέναι χώραι και πόλεις και κώμαι, Άστρον,άγιος Πέτρος, Άγιος Ιωάννης, Πλαταμόνας (Σημερ.Πλάτανος),Μελίγον (σημερ. Μελιγού) ,Προάστειον (σημερ,Πραστός) ,Λεωνίδας (σημερ.Λεωνίδιον), Κυπαρισσία (σημερ.Κυπαρίσσι) ,Ρέοντας και Σίτανας (σημερ.Σίταινας)… Βλ.Σ.Λάμπρου,Μικταί Σελίδες , Αθήναι 1905 σ.416-419 και Φ.Κουκουλέ, Αθηνά 39 (1927) σ.122»
“Aλλά το Άστρος και Αστρίτσι δεν είναι ένα και το αυτό σημείον» (Νίκος Βέης ,Μνείαι του Άστρους σελ 97). Είναι έκδηλο στην περιοχή το 15 αιώνα υπήρχαν δύο διαφορετικά τοπογραφικά σημείαToastri και Astritzi (Laprici). Σε όλες τις παρακάτω αναφορές υπάρχει πάντοτε στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας το τοπογραφικό σημείο Toast(r)ι ,Toastri, Astro , που είναι το σημερινό Άστρος.
Από το 1756 ,ο Δημήτριος Καρυτσιώτης θυμότανε από την Καρύτσα του Αγιάννη «την πατρίδα μας (χωρίον μας) … του Άστρους (Astro)»
Πριν το 1821 ο Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος έλεγε “την πατρίδα μας Αγιάννης … και Άστρος”, τότε δεν υπήρχε οικισμός στο Παράλιο Άστρος (προσαρτήθηκε στο Δήμο Θυρέας το 1845).
O Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, πρόεδρος του Εκελεστικού (δηλ.Πρωθυπουργός) , σε επιστολή στις 22 Απριλίου 1823 αναφέρει . «Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος, στον κόλπο του Ναυπλίου» (Αριστείδης Ν. Χατζής σελ 121).
Θεόδωρος Κολοκοτρώνης εις τα Απομνημονεύματα του αναφέρει , «Τέλος πάντων απεφασίσθη εις το Άστρος να γίνη η Συνέλευσις ..εσηκώθηκα και επήγα και εγώ εις το Άστρος ….εις ένα περιβόλι όπου έκαναν την συνέλευσιν .» και « εις τους ίσκιους των δένδρων του Άστρους».(Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 53)
Χιλιάδες έγγραφα και αναφορές του Ελληνικού κράτους από το 1823 μέχρι σήμερα , αγωνιστών του 1821 και ιστορικών μελετητών αναφέρουν τον οικισμό με το νόμιμο όνομα Άστρος και η Εθνοσυνέλευση έγινε στο Άστρος. Τα πρακτικά της Βουλής των Ελλήνων το 1844 με σαφήνεια και διαύγεια τα λένε όλα, για το Άστρος την πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας και το Παράλιο Άστρος.Δείτε στο σύνδεσμο πολλές τεκμηριωμένες αναφορές, βέβαια υπάρχουν και άλλεσ πολλές .
Οι κάτοικοι είναι τα κράτη , μας λέει ο πρώτος επιστήμονας ιστορικός Θουκυδίδης, οι Αθηναίοι, Κορίνθιοι, Αργείοι, Λακεδαίμονες… Κυνουριείς ,Θυρεάτες, Αστρεινοί, Αγιαννίτες και ονομάζουν οικισμούς , λιμάνια και περιοχές..…Αθήνα, Κόρινθος, Άργος, Σπαρτη,Κυνουρία ,Θυρέα, Άστρος,Αγιάννης …..astrosgr.com – Γιάννης Κουρόγιωργας
Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, Άγιος Ιωάννης, Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας), τόμος Γ’, Αθήνα 1983
Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, Άστρος Το Χρυσήλιον και Ιστορικόν τόμοι Β’, Αθήνα 1982
Σμαράγδη Ι.Αρνανίτη :2023, Ἐν Ἄστρει Ἡ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις, 29 Μαρτίου -18 Απριλίου 1823 , τα γεγονότα – οι πρωταγωνιστές – οι αποφάσεις
Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, τόμοι Α’, Αθήνα 1981
Νικολάου Ι. Φλούδα –Διακοσιαετηρίς Σχολής Αγίου Ιωάννου Άστρους Κυνουρίας, Αθήνα 1965
ΙωάννηΜ.Αρβανίτη– Από τιςΠηγέςτου Λαού μας, τόμος A,Β,Αθήνα1988
ΙωάννηΜ.Αρβανίτη-Η Επαναστατική Προσωρινή Διοίκηση της Ελλάδας στον Άγιο Ιωάνη (Αγιάννη) Β.Κυνουρίας -20 Αυγουστου εως 1 Οκτωβριου 1822
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη – Οι σχολές του Δημητρίου Καρυτσιώτη στον Άγιο Ιωάννη και το Άστρος Θυρέας – Κυνουρίας κατά τα προεπαναστικά χρόνια έως την απελευθέρωση, Εταιρία Πελοποννησιακών Σπουδών, Αθήνα 2001
Άστρος «Το κλεινόν Άστυ» , Περήφανο και Καμαρωτό, Χρυσήλιο και Ιστορικόν
Δείτε επίσης περισσσότερα στο σύνδεσμο για την ιστορία της Θυρεάτιδας Γης, της “πατρίδας μας”. όπως αποκαλούσαν ο Άκουρος και ο Καρυτσιώτης, το ιστορικόν Άστρος και τον Αγιάννη του Άστρους.Γ.Κ.
Αγιάννης του Άστρους (Άγιος Ιωάννης Κυνουρίας) τομητροπολιτικό κέντρο της Θυρέας και «Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας)» Το 1822ο Άγιος Ιωάννης ( Αγιάννης) Κυνουρίας ήταν η πρωτεύουσα του Ελληνικού κράτους,έδρα της Προσωρινής Διοίκησις της Ελλάδος.
Η Θυρέα ήταν θρύλος τουλάχιστον από το 1500 π.χ. ηνωρίτερααφού οι Δαναοί είχαν εγκατασταθεί στο Άργος από το 2,800-2000 και από τους Δαναούς προέρχονται οι Θυρεάτες, που λογικά ήρθαν στη Θυρέα τουλάχιστον πριν το 2,000, σίγουρα ήταν θρύλος πολύ πριν το Τρωϊκό πόλεμο (1250-1240 π.χ.) «Θυρέας Όμηρος μεν ουκ ωνόμασεν, οι δ’ άλλοι θρυλούσι» Στράβων 376 (Θυρεάτις Γη σελ. 23).
O Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης) και το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας είναι μία κοινότητα και το κυριότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν για χιλιάδες χρόνια και έχουν μέχρι σήμερα σπίτια στο Άστρος και στον Αγιάννη του Άστρους. Το χωριό αποκαλείται επίσης “Αγιάννης” όπως αναφέρεται σε ερωτικά τοπικά δίστιχα, “Στον Αγιάννη είναι ένα νερό ,το λένε Σουληνάρι”, και επίσης αναφέρουν οι ιστορικοί μελετητές, ο Ν. Σπηλιάδης αναφέρει Αγιάννης αρκετές φορές, όπως ,ο Ιμπραήμ το 1826 “έκαυσε και τα χωρία Αγιάννη και Μελιγού” «Απομνημονεύματα δια να χρησιμεύσωσιν εις την Νέαν Ελληνικήν Ιστορίαν (1821-1843)».( σελ 115,116). Είναι ενδιαφέρον ότι ο σχολαστικός και σαφέστατος Leake το 1805 αποκαλεί τον Αγιάννη “Αγιαννίτικα Καλύβια”(Leake Travels in Morea,σελ 492) . Πολλοί διακεκριμένοι ιστορικοί μελετητές αποκαλούν τον οικισμό “Αγιάννης του Άστρους” (Ν.Βέης,Πουκεβίλ ,Κόκκινος και άλλοι, παρακάτω οι αναφορές) .
Οι Αιγινήτες στην αρχή του Πελοποννησιακού πολέμου καταδιώχθηκαν από την πατρίδα τους Αίγινα από τους Αθηναίους και διασκωρπήθηκαν όπου μπορούσαν σε ολόκληρη την Ελλάδα. Μερικοί εγκαταστάθηκαν στην Θυρέα, που τους παραχώρησαν οι Λακεδαιμόνιοι , και άρχισαν να οχυρώνονται στη σημερινή χερσόνησο του Παραλίου Άστρους, γιατί γνώριζαν τους Αθηναίους. Αλλά το 424 π.χ .ο Αθηναίος στρατηγός Νικίας τους καταδίωξε πάλι από τη ου Παραλίου Άστρους και οι Αιγινήτες κατέφυγαν στα ενδότερα στο κάμπο της Θυρέας στην γειτονική οχυρωμένη αρχαία πόλη Θυρέα, εγκαταλείποντας τα οχυρά και μισοτελειωμένα τείχη.
Μερικοί Αιγινήτες, αφού δεν είχαν πατρίδα , κατέφυγαν στα βουνά και μερικοί εγκαταστάθηκαν στον Πλάτανο και στο Αγιάννη. Υπάρχει η εκδοχή ο Αγιάννης πήρε το όνομα από τους Αγιαννίτες , που προήλθε από τους Αιγινήτες.
Ο Θουκυδίδης αναφέρει την αρχαία πόλη Θυρέα , που επίσης ήταν οχυρωμένη (Θουκυδίδης 4,56,4,57 )“πάση την στρατιά και αιρούσι Θυρέαν.Και την τε πόλιν κατεύκασαν και τον ενόντα εξεπόρθησαν,τους τε Αιγινήτας…”
Οι κάτοικοι του Αγιάννη λέγονται “Αγιαννίτες” και αποκαλούσαν το Άστρος επίσης “Γιαλό” και τους Αστρεινούς “Γιαλίσιους”, γιατί οι Αστρεινοί κατοικούσαν στα ενδότερα του “κάμπου” Θυρέας , κοντά στην παραλία (αιγιαλό) “τα’ Αγιαννίτικα λεγόμενα καλύβια εις το Άστρος”. Αναφέρεται από πολλούς ιστορικούς μελετητές κάποτε πριν πολλούς αιώνες έφυγαν από το “Γιαλό” ( Άστρος) και ανέβηκαν στα βουνά για να μη τους “φάει ο κάμπος” , όπως έκαναν και άλλοι κάτοικοι γειτονικών οικισμών και οι πρόγονοι τους κάτοικοι της αρχαίας πόλης Θυρέας (υπάρχουν δύο οικισμοί με το όνομα Θυρέα ,στα ενδότερα του κάμπου Θυρέας την περιοχή του Άστρους και η “άνω πόλιςεν η ώκουν”στο Ελληνικό , που βρίσκεται μεταξύ του Άστρους και του Αγιάννη ).Από την αρχαία πόλη Θυρέα πήρε το όνομα η περιοχή Θυρέα η Θυρεάτις Γη. Διαχρονικά οι κάτοικοι της περιοχής προτιμούσαν τα ενδότερα, όπως αναφέρουν πολλοί ιστορικοί μελετητές.
Από το Αγιάννη προήλθε το Άστρος ,το Παράλιο Άστροςκαι άλλοι μικροί οικισμοί.
Ο Ν.Σπηλιάδης( Πρωθυπουργός το 1829) σαφέστατα και λεπτομερέστατα αναφέρει «και όμως οι ολιγαρχικοί, οίτινες είχον καταλάβει τ’ Αγιαννίτικα λεγόμενα καλύβιαεις το Άστρος, ητοιμάζοντο …» «Απομνημονεύματα δια να χρησιμεύσωσιν εις την Νέαν Ελληνικήν Ιστορίαν (1821-1843)».( σελ 502). Οι Αγιαννίτες αποκαλούσανΑγιαννίτικα καλύβια τα σπίτια τους στο Άστρος ,αναφερόμενοι στα καλύβια τους που είχαν σαν δεύτερη προσωρινή κατοικία. Η αναφορά του Ν.Σπηλιάδη , Πρωθυπουργού το 1829, «καλύβια εις το Άστρος» σαφέστατα επιβεβαιώνει τα καλύβια είναι οι κατοικίες (καλύβια) «εις το Άστρος» και ταυτόχρονα επιβεβαιώνει τότε το όνομα του οικισμού ήταν Άστρος. Μερικοί απερίσκεπτα, λανθασμένα, και μεροληπτικά συμπεραίνουν για τους λόγους τους διαφορετικά και αλλάζουν το όνομα του οικισμού , όπως καταλαβαίνουν και τους συμφέρει , χωρίς να εξετάζουν αμερόληπτα και να αναφέρουν άλλα ιστορικά στοιχεία και τις επίσημες αναφορές του Ελληνικού κράτους .
Υπάρχουν και άλλες σχετικές αναφορές. Στη Γενική Εφημερίδα της Ελλάδος 1826 διαβάζουμε, «και βλέπει τον εχθρόν επιστρέφοντα πάλιν πανστρατιά, και διευθυνόμενο προς τα Καλύβια του αγίου Ιωάννου εις το Άστρος». Σωστά διαβάζουμε «εις το Άστρος».
Το Παράλιο Άστρος έκτισε από το 1832-1845 ο Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος, όπως τιμoύν με αδριάντα του στη κεντρική πλατεία οι Παραλιώτες , «ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ».Ο διακεκριμένος Αγιαννίτης Λογοθέτης, φίλος και συνεργάτης του Άκουρου, πρώτος πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου, ακολούθησε τον Άκουρο και αναφέρει μετά το 1854 για τα γεγονότα της εποχής,«έκτισε την οικία του ενταύθα κατά το έτος 1832» στο «Νησί» ,που θεωρείται από τα πρώτα σπίτια του οικισμού,« ωκοδόμησαν εις το παράλιο Εργαστήρια» και « το έτος 1838… ήσαν τότε ολίγοι οι κατοικήσαντες ειςπαράλιο». Δεν είναι τυχαίο που στον εκλογικό κατάλογο του 1871 της «Κοινοτ. Παραλίου ‘Aστρους» αναφέρεται πρώτος ο Αγιαννίτης Αναστάσιος Πάσχος του Ιωάννου κτηματίας .
Ο Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος , «ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ», επιβεβαιώνει πριν το 1824, τότε δεν υπήρχε οικισμός στο Παράλιο Άστρος , “την πατρίδα μας Αγιάννης και Άστρος”, «διαμένων εις την πατρίδα μου τον Άγιον Ιωάννηνέλαβον και το ακόλουθον έγγραφον» (Φλούδας, Θυρεατικά Β , σελ 51), «Ηλεκτρισθέντες, έγραφεν, υπέρ της ελευθερίας της πατρίδος ,τα πάντα χαίρειν και ειδόντες, μετέβημεν άπαντες εις την πατρίδα μας το Άστρος» ( Ιστ. και Εθνολ. Εταιρ.Κώδικας 316, Φλούδας, Θυρεατικά Β σελ 50) και « επήλθεν το έτος 1823 και κατά Φεβρουάριον εσυστήθη η Εθνική συνέλευσις εις Άστρος κατά την ακόλουθον διαταγή του Εκτελεστικού ..έκαστος δύναται να εννοήσει τι υπέφερον οι κάτοικοι του Άστρους »(Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 52).Κατά το το έγγραφον αριθ 202 την Μονής Λουκούς της 10ης Αυγούστου 1840, ο Γεώργιος Καρυτσιώτηςτον πλούτον του « διέθεσεν εις πτωχούς, εκκλησίες και σχολεία της πατρίδος του Αγιάννη-Άστρος και δι’ έργα κοινωφελή» »(Φλουδας ,Θυρεατικα Β’σελ 324).
ΟΆγιος Ιωάννης (Αγιάννης)πριν το 1435, τους μεσαιωνικούς χρόνους τουλάχιστον για χίλια χρόνια περίπου 200 μ.χ. -1435 και αργότερα , ονομαζόταν επίσης Άστρος, (επάνω) Άστρος και Αγιάννης του Άστρους.Ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός Ν.Βέης αναφέρει σχετικά. «Και όντως το Άστρος και κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές … ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρινών καλουμένηκαι (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους. ( Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους. σελ 99-100). Οι διακεκριμένοι ιστορικοί μελετητές Ν.Γ.Ππολίτης και Σ.Π.Λάμπρος αναφέρουν ” το όνομα Άστροςπροσήκει κυρίως εις το 13 χιλιομ. απέχον(Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, τόμος Γ’, Άγιος Ιωάννης, επί των ορέων κείμενον μέγα χωρίονΆγιος Ιωάννης“ Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας), Αθήνα , 1983.σελ 41,38,40). «Κατά τον Φιλιψώνα σ.197 “εν τη χώρα ταύτη κείνται τα μεγαλύτερα χωρία Άγιος Νικόλαος η Καστρί, Δολιανά , Άγιος Ιωάννης ηΆστρος“. Το Άστρος λεγόταν επίσηςΆγιος Ιωάννης, υπάρχουν πολλοί σχετικοί χάρτες κα σχετικές αναφορές. “Ο Leake το 1805 αναφέρει « στην πεδιάδα είναι τα καλύβια που ανήκουν στα χωριά Άγιος Ιωάννης, (το σημερινό Άστρος ), Μελιγού, Κορακοβούνι και Πραστός (Άγιος Ανδρέας)» (Leake Travels in Morea σελ 483).
Το όνομα Άγιος Ιωάννηςπιθανά το πήρε τον 9ο μ.χ. αιώνα όταν επί αυτοκράτορα Βασιλείου του Μακεδόνος (811-886) πολλά χωριά της περιοχής εκχριστανίστηκαν και ο αυτόκρατορας έδωσε τα ονόματα αγίων, Άγιος Πέτρος, Άγιος Νικόλαος, Άγιος Βασίλειος, Άγιος Ανδρέας, Άγιος Γεώργιος, Αγία Σοφία. Μερικοί αναφέρουν το όνομα προέρχεται από τον ιερό ναό Αγίου Ιωάννου Προδρόμου η από άλλον ναό Αγίου Ιωάννου προηγούμενο του Προδρόμου ,αλλά ο ναός Προδόμου είναι νεότερος του χωριού και ο ναός δεν λέγεται “Αγιάννης” και κανονικά το χωριό τότε θα ονομάζετο “Πρόδρομος” . (Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, τόμος Γ’, Άγιος Ιωάννης, Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας), Αθήνα , 1983.σελ 32,33).
Πουκεβίλ,“Η έδρα της Κυβερνήσεως μεταφερθή εις Άγιον Ιωάννην του Άστρους εν Κυνουρία” (Ι.Κουσκουνάς ,Κ. Χασαπογιάννης ,Ι.Κακαβούλιας (1981) Θυρεάτις Γη ( Ιστορία – Αρχαιολογία – Λαογραφία )
Κόκκινος, «Η κυβέρνησις … απεφάσισε μετά τη βουλής να μεταφέρουν την έδραν των από το Άγιον Ιωάννην του Άστρους εις Καστρί Ερμιονίδας” (Ι.Κουσκουνάς ,Κ. Χασαπογιάννης ,Ι.Κακαβούλιας (1981) Θυρεάτις Γη ( Ιστορία – Αρχαιολογία – Λαογραφία ).
Το 1812 το περιοδικό Λόγιος Ερμής γράφει (σ.114-115), ο φιλόκαλος Καρυτσιώτης διατρίβων εις Τεργέστην εσύστησεν σχολείον εις την ιδίαν πατρίδα καλουμένην Άγιος Ιωάννης του Άστρου(Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, τόμος Γ’, Άγιος Ιωάννης, Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας),Αθήνα ,1983.σελ 155).
Για πολλούς αιώνες μέχρι την δεκαετία του 1950 ο Αγιάννης του Άστρους , σημερινός θερινός οικισμός του Άστρους, αποτελούσε το μητροπολιτικό κέντρο της Θυρέας, «Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας)», ενδεικτικά αναφέρουμε πριν τον 1821 είχε δέκα τρεις εκκλησίες και ξωκλήσια. Ο Άγιος Ιωάννης ( Αγιάννης) Κυνουρίας , ήταν η πρωτεύουσα του Ελληνικού κράτους από τις 22 Αυγούστου έως την 1 Οκτωβρίου 1822 , το 1845 αποτέλεσε την θερινή έδρα της Επαρχίας Κυνουρίας . Ο Άγιος Ιωάννης ήταν η πρώτη πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας σύμφωνα με το ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835 από το 1835 μέχρι το 1841 και ήταν η θερινή πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας σύμφωνα με το ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841, από το 1841 μέχρι το 1912.
Με την πρώτη διοικητική διαίρεση του ελληνικούκράτους το 1835,συστάθηκε ο ΔήμοςΘυρέας, με διάταγμα της 9ης (21ης) Νοεμβρίου 1834 / 12ης Μαΐου 1835, σύμφωνα με το οποίο συστάθηκαν οι πρώτοι δήμοι της Αρκαδίας και της Κυνουρίας .Αμέσως μετά την απελευθέρωση από 400 χρόνων σκλαβιάς, οι Θυρεάτες πρόγονοι μας πριν διακόσια χρόνια το 1835 ήξερανκαλά και θυμούνταν την ιστορία μαςαυτονόητα ονόμασαν το Δήμο Θυρέας από την αρχαία πόλη τηςΘυρέας ,που βρισκόταν στα ενδότερα του κάμπου Θυρέας στην περιοχή του Άστρους. Δεν είναι λίγοι κάτοικοι της αρχαίας Θυρέας που σήμερα για ιστορικούς λόγους θέλουν να αλλάξουν το άδειο (χωρίς ιστορικό περιεχόμενο) και διχαστικό όνομα του σημερινού Δήμου Βόρειας Κυνουρίας με το ιστορικό όνομα Δήμος Θυρέας, όπως έξυπνα και αυτονόητα έκαναν οι άξιοι και μπαρουτοκαπνισμένοι μετά από 400 χρόνια δουλείας Θυρεάτες πρόγονοι μας το 1835, που ήξεραν και ενεργούσαν καλύτερα από εμάς για τα αυτονόητα.
Διοικητικές μεταβολές της Τ.Α.-ΕΕΤΑΑ (eetaa.gr)
Άγιος Ιωάννης ( Αγιάννης) Κυνουρίας
(ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835). Ο οικισμός ορίζεται έδρα του δήμου Θυρέας. Πρώτος δήμαρχος ορίστηκε ο Αγιαννίτης Ιωάννης Ζαφειρόπουλος. (ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841).Ο οικισμός ορίζεται θερινή έδρα του δήμου Θυρέας ΦΕΚ 252Α – 24/08/1912. Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Θυρέας και προσαρτάται στην κοινότητα Άστρους ΦΕΚ 250Α – 24/08/1915 Ο οικισμός ορίζεται θερινή έδρα της κοινότητα Άστρους . ΦΕΚ 244Α-04-12-1997. Ο οικισμός αποσπάται από τον δήμο Άστρους και προσαρτάται στο δήμο Βόρειας Κυνουρίας.
Η Σχολή του Ἀγίου Ἱωάννου
«παιδείαν μεν ουν φέρει και νίκην» (η παδεία πράγματι φέρει και την νίκη) . Πλάτων (427 π.Χ. – 347 π.Χ.)
Oι Αγιαννίτες διαχρονικά με πολλές θυσίες προσπαθούσαν και ενθάρρυναν τα παιδιά τους να «μάθουνγράμματα και να αλλάξουν ζωή». Η Σχολῆ τοῦ Ἀγίου Ἱωάννου “λειτουργούσης πολλοῦ παλαιότερον» από το 1638 ,στα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας, αναμφισβήτητα δείχνει διαχρονικά τον διακαή πόθο και την απαράμιλλη αφοσίωση από τους Αγιαννίτες για “γράμματα¨, μόρφωση και πολιτισμό. Δεν υπάρχει αναφορά πόσα χρόνια πριν το 1638 υπήρχε το σχολείο, η αναφορά λέει « πολλοῦ παλαιότερον», αλλά πριν το φανερό σχολείο ας υποθέσουμε του 1600 η 1500, ,προηγήθηκαν αναμφισβήτητα τα κρυφά σχολεία για πολλά χρόνια που έγιναν φανερά σχολεία αργότερα.
Oι Αγιαννίτες πραγματικά δεν παραδόθηκαν ποτέ στους Tούρκους κατακτητές. Για απόδειξη με το τρόπο τους κατάφεραν να κρατήσουν τα σχολεία τους ανοικτά όλη την διάρκεια του τούρκικου ζυγού και διατήρησαν κρυφά και φανερά αναμμένη την φλόγα του έθνους. Η μόρφωση και τα «γράμματα» , ήταν διαχρονικά μέχρι σήμερα η μεγάλη και πρωταρχική προτεραιότητα στη ζωή τους.
Στον Άγιο Ιωάννη κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας αρχικά λειτουργούσαν κρυφά σχολεία, στο Μετόχι της Μονής Λουκούς Άγιος Δημήτριος , το ξωκλήσι Άγιος Δημήτριος σώζεται μέχρι σήμερα, και αργότερα στους νάρθηκες των εκκλησιών του χωριού, όπως ιερό ναό Αγίου Ιωάννου Προδρόμου ,που έγιναν αργότερα φανερά «κατώτερα» σχολεία, όπως αυτό του Παπακυριακού, που λειτούργησε από την Τουρκοκρατία έως την περίοδο της Επανάστασης στο αρχοντικό του άλλοτε δημάρχου Θυρέας, Βασιλείου Ι. Καλαμβοκίδη (1814 – 1901).Τα κρυφά σχολεία λειτουργούσαν σε κρύπτες και νάρθηκες απομονωμένων μοναστηριών και εκκλησιών. Μία τέτοια κρύπτη κρυφού σχολείου υπάρχει στον Αγιάννη στο αρχοντικό του Αγιαννίτη προεστού Ιωάννη Ματθαίου στο Σουληνάρι , όπου υπήρχε υπόγεια κρύπτη με πέτρινα τουράκια και το 1826 διδάσκονταν οι μαθητές του κατώτερου σχολείου. Υποθέτουμε η κρύπτη όπως είχε κτιστεί με πέτρινα τουράκια, ήταν για να χρησιμοποιείται αποκλειστικά για «κρυφό σχολείο», δεν ξέρουμε πόσα χρόνια νωρίτερα λειτουργούσε εκεί «κρυφό σχολείο», ήταν κρυφό….
“Πολλοῦ παλαιότερον»πριν το 1638 λειτουργούσεανώτερο σχολείο.
Ο μεγαλοπρεπής ναός του Προδρόμου στον Αγιάννη ανακαινίστηκε και έγινε πατριαρχική εξαρχία το 1638. Σύμφωνα με αυτό το έγγραφο <<ανακηρύσσεται η χώρα του Αγίου Ιωάννου μετά του ομωνύμου ναού σταυροπήγιον>>και οριζόταν <<ινα εις τον ναόν του Αγίου Ιωάννουυπόκειται ο εις το χωρίον ναός του Αγίου Βασιλείου>>. Η ανακήρυξη έγινε «χάριν βεβαίως τῆς Σχολῆς τοῦ Ἀγίου Ἱωάννου, λειτουργούσης πολλοῦ παλαιότερον».Σύμφωνα λοιπόν με αυτό το σιγίλιο, στον Άγιο Ιωάννη “πολλοῦ παλαιότερον»πριν το 1638 λειτουργούσε ανώτερο σχολείο.
Το 1765έγινε η “Ανασύστασις τη εν τη χώραΑγίω Ιωάννητου Ναυπλίου Ελληνικής Σχολής”, που είχαν από το 1715.
Το1715, “επετράπη εις τους κατοίκους τουΑγίου Ιωάννουκαι λοιπούς κατοίκου της περιφέρειας η ίδρυση σχολείου” και το 1765 με το Πατριαρχικό Συνοδικόν Σιγιλλιώδες έγινε “Ανασύστασις τη εν τη χώραΑγίω Ιωάννητου Ναυπλίου Ελληνικής Σχολής”. Το αναφερόμενο σχολείο παραπάνω είναι για το Αγιάννη Κυνουρίας ,αφού στην αναφορά του 1765 περιέχει το μετόχι του Αγίου Δημητρίου της μονής Λουκούς στο Άστρος, που είναι το υπάρχον και σήμερα ξωκλήσι του Αγιάννη. Το σχολεία παραπάνω του 1715 και 1765 αναφέρονται σαν σχολείο Αγίου Ιωάννου«Ναυπλίου“, γιατί θρησκευτικά τότε η περιοχή υπαγόταν στο Ναύπλιο.
«1798ΕΝ ΜΗΝΙ ΙΟΥΛΙΩ 18,Η ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΑ
ΤΙ ΕΣΤΗΚΑΣ ΘΑΜΒΟΥΜΕΝΟΣ ΦΙΛΕ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΜΕ ΑΠΟΡΙΑΝ ΜΥΣΤΙΚΗΝ ΖΗΤΕΙΣ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥΝΑ ΜΑΘΕΙΣ ΝΑ ΒΕΒΑΙΩΘΕΙΣ ΤΙ ΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΜΟΥ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΜΕ ΕΠΡΟΣΤΑΤΕΥΣΕ ΚΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΚΑΜΩΜΑ ΜΟΥ
ΕΙΜΙ ΟΙΚΙΑ ΤΩΝ ΜΟΥΣΩΝ, ΚΕΙΝΩΝ ΤΟΥ ΕΛΙΚΩΝΟΣΣΧΟΛΕΙΟΝ ΟΝΟΜΑΖΟΜΑΙ ΤΟΥ ΤΡΕΧΟΝΤΟΣ ΑΙΩΝΟΣΣΟΦΙΑΝ ΕΠΑΓΓΕΛΟΜΑΙ ΑΦ’ ΗΣ ΟΥΔΕΝ ΓΛΥΚΕΙΟΝΤΟΙΣ ΝΕΟΙΣ ΧΡΗΣΙΜΩΤΕΡΟΝ ΤΩ ΑΝΑΓΚΑΙΩ ΒΙΩ
ΕΚ ΒΑΘΡΩΝ ΑΝΑΓΕΡΘΗΚΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΝΥΝ ΑΙΩΝΑΤΟ ΕΤΟΣ ΜΟΥ ΔΙΔΑΣΚΕΣΑΙ ΑΜΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑΝΟ ΚΤΗΤΟΡ ΟΠΟΥ Μ’ ΕΚΑΝΕΝ ΟΙΚΟΝ ΤΟΥ ΕΛΙΚΩΝΟΣΕΙΝ’ Ο ΚΛΕΙΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΓΟΝΟΣΚΑΙ ΤΗΣ ΚΑΝΕΛΛΑΣ ΕΙΝ’ ΥΙΟΣ ΑΝΑΘΡΕΜΜΑ ΚΑΙ ΠΟΝΟΣ
Ο ΤΟΠΟΣ ΟΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΙ ΕΙΝ’ Η ΑΥΤΟΥ ΠΑΤΡΙΔΑΚΑΡΥΤΣΙΩΤΗΣ ΛΕΓΕΤΑΙ ΠΑΝΤΟΥ Η ΑΥΤΗ ΦΑΜΙΛΙΑΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΤΟΥΤΟ ΕΓΙΝΕ ΑΥΤΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝΚΑΙ ΕΙΣ ΨΥΧΙΚΗΝ ΒΟΗΘΕΙΑΝ ΑΥΤΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΤΟΚΕΩΝ
ΟΣΟΙ ΛΟΙΠΟΝ ΕΜΒΑΙΝΕΤΕ Μ’ ΟΛΗΝ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΝΠΑΡΑΚΑΛΕΙΤΕ ΤΟΝ ΘΕΟΝ ΤΗΝ ΑΝΩ ΒΑΣΙΛΕΙΑΝΝ’ ΑΞΙΩΘΗ ΝΑ ΧΑΙΡΕΤΑΙ ΟΜΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΤΟΥΕΙΝ ΤΑΙΣ ΑΥΛΑΙΣ ΤΟΥ ΑΒΡΑΑΜ ΚΟΛΠΟΥΣ ΤΟΥΣ ΕΔΙΚΟΥΣ ΤΟΥ, ΑΜΗΝ
Η ΣΥΝΔΡΟΜΙΝ ΑΠ΄ΕΓΙΝΕΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΟΙΚΟΔΟΜΗΝ ΜΟΥΠΡΟΚΟΠΙΟΝ ΤΟΝ ΘΥΤΗΝ ΜΟΥ ΦΙΛΟΝ ΚΑΙ ΕΡΑΣΤΗΝ ΜΟΥΓΝΩΡΙΖΕΙ ΤΟΝ ΑΝΙΨΙΟΝ ΤΟΥ ΑΝΩ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ Δ’ ΥΙΟΝ ΚΥΡΙΟΝ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ»
ΥΑ 147099/8654/11-4-1960, ΦΕΚ 199/Β/11-5-1960. Χαρακτηρίζομεν ως αρχαιολογικόν χώρον την περιοχήν ”Κουτρί” του χωρίου Άγιος Ιωάννης Κυνουρίας, θερινήν έδραν του Άστρους, ένθα ελειτούργησεν η ιστορική σχολή Καρυτσιώτη εν έτει 1798”.
“Χαρακτηρισμός της πλατείας σχολής Καρυτσιώτη και τμήματος του αγροκηπίου, στο Άστρος Κυνουρίας, ως ιστορικού τόπου.”Στο αγροκήπιο αυτό έλαβαν χώρα δύο σημαντικά γεγονότα της Επαναστάσεως, το γνωστό ως «κολοκοτρωναίικο τραπέζι της συμφιλίωσης» στις 19 Ιουνίου 1821, στο οποίο είχαν προσέλθει οι οπλαρχηγοί, προκειμένου να ξεπεραστούν οι αντιθέσεις και να ομονοήσουν για την επιτυχία της Επανάστασης που τότε ξεκινούσε, καθώς επίσης και η Β΄ Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων (30 Μαρτίου έως τις 18 Απριλίου του 1823) με την παρουσία οπλαρχηγών, πολιτικών, πλήθους λαού και στρατού. Εντός της Σχολής η οποία περιλαμβάνεται στον υπό κήρυξη χώρο, συντάχθηκε η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης.»
Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης (1741-1819) γεννήθηκε στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) και κατά την Αγιαννίτικη παράδοση, έφυγε “με το ένα τσαρούχι”. Πιθανόν να μην είχε διαβάσει Πλάτωνα γιατί άρχισε να εργάζεται 15 χρονών, που έλεγε «παιδείαν μεν ουν φέρει και νίκην» (η παιδεία πράγματι φέρει και την νίκη), αλλά αναμφισβήτητα επηρεάστηκε από τα καλέσματα του Κοσμά Αιτωλού, του Ρήγα Φεραίου και του Αδαμάντιο Κοραή ( Από την Σμαράγδη Ι. Αρβανίτη) και από την διαχρονική Αγιαννίτικη παράδοση για «γράμματα». Η πίστη του στην εκπαίδευση και στη μόρφωση του Γένους είχε ήδη διαφανεί από τη σημαντική χορηγία την οποία είχε κάνει στη Σχολή της Κοινότητας των Ορθοδόξων της Τεργέστης.
Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης συνέχισε έμπρακτα την Αγιαννίτικη δέσμευση αιώνων, για «γράμματα» και μόρφωση. Το 1798 έκτισε στην θέση «Κουτρί» στον Αγιάννη την περίφημη και «καλλιμάρμαρο» Σχολή Καρυτσιώτη και το 1805έχτισε στο Άστρος το παράρτημα της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη. Η σχολή Καρυτσιώτη έπαιξε καταλυτικό ρόλο για την τοπική κοινωνία για πολλά χρόνια και ακόμα μέχρι σήμερα, αφού όλοι οι Αγιαννίτες και οι Αστρεινοί με πολύ μόχθο και με κάθε θυσία επιθυμούσαν τα παιδιά τους να μάθουν γράμματα και σαν απόφοιτοι “καλαμαράδες ” να αλλάξουν την ζωή τους ,σύμφωνα με τις “έξυπνες ” προσδοκίες του μεγάλου ευεργέτη τους Δημητρίου Καρυτσιώτη.
Η προ επαναστατημένη Ελλάδα είχε πολλά μικρά “κρυφά” και λίγα φανερά σχολεία. Ένα από τα ελάχιστα φανερά σχολεία ήταν και η περίφημη Σχολή Καρυτσιώτη που είχε κτιστεί το 1798 , 23 χρόνια πριν την Ελληνική επανάσταση και αυτό έχει μεγάλη σημασία. Είχε κτιστεί στο λόφο Κουτρί στον Αγιάννη Κυνουρίας και ήταν ένα από τα λίγα “πανεπιστήμια” της προεπαναστατικής πατρίδας μας και οι μαθητές της ήταν από ολόκληρη την ηπειρωτική Ελλάδα και τα νησιά μας. Ο μεγάλος ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης, πανίσχυρος Αγιαννίτης πατριώτης της διασποράς, βρήκε τον τρόπο να επιτρέψουν οι 400 χρόνια κατακτητές Τούρκοι, το 1798 το κτίσιμο και την λειτουργία της σχολής στον Αγιάννη και το 1805 το παράρτημα της σχολής Καρυτσιώτη στο Άστρος Κυνουρίας.
Η σχολή Καρυτσιώτη έπαιξε καταλυτικό ρόλο για την τοπική κοινωνία , έπαιξε πρωτεύοντα και καθοριστικό ρόλο για να γίνει ο Αγιάννης πρωτεύουσα της επαναστατημένης Ελλάδας, από τις 22 Αυγούστου έως την 1 Οκτωβρίου 1822 και για να γίνει η Β’Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων στο Άστρος το 1823. “Το σχολείο τούτο μόρφωσε τους περισσότερους πολιτικούς άνδρας της Πελοποννήσου” Μ.Κ.Ζαρβάνος. ΗΔιακήρυξη της Β΄ των Ελλήνων Συνελεύσεως , “Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καριτζιώτου”. – astrosgr.com
Η σχολή ήταν ένα είδος πανεπιστημίου για εκείνη την εποχή, αφού οι μαθητές διδάσκονταν αρχαίους Έλληνες συγγραφείς, μαθηματικά, φυσική – χημεία, γαλλικά και ιταλικά κ.α. Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης τα πρόβλεψε όλα για την ομαλή λειτουργία της σχολής. Κάλυπτε μέχρι τον θάνατο του όλα τα έξοδα της Σχολής. Έκτισε, ακόμη, οικήματα για τους μαθητές που φοιτούσαν στη Σχολή και για τους διδασκάλους. Επιπλέον, εφοδίασε τη Σχολή με όργανα φυσικής, αστρονομίας, χημείας, χάρτες και άλλα εποπτικά μέσα διδασκαλίας. Έστελνε μάλιστα και χρηματικά ποσά για την πληρωμή των διδασκάλων και του ιατρού που εργάζονταν εκεί και τα φάρμακα για τους μαθητές. Ο Καρυτσιώτης πλούτισε τη Σχολή με βιβλία και δημιούργησε μία μεγάλη βιβλιοθήκη, γιατί γνώριζε σχολείο χωρίς βιβλία , ήταν στρατόπεδο χωρίς όπλα. Ήθελε να ιδρύσει στην πατρίδα του μια σχολή, εφάμιλλη των Ευρωπαϊκών, που θα παρείχε τη γνώση στους μαθητές, δίνοντας τους την ευκαιρία να διαλέξουν δύο κατευθύνσεις: την εμπορική και την επαγγελματική. Δείτε το σύνδεσμο για περισσότερα. .2: Η Βιβλιοθήκη της Σχολής Καρυτσιώτη. Χριστίνα Κουλούρη. 1991.
Το 1805 δώρισε στους κατοίκους του Άστρους και στη Σχολή μια έκταση περίπου 48 στρεμμάτων, το λεγόμενο «Αγροκήπιο», δίπλα και γύρω από τη Σχολή για να πληρώνονται για δίδακτρα οι καθηγητές της σχολής και να τρώνε οι οικότροφοι μαθητές της σχολής τους καρπούς και τα φρούτα του “αγροκήπιου ” όπως σταφύλια, μούσμουλα. Επίσης περίφραξε το «Αγροκήπιο» με πέτρινο τοίχο (μάντρα), σε μερικά σημεία ψηλότερο από δύο μέτρα. Η μάντρα σώζεται μέχρι σήμερα στα ανατολικά του αγροκηπίου, την υπόλοιπη την έφαγε η “ανάπτυξη”. Το 1805 με τη βοήθεια του αδελφού του, Γεώργιου έφερε το νερό για το χωριό από την “μάννα του νερού”περίπου 5 χλμ,πάνω από τη ιερά μονή της Λουκούς , με πέτρινο σούγελο , (υδραγωγείο) που σε μερικά σημεία ακόμα υπάρχει, για να έχει το χωριό νερό και “να ποτίζεται το αγροκήπιο για να είναι ανοικτή η Σχολή». Σύμφωνα με την διαθήκη του αδερφού του το νερό ανήκε 1/3 στη ιερά μονή Λουκούς, 1/3 στη Σχολή και το 1/3 στο χωριό. Με το νερό αυτό έζησε για ύδρευση και άρδευση το Άστρος και το Παράλιο Άστρος περίπου μέχρι την δεκαετία του 1960 και τότε με την αύξηση των κατοίκων προστέθηκαν τα νερά από τα φρέατα . Επίσης έστειλε τον ανιψιό του Προκόπιο στην Ακαδημία της Παβίας ,για να μάθει γράμματα, και να διευθύνει αργότερα την Σχολή στον Αγιάννη. Τα είχε προβλέψει όλα ο μεγάλος ευεργέτης μας.
«Το ενδιαφέρον του για τους αδελφούς του στην Κοινότητα, αλλά και για την ιδιαίτερη πατρίδα του, καταδεικνύει έναν ακούραστο άνθρωπο, ο οποίος ένιωθε την ευγνωμοσύνη για την καλή του τύχη και ποτέ δεν ξέχασε τον τόπο του. Το επίγραμμα στον τάφο του, το οποίο παραθέτουμε στα νέα ελληνικά, συμπυκνώνει εύγλωττα όλη του την πορεία:(έχει μεγάλη σημασία το έγραψε ο ίδιος πριν τον θάνατο του).
«Εδώ κείται ο Δημήτριος Καρυτσιώτης, ο οποίος κατά την ευσέβεια, την επιείκεια και κατά την τιμιότητα στις συμβολαιογραφικές πράξεις σε όλους τους Έλληνες και ξένους ήταν σεβαστός έως την τελευταία μέρα της ζωής του, και ο οποίος ουδέποτε λησμόνησε την ιδιαίτερη πατρίδα του,και ίδρυσε σε αυτήν σχολείο με δικές του δαπάνες, για να ανακτήσει η νεότητα του τόπου και των γύρω περιοχών την πατροπαράδοτη αρετή».
Ήθελε να τελειώσει τη ζωή του , με την τελευταία λέξη και επιθυμία του , τονίζοντας στους μεταγενέστερους δεν ξέχασε την πατρίδα του τον Αγιάννη και το Άστροςκαιτην μεγάλη σημασία για την δέσμευση του, για «γράμματα» και μόρφωση των νέων της πατρίδας του.
Είναι εύκολα κατανοητό ότι ένα παιδί που έφυγε από την Καρύτσα του Αγιάννη 15 χρονών το 1756, δεν δημιούργησε το ιστορικό Άστρος εκείνη την ημέρα. Το Άστρος υπήρχε για πολλούς αιώνες νωρίτερα και ο μεγάλος ευεργέτης μας δεν ξέχασε ποτέ την πατρίδα του τον Αγιάννη και το Άστρος.
Για το λόγο αυτό ονόμασε το κτήριο στην Τεργέστη «ΑΣΤΡΟΣ», που θυμότανε καλά από το 1756.
«1798ΕΝ ΜΗΝΙ ΙΟΥΛΙΩ 18 , Η ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΑ …Ο ΤΟΠΟΣ ΟΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΙ ΕΙΝ’ Η ΑΥΤΟΥ ΠΑΤΡΙΔΑΚΑΡΥΤΣΙΩΤΗΣ ΛΕΓΕΤΑΙ ΠΑΝΤΟΥ Η ΑΥΤΗ ΦΑΜΙΛΙΑ….»
«Παραιτώ της πατρίδος μου το κτίριον της Σχολής και το υποτακτικόν ( Αγροκήπιο) του Άστρους με όλα τα συμπεριλαμβανόμενα εις το κοντράτο (συμβόλαιο) καμωμένου παρ εμού.Μάϊος 1819 Δ.Καρυτσιώτης».
«Το 1812 το περιοδικόν Λόγιος Ερμής γράφει (σ.114-115), ο φιλόκαλος Καρυτσιώτης διατρίβων εις Τεργέστην εσύστησεν σχολείον εις την ιδίαν πατρίδα καλουμένην Άγιος Ιωάννης του Άστρου».
Οι Αγιαννίτες είχαν μεγάλο πάθος για γράμματα ,δεν φοβήθηκαν τον Ιμπραήμ που έκαψε το χωριό και ουσιαστικά πριν σβήσουν οι καπνοί της πυρπολημένης Σχολής, αμέσως μετά την πυρπόληση της Σχολής Καρυτσιώτη το 1826 έκαναν ότι μπορούσαν, αλλά δεν ξέχασαν τα σχολεία και τα γράμματα.
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη – Οι σχολές του Δημητρίου Καρυτσιώτη στον Άγιο Ιωάννη και το Άστρος Θυρέας – Κυνουρίας κατά τα προεπαναστικά χρόνια έως την απελευθέρωση, Εταιρία Πελοποννησιακών Σπουδών, Αθήνα 2001
Χριστίνας Κουλούρη – Η βιβλιοθήκη της Σχολής Καρυτσιώτη,Εταιρία Μελέτης Νέου Ελληνισμού, Αθήνα 2009
“Από την πρώτη στιγμή προσπάθησαν να ιδρύσουν καινούργια σχολεία σε αντικατάσταση της Σχολής Καρυτσιώτη. Κατά την παράδοση, ήδη από τον καιρό που ο Ιμπραήμ πασάς πυρπόλησε τον Άγιο Ιωάννη και την Σχολή (Ιούλιος 1826), οι μαθητές του κατώτερου σχολείου του χωριού, το οποίο στεγαζόταν στην οικία κληρονόμων Γρηγορίου Κουρόγιωργα ή Φουρλίγκα, διδάσκονταν κρυφά στο υπόγειο της γειτονικής κατοικίας της οικογένειας Κουρόγιωργα (Καπίλα) στη θέση «Άγιος Βασίλειος ή Ματθαίου» του Αγίου Ιωάννη. Στο υπόγειο αυτό υπήρχε μία κρύπτη η οποία έφτανε μέχρι το γειτονικό σπίτι του Ιωάννη Αν. Βλαχάκη. Είχε στα άκρα της τουράκια (λίθινα καθίσματα), όπου διδάσκονταν οι μαθητές. “
“Σύμφωνα με τον ιστοριοδίφη Νικόλαο Ι. Φλούδα, ο οποίος διέσωσε την σχετική Αγιαννίτικη παράδοση, μετά την πυρπόληση της Σχολής Καρυτσιώτη από τον Ιμπραήμ πασά, οι μαθητές διδάσκονταν στο υπόγειο του αρχοντικού αυτού καθώς και του γειτονικού αρχοντικού του Φουρλίγκα (Γρηγορίου Κουρόγιωργα). Στο υπόγειο του πύργου του Ματθαίου υπήρχε κρύπτη η οποία έφτανε μέχρι το κοντινό σπίτι του Ιωάννη Αν. Βλαχάκη. Τέτοιες κρύπτες υπήρχαν και σε άλλα σπίτια του χωριού, καθώς και στον ναό του Προδρόμου.”
«Το αρχοντικό της οικογένειας Κουρόγιωργα – Φουρλίγκα στον Άγιο Ιωάννη. Βρίσκεται στη θέση «Ελαγός – Άγιος Βασίλειος», κοντά στην πηγή Σουληνάρι. Εδώ στεγάστηκε επί Τουρκοκρατίας κατώτερο σχολείο του χωριού.» «Το αρχοντικό του Αγιαννίτη προεστού Ιωάννη Ματθαίου (σήμερα Κουρόγιωργα – Καπήλα). Στα υπόγεια και στην κρύπτη του σπιτιού αυτού διδάσκονταν οι μαθητές του κατώτερου σχολείου (στεγαζόταν στο γειτονικό σπίτι του Φουρλίγκα) κατά την επιδρομή του Ιμπραήμ το 1826.»
“Tο εν Άστρει διδακτήριον”, το 1805ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης (1741-1819)έκτισε στο Άστρος τοπαράρτημα της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη ,νωρίτερα το 1798 είχε κτίσει στην θέση «Κουτρί» στον Αγιάννη την περίφημη και «καλλιμάρμαρο» Σχολή Καρυτσιώτη.
Σπουδαιότερες αναφορές και χρονολογίες για τον Αγιάννη του Άστρους.
Από το Άστρος (Αγιάννη) ονομάστηκε το κάστρο Εστέλλα (=Άστρος) , «Castiello la Estella» (Kάστρο του Άστρους), που έκτισε ο Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος το 1256 σε ένα απόκρημνο σαν πυραμίδα λόφο πάνω από την «πεδιάδα του Άστρους» ,στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη, προς ευκολοτέραν υποταγήν «επάνω εις τα όρη » suso en law montanyas των γειτόνων Τσακώνων (Σίταινα, Καστάνιτσα, Πραστό ),όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μoρέως. (Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους.σελ 93). Από την παρακάτω επίσημη αναφορά του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου το 1320 ο Αγιάννης ονομαζόταν Άστρον, που είναι σαφέστατη για την ονομασία της τοποθεσίας και ταυτόχρονα διασταυρώνεται με το γειτονικό κάστρο Εστέλλα (=Άστρος) του Χρονικού του Μορέως. Την «δηλουμένην γη των εξακοσίων μοδίων. ήγουν, περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής», (Aδρόνικος Β’ Παλαιολόγος, Χρυσόβουλο (4) 1320 σελ.114) . Ο «κάμπος της μαλεβής» η «πεδιάδα του Άστρους» είναι το «Ξεροκάμπι» του Αγιάννη του Άστρους, που βρίσκεται κάτω από το κάστρο Εστέλλα (= Άστρος). Ο Leake 500 χρόνια αργότερα το 1805 επιβεβαιώνει την αναφορά του 1256 του Χρονικού του Μορέως και την αναφορά του 1320 του Aνδρόνικου Β’ Παλαιολόγου για « την πεδιάδα του Άστρους» στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη. (Leake Travels in Morea,σελ 492) .Το 1435 ο Γεώργιος Φραντζής αναφέρει το Άστρον και τον Άγιο Ιωάννη και επιβεβαιώνει η αναφορά του Πτολεμαίου 2ο μ.χ. αιώνα για το πόλισμα Άστρον είναι το σημερινό Άστρος .
« Κεντρικός πύργος Άστρους »,το Κάστρο Εστέλλα στο Ξεροκάμπι στον Αγιάννη, Από το Αναστάσιος Ι. Μπάλλας ,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών,Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών Άστρος ( σ.209-210 Κάστρο Άστρους ) .
1256,Χρονικό του Μορέως, Κάστρο Εστέλλα ( Kάστρο του Άστρους )
Το CastiellolaEstella (Κάστρο Εστέλλα =Kάστρο του Άστρους) βρίσκεται σίγουρα και τεκμηριωμέναστον Αγιάννη του Άστρους στην τοποθεσία Ξεροκάμπι, πάνω από «τον αιγιαλόντου άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής».
Οι διακεκριμένοι ακαδημαϊκοί ιστορικοί μελετητές Νίκος Βέης , Σπ. Λάμπρος , Κ.Ρωμαίος, Αδαμ. Αδαμαντίου και Αναστάσιος Ι. Μπάλλας , και άλλοι διακεκριμένοι καστρολόγοι τοποθέτησαν πειστικάτοκάστρο Εστέλλα του Αραγωνικού Χρονικού του Μορέως στο Ξεροκάμπι ανάμεσα στα χωριά Άγιος Ιωάννης και Άγιος Πέτρος.
Το Κάστρο Παραλίου Άστρους σίγουρα δεν είναι το κάστρο Εστέλλα, όπως αναφέρεται λανθασμένα ,αυθαίρετα και ατεκμηρίωτα σε φυλλάδια και στο διαδίκτυο, αλλά σύμφωνα με πολλούς ιστορικούς μελετητέςτεκμηριωμένα το Κάστρο Παραλίου Άστρουςείναι το Αστρίτσι των Ενετών και κτίστηκε πολύ αργότερα από το 1256 μετά το 15ο αιώνα η 17ο αιώνα ¨Η τόσον δε ρητή μνεία περί του τόπου ,καθ΄ην ιδρύθη το φρούριον,δεν δύναται να αναφέρεται εις τα κατά την χερσόνησο του Άστρους περισωθέντα…»(Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους σελ 98). Δεν υπάρχει κανένας ιστορικός μελετητής που συνδέει το Κάστρο Παραλίου Άστρους με το όνομα Εστέλλα, φυσικά άλλο είναι το κάστρο Εsstella και άλλο το νησί Stella.
Ο Νίκος Βέης (1883; – 1958) Βυζαντινολόγος ιστορικός και νεοελληνιστής, καθηγητής Πανεπιστημίου και Ακαδημαϊκός αναφέρει το σημερινό Άστροςυπήρχε από τους μεσαιωνικούς χρόνους , έκδηλα πριν το 1256, και από το διμερέςΆστρος –Αγιάννη πήρε το όνομα του το κάστρο Εστέλλα =Άστρος στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη.
”Και ακριβώς επί μεμονωμένου βουνού άνωθεν του Αγίου Ιωάννου (=Επάνω Άστρους) κείται … το Κάστρο τη Ωριάς …Κατά την εμήν γνώμην μετά τας ανωτέρω εξηγήσεις πιθανώτατα δυνάμεθα να ταυτίσωμεν το Κάστρο της Ωριάς του Πάρνωνος προς το Estella =Άστρος.”( Νίκο Α. Βέη , Μνείαιτου Άστρους. σελ 99-100)
“ Και δη εν τη αραγωνιακή παραλλαγή του Χρονικού του Μωρέως αναφέρεται ότι ο πρίγκιψ του Μωρέως Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος προς ευκολωτέραν υποταγήν των Τσακώνων έκτισε , τω 1256, το κάστρον, όπερ καλείται laEstella” Παραθέτω…. Etleprinceppormellorsenyorearlosfizoalliuncastiellosusoenlasmontanyas, elqualseclamalaEstella (σ.93»«Όθεν το castiellolaEstella (=Άστρος) πρέπει να αναζητήσωμε στα ενδότερα της Κυνουρίας« susoenlasmontanyas”.Προφανώς το Estellaτούτο … είναι το Άστρος »(Νίκο Α. Βέη , Μνείαιτου Άστρους.σ.93).
«Και όντως το Άστρος και κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές … ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρεινών καλουμένηκαι (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους,έπειτα δε κατέστη και αυτοτελές χωρίον ,ότε μετά την Άλωσιν της Βασιλευούσης …( Νίκο Α. Βέη , Μνείαιτου Άστρους. σελ 99-100)).
Ο Νίκος Βέης αναφέρει «έχομε κατ΄ επανάληψιν μνείας του Κυνουριακού αυτού πολίσματος» του Άστρους το 1256, 1320,1372,1374, 1407,1421 ,1435, 1463, 1467, 1471, 1481.
1320, «περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής», στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη ,κάτω από το κάστρο Εστέλλα = Άστρος.
Το 1320 η επίσημη αναφορά , του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Aνδρόνικου Β’ Παλαιολόγου (1259-1332 μ.χ.) ήταν Βυζαντινός Αυτοκράτορας (1282-1328) , είναι σαφέστατη για την ακριβή τοποθεσία, «περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής», στο «Ξεροκάμπι» του Αγιάννη του Άστρους.(Aνδρόνικου Β’ Παλαιολόγου Χρυσόβουλο (4) 1320 σελ.114).
Η αναφερόμενη γη είναι το Ξεροκάμπι,στο κάμπο της γειτονικής μονής Μαλεβής , στον Αγιάνη του Άστρους κάτω από το κάστρο Εστέλλα (=Άστρους) .Εκτός από την συγκεκριμένη τοποθεσία «περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής»στην συνέχεια αναφέρεται στα ενδότερα της ορεινήςΚυνουρίας «τόπον τον λεγόμενον του αγίου νικολάου το επικεκλημένον φούσκα » και δεν αφήνει περιθώρια για ερμηνείες για άλλη τοποθεσία.
Μερικοί μελετητές κόβουν περίεργα και παράξενα «εις τον κάμπον της μαλεβής» που περιγράφει ακριβέστατα την τοποθεσία και απλά αναφέρουν την περιοχή «περί τον αιγιαλόν του άστρου» η εσφαλμένα αναφέρουν για διαφορετική τοποθεσία ,επειδή πιθανά δεν γνωρίζουν την τοποθεσία της γειτονικής μονής Μαλεβής η για τους λόγους τους. Οι διακεκριμένοι ιστορικοί μελετητές καταθέτουν ολόκληρη την αναφορά χωρίς επιλογές του κειμένου. Φαίνεται από την επίσημη αναφορά του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Aδρόνικου Β’ Παλαιολόγου, το 1320 ο Αγιάννης ονομάζετο Άστρος και επίσης επιβεβαιώνει την αναφορά του 1256 του Χρονικού του Μωρέος για το κάστρο Εστέλλα (=Άστρος) , που βρισκόταν πολύ κοντά πάνω από το Ξεροκάμπι ,την «δηλουμένην γη των εξακοσίων μοδίων. ήγουν, περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής».Ο αυτοκράτορας ήξερε καλά το Άστρος και η αναφορά του 1320 διασταυρώνεται με τις αναφορές του 1292 και 1293.Το 1293 συναντάται η πρώτη επίσημη αναφορά της πόληςμε το όνομα «Άστρος» σε χρυσόβουλο του έτους του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου. “μετά του αγίου θείον τέμενος, το καλούμενον Άστρος».Αλλά υπάρχει και η αναφορά από τον Π.Δούκα,επίσης το1292συναντάται στο χρυσόβουλο Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου«Από Άστρουςεις Κωστάντζαν-Ζήτζινα..“
Παραχωρεί στη μονή Οδηγήτρια του Βροντοχίου στο Μυστρά και στον ηγούμενο Παχώμιο διάφορους τόπους μεταξύ αυτών : «…. έτι δε και την κατά μέρος ανωτέρω δηλουμένην γη των εξακοσίων μοδίων. ήγουν, περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής ‘την περί το χολοδομητικόν ,και την περί τον τόπον τον λεγόμενον του αγίου νικολάου ,την αγορασθείσαν παρά του σεβαστού του πολεμιανίτου… κατέχει δε ταύτην ωσαύτως και το ρηθέν μονύδριον του αγίου νικολάου το επικεκλημένον φούσκαμετά των ειρημένων πατοίκων αυτού’ και λοιπών δικαίου τούτων». (Aνδρόνικος Β’ Παλαιολόγος σελ.114).
1435Γεώργιος Φραντζής,” Άστρονκαι Άγιος Ιωάννης”
Το 1435ο Γεώργιος Φραντζήςαναφέρει το Άστρονκαι τον Άγιο Ιωάννη και επιβεβαιώνει η αναφορά του Πτολεμαίου 2ο μ.χ. αιώνα για το πόλισμα Άστρον είναι το σημερινό Άστρος . Η αναφορά του Φραντζή Άστρον είναι αναμφισβήτητα η πέμπτη αναφορά , η πρώτη ήταν του Χρονικού του Μορέως το 1256, και μετά οι αναφορές του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Aνδρόνικου Β’ Παλαιολόγου το 1292,1293,1320 , που πειστικά τοποθετείτο σημερινό Άστρος στην συγκεκριμένη τοποθεσία που βρίσκεται σήμερα . Αναμφισβήτητα υπήρχε οικισμός στο σημερινό Άστρος πριν χιλιάδες χρόνια από πολλές άλλες αναφορές . Σίγουρα η αναφορά του Φραντζή είναι για το σημερινό Άστρος και δεν είναι για άλλον οικισμό, γιατί θα έπρεπε η αναφορά να περιέχει και το σημερινό Άστρος ,που ήταν ο μεγαλύτερος οικισμός στο κάμπο της Θυρέας, έστω με διαφορετικό όνομα (όπως ο Φραντζής αναφέρει τον μικρότερο οικισμό Μελίγον (σημερ. Μελιγού) και υπήρχε οικισμός στην σημερινή τοποθεσία του Άστρους σύμφωνα με το Νίκο Βέη και πολλές άλλες αναφορές. «Aλλά το Άστρος και Αστρίτσι δεν είναι εν και το αυτό σημείον» ((Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους σελ 97). Είναι αυταπόδεικτο η αναφορά Άστρον του Φραντζή είναι για το σημερινόΆστρος ,που υπήρχε το 2οαιώνα μ.χ.στην αναφορά του Πτολεμαίου με το ίδιο όνομα Άστρον.
Επίσης το Άστρον στην αναφορά του Φραντζή σίγουρα δεν είναι το Παράλιο Άστρος .Αν υπήρχε οικισμός το 1435 στο Παράλιο Άστρος ,κάτι θα υπήρχε και αργότερα έστω και ερείπια , αλλά δεν υπάρχουν τεκμήρια για οικισμό αυτή την μακρά χρονική περίοδο ,που ήταν μόνο το λιμάνι της περιοχής ,έρημος βράχος , σύμφωνα με τον Άκουρο “το ακατοίκητο τούτο μέρος” και σύμφωνα με τον Leake το 1805 «στη σκάλα (λιμάνι)υπάρχουν μια δεξαμενή, ένα χάνι, ένα πυργόσπιτο του (Τούρκου) φοροεισπράκτορα, και δύο τρεις μικρές αποθήκες» ((Leake Travels in Morea σελ 482). Επίσης το γεγονός ότι δεν αναφέρεται οικισμός με κανένα όνομα στην σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγους,όπως συμφωνούν ιστορικοί μελετητές τότε δεν υπήρχε οικισμός στο Νησί, αποδεικνύεται πρόσθετα από τα παραπάνω ότι η αναφορά Άστρον του Φραντζή είναι για το σημερινόΆστρος.
Καλό παράδειγμα , όπως παραπάνω στο περιεχόμενο «εις τον κάμπον της μαλεβής»περιγράφεται η ακριβής τοποθεσία, ολόκληρη η αναφορά του Φραντζή είναι σαφέστατη και πληρέστερη από την αναφορά «Άστρον του Φραντζή το 1435». Στην ολόκληρη αναφορά δεν αναφέρεται το Παράλιο Άστρος, έπρεπε να περιέχει το Άστρος έστω με διαφορετικό όνομα γιατί τότε αναμφισβήτητα υπήρχε , αναφέρει άλλους μικρότερους οικισμούς της περιοχής (που εύλογα φαίνεται είναι σαφέστατη και πληρέστατη, γιατί δεν αναφέρεται το Παράλιο Άστρος, κατά τον Φραντζή δεν υπήρχε, αλλά υπήρχαν οι μικρότεροι οικισμοί ) και τότε διαβάζοντας ολόκληρη την αναφορά φαίνεται αυταπόδεικτα «Άστρον» είναι σίγουρα τό σημερινό Άστρος. Μονολεκτικά η αναφορά«το 1435 Άστρον του Φραντζή» περιέχει πολύ λιγότερα από ολόκληρη την αναφορά, που ερμηνεύεται, όπως μας συμφέρει.Το ίδιο η αναφορά του Κλαύδιου Πτολεμαίου «Άστρον» το 2οαιώνα μ.χ,δεν περιγράφει την ακριβή τοποθεσία και ερμηνεύεται , επίσης όπως μας συμφέρει. Αλλάολόκληρη η αναφορά είναι σαφέστερηκαι ακριβής, λέει από το Λεωνίδιο μέχρι το Ναύπλιο…Από , Το Άστρος της Θαλάσσης ,«Πρασιάνα γ λε_γ ΑργείαςΆστροννα λε δ Ινάχου ποτ.εκβολαίνα λε γ η αρχή του ποταμού να λΝαυπλίαεπίνειον».
Από,Θανάση Π. Κωστάκη: Σύντομη γραμματική της Τσακώνικης Διαλέκτου (BT),1951«Από το Φραντζή,έκδοση Βόννης σ.159…..Και κατά αρχάς του θέρους του ς@μγ (=1435)…. αί είσιν αι κάτω γεγραμμέναι χώραι και πόλεις και κώμαι, Άστρον,άγιος Πέτρος, Άγιος Ιωάννης, Πλαταμόνας (Σημερ.Πλάτανος),Μελίγον (σημερ. Μελιγού), Προάστειον (σημερ,Πραστός) ,Λεωνίδας (σημερ.Λεωνίδιον), Κυπαρισσία (σημερ.Κυπαρίσσι) ,Ρέοντας και Σίτανας (σημερ.Σίταινας)… Βλ.Σ.Λάμπρου,Μικταί Σελίδες , Αθήναι 1905 σ.416-419 και Φ.Κουκουλέ, Αθηνά 39 (1927) σ.122».
1540- Ο Αγιάννης αναφέρεται στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγουςτο 1540.
Το Άστρος και το Παράλιο Άστρος δεν αναφέρονται για εκατοντάδες χρόνια στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγους , αλλά αναφέρονται τα άλλα μεγάλα ιστορικά χωριά. Ο λόγος που το Άστρος δεν αναφέρεται στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγους είναι ότι αναφερόταν ο Αγιάννης ,που ήταν το μητροπολιτικό κέντρο της Θυρέας για εκατοντάδες χρόνια και ο Αγιάννης ήταν μία κοινότητα με το Άστρος, οι κάτοικοι ήταν βασικά ίδιοι, και ο Αγιάννης αναφερόταν επίσης σαν Άστρος και Αγιάννης του Άστρους. ΟιΤούρκοιφορολογούσαντουςκατοίκους,δεν υπήρχε τότε ΕΝΦΙΑ. Πολλοί ιστορικοί μελετητές αναφέρουν από την αρχαιότητα οι κάτοικοι στην περιοχή προτιμούσαν τα ενδότερα (Ν.Βέης και άλλοι νεότεροι ) και για χιλιάδες χρόνια δεν υπήρχε οικισμός στη σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους , που πριν το 1845 η ονομασία της τοποθεσίας ήταν Σκάλα η Σκάλα του Άστρος ,ήταν το λιμάνι της περιοχής και ήταν ”ακατοίκητος” τόπος για χιλιάδες χρόνια σύμφωνα με αναφορά του Άκουρου , οικιστή του Παραλίου Άστρους .Δεν υπήρχε οικισμός στο Παράλιο Άστρος το 1540και το Παράλιο Άστρος κτίστηκε από το Άγιαννίτη στρατηγό Άκουρο από το 1832-1845 και για πρώτη φορά ο νεότερος οικισμός της περιοχής το 1845 προσαρτήθηκε στο Δήμο Θυρέας.
Από, Venetians and Ottomans in SouthEast Peloponnese (15th*18th century)Dr, Evangelia Balta Director of Studies (Institute for Neohellenic Research/National Hellenic Research Foundation).
«Στον Άγιο Ιωάννη ήδη από τα πρώτα χρόνια της Τουρκοκρατίας λειτουργούσαν διάφορες σχολές. Η πρώτη αναφορά Σχολής στον Άγιο Ιωάννη εμφανίζεται σε πατριαρχικό σιγίλιο του 1638, γραμμένο από τον πατριάρχη Κύριλλο Λούκαρι, σύμφωνα με το οποίο ο Άγιος Ιωάννης ανακηρυσσόταν «σταυροπηγιακό» χωριό, με έδρα τον ναό του Αγίου Βασιλείου. Η ανακήρυξη έγινε «χάριν βεβαίως τῆς Σχολῆς τοῦ Ἀγίου Ἱωάννου, λειτουργούσης πολλοῦ παλαιότερον ». Σύμφωνα, λοιπόν, με το συγκεκριμένο απόσπασμα στον Άγιο Ιωάννη λειτουργούσε ανώτερο σχολείο, “πολλοῦ παλαιότερον» πριν το 1638.
Το1715, επετράπη στους κατοίκους τουΑγίου Ιωάννου η ίδρυση ανώτερου σχολείου.
Το1715, “επετράπη εις τους κατοίκους του Αγίου Ιωάννου και λοιπούς κατοίκου της περιφέρειας η ίδρυση σχολείου” .Το σχολείο του 1715 αναφέρεται σαν σχολείου Αγίου Ιωάννου «Ναυπλίου“, γιατί θρησκευτικά τότε η περιοχή υπαγόταν στο Ναύπλιο, αλλά διασταυρώνεται και το αναφερόμενο σχολείο είναι για τον Αγιάννη Κυνουρίας ,με άλλη αναφορά του 1765 στο Πατριαρχικό Συνοδικόν Σιγιλλιώδες “Ανασύστασις τη εν τη χώρα Αγίω Ιωάννη του Ναυπλίου Ελληνικής Σχολής” ,αναφέρεται το μετόχι του Αγίου Δημητρίου της μονής Λουκούς, ξωκλήσι του Αγιάννη.
Το 1756έφυγε από την Καρύτσα του Αγιάννη15 χρονών ο Δημήτριος Καρυτσιώτης (1741 – 1819)με ένα τσαρούχι. Ο μεγάλος ευεργέτης μας ποτέ δεν ξέχασε την πατρίδα του Αγιάννη και Άστρος.
Το 1756έφυγε από την Καρύτσα του Αγιάννη15 χρονών οΔημήτριος Καρυτσιώτης και δεν δημιούργησε το ιστορικό Άστρος εκείνη την ημέρα, που υπήρχε πολύ νωρίτερα . Ήθελε να τελειώσει τη ζωή του , με την τελευταία λέξη και επιθυμία του στη διαθήκη του και στο επίγραμμα του τάφου του που έγραψε ο ίδιος , τονίζοντας στους μεταγενέστερους δεν ξέχασε την πατρίδα του τον Αγιάννη καιτο «Άστρος» και την μεγάλη σημασία για την δέσμευση του, για«γράμματα» και μόρφωση των νέων της πατρίδας του.
«1798ΕΝ ΜΗΝΙ ΙΟΥΛΙΩ 18 , Η ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΑ…Ο ΤΟΠΟΣ ΟΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΙ ΕΙΝ’ Η ΑΥΤΟΥ ΠΑΤΡΙΔΑΚΑΡΥΤΣΙΩΤΗΣ ΛΕΓΕΤΑΙ ΠΑΝΤΟΥ Η ΑΥΤΗ ΦΑΜΙΛΙΑ….» «Παραιτώ της πατρίδος μου το κτίριον της Σχολής και το υποτακτικόν ( Αγροκήπιο)του Άστρους με όλα τα συμπεριλαμβανόμενα εις το κοντράτο (συμβόλαιο) καμωμένου παρ εμού.Μάϊος 1819 Δ.Καρυτσιώτης». Εις της διαθήκην του την 27η Φεβρουαρίου 1819 στη Τεργέστη οΔημήτριος Καρυτσιώτης, αναφέρει εις παράγραφον 5 της διαθήκης του «5) Αφήνω εις την πατρίδα μας (χωρίον μας) το κτίριον του σχολείου και την περιουσίαν του Άστρους (Astro)ως είναι»( Φλουδας ,Θυρεατικα Β’ σελ 312).
1765 -Έγινε η “Ανασύστασις τη εν τη χώραΑγίω Ιωάννητου Ναυπλίου Ελληνικής Σχολής”.
Το 1765 στο Πατριαρχικό Συνοδικόν Σιγιλλιώδες “Ανασύστασις τη εν τη χώρα Αγίω Ιωάννη του Ναυπλίου Ελληνικής Σχολής” περιέχει αναφορά ” εν Μετόχιον εκείσε του Αγίου Δημητρίου ,υπάρχον μεν του Μοναστηρίου του Σωτήρος Χριστού επιλεγομένου της Λουκούς”. Το σχολείο του 1765 αναφέρεται σαν σχολείου Αγίου Ιωάννου «Ναυπλίου “, γιατί θρησκευτικά τότε η περιοχή υπάγετο στο Ναύπλιο ,αλλά έκδηλα είναι για τον Αγιάννη Κυνουρίας αφού αναφέρεται το μετόχι του Αγίου Δημητρίου , ξωκλήσι του Αγιάννη, της μονής Λουκούς στο Άστρος.
Το 1798ανήγειρε τηνμεγαλοπρεπήκαι «καλλιμάρμαρο» Σχολή Καρυτσιώτη , στον λόφοΚουτρίτου Αγιάννη.
Το 1798,ο Αγιαννίτης εθνικός ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης (1741 – 1819)ανήγειρε την μεγαλοπρεπήκαι «καλλιμάρμαρο» Σχολή Καρυτσιώτη , στον λόφοΚουτρίτου Αγιάννη και το 1805επίσης ανήγειρε το παράρτημα της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη στην “πατρίδα”του Άστρος.Δείτε το σύνδεσμο για περισσότερα. Σχολή Καρυτσιώτη – astrosgr.com
1805-Η ” πεδιάδα του Άστρους» είναι το Ξεροκάμπι του Αγιάννη,
Ο Leake 500 χρόνια αργότερα το 1805 επιβεβαιώνει την αναφορά του 1256 του Χρονικού του Μορέως και την αναφορά του 1320 του Aνδρόνικου Β’ Παλαιολόγουγια « την πεδιάδα του Άστρους» στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη, αποκαλούσε Αγιαννίτικα Καλύβια .«Αυτός ο δρόμος φεύγει στα αριστερά του Eλληνικού φρουρίου (Κάστρου Εστέλλα=Άστρος) που είδα απότην πεδιάδα του Άστρους, (δηλ από το Ξεροκάμπι) που βρίσκεται δύο μίλια πάνω από τα Αγιαννίτικα Καλύβια, μετά μπαίνει στο καλλιεργούμενο κάμπο του Ξεροκάμπικοντά στον Αγιάννη».(Leake Travels in Morea,σελ 492) .« στην πεδιάδα είναι τα καλύβια που ανήκουν στα χωριά Άγιος Ιωάννης, (το σημερινό Άστρος),Μελιγού, Κορακοβούνι και Πραστός (Άγιος Ανδρέας)» (Leake Travels in Morea σελ 483).Δείτε το σύνδεσμο για περισσότερα. Αναφορές του Ληκ τo 1805 , Περιήγησις εις Πελοπόννησον (Leake, Travels in the Morea) – astrosgr.com
1812, ” Το 1812 ο Λόγιος Ερμής γράφει (σ.114-115), ο φιλόκαλος Καρυτσιώτης διατρίβων εις Τεργέστην εσύστησεν σχολείον εις την ιδίαν πατρίδα καλουμένην Άγιος Ιωάννης του Άστρου“.
Το 1820 ο Αγιαννίτης προεστός Πάνος Σαρηγιάννης, γαμπρός του Παπάζογλου, μαζί με τον Γεώργιο Τροχάνη, τους αδερφούς Ζαφειροπόπουλους (Πάνος, Κωνσταντίνος και Ιωάννης) και άλλους, γίνονται μέλη της Φιλικής Εταιρείας στην Κωνσταντινούπολη . Την ίδια χρονιά μυούνται στην Τεργέστη οι Προκόπιος και Ιωάννης Καρυτσιώτης. Τέλος την ίδια χρονιά, οι Πάνος Σαρηγιάννης και Αναγνώστης Κοντάκης, μάζευαν λεφτά και έκλειναν τα στόματα των Τούρκων, καθησυχάζοντάς τους, ενώ από την άλλη μεριά συγκέντρωναν πολεμοφόδια. Άλλοι Αγιαννίτες φιλικοί ήταν: ο Ιωάννης Ματθαίος και Γεωργάκης Διγενής, για τους οποίους δεν γνωρίζουμε πότε και που μυήθηκαν. Στις αρχές του 1821 ο ηγούμενος της Μονής Μαλεβής, Νεόφυτος Τζαφέρης (Ζαφείρης ή Ζαφειρόπουλος) μαζί με τους ηγούμενους των Μονών Θεολόγου, Ιωσήφ Μπουλούκο και Παλαιοπαναγιάς, Νικηφόρο Κοράλλη κατά τη διάρκεια ομαδικού ταξιδιού στις Σπέτσες γίνονται μέλη της Φιλικής εταιρίας. Το ταξίδι αυτό δημιούργησε υποψίες στους Τούρκους, οι οποίοι ζήτησαν εξηγήσεις από τον προεστό Πάνο Σαρηγιάννη.
Στις 24 Μαρτίου 1821ο Πάνος Σαρηγιάννης κηρύσσει την έναρξη της επανάστασης στον Άγιο Ιωάννη.Την ίδια μέρα κηρύσσεται η επανάσταση και στον Άγιο Πέτρο, από τον Αναγνώστη Κοντάκη. Αμέσως οι Αγιοπετρίτες συλλαμβάνουν τον καδή (=διοικητή) του χωριού τους και τον φυλακίζουν στην Σχολή Καρυτσιώτη στον Αγιάννη. Την ίδια μέρα πάνω από 100 Αγιαννίτες οργανώνονται σε στρατιωτικά σώματα. Κύριος οπλαρχηγός του χωριού ορίζεται ο Γεωργάκης Διγενής. Λίγες μέρες αργότερα φτάνουν στο χωριό και οι αδερφοίΖαφειρόπουλοι (Πάνος, Κωνσταντίνοςκαι Ιωάννης), από το εξωτερικό.
Την επόμενη μέρα (25η Μαρτίου)ο Γεωργάκης Διγενής, με 200 άνδρες, μαζί με τον Πάνο Σαρηγιάννη, φτάνουν στο Στρατόπεδο των Βερβένων, ή αλλιώς κελάρι. Εκεί συγκεντρώθηκαν πολεμοφόδια, όπλα και άνδρες και αποτέλεσε ορμητήριο των Ελλήνων της περιοχής εναντίον των Τούρκων. Υπεύθυνος του κελαριού ορίστηκε ο ΑγιαννίτηςΓεώργιος Τροχάνης.
Στις 18 Μαϊου 1821 οι Αγιαννίτες πολεμούν δυναμικά στην τριπλή μάχη Βερβένων – Δολιανών – Δραγουνίου, υπό την αρχηγία του Πάνου Ζαφειρόπουλου (Άκουρου) και του Γεωργάκη Διγενή. Ο δε Γεωργάκης Διγενής έπεσε ηρωϊκά αμυνόμενος στο Δραγούνι, μαζί με άλλους 17 Αγιαννίτες, από τις δυνάμεις του Κεχαγιάμπεη.
Στις 20 Ιουνίου 1821 ο Δημήτριος Υψηλάντηςήρθε στο Άστρος για συγκεκριμένο σκοπό, να συναντήσει τους ανθρώπους της περιοχήςκαι τον Πάνο Σαρηγιάννη που τον φιλόξενησε αρχικά στο σπίτι τους στο Άστρος, δίπλα στο αργοκήπιο του Καρυτσιώτη και την ίδια ημέρα της άφιξης στο σπίτι του στο Σουληνάρι του Άγιαννη.Στο αγροκήπιο Καρυτσιώτη στο Άστρος, εκεί που υπήρχαν κάτοικοι στην περιοχή ,έγινε συνάντηση και γεύμα με τους στρατιωτικούς και τους τους προεστούς της περιοχής , όπου διάβασε το έγγραφο του αδελφού του Αλέξανδρου Υψηλάντη που τον διόριζε «πληρεξούσιο του Γενικού Επιτρόπου της Αρχής».
Ο Δημήτριος Υψηλάντης το 1821 πέρασε απότο λιμάνι της περιοχής Σκάλα η Σκάλα του Άστρους,τότε δεν υπήρχε οικισμός στην τοποθεσία στην θέση που βρίσκεται σήμερα το σημερινό Παράλιο Άστρος. Το 1821 δεν υπήρχαν άλλα μεταφορικά μέσα και από εκεί ο Κολοκοτρώνης , ο Άκουρος και άλλοι στρατιωτικοί με τμήματα στρατού τον συνόδευσαν θριαμβευτικά μέχρι τον ενδιάμεσο προορισμό του στο Άστρος, «ενώ ο λαός της Κυνουρίας με δάκρυα χαράς και συγκινήσεως εφώναζεν » «Καλώς ήρθες, Αφέντη» .Ήρθε στο Άστρος και πέρασε από την Σκάλα του Άστρους , όπως σήμερα λέμε για τους επισκέπτες « ήρθαν στη Αθήνα», δεν λέμε ήρθαν στο Μακρόπουλο, και κανένας μέχρι σήμερα δεν αποκάλεσε το Μακρόπουλο Αθήνα.
Η Αστρεινή παράδοση , φέρει τον Κολοκοτρώνη να παραθέτει γεύμα το 1821 στο Άστρος στο Δημήτριο Υψηλάντη, το γνωστό ως Κολοκοτρωνέικο τραπέζι, γίδα ψητή στρωμένη σε φύλλα, ασκί με ρετσινόκρασο και ψωμί. Το γεύμα έγινε στο αγροκήπιο του Καρυτσιώτη στο Άστροςκάτω από το τίλιο ,που ακόμα υπάρχει και αργοπεθαίνει, και είχε πολλά δένδρα και νερό από το “σούγελο του Καρυτσιώτη” , στο χώρο υπάρχει σχετική πινακίδα, δίπλα στην Σχολή Καρυτσιώτη (σήμερα Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους). Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης εις τα Απομνημονεύματα του αναφέρει το γεύμα στον Δημήτριο Υψηλάντη έγινε « εις τους ίσκιους των δένδρων του Άστρους» (Φλούδας Θυρεατικά Β) και ο Γ.Τερτσέτης αναφέρει «συνέτρωγαν ο Δημήτριος Υψηλάντης και ο Κολοκοτρώνης εις τους ίσκιους των δένδρων του Άστρους» (Διήγησις Συμβάντων της Ελληνικής φυλής σελ.287).
Ο Υψηλάντης στο γεύμα ρώτησε τον Άκουρο γιατί είχε γένια και πολλά μαλλιά . Ο Άκουρος απάντησε στο πρίγκιπα θα κουρευτεί όταν θα δει την πατρίδα ελεύθερη . Τότε ο Υψηλάντης είπε, ώστε “Άκουρος” θα μείνεις ... Από τότε το παρώνυμον “Άκουρος” κόλλησε στο Άκουρο ,που μάλιστα κράτησε την υπόσχεση του.
Την ίδια μέρα ο Υψηλάντηςανέβηκεστον Άγιο Ιωάννη, όπου φιλοξενήθηκε στο αρχοντικό του Πάνου Σαρηγιάννη στο Σουληνάρι. “την Δευτέραν το εσπέρας έφθασα αισίωςεις τον Άγιο Ιωάννη,…. την 20 Ιουνίου 1821 εν τω Αγίω Ιωάννη την Δευτέραν το εσπέρας .Δημήτριος Υψηλάντης πληρεξούσιος”.(Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, τόμος Γ’, Άγιος Ιωάννης, Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας), Αθήνα , 1983.σελ 46). Την επόμενη μέρα πέρασε από τον Άγιο Πέτρο και τελικά έφθασε στο προορισμό του στο στρατόπεδο των Βερβένων. Ένα μεγάλο και σημαντικό βήμα για την εθνική παλιγγενεσία ήταν γεγονός και η Τριπολιτσά το καταλάβαινε, οι στράτες του Μοριά έκλειναν αποφασιστικά, οριστικά και τελεσίδικα.
1822-Ο Άγιος Ιωάννης ( Αγιάννης) Κυνουρίας, ήταν η πρωτεύουσα του Ελληνικού κράτουςκαι στο «Κυβερνείο» του Αγιάννη είχε την έδρα η επαναστατημένη κυβέρνηση, Προσωρινή Διοίκησις της Ελλάδος.
Aπό τις αρχές το 1821 άρχισαν συζητήσεις μεταξύ των επαναστατημένων για να γίνει ο Αγιάννης η πρωτεύουσα του ελεύθερου Ελληνικού κράτους.Η σχολή Καρυτσιώτη έπαιξε πρωτεύοντα και καθοριστικό ρόλο για να γίνειο Αγιάννης πρωτεύουσα της επαναστατημένης Ελλάδας, της Προσωρινής Διοίκησις της Ελλάδος, από τις 22 Αυγούστου έως την 1 Οκτωβρίου 1822.Το «Κυβερνείο» που βρίσκεται πολύ κοντά στη σχολή Καρυτσιώτη του Αγιάννη ήταν η έδρα της κυβέρνησης. Το χρονικό αυτό διάστημα βεβαιώνεται και από τα Αρχεία των Λαζάρου και Γεωργίου Κουντουριώτη (τ. Α΄, σ. 92 κ.εξ.).
Κόκκινος, «Η κυβέρνησις … απεφάσισε μετά τη βουλής να μεταφέρουν την έδραν των από το Άγιον Ιωάννην του Άστρους εις Καστρί Ερμιονίδας” (Ι.Κουσκουνάς ,Κ. Χασαπογιάννης ,Ι.Κακαβούλιας (1981) Θυρεάτις Γη ( Ιστορία – Αρχαιολογία – Λαογραφία ).
Είναι ενδιαφέρον ότι το 1821 και το 1824 γίνονταν συζητήσεις μεταξύ το επαναστατημένων Ελλήνων ,να γίνει ο Αγιάννης πρωτεύουσα ,υπάρχουν πολλά σχετικά έγγραφα που το επιβεβαιώνουν. Για το λόγο αυτό δεν είναι τυχαίο που ο Αγιάννης έγινε πρωτεύουσα το 1822.
Οι Αγιαννίτες προσέφεραν πολλά και σημαντικά στην Ελληνική επανάσταση του 1821.
Οι Αγιαννίτες προσέφεραν πολλά και σημαντικά στην Ελληνική επανάσταση του 1821 και ο σημαντικότερος από όλους του Αγιαννίτες ήταν ο στρατηγόςΠαναγιώτης Ζαφειρόπουλος (Άκουρος), υπεύθυνου για την στρατιωτική ασφάλεια σε καιρό πολέμου τηs εθνοσυνέλευσης στο Άστρος. Κατά την έναρξη της επανάστασης, υπό την ηγεσία του Πάνου Ζαφειρόπουλου, πάνω από 100 κάτοικοι του Αγιάννη, συμμετείχαν σε μάχες των Δολιανών και των Βερβένων, στην Τριπολιτσά και σε ολόκληρη την Πελοπόννησο. Ο Αγιάννης ανέδειξε και άλλες σημαντικές προσωπικότητες που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην προετοιμασία και κατά τη διάρκεια της επανάστασης και βοήθησαν έμπρακτα στον απελευθερωτικό αγώνα, όπως ο Πάνος Σαρηγιάννης,Ιωάννης Ζαφειρόπουλος , Κωνσταντίνος Ζαφειρόπουλος ,Γεώργιος Τροχάνης, Γεωργάκης Διγενήςπεσόντα μαχόμενος ηρωϊκά στο Δραγούνι το 1821, Προκόπιος Καρυτσιώτης,Γεώργιος Καρυτσιώτης , ΚωνστάντιοςΚοράλλης,Ιωσήφ Κοράλλης,Ματθαίος Πρωτοπαπάς, Ιωάννη Καρυτσιώτης , Ιωάννης Ματθαίος .Από διάφορα σημειώματα μαθαίνουμε ότι στις παραμονές της Επανάστασης υπήρξαν και σημαντικές εισφορές Αγιαννιτών για τον αγώνα. Αυτές ήταν: του Ιωάννη Δ. Ζαφείρη (7552 γρόσια) και Νικολάου Σαρηγιάννη (3380 γρόσια).
ΟοικιστήςτουΠαραλίουΆστρουςΑγιαννίτηςστρατηγόςΠάνος ΖαφειρόπουλοςηΆκουρος με τα αδέλφια του Κωνσταντίνο και Ιωάννη , έκτισε τις οικίες τους στο Κάστρο Παραλίου Άστρους το 1824 ,προνοητικά ανακαίνισε το εγκαταλελειμμένο κάστρο και το 1826 νικηφόρα αντιστάθηκε στον Ιμπραήμ.ΟΠαναγιώτης Ζαφειρόπουλος (Άκουρος) προνοητικά και έξυπνα , έσωσε και διαφύλαξε τα περίπου 1,500 βιβλία της περίφημης Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη αναγνωρίζοντας την μεγάλη σημασία τους , από τις ορδές του Ιμπραήμ αρχικά στο «αρχοντικό« του στον Αγιάννη και αργότερα τα μετέφερε για καλύτερη προστασία στην οικία του στο Κάστρο του Παραλίου Άστρους. Τα βιβλία βρίσκονται σήμερα στο Ίδρυμα Μνήμης Αγελικής και Λεωνίδα Ζαφείρη στο Άστρος.
Το Παράλιο Άστρος έκτισε από το 1832-1845 ο Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος, όπως τιμoύν με αδριάντα του στη κεντρική πλατεία οι Παραλιώτες , «ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ».ΟδιακεκριμένοςΑγιαννίτης Λογοθέτης,φίλος και συνεργάτης του Άκουρου και πρώτος πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου ,ακολούθησε τον Άκουρο και αναφέρει μετά το 1854 για τα γεγονότα της εποχής,«έκτισε την οικίαν του ενταύθα κατά το έτος 1832» στο «Νησί» ,που θεωρείταιαπό τα πρώτα σπίτια του οικισμού , «ωκοδόμησανεις το παράλιοΕργαστήρια»και«το έτος 1838…ήσαν τότε ολίγοι οι κατοικήσαντεςειςπαράλιο».Τον Λογοθέτη ακολούθησαν και άλλοι Αγιαννίτες και ο οικισμός άρχισεσιγά σιγά και δειλά νααναπτύσσεται. Δεν είναι τυχαίο που στονεκλογικόκατάλογοτου1871της«Κοινοτ.ΠαραλίουΆστρους» αναφέρεται πρώτος ο Αγιαννίτης Αναστάσιος Πάσχος του Ιωάννου κτηματίας .
“Στις αρχές Ιουλίου 1826, το στρατιωτικό σώμα του Πάνου Ζαφειρόπουλου κατέσφαξε 400 Άραβες σε ενέδρα που είχε στήσει στον Μεχμέτ αγά της Τριπολιτσάς. Αυτό ήταν πολύ βαρύ πλήγμα για τους Οθωμανούς. Γι’ αυτό ο Ιμπραήμ πασάς κατέστρεψε ολοσχερώς τον Άγιο Ιωάννη και ολόκληρη την επαρχία του Αγίου Πέτρου”.
Ο Ιμπραήμ κατέσφαξε και έκαψε ολόκληρο την Πελοπόννησο, αλλά ποτέ δεν μπόρεσε να νικήσει τον Άκουρο , αν και τον είχε αιχμαλωτίσει προσωρινά , ούτε στο Κάστρο Παραλίου Άστρους στις 5-6 Αυγούστου 1826, κάποιος έπρεπε να αντισταθεί νικηφόρα στον Ιμπραήμ και είναι μεγάλη μας τιμή, αυτός ήταν ο Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος (Άκουρος). Η νίκη του Άκουρου το 1826 στο Κάστρο Παραλίου Άστρους η Ζαφειρόπουλων αναπτέρωσε το ηθικό των επαναστατημένων αγωνιστών και έπαιξε σπουδαίο ρόλο για την Ελληνική επανάσταση την κρίσιμη και δύσκολη τότε χρονική περίοδο.
Η προσφορά του Άκουρου στην απελευθέρωση , όχι στη άλωση , της Τριπολιτσάς είναι αποφασιστική. Η άλωση ήταν μία της πόλης από Τούρκους εισβολείς,η Τριπολιτσά απελευθερώθηκε . Πριν την πτώση της Τριπολιτσάς οι Έλληνες έκαναν πολλές διαπραγματεύσεις με τους Τούρκους και Αλβανούς να τους αφήσουν να φύγουν με την κινητή περιουσία τους, αλλά οι Έλληνες επέμεναν χωρίς τα όπλα τους. Οι διαπραγματεύσεις δεν επέτυχαν, δεν είχαν ακόμα τελειώσει και ο Άκουρος με τον Κονδάκη χωρίς να ειδοποιήσει τον Κολοκοτρώνη και τους άλλους οπλαρχηγούς έδωσε το σήμα για την επίθεση. Ο Μανώλης Δούνιας ανέβηκε στο τείχος για να βοηθήσει τον τούρκο φίλο του τηλεβολιστή που γνώριζε να “διαφύγει” , όπως του είχε υποσχεθεί όταν του νωρίτερα του πήγαινε τρόφιμα. Οι άλλοι τηλεβολιστές δεν ήταν εκεί εκείνη την ώρα ,ο Δούνιας συλλαμβάνει τον φίλο του και κάνει σηνιάλο στους άνδρες του Άκουρου που περίμεναν από κάτω στον προμαχώνα της “πόρτας του Αναπλιού” να ανέβουν με σχοινιά στο τείχος. Γρήγορα ανέβηκαν και γύρισαν τα τηλεβόλα κατά της πόλης. Ανοίγουν την “πόρτα του Αναπλιού”και πρώτος εισέρχεται ξιφήρης ο Άκουρος με τους άνδρες του που περίμενε από κάτω το σηνιάλο του Δούνια. Ανοίγουν τις άλλες πόρτες και ένας μεγάλος σταθμός της Ελληνικής επανάστασης είχε συντελεστεί . Ο Κολοκοτρώνης και οι οπλαρχηγοί συγχώρεσαν τον Άκουρο που δεν τους είχε προειδοποιήσει . Όλοι καυχιόντουσαν η απελευθέρωση της Τριπολιτσάς οφείλεται σε όλους τους Πελοποννησίους , αλλά ο Φωτάκος τους διόρθωσε επιγραμματικά. “Είναι κρίμα μέγιστον να ζητούν να αφαιρέσουν από τους Αγιοπετρίτες και Τσάκωνες το λαμπρό τούτο κατόρθωμα ” Φωτάκοςσελ 128.
Τα ονόματα των 37 αγωνιστών του 21, από το δήμο Θυρέας, που αναφέρονται πιο κάτω, προέρχονται από αιτήσεις που είχαν υποβάλει το έτος 1839, για να λάβουν (σιδηρούν) αριστείο, ως υπηρετήσαντες στρατιωτικώς στον ιερόν υπέρ της πατρίδος αγώνα. Όπως αναφέρεται στις αιτήσεις τους είχαν υποβάλει τα δικαιολογητικά τους στην επιτροπή του Στρατηγού Παναγιώτη Ζαφειρόπουλου ή Άκουρου, ενώ αρκετοί αναφέρουν ότι τελούσαν υπό τις διαταγές του.
Τα ονόματα έχουν ως εξής:
1.- Βασίλειος Θεοδωράκος, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Θυρέας, 40 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1799 και το ΄21 ήταν 22 ετών),
2.- Βασίλειος Πάσχος, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Θυρέας, 48 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1791 και το ΄21 ήταν 30 ετών),
3.- Γεώργιος Ταπεινός, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Θυρέας, 48 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1791 και το ΄21 ήταν 30 ετών),
4.- Γεώργιος Καραμπάτζος, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Θυρέας, 46 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1793 και το ΄21 ήταν 28 ετών),
5.- Γεώργιος Τζέγκος, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Θυρέας, 46 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1793 και το ΄21 ήταν 28 ετών),
6.- Γεώργιος Τριμπίλας, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Θυρέας, 45 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1794 και το ΄21 ήταν 27 ετών),
7.- Γεώργιος Δημαρόπουλος, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Θυρέας, 40 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1799 και το ΄21 ήταν 22 ετών),
8.- Δήμος Ρουμελιώτης, κάτοικος Αγ. Ιωάννου και Άστρους Δήμου Θυρέας, 40 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1799 και το ΄21 ήταν 22 ετών),
9.- Δημήτριος Λεμπέσης, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Θυρέας, 48 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1791 και το ΄21 ήταν 30 ετών),
10.- Δημήτριος (Ρεβιτζίκας) Ρεβεζίκας, κάτοικος Αγ. Ιωάννου και Άστρους Δήμου Θυρέας, 40 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1799 και το ΄21 ήταν 22 ετών),
11.- Δημήτριος Μίχος, κάτοικος Αγ. Ιωάννου και Άστρους Δήμου Θυρέας, 48 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1791 και το ΄21 ήταν 30 ετών),
12.- Ιωάννης Πάσχος, κάτοικος Αγ. Ιωάννου και Άστρους Δήμου Θυρέας, 37 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1802 και το ΄21 ήταν 19 ετών),
13.- Κωνσταντίνος Μπουλουκόπουλος, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Θυρέας, 40 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1799 και το ΄21 ήταν 22 ετών),
14.- Μήτρος Σαρήγιαννης, κάτοικος Αγ. Ιωάννου και Άστρους Δήμου Θυρέας, 48 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1791 και το ΄21 ήταν 30 ετών),
15.- Μαρίνος Ιωάννου, κάτοικος Δήμου Θυρέας, 46 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1793 και το ΄21 ήταν 28 ετών),
16.- Παναγιώτης Κομηνός, κάτοικος Αγ. Ιωάννου και Άστρους Δήμου Θυρέας, 48 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1791 και το ΄21 ήταν 30 ετών),
17.- Παναγιώτης Κοδέλας, κάτοικος Δήμου Θυρέας, 40 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1799 και το ΄21 ήταν 22 ετών),
18.- Πέτρος Ζουράρχοντας, κάτοικος Αγ. Ιωάννου και Άστρους Δήμου Θυρέας, 35 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1804 και το ΄21 ήταν 17 ετών),
19.- Κωνσταντίνος Ζουράρχοντας, κάτοικος Αγ. Ιωάννου και Άστρους Δήμου Θυρέας, 32 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1807 και το ΄21 ήταν 14 ετών),
20.- Στρατηγός Παναγιωτόπουλος, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Δήμου Θυρέας, 39 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1800 και το ΄21 ήταν 21 ετών),
22.- Παναγής …….ρακος1, κάτοικος Μελιγούς του Δήμου Θυρέας, 42 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1797 και το ΄21 ήταν 24 ετών),
23.- Δημήτριος Αγγελέτος, κάτοικος Μελιγούς του Δήμου Θυρέας, 48 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1791 και το ΄21 ήταν 30 ετών),
24.- Θεόδωρος Καμπανίτζας, κάτοικος Μελιγούς του Δήμου Θυρέας, 45 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1794 και το ΄21 ήταν 27 ετών),
25.- Ιωάννης Παππούλιας, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Δήμου Θυρέας, 44 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1795 και το ΄21 ήταν 26 ετών),
27.- Ιωάννης Χασαπογιάννης, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Θυρέας 57 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1782 και το ΄21 ήταν 39 ετών),
28.- Κωνσταντής Βαγγελής, κάτοικος Αγ. Ιωάννου και Άστρους Δήμου Θυρέας, 42 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1797 και το ΄21 ήταν 24 ετών),
29.– Κωστάντιος Κοράλλης, ηγούμενος της Μονής Λουκούς, …………………
30.– Νικόλαος Γαρδικιώτης, κάτοικος Αγ. Ιωάννου και Άστρους Δήμου Θυρέας, 42 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1797 και το ΄21 ήταν 24 ετών),
31.- Νικόλαος Σακελλαρίου, κάτοικος Μελιγούς του Δήμου Θυρέας, 38 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1801 και το ΄21 ήταν 20 ετών),
32.- Δημήτριος Θεοφίλου, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Δήμου Θυρέας, 38 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1801 και το ΄21 ήταν 20 ετών),
33.- Δημήτριος Αγρανιώτης, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Δήμου Θυρέας, 40 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1799 και το ΄21 ήταν 22 ετών),
34.- Δημήτριος Κολοκοτρώνης, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Δήμου Θυρέας, 50 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1789 και το ΄21 ήταν 32 ετών),
35.- Γεώργιος Σαράντος, κάτοικος Μελιγούς του Δήμου Θυρέας, 47 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1792 και το ΄21 ήταν 29 ετών),
36.- Αντώνιος Μάνας, κάτοικος Μελιγούς του Δήμου Θυρέας, 38 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1801 και το ΄21 ήταν 20 ετών),
37.- Θανάσης Κορδόνης, κάτοικος Αγ. Ιωάννου και Άστρους Δήμου Θυρέας, 40 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1799 και το ΄21 ήταν 22 ετών).
Πατήστε εδώ για να δείτε ένα δείγμα από τις αιτήσεις των προαναφερόμενων.
Οι Αγιαννίτες ήταν έτοιμοι για να ξεκινήσουν τον αγώνα της απελευθέρωσης του έθνους. Συμμετείχαν ενεργά και στις μάχες των Δολιανών, Βερβένων, Τριπολιτσάς, Δερβενακίων, Βαλτετσίου κ.α.. Εδώ παραθέτουμε κατάλογο με τα ονόματα των Αγιαννιτών αγωνιστών που μας διασώθηκαν, 97 στο σύνολο:
Για πολλούς αιώνες μέχρι την δεκαετία του 1950 ο Αγιάννης του Άστρους ,σημερινός θερινός οικισμός του Άστρους, αποτελούσε το μητροπολιτικό κέντρο της Θυρέας,” Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας)”, ενδεικτικά αναφέρουμε πριν τον 1821 είχε δέκα τρεις εκκλησίες και εξωκκλήσια.
Τα χωριά του Πάρνωνα εκχριστιανίστηκαν περίπου τον 9ον αιώνα και από υπερβολικό σεβασμό πολλά πρόσθεσαν την λέξη Άγιος στο όνομα τους , όπως Άγιος Ιωάννης ,Άγιος Πέτρος, Άγιος Νικόλαος ,Άγιος Ανδρέας ,¨Αγιος Βασίλειος,¨Αγιοι Αώματοι,Άγιος Πανελεήμονασς, Άγια Σοφιά ,Άγιος Γεώργιος, Κοσμάς και γέμισαν το τόπο με εκκλησίες και μοναστήρια .Επίσης όνόμασαν «Αγιες» πολλές τοποθεσίες.Για το λόγο αυτό ο Πάρνωνας ονομάστηκε και το «Άγιον Όρος» της Νότιας Ελλάδας.
Το 1826 το χωριό καταστράφηκε ολοσχερώς από τις ορδές του Ιμπραήμ, ενώ την ίδια τύχη είχαν και άλλα χωριά της περιοχής ,όπως Άγιος Πέτρος, Βέρβενα , Πραστός, Σίταινα και άλλα .Ο Ιμπραήμ κατέστρεψε ολοσχερώς την Σχολή του Καρυτσιώτη επίσης και πολλές εκκλησίες σον Αγιάννη , όπως την μητρόπολη στο Σουληνάρι του Άγιου Βασιλείου, του Αγίου Ευστρατίου, του Αγίου Πέτρου και πολλές άλλες.
«CastiellolaEstella» (Kάστρο του Άστρους) (1256), στο Αγιάννη του Άστρους
«CastiellolaEstella» (Kάστρο του Άστρους) (1256), στο Αγιάννη του Άστρους . Το CastiellolaEstella (Κάστρο Εστέλλα =Kάστρο του Άστρους) βρίσκεται σίγουρα και τεκμηριωμέναστον Αγιάννη του Άστρους στην τοποθεσία Ξεροκάμπι, πάνω από «τον αιγιαλόντου άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής».
“ Και δη εν τη αραγωνιακή παραλλαγή του Χρονικού του Μωρέως αναφέρεται ότι ο πρίγκιψ του Μωρέως Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος προς ευκολωτέραν υποταγήν των Τσακώνων έκτισε , τω 1256, το κάστρον, όπερ καλείται la Estella” Παραθέτω…. Et le princep por mellor senyorear los fizo alli un castiello suso en las montanyas, el qual se clama la Estella (σ.93)» «Όθεν το castiello la Estella (=Άστρος) πρέπει να αναζητήσωμε στα ενδότερα της Κυνουρίας « suso en las montanyas”,.( Νίκο Α. Βέη , Μνείαιτου Άστρους. σελ 93)
“Κατά την εμήν γνώμην μετά τας ανωτέρω εξηγήσεις πιθανώτατα δυνάμεθα να ταυτίσωμεν το Κάστρο της Ωριάς του Πάρνωνος προςτο Estella =Άστρος”.(Ν.Βέης Μνήμαι του Άστρους (σελ 99,100)
«Αυτός ο δρόμος φεύγει στα αριστερά του Eλληνικού φρουρίου ( κάστρο Εστέλλα =Άστρος ) που είδα από τηνπεδιάδατουΆστρους, (δηλ από το Ξεροκάμπι ) πουβρίσκεταιδύομίλιαπάνωαπόταΑγιαννίτικαΚαλύβια, μετά μπαίνει στο καλλιεργούμενο κάμπο του Ξεροκάμπι κοντά στον Αγιάννη».(Leake Travels in Morea,σελ 492).
«περί τον αιγιαλόν τουάστρου εις τον κάμπον της μαλεβής» (Aδρόνικος Β’ Παλαιολόγος (1259-1332 μ.χ σελ.114.)
«Γνωρίζουμε ότι μετά την κατάκτηση της Μονεμβασίας ο Βιλλαρδουίνος έχτισε ένα κάστρο το 1256 πάνω στα βουνά για να ελέγχη τους Τσάκωνες. Η σχετική αναφορά στο «Βιβλίο των Άθλων» έχει ως εξής. Et le princep por mellor fenyorear los fizo alli un castiello suso en las montagnas, el qual se clama la Estella (Libro σ.49» Αναστάσιος Ι. Μπάλλας,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών,Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών Άστρος ( σ.209-210 Κάστρο Άστρους )
Οι διακεκριμένοι ακαδημαϊκοί ιστορικοί μελετητές Νίκος Βέης , Σπ. Λάμπρος , Κ.Ρωμαίος, Αδαμ. Αδαμαντίου και Αναστάσιος Ι. Μπάλλας , και άλλοι διακεκριμένοι καστρολόγοι τοποθέτησαν πειστικά το κάστρο Εστέλλα του Αραγωνικού Χρονικού του Μορέως » που έκτισε το 1256 ο Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος «επάνω εις τα όρη » suso en law montanyas , στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη, ανάμεσα στα χωριά Άγιος Ιωάννης και Άγιος Πέτρος.
Όλοι οι ιστορικοί μελετητές συμφωνούν και ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β’ Παλαιολόγος το«CastiellolaEstella»(Kάστρο του Άστρους) (1256), βρίσκεται στο Αγιάννη του Άστρους, στην τοποθεσία «Ξεροκάμπι», πάνω από του «άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής» Το 1256 ο Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος έκτισε στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) Κυνουρίας στη θέση «Ξεροκάμπι» (2 χλμ ) σε ένα απόκρημνο λόφο σαν μία «φυσική πυραμίδα» «το κάστρον, όπερ καλείται » …«Castiello la Estella» (Kάστρο του Άστρους) (1256), » προς ευκολωτέραν υποταγήν των γειτόνων Τσακώνων στη Σίταινα , Καστάνιτσα και Πραστό, εκεί που ήταν οι Τσάκωνες , «επάνω εις τα όρη » suso en law montanyas , όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μορέως. (Η φωτογραφία από το φίλο και γείτονα μας στη παλιά “μητρόπολη του Αγιάννη Σουληνάρι” Θόδωρο Μαγκλή) .
Από το «CastiellolaEstella» (Kάστρο του Άστρους) (1256), στο Αγιάννη του Άστρους, διακρίνεται στο βάθος μέρος της τοποθεσίας «Ξεροκάμπι», του «άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής». (Aδρόνικος Β’ Παλαιολόγος).
Δείτε τους παρακάτω πέντε συνδέσμους για περισσότερα.
Το αρχοντικό του Πάνου Σαρηγιάννη στην «μητρόπολη Σουληνάρι» του Αγιάννη .
Ο Πάνος Σαρηγιάννης φιλόξενησε τον Δημήτριο Υψηλάντη, αρχικά στο σπίτι τους στο Άστρος, δίπλα στο αργοκήπιο του Καρυτσιώτη, και την ίδια ημέρα της άφιξης στο σπίτι του στο Σουληνάρι του Άγιαννη. «την Δευτέραν το εσπέρας έφθασα αισίωςεις τον Άγιο Ιωάννη,…. την 20 Ιουνίου 1821 εν τω Αγίω Ιωάννη την Δευτέραν το εσπέρας .Δημήτριος Υψηλάντης πληρεξούσιος» .(Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, τόμος Γ’, Άγιος Ιωάννης, Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας), Αθήνα , 1983.σελ 46).
ΥΑ ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Β1/Φ30/65069/3340/1-8-2005, ΦΕΚ 1194/Β/30-8-2005 Χαρακτηρισμός της πλατείας σχολής Καρυτσιώτη και τμήματος του αγροκηπίου, στο Άστρος Κυνουρίας, ως ιστορικού τόπου.
“Στο αγροκήπιο αυτό έλαβαν χώρα δύο σημαντικά γεγονότα της Επαναστάσεως, το γνωστό ως «κολοκοτρωναίικο τραπέζι της συμφιλίωσης» στις 19 Ιουνίου 1821, στο οποίο είχαν προσέλθει οι οπλαρχηγοί, προκειμένου να ξεπεραστούν οι αντιθέσεις και να ομονοήσουν για την επιτυχία της Επανάστασης που τότε ξεκινούσε, καθώς επίσης και η Β΄ Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων (30 Μαρτίου έως τις 18 Απριλίου του 1823)με την παρουσία οπλαρχηγών, πολιτικών, πλήθους λαού και στρατού. Εντός της Σχολής η οποία περιλαμβάνεται στον υπό κήρυξη χώρο, συντάχθηκε η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης».
Στις 20 Ιουνίου 1821 ο Δημήτριος Υψηλάντηςήρθε στο Άστρος για συγκεκριμένο σκοπό, να συναντήσει τους ανθρώπους της περιοχήςκαι τον Πάνο Σαρηγιάννη που τον φιλόξενησε αρχικά στο σπίτι τους στο Άστρος, δίπλα στο αργοκήπιο του Καρυτσιώτη και την ίδια ημέρα της άφιξης στο σπίτι του στο Σουληνάρι του Άγιαννη.Στο αγροκήπιο Καρυτσιώτη στο Άστρος, εκεί που υπήρχαν κάτοικοι στην περιοχή ,έγινε συνάντηση και γεύμα με τους στρατιωτικούς και τους τους προεστούς της περιοχής , όπου διάβασε το έγγραφο του αδελφού του Αλέξανδρου Υψηλάντη που τον διόριζε «πληρεξούσιο του Γενικού Επιτρόπου της Αρχής».
ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 ”Πρωτεύουσα αυτού” , “ Άγιος Ιωάννης το θέρος τον δεν χειμώνα το Άστρος”
Θεωρούμε αναγκαίο, διακόσια χρόνια αργότερα, να ερμηνεύσουμε αναλυτικά, πειστικά και τεκμηριωμένα τα παρακάτω ιστορικά στοιχεία για το δήμο Θυρέας , αν και είναι σαφέστατα και αυτονόητα, γιατί πρόσφατα ακούγονται πολλά και για να βοηθήσουμε το δημόσιο διάλογο και την ιστορική αλήθεια.
Αναφέρουμε συνοπτικά σχετικούς με το θέμα μας κανόνες της ιστοριογραφίας.
«Όλβιος όστις ιστορίης έσχεν μάθησιν» Ευριπίδης
«Αν λείπει το στοιχείο της αλήθειας, η ιστορία καταντά «ανωφελές διήγημα».” Πολύβιος
ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841Το 1841 , Δήμος “Θυρέας”,“Τα συνιστώντα τον νέο δήμον χωρία”, “Άγιος Ιωάννης, Άστρος , Μελιγού ,Πλάτανος“,”Πρωτεύουσα αυτού”, “Άγιος Ιωάννης το θέρος τον δεν χειμώνα το Άστρος”
Με την πρώτη διοικητική διαίρεση του ελληνικούκράτους το 1835,συστάθηκε ο ΔήμοςΘυρέας, με διάταγμα της 9ης (21ης) Νοεμβρίου 1834 / 12ης Μαΐου 1835, σύμφωνα με το οποίο συστάθηκαν οι πρώτοι δήμοι της Αρκαδίας και της Κυνουρίας. Αμέσως μετά την απελευθέρωση από 400 χρόνων σκλαβιάς, οι Θυρεάτεςπρόγονοι μας πριν διακόσια χρόνια το 1835 ήξερανκαλά και εθυμούντο την ιστορία μαςαυτονόητα ονόμασαν το ΔήμοΘυρέας από την αρχαία πόλη τηςΘυρέας ,που βρισκόταν στην περιοχή του Άστρους, στο κάμπο της Θυρέας.
ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835 .
Σύσταση του δήμου με έδρα τον οικισμό Άγιος Ιωάννης.
Το 1835 ο δήμος περιλαμβάνει τα χωριά Άγιος Ιωάννης, Άστρος και Μελιγού.
ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841
Ο οικισμός Άστρος ορίζεται χειμερινήέδρα του δήμου
Ο οικισμός Άγιος Ιωάννης ορίζεται θερινή έδρα του δήμου.
Ο δήμος Πλατανούντος καταργείται.
O oικισμός Πλάτανος αποσπάται από το δήμο(Πλατανούντος) και προσαρτάται στο δήμο Θυρέας
Το 1841 ο δήμος περιλαμβάνει τα χωριά Άγιος Ιωάννης,Άστρος , Μελιγού και Πλάτανος
ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845
Ο οικισμόςΠαράλιον Άστροςπροσαρτάται στο δήμο Θυρέας
Το 1845 ο δήμος περιλαμβάνει τα χωριά Άγιος Ιωάννης,Άστρος , Μελιγού , Πλάτανος καιΠαράλιον Άστρος.
ΦΕΚ 50Α – 25/07/1879
Ο οικισμός Τρεστενά (Χάραδρος) προσαρτάται στο δήμο Θυρέας
ΦΕΚ 59Β – 17/06/1897
Ο οικισμός Ξηροπήγαδον προσαρτάται στο δήμο Θυρέας
ΦΕΚ 252Α – 24/08/1912. Ο δήμος (Θυρέας)καταργείται.
Τα δύο παραπάνω ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 και ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845περιέχουν σαφέστατα την ιστορική αλήθεια για το Άστρος το 1841 και το Παράλιο Άστρος το 1845 .Η παραπάνω φωτογραφία τουΦΕΚ 5Α – 08/03/1841( φωτογραφία όχι αντιγραφή) και το ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 τα λένε όλα διαυγέστατα και σαφέστατα, αρκεί να μπορούμε σε απλά Ελληνικά να διαβάσουμε προσεκτικά και να καταλάβουμε το περιεχόμενο τους.
Θεωρούμε αναγκαίο , διακόσια χρόνια αργότερα, να ερμηνεύσουμε αναλυτικά, πειστικά και τεκμηριωμένα τα παρακάτω ιστορικά στοιχεία για το δήμο Θυρέας , αν και είναι σαφέστατα και αυτονόητα, γιατί πρόσφατα ακούγονται πολλά και για να βοηθήσουμε το δημόσιο διάλογο και την ιστορική αλήθεια.
Συνοπτικά τα τέσσερα συμπεράσματα μας.
1)Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης). Το 1835 συστάθηκε ο δήμος Θυρέαςκαι η έδρα του δήμου από το 1835 μέχρι το 1841 είναι ο οικισμός Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης) και ο Αγιάννης είναι η θερινή έδρα του δήμου από το 1841-1912.
2)Άστρος. ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 .Ο οικισμός ορίζεται χειμερινή έδρα του δήμου Θυρέας. Στο ΦΕΚ του 1841 η αναφοράΆστροςείναι αναμφισβήτητα για το σημερινό Άστρος.
3) Παράλιο Άστρος. Το 1845 ο νεότερος οικισμός της περιοχής για πρώτη φορά «προσαρτάται» στο δήμο Θυρέας επίσημα με το όνομα Παράλιο Άστρος. ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845Πριν το 1845δεν είχε άλλο επίσημο όνομα( το όνομα της τοποθεσίας ήταν Σκάλα η Σκάλα του Άστρους).
4)Οι σπουδαιότερες αναφορές πριν το 1823. (Οι παρακάτω 6 αναφορές (και πολλές άλλες ) είναι σαφέστατες ).
1823,ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΗΣ Β’ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΕΙΣΗΣ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ
1823,ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ ΗΤΟΙ ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΝ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ Β’ ΕΘΝΙΚΗΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΝ
1823 Διακήρυξητης Εθνοσυνέλευσης-«Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη»
1823, O Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, πρόεδρος του Εκελεστικού (δηλ.Πρωθυπουργός) ,”ηΕθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος”.
1844, Πρακτικά των Συνεδριάσεων της Βουλής των Ελλήνων“και ο τόποςούτος εψηφίσθη και παρ’ αυτήςΆστρος“.
1841-2024, ΦΕΚ , Άστρος και Παράλιο Άστρος
Παρακάτω αναλυτικά και τεκμηριωμένακαταθέτουμε τα συμπεράσματα μας για τις παραπάνω τέσσερις ενότητες.
Το ιστορικόν Άστρος και ο ‘Αγιος Ιωάννης (Αγιάννης) είναι μία κοινότητα και το κυριότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν για πολλούς αιώνες και έχουν μέχρι σήμερα. σπίτια στο Άστρος και στον Αγιάννη του Άστρους. Από το Αγιάννη προήλθε το Άστρος ,το Παράλιο Άστρος και άλλοι μικροί οικισμοί.
Από, Διοικητικές μεταβολές της Τ.Α.-ΕΕΤΑΑ (eetaa.gr)
(ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835). Ο οικισμός ορίζεται έδρα του δήμου Θυρέας.
(ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841).Ο οικισμός ορίζεται θερινή έδρα του δήμου Θυρέας
ΦΕΚ 252Α – 24/08/1912. Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Θυρέας και προσαρτάται στην κοινότητα Άστρους
ΦΕΚ 250Α – 24/08/1915 Ο οικισμός ορίζεται θερινή έδρα της κοινότητα Άστρους .
ΦΕΚ 244Α-04-12-1997. Ο οικισμός αποσπάται από τον δήμο Άστρους και προσαρτάται στο δήμο Βόρειας Κυνουρίας
Τα σχόλια και οι ερμηνείες είναι περιττά, συνοπτικά ο Άγιος Ιωάννης ήταν η πρώτη πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας σύμφωνα με το ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835 απότο 1835μέχρι το 1841 καιήταν η θερινή πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας σύμφωνα με το ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841, από το 1841 μέχρι το 1912.
Αναφέραμε την αρχή το ιστορικόν Άστρος και ο Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης) είναι μία κοινότητα και το κυριότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι,για το λόγο θα σχολιάσουμε τις λανθασμένες ανακρίβειες σχετικά με την πρωτεύουσα του Δήμου Θυρέας το 1841 ,που είναι και σχετικές με τον Αγιάννη. Ο Άγιος Ιωάννης ήταν η πρώτη πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας σύμφωνα με το ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835απότο 1835μέχρι το 1841καιήταν η θερινή πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας σύμφωνα με το ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841, από το 1841 μέχρι το 1912.
Στο ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 αναφέρεται Δήμος “Θυρέας” , “Τα συνιστώντα τον νέο δήμον χωρία”, “Άγιος Ιωάννης, Άστρος , Μελιγού ,Πλάτανος“, ”Πρωτεύουσα αυτού” , “ Άγιος Ιωάννης το θέρος τον δεν χειμώνα το Άστρος” και στο ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 Ο οικισμός Παράλιον Άστρος προσαρτάται στο δήμο Θυρέας.Τα δύο ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 και ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 περιέχουν σαφέστατα την ιστορική αλήθεια για το Άστρος το 1841 και το Παράλιο Άστρος το 1845 .Η παραπάνω φωτογραφία τουΦΕΚ 5Α – 08/03/1841( φωτογραφία όχι αντιγραφή) και το ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 τα λένε όλα διαυγέστατα και σαφέστατα, αρκεί να μπορούμε σε απλά Ελληνικά να διαβάσουμε προσεκτικά και να καταλάβουμε το περιεχόμενο τους.
Άστρος.ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841.Ο οικισμός ορίζεται χειμερινή έδρα του δήμου Θυρέας. Στο ΦΕΚ του 1841 η αναφοράΆστρος είναι αναμφισβήτητα για το σημερινό Άστρος.
Παράλιο Άστρος.Το 1845 ο νεότερος οικισμός της περιοχής για πρώτη φορά «προσαρτάται» στο δήμο Θυρέας επίσημα με το όνομα Παράλιο Άστρος. ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 Πριν το 1845 δεν είχε άλλο επίσημο όνομα( το όνομα της τοποθεσίας πριν το 1845 ήταν Σκάλα η Σκάλα του Άστρους).
Ο γενικός κανόνας είναι πρωτεύουσα γίνεται ο μεγαλύτερος η ο ιστορικός οικισμός της περιοχής, αυτό κάνουν όλοι και σίγουρα δεν γίνεται πρωτεύουσα ένας καινούργιος οικισμός πριν κτιστεί η πριν ονομαστεί επίσημα από το Ελληνικό κράτος. Η άποψη το Ελληνικό κράτος το 1823 ονόμασε επίσημα τον οικισμό στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας που έγινε η Εθνοσυνέλευση Άστρος ,που αναμφισβήτητα υπήρχε πολύ νωρίτερα από το 1823 ,και αμέσως το 1836 ,1841 επίσης ονόμασε με το ίδιο όνομα Άστρος και ταυτόχρονα έκανε πρωτεύουσα του Δήμου Θυρέας το καινούργιο γειτονικό οικισμό στην τοποθεσία Σκάλα η Σκάλα του Άστρους, απέχει από το Άστρος 4 χλμ, και τα πρώτα σπίτια άρχισαν να κτίζονται το 1832 από τον Άκουρο, (που αποκαλούσε αργότερα την τοποθεσία “το ακατοίκητο τούτο μέρος”), είναι τουλάχιστον λανθασμένη και δεν γίνεται πιστευτή από κανέναν . Στο Ελληνικό κράτος υπάρχει συνέχεια και σοβαρότητα ,χωρίς αντιφάσεις και αναθεωρήσεις , το 1823,1836,1841 και το 1845. Αδιαφιλονίκητα το Ελληνικό κράτος δεν θα αναθεωρούσε τόσο σύντομα στο ΦΕΚ 1845 ,χωρίς σχόλια και ερμηνείες ,ότι ανέφερε στο ΦΕΚ 1841 ”Πρωτεύουσα αυτού”, “Άγιος Ιωάννης το θέρος τον δεν χειμώνα το Άστρος” , ούτε αναθεώρησε από το 1841 και 1845 αδιάκοπα μέχρι σήμερα. ΆστροςΦΕΚ 244Α-04-12-1997. Ο οικισμός αποσπάται από τον δήμο Άστρους και ορίζεται έδρα του δήμου Βόρειας Κυνουρίας.
Το Άστρος αναμφισβήτητα ήταν ο μεγαλύτερος οικισμός της περοχής πριν το 1823 και είχε πολύ πρόσφατη μεγάλη ιστορία. Η διακήρυξη σαφέστατα αναφέρει, «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη», υπήρχε επίσημα τουλάχιστοναπό το 1823, και θα έπρεπε να αναφέρεται στο δήμο της περιοχής το 1841 έστω και με άλλο όνομα,(δεν είχε ποτέ επίσημα άλλο όνομα ), όπως αναφέρονται οι μικρότεροι οικισμοί της περιοχής με τα επίσημα ονόματα τους Μελιγού, Πλάτανος. Aν το Άστρος τότε δεν ήταν στο δήμο Θυρέας, όπως έμμεσα και ανεξήγητα ισχυρίζονται μερικοί όταν αναφέρουν αναιτιολόγητα η αναφορά Άστρος στο ΦΕΚ είναι για το Παράλιο Άστρος, το Άστρος έπρεπε κάπου να είναι, αλλά δεν βρίσκεται σε κανέναν άλλο δήμο με κανένα άλλο όνομα. Αν υποθέσουμε η αναφορά Άστρος στο ΦΕΚ 1841 είναι για το Παράλιο Άστρος ,όπως μερικοί ατεκμηρίωτα και λανθασμένα ισχυρίζονται, χωρίς ερμηνείες η σχόλια για την παράλειψη του Άστρους, παραμένει αναπάντητη η απλή και λογική ερώτηση, γιατί τότε το Άστρος με κανένα όνομα δεν περιέχεται στο ίδιο ΦΕΚ το 1841 και τότε σε ποιό Δήμο ανήκε , το ξέχασε το Ελληνικό κράτος η το έσβησαν μερικοί προσωρινά? Το ιστορικόν Άστρος υπήρχε επίσημα τουλάχιστοναπό το 1823,η Εθνοσυνέλευση το 1823 χρησιμοποίησε και επιβεβαίωσε το όνομα Άστρος ,”Εν Άστρει” σε πολλά έγγραφα και το 1841 κάπου το Άστρος πρέπει να περιέχεται στους δήμους. Την τελευταία συνεδρία της εθνοσυνέλευσης την 18η Απριλίου 1823 « Ανεγνώσθη αναφορά κατοίκων Άστρους..» Οι Αστρεινοί, κάτοικοι του Άστρους, υπήρχαν και προσέφεραν πολλά στο έθνος το 1823 .
Αντίθετα πριν το 1832 δεν υπήρχε οικισμός στην σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους για χιλιάδες χρόνια, ήταν το λιμάνι της περιοχής, πριν το 1845 ονομαζόταν Σκάλα η Σκάλα του Άστρους και ο Άκουρος αναφέρει στον Όθωνα και επιβεβαιώνει «το ακατοίκητο τούτο μέρος». Ο Leake αναφέρει το 1805 δεν υπήρχε οικισμός στην τοποθεσία και «στη σκάλα υπάρχουν μια δεξαμενή («παλιόστερνα» ) , ένα χάνι, ένα πυργόσπιτο του (Τούρκου) φοροεισπράκτορα, και δύο τρεις μικρές αποθήκες» (TravelsintheMorea σελ 482) , όπως το ίδιο αναφέρουν και άλλοι νεότεροι ιστορικοί μελετητές. Μετά το 1841,τέσσερα χρόνια αργότερα , ο νεότερος οικισμός της περιοχής προσαρτάται στο δήμο Θυρέαςτο 1845 με το νόμιμο όνομα Παράλιο Άστρος ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845.
Από το 1832 μέχρι το 1845 ο καινούργιος οικισμός που ήταν στην Χερσόνησο του σημερινού Παραλίου Άστρους και η τοποθεσία νωρίτερα,υπαγόταν διοικητικά και αναγκαστικά στο Άστρος, όπως γίνεται με όλους τους καινούργιους οικισμούς, στην αρχή υπάγονται σε ένα γειτονικό οικισμό. Το ίδιο γίνεται και σήμερα με τους καινούργιος οικισμούς δυτικά του Άστρους ,υπάγονται διοικητικά στο Άστρος μέχρι να ονομασθούν επίσημα. Φυσικά οι οικισμοί δεν ονομάζονται όταν κτιστούν τα πρώτα σπίτια και σίγουρα ούτε γίνονται πρωτεύουσες δήμων πριν ονομασθούν επίσημα από το Ελληνικό κράτος και αμέσως μετά χωρίς ερμηνείες αναιτιολόγητα γίνεται πρωτεύουσα άλλος γειτονικός ιστορικός οικισμός (1836,1841,1845). Στο Ελληνικό κράτος υπάρχει συνέχεια και σοβαρότητα.
Τα ΦΕΚ, όταν αναφέρονται στους οικισμούς, πάντοτε συμπεριλαμβάνουν ανάλογα τις λέξεις, που έχουν μεγάλη σημασία και δεν επιδέχονται ερμηνείες και σχόλια ,δεν είναι ανεξήγητα φυλλάδια είναι σαφέστατα νομικά κείμενα , «ορίζεται…, αποσπάται…, προσαρτάται …, καταργείται.., διορθώνεται».
Το 1845 ο οικισμός πήρε επίσημα την ονομασία Παράλιο Άστρος. Αν το Παράλιο Άστρος είχενωρίτερα άλλο επίσημο όνομα, σύμφωνα με την Ελληνική νομοθεσία, θα υπήρχε αναφορά για αλλαγή η κατάργηση ονόματος στοΦΕΚ 32Α – 08/12/1845, με τις λέξεις ( «καταργείται.., διορθώνεται »). Το ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845, είναι σαφέστατο για όλους ,αναφέρει μόνο τη λέξη «προσαρτάται», αυτή είναι η αναμφισβήτητη ιστορική αλήθεια, για πρώτη φορά «προσαρτάται» και τίποτα άλλο. Ο οικισμός το 1845 ονομάστηκε επίσημα Παράλιο Άστρος και δεν είχε άλλο επίσημο όνομα νωρίτερα, οι ερμηνείες είναι άσχετες και περιττές, γιατί η αναφορά είναι σαφέστατη.
Αυτονόητα η αναφορά του ΦΕΚ 1841 είναι ακριβέστατη και σαφέστατη, αυτή είναι η τεκμηριωμένη ιστορική αλήθεια, το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας το 1841 ήταν η χειμερινή έδρα του δήμου Θυρέας ,τα σχόλια είναι περιττά, τελεία και πάβλα.
Τα παραπάνω ιστορικά στοιχεία , ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 καιΦΕΚ 32Α – 08/12/1845,αναμφισβήτητα είναι αυτονόητα και πειστικά για όλους τους αναγνώστες, δεν χρειάζεται να είναι νευροχειρουργοί για να το καταλάβουν, περιέχουν σαφέστατα και πληρέστατα την ιστορική αλήθεια για το Άστρος το 1841 και το Παράλιο Άστρος το 1845.
Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας απέχει 170 χλμ από την Αθήνα, 200 χλμ από το αεροδρόμιο, και βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας ,εκεί που ήταν η αρχαία πόλη Θυρέακαι αργότερα το πόλισμα Άστρον , νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες. Ο Αγιάννης απέχει 17 χλμ. από το Άστρος και το Παράλιο Άστρος απέχει 4 χλμ από το Άστρος.
Στο παραπάνω χάρτη διακρίνονται στα ενδότερααπό την αρχαιότητα το ιστορικόν Άργος και οι Μυκήνες , επίσης αργότερα στα ενδότερα βρίσκονται το Άστρος και το Λεωνίδιο.Στα νεότερα χρόνια επίσης στα ενδότερα βρίσκονται ο γειτονικός Άγιος Ανδρέας,(από τον οικισμό Άγιο Ανδρέα ονομάστηκε το Λιμάνι του Άγιου Ανδρέα, βέβαια από τους οικισμούς ονομάζονται τα λιμάνια), Κορακοβούνι , Κούτρουφα. Μελιγού ,Βέρβενα και Δολιανά Ο νεότερος οικισμός της περιοχής Παράλιο Άστρος προσαρτήθηκε στο Δήμο Θυρέας το 1845.
Είναι έκδηλο οι κάτοικοι στην αρχαιότητα προτιμούσαν τα ενδότερα.
Λανθασμένααναφέρεται η Συνέλευση το 1823 ονόμασε τον οικισμό Άστρος, απλά και αυτονόητα χρησιμοποίησε και επιβεβαίωσε επίσημα το υπάρχον όνομα Άστρος του οικισμού , «εν Άστρει» με τα πρακτικά και τα πρώτα έγγραφα της Εθνοσυνέλευσηςαπό την πρώτη ημέρα την 29ηΜαρτίου 1823,πριν σχεδόν αρχίσει η Συνέλευση. (μερικές φορές απαιτείται και νομική κατάρτιση), γιατί όλες οι αποφάσεις της Συνταγματικής Συνέλευσης έγιναν και έπρεπε να γίνουν γραπτά ( ήταν Συνταγματική Συνέλευση, δεν ήταν καφενείο) και η Συνέλευση δεν αποφάσισε με κανένα έγγραφο για το όνομα Άστρος ,
Το όνομα Άστρος δεν ήταν το θέμα της Εθνοσυνέλευσης, ούτε ποτέ έγιναν συζητήσεις στην συνέλευση για το όνομα Άστρος , άλλωστε πριν την Συνέλευση τον οικισμό αποκαλούσαν Άστρος μεταξύ πολλών ο Κολοκοτρώνης και ο Άκουρος και υπήρχαν άλλα σοβαρά θέματα και οι Τούρκοι. Το Άστρος υπήρχε χιλιάδες χρόνια νωρίτερα, το βρήκαν εκεί οι πληρεξούσιοι και ο Κολοκοτρώνης,και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
Το ιστορικόν Άστρος είναι συνέχεια της αρχαίας πόλης Θυρέας και η πόλη Θυρέα και αργότερα το πόλισμα Άστρον ήτανστα ενδότερα του κάμπου Θυρέαςστην σημερινή τοποθεσία του Άστρους .Το 1823το Άστρος το βρήκαν εκεί ,«Εν Άστρει τη 29 Μαρτίου 1823 και γ’ της Ανεξαρτησίας »οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης, υπήρχε αναμφισβήτητα και τεκμηριωμένα πολλούς αιώνες πριν το 1823 , η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης«Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη» και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
Σμαράγδη Ι.Αρνανίτη :2023, Ἐν Ἄστρει Ἡ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις, 29 Μαρτίου -18 Απριλίου 1823 , τα γεγονότα – οι πρωταγωνιστές – οι αποφάσεις
Ο διακεκριμένος καθηγητής Αριστείδης Ν. Χατζής ,αφού διάβασε πρώτα την μισή παγκόσμια βιβλιογραφία σχετικά με την Β΄Εθνοσυνέλευση που συνήλθε στο Άστρος το 1823, κατέθεσε στο βιβλίο, Σμαράγδη Ι.Αρνανίτη :2023, Ἐν Ἄστρει Ἡ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις, 29 Μαρτίου -18 Απριλίου 1823 , τα γεγονότα – οι πρωταγωνιστές – οι αποφάσεις, πολύ σοβαρά,( καλό παράδειγμα για μίμηση), επιστημονικά, πειστικά και τεκμηριωμένα τα ιστορικά στοιχεία, χωρίς απερίσκεπτα να καταθέσει ατεκμηρίωτα συμπεράσματα.
Αξίζει το κόπο να τον ξαναδιαβάσουμε το παρακάτω άρθρο του και το συνιστούμε στους φίλους μας αναγνώστες και σε ιστορικούς μελετητές . Το άρθρο του καθηγητή Αριστείδη Ν. Χατζήμε τις λεπτομερέστατες σημειώσεις και τεκμηριωμένες πηγές ,είναι ένα έξοχο αξιοζήλευτο παράδειγμα επιστημονικής εργασίαςκαι είναι η γνώμη μας οι ιστορικές μελέτες που συνήθως κυκλοφορούν εύκολα , ατεκμηρίωτα και απερίσκεπτα, γεμάτες συμπεράσματα δίχως τεκμηριωμένα ιστορικά στοιχεία, απέχουν παρασάγγας από την “επιστημονική αλήθεια” του καθηγητήΑριστείδη Ν. Χατζή.
Μπράβο στο καθηγητή Αριστείδη Ν. Χατζή, τον ευχαριστούμε για ταεπιστημονικάιστορικά στοιχεία που κατέθεσε,αλλά κυρίως και για το μάθημα ιστοριογραφίας που μας έκανε σε όλους, πολίτες, μαθητές και μελετητές ιστορίας.
Ο καθηγητής αναφέρει το Άστρος, σαν τεκμηριωμένο ιστορικό στοιχείο,πολλές φορές στην μελέτη του και πολύ σωστά , σοβαρά και επιστημονικάδεν θεώρησε αναγκαίο να κάνει άλλους υπαινιγμούς η διευκρινίσεις για το όνομα, όπως θεώρησαν αναγκαίο και έκαναν ελάχιστοι , και αυτό είναι η μεγάλη διαφορά μεταξύ διακεκριμένων και μη διακεκριμένων ιστορικών μελετητών. Αναφέρει «ψηφίστηκε στο Άστρος» …«συνήλθε στο Άστρος»…. «Η Εθνοσυνέλευση στο Άστρος»… της «Εθνοσυνέλευσης στο Άστρος» , επίσης το ίδιο αναφέρουν ο παγκόσμιος τύπος και πολλοί ξένοι ιστορικοί μελετητές. Καταθέτουμε επίσης στο τέλος τις σημειώσεις, πηγές και βιβλιογραφία της μελέτης που την βρίσκουμε εντυπωσιακή, είναι πολύ καλή και σοβαρή επιστημονική αξιοζήλευτη εργασία.
Ο διακεκριμένος καθηγητής Αριστείδης Ν. Χατζής κατέθεσε στο βιβλίο του δήμου Ἐν Ἄστρει Ἡ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις, πειστικά και τεκμηριωμένα το ιστορικό Άστρος και η εθνοσυνέλευση δεν έχουν σχέση με το εμφύλιο και την διχόνοια.
Ο Νικόλαος Σπηλιάδης( Πρωθυπουργός το 1829) θεωρείται ο αυθεντικότερος ιστορικός της Ελληνικής επανάστασης του 1821, έγραψε τα «Απομνημονεύματα δια να χρησιμεύσωσιν εις την Νέαν Ελληνικήν Ιστορία (1821-1843)». Το 1822 διορίζεται Γραμματέας της Πελοποννησιακής Γερουσίας και αργότερα πληρεξούσιος και Γραμματέας της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης στην Τροιζήνα. Το 1827 επελέγη μεταξύ των δώδεκα μελών της Επιτροπής, που ανάλαβε την αναθεώρηση του Συντάγματος. Υπήρξε επίσης βουλευτής, εκπρόσωπος της Αρκαδίας. Το1829 γίνεταιΓραμματέας της Επικρατείας ( Πρωθυπουργός), επί Καποδίστρια.
Για τα «Απομνημονεύματα» του Σπηλιάδη ο σοβαρότερος μελετητής του Παναγιώτης Φ. Χριστόπουλος σημειώνει ότι «πρόκειται περί συνθετικού ιστορικού έργου,σπανίας αντικειμενικότητας και σχολαστικώς τεκμηριωμένου, που καλύπτει όλον τον ελληνικό χώρο και τον διεθνή καθ’ όσον αφορά την Ελλάδα κατά την περίοδο 1820-43». Και προσθέτει για τον Σπηλιάδη : «Αξιόπιστος, λεπτολόγος και σαφής, έδωσε την πλέον εκτενή εξιστόρηση των γεγονότων από πολιτικής σκοπιάς, στηριζόμενος στο σύνολο του αρχειακού υλικού, που είχε στη διάθεσή του εξ ολοκλήρου».
Ο Ν.Σπηλιάδης( Πρωθυπουργός το 1829) σαφέστατα και λεπτομερέστατα αναφέρει «και όμως οι ολιγαρχικοί, οίτινες είχον καταλάβει τ’ Αγιαννίτικα λεγόμενα καλύβιαεις το Άστρος, ητοιμάζοντο …» «Απομνημονεύματα δια να χρησιμεύσωσιν εις την Νέαν Ελληνικήν Ιστορίαν (1821-1843)».( σελ 502). Οι Αγιαννίτες αποκαλούσανΑγιαννίτικα καλύβια τα σπίτια τους στο Άστρος ,αναφερόμενοι στα καλύβια τους που είχαν σαν δεύτερη προσωρινή κατοικία. Η αναφορά του Ν.Σπηλιάδη , Πρωθυπουργού το 1829, «καλύβια εις το Άστρος» σαφέστατα επιβεβαιώνει τα καλύβια είναι οι κατοικίες (καλύβια) «εις το Άστρος» και ταυτόχρονα επιβεβαιώνει τότε το όνομα του οικισμού ήταν Άστρος. Μερικοί απερίσκεπτα, λανθασμένα, και μεροληπτικά συμπεραίνουν για τους λόγους τους διαφορετικά και αλλάζουν το όνομα του οικισμού , όπως καταλαβαίνουν η όπως τους συμφέρει , αυθαίρετα χωρίς να εξετάζουν αμερόληπτα και να αναφέρουν άλλα ιστορικά στοιχεία και τις επίσημες αναφορές του Ελληνικού κράτους
Υπάρχουν και άλλες σχετικές αναφορές. Στη Γενική Εφημερίδα της Ελλάδος 1826 διαβάζουμε, «και βλέπει τον εχθρόν επιστρέφοντα πάλιν πανστρατιά, και διευθυνόμενο προς τα Καλύβια του αγίου Ιωάννου εις το Άστρος». Σωστά διαβάζουμε «εις το Άστρος».
Διακρίνονται στα ενδότερα της Θυρεάτικης Γης τα χωριά του Πάρνωνα , Μελιγού και στο βάθος Αγιάννης του Άστρους. Ο Αγιάννης και η Μελιγού αναφέρονται από το Γεώργιο Φραντζή το 1435 και στους Τούρκικους καταλόγους το 1540.
Από, Venetians and Ottomans in SouthEast Peloponnese (15th*18th century)Dr, Evangelia Balta Director of Studies (Institute for Neohellenic Research/National Hellenic Research Foundation).
Η Ιστορία του Άστρους και του Αγιάννη του Άστρους Κυνουρίας, διαλεκτά κείμενα – astrosgr.com, περιέχει την ιστορία της Θυρεάτιδας Γης, της «πατρίδας μας», όπως αποκαλούσαν ο Άκουρος και ο Καρυτσιώτης, το ιστορικόν Άστρος και τον Αγιάννη του Άστρους.Γ.Κ.
Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, Άστρος Το Χρυσήλιον και Ιστορικόν τόμοι Β’, Αθήνα 1982
Σμαράγδη Ι.Αρνανίτη :2023,Ἐν ἌστρειἩ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις, 29 Μαρτίου -18 Απριλίου 1823, τα γεγονότα – οι πρωταγωνιστές – οι αποφάσεις
Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, τόμοι Α’, Αθήνα 1981
Νικολάου Ι. Φλούδα –Διακοσιαετηρίς Σχολής Αγίου Ιωάννου Άστρους Κυνουρίας, Αθήνα 1965
ΙωάννηΜ.Αρβανίτη– Από τιςΠηγέςτου Λαού μας, τόμος A,Β,Αθήνα1988
ΙωάννηΜ.Αρβανίτη-Η Επαναστατική Προσωρινή Διοίκηση της Ελλάδας στον Άγιο Ιωάνη (Αγιάννη) Β.Κυνουρίας -20 Αυγουστου εως 1 Οκτωβριου 1822
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη –Οι σχολές του Δημητρίου Καρυτσιώτη στον Άγιο Ιωάννη και το Άστρος Θυρέας – Κυνουρίας κατά τα προεπαναστικά χρόνια έως την απελευθέρωση, Εταιρία Πελοποννησιακών Σπουδών, Αθήνα 2001
Χριστίνας Κουλούρη –Η βιβλιοθήκη της Σχολής Καρυτσιώτη,Εταιρία Μελέτης Νέου Ελληνισμού, Αθήνα 2009
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη -Το κάστρο του Παραλίου Άστρους Κυνουρίας πρώτες παρατηρήσεις, Αθήνα 2007
“Για να μπορεί όμως η ιστορική συγγραφή να είναι ωφέλιμη, πρέπει να είναι αντικειμενική και να υπηρετεί μόνο την παρουσίαση της αλήθειας, γιατί, αν λείπει το στοιχείο της αλήθειας, η ιστορία καταντά «ανωφελές διήγημα».”Πολύβιος
Ο Άγιος Ιωάννης ( Αγιάννης) Κυνουρίας , ήταν η πρωτεύουσα του Ελληνικού κράτους το 1822 και προσέφερε πολλά και σημαντικά στην επανάσταση του 1821.
Το ιστορικόν Άστρος και ο ‘Αγιος Ιωάννης (Αγιάννης) είναι μία κοινότητα και το κυριότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν για πολλούς αιώνες και έχουν μέχρι σήμερα. σπίτια στο Άστρος και στον Αγιάννη του Άστρους. Από το Αγιάννη προήλθε το Άστρος ,το Παράλιο Άστρος και άλλοι μκροί οικισμοί.
Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας απέχει 170 χλμ από την Αθήνα, 200 χλμ από το αεροδρόμιο, και βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας ,εκεί που ήταν η αρχαία πόλη Θυρέακαι αργότερα το πόλισμα Άστρον , νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες. Ο Αγιάννης απέχει 17 χλμ. από το Άστρος και το Παράλιο Άστρος απέχει 4 χλμ από το Άστρος.
Στο παραπάνω χάρτη διακρίνονται στα ενδότερααπό την αρχαιότητα το ιστορικόν Άργος και οι Μυκήνες , επίσης αργότερα στα ενδότερα βρίσκονται το Άστρος και το Λεωνίδιο.Στα νεότερα χρόνια επίσης στα ενδότερα βρίσκονται ο γειτονικός Άγιος Ανδρέας,(από τον οικισμό Άγιο Ανδρέα ονομάστηκε το Λιμάνι του Άγιου Ανδρέα, βέβαια από τους οικισμούς ονομάζονται τα λιμάνια), το Κορακοβούνι ,η Μελιγού και τα Κούτρουφα.Ο νεότεορος οικισμός της περιοχής Παράλιο Άστρος προσαρτήθηκε στο Δήμο Θυρέας το 1845.
Είναι έκδηλο οι κάτοικοι στην αρχαιότητα προτιμούσαν τα ενδότερα.
Λανθασμένα αναφέρεται η Συνέλευση το 1823 ονόμασε τον οικισμό Άστρος,απλά και αυτονόητα χρησιμοποίησε και επιβεβαίωσε επίσημα το υπάρχον όνομα Άστρος του οικισμού , «εν Άστρει» με τα πρακτικά και τα πρώτα έγγραφα της Εθνοσυνέλευσης από την πρώτη ημέρα την 29η Μαρτίου 1823,πριν σχεδόν αρχίσει η Συνέλευση. (μερικές φορές απαιτείται και νομική κατάρτιση), γιατί όλες οι αποφάσεις της Συνταγματικής Συνέλευσης έγιναν και έπρεπε να γίνουν γραπτά ( ήταν Συνταγματική Συνέλευση, δεν ήταν καφενείο) και η Συνέλευση δεν αποφάσισε με κανένα έγγραφο για το όνομα Άστρος ,
Το όνομα Άστρος δεν ήταν το θέμα της Εθνοσυνέλευσης, ούτε ποτέ έγιναν συζητήσεις στην συνέλευση για το όνομα Άστρος , άλλωστε πριν την Συνέλευση τον οικισμό αποκαλούσαν Άστρος μεταξύ πολλών ο Κολοκοτρώνης και ο Άκουρος και υπήρχαν άλλα σοβαρά θέματα και οι Τούρκοι. Το Άστρος υπήρχε χιλιάδες χρόνια νωρίτερα, το βρήκαν εκεί οι πληρεξούσιοι και ο Κολοκοτρώνης, και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
Το ιστορικόν Άστρος είναι συνέχεια της αρχαίας πόλης Θυρέας και η πόλη Θυρέα και αργότερα το πόλισμα Άστρον ήταν στα ενδότερα του κάμπου Θυρέαςστην σημερινή τοποθεσία του Άστρους . Το 1823 το Άστρος το βρήκαν εκεί ,«Εν Άστρει τη 29 Μαρτίου 1823 και γ’ της Ανεξαρτησίας »οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης , υπήρχε αναμφισβήτητα και τεκμηριωμένα πολλούς αιώνες πριν το 1823 , η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη» και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
Σμαράγδη Ι.Αρνανίτη :2023, Ἐν Ἄστρει Ἡ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις, 29 Μαρτίου -18 Απριλίου 1823 , τα γεγονότα – οι πρωταγωνιστές – οι αποφάσεις
Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, τόμοι Α’, Β’, Αθήνα 1981/2
Νικολάου Ι. Φλούδα –Διακοσιαετηρίς Σχολής Αγίου Ιωάννου Άστρους Κυνουρίας, Αθήνα 1965
ΙωάννηΜ.Αρβανίτη– Από τιςΠηγέςτου Λαού μας, τόμος A,Β,Αθήνα1988
ΙωάννηΜ.Αρβανίτη-Η Επαναστατική Προσωρινή Διοίκηση της Ελλάδας στον Άγιο Ιωάνη (Αγιάννη) Β.Κυνουρίας -20 Αυγουστου εως 1 Οκτωβριου 1822
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη –Οι σχολές του Δημητρίου Καρυτσιώτη στον Άγιο Ιωάννη και το Άστρος Θυρέας – Κυνουρίας κατά τα προεπαναστικά χρόνια έως την απελευθέρωση, Εταιρία Πελοποννησιακών Σπουδών, Αθήνα 2001
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη -Το κάστρο του Παραλίου Άστρους Κυνουρίας πρώτες παρατηρήσεις, Αθήνα 2007
Το Μουσείο Άστρους έκλεισε το 2008 με απόφαση του ΥΠΠΟΑ. (Με το αρ. ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ΔΜΕΕΠ/Γ1/Φ21-ΛΘ/96025/1381-7/10/2008). Από υπεβολική ταχύτητα και απερίσκεπτα χωρίς αιτιολογημένη απόφαση το ΥΠΠΟΑ αυθαίρετα κλειδοαμπάρωσε και τον γειτονικό χωριστό «Ιερό Χώρο» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων. Μετά από δέκα χρόνια, χιλιάδες έγγραφα και αναφορές αναίρεσε τις ανακρίβειες και τις αντιφατικές δικαιολογίες του και άνοιξε τον χώρο προσωρινά.Ποτέ δεν είναι αργά.
….Την 18-5-2018με το έγγραφο Α.Π. ΥΠΠΟA /ΓΔΑΠK /ΕΦΑAΡΚ /218494/158967/1928 , Ημ/νία Έκδοσης 18/05/20218…”Η Υπηρεσία μας έχει μεριμνήσει ώστε το Μουσείο να είναι ανοικτό σε συγκεκριμένες περιπτώσεις , διαθέτοντας τακτικό φυλακτικό προσωπικό από το Αρχαιολογικό Μουσείο Τεγέας .Σας επισυνάπτουμε Δελτίο Τύπου με συγκεκριμένες ημερομηνίες κατά τις οποίες το Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους θα είναι ανοικτό κατά τους μήνες Μάιο-Αύγουστο 2018. Τέλος η Εφορεία μας , αναμένει την Προκήρυξη του ΑΣΕΠ για μόνιμο φυλακτικό προσωπικό στο Μουσείο Άστρους, η πρόσληψη του οποίου είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την εύρυθμη λειτουργία του Μουσείου.”…..
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους παραμένει αδικαιολόγητα κλειστό (!), αρχικά με την πρόφαση της ρωγμής το 2008 ,που έγινε αργότερα πρόφαση της στατικής επάρκειας , άνοιξε προσωρινα το 2018, και σήμερα είναι η πρόφαση για «την μελέτη» , που έγιναν αργότερα πολλές μελέτες..και την πρόσφατα καινούργια «Αρχαιολογική Μελέτη», που “ξέχασε” το ΥΠΠΟΑ το 2015,2016, 2018,2020,2024 και τις άλλες μελέτες που θα βρει αργότερα…Το ΥΠΠΟΑ φανερά δεν ασχολείται με την βασική και πρωταρχική αρχή της προβολής της πολιτιστικής μακληρονομιάς και ασχολείται αποκλειστικά και έμπρακτα μόνο με την αρχή της διαφύλαξης, που μερικοί αποκαλούν το αδικαιολόγητο «κλειδοαμπαρώμα της ντροπής» για όλους…, και είχε κλείσει αδικαιολόγητα και χωρίς απόφαση για περίπου δέκα χρόνια τον «Ιερό Χώρο» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων και τον άνοιξε…αργότερα με απόφαση… Αιδώς Αργείοι….
Η Ιστορία του Άστρους και του Αγιάννη του Άστρους Κυνουρίας, διαλεκτά κείμενα – astrosgr.com, περιέχει την ιστορία της Θυρεάτιδας Γης, της «πατρίδας μας», όπως αποκαλούσαν ο Άκουρος και ο Καρυτσιώτης, το ιστορικόν Άστρος και τον Αγιάννη του Άστρους.Γ.Κ.
astrosgr.com - Το Ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας 