Ο Άγιος Ιωάννης αναφέρεται για πρώτη φορά στο Χρονικόν της Αλώσεως του Γεωργίου Σφρατζή το 1435, μαζί με άλλα γειτονικά χωριά, «… αι εισίν αι κάτω γεγραμμέναι χώραι και πόλεις και κώμαι,Άστρον, Άγιος Πέτρος, Άγιος Ιωάννης, Πλαταμώνας( =Πλάτανος), Μελίγον(=Μελιγού), Προάστειον( = Πραστός) , Λεωνίδας(=Λεωνίδιο), Κυπαρισσία, Ρέοντας και Σίταινας…» (Βιβλίο ΙΙ, Κεφ. Χ, σελ. 59).
Σύμφωνα με την παράδοση το χωριό πήρε το όνομα του από τον ναό του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, που βρίσκεται στο κάτω μέρος του χωριού. Για την ίδρυση του χωριού υπάρχει η εξής παράδοση:
Ότανακόμαδενήξεραντακεραμίδιαείχαντιςπλάκες…..
Από, Ιωάννη Μ. Αρβανίτη –Από τις Πηγές του Λαού μας, τόμος Β΄
«Τα παλιά χρόνια όλη η πλαγιά του Σαραντάψυχουσκεπαζόταν με ένα απέραστο από τους ανθρώπους δάσος, τόσο πυκνό και θρασεμένο ήταν. Ούτε τα ζωντανά μπορούσαν να μπουν μέσα. Και ούτε νερό βρισκόταν και τα ζωντανά υπέφεραν από τη δίψα. Άθλια γι’ αυτό κύλαγε και η ζωή του κόσμου.
Ένα τραγί όμως καθέ μεσημέρι χανόταν και γύριζε το βράδυ στο κοπάδι του. Ήταν γερό και καλοφτιαγμένο και πιο ζωηρό από τ’ άλλα. Το παρατήρησε ο τσοπάνης και σκεφτόταν τι να συμβαίνει, που να πηγαίνει.
Το παρακολούθησε, λοιπόν, ο τσοπάνης μόλις που ξέκοψε από το κοπάδι στο Ξεροκάμπι, αλλά τόχασε μέσα στο πυκνό ρουμανόδασος. Το περίμενε όμως και το είδε να βγαίνει με τη μουσούδα του μουσκεμένη στο νερό. Την άλλη μέρα ξανακολούθησε το τραγί, βαστώντας το απ’ την ουρά και σύρθηκε μέσα στο πυκνό δάσος, ώσπου έφτασε σε μικρή πηγή με λακούβα.
Σύντομα το ανήγγειλε στους άλλους τσοπάνηδες και κόβωντας σιγά σιγά τα δέντρα, άνοιξαν δρόμο μέχρι την πηγή. Μετά έσκαψαν και πετάχτηκε ποτάμι το νερό – ο Πρόδρομος. Έτσι γύρω του, άρχισαν να χτίζουν τα πρώτα σπίτια και την εκκλησία του Προδρόμου και έτσι γίνηκε και πλούτισε το χωριό μας, ο Αγιάννης.»
«Έτσι λοιπόν το χωριό ιδρύθηκε από βοσκούς του Ξεροκαμπίου, όταν ανακάλυψαν την πηγή του Προδρόμου. Η ίδρυση έγινε βέβαια πολύ πριν το 1435, ίσως κατά τα βυζαντινά χρόνια».
Ο επισκέπτης θαυμάζει την υπεραιωνόβια πλατάνα και το άφθονο παγωμένο νερό που πηγάζει ακριβώς κάτω από την εκκλησία και ρέει από πέντε κανάλλους , ένας είναι πολύ χαμηλά, σαν να φαίνεται το νερό έρχεται μέσα από την εκκλησία.
Με το άφθονο νερό του προδρόμου «έζησε» το χωριό. Το νέρο την νύκτα πήγαινε στη μεγάλη στέρνα δίπλα στην μεγάλη πλατάνα και όταν γέμιζε η στέρνα οι μυλωνάδες την άνοιγαν και το νερό έτρεχε ορμητικά σε ένα μικρό καταρράκτη σε κάθε νερόμυλο και με την δύναμη του νερού δούλευαν οι νερόμυλοι. Υπήρχαν τέσσερις νερόμυλοι κάτω από τον πρόδρομο στη σειρά, του Δικαίου η Μακαρούνα , του Κορδώνη, του Παπούλια η Τουρή και του Γαρδικιώτη , «λέγανε ότι υπήρχε και άλλος νερόμυλος του Γιάννακα» αλλά δεν θυμάμαι το κτήριο η ήταν ο ίδιος με του Γαρδικιώτη η ήταν μακρύτερα κάτω από την εκκλησία του Αηλιά και είχε γκρεμιστεί, όποιος θυμάται ας βοηθήσει. Κάτω κοντά στον Άγιο Δημήτριο στο ρέμα υπήρχε και ο νερόμυλος του Σταυρούλη. Επίσης στη είσοδο του χωριού από το Άστρος μετά την εκκλησία της Αγίας Παρασκευής υπήρχε και ένας μύλος που δούλευε, όχι με νερό, αλλά με πετρέλαιο του μπάρμπα Λιά Κολοβού.
Μετά την πλατάνα και πριν την μεγάλη στέρνα υπήρχε πλυσταριό, που οι γυναίκες έπλεναν τα κλινοσκεπάσματα χράμια και σαϊσματα και γενικά τα ρούχα της οικογένειας τους.
Ο πρώτος νερόμυλος κάτω από τον πρόδρομο του Δικαίου η Μακαρούνα .
Ο«σούγελος ελαγός» .Τονερότουπροδρόμουμεταφερότανεμακριά με τσιμεντένιο σούγελο και στους δρόμους , γιαναποτίζονταιταπερβόλια και τα οπωροφόρα δένδρα , που ζούσαν οι Αγιαννίτες πολλούς αιώνες .
Τα καλοκαίρια κάτω από το πρόδρομο ήταν το μισό χωριό στα περβόλια τους, ήταν σαν ένα καθημερινό πανηγύρι, μερικοί τραγουδούσαν η φώναζαν δυνατά για να τους ακούν αυτοί που ήταν πολύ μακριά και φυσικά ήταν κα χώρος κοινωνικών επαφών για τις νέες και νέους του χωριού ,για να νοιώσουν το πρώτο σκίρτημα της καρδιάς τους, κάπου έπρεπε να συναντηθούν και να αρχίσουν οι πολιορκίες από τους νέους που τότε είχαν τον πρώτο λόγο. Το νερό την νύκτα πήγαινε στη μεγάλη στέρνα. Οι νερόμυλοι αλέθανε τα σιτάρια και ταυτόχρονα ποτίζανε τα περβόλια στη τοποθεσία «μύλους», ακριβώς κάτω από τον πρόδρομο στους. Την ημέρα το νερό πήγαινε σε αντίθετη κατεύθυνση στου σούγελο «ελαγός», που έφθανε μέχρι το Σουληνάρι στην άλλη άκρη του χωριού. Το νερό του προδρόμου ήταν άφθονο , εκεί που τελείωνε ο σούγελος, το πηγαίνανε στους δρόμους μέχρι τις βάγιες και μακρύτερα. Oι «ποτιστάδες» είχαν το πρώτο λόγο ποιός θα πότιζε, αλλά βασικά όλοι πήγαιναν με κάποια σχετική σειρά. Στα περβόλια όλοι είχαν λαχανικά ,ντομάτες , κολοκυθάκια, φασολάκια, αγγούρια , μπάμιες, μελιτζάνες αραποσίτια, σταφύλια, καρύδια, κυδόνια, μύγδαλα, μήλα και άλλα φρούτα κάθε είδους. Στη κυριολεξία το χωριό «ζούσε» από τον πρόδρομο.
Πριν μερικά χρόνια ο περίπατος στους «μύλους» σταματούσε στον δεύτερο νερόμυλο του Κορδώνη, τα βάτα έφθαναν απέναντι μέχρι τον Αη Λιά , δεν γνωρίζουμε αν υπάρχει ανοικτό μονοπάτι και μέχρι που έφτανε . Βλέπουμε κάθε χρόνο προσπάθειες των φίλων του χωριού να καθαρίζουν τα μονοπάτια. Δεν έχουμε φωτογραφίες από τους νερόμυλους του χωριού και από τα περβόλια στους «Μύλους», όποιος έχει κάτι ας βοηθήσει .Η βόλτα στους «Μύλους» ήταν κάποτε γραφικότατη και οι φίλοι του χωριού το γνωρίζουν και κάτι θα κάνουν,.
«Η δύναμη του νερού χρησιμοποιήθηκε από τον άνθρωπο ως κινητήριος δύναμη των μύλων για τη σύνθλιψη των κόκων των σιτηρών και την παραγωγή αλεύρων.
Ονερόμυλοςήυδρόμυλοςείναιηπρώτημηχανήπαραγωγήςέργουπουκατασκεύασεοάνθρωποςμετηχρήσηφυσικής, ήπιαςκαιανανεώσιμηςπηγήςενέργειας. Με τη δύναμη που δημιουργεί η πτώση του νερού από ψηλά ή η ροή του και με τη βοήθεια του τροχού, εφεύρεση που άλλαξε την ανθρώπινη ιστορία, κινήθηκαν απλές και στη συνέχεια πολύπλοκες μηχανές, που κάλυψαν τις περισσότερες ανάγκες των προβιομηχανικών κοινωνιών, αντικαθιστώντας στις πρώιμες μηχανές την ανθρώπινη ή ζωϊκή δύναμη (χειρόμυλοι και ζωόμυλοι), κινητήριες δυνάμεις πριν το νερό και τον αέρα.[1]Με τον νερόμυλο και την βοηθεια της μυλόπετρας επίσης άλεθαν το αλεύρι.»
«Στον Αγιάννη ’ναι ένα νερό, το λένε Σουληνάρι, κι όγοιος πάσχει από έρωτα να πάει να πιει, να γιάνει! Μικρή μου Αγιαννιτοπούλα, μού’ χεις κάψει την καρδούλα».
Το ιστορικόν Άστρος και ο Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης) είναι μία κοινότητα και το κυριότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν για πολλούς αιώνες και έχουν μέχρι σήμερα. σπίτια στο Άστρος και στον Αγιάννη του Άστρους. Ο Αγιάννης απέχει από το Άστρος Κυνουρίας 17 χλμ.
Στον Αγιάννη μπορείτε να επισκεφτείτε, την ” κτητορική πλάκα” της Σχολής Καρυτσιώτη στο “Κουτρί”, το «Κυβερνείο» του Αγιάννη στην πλατεία του Αι-Γιώργη , το λαογραφικό μουσείο στο «Κουτρί», τους φημισμένους καταρράκτες της Λεπίδας(4 χλ),το Κάστρο Εστέλλα η της Ωριάς (2χλμ) , τα μονοπάτια του Πάρνωνα (Parnon Trail) , το τοπικό δίκτυο μονοπατιών, τους νερόμυλους στο πρόδρομο, τις παραδοσιακες πηγές Σουληνάρι, Πηγαδάκι, Πρόδρομο,Περδικονέρι ,Μούσγα κ.α., τις γραφικές ιστορικές εκκλησίες του χωριού, του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, του Αι-Γιώργη ,την Παναγία κ.α και να θαυμάσετε τα παραδοσιακά «αρχοντικά» του χωριού. Η ιερά μονή της Μαλεβής απέχει μόνο 8 χλμ.
Το αρχοντικό του Πάνου Σαρηγιάννη όπως ήταν την δεκαετία του 1960, στο Σουληνάρι του Αγιάννη. Ο Πάνος Σαρηγιάννης το 1821 στο αρχοντικό του στο Σουληνάρι φιλοξένησε το Δημήτριο Υψηλάντη στην πορεία του από το Άστρος για το στρατόπεδο των Βερβένων.
Ο Δημήτριο Υψηλάντηςήρθε στο Άστρος για συγκεκριμένο σκοπό, να συναντήσει τους ανθρώπους της περιοχήςκαι τον Πάνο Σαρηγιάννη που τον φιλόξενησε αρχικά στο σπίτι τους στο Άστρος, δίπλα στο αγροκήπιο του Καρυτσιώτη και την ίδια ημέρα της άφιξης στο σπίτι του στο Σουληνάρι του Άγιαννη.
Στο αγροκήπιο Καρυτσιώτη στο Άστρος έγινε συνάντηση και γεύμα με τους στρατιωτικούς και τους προεστούς της περιοχής , όπου διάβασε το έγγραφο του αδελφού του Αλέξανδρου Υψηλάντη που τον διώριζε «πληρεξούσιο του Γενικού Επιτρόπου της Αρχής».
Η Αστρεινή παράδοση, φέρει τον Κολοκοτρώνη να παραθέτει γεύμα, το 1821 στο Άστρος, στο Δημήτριο Υψηλάντη, το γνωστό ως Κολοκοτρωνέικο τραπέζι, γίδα ψητή στρωμένη σε φύλλα, ασκί με ρετσινόκρασο και ψωμί. Το γεύμα έγινε στο αγροκήπιο του Καρυτσιώτη κάτω από το τίλιο ,που ακόμα υπάρχει και αργοπεθαίνει, στο χώρο υπήρχαν πολλά δένδρα και άφθονο νερό από το “σούγελο”του Καρυτσιώτη, και στο χώρο υπάρχει σχετική πινακίδα, δίπλα στην Σχολή Καρυτσιώτη (σήμερα Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους), υπήρχε οικισμός και το αρχοντικό του Πάνο Σαρηγιάννη, για να ξεκουραστεί ο Υψηλάντης
Την ίδια μέρα ο Υψηλάντης ανέβηκε στον Άγιο Ιωάννη, όπου φιλοξενήθηκε στο αρχοντικό του Πάνου Σαρηγιάννη στο Σουληνάρι . “την Δευτέραν το εσπέρας έφθασα αισίως εις τον Άγιο Ιωάννη,…. την 20 Ιουνίου 1821 εν τω Αγίω Ιωάννη την Δευτέραν το εσπέρας .Δημήτριος Υψηλάντης πληρεξούσιος”.(Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, τόμος Γ’, Άγιος Ιωάννης, Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας), Αθήνα , 1983.σελ 46)
Η παραδοσιακή πηγή Σουληνάρι
Ο Αγιάννης ήταν η πρωτεύουσα της Ελλαδος της Προσωρινής Κυβέρνησης της Επανάστασης, από τις 22 Αυγούστου μέχρι την 1 Οκτωβρίουκαι η γειτονιά το Σουληνάρι ήταν η μητρόπολη του Αγιάννη. “Ο ναός του Αγίου Βασιλείου ήταν ένας μεγάλος ναός ο οποίος βρισκόταν στο κάτω μέρος του χωριού και συγκεκριμένα στη θέση Ματθαίου και κοντά στην πηγή Σουληνάρι. Ο ναός, ο οποίος αποτέλεσε την μητρόπολη του ναού, καταστράφηκε ολοσχερώς το 1826 και στη θέση του σήμερα έχει στηθεί ένα λιτό προσκυνητάρι…..“Ο ναός μαζί με την γύρω περιοχή του αποτελούσαν τη μητρόπολη του χωριού, καθώς βλέπουμε ότι στη γύρω περιοχή υπάρχουν πολλά αρχοντικά σημαντικών Αγιαννιτών (όπως του Πέρρου, του Σαρηγιάννη, του Ματθαίου κ.α. (των αδερφών Ζαφειροπουλαίων) ) και διάφορες εκκλησίες (Άγιος Ευστράτιος και Άγιος Πέτρος)” από τον συμπολίτη μας Γιάννη Δ.Κουρμπέλη
Τα καλοκαίρια όταν “γέμιζε το χωριό”, ερχόντουσαν πολλοί κάτοικοι για διακοπές , στο Σουληνάρι καθημερινά είχαμε πανηγύρι. Είχε πολύ κόσμο 20 – 30 περίπου άτομα, που περίμενε 2-3 ώρες μερικές φορές να έρθει η σειρά του, για να πάρει νερό με τις λαίνες , τις τέσες και τα βαρέλια φορτωμένα στα γαιδούρια. Ήταν μια ευχάριστη κοινωνική εκδήλωση και το κουτσομπολιό από τις γυναίκες “πήγαινε σύννεφο” ,ποιά κοίταξε ποιόν και τα παρόμοια.Πολλές πήγαιναν περισσότερο για το κουτσομπολιό και δηθεν και για νερό με μια μικρή στάμνα. Μερικές φορές ο παππούς μου με έστελνε στη βρύση για “λίγο δροσερό νεράκι “και πήγαινα με μια πολύ μίκρη στάμνα , έξυπνο κόλπο, και οι γυναίκες που περίμεναν να γεμίσουν τα βαρέλια τους με άφηναν πρώτο , αφού “είχα μικρή στάμνα” …, αλλά πιθανώτατα και για μην ακούω το κουστομπολιό.
Στο Σουληνάρι επίσης επήγαιναν παράξενες ώρες για νυφοπάζαρο οι νέοι και οι νέες του χωριού , που αλλού να πήγαιναν.., για νερό πήγαιναν και ήταν πολύ διψασμένοι και όταν ήταν τυχεροί και δεν είχε κόσμο , ένοιωθαν τα πρώτα σκιρτίσματα της καρδιάς . Οι νέοι έκαναν τότε πάντοτε την πρώτη κίνηση , ενδεικτικά με τα παρακάτω..
«Στον Αγιάννη ’ναι ένα νερό, το λένε Σουληνάρι, κι όγοιος πάσχει από έρωτα να πάει να πιει, να γιάνει! Μικρή μου Αγιαννιτοπούλα, μού’ χεις κάψει την καρδούλα».
Και για να μην υπάρχει καμία αμφιβολία συνέχιζαν την πολιορκία τους
«Στον Αγιάννη αγάπησα πέρδικα πλουμισμένη, στον Αγιάννη η καρδούλα μου είναι φυλακισμένη. Αγιαννίτισσα θα πάρω για θα πέσω να πεθάνω!»
“Στις 13 Μαρτίου 1742 αναγείρεται η πηγή Πηγαδάκι, λίγο πιο πάνω από τον Πρόδρομο, στον συνοικισμό Χασαπογιαννέϊκα. Η πηγή χτίστηκε σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή, η οποία είναι γραμμένη στα αραβικά, Η μετάφραση της πινακίδας αναφέρεται στο • Ιωάννη Μ. Αρβανίτη – Από τις Πηγές του Λαού μας, τόμος A,
Η παραδοσιακή πηγή Περδικονέρι
Η βρύση στην πλατεία του χωριού.
Την δεκετία του 1950 κατασκευάστηκε υδραγωγείο στο Αγιάννη , αρχικά από την πηγή Περδικονέρι και αργότερα από την Λεπίδα , στην αρχή με 2-3 βρύσες στο χωριό και αργότερα άρχισε η ύδρευση στα σπίτια.Απο τότε η ύδρευση του χωριού γίνεται με το νερό της Λεπίδας.
Η κάμαρα οδηγεί στη πηγη του Προδρόμου ,όπως φαίνεται παρακάτω.
Η πηγή του Προδρόμου και η πλατάνα
Ο επισκέπτης θαυμάζει την υπεραιωνόβια πλατάνα και το άφθονο παγωμένο νερό που πηγάζει ακριβώς κάτω από την εκκλησία και ρέει από πέντε κανάλους, ένας είναι πολύ χαμηλά, σαν να φαίνεται το νερό έρχεται μέσα από την εκκλησία.
Ο σούγελος του νερού, το νερό του προδρόμου μεταφερότανε μακρυά για να ποτίζονται τα “περβόλια”
Η στέρνα του Προδρόμου
Με το άφθονο νερό του προδρόμου “έζησε” το χωριό.Το νέρο την νύκτα πήγαινε στη μεγάλη στέρνα δίπλα στην πλατάνα και όταν γέμιζε η στέρνα οι μυλωνάδες την απολούσαν και το νερό έτρεχε ορμητικά σε ένα μικρό καταρράκτη σε κάθε νερόμυλο και με την δύναμη του νερόυ δούλευαν οι νερόμυλοι. Υπήρχαν τέσσερις νερόμυλοι κάτω από τον πρόδρομο στη σειρά, του Δικαίου η Μακαρούνα , του Κορδώνη, του Παπούλια η Τουρή και του Γαρδικιώτη ,< λέγανε ότι υπήρχε και άλλος νερόμυλος του Γιάννακα αλλά δεν θυμάμαι το κτήριο η ήταν ο ίδιος με του Γαρδικιώτη η ήταν μακρύτερα κάτω από την εκκλησία του Αηλιά και είχε γκρεμιστεί, όποιος θυμάται ας βοηθήσει>. Κάτω κοντά στον Άγιο Δημήτριο στο ρέμμα υπήρχε και ο νερόμυλος του Σταυρούλη. Επίσης στη είσοδο του χωριού άπό το Άστρος μετά την εκκλησία της Αγιάς Παρασκευής υπήρχε και ένας μύλος που δούλευε, όχι με νερό, αλλά με πετρέλαιο του μπάρμπα Λιά Κολοβού.
Ο πρώτος νερόμυλος κάτω από τον πρόδρομο του Δικαίου η Μακαρούνα .
Ο σούγελος του νερού, το νερό του προδρόμου μεταφερότανε μακρυά για να ποτίζονται τα “περβόλια” και να ζουν οι Αγιαννίτες για πολλούς αιώνες.
Τα καλοκαίρια κάτω από το πρόδρομο ήταν το μισο χωριό στα περβόλια τους, ήταν σαν ένα καθημερινό πανηγύρι, μερικοί τραγουδούσαν η φώναζαν δυνατά για να τους ακούν αυτοί που ήσαν πολύ μακρυά και φυσικά ήταν κα χώρος κοινωνικών επαφών για τις νέες και νέους του χωριού , κάπου έπρεπε να συναντηθούν και να αρχίσουν οι πολιορκίες από τους νέους που τότε είχαν τον πρώτο λόγο. Οι νερόμυλοι αλέθανε τα σιτάρια και ταυτόχρονα την νύκτα ποτίζανε τα περβόλια ακριβώς κάτω από τον πρόδρομο στους “μύλους ” και την ημέρα το νερό πήγαινε στου σούγελο που έφθανε μέχρι το Σουληνάρι στην άλλη άκρη του χωριού. Επίσης το νερό το πηγαίνανε και στο δρόμους, ήταν άφθονο, μέχρι τις βάγιες όπου δεν υπήρχε σούγελος.Oι ποτιστάδες είχαν το πρώτο λόγο ,αλλά βασικά όλοι πήγαιναν με σειρά
Κτητορική επιγραφή της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη.“Ο ΤΟΠΟΣ ΟΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΙ ΕΙΝ’ Η ΑΥΤΟΥ ΠΑΤΡΙΔΑΚΑΡΥΤΣΙΩΤΗΣ ΛΕΓΕΤΑΙ ΠΑΝΤΟΥ Η ΑΥΤΗ ΦΑΜΙΛΙΑ….» και το παράρτημα της Σχολής του Αγιάννη στο Άστρος ,όπου διακρίνονται οι καμινάδες των δωματίων των οικότροφων μαθητών της Σχολής Καρυτσιώτη.
Περί κηρύξεως αρχαιολογικού χώρου. “Χαρακτηρίζομεν ως αρχαιολογικόν χώρον την περιοχήν ”Κουτρί” του χωρίου Άγιος Ιωάννης Κυνουρίας, θερινήν έδραν του Άστρους, ένθα ελειτούργησεν η ιστορική σχολή Καρυτσιώτη εν έτει 1798”.
Η κτητορική επιγραφή της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη
“Ο ΤΟΠΟΣ ΟΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΙ ΕΙΝ’ Η ΑΥΤΟΥ ΠΑΤΡΙΔΑΚΑΡΥΤΣΙΩΤΗΣ ΛΕΓΕΤΑΙ ΠΑΝΤΟΥ Η ΑΥΤΗ ΦΑΜΙΛΙΑ”
«1798ΕΝ ΜΗΝΙ ΙΟΥΛΙΩ 18
Η ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΑ
ΤΙ ΕΣΤΗΚΑΣ ΘΑΜΒΟΥΜΕΝΟΣ ΦΙΛΕ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΜΕ ΑΠΟΡΙΑΝ ΜΥΣΤΙΚΗΝ ΖΗΤΕΙΣ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥΝΑ ΜΑΘΕΙΣ ΝΑ ΒΕΒΑΙΩΘΕΙΣ ΤΙ ΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΜΟΥ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΜΕ ΕΠΡΟΣΤΑΤΕΥΣΕ ΚΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΚΑΜΩΜΑ ΜΟΥ
ΕΙΜΙ ΟΙΚΙΑ ΤΩΝ ΜΟΥΣΩΝ, ΚΕΙΝΩΝ ΤΟΥ ΕΛΙΚΩΝΟΣΣΧΟΛΕΙΟΝ ΟΝΟΜΑΖΟΜΑΙ ΤΟΥ ΤΡΕΧΟΝΤΟΣ ΑΙΩΝΟΣΣΟΦΙΑΝ ΕΠΑΓΓΕΛΟΜΑΙ ΑΦ’ ΗΣ ΟΥΔΕΝ ΓΛΥΚΕΙΟΝΤΟΙΣ ΝΕΟΙΣ ΧΡΗΣΙΜΩΤΕΡΟΝ ΤΩ ΑΝΑΓΚΑΙΩ ΒΙΩ
ΕΚ ΒΑΘΡΩΝ ΑΝΑΓΕΡΘΗΚΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΝΥΝ ΑΙΩΝΑΤΟ ΕΤΟΣ ΜΟΥ ΔΙΔΑΣΚΕΣΑΙ ΑΜΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑΝΟ ΚΤΗΤΟΡ ΟΠΟΥ Μ’ ΕΚΑΝΕΝ ΟΙΚΟΝ ΤΟΥ ΕΛΙΚΩΝΟΣΕΙΝ’ Ο ΚΛΕΙΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΓΟΝΟΣΚΑΙ ΤΗΣ ΚΑΝΕΛΛΑΣ ΕΙΝ’ ΥΙΟΣ ΑΝΑΘΡΕΜΜΑ ΚΑΙ ΠΟΝΟΣ
Ο ΤΟΠΟΣ ΟΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΙ ΕΙΝ’ Η ΑΥΤΟΥ ΠΑΤΡΙΔΑΚΑΡΥΤΣΙΩΤΗΣ ΛΕΓΕΤΑΙ ΠΑΝΤΟΥ Η ΑΥΤΗ ΦΑΜΙΛΙΑΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΤΟΥΤΟ ΕΓΙΝΕ ΑΥΤΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝΚΑΙ ΕΙΣ ΨΥΧΙΚΗΝ ΒΟΗΘΕΙΑΝ ΑΥΤΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΤΟΚΕΩΝ
ΟΣΟΙ ΛΟΙΠΟΝ ΕΜΒΑΙΝΕΤΕ Μ’ ΟΛΗΝ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΝΠΑΡΑΚΑΛΕΙΤΕ ΤΟΝ ΘΕΟΝ ΤΗΝ ΑΝΩ ΒΑΣΙΛΕΙΑΝΝ’ ΑΞΙΩΘΗ ΝΑ ΧΑΙΡΕΤΑΙ ΟΜΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΤΟΥΕΙΝ ΤΑΙΣ ΑΥΛΑΙΣ ΤΟΥ ΑΒΡΑΑΜ ΚΟΛΠΟΥΣ ΤΟΥΣ ΕΔΙΚΟΥΣ ΤΟΥ, ΑΜΗΝ
Η ΣΥΝΔΡΟΜΙΝ ΑΠ΄ΕΓΙΝΕΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΟΙΚΟΔΟΜΗΝ ΜΟΥΠΡΟΚΟΠΙΟΝ ΤΟΝ ΘΥΤΗΝ ΜΟΥ ΦΙΛΟΝ ΚΑΙ ΕΡΑΣΤΗΝ ΜΟΥΓΝΩΡΙΖΕΙ ΤΟΝ ΑΝΙΨΙΟΝ ΤΟΥ ΑΝΩ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ Δ’ ΥΙΟΝ ΚΥΡΙΟΝ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ»
Η κτητορική επιγραφή της Σχολής Καρυτσιώτη κατασκευάστηκε το 1817 από τον διευθυντή της, Προκόπιο Καρυτσιώτη.
Η κτητορική επιγραφή, όπως πληροφορούμαστε, τοποθετήθηκε από τον Προκόπιο Καρυτσιώτη το 1817. Έχει διαστάσεις 1,15 Χ 1,49 μ., είναι κατασκευασμένη από λευκό μάρμαρο Πάρνωνα και τα γράμματά της είναι ψευδοβυζαντινά. Η κτητορική επιγραφή μαρτυρά την ίδρυση της σχολής στις 18 Ιουλίου 1798. Αποτελεί ένα φιλολογικό αριστούργημα, με έμμετρο και εξαιρετικά προσεγμένο ιαμβικό δεκαπεντασύλλαβο στίχο. Η επιγραφή αναφέρεται στον <<φιλοθεάμονα>>, δηλαδή τον φιλοπερίεργο ο οποίος αναρωτιέται και αναζητεί το όνομα της Σχολής. Στη συνέχεια εξηγεί την ιδιότητα του κτιρίου και δίνει βιογραφικά στοιχεία για τον κτήτορα. Στο τέλος αναφέρει ότι στήθηκε από τον ανιψιό του ιδρυτή, Προκόπιο. Αυτό το καλοδουλεμένο κείμενο μας φανερώνει την πλούσια πνευματική καλλιέργεια του Προκόπιου Καρυτσιώτη, αλλά και το ποιόν της εκπαίδευσης εκείνης της εποχής.
Την Αγιαννίτη παράδοση για την τοποθέτηση της επιγραφής στο Κουτρί το 1817 μας διασώζει με μαρτυρίες ο ιστοριοδίφης Νικόλαος Ι. Φλούδας. Σύμφωνα με μαρτυρία του υπεραιωνόβιου Αγιαννίτη Μιχαήλ Γ. Κουρόγιωργα ή Στραβοσουγιά (1817 – 1924), ο οποίος το είχε ακούσει από τον πατέρα του, Γεώργιο και άλλους γέροντες, την κτητορική πλάκα της Σχολής «την φτιάσανε πελεκητή από τον Πάρνωνα». Από εκεί την μετέφεραν 72 άτομα σέρνοντάς την σε ξύλα. Όλοι οι Αγιαννίτες την υποδέχτηκαν στην τοποθεσία Λάκκα με μεγάλη χαρά και πανηγυρικές κωδωνοκρουσίες. Τότε, ένας από τους Αγιαννίτες που είχαν συγκεντρωθεί εκεί είπε: «Μωρέ τι λιθάρι είναι τούτο !!» και η πλάκα αμέσως ράγισε !! Ο Νικόλαος Φλούδας αναφέρει ότι μετά από προσεκτική εξέταση που έκανε στην επιγραφή, διαπίστωσε ένα μικρό ράγισμα στο πίσω μέρος της, πράγμα που σημαίνει ότι η παράδοση είναι αληθινή. Η επιγραφή τοποθετήθηκε στο Κουτρί το 1817 και κατέπεσε κατά την πυρπόληση της Σχολής και θάφτηκε μέσα στα ερείπια. Το 1874 ορισμένοι Αγιαννίτες ανακάλυψαν τυχαία την πλάκα, σκάβοντας στα ερείπια για να βρούνε πέτρες για να χτίσουν τα σπίτια τους. Οι Αγιαννίτες αυτοί ήταν οι: Μιχαήλ Γ. Κουρόγιωργας (Στραβοσουγιάς), Γεώργιος Κουτίβας (Κούτρης), Γεώργιος Στ. Κουτίβας, Δημήτριος Άρχοντας, Κωνσταντίνος Β. Δαλιάνης κ.α., οι οποίοι μετέφεραν την πλάκα με ξύλα στην νότια πλευρά του Αγίου Γεωργίου. Μετά από 3 χρόνια την μετέφεραν για μεγαλύτερη ασφάλεια στον γυναικωνίτη του ναού.
Σύμφωνα με τον Αγιαννίτη γέροντα Σταύρο Αθ. Κουτίβα ή Σκαντζιό (1872 – 1972) η κτητορική πλάκα δεν είχε καταπέσει, αλλά «την έριξαν εις του Μπαλώση την Γκορτσιά, δίπλα στ’ αλώνι». Το ίδιο μαρτυρούσε και η υπεραιωνόβια Αγιαννίτισα Μαγδάλω Καμπύλη (το γένος Β. Κουτίβα) (1840 – 1945). Και οι δύο ανέφεραν πως έριξαν την πλάκα κατ’ εντολή των ιερεών του χωριού ανήμερα του Αγίου Γεωργίου το 1881 περίπου. Την ίδια μέρα είχε φτάσει στο χωριό και η εικόνα του Θεολόγου από το ομώνυμο μοναστήρι. Η πλάκα παρέμεινε στον γυναικωνίτη της εκκλησίας μέχρι το 1965, οπότε με φροντίδες του Συλλόγου Θυρεατών στην Αθήνα και διαφόρων Αγιαννιτών, τοποθετήθηκε σε περίοπτη θέση στην είσοδο του λόφου Κουτρί. Η μεταφορά έγινε στις 9 – 12 Σεπτεμβρίου 1965 και την μετέφεραν 20 Αγιαννίτες. Στις 7 Νοεμβρίου 1965 έγινε μεγάλη τελετή και αποκάλυψη της επιγραφής, με αφορμή την συμπλήρωση 200 χρόνων από την ίδρυση της Σχολής στον Άγιο Δημήτριο. Υποκινητής και κύριος ομιλητής της τελετής αυτής ήταν ο ιστοριοδίφης Νικόλαος Φλούδας.
Στη είσοδο του χωριού στο λόφο Κουτρί, όπου υπήρχε η Σχολή Καρυτσιώτη και βρίσκεται σήμερα η πλάκα της Σχολής Καρυτσιώτη, κτίστηκε την δεκαετία του 1960 το «καινούργιο» Δημοτικό Σχολείο του Αγιάννη και λειτούργησε έως τα μέσα της δεκαετίας του 1980.
Ο λοφίσκος Κουτρί, όπου υπήρχε η Σχολή, βρίσκεται στην είσοδο του χωριού. Στον χώρο της Σχολής Καρυτσιώτη βρίσκεται σήμερα χτισμένο το παλιό Δημοτικό σχολείο (1965). Ο λοφίσκος είναι κατάφυτος από πεύκα, ενώ υπάρχει γήπεδο μπάσκετ, παιδική χαρά και καφετέρια. Επίσης στον λόφο βρίσκονται διάσπαρτα 2 παραδοσιακά πλακόστρωτα αλώνια. Το Κουτρί αποτελεί σήμα κατατεθέν του Αγίου Ιωάννη και αποτελεί τόπο αναψυχής για τους ντόπιους και ξένους επισκέπτες.
Το παλιό Δημοτικό Σχολείο του Αγίου Ιωάννη. Λειτούργησε από το 1867 έως τα μέσα της δεκαετίας του 1960.
“Χαρακτηρίζομεν ως αρχαιολογικόν χώρον την περιοχήν ”Κουτρί” του χωρίου Άγιος Ιωάννης Κυνουρίας, θερινήν έδραν του Άστρους, ένθα ελειτούργησεν η ιστορική σχολή Καρυτσιώτη εν έτει 1798”.
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη – Οι σχολές του Δημητρίου Καρυτσιώτη στον Άγιο Ιωάννη και το Άστρος Θυρέας – Κυνουρίας κατά τα προεπαναστικά χρόνια έως την απελευθέρωση, Εταιρία Πελοποννησιακών Σπουδών, Αθήνα 2001
Χριστίνας Κουλούρη – Η βιβλιοθήκη της Σχολής Καρυτσιώτη, Εταιρία Μελέτης Νέου Ελληνισμού, Αθήνα 2009
Αγιάννης του Άστρους (Άγιος Ιωάννης Κυνουρίας) τομητροπολιτικό κέντρο της Θυρέας και «Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας)» Το 1822ο Άγιος Ιωάννης ( Αγιάννης) Κυνουρίας ήταν η πρωτεύουσα του Ελληνικού κράτους,έδρα της Προσωρινής Διοίκησις της Ελλάδος.
Η Θυρέα ήταν θρύλος τουλάχιστον από το 1500 π.χ. ηνωρίτερααφού οι Δαναοί είχαν εγκατασταθεί στο Άργος από το 2,800-2000 και από τους Δαναούς προέρχονται οι Θυρεάτες, που λογικά ήρθαν στη Θυρέα τουλάχιστον πριν το 2,000, σίγουρα ήταν θρύλος πολύ πριν το Τρωϊκό πόλεμο (1250-1240 π.χ.) «Θυρέας Όμηρος μεν ουκ ωνόμασεν, οι δ’ άλλοι θρυλούσι» Στράβων 376 (Θυρεάτις Γη σελ. 23).
O Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης) και το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας είναι μία κοινότητα και το κυριότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν για χιλιάδες χρόνια και έχουν μέχρι σήμερα σπίτια στο Άστρος και στον Αγιάννη του Άστρους. Το χωριό αποκαλείται επίσης “Αγιάννης” όπως αναφέρεται σε ερωτικά τοπικά δίστιχα, “Στον Αγιάννη είναι ένα νερό ,το λένε Σουληνάρι”, και επίσης αναφέρουν οι ιστορικοί μελετητές, ο Ν. Σπηλιάδης αναφέρει Αγιάννης αρκετές φορές, όπως ,ο Ιμπραήμ το 1826 “έκαυσε και τα χωρία Αγιάννη και Μελιγού” «Απομνημονεύματα δια να χρησιμεύσωσιν εις την Νέαν Ελληνικήν Ιστορίαν (1821-1843)».( σελ 115,116). Είναι ενδιαφέρον ότι ο σχολαστικός και σαφέστατος Leake το 1805 αποκαλεί τον Αγιάννη “Αγιαννίτικα Καλύβια”(Leake Travels in Morea,σελ 492) . Πολλοί διακεκριμένοι ιστορικοί μελετητές αποκαλούν τον οικισμό “Αγιάννης του Άστρους” (Ν.Βέης,Πουκεβίλ ,Κόκκινος και άλλοι, παρακάτω οι αναφορές) .
Οι Αιγινήτες στην αρχή του Πελοποννησιακού πολέμου καταδιώχθηκαν από την πατρίδα τους Αίγινα από τους Αθηναίους και διασκωρπήθηκαν όπου μπορούσαν σε ολόκληρη την Ελλάδα. Μερικοί εγκαταστάθηκαν στην Θυρέα, που τους παραχώρησαν οι Λακεδαιμόνιοι , και άρχισαν να οχυρώνονται στη σημερινή χερσόνησο του Παραλίου Άστρους, γιατί γνώριζαν τους Αθηναίους. Αλλά το 424 π.χ .ο Αθηναίος στρατηγός Νικίας τους καταδίωξε πάλι από τη ου Παραλίου Άστρους και οι Αιγινήτες κατέφυγαν στα ενδότερα στο κάμπο της Θυρέας στην γειτονική οχυρωμένη αρχαία πόλη Θυρέα, εγκαταλείποντας τα οχυρά και μισοτελειωμένα τείχη.
Μερικοί Αιγινήτες, αφού δεν είχαν πατρίδα , κατέφυγαν στα βουνά και μερικοί εγκαταστάθηκαν στον Πλάτανο και στο Αγιάννη. Υπάρχει η εκδοχή ο Αγιάννης πήρε το όνομα από τους Αγιαννίτες , που προήλθε από τους Αιγινήτες.
Ο Θουκυδίδης αναφέρει την αρχαία πόλη Θυρέα , που επίσης ήταν οχυρωμένη (Θουκυδίδης 4,56,4,57 )“πάση την στρατιά και αιρούσι Θυρέαν.Και την τε πόλιν κατεύκασαν και τον ενόντα εξεπόρθησαν,τους τε Αιγινήτας…”
Οι κάτοικοι του Αγιάννη λέγονται “Αγιαννίτες” και αποκαλούσαν το Άστρος επίσης “Γιαλό” και τους Αστρεινούς “Γιαλίσιους”, γιατί οι Αστρεινοί κατοικούσαν στα ενδότερα του “κάμπου” Θυρέας , κοντά στην παραλία (αιγιαλό) “τα’ Αγιαννίτικα λεγόμενα καλύβια εις το Άστρος”. Αναφέρεται από πολλούς ιστορικούς μελετητές κάποτε πριν πολλούς αιώνες έφυγαν από το “Γιαλό” ( Άστρος) και ανέβηκαν στα βουνά για να μη τους “φάει ο κάμπος” , όπως έκαναν και άλλοι κάτοικοι γειτονικών οικισμών και οι πρόγονοι τους κάτοικοι της αρχαίας πόλης Θυρέας (υπάρχουν δύο οικισμοί με το όνομα Θυρέα ,στα ενδότερα του κάμπου Θυρέας την περιοχή του Άστρους και η “άνω πόλιςεν η ώκουν”στο Ελληνικό , που βρίσκεται μεταξύ του Άστρους και του Αγιάννη ).Από την αρχαία πόλη Θυρέα πήρε το όνομα η περιοχή Θυρέα η Θυρεάτις Γη. Διαχρονικά οι κάτοικοι της περιοχής προτιμούσαν τα ενδότερα, όπως αναφέρουν πολλοί ιστορικοί μελετητές.
Από το Αγιάννη προήλθε το Άστρος ,το Παράλιο Άστροςκαι άλλοι μικροί οικισμοί.
Ο Ν.Σπηλιάδης( Πρωθυπουργός το 1829) σαφέστατα και λεπτομερέστατα αναφέρει «και όμως οι ολιγαρχικοί, οίτινες είχον καταλάβει τ’ Αγιαννίτικα λεγόμενα καλύβιαεις το Άστρος, ητοιμάζοντο …» «Απομνημονεύματα δια να χρησιμεύσωσιν εις την Νέαν Ελληνικήν Ιστορίαν (1821-1843)».( σελ 502). Οι Αγιαννίτες αποκαλούσανΑγιαννίτικα καλύβια τα σπίτια τους στο Άστρος ,αναφερόμενοι στα καλύβια τους που είχαν σαν δεύτερη προσωρινή κατοικία. Η αναφορά του Ν.Σπηλιάδη , Πρωθυπουργού το 1829, «καλύβια εις το Άστρος» σαφέστατα επιβεβαιώνει τα καλύβια είναι οι κατοικίες (καλύβια) «εις το Άστρος» και ταυτόχρονα επιβεβαιώνει τότε το όνομα του οικισμού ήταν Άστρος. Μερικοί απερίσκεπτα, λανθασμένα, και μεροληπτικά συμπεραίνουν για τους λόγους τους διαφορετικά και αλλάζουν το όνομα του οικισμού , όπως καταλαβαίνουν και τους συμφέρει , χωρίς να εξετάζουν αμερόληπτα και να αναφέρουν άλλα ιστορικά στοιχεία και τις επίσημες αναφορές του Ελληνικού κράτους .
Υπάρχουν και άλλες σχετικές αναφορές. Στη Γενική Εφημερίδα της Ελλάδος 1826 διαβάζουμε, «και βλέπει τον εχθρόν επιστρέφοντα πάλιν πανστρατιά, και διευθυνόμενο προς τα Καλύβια του αγίου Ιωάννου εις το Άστρος». Σωστά διαβάζουμε «εις το Άστρος».
Το Παράλιο Άστρος έκτισε από το 1832-1845 ο Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος, όπως τιμoύν με αδριάντα του στη κεντρική πλατεία οι Παραλιώτες , «ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ».Ο διακεκριμένος Αγιαννίτης Λογοθέτης, φίλος και συνεργάτης του Άκουρου, πρώτος πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου, ακολούθησε τον Άκουρο και αναφέρει μετά το 1854 για τα γεγονότα της εποχής,«έκτισε την οικία του ενταύθα κατά το έτος 1832» στο «Νησί» ,που θεωρείται από τα πρώτα σπίτια του οικισμού,« ωκοδόμησαν εις το παράλιο Εργαστήρια» και « το έτος 1838… ήσαν τότε ολίγοι οι κατοικήσαντες ειςπαράλιο». Δεν είναι τυχαίο που στον εκλογικό κατάλογο του 1871 της «Κοινοτ. Παραλίου ‘Aστρους» αναφέρεται πρώτος ο Αγιαννίτης Αναστάσιος Πάσχος του Ιωάννου κτηματίας .
Ο Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος , «ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ», επιβεβαιώνει πριν το 1824, τότε δεν υπήρχε οικισμός στο Παράλιο Άστρος , “την πατρίδα μας Αγιάννης και Άστρος”, «διαμένων εις την πατρίδα μου τον Άγιον Ιωάννηνέλαβον και το ακόλουθον έγγραφον» (Φλούδας, Θυρεατικά Β , σελ 51), «Ηλεκτρισθέντες, έγραφεν, υπέρ της ελευθερίας της πατρίδος ,τα πάντα χαίρειν και ειδόντες, μετέβημεν άπαντες εις την πατρίδα μας το Άστρος» ( Ιστ. και Εθνολ. Εταιρ.Κώδικας 316, Φλούδας, Θυρεατικά Β σελ 50) και « επήλθεν το έτος 1823 και κατά Φεβρουάριον εσυστήθη η Εθνική συνέλευσις εις Άστρος κατά την ακόλουθον διαταγή του Εκτελεστικού ..έκαστος δύναται να εννοήσει τι υπέφερον οι κάτοικοι του Άστρους »(Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 52).Κατά το το έγγραφον αριθ 202 την Μονής Λουκούς της 10ης Αυγούστου 1840, ο Γεώργιος Καρυτσιώτηςτον πλούτον του « διέθεσεν εις πτωχούς, εκκλησίες και σχολεία της πατρίδος του Αγιάννη-Άστρος και δι’ έργα κοινωφελή» »(Φλουδας ,Θυρεατικα Β’σελ 324).
ΟΆγιος Ιωάννης (Αγιάννης)πριν το 1435, τους μεσαιωνικούς χρόνους τουλάχιστον για χίλια χρόνια περίπου 200 μ.χ. -1435 και αργότερα , ονομαζόταν επίσης Άστρος, (επάνω) Άστρος και Αγιάννης του Άστρους.Ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός Ν.Βέης αναφέρει σχετικά. «Και όντως το Άστρος και κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές … ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρινών καλουμένηκαι (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους. ( Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους. σελ 99-100). Οι διακεκριμένοι ιστορικοί μελετητές Ν.Γ.Ππολίτης και Σ.Π.Λάμπρος αναφέρουν ” το όνομα Άστροςπροσήκει κυρίως εις το 13 χιλιομ. απέχον(Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, τόμος Γ’, Άγιος Ιωάννης, επί των ορέων κείμενον μέγα χωρίονΆγιος Ιωάννης“ Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας), Αθήνα , 1983.σελ 41,38,40). «Κατά τον Φιλιψώνα σ.197 “εν τη χώρα ταύτη κείνται τα μεγαλύτερα χωρία Άγιος Νικόλαος η Καστρί, Δολιανά , Άγιος Ιωάννης ηΆστρος“. Το Άστρος λεγόταν επίσηςΆγιος Ιωάννης, υπάρχουν πολλοί σχετικοί χάρτες κα σχετικές αναφορές. “Ο Leake το 1805 αναφέρει « στην πεδιάδα είναι τα καλύβια που ανήκουν στα χωριά Άγιος Ιωάννης, (το σημερινό Άστρος ), Μελιγού, Κορακοβούνι και Πραστός (Άγιος Ανδρέας)» (Leake Travels in Morea σελ 483).
Το όνομα Άγιος Ιωάννηςπιθανά το πήρε τον 9ο μ.χ. αιώνα όταν επί αυτοκράτορα Βασιλείου του Μακεδόνος (811-886) πολλά χωριά της περιοχής εκχριστανίστηκαν και ο αυτόκρατορας έδωσε τα ονόματα αγίων, Άγιος Πέτρος, Άγιος Νικόλαος, Άγιος Βασίλειος, Άγιος Ανδρέας, Άγιος Γεώργιος, Αγία Σοφία. Μερικοί αναφέρουν το όνομα προέρχεται από τον ιερό ναό Αγίου Ιωάννου Προδρόμου η από άλλον ναό Αγίου Ιωάννου προηγούμενο του Προδρόμου ,αλλά ο ναός Προδόμου είναι νεότερος του χωριού και ο ναός δεν λέγεται “Αγιάννης” και κανονικά το χωριό τότε θα ονομάζετο “Πρόδρομος” . (Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, τόμος Γ’, Άγιος Ιωάννης, Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας), Αθήνα , 1983.σελ 32,33).
Πουκεβίλ,“Η έδρα της Κυβερνήσεως μεταφερθή εις Άγιον Ιωάννην του Άστρους εν Κυνουρία” (Ι.Κουσκουνάς ,Κ. Χασαπογιάννης ,Ι.Κακαβούλιας (1981) Θυρεάτις Γη ( Ιστορία – Αρχαιολογία – Λαογραφία )
Κόκκινος, «Η κυβέρνησις … απεφάσισε μετά τη βουλής να μεταφέρουν την έδραν των από το Άγιον Ιωάννην του Άστρους εις Καστρί Ερμιονίδας” (Ι.Κουσκουνάς ,Κ. Χασαπογιάννης ,Ι.Κακαβούλιας (1981) Θυρεάτις Γη ( Ιστορία – Αρχαιολογία – Λαογραφία ).
Το 1812 το περιοδικό Λόγιος Ερμής γράφει (σ.114-115), ο φιλόκαλος Καρυτσιώτης διατρίβων εις Τεργέστην εσύστησεν σχολείον εις την ιδίαν πατρίδα καλουμένην Άγιος Ιωάννης του Άστρου(Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, τόμος Γ’, Άγιος Ιωάννης, Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας),Αθήνα ,1983.σελ 155).
Για πολλούς αιώνες μέχρι την δεκαετία του 1950 ο Αγιάννης του Άστρους , σημερινός θερινός οικισμός του Άστρους, αποτελούσε το μητροπολιτικό κέντρο της Θυρέας, «Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας)», ενδεικτικά αναφέρουμε πριν τον 1821 είχε δέκα τρεις εκκλησίες και ξωκλήσια. Ο Άγιος Ιωάννης ( Αγιάννης) Κυνουρίας , ήταν η πρωτεύουσα του Ελληνικού κράτους από τις 22 Αυγούστου έως την 1 Οκτωβρίου 1822 , το 1845 αποτέλεσε την θερινή έδρα της Επαρχίας Κυνουρίας . Ο Άγιος Ιωάννης ήταν η πρώτη πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας σύμφωνα με το ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835 από το 1835 μέχρι το 1841 και ήταν η θερινή πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας σύμφωνα με το ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841, από το 1841 μέχρι το 1912.
Με την πρώτη διοικητική διαίρεση του ελληνικούκράτους το 1835,συστάθηκε ο ΔήμοςΘυρέας, με διάταγμα της 9ης (21ης) Νοεμβρίου 1834 / 12ης Μαΐου 1835, σύμφωνα με το οποίο συστάθηκαν οι πρώτοι δήμοι της Αρκαδίας και της Κυνουρίας .Αμέσως μετά την απελευθέρωση από 400 χρόνων σκλαβιάς, οι Θυρεάτες πρόγονοι μας πριν διακόσια χρόνια το 1835 ήξερανκαλά και θυμούνταν την ιστορία μαςαυτονόητα ονόμασαν το Δήμο Θυρέας από την αρχαία πόλη τηςΘυρέας ,που βρισκόταν στα ενδότερα του κάμπου Θυρέας στην περιοχή του Άστρους. Δεν είναι λίγοι κάτοικοι της αρχαίας Θυρέας που σήμερα για ιστορικούς λόγους θέλουν να αλλάξουν το άδειο (χωρίς ιστορικό περιεχόμενο) και διχαστικό όνομα του σημερινού Δήμου Βόρειας Κυνουρίας με το ιστορικό όνομα Δήμος Θυρέας, όπως έξυπνα και αυτονόητα έκαναν οι άξιοι και μπαρουτοκαπνισμένοι μετά από 400 χρόνια δουλείας Θυρεάτες πρόγονοι μας το 1835, που ήξεραν και ενεργούσαν καλύτερα από εμάς για τα αυτονόητα.
Διοικητικές μεταβολές της Τ.Α.-ΕΕΤΑΑ (eetaa.gr)
Άγιος Ιωάννης ( Αγιάννης) Κυνουρίας
(ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835). Ο οικισμός ορίζεται έδρα του δήμου Θυρέας. Πρώτος δήμαρχος ορίστηκε ο Αγιαννίτης Ιωάννης Ζαφειρόπουλος. (ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841).Ο οικισμός ορίζεται θερινή έδρα του δήμου Θυρέας ΦΕΚ 252Α – 24/08/1912. Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Θυρέας και προσαρτάται στην κοινότητα Άστρους ΦΕΚ 250Α – 24/08/1915 Ο οικισμός ορίζεται θερινή έδρα της κοινότητα Άστρους . ΦΕΚ 244Α-04-12-1997. Ο οικισμός αποσπάται από τον δήμο Άστρους και προσαρτάται στο δήμο Βόρειας Κυνουρίας.
Η Σχολή του Ἀγίου Ἱωάννου
«παιδείαν μεν ουν φέρει και νίκην» (η παδεία πράγματι φέρει και την νίκη) . Πλάτων (427 π.Χ. – 347 π.Χ.)
Oι Αγιαννίτες διαχρονικά με πολλές θυσίες προσπαθούσαν και ενθάρρυναν τα παιδιά τους να «μάθουνγράμματα και να αλλάξουν ζωή». Η Σχολῆ τοῦ Ἀγίου Ἱωάννου “λειτουργούσης πολλοῦ παλαιότερον» από το 1638 ,στα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας, αναμφισβήτητα δείχνει διαχρονικά τον διακαή πόθο και την απαράμιλλη αφοσίωση από τους Αγιαννίτες για “γράμματα¨, μόρφωση και πολιτισμό. Δεν υπάρχει αναφορά πόσα χρόνια πριν το 1638 υπήρχε το σχολείο, η αναφορά λέει « πολλοῦ παλαιότερον», αλλά πριν το φανερό σχολείο ας υποθέσουμε του 1600 η 1500, ,προηγήθηκαν αναμφισβήτητα τα κρυφά σχολεία για πολλά χρόνια που έγιναν φανερά σχολεία αργότερα.
Oι Αγιαννίτες πραγματικά δεν παραδόθηκαν ποτέ στους Tούρκους κατακτητές. Για απόδειξη με το τρόπο τους κατάφεραν να κρατήσουν τα σχολεία τους ανοικτά όλη την διάρκεια του τούρκικου ζυγού και διατήρησαν κρυφά και φανερά αναμμένη την φλόγα του έθνους. Η μόρφωση και τα «γράμματα» , ήταν διαχρονικά μέχρι σήμερα η μεγάλη και πρωταρχική προτεραιότητα στη ζωή τους.
Στον Άγιο Ιωάννη κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας αρχικά λειτουργούσαν κρυφά σχολεία, στο Μετόχι της Μονής Λουκούς Άγιος Δημήτριος , το ξωκλήσι Άγιος Δημήτριος σώζεται μέχρι σήμερα, και αργότερα στους νάρθηκες των εκκλησιών του χωριού, όπως ιερό ναό Αγίου Ιωάννου Προδρόμου ,που έγιναν αργότερα φανερά «κατώτερα» σχολεία, όπως αυτό του Παπακυριακού, που λειτούργησε από την Τουρκοκρατία έως την περίοδο της Επανάστασης στο αρχοντικό του άλλοτε δημάρχου Θυρέας, Βασιλείου Ι. Καλαμβοκίδη (1814 – 1901).Τα κρυφά σχολεία λειτουργούσαν σε κρύπτες και νάρθηκες απομονωμένων μοναστηριών και εκκλησιών. Μία τέτοια κρύπτη κρυφού σχολείου υπάρχει στον Αγιάννη στο αρχοντικό του Αγιαννίτη προεστού Ιωάννη Ματθαίου στο Σουληνάρι , όπου υπήρχε υπόγεια κρύπτη με πέτρινα τουράκια και το 1826 διδάσκονταν οι μαθητές του κατώτερου σχολείου. Υποθέτουμε η κρύπτη όπως είχε κτιστεί με πέτρινα τουράκια, ήταν για να χρησιμοποιείται αποκλειστικά για «κρυφό σχολείο», δεν ξέρουμε πόσα χρόνια νωρίτερα λειτουργούσε εκεί «κρυφό σχολείο», ήταν κρυφό….
“Πολλοῦ παλαιότερον»πριν το 1638 λειτουργούσεανώτερο σχολείο.
Ο μεγαλοπρεπής ναός του Προδρόμου στον Αγιάννη ανακαινίστηκε και έγινε πατριαρχική εξαρχία το 1638. Σύμφωνα με αυτό το έγγραφο <<ανακηρύσσεται η χώρα του Αγίου Ιωάννου μετά του ομωνύμου ναού σταυροπήγιον>>και οριζόταν <<ινα εις τον ναόν του Αγίου Ιωάννουυπόκειται ο εις το χωρίον ναός του Αγίου Βασιλείου>>. Η ανακήρυξη έγινε «χάριν βεβαίως τῆς Σχολῆς τοῦ Ἀγίου Ἱωάννου, λειτουργούσης πολλοῦ παλαιότερον».Σύμφωνα λοιπόν με αυτό το σιγίλιο, στον Άγιο Ιωάννη “πολλοῦ παλαιότερον»πριν το 1638 λειτουργούσε ανώτερο σχολείο.
Το 1765έγινε η “Ανασύστασις τη εν τη χώραΑγίω Ιωάννητου Ναυπλίου Ελληνικής Σχολής”, που είχαν από το 1715.
Το1715, “επετράπη εις τους κατοίκους τουΑγίου Ιωάννουκαι λοιπούς κατοίκου της περιφέρειας η ίδρυση σχολείου” και το 1765 με το Πατριαρχικό Συνοδικόν Σιγιλλιώδες έγινε “Ανασύστασις τη εν τη χώραΑγίω Ιωάννητου Ναυπλίου Ελληνικής Σχολής”. Το αναφερόμενο σχολείο παραπάνω είναι για το Αγιάννη Κυνουρίας ,αφού στην αναφορά του 1765 περιέχει το μετόχι του Αγίου Δημητρίου της μονής Λουκούς στο Άστρος, που είναι το υπάρχον και σήμερα ξωκλήσι του Αγιάννη. Το σχολεία παραπάνω του 1715 και 1765 αναφέρονται σαν σχολείο Αγίου Ιωάννου«Ναυπλίου“, γιατί θρησκευτικά τότε η περιοχή υπαγόταν στο Ναύπλιο.
«1798ΕΝ ΜΗΝΙ ΙΟΥΛΙΩ 18,Η ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΑ
ΤΙ ΕΣΤΗΚΑΣ ΘΑΜΒΟΥΜΕΝΟΣ ΦΙΛΕ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΜΕ ΑΠΟΡΙΑΝ ΜΥΣΤΙΚΗΝ ΖΗΤΕΙΣ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥΝΑ ΜΑΘΕΙΣ ΝΑ ΒΕΒΑΙΩΘΕΙΣ ΤΙ ΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΜΟΥ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΜΕ ΕΠΡΟΣΤΑΤΕΥΣΕ ΚΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΚΑΜΩΜΑ ΜΟΥ
ΕΙΜΙ ΟΙΚΙΑ ΤΩΝ ΜΟΥΣΩΝ, ΚΕΙΝΩΝ ΤΟΥ ΕΛΙΚΩΝΟΣΣΧΟΛΕΙΟΝ ΟΝΟΜΑΖΟΜΑΙ ΤΟΥ ΤΡΕΧΟΝΤΟΣ ΑΙΩΝΟΣΣΟΦΙΑΝ ΕΠΑΓΓΕΛΟΜΑΙ ΑΦ’ ΗΣ ΟΥΔΕΝ ΓΛΥΚΕΙΟΝΤΟΙΣ ΝΕΟΙΣ ΧΡΗΣΙΜΩΤΕΡΟΝ ΤΩ ΑΝΑΓΚΑΙΩ ΒΙΩ
ΕΚ ΒΑΘΡΩΝ ΑΝΑΓΕΡΘΗΚΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΝΥΝ ΑΙΩΝΑΤΟ ΕΤΟΣ ΜΟΥ ΔΙΔΑΣΚΕΣΑΙ ΑΜΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑΝΟ ΚΤΗΤΟΡ ΟΠΟΥ Μ’ ΕΚΑΝΕΝ ΟΙΚΟΝ ΤΟΥ ΕΛΙΚΩΝΟΣΕΙΝ’ Ο ΚΛΕΙΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΓΟΝΟΣΚΑΙ ΤΗΣ ΚΑΝΕΛΛΑΣ ΕΙΝ’ ΥΙΟΣ ΑΝΑΘΡΕΜΜΑ ΚΑΙ ΠΟΝΟΣ
Ο ΤΟΠΟΣ ΟΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΙ ΕΙΝ’ Η ΑΥΤΟΥ ΠΑΤΡΙΔΑΚΑΡΥΤΣΙΩΤΗΣ ΛΕΓΕΤΑΙ ΠΑΝΤΟΥ Η ΑΥΤΗ ΦΑΜΙΛΙΑΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΤΟΥΤΟ ΕΓΙΝΕ ΑΥΤΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝΚΑΙ ΕΙΣ ΨΥΧΙΚΗΝ ΒΟΗΘΕΙΑΝ ΑΥΤΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΤΟΚΕΩΝ
ΟΣΟΙ ΛΟΙΠΟΝ ΕΜΒΑΙΝΕΤΕ Μ’ ΟΛΗΝ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΝΠΑΡΑΚΑΛΕΙΤΕ ΤΟΝ ΘΕΟΝ ΤΗΝ ΑΝΩ ΒΑΣΙΛΕΙΑΝΝ’ ΑΞΙΩΘΗ ΝΑ ΧΑΙΡΕΤΑΙ ΟΜΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΤΟΥΕΙΝ ΤΑΙΣ ΑΥΛΑΙΣ ΤΟΥ ΑΒΡΑΑΜ ΚΟΛΠΟΥΣ ΤΟΥΣ ΕΔΙΚΟΥΣ ΤΟΥ, ΑΜΗΝ
Η ΣΥΝΔΡΟΜΙΝ ΑΠ΄ΕΓΙΝΕΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΟΙΚΟΔΟΜΗΝ ΜΟΥΠΡΟΚΟΠΙΟΝ ΤΟΝ ΘΥΤΗΝ ΜΟΥ ΦΙΛΟΝ ΚΑΙ ΕΡΑΣΤΗΝ ΜΟΥΓΝΩΡΙΖΕΙ ΤΟΝ ΑΝΙΨΙΟΝ ΤΟΥ ΑΝΩ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ Δ’ ΥΙΟΝ ΚΥΡΙΟΝ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ»
ΥΑ 147099/8654/11-4-1960, ΦΕΚ 199/Β/11-5-1960. Χαρακτηρίζομεν ως αρχαιολογικόν χώρον την περιοχήν ”Κουτρί” του χωρίου Άγιος Ιωάννης Κυνουρίας, θερινήν έδραν του Άστρους, ένθα ελειτούργησεν η ιστορική σχολή Καρυτσιώτη εν έτει 1798”.
“Χαρακτηρισμός της πλατείας σχολής Καρυτσιώτη και τμήματος του αγροκηπίου, στο Άστρος Κυνουρίας, ως ιστορικού τόπου.”Στο αγροκήπιο αυτό έλαβαν χώρα δύο σημαντικά γεγονότα της Επαναστάσεως, το γνωστό ως «κολοκοτρωναίικο τραπέζι της συμφιλίωσης» στις 19 Ιουνίου 1821, στο οποίο είχαν προσέλθει οι οπλαρχηγοί, προκειμένου να ξεπεραστούν οι αντιθέσεις και να ομονοήσουν για την επιτυχία της Επανάστασης που τότε ξεκινούσε, καθώς επίσης και η Β΄ Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων (30 Μαρτίου έως τις 18 Απριλίου του 1823) με την παρουσία οπλαρχηγών, πολιτικών, πλήθους λαού και στρατού. Εντός της Σχολής η οποία περιλαμβάνεται στον υπό κήρυξη χώρο, συντάχθηκε η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης.»
Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης (1741-1819) γεννήθηκε στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) και κατά την Αγιαννίτικη παράδοση, έφυγε “με το ένα τσαρούχι”. Πιθανόν να μην είχε διαβάσει Πλάτωνα γιατί άρχισε να εργάζεται 15 χρονών, που έλεγε «παιδείαν μεν ουν φέρει και νίκην» (η παιδεία πράγματι φέρει και την νίκη), αλλά αναμφισβήτητα επηρεάστηκε από τα καλέσματα του Κοσμά Αιτωλού, του Ρήγα Φεραίου και του Αδαμάντιο Κοραή ( Από την Σμαράγδη Ι. Αρβανίτη) και από την διαχρονική Αγιαννίτικη παράδοση για «γράμματα». Η πίστη του στην εκπαίδευση και στη μόρφωση του Γένους είχε ήδη διαφανεί από τη σημαντική χορηγία την οποία είχε κάνει στη Σχολή της Κοινότητας των Ορθοδόξων της Τεργέστης.
Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης συνέχισε έμπρακτα την Αγιαννίτικη δέσμευση αιώνων, για «γράμματα» και μόρφωση. Το 1798 έκτισε στην θέση «Κουτρί» στον Αγιάννη την περίφημη και «καλλιμάρμαρο» Σχολή Καρυτσιώτη και το 1805έχτισε στο Άστρος το παράρτημα της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη. Η σχολή Καρυτσιώτη έπαιξε καταλυτικό ρόλο για την τοπική κοινωνία για πολλά χρόνια και ακόμα μέχρι σήμερα, αφού όλοι οι Αγιαννίτες και οι Αστρεινοί με πολύ μόχθο και με κάθε θυσία επιθυμούσαν τα παιδιά τους να μάθουν γράμματα και σαν απόφοιτοι “καλαμαράδες ” να αλλάξουν την ζωή τους ,σύμφωνα με τις “έξυπνες ” προσδοκίες του μεγάλου ευεργέτη τους Δημητρίου Καρυτσιώτη.
Η προ επαναστατημένη Ελλάδα είχε πολλά μικρά “κρυφά” και λίγα φανερά σχολεία. Ένα από τα ελάχιστα φανερά σχολεία ήταν και η περίφημη Σχολή Καρυτσιώτη που είχε κτιστεί το 1798 , 23 χρόνια πριν την Ελληνική επανάσταση και αυτό έχει μεγάλη σημασία. Είχε κτιστεί στο λόφο Κουτρί στον Αγιάννη Κυνουρίας και ήταν ένα από τα λίγα “πανεπιστήμια” της προεπαναστατικής πατρίδας μας και οι μαθητές της ήταν από ολόκληρη την ηπειρωτική Ελλάδα και τα νησιά μας. Ο μεγάλος ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης, πανίσχυρος Αγιαννίτης πατριώτης της διασποράς, βρήκε τον τρόπο να επιτρέψουν οι 400 χρόνια κατακτητές Τούρκοι, το 1798 το κτίσιμο και την λειτουργία της σχολής στον Αγιάννη και το 1805 το παράρτημα της σχολής Καρυτσιώτη στο Άστρος Κυνουρίας.
Η σχολή Καρυτσιώτη έπαιξε καταλυτικό ρόλο για την τοπική κοινωνία , έπαιξε πρωτεύοντα και καθοριστικό ρόλο για να γίνει ο Αγιάννης πρωτεύουσα της επαναστατημένης Ελλάδας, από τις 22 Αυγούστου έως την 1 Οκτωβρίου 1822 και για να γίνει η Β’Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων στο Άστρος το 1823. “Το σχολείο τούτο μόρφωσε τους περισσότερους πολιτικούς άνδρας της Πελοποννήσου” Μ.Κ.Ζαρβάνος. ΗΔιακήρυξη της Β΄ των Ελλήνων Συνελεύσεως , “Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καριτζιώτου”. – astrosgr.com
Η σχολή ήταν ένα είδος πανεπιστημίου για εκείνη την εποχή, αφού οι μαθητές διδάσκονταν αρχαίους Έλληνες συγγραφείς, μαθηματικά, φυσική – χημεία, γαλλικά και ιταλικά κ.α. Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης τα πρόβλεψε όλα για την ομαλή λειτουργία της σχολής. Κάλυπτε μέχρι τον θάνατο του όλα τα έξοδα της Σχολής. Έκτισε, ακόμη, οικήματα για τους μαθητές που φοιτούσαν στη Σχολή και για τους διδασκάλους. Επιπλέον, εφοδίασε τη Σχολή με όργανα φυσικής, αστρονομίας, χημείας, χάρτες και άλλα εποπτικά μέσα διδασκαλίας. Έστελνε μάλιστα και χρηματικά ποσά για την πληρωμή των διδασκάλων και του ιατρού που εργάζονταν εκεί και τα φάρμακα για τους μαθητές. Ο Καρυτσιώτης πλούτισε τη Σχολή με βιβλία και δημιούργησε μία μεγάλη βιβλιοθήκη, γιατί γνώριζε σχολείο χωρίς βιβλία , ήταν στρατόπεδο χωρίς όπλα. Ήθελε να ιδρύσει στην πατρίδα του μια σχολή, εφάμιλλη των Ευρωπαϊκών, που θα παρείχε τη γνώση στους μαθητές, δίνοντας τους την ευκαιρία να διαλέξουν δύο κατευθύνσεις: την εμπορική και την επαγγελματική. Δείτε το σύνδεσμο για περισσότερα. .2: Η Βιβλιοθήκη της Σχολής Καρυτσιώτη. Χριστίνα Κουλούρη. 1991.
Το 1805 δώρισε στους κατοίκους του Άστρους και στη Σχολή μια έκταση περίπου 48 στρεμμάτων, το λεγόμενο «Αγροκήπιο», δίπλα και γύρω από τη Σχολή για να πληρώνονται για δίδακτρα οι καθηγητές της σχολής και να τρώνε οι οικότροφοι μαθητές της σχολής τους καρπούς και τα φρούτα του “αγροκήπιου ” όπως σταφύλια, μούσμουλα. Επίσης περίφραξε το «Αγροκήπιο» με πέτρινο τοίχο (μάντρα), σε μερικά σημεία ψηλότερο από δύο μέτρα. Η μάντρα σώζεται μέχρι σήμερα στα ανατολικά του αγροκηπίου, την υπόλοιπη την έφαγε η “ανάπτυξη”. Το 1805 με τη βοήθεια του αδελφού του, Γεώργιου έφερε το νερό για το χωριό από την “μάννα του νερού”περίπου 5 χλμ,πάνω από τη ιερά μονή της Λουκούς , με πέτρινο σούγελο , (υδραγωγείο) που σε μερικά σημεία ακόμα υπάρχει, για να έχει το χωριό νερό και “να ποτίζεται το αγροκήπιο για να είναι ανοικτή η Σχολή». Σύμφωνα με την διαθήκη του αδερφού του το νερό ανήκε 1/3 στη ιερά μονή Λουκούς, 1/3 στη Σχολή και το 1/3 στο χωριό. Με το νερό αυτό έζησε για ύδρευση και άρδευση το Άστρος και το Παράλιο Άστρος περίπου μέχρι την δεκαετία του 1960 και τότε με την αύξηση των κατοίκων προστέθηκαν τα νερά από τα φρέατα . Επίσης έστειλε τον ανιψιό του Προκόπιο στην Ακαδημία της Παβίας ,για να μάθει γράμματα, και να διευθύνει αργότερα την Σχολή στον Αγιάννη. Τα είχε προβλέψει όλα ο μεγάλος ευεργέτης μας.
«Το ενδιαφέρον του για τους αδελφούς του στην Κοινότητα, αλλά και για την ιδιαίτερη πατρίδα του, καταδεικνύει έναν ακούραστο άνθρωπο, ο οποίος ένιωθε την ευγνωμοσύνη για την καλή του τύχη και ποτέ δεν ξέχασε τον τόπο του. Το επίγραμμα στον τάφο του, το οποίο παραθέτουμε στα νέα ελληνικά, συμπυκνώνει εύγλωττα όλη του την πορεία:(έχει μεγάλη σημασία το έγραψε ο ίδιος πριν τον θάνατο του).
«Εδώ κείται ο Δημήτριος Καρυτσιώτης, ο οποίος κατά την ευσέβεια, την επιείκεια και κατά την τιμιότητα στις συμβολαιογραφικές πράξεις σε όλους τους Έλληνες και ξένους ήταν σεβαστός έως την τελευταία μέρα της ζωής του, και ο οποίος ουδέποτε λησμόνησε την ιδιαίτερη πατρίδα του,και ίδρυσε σε αυτήν σχολείο με δικές του δαπάνες, για να ανακτήσει η νεότητα του τόπου και των γύρω περιοχών την πατροπαράδοτη αρετή».
Ήθελε να τελειώσει τη ζωή του , με την τελευταία λέξη και επιθυμία του , τονίζοντας στους μεταγενέστερους δεν ξέχασε την πατρίδα του τον Αγιάννη και το Άστροςκαιτην μεγάλη σημασία για την δέσμευση του, για «γράμματα» και μόρφωση των νέων της πατρίδας του.
Είναι εύκολα κατανοητό ότι ένα παιδί που έφυγε από την Καρύτσα του Αγιάννη 15 χρονών το 1756, δεν δημιούργησε το ιστορικό Άστρος εκείνη την ημέρα. Το Άστρος υπήρχε για πολλούς αιώνες νωρίτερα και ο μεγάλος ευεργέτης μας δεν ξέχασε ποτέ την πατρίδα του τον Αγιάννη και το Άστρος.
Για το λόγο αυτό ονόμασε το κτήριο στην Τεργέστη «ΑΣΤΡΟΣ», που θυμότανε καλά από το 1756.
«1798ΕΝ ΜΗΝΙ ΙΟΥΛΙΩ 18 , Η ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΑ …Ο ΤΟΠΟΣ ΟΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΙ ΕΙΝ’ Η ΑΥΤΟΥ ΠΑΤΡΙΔΑΚΑΡΥΤΣΙΩΤΗΣ ΛΕΓΕΤΑΙ ΠΑΝΤΟΥ Η ΑΥΤΗ ΦΑΜΙΛΙΑ….»
«Παραιτώ της πατρίδος μου το κτίριον της Σχολής και το υποτακτικόν ( Αγροκήπιο) του Άστρους με όλα τα συμπεριλαμβανόμενα εις το κοντράτο (συμβόλαιο) καμωμένου παρ εμού.Μάϊος 1819 Δ.Καρυτσιώτης».
«Το 1812 το περιοδικόν Λόγιος Ερμής γράφει (σ.114-115), ο φιλόκαλος Καρυτσιώτης διατρίβων εις Τεργέστην εσύστησεν σχολείον εις την ιδίαν πατρίδα καλουμένην Άγιος Ιωάννης του Άστρου».
Οι Αγιαννίτες είχαν μεγάλο πάθος για γράμματα ,δεν φοβήθηκαν τον Ιμπραήμ που έκαψε το χωριό και ουσιαστικά πριν σβήσουν οι καπνοί της πυρπολημένης Σχολής, αμέσως μετά την πυρπόληση της Σχολής Καρυτσιώτη το 1826 έκαναν ότι μπορούσαν, αλλά δεν ξέχασαν τα σχολεία και τα γράμματα.
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη – Οι σχολές του Δημητρίου Καρυτσιώτη στον Άγιο Ιωάννη και το Άστρος Θυρέας – Κυνουρίας κατά τα προεπαναστικά χρόνια έως την απελευθέρωση, Εταιρία Πελοποννησιακών Σπουδών, Αθήνα 2001
Χριστίνας Κουλούρη – Η βιβλιοθήκη της Σχολής Καρυτσιώτη,Εταιρία Μελέτης Νέου Ελληνισμού, Αθήνα 2009
“Από την πρώτη στιγμή προσπάθησαν να ιδρύσουν καινούργια σχολεία σε αντικατάσταση της Σχολής Καρυτσιώτη. Κατά την παράδοση, ήδη από τον καιρό που ο Ιμπραήμ πασάς πυρπόλησε τον Άγιο Ιωάννη και την Σχολή (Ιούλιος 1826), οι μαθητές του κατώτερου σχολείου του χωριού, το οποίο στεγαζόταν στην οικία κληρονόμων Γρηγορίου Κουρόγιωργα ή Φουρλίγκα, διδάσκονταν κρυφά στο υπόγειο της γειτονικής κατοικίας της οικογένειας Κουρόγιωργα (Καπίλα) στη θέση «Άγιος Βασίλειος ή Ματθαίου» του Αγίου Ιωάννη. Στο υπόγειο αυτό υπήρχε μία κρύπτη η οποία έφτανε μέχρι το γειτονικό σπίτι του Ιωάννη Αν. Βλαχάκη. Είχε στα άκρα της τουράκια (λίθινα καθίσματα), όπου διδάσκονταν οι μαθητές. “
“Σύμφωνα με τον ιστοριοδίφη Νικόλαο Ι. Φλούδα, ο οποίος διέσωσε την σχετική Αγιαννίτικη παράδοση, μετά την πυρπόληση της Σχολής Καρυτσιώτη από τον Ιμπραήμ πασά, οι μαθητές διδάσκονταν στο υπόγειο του αρχοντικού αυτού καθώς και του γειτονικού αρχοντικού του Φουρλίγκα (Γρηγορίου Κουρόγιωργα). Στο υπόγειο του πύργου του Ματθαίου υπήρχε κρύπτη η οποία έφτανε μέχρι το κοντινό σπίτι του Ιωάννη Αν. Βλαχάκη. Τέτοιες κρύπτες υπήρχαν και σε άλλα σπίτια του χωριού, καθώς και στον ναό του Προδρόμου.”
«Το αρχοντικό της οικογένειας Κουρόγιωργα – Φουρλίγκα στον Άγιο Ιωάννη. Βρίσκεται στη θέση «Ελαγός – Άγιος Βασίλειος», κοντά στην πηγή Σουληνάρι. Εδώ στεγάστηκε επί Τουρκοκρατίας κατώτερο σχολείο του χωριού.» «Το αρχοντικό του Αγιαννίτη προεστού Ιωάννη Ματθαίου (σήμερα Κουρόγιωργα – Καπήλα). Στα υπόγεια και στην κρύπτη του σπιτιού αυτού διδάσκονταν οι μαθητές του κατώτερου σχολείου (στεγαζόταν στο γειτονικό σπίτι του Φουρλίγκα) κατά την επιδρομή του Ιμπραήμ το 1826.»
“Tο εν Άστρει διδακτήριον”, το 1805ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης (1741-1819)έκτισε στο Άστρος τοπαράρτημα της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη ,νωρίτερα το 1798 είχε κτίσει στην θέση «Κουτρί» στον Αγιάννη την περίφημη και «καλλιμάρμαρο» Σχολή Καρυτσιώτη.
Σπουδαιότερες αναφορές και χρονολογίες για τον Αγιάννη του Άστρους.
Από το Άστρος (Αγιάννη) ονομάστηκε το κάστρο Εστέλλα (=Άστρος) , «Castiello la Estella» (Kάστρο του Άστρους), που έκτισε ο Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος το 1256 σε ένα απόκρημνο σαν πυραμίδα λόφο πάνω από την «πεδιάδα του Άστρους» ,στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη, προς ευκολοτέραν υποταγήν «επάνω εις τα όρη » suso en law montanyas των γειτόνων Τσακώνων (Σίταινα, Καστάνιτσα, Πραστό ),όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μoρέως. (Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους.σελ 93). Από την παρακάτω επίσημη αναφορά του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου το 1320 ο Αγιάννης ονομαζόταν Άστρον, που είναι σαφέστατη για την ονομασία της τοποθεσίας και ταυτόχρονα διασταυρώνεται με το γειτονικό κάστρο Εστέλλα (=Άστρος) του Χρονικού του Μορέως. Την «δηλουμένην γη των εξακοσίων μοδίων. ήγουν, περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής», (Aδρόνικος Β’ Παλαιολόγος, Χρυσόβουλο (4) 1320 σελ.114) . Ο «κάμπος της μαλεβής» η «πεδιάδα του Άστρους» είναι το «Ξεροκάμπι» του Αγιάννη του Άστρους, που βρίσκεται κάτω από το κάστρο Εστέλλα (= Άστρος). Ο Leake 500 χρόνια αργότερα το 1805 επιβεβαιώνει την αναφορά του 1256 του Χρονικού του Μορέως και την αναφορά του 1320 του Aνδρόνικου Β’ Παλαιολόγου για « την πεδιάδα του Άστρους» στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη. (Leake Travels in Morea,σελ 492) .Το 1435 ο Γεώργιος Φραντζής αναφέρει το Άστρον και τον Άγιο Ιωάννη και επιβεβαιώνει η αναφορά του Πτολεμαίου 2ο μ.χ. αιώνα για το πόλισμα Άστρον είναι το σημερινό Άστρος .
« Κεντρικός πύργος Άστρους »,το Κάστρο Εστέλλα στο Ξεροκάμπι στον Αγιάννη, Από το Αναστάσιος Ι. Μπάλλας ,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών,Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών Άστρος ( σ.209-210 Κάστρο Άστρους ) .
1256,Χρονικό του Μορέως, Κάστρο Εστέλλα ( Kάστρο του Άστρους )
Το CastiellolaEstella (Κάστρο Εστέλλα =Kάστρο του Άστρους) βρίσκεται σίγουρα και τεκμηριωμέναστον Αγιάννη του Άστρους στην τοποθεσία Ξεροκάμπι, πάνω από «τον αιγιαλόντου άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής».
Οι διακεκριμένοι ακαδημαϊκοί ιστορικοί μελετητές Νίκος Βέης , Σπ. Λάμπρος , Κ.Ρωμαίος, Αδαμ. Αδαμαντίου και Αναστάσιος Ι. Μπάλλας , και άλλοι διακεκριμένοι καστρολόγοι τοποθέτησαν πειστικάτοκάστρο Εστέλλα του Αραγωνικού Χρονικού του Μορέως στο Ξεροκάμπι ανάμεσα στα χωριά Άγιος Ιωάννης και Άγιος Πέτρος.
Το Κάστρο Παραλίου Άστρους σίγουρα δεν είναι το κάστρο Εστέλλα, όπως αναφέρεται λανθασμένα ,αυθαίρετα και ατεκμηρίωτα σε φυλλάδια και στο διαδίκτυο, αλλά σύμφωνα με πολλούς ιστορικούς μελετητέςτεκμηριωμένα το Κάστρο Παραλίου Άστρουςείναι το Αστρίτσι των Ενετών και κτίστηκε πολύ αργότερα από το 1256 μετά το 15ο αιώνα η 17ο αιώνα ¨Η τόσον δε ρητή μνεία περί του τόπου ,καθ΄ην ιδρύθη το φρούριον,δεν δύναται να αναφέρεται εις τα κατά την χερσόνησο του Άστρους περισωθέντα…»(Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους σελ 98). Δεν υπάρχει κανένας ιστορικός μελετητής που συνδέει το Κάστρο Παραλίου Άστρους με το όνομα Εστέλλα, φυσικά άλλο είναι το κάστρο Εsstella και άλλο το νησί Stella.
Ο Νίκος Βέης (1883; – 1958) Βυζαντινολόγος ιστορικός και νεοελληνιστής, καθηγητής Πανεπιστημίου και Ακαδημαϊκός αναφέρει το σημερινό Άστροςυπήρχε από τους μεσαιωνικούς χρόνους , έκδηλα πριν το 1256, και από το διμερέςΆστρος –Αγιάννη πήρε το όνομα του το κάστρο Εστέλλα =Άστρος στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη.
”Και ακριβώς επί μεμονωμένου βουνού άνωθεν του Αγίου Ιωάννου (=Επάνω Άστρους) κείται … το Κάστρο τη Ωριάς …Κατά την εμήν γνώμην μετά τας ανωτέρω εξηγήσεις πιθανώτατα δυνάμεθα να ταυτίσωμεν το Κάστρο της Ωριάς του Πάρνωνος προς το Estella =Άστρος.”( Νίκο Α. Βέη , Μνείαιτου Άστρους. σελ 99-100)
“ Και δη εν τη αραγωνιακή παραλλαγή του Χρονικού του Μωρέως αναφέρεται ότι ο πρίγκιψ του Μωρέως Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος προς ευκολωτέραν υποταγήν των Τσακώνων έκτισε , τω 1256, το κάστρον, όπερ καλείται laEstella” Παραθέτω…. Etleprinceppormellorsenyorearlosfizoalliuncastiellosusoenlasmontanyas, elqualseclamalaEstella (σ.93»«Όθεν το castiellolaEstella (=Άστρος) πρέπει να αναζητήσωμε στα ενδότερα της Κυνουρίας« susoenlasmontanyas”.Προφανώς το Estellaτούτο … είναι το Άστρος »(Νίκο Α. Βέη , Μνείαιτου Άστρους.σ.93).
«Και όντως το Άστρος και κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές … ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρεινών καλουμένηκαι (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους,έπειτα δε κατέστη και αυτοτελές χωρίον ,ότε μετά την Άλωσιν της Βασιλευούσης …( Νίκο Α. Βέη , Μνείαιτου Άστρους. σελ 99-100)).
Ο Νίκος Βέης αναφέρει «έχομε κατ΄ επανάληψιν μνείας του Κυνουριακού αυτού πολίσματος» του Άστρους το 1256, 1320,1372,1374, 1407,1421 ,1435, 1463, 1467, 1471, 1481.
1320, «περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής», στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη ,κάτω από το κάστρο Εστέλλα = Άστρος.
Το 1320 η επίσημη αναφορά , του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Aνδρόνικου Β’ Παλαιολόγου (1259-1332 μ.χ.) ήταν Βυζαντινός Αυτοκράτορας (1282-1328) , είναι σαφέστατη για την ακριβή τοποθεσία, «περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής», στο «Ξεροκάμπι» του Αγιάννη του Άστρους.(Aνδρόνικου Β’ Παλαιολόγου Χρυσόβουλο (4) 1320 σελ.114).
Η αναφερόμενη γη είναι το Ξεροκάμπι,στο κάμπο της γειτονικής μονής Μαλεβής , στον Αγιάνη του Άστρους κάτω από το κάστρο Εστέλλα (=Άστρους) .Εκτός από την συγκεκριμένη τοποθεσία «περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής»στην συνέχεια αναφέρεται στα ενδότερα της ορεινήςΚυνουρίας «τόπον τον λεγόμενον του αγίου νικολάου το επικεκλημένον φούσκα » και δεν αφήνει περιθώρια για ερμηνείες για άλλη τοποθεσία.
Μερικοί μελετητές κόβουν περίεργα και παράξενα «εις τον κάμπον της μαλεβής» που περιγράφει ακριβέστατα την τοποθεσία και απλά αναφέρουν την περιοχή «περί τον αιγιαλόν του άστρου» η εσφαλμένα αναφέρουν για διαφορετική τοποθεσία ,επειδή πιθανά δεν γνωρίζουν την τοποθεσία της γειτονικής μονής Μαλεβής η για τους λόγους τους. Οι διακεκριμένοι ιστορικοί μελετητές καταθέτουν ολόκληρη την αναφορά χωρίς επιλογές του κειμένου. Φαίνεται από την επίσημη αναφορά του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Aδρόνικου Β’ Παλαιολόγου, το 1320 ο Αγιάννης ονομάζετο Άστρος και επίσης επιβεβαιώνει την αναφορά του 1256 του Χρονικού του Μωρέος για το κάστρο Εστέλλα (=Άστρος) , που βρισκόταν πολύ κοντά πάνω από το Ξεροκάμπι ,την «δηλουμένην γη των εξακοσίων μοδίων. ήγουν, περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής».Ο αυτοκράτορας ήξερε καλά το Άστρος και η αναφορά του 1320 διασταυρώνεται με τις αναφορές του 1292 και 1293.Το 1293 συναντάται η πρώτη επίσημη αναφορά της πόληςμε το όνομα «Άστρος» σε χρυσόβουλο του έτους του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου. “μετά του αγίου θείον τέμενος, το καλούμενον Άστρος».Αλλά υπάρχει και η αναφορά από τον Π.Δούκα,επίσης το1292συναντάται στο χρυσόβουλο Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου«Από Άστρουςεις Κωστάντζαν-Ζήτζινα..“
Παραχωρεί στη μονή Οδηγήτρια του Βροντοχίου στο Μυστρά και στον ηγούμενο Παχώμιο διάφορους τόπους μεταξύ αυτών : «…. έτι δε και την κατά μέρος ανωτέρω δηλουμένην γη των εξακοσίων μοδίων. ήγουν, περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής ‘την περί το χολοδομητικόν ,και την περί τον τόπον τον λεγόμενον του αγίου νικολάου ,την αγορασθείσαν παρά του σεβαστού του πολεμιανίτου… κατέχει δε ταύτην ωσαύτως και το ρηθέν μονύδριον του αγίου νικολάου το επικεκλημένον φούσκαμετά των ειρημένων πατοίκων αυτού’ και λοιπών δικαίου τούτων». (Aνδρόνικος Β’ Παλαιολόγος σελ.114).
1435Γεώργιος Φραντζής,” Άστρονκαι Άγιος Ιωάννης”
Το 1435ο Γεώργιος Φραντζήςαναφέρει το Άστρονκαι τον Άγιο Ιωάννη και επιβεβαιώνει η αναφορά του Πτολεμαίου 2ο μ.χ. αιώνα για το πόλισμα Άστρον είναι το σημερινό Άστρος . Η αναφορά του Φραντζή Άστρον είναι αναμφισβήτητα η πέμπτη αναφορά , η πρώτη ήταν του Χρονικού του Μορέως το 1256, και μετά οι αναφορές του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Aνδρόνικου Β’ Παλαιολόγου το 1292,1293,1320 , που πειστικά τοποθετείτο σημερινό Άστρος στην συγκεκριμένη τοποθεσία που βρίσκεται σήμερα . Αναμφισβήτητα υπήρχε οικισμός στο σημερινό Άστρος πριν χιλιάδες χρόνια από πολλές άλλες αναφορές . Σίγουρα η αναφορά του Φραντζή είναι για το σημερινό Άστρος και δεν είναι για άλλον οικισμό, γιατί θα έπρεπε η αναφορά να περιέχει και το σημερινό Άστρος ,που ήταν ο μεγαλύτερος οικισμός στο κάμπο της Θυρέας, έστω με διαφορετικό όνομα (όπως ο Φραντζής αναφέρει τον μικρότερο οικισμό Μελίγον (σημερ. Μελιγού) και υπήρχε οικισμός στην σημερινή τοποθεσία του Άστρους σύμφωνα με το Νίκο Βέη και πολλές άλλες αναφορές. «Aλλά το Άστρος και Αστρίτσι δεν είναι εν και το αυτό σημείον» ((Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους σελ 97). Είναι αυταπόδεικτο η αναφορά Άστρον του Φραντζή είναι για το σημερινόΆστρος ,που υπήρχε το 2οαιώνα μ.χ.στην αναφορά του Πτολεμαίου με το ίδιο όνομα Άστρον.
Επίσης το Άστρον στην αναφορά του Φραντζή σίγουρα δεν είναι το Παράλιο Άστρος .Αν υπήρχε οικισμός το 1435 στο Παράλιο Άστρος ,κάτι θα υπήρχε και αργότερα έστω και ερείπια , αλλά δεν υπάρχουν τεκμήρια για οικισμό αυτή την μακρά χρονική περίοδο ,που ήταν μόνο το λιμάνι της περιοχής ,έρημος βράχος , σύμφωνα με τον Άκουρο “το ακατοίκητο τούτο μέρος” και σύμφωνα με τον Leake το 1805 «στη σκάλα (λιμάνι)υπάρχουν μια δεξαμενή, ένα χάνι, ένα πυργόσπιτο του (Τούρκου) φοροεισπράκτορα, και δύο τρεις μικρές αποθήκες» ((Leake Travels in Morea σελ 482). Επίσης το γεγονός ότι δεν αναφέρεται οικισμός με κανένα όνομα στην σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγους,όπως συμφωνούν ιστορικοί μελετητές τότε δεν υπήρχε οικισμός στο Νησί, αποδεικνύεται πρόσθετα από τα παραπάνω ότι η αναφορά Άστρον του Φραντζή είναι για το σημερινόΆστρος.
Καλό παράδειγμα , όπως παραπάνω στο περιεχόμενο «εις τον κάμπον της μαλεβής»περιγράφεται η ακριβής τοποθεσία, ολόκληρη η αναφορά του Φραντζή είναι σαφέστατη και πληρέστερη από την αναφορά «Άστρον του Φραντζή το 1435». Στην ολόκληρη αναφορά δεν αναφέρεται το Παράλιο Άστρος, έπρεπε να περιέχει το Άστρος έστω με διαφορετικό όνομα γιατί τότε αναμφισβήτητα υπήρχε , αναφέρει άλλους μικρότερους οικισμούς της περιοχής (που εύλογα φαίνεται είναι σαφέστατη και πληρέστατη, γιατί δεν αναφέρεται το Παράλιο Άστρος, κατά τον Φραντζή δεν υπήρχε, αλλά υπήρχαν οι μικρότεροι οικισμοί ) και τότε διαβάζοντας ολόκληρη την αναφορά φαίνεται αυταπόδεικτα «Άστρον» είναι σίγουρα τό σημερινό Άστρος. Μονολεκτικά η αναφορά«το 1435 Άστρον του Φραντζή» περιέχει πολύ λιγότερα από ολόκληρη την αναφορά, που ερμηνεύεται, όπως μας συμφέρει.Το ίδιο η αναφορά του Κλαύδιου Πτολεμαίου «Άστρον» το 2οαιώνα μ.χ,δεν περιγράφει την ακριβή τοποθεσία και ερμηνεύεται , επίσης όπως μας συμφέρει. Αλλάολόκληρη η αναφορά είναι σαφέστερηκαι ακριβής, λέει από το Λεωνίδιο μέχρι το Ναύπλιο…Από , Το Άστρος της Θαλάσσης ,«Πρασιάνα γ λε_γ ΑργείαςΆστροννα λε δ Ινάχου ποτ.εκβολαίνα λε γ η αρχή του ποταμού να λΝαυπλίαεπίνειον».
Από,Θανάση Π. Κωστάκη: Σύντομη γραμματική της Τσακώνικης Διαλέκτου (BT),1951«Από το Φραντζή,έκδοση Βόννης σ.159…..Και κατά αρχάς του θέρους του ς@μγ (=1435)…. αί είσιν αι κάτω γεγραμμέναι χώραι και πόλεις και κώμαι, Άστρον,άγιος Πέτρος, Άγιος Ιωάννης, Πλαταμόνας (Σημερ.Πλάτανος),Μελίγον (σημερ. Μελιγού), Προάστειον (σημερ,Πραστός) ,Λεωνίδας (σημερ.Λεωνίδιον), Κυπαρισσία (σημερ.Κυπαρίσσι) ,Ρέοντας και Σίτανας (σημερ.Σίταινας)… Βλ.Σ.Λάμπρου,Μικταί Σελίδες , Αθήναι 1905 σ.416-419 και Φ.Κουκουλέ, Αθηνά 39 (1927) σ.122».
1540- Ο Αγιάννης αναφέρεται στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγουςτο 1540.
Το Άστρος και το Παράλιο Άστρος δεν αναφέρονται για εκατοντάδες χρόνια στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγους , αλλά αναφέρονται τα άλλα μεγάλα ιστορικά χωριά. Ο λόγος που το Άστρος δεν αναφέρεται στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγους είναι ότι αναφερόταν ο Αγιάννης ,που ήταν το μητροπολιτικό κέντρο της Θυρέας για εκατοντάδες χρόνια και ο Αγιάννης ήταν μία κοινότητα με το Άστρος, οι κάτοικοι ήταν βασικά ίδιοι, και ο Αγιάννης αναφερόταν επίσης σαν Άστρος και Αγιάννης του Άστρους. ΟιΤούρκοιφορολογούσαντουςκατοίκους,δεν υπήρχε τότε ΕΝΦΙΑ. Πολλοί ιστορικοί μελετητές αναφέρουν από την αρχαιότητα οι κάτοικοι στην περιοχή προτιμούσαν τα ενδότερα (Ν.Βέης και άλλοι νεότεροι ) και για χιλιάδες χρόνια δεν υπήρχε οικισμός στη σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους , που πριν το 1845 η ονομασία της τοποθεσίας ήταν Σκάλα η Σκάλα του Άστρος ,ήταν το λιμάνι της περιοχής και ήταν ”ακατοίκητος” τόπος για χιλιάδες χρόνια σύμφωνα με αναφορά του Άκουρου , οικιστή του Παραλίου Άστρους .Δεν υπήρχε οικισμός στο Παράλιο Άστρος το 1540και το Παράλιο Άστρος κτίστηκε από το Άγιαννίτη στρατηγό Άκουρο από το 1832-1845 και για πρώτη φορά ο νεότερος οικισμός της περιοχής το 1845 προσαρτήθηκε στο Δήμο Θυρέας.
Από, Venetians and Ottomans in SouthEast Peloponnese (15th*18th century)Dr, Evangelia Balta Director of Studies (Institute for Neohellenic Research/National Hellenic Research Foundation).
«Στον Άγιο Ιωάννη ήδη από τα πρώτα χρόνια της Τουρκοκρατίας λειτουργούσαν διάφορες σχολές. Η πρώτη αναφορά Σχολής στον Άγιο Ιωάννη εμφανίζεται σε πατριαρχικό σιγίλιο του 1638, γραμμένο από τον πατριάρχη Κύριλλο Λούκαρι, σύμφωνα με το οποίο ο Άγιος Ιωάννης ανακηρυσσόταν «σταυροπηγιακό» χωριό, με έδρα τον ναό του Αγίου Βασιλείου. Η ανακήρυξη έγινε «χάριν βεβαίως τῆς Σχολῆς τοῦ Ἀγίου Ἱωάννου, λειτουργούσης πολλοῦ παλαιότερον ». Σύμφωνα, λοιπόν, με το συγκεκριμένο απόσπασμα στον Άγιο Ιωάννη λειτουργούσε ανώτερο σχολείο, “πολλοῦ παλαιότερον» πριν το 1638.
Το1715, επετράπη στους κατοίκους τουΑγίου Ιωάννου η ίδρυση ανώτερου σχολείου.
Το1715, “επετράπη εις τους κατοίκους του Αγίου Ιωάννου και λοιπούς κατοίκου της περιφέρειας η ίδρυση σχολείου” .Το σχολείο του 1715 αναφέρεται σαν σχολείου Αγίου Ιωάννου «Ναυπλίου“, γιατί θρησκευτικά τότε η περιοχή υπαγόταν στο Ναύπλιο, αλλά διασταυρώνεται και το αναφερόμενο σχολείο είναι για τον Αγιάννη Κυνουρίας ,με άλλη αναφορά του 1765 στο Πατριαρχικό Συνοδικόν Σιγιλλιώδες “Ανασύστασις τη εν τη χώρα Αγίω Ιωάννη του Ναυπλίου Ελληνικής Σχολής” ,αναφέρεται το μετόχι του Αγίου Δημητρίου της μονής Λουκούς, ξωκλήσι του Αγιάννη.
Το 1756έφυγε από την Καρύτσα του Αγιάννη15 χρονών ο Δημήτριος Καρυτσιώτης (1741 – 1819)με ένα τσαρούχι. Ο μεγάλος ευεργέτης μας ποτέ δεν ξέχασε την πατρίδα του Αγιάννη και Άστρος.
Το 1756έφυγε από την Καρύτσα του Αγιάννη15 χρονών οΔημήτριος Καρυτσιώτης και δεν δημιούργησε το ιστορικό Άστρος εκείνη την ημέρα, που υπήρχε πολύ νωρίτερα . Ήθελε να τελειώσει τη ζωή του , με την τελευταία λέξη και επιθυμία του στη διαθήκη του και στο επίγραμμα του τάφου του που έγραψε ο ίδιος , τονίζοντας στους μεταγενέστερους δεν ξέχασε την πατρίδα του τον Αγιάννη καιτο «Άστρος» και την μεγάλη σημασία για την δέσμευση του, για«γράμματα» και μόρφωση των νέων της πατρίδας του.
«1798ΕΝ ΜΗΝΙ ΙΟΥΛΙΩ 18 , Η ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΑ…Ο ΤΟΠΟΣ ΟΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΙ ΕΙΝ’ Η ΑΥΤΟΥ ΠΑΤΡΙΔΑΚΑΡΥΤΣΙΩΤΗΣ ΛΕΓΕΤΑΙ ΠΑΝΤΟΥ Η ΑΥΤΗ ΦΑΜΙΛΙΑ….» «Παραιτώ της πατρίδος μου το κτίριον της Σχολής και το υποτακτικόν ( Αγροκήπιο)του Άστρους με όλα τα συμπεριλαμβανόμενα εις το κοντράτο (συμβόλαιο) καμωμένου παρ εμού.Μάϊος 1819 Δ.Καρυτσιώτης». Εις της διαθήκην του την 27η Φεβρουαρίου 1819 στη Τεργέστη οΔημήτριος Καρυτσιώτης, αναφέρει εις παράγραφον 5 της διαθήκης του «5) Αφήνω εις την πατρίδα μας (χωρίον μας) το κτίριον του σχολείου και την περιουσίαν του Άστρους (Astro)ως είναι»( Φλουδας ,Θυρεατικα Β’ σελ 312).
1765 -Έγινε η “Ανασύστασις τη εν τη χώραΑγίω Ιωάννητου Ναυπλίου Ελληνικής Σχολής”.
Το 1765 στο Πατριαρχικό Συνοδικόν Σιγιλλιώδες “Ανασύστασις τη εν τη χώρα Αγίω Ιωάννη του Ναυπλίου Ελληνικής Σχολής” περιέχει αναφορά ” εν Μετόχιον εκείσε του Αγίου Δημητρίου ,υπάρχον μεν του Μοναστηρίου του Σωτήρος Χριστού επιλεγομένου της Λουκούς”. Το σχολείο του 1765 αναφέρεται σαν σχολείου Αγίου Ιωάννου «Ναυπλίου “, γιατί θρησκευτικά τότε η περιοχή υπάγετο στο Ναύπλιο ,αλλά έκδηλα είναι για τον Αγιάννη Κυνουρίας αφού αναφέρεται το μετόχι του Αγίου Δημητρίου , ξωκλήσι του Αγιάννη, της μονής Λουκούς στο Άστρος.
Το 1798ανήγειρε τηνμεγαλοπρεπήκαι «καλλιμάρμαρο» Σχολή Καρυτσιώτη , στον λόφοΚουτρίτου Αγιάννη.
Το 1798,ο Αγιαννίτης εθνικός ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης (1741 – 1819)ανήγειρε την μεγαλοπρεπήκαι «καλλιμάρμαρο» Σχολή Καρυτσιώτη , στον λόφοΚουτρίτου Αγιάννη και το 1805επίσης ανήγειρε το παράρτημα της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη στην “πατρίδα”του Άστρος.Δείτε το σύνδεσμο για περισσότερα. Σχολή Καρυτσιώτη – astrosgr.com
1805-Η ” πεδιάδα του Άστρους» είναι το Ξεροκάμπι του Αγιάννη,
Ο Leake 500 χρόνια αργότερα το 1805 επιβεβαιώνει την αναφορά του 1256 του Χρονικού του Μορέως και την αναφορά του 1320 του Aνδρόνικου Β’ Παλαιολόγουγια « την πεδιάδα του Άστρους» στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη, αποκαλούσε Αγιαννίτικα Καλύβια .«Αυτός ο δρόμος φεύγει στα αριστερά του Eλληνικού φρουρίου (Κάστρου Εστέλλα=Άστρος) που είδα απότην πεδιάδα του Άστρους, (δηλ από το Ξεροκάμπι) που βρίσκεται δύο μίλια πάνω από τα Αγιαννίτικα Καλύβια, μετά μπαίνει στο καλλιεργούμενο κάμπο του Ξεροκάμπικοντά στον Αγιάννη».(Leake Travels in Morea,σελ 492) .« στην πεδιάδα είναι τα καλύβια που ανήκουν στα χωριά Άγιος Ιωάννης, (το σημερινό Άστρος),Μελιγού, Κορακοβούνι και Πραστός (Άγιος Ανδρέας)» (Leake Travels in Morea σελ 483).Δείτε το σύνδεσμο για περισσότερα. Αναφορές του Ληκ τo 1805 , Περιήγησις εις Πελοπόννησον (Leake, Travels in the Morea) – astrosgr.com
1812, ” Το 1812 ο Λόγιος Ερμής γράφει (σ.114-115), ο φιλόκαλος Καρυτσιώτης διατρίβων εις Τεργέστην εσύστησεν σχολείον εις την ιδίαν πατρίδα καλουμένην Άγιος Ιωάννης του Άστρου“.
Το 1820 ο Αγιαννίτης προεστός Πάνος Σαρηγιάννης, γαμπρός του Παπάζογλου, μαζί με τον Γεώργιο Τροχάνη, τους αδερφούς Ζαφειροπόπουλους (Πάνος, Κωνσταντίνος και Ιωάννης) και άλλους, γίνονται μέλη της Φιλικής Εταιρείας στην Κωνσταντινούπολη . Την ίδια χρονιά μυούνται στην Τεργέστη οι Προκόπιος και Ιωάννης Καρυτσιώτης. Τέλος την ίδια χρονιά, οι Πάνος Σαρηγιάννης και Αναγνώστης Κοντάκης, μάζευαν λεφτά και έκλειναν τα στόματα των Τούρκων, καθησυχάζοντάς τους, ενώ από την άλλη μεριά συγκέντρωναν πολεμοφόδια. Άλλοι Αγιαννίτες φιλικοί ήταν: ο Ιωάννης Ματθαίος και Γεωργάκης Διγενής, για τους οποίους δεν γνωρίζουμε πότε και που μυήθηκαν. Στις αρχές του 1821 ο ηγούμενος της Μονής Μαλεβής, Νεόφυτος Τζαφέρης (Ζαφείρης ή Ζαφειρόπουλος) μαζί με τους ηγούμενους των Μονών Θεολόγου, Ιωσήφ Μπουλούκο και Παλαιοπαναγιάς, Νικηφόρο Κοράλλη κατά τη διάρκεια ομαδικού ταξιδιού στις Σπέτσες γίνονται μέλη της Φιλικής εταιρίας. Το ταξίδι αυτό δημιούργησε υποψίες στους Τούρκους, οι οποίοι ζήτησαν εξηγήσεις από τον προεστό Πάνο Σαρηγιάννη.
Στις 24 Μαρτίου 1821ο Πάνος Σαρηγιάννης κηρύσσει την έναρξη της επανάστασης στον Άγιο Ιωάννη.Την ίδια μέρα κηρύσσεται η επανάσταση και στον Άγιο Πέτρο, από τον Αναγνώστη Κοντάκη. Αμέσως οι Αγιοπετρίτες συλλαμβάνουν τον καδή (=διοικητή) του χωριού τους και τον φυλακίζουν στην Σχολή Καρυτσιώτη στον Αγιάννη. Την ίδια μέρα πάνω από 100 Αγιαννίτες οργανώνονται σε στρατιωτικά σώματα. Κύριος οπλαρχηγός του χωριού ορίζεται ο Γεωργάκης Διγενής. Λίγες μέρες αργότερα φτάνουν στο χωριό και οι αδερφοίΖαφειρόπουλοι (Πάνος, Κωνσταντίνοςκαι Ιωάννης), από το εξωτερικό.
Την επόμενη μέρα (25η Μαρτίου)ο Γεωργάκης Διγενής, με 200 άνδρες, μαζί με τον Πάνο Σαρηγιάννη, φτάνουν στο Στρατόπεδο των Βερβένων, ή αλλιώς κελάρι. Εκεί συγκεντρώθηκαν πολεμοφόδια, όπλα και άνδρες και αποτέλεσε ορμητήριο των Ελλήνων της περιοχής εναντίον των Τούρκων. Υπεύθυνος του κελαριού ορίστηκε ο ΑγιαννίτηςΓεώργιος Τροχάνης.
Στις 18 Μαϊου 1821 οι Αγιαννίτες πολεμούν δυναμικά στην τριπλή μάχη Βερβένων – Δολιανών – Δραγουνίου, υπό την αρχηγία του Πάνου Ζαφειρόπουλου (Άκουρου) και του Γεωργάκη Διγενή. Ο δε Γεωργάκης Διγενής έπεσε ηρωϊκά αμυνόμενος στο Δραγούνι, μαζί με άλλους 17 Αγιαννίτες, από τις δυνάμεις του Κεχαγιάμπεη.
Στις 20 Ιουνίου 1821 ο Δημήτριος Υψηλάντηςήρθε στο Άστρος για συγκεκριμένο σκοπό, να συναντήσει τους ανθρώπους της περιοχήςκαι τον Πάνο Σαρηγιάννη που τον φιλόξενησε αρχικά στο σπίτι τους στο Άστρος, δίπλα στο αργοκήπιο του Καρυτσιώτη και την ίδια ημέρα της άφιξης στο σπίτι του στο Σουληνάρι του Άγιαννη.Στο αγροκήπιο Καρυτσιώτη στο Άστρος, εκεί που υπήρχαν κάτοικοι στην περιοχή ,έγινε συνάντηση και γεύμα με τους στρατιωτικούς και τους τους προεστούς της περιοχής , όπου διάβασε το έγγραφο του αδελφού του Αλέξανδρου Υψηλάντη που τον διόριζε «πληρεξούσιο του Γενικού Επιτρόπου της Αρχής».
Ο Δημήτριος Υψηλάντης το 1821 πέρασε απότο λιμάνι της περιοχής Σκάλα η Σκάλα του Άστρους,τότε δεν υπήρχε οικισμός στην τοποθεσία στην θέση που βρίσκεται σήμερα το σημερινό Παράλιο Άστρος. Το 1821 δεν υπήρχαν άλλα μεταφορικά μέσα και από εκεί ο Κολοκοτρώνης , ο Άκουρος και άλλοι στρατιωτικοί με τμήματα στρατού τον συνόδευσαν θριαμβευτικά μέχρι τον ενδιάμεσο προορισμό του στο Άστρος, «ενώ ο λαός της Κυνουρίας με δάκρυα χαράς και συγκινήσεως εφώναζεν » «Καλώς ήρθες, Αφέντη» .Ήρθε στο Άστρος και πέρασε από την Σκάλα του Άστρους , όπως σήμερα λέμε για τους επισκέπτες « ήρθαν στη Αθήνα», δεν λέμε ήρθαν στο Μακρόπουλο, και κανένας μέχρι σήμερα δεν αποκάλεσε το Μακρόπουλο Αθήνα.
Η Αστρεινή παράδοση , φέρει τον Κολοκοτρώνη να παραθέτει γεύμα το 1821 στο Άστρος στο Δημήτριο Υψηλάντη, το γνωστό ως Κολοκοτρωνέικο τραπέζι, γίδα ψητή στρωμένη σε φύλλα, ασκί με ρετσινόκρασο και ψωμί. Το γεύμα έγινε στο αγροκήπιο του Καρυτσιώτη στο Άστροςκάτω από το τίλιο ,που ακόμα υπάρχει και αργοπεθαίνει, και είχε πολλά δένδρα και νερό από το “σούγελο του Καρυτσιώτη” , στο χώρο υπάρχει σχετική πινακίδα, δίπλα στην Σχολή Καρυτσιώτη (σήμερα Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους). Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης εις τα Απομνημονεύματα του αναφέρει το γεύμα στον Δημήτριο Υψηλάντη έγινε « εις τους ίσκιους των δένδρων του Άστρους» (Φλούδας Θυρεατικά Β) και ο Γ.Τερτσέτης αναφέρει «συνέτρωγαν ο Δημήτριος Υψηλάντης και ο Κολοκοτρώνης εις τους ίσκιους των δένδρων του Άστρους» (Διήγησις Συμβάντων της Ελληνικής φυλής σελ.287).
Ο Υψηλάντης στο γεύμα ρώτησε τον Άκουρο γιατί είχε γένια και πολλά μαλλιά . Ο Άκουρος απάντησε στο πρίγκιπα θα κουρευτεί όταν θα δει την πατρίδα ελεύθερη . Τότε ο Υψηλάντης είπε, ώστε “Άκουρος” θα μείνεις ... Από τότε το παρώνυμον “Άκουρος” κόλλησε στο Άκουρο ,που μάλιστα κράτησε την υπόσχεση του.
Την ίδια μέρα ο Υψηλάντηςανέβηκεστον Άγιο Ιωάννη, όπου φιλοξενήθηκε στο αρχοντικό του Πάνου Σαρηγιάννη στο Σουληνάρι. “την Δευτέραν το εσπέρας έφθασα αισίωςεις τον Άγιο Ιωάννη,…. την 20 Ιουνίου 1821 εν τω Αγίω Ιωάννη την Δευτέραν το εσπέρας .Δημήτριος Υψηλάντης πληρεξούσιος”.(Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, τόμος Γ’, Άγιος Ιωάννης, Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας), Αθήνα , 1983.σελ 46). Την επόμενη μέρα πέρασε από τον Άγιο Πέτρο και τελικά έφθασε στο προορισμό του στο στρατόπεδο των Βερβένων. Ένα μεγάλο και σημαντικό βήμα για την εθνική παλιγγενεσία ήταν γεγονός και η Τριπολιτσά το καταλάβαινε, οι στράτες του Μοριά έκλειναν αποφασιστικά, οριστικά και τελεσίδικα.
1822-Ο Άγιος Ιωάννης ( Αγιάννης) Κυνουρίας, ήταν η πρωτεύουσα του Ελληνικού κράτουςκαι στο «Κυβερνείο» του Αγιάννη είχε την έδρα η επαναστατημένη κυβέρνηση, Προσωρινή Διοίκησις της Ελλάδος.
Aπό τις αρχές το 1821 άρχισαν συζητήσεις μεταξύ των επαναστατημένων για να γίνει ο Αγιάννης η πρωτεύουσα του ελεύθερου Ελληνικού κράτους.Η σχολή Καρυτσιώτη έπαιξε πρωτεύοντα και καθοριστικό ρόλο για να γίνειο Αγιάννης πρωτεύουσα της επαναστατημένης Ελλάδας, της Προσωρινής Διοίκησις της Ελλάδος, από τις 22 Αυγούστου έως την 1 Οκτωβρίου 1822.Το «Κυβερνείο» που βρίσκεται πολύ κοντά στη σχολή Καρυτσιώτη του Αγιάννη ήταν η έδρα της κυβέρνησης. Το χρονικό αυτό διάστημα βεβαιώνεται και από τα Αρχεία των Λαζάρου και Γεωργίου Κουντουριώτη (τ. Α΄, σ. 92 κ.εξ.).
Κόκκινος, «Η κυβέρνησις … απεφάσισε μετά τη βουλής να μεταφέρουν την έδραν των από το Άγιον Ιωάννην του Άστρους εις Καστρί Ερμιονίδας” (Ι.Κουσκουνάς ,Κ. Χασαπογιάννης ,Ι.Κακαβούλιας (1981) Θυρεάτις Γη ( Ιστορία – Αρχαιολογία – Λαογραφία ).
Είναι ενδιαφέρον ότι το 1821 και το 1824 γίνονταν συζητήσεις μεταξύ το επαναστατημένων Ελλήνων ,να γίνει ο Αγιάννης πρωτεύουσα ,υπάρχουν πολλά σχετικά έγγραφα που το επιβεβαιώνουν. Για το λόγο αυτό δεν είναι τυχαίο που ο Αγιάννης έγινε πρωτεύουσα το 1822.
Οι Αγιαννίτες προσέφεραν πολλά και σημαντικά στην Ελληνική επανάσταση του 1821.
Οι Αγιαννίτες προσέφεραν πολλά και σημαντικά στην Ελληνική επανάσταση του 1821 και ο σημαντικότερος από όλους του Αγιαννίτες ήταν ο στρατηγόςΠαναγιώτης Ζαφειρόπουλος (Άκουρος), υπεύθυνου για την στρατιωτική ασφάλεια σε καιρό πολέμου τηs εθνοσυνέλευσης στο Άστρος. Κατά την έναρξη της επανάστασης, υπό την ηγεσία του Πάνου Ζαφειρόπουλου, πάνω από 100 κάτοικοι του Αγιάννη, συμμετείχαν σε μάχες των Δολιανών και των Βερβένων, στην Τριπολιτσά και σε ολόκληρη την Πελοπόννησο. Ο Αγιάννης ανέδειξε και άλλες σημαντικές προσωπικότητες που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην προετοιμασία και κατά τη διάρκεια της επανάστασης και βοήθησαν έμπρακτα στον απελευθερωτικό αγώνα, όπως ο Πάνος Σαρηγιάννης,Ιωάννης Ζαφειρόπουλος , Κωνσταντίνος Ζαφειρόπουλος ,Γεώργιος Τροχάνης, Γεωργάκης Διγενήςπεσόντα μαχόμενος ηρωϊκά στο Δραγούνι το 1821, Προκόπιος Καρυτσιώτης,Γεώργιος Καρυτσιώτης , ΚωνστάντιοςΚοράλλης,Ιωσήφ Κοράλλης,Ματθαίος Πρωτοπαπάς, Ιωάννη Καρυτσιώτης , Ιωάννης Ματθαίος .Από διάφορα σημειώματα μαθαίνουμε ότι στις παραμονές της Επανάστασης υπήρξαν και σημαντικές εισφορές Αγιαννιτών για τον αγώνα. Αυτές ήταν: του Ιωάννη Δ. Ζαφείρη (7552 γρόσια) και Νικολάου Σαρηγιάννη (3380 γρόσια).
ΟοικιστήςτουΠαραλίουΆστρουςΑγιαννίτηςστρατηγόςΠάνος ΖαφειρόπουλοςηΆκουρος με τα αδέλφια του Κωνσταντίνο και Ιωάννη , έκτισε τις οικίες τους στο Κάστρο Παραλίου Άστρους το 1824 ,προνοητικά ανακαίνισε το εγκαταλελειμμένο κάστρο και το 1826 νικηφόρα αντιστάθηκε στον Ιμπραήμ.ΟΠαναγιώτης Ζαφειρόπουλος (Άκουρος) προνοητικά και έξυπνα , έσωσε και διαφύλαξε τα περίπου 1,500 βιβλία της περίφημης Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη αναγνωρίζοντας την μεγάλη σημασία τους , από τις ορδές του Ιμπραήμ αρχικά στο «αρχοντικό« του στον Αγιάννη και αργότερα τα μετέφερε για καλύτερη προστασία στην οικία του στο Κάστρο του Παραλίου Άστρους. Τα βιβλία βρίσκονται σήμερα στο Ίδρυμα Μνήμης Αγελικής και Λεωνίδα Ζαφείρη στο Άστρος.
Το Παράλιο Άστρος έκτισε από το 1832-1845 ο Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος, όπως τιμoύν με αδριάντα του στη κεντρική πλατεία οι Παραλιώτες , «ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ».ΟδιακεκριμένοςΑγιαννίτης Λογοθέτης,φίλος και συνεργάτης του Άκουρου και πρώτος πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου ,ακολούθησε τον Άκουρο και αναφέρει μετά το 1854 για τα γεγονότα της εποχής,«έκτισε την οικίαν του ενταύθα κατά το έτος 1832» στο «Νησί» ,που θεωρείταιαπό τα πρώτα σπίτια του οικισμού , «ωκοδόμησανεις το παράλιοΕργαστήρια»και«το έτος 1838…ήσαν τότε ολίγοι οι κατοικήσαντεςειςπαράλιο».Τον Λογοθέτη ακολούθησαν και άλλοι Αγιαννίτες και ο οικισμός άρχισεσιγά σιγά και δειλά νααναπτύσσεται. Δεν είναι τυχαίο που στονεκλογικόκατάλογοτου1871της«Κοινοτ.ΠαραλίουΆστρους» αναφέρεται πρώτος ο Αγιαννίτης Αναστάσιος Πάσχος του Ιωάννου κτηματίας .
“Στις αρχές Ιουλίου 1826, το στρατιωτικό σώμα του Πάνου Ζαφειρόπουλου κατέσφαξε 400 Άραβες σε ενέδρα που είχε στήσει στον Μεχμέτ αγά της Τριπολιτσάς. Αυτό ήταν πολύ βαρύ πλήγμα για τους Οθωμανούς. Γι’ αυτό ο Ιμπραήμ πασάς κατέστρεψε ολοσχερώς τον Άγιο Ιωάννη και ολόκληρη την επαρχία του Αγίου Πέτρου”.
Ο Ιμπραήμ κατέσφαξε και έκαψε ολόκληρο την Πελοπόννησο, αλλά ποτέ δεν μπόρεσε να νικήσει τον Άκουρο , αν και τον είχε αιχμαλωτίσει προσωρινά , ούτε στο Κάστρο Παραλίου Άστρους στις 5-6 Αυγούστου 1826, κάποιος έπρεπε να αντισταθεί νικηφόρα στον Ιμπραήμ και είναι μεγάλη μας τιμή, αυτός ήταν ο Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος (Άκουρος). Η νίκη του Άκουρου το 1826 στο Κάστρο Παραλίου Άστρους η Ζαφειρόπουλων αναπτέρωσε το ηθικό των επαναστατημένων αγωνιστών και έπαιξε σπουδαίο ρόλο για την Ελληνική επανάσταση την κρίσιμη και δύσκολη τότε χρονική περίοδο.
Η προσφορά του Άκουρου στην απελευθέρωση , όχι στη άλωση , της Τριπολιτσάς είναι αποφασιστική. Η άλωση ήταν μία της πόλης από Τούρκους εισβολείς,η Τριπολιτσά απελευθερώθηκε . Πριν την πτώση της Τριπολιτσάς οι Έλληνες έκαναν πολλές διαπραγματεύσεις με τους Τούρκους και Αλβανούς να τους αφήσουν να φύγουν με την κινητή περιουσία τους, αλλά οι Έλληνες επέμεναν χωρίς τα όπλα τους. Οι διαπραγματεύσεις δεν επέτυχαν, δεν είχαν ακόμα τελειώσει και ο Άκουρος με τον Κονδάκη χωρίς να ειδοποιήσει τον Κολοκοτρώνη και τους άλλους οπλαρχηγούς έδωσε το σήμα για την επίθεση. Ο Μανώλης Δούνιας ανέβηκε στο τείχος για να βοηθήσει τον τούρκο φίλο του τηλεβολιστή που γνώριζε να “διαφύγει” , όπως του είχε υποσχεθεί όταν του νωρίτερα του πήγαινε τρόφιμα. Οι άλλοι τηλεβολιστές δεν ήταν εκεί εκείνη την ώρα ,ο Δούνιας συλλαμβάνει τον φίλο του και κάνει σηνιάλο στους άνδρες του Άκουρου που περίμεναν από κάτω στον προμαχώνα της “πόρτας του Αναπλιού” να ανέβουν με σχοινιά στο τείχος. Γρήγορα ανέβηκαν και γύρισαν τα τηλεβόλα κατά της πόλης. Ανοίγουν την “πόρτα του Αναπλιού”και πρώτος εισέρχεται ξιφήρης ο Άκουρος με τους άνδρες του που περίμενε από κάτω το σηνιάλο του Δούνια. Ανοίγουν τις άλλες πόρτες και ένας μεγάλος σταθμός της Ελληνικής επανάστασης είχε συντελεστεί . Ο Κολοκοτρώνης και οι οπλαρχηγοί συγχώρεσαν τον Άκουρο που δεν τους είχε προειδοποιήσει . Όλοι καυχιόντουσαν η απελευθέρωση της Τριπολιτσάς οφείλεται σε όλους τους Πελοποννησίους , αλλά ο Φωτάκος τους διόρθωσε επιγραμματικά. “Είναι κρίμα μέγιστον να ζητούν να αφαιρέσουν από τους Αγιοπετρίτες και Τσάκωνες το λαμπρό τούτο κατόρθωμα ” Φωτάκοςσελ 128.
Τα ονόματα των 37 αγωνιστών του 21, από το δήμο Θυρέας, που αναφέρονται πιο κάτω, προέρχονται από αιτήσεις που είχαν υποβάλει το έτος 1839, για να λάβουν (σιδηρούν) αριστείο, ως υπηρετήσαντες στρατιωτικώς στον ιερόν υπέρ της πατρίδος αγώνα. Όπως αναφέρεται στις αιτήσεις τους είχαν υποβάλει τα δικαιολογητικά τους στην επιτροπή του Στρατηγού Παναγιώτη Ζαφειρόπουλου ή Άκουρου, ενώ αρκετοί αναφέρουν ότι τελούσαν υπό τις διαταγές του.
Τα ονόματα έχουν ως εξής:
1.- Βασίλειος Θεοδωράκος, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Θυρέας, 40 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1799 και το ΄21 ήταν 22 ετών),
2.- Βασίλειος Πάσχος, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Θυρέας, 48 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1791 και το ΄21 ήταν 30 ετών),
3.- Γεώργιος Ταπεινός, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Θυρέας, 48 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1791 και το ΄21 ήταν 30 ετών),
4.- Γεώργιος Καραμπάτζος, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Θυρέας, 46 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1793 και το ΄21 ήταν 28 ετών),
5.- Γεώργιος Τζέγκος, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Θυρέας, 46 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1793 και το ΄21 ήταν 28 ετών),
6.- Γεώργιος Τριμπίλας, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Θυρέας, 45 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1794 και το ΄21 ήταν 27 ετών),
7.- Γεώργιος Δημαρόπουλος, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Θυρέας, 40 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1799 και το ΄21 ήταν 22 ετών),
8.- Δήμος Ρουμελιώτης, κάτοικος Αγ. Ιωάννου και Άστρους Δήμου Θυρέας, 40 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1799 και το ΄21 ήταν 22 ετών),
9.- Δημήτριος Λεμπέσης, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Θυρέας, 48 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1791 και το ΄21 ήταν 30 ετών),
10.- Δημήτριος (Ρεβιτζίκας) Ρεβεζίκας, κάτοικος Αγ. Ιωάννου και Άστρους Δήμου Θυρέας, 40 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1799 και το ΄21 ήταν 22 ετών),
11.- Δημήτριος Μίχος, κάτοικος Αγ. Ιωάννου και Άστρους Δήμου Θυρέας, 48 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1791 και το ΄21 ήταν 30 ετών),
12.- Ιωάννης Πάσχος, κάτοικος Αγ. Ιωάννου και Άστρους Δήμου Θυρέας, 37 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1802 και το ΄21 ήταν 19 ετών),
13.- Κωνσταντίνος Μπουλουκόπουλος, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Θυρέας, 40 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1799 και το ΄21 ήταν 22 ετών),
14.- Μήτρος Σαρήγιαννης, κάτοικος Αγ. Ιωάννου και Άστρους Δήμου Θυρέας, 48 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1791 και το ΄21 ήταν 30 ετών),
15.- Μαρίνος Ιωάννου, κάτοικος Δήμου Θυρέας, 46 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1793 και το ΄21 ήταν 28 ετών),
16.- Παναγιώτης Κομηνός, κάτοικος Αγ. Ιωάννου και Άστρους Δήμου Θυρέας, 48 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1791 και το ΄21 ήταν 30 ετών),
17.- Παναγιώτης Κοδέλας, κάτοικος Δήμου Θυρέας, 40 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1799 και το ΄21 ήταν 22 ετών),
18.- Πέτρος Ζουράρχοντας, κάτοικος Αγ. Ιωάννου και Άστρους Δήμου Θυρέας, 35 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1804 και το ΄21 ήταν 17 ετών),
19.- Κωνσταντίνος Ζουράρχοντας, κάτοικος Αγ. Ιωάννου και Άστρους Δήμου Θυρέας, 32 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1807 και το ΄21 ήταν 14 ετών),
20.- Στρατηγός Παναγιωτόπουλος, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Δήμου Θυρέας, 39 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1800 και το ΄21 ήταν 21 ετών),
22.- Παναγής …….ρακος1, κάτοικος Μελιγούς του Δήμου Θυρέας, 42 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1797 και το ΄21 ήταν 24 ετών),
23.- Δημήτριος Αγγελέτος, κάτοικος Μελιγούς του Δήμου Θυρέας, 48 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1791 και το ΄21 ήταν 30 ετών),
24.- Θεόδωρος Καμπανίτζας, κάτοικος Μελιγούς του Δήμου Θυρέας, 45 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1794 και το ΄21 ήταν 27 ετών),
25.- Ιωάννης Παππούλιας, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Δήμου Θυρέας, 44 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1795 και το ΄21 ήταν 26 ετών),
27.- Ιωάννης Χασαπογιάννης, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Θυρέας 57 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1782 και το ΄21 ήταν 39 ετών),
28.- Κωνσταντής Βαγγελής, κάτοικος Αγ. Ιωάννου και Άστρους Δήμου Θυρέας, 42 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1797 και το ΄21 ήταν 24 ετών),
29.– Κωστάντιος Κοράλλης, ηγούμενος της Μονής Λουκούς, …………………
30.– Νικόλαος Γαρδικιώτης, κάτοικος Αγ. Ιωάννου και Άστρους Δήμου Θυρέας, 42 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1797 και το ΄21 ήταν 24 ετών),
31.- Νικόλαος Σακελλαρίου, κάτοικος Μελιγούς του Δήμου Θυρέας, 38 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1801 και το ΄21 ήταν 20 ετών),
32.- Δημήτριος Θεοφίλου, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Δήμου Θυρέας, 38 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1801 και το ΄21 ήταν 20 ετών),
33.- Δημήτριος Αγρανιώτης, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Δήμου Θυρέας, 40 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1799 και το ΄21 ήταν 22 ετών),
34.- Δημήτριος Κολοκοτρώνης, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Δήμου Θυρέας, 50 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1789 και το ΄21 ήταν 32 ετών),
35.- Γεώργιος Σαράντος, κάτοικος Μελιγούς του Δήμου Θυρέας, 47 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1792 και το ΄21 ήταν 29 ετών),
36.- Αντώνιος Μάνας, κάτοικος Μελιγούς του Δήμου Θυρέας, 38 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1801 και το ΄21 ήταν 20 ετών),
37.- Θανάσης Κορδόνης, κάτοικος Αγ. Ιωάννου και Άστρους Δήμου Θυρέας, 40 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1799 και το ΄21 ήταν 22 ετών).
Πατήστε εδώ για να δείτε ένα δείγμα από τις αιτήσεις των προαναφερόμενων.
Οι Αγιαννίτες ήταν έτοιμοι για να ξεκινήσουν τον αγώνα της απελευθέρωσης του έθνους. Συμμετείχαν ενεργά και στις μάχες των Δολιανών, Βερβένων, Τριπολιτσάς, Δερβενακίων, Βαλτετσίου κ.α.. Εδώ παραθέτουμε κατάλογο με τα ονόματα των Αγιαννιτών αγωνιστών που μας διασώθηκαν, 97 στο σύνολο:
Για πολλούς αιώνες μέχρι την δεκαετία του 1950 ο Αγιάννης του Άστρους ,σημερινός θερινός οικισμός του Άστρους, αποτελούσε το μητροπολιτικό κέντρο της Θυρέας,” Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας)”, ενδεικτικά αναφέρουμε πριν τον 1821 είχε δέκα τρεις εκκλησίες και εξωκκλήσια.
Τα χωριά του Πάρνωνα εκχριστιανίστηκαν περίπου τον 9ον αιώνα και από υπερβολικό σεβασμό πολλά πρόσθεσαν την λέξη Άγιος στο όνομα τους , όπως Άγιος Ιωάννης ,Άγιος Πέτρος, Άγιος Νικόλαος ,Άγιος Ανδρέας ,¨Αγιος Βασίλειος,¨Αγιοι Αώματοι,Άγιος Πανελεήμονασς, Άγια Σοφιά ,Άγιος Γεώργιος, Κοσμάς και γέμισαν το τόπο με εκκλησίες και μοναστήρια .Επίσης όνόμασαν «Αγιες» πολλές τοποθεσίες.Για το λόγο αυτό ο Πάρνωνας ονομάστηκε και το «Άγιον Όρος» της Νότιας Ελλάδας.
Το 1826 το χωριό καταστράφηκε ολοσχερώς από τις ορδές του Ιμπραήμ, ενώ την ίδια τύχη είχαν και άλλα χωριά της περιοχής ,όπως Άγιος Πέτρος, Βέρβενα , Πραστός, Σίταινα και άλλα .Ο Ιμπραήμ κατέστρεψε ολοσχερώς την Σχολή του Καρυτσιώτη επίσης και πολλές εκκλησίες σον Αγιάννη , όπως την μητρόπολη στο Σουληνάρι του Άγιου Βασιλείου, του Αγίου Ευστρατίου, του Αγίου Πέτρου και πολλές άλλες.
«CastiellolaEstella» (Kάστρο του Άστρους) (1256), στο Αγιάννη του Άστρους
«CastiellolaEstella» (Kάστρο του Άστρους) (1256), στο Αγιάννη του Άστρους . Το CastiellolaEstella (Κάστρο Εστέλλα =Kάστρο του Άστρους) βρίσκεται σίγουρα και τεκμηριωμέναστον Αγιάννη του Άστρους στην τοποθεσία Ξεροκάμπι, πάνω από «τον αιγιαλόντου άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής».
“ Και δη εν τη αραγωνιακή παραλλαγή του Χρονικού του Μωρέως αναφέρεται ότι ο πρίγκιψ του Μωρέως Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος προς ευκολωτέραν υποταγήν των Τσακώνων έκτισε , τω 1256, το κάστρον, όπερ καλείται la Estella” Παραθέτω…. Et le princep por mellor senyorear los fizo alli un castiello suso en las montanyas, el qual se clama la Estella (σ.93)» «Όθεν το castiello la Estella (=Άστρος) πρέπει να αναζητήσωμε στα ενδότερα της Κυνουρίας « suso en las montanyas”,.( Νίκο Α. Βέη , Μνείαιτου Άστρους. σελ 93)
“Κατά την εμήν γνώμην μετά τας ανωτέρω εξηγήσεις πιθανώτατα δυνάμεθα να ταυτίσωμεν το Κάστρο της Ωριάς του Πάρνωνος προςτο Estella =Άστρος”.(Ν.Βέης Μνήμαι του Άστρους (σελ 99,100)
«Αυτός ο δρόμος φεύγει στα αριστερά του Eλληνικού φρουρίου ( κάστρο Εστέλλα =Άστρος ) που είδα από τηνπεδιάδατουΆστρους, (δηλ από το Ξεροκάμπι ) πουβρίσκεταιδύομίλιαπάνωαπόταΑγιαννίτικαΚαλύβια, μετά μπαίνει στο καλλιεργούμενο κάμπο του Ξεροκάμπι κοντά στον Αγιάννη».(Leake Travels in Morea,σελ 492).
«περί τον αιγιαλόν τουάστρου εις τον κάμπον της μαλεβής» (Aδρόνικος Β’ Παλαιολόγος (1259-1332 μ.χ σελ.114.)
«Γνωρίζουμε ότι μετά την κατάκτηση της Μονεμβασίας ο Βιλλαρδουίνος έχτισε ένα κάστρο το 1256 πάνω στα βουνά για να ελέγχη τους Τσάκωνες. Η σχετική αναφορά στο «Βιβλίο των Άθλων» έχει ως εξής. Et le princep por mellor fenyorear los fizo alli un castiello suso en las montagnas, el qual se clama la Estella (Libro σ.49» Αναστάσιος Ι. Μπάλλας,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών,Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών Άστρος ( σ.209-210 Κάστρο Άστρους )
Οι διακεκριμένοι ακαδημαϊκοί ιστορικοί μελετητές Νίκος Βέης , Σπ. Λάμπρος , Κ.Ρωμαίος, Αδαμ. Αδαμαντίου και Αναστάσιος Ι. Μπάλλας , και άλλοι διακεκριμένοι καστρολόγοι τοποθέτησαν πειστικά το κάστρο Εστέλλα του Αραγωνικού Χρονικού του Μορέως » που έκτισε το 1256 ο Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος «επάνω εις τα όρη » suso en law montanyas , στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη, ανάμεσα στα χωριά Άγιος Ιωάννης και Άγιος Πέτρος.
Όλοι οι ιστορικοί μελετητές συμφωνούν και ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β’ Παλαιολόγος το«CastiellolaEstella»(Kάστρο του Άστρους) (1256), βρίσκεται στο Αγιάννη του Άστρους, στην τοποθεσία «Ξεροκάμπι», πάνω από του «άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής» Το 1256 ο Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος έκτισε στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) Κυνουρίας στη θέση «Ξεροκάμπι» (2 χλμ ) σε ένα απόκρημνο λόφο σαν μία «φυσική πυραμίδα» «το κάστρον, όπερ καλείται » …«Castiello la Estella» (Kάστρο του Άστρους) (1256), » προς ευκολωτέραν υποταγήν των γειτόνων Τσακώνων στη Σίταινα , Καστάνιτσα και Πραστό, εκεί που ήταν οι Τσάκωνες , «επάνω εις τα όρη » suso en law montanyas , όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μορέως. (Η φωτογραφία από το φίλο και γείτονα μας στη παλιά “μητρόπολη του Αγιάννη Σουληνάρι” Θόδωρο Μαγκλή) .
Από το «CastiellolaEstella» (Kάστρο του Άστρους) (1256), στο Αγιάννη του Άστρους, διακρίνεται στο βάθος μέρος της τοποθεσίας «Ξεροκάμπι», του «άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής». (Aδρόνικος Β’ Παλαιολόγος).
Δείτε τους παρακάτω πέντε συνδέσμους για περισσότερα.
Το αρχοντικό του Πάνου Σαρηγιάννη στην «μητρόπολη Σουληνάρι» του Αγιάννη .
Ο Πάνος Σαρηγιάννης φιλόξενησε τον Δημήτριο Υψηλάντη, αρχικά στο σπίτι τους στο Άστρος, δίπλα στο αργοκήπιο του Καρυτσιώτη, και την ίδια ημέρα της άφιξης στο σπίτι του στο Σουληνάρι του Άγιαννη. «την Δευτέραν το εσπέρας έφθασα αισίωςεις τον Άγιο Ιωάννη,…. την 20 Ιουνίου 1821 εν τω Αγίω Ιωάννη την Δευτέραν το εσπέρας .Δημήτριος Υψηλάντης πληρεξούσιος» .(Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, τόμος Γ’, Άγιος Ιωάννης, Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας), Αθήνα , 1983.σελ 46).
ΥΑ ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Β1/Φ30/65069/3340/1-8-2005, ΦΕΚ 1194/Β/30-8-2005 Χαρακτηρισμός της πλατείας σχολής Καρυτσιώτη και τμήματος του αγροκηπίου, στο Άστρος Κυνουρίας, ως ιστορικού τόπου.
“Στο αγροκήπιο αυτό έλαβαν χώρα δύο σημαντικά γεγονότα της Επαναστάσεως, το γνωστό ως «κολοκοτρωναίικο τραπέζι της συμφιλίωσης» στις 19 Ιουνίου 1821, στο οποίο είχαν προσέλθει οι οπλαρχηγοί, προκειμένου να ξεπεραστούν οι αντιθέσεις και να ομονοήσουν για την επιτυχία της Επανάστασης που τότε ξεκινούσε, καθώς επίσης και η Β΄ Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων (30 Μαρτίου έως τις 18 Απριλίου του 1823)με την παρουσία οπλαρχηγών, πολιτικών, πλήθους λαού και στρατού. Εντός της Σχολής η οποία περιλαμβάνεται στον υπό κήρυξη χώρο, συντάχθηκε η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης».
Στις 20 Ιουνίου 1821 ο Δημήτριος Υψηλάντηςήρθε στο Άστρος για συγκεκριμένο σκοπό, να συναντήσει τους ανθρώπους της περιοχήςκαι τον Πάνο Σαρηγιάννη που τον φιλόξενησε αρχικά στο σπίτι τους στο Άστρος, δίπλα στο αργοκήπιο του Καρυτσιώτη και την ίδια ημέρα της άφιξης στο σπίτι του στο Σουληνάρι του Άγιαννη.Στο αγροκήπιο Καρυτσιώτη στο Άστρος, εκεί που υπήρχαν κάτοικοι στην περιοχή ,έγινε συνάντηση και γεύμα με τους στρατιωτικούς και τους τους προεστούς της περιοχής , όπου διάβασε το έγγραφο του αδελφού του Αλέξανδρου Υψηλάντη που τον διόριζε «πληρεξούσιο του Γενικού Επιτρόπου της Αρχής».
ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 ”Πρωτεύουσα αυτού” , “ Άγιος Ιωάννης το θέρος τον δεν χειμώνα το Άστρος”
Θεωρούμε αναγκαίο, διακόσια χρόνια αργότερα, να ερμηνεύσουμε αναλυτικά, πειστικά και τεκμηριωμένα τα παρακάτω ιστορικά στοιχεία για το δήμο Θυρέας , αν και είναι σαφέστατα και αυτονόητα, γιατί πρόσφατα ακούγονται πολλά και για να βοηθήσουμε το δημόσιο διάλογο και την ιστορική αλήθεια.
Αναφέρουμε συνοπτικά σχετικούς με το θέμα μας κανόνες της ιστοριογραφίας.
«Όλβιος όστις ιστορίης έσχεν μάθησιν» Ευριπίδης
«Αν λείπει το στοιχείο της αλήθειας, η ιστορία καταντά «ανωφελές διήγημα».” Πολύβιος
ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841Το 1841 , Δήμος “Θυρέας”,“Τα συνιστώντα τον νέο δήμον χωρία”, “Άγιος Ιωάννης, Άστρος , Μελιγού ,Πλάτανος“,”Πρωτεύουσα αυτού”, “Άγιος Ιωάννης το θέρος τον δεν χειμώνα το Άστρος”
Με την πρώτη διοικητική διαίρεση του ελληνικούκράτους το 1835,συστάθηκε ο ΔήμοςΘυρέας, με διάταγμα της 9ης (21ης) Νοεμβρίου 1834 / 12ης Μαΐου 1835, σύμφωνα με το οποίο συστάθηκαν οι πρώτοι δήμοι της Αρκαδίας και της Κυνουρίας. Αμέσως μετά την απελευθέρωση από 400 χρόνων σκλαβιάς, οι Θυρεάτεςπρόγονοι μας πριν διακόσια χρόνια το 1835 ήξερανκαλά και εθυμούντο την ιστορία μαςαυτονόητα ονόμασαν το ΔήμοΘυρέας από την αρχαία πόλη τηςΘυρέας ,που βρισκόταν στην περιοχή του Άστρους, στο κάμπο της Θυρέας.
ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835 .
Σύσταση του δήμου με έδρα τον οικισμό Άγιος Ιωάννης.
Το 1835 ο δήμος περιλαμβάνει τα χωριά Άγιος Ιωάννης, Άστρος και Μελιγού.
ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841
Ο οικισμός Άστρος ορίζεται χειμερινήέδρα του δήμου
Ο οικισμός Άγιος Ιωάννης ορίζεται θερινή έδρα του δήμου.
Ο δήμος Πλατανούντος καταργείται.
O oικισμός Πλάτανος αποσπάται από το δήμο(Πλατανούντος) και προσαρτάται στο δήμο Θυρέας
Το 1841 ο δήμος περιλαμβάνει τα χωριά Άγιος Ιωάννης,Άστρος , Μελιγού και Πλάτανος
ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845
Ο οικισμόςΠαράλιον Άστροςπροσαρτάται στο δήμο Θυρέας
Το 1845 ο δήμος περιλαμβάνει τα χωριά Άγιος Ιωάννης,Άστρος , Μελιγού , Πλάτανος καιΠαράλιον Άστρος.
ΦΕΚ 50Α – 25/07/1879
Ο οικισμός Τρεστενά (Χάραδρος) προσαρτάται στο δήμο Θυρέας
ΦΕΚ 59Β – 17/06/1897
Ο οικισμός Ξηροπήγαδον προσαρτάται στο δήμο Θυρέας
ΦΕΚ 252Α – 24/08/1912. Ο δήμος (Θυρέας)καταργείται.
Τα δύο παραπάνω ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 και ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845περιέχουν σαφέστατα την ιστορική αλήθεια για το Άστρος το 1841 και το Παράλιο Άστρος το 1845 .Η παραπάνω φωτογραφία τουΦΕΚ 5Α – 08/03/1841( φωτογραφία όχι αντιγραφή) και το ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 τα λένε όλα διαυγέστατα και σαφέστατα, αρκεί να μπορούμε σε απλά Ελληνικά να διαβάσουμε προσεκτικά και να καταλάβουμε το περιεχόμενο τους.
Θεωρούμε αναγκαίο , διακόσια χρόνια αργότερα, να ερμηνεύσουμε αναλυτικά, πειστικά και τεκμηριωμένα τα παρακάτω ιστορικά στοιχεία για το δήμο Θυρέας , αν και είναι σαφέστατα και αυτονόητα, γιατί πρόσφατα ακούγονται πολλά και για να βοηθήσουμε το δημόσιο διάλογο και την ιστορική αλήθεια.
Συνοπτικά τα τέσσερα συμπεράσματα μας.
1)Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης). Το 1835 συστάθηκε ο δήμος Θυρέαςκαι η έδρα του δήμου από το 1835 μέχρι το 1841 είναι ο οικισμός Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης) και ο Αγιάννης είναι η θερινή έδρα του δήμου από το 1841-1912.
2)Άστρος. ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 .Ο οικισμός ορίζεται χειμερινή έδρα του δήμου Θυρέας. Στο ΦΕΚ του 1841 η αναφοράΆστροςείναι αναμφισβήτητα για το σημερινό Άστρος.
3) Παράλιο Άστρος. Το 1845 ο νεότερος οικισμός της περιοχής για πρώτη φορά «προσαρτάται» στο δήμο Θυρέας επίσημα με το όνομα Παράλιο Άστρος. ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845Πριν το 1845δεν είχε άλλο επίσημο όνομα( το όνομα της τοποθεσίας ήταν Σκάλα η Σκάλα του Άστρους).
4)Οι σπουδαιότερες αναφορές πριν το 1823. (Οι παρακάτω 6 αναφορές (και πολλές άλλες ) είναι σαφέστατες ).
1823,ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΗΣ Β’ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΕΙΣΗΣ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ
1823,ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ ΗΤΟΙ ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΝ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ Β’ ΕΘΝΙΚΗΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΝ
1823 Διακήρυξητης Εθνοσυνέλευσης-«Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη»
1823, O Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, πρόεδρος του Εκελεστικού (δηλ.Πρωθυπουργός) ,”ηΕθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος”.
1844, Πρακτικά των Συνεδριάσεων της Βουλής των Ελλήνων“και ο τόποςούτος εψηφίσθη και παρ’ αυτήςΆστρος“.
1841-2024, ΦΕΚ , Άστρος και Παράλιο Άστρος
Παρακάτω αναλυτικά και τεκμηριωμένακαταθέτουμε τα συμπεράσματα μας για τις παραπάνω τέσσερις ενότητες.
Το ιστορικόν Άστρος και ο ‘Αγιος Ιωάννης (Αγιάννης) είναι μία κοινότητα και το κυριότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν για πολλούς αιώνες και έχουν μέχρι σήμερα. σπίτια στο Άστρος και στον Αγιάννη του Άστρους. Από το Αγιάννη προήλθε το Άστρος ,το Παράλιο Άστρος και άλλοι μικροί οικισμοί.
Από, Διοικητικές μεταβολές της Τ.Α.-ΕΕΤΑΑ (eetaa.gr)
(ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835). Ο οικισμός ορίζεται έδρα του δήμου Θυρέας.
(ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841).Ο οικισμός ορίζεται θερινή έδρα του δήμου Θυρέας
ΦΕΚ 252Α – 24/08/1912. Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Θυρέας και προσαρτάται στην κοινότητα Άστρους
ΦΕΚ 250Α – 24/08/1915 Ο οικισμός ορίζεται θερινή έδρα της κοινότητα Άστρους .
ΦΕΚ 244Α-04-12-1997. Ο οικισμός αποσπάται από τον δήμο Άστρους και προσαρτάται στο δήμο Βόρειας Κυνουρίας
Τα σχόλια και οι ερμηνείες είναι περιττά, συνοπτικά ο Άγιος Ιωάννης ήταν η πρώτη πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας σύμφωνα με το ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835 απότο 1835μέχρι το 1841 καιήταν η θερινή πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας σύμφωνα με το ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841, από το 1841 μέχρι το 1912.
Αναφέραμε την αρχή το ιστορικόν Άστρος και ο Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης) είναι μία κοινότητα και το κυριότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι,για το λόγο θα σχολιάσουμε τις λανθασμένες ανακρίβειες σχετικά με την πρωτεύουσα του Δήμου Θυρέας το 1841 ,που είναι και σχετικές με τον Αγιάννη. Ο Άγιος Ιωάννης ήταν η πρώτη πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας σύμφωνα με το ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835απότο 1835μέχρι το 1841καιήταν η θερινή πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας σύμφωνα με το ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841, από το 1841 μέχρι το 1912.
Στο ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 αναφέρεται Δήμος “Θυρέας” , “Τα συνιστώντα τον νέο δήμον χωρία”, “Άγιος Ιωάννης, Άστρος , Μελιγού ,Πλάτανος“, ”Πρωτεύουσα αυτού” , “ Άγιος Ιωάννης το θέρος τον δεν χειμώνα το Άστρος” και στο ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 Ο οικισμός Παράλιον Άστρος προσαρτάται στο δήμο Θυρέας.Τα δύο ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 και ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 περιέχουν σαφέστατα την ιστορική αλήθεια για το Άστρος το 1841 και το Παράλιο Άστρος το 1845 .Η παραπάνω φωτογραφία τουΦΕΚ 5Α – 08/03/1841( φωτογραφία όχι αντιγραφή) και το ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 τα λένε όλα διαυγέστατα και σαφέστατα, αρκεί να μπορούμε σε απλά Ελληνικά να διαβάσουμε προσεκτικά και να καταλάβουμε το περιεχόμενο τους.
Άστρος.ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841.Ο οικισμός ορίζεται χειμερινή έδρα του δήμου Θυρέας. Στο ΦΕΚ του 1841 η αναφοράΆστρος είναι αναμφισβήτητα για το σημερινό Άστρος.
Παράλιο Άστρος.Το 1845 ο νεότερος οικισμός της περιοχής για πρώτη φορά «προσαρτάται» στο δήμο Θυρέας επίσημα με το όνομα Παράλιο Άστρος. ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 Πριν το 1845 δεν είχε άλλο επίσημο όνομα( το όνομα της τοποθεσίας πριν το 1845 ήταν Σκάλα η Σκάλα του Άστρους).
Ο γενικός κανόνας είναι πρωτεύουσα γίνεται ο μεγαλύτερος η ο ιστορικός οικισμός της περιοχής, αυτό κάνουν όλοι και σίγουρα δεν γίνεται πρωτεύουσα ένας καινούργιος οικισμός πριν κτιστεί η πριν ονομαστεί επίσημα από το Ελληνικό κράτος. Η άποψη το Ελληνικό κράτος το 1823 ονόμασε επίσημα τον οικισμό στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας που έγινε η Εθνοσυνέλευση Άστρος ,που αναμφισβήτητα υπήρχε πολύ νωρίτερα από το 1823 ,και αμέσως το 1836 ,1841 επίσης ονόμασε με το ίδιο όνομα Άστρος και ταυτόχρονα έκανε πρωτεύουσα του Δήμου Θυρέας το καινούργιο γειτονικό οικισμό στην τοποθεσία Σκάλα η Σκάλα του Άστρους, απέχει από το Άστρος 4 χλμ, και τα πρώτα σπίτια άρχισαν να κτίζονται το 1832 από τον Άκουρο, (που αποκαλούσε αργότερα την τοποθεσία “το ακατοίκητο τούτο μέρος”), είναι τουλάχιστον λανθασμένη και δεν γίνεται πιστευτή από κανέναν . Στο Ελληνικό κράτος υπάρχει συνέχεια και σοβαρότητα ,χωρίς αντιφάσεις και αναθεωρήσεις , το 1823,1836,1841 και το 1845. Αδιαφιλονίκητα το Ελληνικό κράτος δεν θα αναθεωρούσε τόσο σύντομα στο ΦΕΚ 1845 ,χωρίς σχόλια και ερμηνείες ,ότι ανέφερε στο ΦΕΚ 1841 ”Πρωτεύουσα αυτού”, “Άγιος Ιωάννης το θέρος τον δεν χειμώνα το Άστρος” , ούτε αναθεώρησε από το 1841 και 1845 αδιάκοπα μέχρι σήμερα. ΆστροςΦΕΚ 244Α-04-12-1997. Ο οικισμός αποσπάται από τον δήμο Άστρους και ορίζεται έδρα του δήμου Βόρειας Κυνουρίας.
Το Άστρος αναμφισβήτητα ήταν ο μεγαλύτερος οικισμός της περοχής πριν το 1823 και είχε πολύ πρόσφατη μεγάλη ιστορία. Η διακήρυξη σαφέστατα αναφέρει, «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη», υπήρχε επίσημα τουλάχιστοναπό το 1823, και θα έπρεπε να αναφέρεται στο δήμο της περιοχής το 1841 έστω και με άλλο όνομα,(δεν είχε ποτέ επίσημα άλλο όνομα ), όπως αναφέρονται οι μικρότεροι οικισμοί της περιοχής με τα επίσημα ονόματα τους Μελιγού, Πλάτανος. Aν το Άστρος τότε δεν ήταν στο δήμο Θυρέας, όπως έμμεσα και ανεξήγητα ισχυρίζονται μερικοί όταν αναφέρουν αναιτιολόγητα η αναφορά Άστρος στο ΦΕΚ είναι για το Παράλιο Άστρος, το Άστρος έπρεπε κάπου να είναι, αλλά δεν βρίσκεται σε κανέναν άλλο δήμο με κανένα άλλο όνομα. Αν υποθέσουμε η αναφορά Άστρος στο ΦΕΚ 1841 είναι για το Παράλιο Άστρος ,όπως μερικοί ατεκμηρίωτα και λανθασμένα ισχυρίζονται, χωρίς ερμηνείες η σχόλια για την παράλειψη του Άστρους, παραμένει αναπάντητη η απλή και λογική ερώτηση, γιατί τότε το Άστρος με κανένα όνομα δεν περιέχεται στο ίδιο ΦΕΚ το 1841 και τότε σε ποιό Δήμο ανήκε , το ξέχασε το Ελληνικό κράτος η το έσβησαν μερικοί προσωρινά? Το ιστορικόν Άστρος υπήρχε επίσημα τουλάχιστοναπό το 1823,η Εθνοσυνέλευση το 1823 χρησιμοποίησε και επιβεβαίωσε το όνομα Άστρος ,”Εν Άστρει” σε πολλά έγγραφα και το 1841 κάπου το Άστρος πρέπει να περιέχεται στους δήμους. Την τελευταία συνεδρία της εθνοσυνέλευσης την 18η Απριλίου 1823 « Ανεγνώσθη αναφορά κατοίκων Άστρους..» Οι Αστρεινοί, κάτοικοι του Άστρους, υπήρχαν και προσέφεραν πολλά στο έθνος το 1823 .
Αντίθετα πριν το 1832 δεν υπήρχε οικισμός στην σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους για χιλιάδες χρόνια, ήταν το λιμάνι της περιοχής, πριν το 1845 ονομαζόταν Σκάλα η Σκάλα του Άστρους και ο Άκουρος αναφέρει στον Όθωνα και επιβεβαιώνει «το ακατοίκητο τούτο μέρος». Ο Leake αναφέρει το 1805 δεν υπήρχε οικισμός στην τοποθεσία και «στη σκάλα υπάρχουν μια δεξαμενή («παλιόστερνα» ) , ένα χάνι, ένα πυργόσπιτο του (Τούρκου) φοροεισπράκτορα, και δύο τρεις μικρές αποθήκες» (TravelsintheMorea σελ 482) , όπως το ίδιο αναφέρουν και άλλοι νεότεροι ιστορικοί μελετητές. Μετά το 1841,τέσσερα χρόνια αργότερα , ο νεότερος οικισμός της περιοχής προσαρτάται στο δήμο Θυρέαςτο 1845 με το νόμιμο όνομα Παράλιο Άστρος ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845.
Από το 1832 μέχρι το 1845 ο καινούργιος οικισμός που ήταν στην Χερσόνησο του σημερινού Παραλίου Άστρους και η τοποθεσία νωρίτερα,υπαγόταν διοικητικά και αναγκαστικά στο Άστρος, όπως γίνεται με όλους τους καινούργιους οικισμούς, στην αρχή υπάγονται σε ένα γειτονικό οικισμό. Το ίδιο γίνεται και σήμερα με τους καινούργιος οικισμούς δυτικά του Άστρους ,υπάγονται διοικητικά στο Άστρος μέχρι να ονομασθούν επίσημα. Φυσικά οι οικισμοί δεν ονομάζονται όταν κτιστούν τα πρώτα σπίτια και σίγουρα ούτε γίνονται πρωτεύουσες δήμων πριν ονομασθούν επίσημα από το Ελληνικό κράτος και αμέσως μετά χωρίς ερμηνείες αναιτιολόγητα γίνεται πρωτεύουσα άλλος γειτονικός ιστορικός οικισμός (1836,1841,1845). Στο Ελληνικό κράτος υπάρχει συνέχεια και σοβαρότητα.
Τα ΦΕΚ, όταν αναφέρονται στους οικισμούς, πάντοτε συμπεριλαμβάνουν ανάλογα τις λέξεις, που έχουν μεγάλη σημασία και δεν επιδέχονται ερμηνείες και σχόλια ,δεν είναι ανεξήγητα φυλλάδια είναι σαφέστατα νομικά κείμενα , «ορίζεται…, αποσπάται…, προσαρτάται …, καταργείται.., διορθώνεται».
Το 1845 ο οικισμός πήρε επίσημα την ονομασία Παράλιο Άστρος. Αν το Παράλιο Άστρος είχενωρίτερα άλλο επίσημο όνομα, σύμφωνα με την Ελληνική νομοθεσία, θα υπήρχε αναφορά για αλλαγή η κατάργηση ονόματος στοΦΕΚ 32Α – 08/12/1845, με τις λέξεις ( «καταργείται.., διορθώνεται »). Το ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845, είναι σαφέστατο για όλους ,αναφέρει μόνο τη λέξη «προσαρτάται», αυτή είναι η αναμφισβήτητη ιστορική αλήθεια, για πρώτη φορά «προσαρτάται» και τίποτα άλλο. Ο οικισμός το 1845 ονομάστηκε επίσημα Παράλιο Άστρος και δεν είχε άλλο επίσημο όνομα νωρίτερα, οι ερμηνείες είναι άσχετες και περιττές, γιατί η αναφορά είναι σαφέστατη.
Αυτονόητα η αναφορά του ΦΕΚ 1841 είναι ακριβέστατη και σαφέστατη, αυτή είναι η τεκμηριωμένη ιστορική αλήθεια, το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας το 1841 ήταν η χειμερινή έδρα του δήμου Θυρέας ,τα σχόλια είναι περιττά, τελεία και πάβλα.
Τα παραπάνω ιστορικά στοιχεία , ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 καιΦΕΚ 32Α – 08/12/1845,αναμφισβήτητα είναι αυτονόητα και πειστικά για όλους τους αναγνώστες, δεν χρειάζεται να είναι νευροχειρουργοί για να το καταλάβουν, περιέχουν σαφέστατα και πληρέστατα την ιστορική αλήθεια για το Άστρος το 1841 και το Παράλιο Άστρος το 1845.
Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας απέχει 170 χλμ από την Αθήνα, 200 χλμ από το αεροδρόμιο, και βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας ,εκεί που ήταν η αρχαία πόλη Θυρέακαι αργότερα το πόλισμα Άστρον , νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες. Ο Αγιάννης απέχει 17 χλμ. από το Άστρος και το Παράλιο Άστρος απέχει 4 χλμ από το Άστρος.
Στο παραπάνω χάρτη διακρίνονται στα ενδότερααπό την αρχαιότητα το ιστορικόν Άργος και οι Μυκήνες , επίσης αργότερα στα ενδότερα βρίσκονται το Άστρος και το Λεωνίδιο.Στα νεότερα χρόνια επίσης στα ενδότερα βρίσκονται ο γειτονικός Άγιος Ανδρέας,(από τον οικισμό Άγιο Ανδρέα ονομάστηκε το Λιμάνι του Άγιου Ανδρέα, βέβαια από τους οικισμούς ονομάζονται τα λιμάνια), Κορακοβούνι , Κούτρουφα. Μελιγού ,Βέρβενα και Δολιανά Ο νεότερος οικισμός της περιοχής Παράλιο Άστρος προσαρτήθηκε στο Δήμο Θυρέας το 1845.
Είναι έκδηλο οι κάτοικοι στην αρχαιότητα προτιμούσαν τα ενδότερα.
Λανθασμένααναφέρεται η Συνέλευση το 1823 ονόμασε τον οικισμό Άστρος, απλά και αυτονόητα χρησιμοποίησε και επιβεβαίωσε επίσημα το υπάρχον όνομα Άστρος του οικισμού , «εν Άστρει» με τα πρακτικά και τα πρώτα έγγραφα της Εθνοσυνέλευσηςαπό την πρώτη ημέρα την 29ηΜαρτίου 1823,πριν σχεδόν αρχίσει η Συνέλευση. (μερικές φορές απαιτείται και νομική κατάρτιση), γιατί όλες οι αποφάσεις της Συνταγματικής Συνέλευσης έγιναν και έπρεπε να γίνουν γραπτά ( ήταν Συνταγματική Συνέλευση, δεν ήταν καφενείο) και η Συνέλευση δεν αποφάσισε με κανένα έγγραφο για το όνομα Άστρος ,
Το όνομα Άστρος δεν ήταν το θέμα της Εθνοσυνέλευσης, ούτε ποτέ έγιναν συζητήσεις στην συνέλευση για το όνομα Άστρος , άλλωστε πριν την Συνέλευση τον οικισμό αποκαλούσαν Άστρος μεταξύ πολλών ο Κολοκοτρώνης και ο Άκουρος και υπήρχαν άλλα σοβαρά θέματα και οι Τούρκοι. Το Άστρος υπήρχε χιλιάδες χρόνια νωρίτερα, το βρήκαν εκεί οι πληρεξούσιοι και ο Κολοκοτρώνης,και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
Το ιστορικόν Άστρος είναι συνέχεια της αρχαίας πόλης Θυρέας και η πόλη Θυρέα και αργότερα το πόλισμα Άστρον ήτανστα ενδότερα του κάμπου Θυρέαςστην σημερινή τοποθεσία του Άστρους .Το 1823το Άστρος το βρήκαν εκεί ,«Εν Άστρει τη 29 Μαρτίου 1823 και γ’ της Ανεξαρτησίας »οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης, υπήρχε αναμφισβήτητα και τεκμηριωμένα πολλούς αιώνες πριν το 1823 , η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης«Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη» και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
Σμαράγδη Ι.Αρνανίτη :2023, Ἐν Ἄστρει Ἡ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις, 29 Μαρτίου -18 Απριλίου 1823 , τα γεγονότα – οι πρωταγωνιστές – οι αποφάσεις
Ο διακεκριμένος καθηγητής Αριστείδης Ν. Χατζής ,αφού διάβασε πρώτα την μισή παγκόσμια βιβλιογραφία σχετικά με την Β΄Εθνοσυνέλευση που συνήλθε στο Άστρος το 1823, κατέθεσε στο βιβλίο, Σμαράγδη Ι.Αρνανίτη :2023, Ἐν Ἄστρει Ἡ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις, 29 Μαρτίου -18 Απριλίου 1823 , τα γεγονότα – οι πρωταγωνιστές – οι αποφάσεις, πολύ σοβαρά,( καλό παράδειγμα για μίμηση), επιστημονικά, πειστικά και τεκμηριωμένα τα ιστορικά στοιχεία, χωρίς απερίσκεπτα να καταθέσει ατεκμηρίωτα συμπεράσματα.
Αξίζει το κόπο να τον ξαναδιαβάσουμε το παρακάτω άρθρο του και το συνιστούμε στους φίλους μας αναγνώστες και σε ιστορικούς μελετητές . Το άρθρο του καθηγητή Αριστείδη Ν. Χατζήμε τις λεπτομερέστατες σημειώσεις και τεκμηριωμένες πηγές ,είναι ένα έξοχο αξιοζήλευτο παράδειγμα επιστημονικής εργασίαςκαι είναι η γνώμη μας οι ιστορικές μελέτες που συνήθως κυκλοφορούν εύκολα , ατεκμηρίωτα και απερίσκεπτα, γεμάτες συμπεράσματα δίχως τεκμηριωμένα ιστορικά στοιχεία, απέχουν παρασάγγας από την “επιστημονική αλήθεια” του καθηγητήΑριστείδη Ν. Χατζή.
Μπράβο στο καθηγητή Αριστείδη Ν. Χατζή, τον ευχαριστούμε για ταεπιστημονικάιστορικά στοιχεία που κατέθεσε,αλλά κυρίως και για το μάθημα ιστοριογραφίας που μας έκανε σε όλους, πολίτες, μαθητές και μελετητές ιστορίας.
Ο καθηγητής αναφέρει το Άστρος, σαν τεκμηριωμένο ιστορικό στοιχείο,πολλές φορές στην μελέτη του και πολύ σωστά , σοβαρά και επιστημονικάδεν θεώρησε αναγκαίο να κάνει άλλους υπαινιγμούς η διευκρινίσεις για το όνομα, όπως θεώρησαν αναγκαίο και έκαναν ελάχιστοι , και αυτό είναι η μεγάλη διαφορά μεταξύ διακεκριμένων και μη διακεκριμένων ιστορικών μελετητών. Αναφέρει «ψηφίστηκε στο Άστρος» …«συνήλθε στο Άστρος»…. «Η Εθνοσυνέλευση στο Άστρος»… της «Εθνοσυνέλευσης στο Άστρος» , επίσης το ίδιο αναφέρουν ο παγκόσμιος τύπος και πολλοί ξένοι ιστορικοί μελετητές. Καταθέτουμε επίσης στο τέλος τις σημειώσεις, πηγές και βιβλιογραφία της μελέτης που την βρίσκουμε εντυπωσιακή, είναι πολύ καλή και σοβαρή επιστημονική αξιοζήλευτη εργασία.
Ο διακεκριμένος καθηγητής Αριστείδης Ν. Χατζής κατέθεσε στο βιβλίο του δήμου Ἐν Ἄστρει Ἡ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις, πειστικά και τεκμηριωμένα το ιστορικό Άστρος και η εθνοσυνέλευση δεν έχουν σχέση με το εμφύλιο και την διχόνοια.
Ο Νικόλαος Σπηλιάδης( Πρωθυπουργός το 1829) θεωρείται ο αυθεντικότερος ιστορικός της Ελληνικής επανάστασης του 1821, έγραψε τα «Απομνημονεύματα δια να χρησιμεύσωσιν εις την Νέαν Ελληνικήν Ιστορία (1821-1843)». Το 1822 διορίζεται Γραμματέας της Πελοποννησιακής Γερουσίας και αργότερα πληρεξούσιος και Γραμματέας της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης στην Τροιζήνα. Το 1827 επελέγη μεταξύ των δώδεκα μελών της Επιτροπής, που ανάλαβε την αναθεώρηση του Συντάγματος. Υπήρξε επίσης βουλευτής, εκπρόσωπος της Αρκαδίας. Το1829 γίνεταιΓραμματέας της Επικρατείας ( Πρωθυπουργός), επί Καποδίστρια.
Για τα «Απομνημονεύματα» του Σπηλιάδη ο σοβαρότερος μελετητής του Παναγιώτης Φ. Χριστόπουλος σημειώνει ότι «πρόκειται περί συνθετικού ιστορικού έργου,σπανίας αντικειμενικότητας και σχολαστικώς τεκμηριωμένου, που καλύπτει όλον τον ελληνικό χώρο και τον διεθνή καθ’ όσον αφορά την Ελλάδα κατά την περίοδο 1820-43». Και προσθέτει για τον Σπηλιάδη : «Αξιόπιστος, λεπτολόγος και σαφής, έδωσε την πλέον εκτενή εξιστόρηση των γεγονότων από πολιτικής σκοπιάς, στηριζόμενος στο σύνολο του αρχειακού υλικού, που είχε στη διάθεσή του εξ ολοκλήρου».
Ο Ν.Σπηλιάδης( Πρωθυπουργός το 1829) σαφέστατα και λεπτομερέστατα αναφέρει «και όμως οι ολιγαρχικοί, οίτινες είχον καταλάβει τ’ Αγιαννίτικα λεγόμενα καλύβιαεις το Άστρος, ητοιμάζοντο …» «Απομνημονεύματα δια να χρησιμεύσωσιν εις την Νέαν Ελληνικήν Ιστορίαν (1821-1843)».( σελ 502). Οι Αγιαννίτες αποκαλούσανΑγιαννίτικα καλύβια τα σπίτια τους στο Άστρος ,αναφερόμενοι στα καλύβια τους που είχαν σαν δεύτερη προσωρινή κατοικία. Η αναφορά του Ν.Σπηλιάδη , Πρωθυπουργού το 1829, «καλύβια εις το Άστρος» σαφέστατα επιβεβαιώνει τα καλύβια είναι οι κατοικίες (καλύβια) «εις το Άστρος» και ταυτόχρονα επιβεβαιώνει τότε το όνομα του οικισμού ήταν Άστρος. Μερικοί απερίσκεπτα, λανθασμένα, και μεροληπτικά συμπεραίνουν για τους λόγους τους διαφορετικά και αλλάζουν το όνομα του οικισμού , όπως καταλαβαίνουν η όπως τους συμφέρει , αυθαίρετα χωρίς να εξετάζουν αμερόληπτα και να αναφέρουν άλλα ιστορικά στοιχεία και τις επίσημες αναφορές του Ελληνικού κράτους
Υπάρχουν και άλλες σχετικές αναφορές. Στη Γενική Εφημερίδα της Ελλάδος 1826 διαβάζουμε, «και βλέπει τον εχθρόν επιστρέφοντα πάλιν πανστρατιά, και διευθυνόμενο προς τα Καλύβια του αγίου Ιωάννου εις το Άστρος». Σωστά διαβάζουμε «εις το Άστρος».
Διακρίνονται στα ενδότερα της Θυρεάτικης Γης τα χωριά του Πάρνωνα , Μελιγού και στο βάθος Αγιάννης του Άστρους. Ο Αγιάννης και η Μελιγού αναφέρονται από το Γεώργιο Φραντζή το 1435 και στους Τούρκικους καταλόγους το 1540.
Από, Venetians and Ottomans in SouthEast Peloponnese (15th*18th century)Dr, Evangelia Balta Director of Studies (Institute for Neohellenic Research/National Hellenic Research Foundation).
Η Ιστορία του Άστρους και του Αγιάννη του Άστρους Κυνουρίας, διαλεκτά κείμενα – astrosgr.com, περιέχει την ιστορία της Θυρεάτιδας Γης, της «πατρίδας μας», όπως αποκαλούσαν ο Άκουρος και ο Καρυτσιώτης, το ιστορικόν Άστρος και τον Αγιάννη του Άστρους.Γ.Κ.
Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, Άστρος Το Χρυσήλιον και Ιστορικόν τόμοι Β’, Αθήνα 1982
Σμαράγδη Ι.Αρνανίτη :2023,Ἐν ἌστρειἩ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις, 29 Μαρτίου -18 Απριλίου 1823, τα γεγονότα – οι πρωταγωνιστές – οι αποφάσεις
Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, τόμοι Α’, Αθήνα 1981
Νικολάου Ι. Φλούδα –Διακοσιαετηρίς Σχολής Αγίου Ιωάννου Άστρους Κυνουρίας, Αθήνα 1965
ΙωάννηΜ.Αρβανίτη– Από τιςΠηγέςτου Λαού μας, τόμος A,Β,Αθήνα1988
ΙωάννηΜ.Αρβανίτη-Η Επαναστατική Προσωρινή Διοίκηση της Ελλάδας στον Άγιο Ιωάνη (Αγιάννη) Β.Κυνουρίας -20 Αυγουστου εως 1 Οκτωβριου 1822
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη –Οι σχολές του Δημητρίου Καρυτσιώτη στον Άγιο Ιωάννη και το Άστρος Θυρέας – Κυνουρίας κατά τα προεπαναστικά χρόνια έως την απελευθέρωση, Εταιρία Πελοποννησιακών Σπουδών, Αθήνα 2001
Χριστίνας Κουλούρη –Η βιβλιοθήκη της Σχολής Καρυτσιώτη,Εταιρία Μελέτης Νέου Ελληνισμού, Αθήνα 2009
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη -Το κάστρο του Παραλίου Άστρους Κυνουρίας πρώτες παρατηρήσεις, Αθήνα 2007
“Για να μπορεί όμως η ιστορική συγγραφή να είναι ωφέλιμη, πρέπει να είναι αντικειμενική και να υπηρετεί μόνο την παρουσίαση της αλήθειας, γιατί, αν λείπει το στοιχείο της αλήθειας, η ιστορία καταντά «ανωφελές διήγημα».”Πολύβιος
Ο Άγιος Ιωάννης ( Αγιάννης) Κυνουρίας , ήταν η πρωτεύουσα του Ελληνικού κράτους το 1822 και προσέφερε πολλά και σημαντικά στην επανάσταση του 1821.
Το ιστορικόν Άστρος και ο ‘Αγιος Ιωάννης (Αγιάννης) είναι μία κοινότητα και το κυριότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν για πολλούς αιώνες και έχουν μέχρι σήμερα. σπίτια στο Άστρος και στον Αγιάννη του Άστρους. Από το Αγιάννη προήλθε το Άστρος ,το Παράλιο Άστρος και άλλοι μκροί οικισμοί.
Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας απέχει 170 χλμ από την Αθήνα, 200 χλμ από το αεροδρόμιο, και βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας ,εκεί που ήταν η αρχαία πόλη Θυρέακαι αργότερα το πόλισμα Άστρον , νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες. Ο Αγιάννης απέχει 17 χλμ. από το Άστρος και το Παράλιο Άστρος απέχει 4 χλμ από το Άστρος.
Στο παραπάνω χάρτη διακρίνονται στα ενδότερααπό την αρχαιότητα το ιστορικόν Άργος και οι Μυκήνες , επίσης αργότερα στα ενδότερα βρίσκονται το Άστρος και το Λεωνίδιο.Στα νεότερα χρόνια επίσης στα ενδότερα βρίσκονται ο γειτονικός Άγιος Ανδρέας,(από τον οικισμό Άγιο Ανδρέα ονομάστηκε το Λιμάνι του Άγιου Ανδρέα, βέβαια από τους οικισμούς ονομάζονται τα λιμάνια), το Κορακοβούνι ,η Μελιγού και τα Κούτρουφα.Ο νεότεορος οικισμός της περιοχής Παράλιο Άστρος προσαρτήθηκε στο Δήμο Θυρέας το 1845.
Είναι έκδηλο οι κάτοικοι στην αρχαιότητα προτιμούσαν τα ενδότερα.
Λανθασμένα αναφέρεται η Συνέλευση το 1823 ονόμασε τον οικισμό Άστρος,απλά και αυτονόητα χρησιμοποίησε και επιβεβαίωσε επίσημα το υπάρχον όνομα Άστρος του οικισμού , «εν Άστρει» με τα πρακτικά και τα πρώτα έγγραφα της Εθνοσυνέλευσης από την πρώτη ημέρα την 29η Μαρτίου 1823,πριν σχεδόν αρχίσει η Συνέλευση. (μερικές φορές απαιτείται και νομική κατάρτιση), γιατί όλες οι αποφάσεις της Συνταγματικής Συνέλευσης έγιναν και έπρεπε να γίνουν γραπτά ( ήταν Συνταγματική Συνέλευση, δεν ήταν καφενείο) και η Συνέλευση δεν αποφάσισε με κανένα έγγραφο για το όνομα Άστρος ,
Το όνομα Άστρος δεν ήταν το θέμα της Εθνοσυνέλευσης, ούτε ποτέ έγιναν συζητήσεις στην συνέλευση για το όνομα Άστρος , άλλωστε πριν την Συνέλευση τον οικισμό αποκαλούσαν Άστρος μεταξύ πολλών ο Κολοκοτρώνης και ο Άκουρος και υπήρχαν άλλα σοβαρά θέματα και οι Τούρκοι. Το Άστρος υπήρχε χιλιάδες χρόνια νωρίτερα, το βρήκαν εκεί οι πληρεξούσιοι και ο Κολοκοτρώνης, και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
Το ιστορικόν Άστρος είναι συνέχεια της αρχαίας πόλης Θυρέας και η πόλη Θυρέα και αργότερα το πόλισμα Άστρον ήταν στα ενδότερα του κάμπου Θυρέαςστην σημερινή τοποθεσία του Άστρους . Το 1823 το Άστρος το βρήκαν εκεί ,«Εν Άστρει τη 29 Μαρτίου 1823 και γ’ της Ανεξαρτησίας »οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης , υπήρχε αναμφισβήτητα και τεκμηριωμένα πολλούς αιώνες πριν το 1823 , η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη» και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
Σμαράγδη Ι.Αρνανίτη :2023, Ἐν Ἄστρει Ἡ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις, 29 Μαρτίου -18 Απριλίου 1823 , τα γεγονότα – οι πρωταγωνιστές – οι αποφάσεις
Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, τόμοι Α’, Β’, Αθήνα 1981/2
Νικολάου Ι. Φλούδα –Διακοσιαετηρίς Σχολής Αγίου Ιωάννου Άστρους Κυνουρίας, Αθήνα 1965
ΙωάννηΜ.Αρβανίτη– Από τιςΠηγέςτου Λαού μας, τόμος A,Β,Αθήνα1988
ΙωάννηΜ.Αρβανίτη-Η Επαναστατική Προσωρινή Διοίκηση της Ελλάδας στον Άγιο Ιωάνη (Αγιάννη) Β.Κυνουρίας -20 Αυγουστου εως 1 Οκτωβριου 1822
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη –Οι σχολές του Δημητρίου Καρυτσιώτη στον Άγιο Ιωάννη και το Άστρος Θυρέας – Κυνουρίας κατά τα προεπαναστικά χρόνια έως την απελευθέρωση, Εταιρία Πελοποννησιακών Σπουδών, Αθήνα 2001
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη -Το κάστρο του Παραλίου Άστρους Κυνουρίας πρώτες παρατηρήσεις, Αθήνα 2007
Το Μουσείο Άστρους έκλεισε το 2008 με απόφαση του ΥΠΠΟΑ. (Με το αρ. ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ΔΜΕΕΠ/Γ1/Φ21-ΛΘ/96025/1381-7/10/2008). Από υπεβολική ταχύτητα και απερίσκεπτα χωρίς αιτιολογημένη απόφαση το ΥΠΠΟΑ αυθαίρετα κλειδοαμπάρωσε και τον γειτονικό χωριστό «Ιερό Χώρο» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων. Μετά από δέκα χρόνια, χιλιάδες έγγραφα και αναφορές αναίρεσε τις ανακρίβειες και τις αντιφατικές δικαιολογίες του και άνοιξε τον χώρο προσωρινά.Ποτέ δεν είναι αργά.
….Την 18-5-2018με το έγγραφο Α.Π. ΥΠΠΟA /ΓΔΑΠK /ΕΦΑAΡΚ /218494/158967/1928 , Ημ/νία Έκδοσης 18/05/20218…”Η Υπηρεσία μας έχει μεριμνήσει ώστε το Μουσείο να είναι ανοικτό σε συγκεκριμένες περιπτώσεις , διαθέτοντας τακτικό φυλακτικό προσωπικό από το Αρχαιολογικό Μουσείο Τεγέας .Σας επισυνάπτουμε Δελτίο Τύπου με συγκεκριμένες ημερομηνίες κατά τις οποίες το Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους θα είναι ανοικτό κατά τους μήνες Μάιο-Αύγουστο 2018. Τέλος η Εφορεία μας , αναμένει την Προκήρυξη του ΑΣΕΠ για μόνιμο φυλακτικό προσωπικό στο Μουσείο Άστρους, η πρόσληψη του οποίου είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την εύρυθμη λειτουργία του Μουσείου.”…..
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους παραμένει αδικαιολόγητα κλειστό (!), αρχικά με την πρόφαση της ρωγμής το 2008 ,που έγινε αργότερα πρόφαση της στατικής επάρκειας , άνοιξε προσωρινα το 2018, και σήμερα είναι η πρόφαση για «την μελέτη» , που έγιναν αργότερα πολλές μελέτες..και την πρόσφατα καινούργια «Αρχαιολογική Μελέτη», που “ξέχασε” το ΥΠΠΟΑ το 2015,2016, 2018,2020,2024 και τις άλλες μελέτες που θα βρει αργότερα…Το ΥΠΠΟΑ φανερά δεν ασχολείται με την βασική και πρωταρχική αρχή της προβολής της πολιτιστικής μακληρονομιάς και ασχολείται αποκλειστικά και έμπρακτα μόνο με την αρχή της διαφύλαξης, που μερικοί αποκαλούν το αδικαιολόγητο «κλειδοαμπαρώμα της ντροπής» για όλους…, και είχε κλείσει αδικαιολόγητα και χωρίς απόφαση για περίπου δέκα χρόνια τον «Ιερό Χώρο» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων και τον άνοιξε…αργότερα με απόφαση… Αιδώς Αργείοι….
Η Ιστορία του Άστρους και του Αγιάννη του Άστρους Κυνουρίας, διαλεκτά κείμενα – astrosgr.com, περιέχει την ιστορία της Θυρεάτιδας Γης, της «πατρίδας μας», όπως αποκαλούσαν ο Άκουρος και ο Καρυτσιώτης, το ιστορικόν Άστρος και τον Αγιάννη του Άστρους.Γ.Κ.
Διδακτήριον ΆστρουςΥΑ 47192/1433/11-6-1946 – ΦΕΚ 127/Β/8-8-1946 “Κηρύσσομεν ως ιστορικόν διατηρητέον μνημείον το εν Άστρει διδακτήριονένθα συνήλθεν εν έτει 1823 η β’ Εθνική Συνέλευσις”.
«παιδείαν μεν ουν φέρει και νίκην» (η παδεία πράγματι φέρει και την νίκη) . Πλάτων (427 π.Χ. – 347 π.Χ.)
Το ιστορικόν Άστρος και ο ‘Αγιος Ιωάννης (Αγιάννης) είναι μία κοινότητα και το κυριότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν για χιλιάδες χρόνια και έχουν μέχρι σήμερα σπίτια στον Άστρος και στον Αγιάννη του Άστρους. Από το Αγιάννη προήλθε το Άστρος ,το Παράλιο Άστρος και άλλοι μκροί οικισμοί.
Ο Αγιάννης πριν το 1435 ονομάζετο επίσης Άστρος, (επάνω) Άστρος και Αγιάννης του Άστρους .Ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός Ν.Βέης αναφέρει σχετικά. «Και όντως το Άστρος και κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές … ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρινών καλουμένηκαι (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους. ( Νίκο Α. Βέη , Μνείαιτου Άστρους. σελ 99-100).
Oι Αγιαννίτες και οι Αστρεινοί oυσιαστικά δεν παραδόθηκαν ποτέ στους Tούρκους κατακτητές. Με το δικό τους τρόπο κατάφεραν να κρατήσουν τα σχολεία τους ανοικτά όλη την διάρκεια του τούρκικου ζυγού και διατήρησαν κρυφά και φανερά αναμμένη την φλόγα του έθνους. Η μόρφωση και τα «γράμματα» , ήταν διαχρονικά και είναι μέχρι σήμερα η μεγάλη και πρωταρχική προτεραιότητα στη ζωή τους. Με πολλές θυσίες και στερήσεις προσπαθούσαν και ενθάρρυναν τα παιδιά τους να «μάθουν γράμματα και να αλλάξουν ζωή».Στη Σχολή Καρυτσιώτη οι μαθητές για να γράφουν τότε χρησιμοποιούσαν τα καλαμάρια και από τότε οι μαθητές της Σχολής και κατά επέκταση οι Αστρεινοί αποκαλούντο και «καλαμαράδες» , που εσήμανε γενικά είναι άνθρωποι των «γραμμάτων».
Θέλουμε δημόσια να ευχαριστήσουμε και ταυτόχρονα να επαινέσουμε τον συμπολίτη μας Ιωάννη Δ. Κουρμπέλη για το αξιόλογο έργο του σχετικά με την ιστορία του τόπου μας, που ανεπιφύλακτα συνιστούμε στους αναγνώστες μας.
«Στον Άγιο Ιωάννη ήδη από τα πρώτα χρόνια της Τουρκοκρατίας λειτουργούσαν διάφορες σχολές. Η πρώτη αναφορά Σχολής στον Άγιο Ιωάννη εμφανίζεται σε πατριαρχικό σιγίλιο του1638, γραμμένο από τον πατριάρχη Κύριλλο Λούκαρι, σύμφωνα με το οποίο ο Άγιος Ιωάννης ανακηρυσσόταν «σταυροπηγιακό» χωριό, με έδρα τον ναό του Αγίου Βασιλείου. Η ανακήρυξη έγινε «χάριν βεβαίως τῆς Σχολῆς τοῦ Ἀγίου Ἱωάννου, λειτουργούσης πολλοῦ παλαιότερον». Σύμφωνα λοιπόν με αυτό το σιγίλιο, στον Άγιο Ιωάννη λειτουργούσε ανώτερο σχολείο πολύ πριν το 1638.»….
Διακρίνεται το μετόχι της Μονής Λουκούς, Άγιος Δημήτριος, εξωκκλήσι του Αγιάννη που λειτούργησε η Σχολή του Αγίου Ιωάννου το 1765.
«Το 1715 επετράπη η ίδρυση σχολείου στους κατοίκους του Αγίου Ιωάννου «Ναυπλίου» (πρόκειται ασφαλώς για τον Άγιο Ιωάννη Αρκαδίας, αφού κατά την Ενετοκρατία, το χωριό υπαγόταν εκκλησιαστικά και διοικητικά στο Ναύπλιο). Το σχολείο αυτό ήταν «ανώτερο» και ονομαζόταν Σχολή του Αγίου Ιωάννου. Στις 14 Μαΐου 1765, ύστερα από γραπτή παράκληση των ιερέων και του λαού του Αγίου Ιωάννη, με σιγίλιο του Πατριάρχη Σαμουήλ Χαντζερή, ανασυγκροτήθηκε και ανασυστάθηκε το Φροντιστήριον και σχολείον Ελληνικών γραμμάτων, «πρός διδασκαλίαν καί ψυχικήν ὠφέλειαν, οὖ μόνον τῶν ἐγχωρίων κατοίκων, ἀλλά καί τῶν ξένων παίδων». Το σχολείο αυτό στεγάστηκε στο μετόχι της Μονής Λουκούς, Άγιο Δημήτριο, πλησίον του Αγίου Ιωάννη.»…
Ο μεγαλοπρεπής ναός του Αγίου Ιωάννου Προδρόμου στον Αγιάννη , αναφέρεται πιθανά στον νάρθηκα του λειτούργησε κρυφό σχολείο.
«Στον Αγιάννη λειτουργούσαν επίσης και «κατώτερα» σχολεία, όπως αυτό του Παπακυριακού . Στο κατώτερο σχολείο του «Παπακυριακού» σπούδασε και ο σπουδαίος Αγιοπετρίτης προεστός Αναγνώστης Κονδάκης, όπως αναφέρει στα απομνημονεύματά του. Πιο συγκεκριμένα, αναφέρει πως ήταν κατώτερο σχολείο και ονομαζόταν «κοινό του Κυριακού ή Παπακυριακού». Το σχολείο αυτό σώζεται έως σήμερα στην θέση «Κουφόβουνο» του Αγιάννη και αποτέλεσε την οικία του δημάρχου Βασιλείου Καλαμβοκίδη.»
«Το αρχοντικό του άλλοτε δημάρχου Θυρέας, Βασιλείου Ι. Καλαμβοκίδη (1814 – 1901). Στο αρχοντικό αυτό στεγαζόταν από την Τουρκοκρατία έως την περίοδο της Επανάστασης η σχολή του Παπακυριακού. Η παλαιά Αγιαννίτικη οικογένεια Παπακυριακού ή Παρέτου αποτελεί προγονική οικογένεια της οικογένειας Καλαμβοκίδη».
Διακρίνεται η κτητορική επιγραφή της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη στη είσοδο του χωριού στο λόφο “Κουτρί”.
«1798ΕΝ ΜΗΝΙ ΙΟΥΛΙΩ 18
Η ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΑ
ΤΙ ΕΣΤΗΚΑΣ ΘΑΜΒΟΥΜΕΝΟΣ ΦΙΛΕ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΜΕ ΑΠΟΡΙΑΝ ΜΥΣΤΙΚΗΝ ΖΗΤΕΙΣ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥΝΑ ΜΑΘΕΙΣ ΝΑ ΒΕΒΑΙΩΘΕΙΣ ΤΙ ΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΜΟΥ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΜΕ ΕΠΡΟΣΤΑΤΕΥΣΕ ΚΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΚΑΜΩΜΑ ΜΟΥ…»
Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης αναμφισβήτητα επηρεάστηκε από τα καλέσματα του Κοσμά Αιτωλού, του Ρήγα Φεραίου και του Αδαμάντιο Κοραή ( Από την Σμαράγδη Ι. Αρβανίτη) και από την Αγιαννίτικη παράδοση για «γράμματα». Η πίστη του στην εκπαίδευση και στη μόρφωση του γένους είχε ήδη διαφανεί από τη σημαντική χορηγία την οποία είχε κάνει στη Σχολή της Κοινότητας των Ορθοδόξων της Τεργέστης.
Η προεπαναστατιμένη Ελλάδα είχε πολλά μικρά “κρυφά” και λίγα φανερά σχολεία. Ένα από τα ελάχιστα φανερά σχολεία ήταν και η περίφημη Σχολή Καρυτσιώτη.Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης συνέχισε έμπρακτα την Αγιαννίτικη δέσμευση αιώνων, για «γράμματα» και μόρφωση. Το 1798 έκτισε στην θέση «Κουτρί» στον Αγιάννη την περίφημη και καλλιμάρμαρο Σχολή Καρυτσιώτη και το 1805έχτισε στο Άστρος το παράρτημα της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη. Η σχολή Καρυτσιώτη έπαιξε καταλυτικό ρόλο για την τοπική κοινωνία για πολλά χρόνια και ακόμα μέχρι σήμερα, αφού όλοι οι Αγιαννίτες και οι Αστρεινοί με πολύ μόχθο και με κάθε θυσία επιθυμούσαν τα παιδιά τους να μάθουν γράμματα και σαν απόφοιτοι “καλαμαράδες ” να αλλάξουν την ζωή τους ,σύμφωνα με τις “έξυπνες ” προσδοκίες του μεγάλου ευεργέτη τους Δημητρίου Καρυτσιώτη.
Η σχολή Καρυτσιώτη έπαιξε καταλυτικό ρόλο για την τοπική κοινωνία , έπαιξε πρωτεύοντα και καθοριστικό ρόλο για να γίνει ο Αγιάννης πρωτεύουσα της επαναστατημένης Ελλάδας, από τις 22 Αυγούστου έως την 1 Οκτωβρίου 1822 και για να γίνει η Β’ Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων στο Άστρος το 1823. .
Στο ίδρυμα Ζαφείρη στο Άστρος βρίσκονται τα περίπου 1500 βιβλία της περίφημης Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη,πουπρονοητικά και έξυπναέσωσε και διαφύλλαξεο οικιστής του Παραλίου Άστρους Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος ηΆκουροςαναγνωρίζοντας την μεγάλη σημασία τους, από τις ορδές του Ιμπραήμ αρχικά στο «αρχοντικό» του στον Αγιάννη και αργότερα τα μετέφερε για καλύτερη προστασία στην οικία του στο Κάστρο του Παραλίου Άστρους.
Δείτε τον σύνδεσμο για περισσότερα για τα βιβλία .
«Το ενδιαφέρον του για τους αδελφούς του στην Κοινότητα, αλλά και για την ιδιαίτερη πατρίδα του, καταδεικνύει έναν ακούραστο άνθρωπο, ο οποίος ένιωθε την ευγνωμοσύνη για την καλή του τύχη και ποτέ δεν ξέχασε τον τόπο του. Το επίγραμμα στον τάφο του, (είχε συντάξει ο ίδιος) το οποίο παραθέτουμε στα νέα ελληνικά, συμπυκνώνει εύγλωττα όλη του την πορεία:
«Εδώ κείται ο Δημήτριος Καρυτσιώτης, ο οποίος κατά την ευσέβεια, την επιείκεια και κατά την τιμιότητα στις συμβολαιογραφικές πράξεις σε όλους τους Έλληνες και ξένους ήταν σεβαστός έως την τελευταία μέρα της ζωής του, και ο οποίος ουδέποτε λησμόνησε την ιδιαίτερη πατρίδα του,και ίδρυσε σε αυτήν σχολείο με δικές του δαπάνες, για να ανακτήσει η νεότητα του τόπου και των γύρω περιοχών την πατροπαράδοτη αρετή».
Ήθελε να τελειώσει τη ζωή του , με την τελευταία λέξη και επιθυμία του , τονίζοντας στους μεταγενέστερους δέν ξέχασε την πατρίδα του τον Αγιάννη και το Άστρος και την μεγάλη δέσμευση του, για «γράμματα» και μόρφωση των νέων της πατρίδας του.
Δημήτριος Καρυτσιώτης, εις παράγραφον 5 της διαθήκης του «5) Αφήνω εις την πατρίδα μας (χωρίον μας) το κτίριον του σχολείου και την περιουσίαν του Άστρους (Astro) ως είναι»( Φλουδας ,Θυρεατικα Β’ σελ 312) … (Εις της διαθήκην του την 27η Φεβρουαρίου 1819 στη Τεργέστη).
«Παραιτώ της πατρίδος μου το κτίριον της Σχολής και το υποτακτικόν( Αγροκήπιο) του Άστρους με όλα τα συμπεριλαμβανόμενα εις το κοντράτο (συμβόλαιο) καμωμένου παρ εμού.Μάϊος 1819 Δ.Καρυτσιώτης»
Οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης το 1823 ετίμησαν με την Διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης τον μεγάλο εθνικό ευεργέτη μας, «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη».
«Στα τέλη Ιουλίου – αρχές Αυγούστου του 1826 και οι δύο σχολές πυρπολήθηκαν από τις ορδές του Ιμπραήμ πασά και η Σχολή του Αγίου Ιωάννη, καταστράφηκε ολοσχερώς. Μαζί με τη σχολή καταστράφηκε όλο το χωριο, καθώς και οι 13 εκκλησίες και τα 2 μοναστήρια του. Σύμφωνα με τον ιστορικό Φαίδωνα Κουκουλέ, η σχολή «έγινε σωρός πετρών από την πυρκαϊάν του κοινού εχθρού της πίστεως Ιμβραήμ…». Κατά την Αγιαννίτικη παράδοση, η Σχολή καιγόταν συνεχώς επί μία εβδομάδα, καθώς οι κάτοικοί του είχαν διασκορπιστεί και δεν μπορούσαν να σβήσουν την φωτιά. Η σχολή του Άστρους σύντομα ανακαινίστηκε και έλαβε την ονομασία «Μουσείον Καρυτσιώτου».
Σύμφωνα με τον ιστοριοδίφη Νικόλαο Ι. Φλούδα, ο οποίος διέσωσε την σχετική Αγιαννίτικη παράδοση.
«Οι Αγιαννίτες ποτέ δεν έπαψαν να ασχολούνται με την εκπαίδευση και την καλλιέργεια των νέων. Από την πρώτη στιγμή προσπάθησαν να ιδρύσουν καινούργια σχολεία σε αντικατάσταση της Σχολής Καρυτσιώτη. Κατά την παράδοση, ήδη από τον καιρό που ο Ιμπραήμ πασάς πυρπόλησε τον Άγιο Ιωάννη και την Σχολή (Ιούλιος 1826), οι μαθητές του κατώτερου σχολείου του χωριού, το οποίο στεγαζόταν στην οικία κληρονόμων Γρηγορίου Κουρόγιωργα ή Φουρλίγκα, διδάσκονταν κρυφά στο υπόγειο της γειτονικής κατοικίας της οικογένειας Κουρόγιωργα (Καπίλα) στη θέση «Άγιος Βασίλειος ή Ματθαίου» του Αγίου Ιωάννη. Στο υπόγειο αυτό υπήρχε μία κρύπτη η οποία έφτανε μέχρι το γειτονικό σπίτι του Ιωάννη Αν. Βλαχάκη. Είχε στα άκρα της τουράκια (λίθινα καθίσματα), όπου διδάσκονταν οι μαθητές».
«Το αρχοντικό της οικογένειας Κουρόγιωργα – Φουρλίγκα στον Άγιο Ιωάννη. Βρίσκεται στη θέση «Ελαγός – Άγιος Βασίλειος», κοντά στην πηγή Σουληνάρι. Εδώ στεγάστηκε επί Τουρκοκρατίας κατώτερο σχολείο του χωριού.»
«Το αρχοντικό του Αγιαννίτη προεστού Ιωάννη Ματθαίου (σήμερα Κουρόγιωργα – Καπήλα). Στα υπόγεια και στην κρύπτη του σπιτιού αυτού διδάσκονταν οι μαθητές του κατώτερου σχολείου (στεγαζόταν στο γειτονικό σπίτι του Φουρλίγκα) κατά την επιδρομή του Ιμπραήμ το 1826.»
«Το 1829 στο χωριό λειτουργούσε Αλληλοδιδακτικό σχολείο με 150 περίπου μαθητές. Το 1867 χτίστηκε το επονομαζόμενο «Παλιό Σχολείο». Ήταν ένα διτάξιο Δημοτικό Σχολείο (και Σχολαρχείο κατά την παράδοση) που λειτούργησε έως το 1937, οπότε και ενώθηκε με το Σχολείο του Άστρους.» Την δεκαετία του 1950 τα δημοτικά σχολεία χώρισαν προσωρινά και ενώθηκαν πάλι αργότερα.»
Το παλιό Δημοτικό Σχολείο του Αγίου Ιωάννη. Λειτούργησε από το 1867 έως τα μέσα της δεκαετίας του 1960.
Στη είσοδο του χωριού στο λόφο Κουτρί, όπου υπήρχε η Σχολή Καρυτσιώτη και βρίσκεται σήμερα η πλάκα της Σχολής Καρυτσιώτη, κτίστηκε την δεκαετία του 1960 το «καινούργιο» Δημοτικό Σχολείο του Αγιάννη και λειτούργησε έως τα μέσα της δεκαετίας του 1980.
Το παράρτημα της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη στο Άστρος, είναι «διατηρητέο ιστορικό μνημείο» και είναι μαζί με τον χωριστό γειτονικό «Ιερό Χώρο» της Εθνοσυνέλευσης και το Προαύλειο της Σχολής σεμνός και επιβλητικός χώρος , που είναι «μουσείο από μόνο του». Το παράρτημα της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη κτίστηκε στο Άστρος το 1805 και σήμερα στεγάζεται από το 1985 το Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους (που παραμένει αδικαιολόγητα κλειστό από το 2008 , για τις μελέτες… του ΥΠΠΟΑ.)
Το πρώτο Δημοτικό Σχολείο Άστρους το οποίο σώζεται και βρίσκεται πλησίον της κεντρικής πλατείας Ι. Ματθαίου στο Άστρος , όπου στεγάζεται σήμερα το Δημαρχείο Βόρειας Κυνουρίας.
Το Δημοτικό Σχολείο Άστρους είναι παραδοσιακό, πετρόχτιστο, διώροφο, έχει κτιστεί το έτος 1915 «ΔΑΠΑΝΑΙΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ» και λειτουργεί αδιάκοπα μέχρι σήμερα(2025) .
Το Γυμνάσιο Άστρους ( τρεις μικρότερες ταξεις) στο προαύλιο της εκκλησίας του Αγίου Παύλου στην « επάνω γειτονιά», λειτούργησε μέχρι την δεκαετία του 1970 .
Το σημερινό Γυμνασιο Άστρους ,κτίστηκε την δεκαετία του 1970 στο «Αγροκήπιο του Καρυτσιώτη» , βρίσκεται δίπλα στη Σχολή Καρυτσιώτη και λειτουργεί μέχρι σήμερα (2024).
Τίτλος ΦΕΚ Χαρακτηρισμός της πλατείας σχολής Καρυτσιώτη και τμήματος του αγροκηπίου, στο Άστρος Κυνουρίας, ως ιστορικού τόπου…
«Ο χώρος αυτός είναι τμήμα του αγροκηπίου – αρχικά 46 στρεμμάτων, το οποίο είχε δωρίσει ο Δημήτριος Καρυτσιώτης στη Σχολή, την οποία είχε ιδρύσει το 1805 – δενδροφυτεμένου με πορτοκαλιές, λεμονιές και ελιές, το προϊόν των οποίων χρησιμοποιούνταν για την πληρωμή των δασκάλων της Σχολής και την κάλυψη των εξόδων της».
“Στο αγροκήπιο αυτό έλαβαν χώρα δύο σημαντικά γεγονότα της Επαναστάσεως, το γνωστό ως «κολοκοτρωναίικο τραπέζι της συμφιλίωσης» στις 19 Ιουνίου 1821, στο οποίο είχαν προσέλθει οι οπλαρχηγοί, προκειμένου να ξεπεραστούν οι αντιθέσεις και να ομονοήσουν για την επιτυχία της Επανάστασης που τότε ξεκινούσε, καθώς επίσης και η Β΄ Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων (30 Μαρτίου έως τις 18 Απριλίου του 1823) με την παρουσία οπλαρχηγών, πολιτικών, πλήθους λαού και στρατού. Εντός της Σχολής η οποία περιλαμβάνεται στον υπό κήρυξη χώρο, συντάχθηκε η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης».
Οι παρακάτω φωτογραφίες είναι από την ιστοσελίδα, θυρεατις γη (βορεια κυνουρια – αρκαδιας) (φωτογραφιες παλιες και νεες) ,που για πολλά χρόνια προβάλλει στον ηλεκτρονικό τύπο, με τον έξοχο και μοναδικό τρόπο, τη Θυρεάτιδα Γη η Θυρέα και το Δήμο Βόρειας Κυνουρίας .
Από ,θυρεατις γη (βορεια κυνουρια – αρκαδιας) (φωτογραφιες παλιες και νεες)
Ο Κυριάκος ( Κούλης ) Χασαπογιάννης υπήρξε εμβληματική μορφή της εκπαίδευσης στην περιοχή μας για χρόνια. Σε αυτόν οφείλουμε τη δημιουργία του Αρχαιολογικού Μουσείου Άστρους. Η φωτογραφία είναι βγαλμένη στην Κέρκυρα όπου πραγματοποιήθηκε η εκδρομή των τελειοφοίτων 1966 του Γυμνασίου Άστρους.
O «αρχαίος Έλληνας» Κούλης Χασαπογιάννης, είχε κατά λάθος γεννηθεί 2,500 χρόνια αργότερα. Όλη η κοινωνική και επαγγελματική του ζωή ήταν γεμάτη «αμοιβαίο σεβασμό», «Ελληνικό μέτρο» , «απαράμιλλο ήθος», και «υπερβολικότατη ευγένεια» για κάθε παραμικρή λεπτομέρεια. Η ιδέα του Αρχαιολογικού Μουσείου Άστρους ξέκινησε και έγινε πραγματικότητα από τον αείμνηστο καθηγητή μας Κυριάκο (Κούλη) Χασαπογιάννη, το 1959 αρχικά σε κτίριο του «Αγροκηπίου Καρυτσιώτη», που δεν υπάρχει σήμερα, και το 1985 μεταφέρθηκε στη Σχολή Καρυτσιώτη.
Από ,θυρεατις γη (βορεια κυνουρια – αρκαδιας) (φωτογραφιες παλιες και νεες)
Μαθητές με παραδοσιακές στολές για την εθνική γιορτή μπροστά στο τότε Γυμνάσιο Άστρους , την Σχολή Καρυτσιώτη στο Άστρος, την δεκαετία του 1950. Αναγνωρίζονται οι καθηγητές ,ο φιλόλογος Ι.Αρβανίτης (μπροστά καθιστός μεταξύ μαθητών και μαθητριών ) και πίσω του ο μαθηματικός Λάμπρος Κορδογιάννης. Εορτασμός επετείου 25ης Μαρτίου στη δεκαετία ‘50. Αρχείο οικογένειας Κορδογιάννη.
Από ,θυρεατις γη (βορεια κυνουρια – αρκαδιας) (φωτογραφιες παλιες και νεες)
Επέτειος 25ης Μαρτίου 1946. Καθηγητές και μαθητές του Γυμνασίου Άστρους απαθανατίζονται στο προαύλιο του σχολείου λίγα χρόνια μετά την απελευθέρωση από τη Γερμανική κατοχή. Αναγνωρίζονται από αριστερά οι καθηγητές Ιωαν. Σιούτος, Κων. Καλλίτσης, Νικ.Φλούδας, Κυρ. Χασαπογιάννης, … Στην άκρη δεξιά της φωτογραφίας ο επιστάτης του σχολείου Στράτης Πενταφρόνιμος.Η φωτογραφία από το αρχείο του Kostas Pentafronimos (πίσω φάνονται οι καμινάδες των δωματίων των οικότροφων μαθητών της Σχολής Καρυτσιώτη).
,
Από ,θυρεατις γη (βορεια κυνουρια – αρκαδιας) (φωτογραφιες παλιες και νεες)
Έχουν περάσει 60 χρόνια από το σχολικό έτος 1961-62 τότε που οι μαθητές με τα κουρεμένα κεφάλια και τα πηλίκια απαθανατίστηκαν με την καθηγήτρια τους έξω από το Πάνω Γυμνάσιο. Πόσα άλλαξαν και πόσα έμειναν ίδια! Καλή σχολική χρονιά 2021-22 ! Η φωτογραφία προέρχεται από το αρχείο του Γιάννη Γρηγορίου και έφτασε ως εδώ με τη φροντίδα της Μαίρης Ευθυμίου.
Μπροστά στο Γυμνάσιο Άστρους το 1962, με την αυστηρή φιλόλογο Γεωργία Παπαηλιού , οι περισσότεροι μαθητές από την τότε δευτέρα και τρίτη τάξη του Γυμνασίου Άστρους ,υπάρχουν και μικρότεροι.
Από ,θυρεατις γη (βορεια κυνουρια – αρκαδιας) (φωτογραφιες παλιες και νεες)
Μπροστά στο «παλιό» Δημοτικό Σχολείο Αγιάννη το 1958.
Η φωτογραφία είναι παρμένη μπροστά στο παλιό Δημοτικό Σχολείο Αγιάννη το 1958 από τον συμπολίτη μας φωτογράφο και κουρέα Θανάση Κουτίβα. Διακρίνεται ο αείμνηστος δάσκαλος μας Λεωνίδας Κολοβός με τους περισσότερους μαθητές του σχολείου, μερικοί απουσίαζαν εκείνη την ημέρα. Μερικοί μαθητές διακρίνονται ξυπόλητοι, τους καλοκαιρινούς μήνες δεν φορούσαμε παπούτσια οι περισσότεροι… Είμαστε τυχεροί που είχαμε και ένα δάσκαλο, περίπου 60-80 μαθητές, μερικοί λένε 100 κάποιες χρονιές, που έκανε ό,τι μπορούσε να μας μάθει γράμματα. Οι γονείς μας αγρότες οι περισσότεροι, μεγάλωσαν τα παιδιά τους με πολύ μόχθο, αγάπη και με τον διακαή πόθο «να μάθουν γράμματα και να αλλάξουν ζωή».
Από ,θυρεατις γη (βορεια κυνουρια – αρκαδιας) (φωτογραφιες παλιες και νεες)
Όμορφα χρόνια, διακρίνονται μερικοί μαθητές από την τρίτη και τελευταία τάξη του Λυκείου Άστρους το 1967 , όπως ονομάζετο τότε η Σχολή Καρυτσιώτη στο Άστρος.
Από ,θυρεατις γη (βορεια κυνουρια – αρκαδιας) (φωτογραφιες παλιες και νεες)
Οι δύο αγαπημένοι και σεβαστοί καθηγητές μας, στο τότε γήπεδο μπροστά από το Γυμνάσιο Άστρους το έτος 1962-1963, από αριστερά ο φιλόλογος Πάνος Καμπύλης και καθιστός ο μαθηματικός Λάμπρος Κορδογιάννης . Διακρίνονται επίσης η καθηγήτρια Μαρία Πλουμίδου και ο γυμναστής Λαφαζάνης .
Από ,θυρεατις γη (βορεια κυνουρια – αρκαδιας) (φωτογραφιες παλιες και νεες)
” Το 1960 ,τα δημοτικά σχολεία του Αγιάννη και του Άστρους , συμμετέχουν μαζί στην παρέλαση , σε πνεύμα “εθνικής συνεννόησης “, αφού είχαν σταματήσει πιά οι εχθροπραξίες από τον πρόσφατο χωρισμό τους, που είχε γίνει περίπου 3-4 χρόνια νωρίτερα. Οι σημαιοφόροι Νεκτάριος Δικαίος του Δημοτικού Σχολείου Άστρους και Γιάννης Κουρόγιωργας του Δημοτικού Σχολείου Αγιάννη μαζί μπροστά στην ίδια σειρά… για να μην υπάρχει καμία αμφιβολία … αφού όλοι είμασταν ίσοι… Μπροστά στα τύμπανα ο Βασίλης Χασαπογιάννης και ο Στράτης Καψάλης του σχολείου Άστρους , ο Αγιάννης δεν είχε ούτε ένα τύμπανο…”
Τα δύο σπουδαιότερα ιστορικά μνημεία της Θυρεάτιδας Γης αναμφισβήτητα είναι ο «Ιερός Χώρος» της Β’ Εθνικής Συνέλευσης των Ελλήνωνκαιη περίφημη Σχολή Καρυτσιώτη.(η παδεία πράγματι φέρει και την νίκη).
Αγιάννης του Άστρους (Άγιος Ιωάννης Κυνουρίας) τομητροπολιτικό κέντρο της Θυρέας και ” Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας)” . Το 1822ο Άγιος Ιωάννης ( Αγιάννης) Κυνουρίας ήταν η πρωτεύουσα του Ελληνικού κράτους,έδρα της Προσωρινής Διοίκησις της Ελλάδος.
O Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης) και το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας είναι μία κοινότητα και το κυριότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν για χιλιάδες χρόνια και έχουν μέχρι σήμερα σπίτια στο Άστρος και στον Αγιάννη του Άστρους. Το χωριό αποκαλείται επίσης “Αγιάννης” όπως αναφέρεται σε ερωτικά τοπικά δίστιχα, “Στον Αγιάννη είναι ένα νερό ,το λένε Σουληνάρι”, και επίσης αναφέρουν οι ιστορικοί μελετητές, (Ν.Σπηλιάδης και άλλοι). Είναι ενδιαφέρον ότι ο σχολαστικός και σαφέστατος Leake το 1805 αποκαλεί τον Αγιάννη “Αγιαννίτικα Καλύβια”(Leake Travels in Morea,σελ 492) . .
«Και όντως το Άστρος και κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές … ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρεινών καλουμένηκαι (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους,έπειτα δε κατέστη και αυτοτελές χωρίον ,ότε μετά την Άλωσιν της Βασιλευούσης …( Νίκο Α. Βέη , Μνείαιτου Άστρους. σελ 99-100))
Το ιστορικόν Άστρος είναι συνέχεια της αρχαίας πόλης Θυρέας και η πόλη Θυρέα και αργότερα το πόλισμα Άστρον ήτανστα ενδότερα του κάμπου Θυρέαςστην σημερινή τοποθεσία του Άστρους .Το 1823το Άστρος το βρήκαν εκεί ,«Εν Άστρει τη 29 Μαρτίου 1823 και γ’ της Ανεξαρτησίας »οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης, υπήρχε αναμφισβήτητα και τεκμηριωμένα πολλούς αιώνες πριν το 1823 , η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης«Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη» και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
Αγιάννης του Άστρους.
Ο ιστορικός Πουκεβίλ αναφέρει “.. απεφασίσθη, όπως η έδρα της ΚυβερνήσεωςμεταφερθήειςΆγιον Ιωάννηντου Άστρους ενΚυνουρία” Πουκεβίλ , Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως , ήτοι η Αναγέννησις της Ελλάδος ”μετάφραση Ξεν.Ζυγούρα , έκδοσις Γεωργίου Τζελλάτου και Φέξη,Αθήναι 1891,τόμος Δ,σελίδα 88.
Ο ιστορικός Διονύσιος Κόκκινος εις το έργον του « Η Ελληνική Επανάστασις» επιβεβαιώνει «ότι η Κυβέρνησις φοβηθείσα την σύμπραξη του Θεόδ. Κολοκοτρώνη και της γερουσίας, απεφάσισε μετά της βουλής να μεταφέρουν την έδρα των από τονΆγιο Ιωάννη του Άστρους εις Καστρί Ερμιονίδας». Από , Ι.Κουσκουνάς ,Κ. Χασαπογιάννης ,Ι.Κακαβούλιας (1981) Θυρεάτις Γη ( Ιστορία – Αρχαιολογία – Λαογραφία ).
«Και όντως το Άστροςκαι κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές… ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρεινών καλουμένη και (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους,( Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους. σελ 99-100).
Το 1812 το περιοδικόν Λόγιος Ερμής γράφει (σ.114-115), ο φιλόκαλος Καρυτσιώτης διατρίβων εις Τεργέστην εσύστησεν σχολείον εις την ιδίαν πατρίδα καλουμένην Άγιος Ιωάννης του Άστρου(Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, τόμος Γ’,Άγιος Ιωάννης, Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας),Αθήνα ,1983.σελ 155).
Γεώργιος Καρυτσιώτης, τον πλούτον κατά το το έγγραφον αριφ 202 την Μονής Λουκούς ,της 10ης Αυγούστου 1840, «το διέθεσεν εις πτωχούς, εκκλησίες, και σχολεία της πατρίδος του Αγιάννη-Άστρος και δι’ έργα κοινωφελή» »(Φλούδας ,Θυρεατικα Β’σελ 324)
«Την πατρίδας μας», αποκαλούσαν ο Άκουρος και ο Καρυτσιώτης,το ιστορικόν Άστρος και τον Αγιάννη του Άστρους.
Δημήτριος Καρυτσιώτης, 27η Φεβρουαρίου 1819 , παράγραφο #5 της διαθήκης του «5) Αφήνω εις την πατρίδα μας (χωρίον μας) το κτίριον του σχολείου και την περιουσίαν του Άστρους (Astro) ως είναι»( Φλουδας ,Θυρεατικα Β’ σελ 312) .“Παραιτώ της πατρίδος μουτο κτίριον της Σχολής και το υποτακτικόν( Αγροκήπιο) του Άστρους με όλα τα συμπεριλαμβανόμενα εις το κοντράτο (συμβόλαιο) καμωμένου παρ εμού.Μάϊος 1819 Δ.Καρυτσιώτης»
«1798ΕΝ ΜΗΝΙ ΙΟΥΛΙΩ 18 , Η ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΑ
ΤΙ ΕΣΤΗΚΑΣ ΘΑΜΒΟΥΜΕΝΟΣ ΦΙΛΕ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΜΕ ΑΠΟΡΙΑΝ ΜΥΣΤΙΚΗΝ ΖΗΤΕΙΣ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥΝΑ ΜΑΘΕΙΣ ΝΑ ΒΕΒΑΙΩΘΕΙΣ ΤΙ ΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΜΟΥ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΜΕ ΕΠΡΟΣΤΑΤΕΥΣΕ ΚΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΚΑΜΩΜΑ ΜΟΥ…Ο ΤΟΠΟΣ ΟΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΙΕΙΝ’ Η ΑΥΤΟΥ ΠΑΤΡΙΔΑΚΑΡΥΤΣΙΩΤΗΣ ΛΕΓΕΤΑΙΠΑΝΤΟΥ Η ΑΥΤΗ ΦΑΜΙΛΙΑ….
Πάνος Ζαφειρόπουλος, «Ηλεκτρισθέντες, έγραφεν, υπέρ της ελευθερίας της πατρίδος ,τα πάντα χαίρειν και ειδόντες,μετέβημεν άπαντες εις την πατρίδα μας το Άστρος» ( Ιστ. και Εθνολ. Εταιρ.Κώδικας 316, Φλούδας, Θυρεατικά Β σελ 50), «διαμένων εις την πατρίδα μου τον Άγιον Ιωάννηνέλαβον και το ακόλουθον έγγραφον» (Φλούδας, Θυρεατικά Β , σελ 51), « επήλθεν το έτος 1823 και κατά Φεβρουάριον εσυστήθη η Εθνική συνέλευσις εις Άστρος κατά την ακόλουθον διαταγή του Εκτελεστικού ..έκαστος δύναται να εννοήσει τι υπέφερον οι κάτοικοι του Άστρους»(Φλούδας Θυρεατικά Β )
Ο Θουκυδίδης αναφέρεται στην αρχαία πόλη Θυρέα ,που επίσης ήταν οχυρωμένη (Θουκυδίδης 4,56,4,57 )“πάση την στρατιά και αιρούσι Θυρέαν.Και την τε πόλιν κατεύκασαν και τον ενόντα εξεπόρθησαν, τους τε Αιγινήτας…”Μερικοί κατέφυγαν στα βουνά και εγκαταστάθηκαν στον Πλάτανο και στο Αγιάννη. Υπάρχει η εκδοχή ο Αγιάννης πήρε το όνομα από τους Αγιαννίτες , που προήλθε από τους Αιγινήτες.
Το όνομα Άγιος Ιωάννηςπιθανά το πήρε τον 9ο μ.χ. αιώνα όταν επί αυτοκράτορα Βασιλείου του Μακεδόνος (811-886) πολλά χωριά της περιοχής εκχριστιανίστηκαν και ο αυτόκρατορας έδωσε τα ονόματα αγίων, Άγιος Πέτρος, Άγιος Νικόλαος, Άγιος Βασίλειος, Άγιος Ανδρέας, Άγιος Γεώργιος, Αγία Σοφία.
ΟΆγιος Ιωάννης (Αγιάννης)πριν το 1435, τους μεσαιωνικούς χρόνους τουλάχιστον για χίλια διακόσια χρόνια ,περίπου 200 μ.χ. -1435, και αργότερα , ονομάζετο επίσηςΆστρος, (επάνω) ΆστροςκαιΑγιάννης του Άστρους.Ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός Ν.Βέης αναφέρει σχετικά. «Και όντως το Άστρος και κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές … ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρεινών καλουμένηκαι (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους. ( Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους. σελ 99-100). Οι διακεκριμένοι ιστορικοί μελετητές Ν.Γ.Ππολίτης και Σ.Π.Λάμπρος αναφέρουν ” το όνομα Άστροςπροσήκει κυρίως εις το 13 χιλιομ. απέχον επί των ορέων κείμενον μέγα χωρίονΆγιος Ιωάννης“(Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, τόμος Γ’, Άγιος Ιωάννης, Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας), Αθήνα , 1983.σελ 41,38,40). «Κατά τον Φιλιψώνα σ.197 “εν τη χώρα ταύτη κείνται τα μεγαλύτερα χωρία Άγιος Νικόλαος η Καστρί, Δολιανά, Άγιος Ιωάννης ηΆστρος“. Τό Άστρος λεγόταν επίσηςΆγιος Ιωάννης, υπάρχουν πολλοί σχετικοί χάρτες κα σχετικές αναφορές. “Ο Leake το 1805 αναφέρει « στην πεδιάδα είναι τα καλύβιαπου ανήκουν στα χωριά Άγιος Ιωάννης, (το σημερινό Άστρος ), Μελιγού, Κορακοβούνι και Πραστός (Άγιος Ανδρέας)» (Leake Travels in Morea σελ 483). …
Για πολλούς αιώνες μέχρι την δεκαετία του 1950 ο Αγιάννης του Άστρους ,σημερινός θερινός οικισμός του Άστρους, αποτελούσε το μητροπολιτικό κέντρο της Θυρέας,” Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας)”, ενδεικτικά αναφέρουμε πριν τον 1821 είχε δέκα τρεις εκκλησίες και ξωκκλήσια. Ο Άγιος Ιωάννης ( Αγιάννης) Κυνουρίας , ήταν η πρωτεύουσα του Ελληνικού κράτουςαπό τις 22 Αυγούστου έως την 1 Οκτωβρίου 1822 Ο Άγιος Ιωάννης ήταν η πρώτη πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας.σύμφωνα με το ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835 από το 1835 μέχρι το 1841 και ήταν η θερινή πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας σύμφωνα με το ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841, από το 1841 μέχρι το 1912. ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841Το 1841 , Δήμος “Θυρέας”,“Τα συνιστώντα τον νέο δήμον χωρία”, “Άγιος Ιωάννης, Άστρος , Μελιγού ,Πλάτανος“,”Πρωτεύουσα αυτού”, “Άγιος Ιωάννης το θέρος τον δεν χειμώνα το Άστρος”. Το 1845 αποτέλεσε την θερινή έδρα της Επαρχίας Κυνουρίας .
«παιδείαν μεν ουν φέρει και νίκην» (η παδεία πράγματι φέρει και την νίκη) . Πλάτων(427 π.Χ. – 347 π.Χ.)
Oι Αγιαννίτες διαχρονικά με πολλές θυσίες προσπαθούσαν και ενθάρρυναν τα παιδιά τους να «μάθουνγράμματα και να αλλάξουν ζωή». Η Σχολῆ τοῦ Ἀγίου Ἱωάννου “λειτουργούσης πολλοῦ παλαιότερον» από το 1638 ,στα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας, αναμφισβήτητα δείχνει διαχρονικά τον διακαή πόθο και την απαράμιλλη αφοσίωση από τους Αγιαννίτες για “γράμματα¨, μόρφωση και πολιτισμό. Δεν υπάρχει αναφορά πόσα χρόνια πριν το 1638 υπήρχε το σχολείο, η αναφορά λέει « πολλοῦ παλαιότερον»,αλλά πριν το φανερό σχολείο ας υποθέσουμε του 1600 η 1500, ,προηγήθηκαν αναμφισβήτητα τα κρυφά σχολεία για πολλά χρόνια πουέγιναν φανερά σχολείααργότερα.
Στον Άγιο Ιωάννη κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας αρχικά λειτουργούσαν κρυφά σχολεία, στο Μετόχι της Μονής Λουκούς Άγιος Δημήτριος. Τα κρυφά σχολεία λειτουργούσαν σε κρύπτες και νάρθηκες απομονωμένων μοναστηριών και εκκλησιών. Μία τέτοια κρύπτη κρυφού σχολείου υπάρχει στον Αγιάννη στο αρχοντικό του Αγιαννίτη προεστού Ιωάννη Ματθαίου στο Σουληνάρι , όπου υπήρχε υπόγεια κρύπτη με πέτρινα τουράκια και το 1826 διδάσκονταν οι μαθητές του κατώτερου σχολείου. Υποθέτουμε η κρύπτη όπως είχε κτιστείμε πέτρινα τουράκια , ήταν για να χρησιμοποιείται αποκλειστικά για «κρυφό σχολείο», δεν ξέρουμε πόσα χρόνια νωρίτερα λειτουργούσε εκεί «κρυφό σχολείο», ήταν κρυφό….
Ο μεγαλοπρεπής ναός του Προδρόμου στον Αγιάννη ανακαινίστηκε και έγινε πατριαρχική εξαρχία το 1638. Σύμφωνα με αυτό το έγγραφο <<ανακηρύσσεται η χώρα του Αγίου Ιωάννου μετά του ομωνύμου ναού σταυροπήγιον>>και οριζόταν <<ινα εις τον ναόν του Αγίου Ιωάννουυπόκειται ο εις το χωρίον ναός του Αγίου Βασιλείου>>. Η ανακήρυξη έγινε «χάριν βεβαίως τῆς Σχολῆς τοῦ Ἀγίου Ἱωάννου, λειτουργούσης πολλοῦ παλαιότερον». Σύμφωνα λοιπόν με αυτό το σιγίλιο, στον Άγιο Ιωάννη “πολλοῦ παλαιότερον»πριν το 1638 λειτουργούσε ανώτερο σχολείο.
Oι Αγιαννίτες πραγματικά δεν παραδόθηκαν ποτέ στους Tούρκους κατακτητές. Για απόδειξη με το τρόπο τους κατάφεραν να κρατήσουν τα σχολεία τους ανοικτά όλη την διάρκεια του τούρκικου ζυγού και διατήρησαν κρυφά και φανερά αναμμένη την φλόγα του έθνους. Η μόρφωση και τα «γράμματα» , ήταν διαχρονικά μέχρι σήμερα η μεγάλη και πρωταρχική προτεραιότητα στη ζωή τους.
Η περίφημη «καλλιμάρμαρος» Σχολή Καρυτσιώτη.
Επάνω διακρίνεται η κτητορική επιγραφή της Σχολής Καρυτσιώτη στο Αγιάννη και κάτω το παράρτημα της Σχολής στο Άστρος με τις καμινάδες των δωματίων των οικότροφων μαθητών της Σχολής.
Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης συνέχισε έμπρακτα την Αγιαννίτικη δέσμευση αιώνων, για «γράμματα» και μόρφωση. Το 1798 έκτισε στην θέση «Κουτρί» στον Αγιάννη την περίφημη και «καλλιμάρμαρο» Σχολή Καρυτσιώτη και το 1805 έχτισε στο Άστρος το παράρτημα της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη
Από κτητορική επιγραφή της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη.
«1798ΕΝ ΜΗΝΙ ΙΟΥΛΙΩ 18 , Η ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΑ
ΤΙ ΕΣΤΗΚΑΣ ΘΑΜΒΟΥΜΕΝΟΣ ΦΙΛΕ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΜΕ ΑΠΟΡΙΑΝ ΜΥΣΤΙΚΗΝ ΖΗΤΕΙΣ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥΝΑ ΜΑΘΕΙΣ ΝΑ ΒΕΒΑΙΩΘΕΙΣ ΤΙ ΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΜΟΥ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΜΕ ΕΠΡΟΣΤΑΤΕΥΣΕ ΚΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΚΑΜΩΜΑ ΜΟΥ…Ο ΤΟΠΟΣ ΟΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΙΕΙΝ’ Η ΑΥΤΟΥ ΠΑΤΡΙΔΑΚΑΡΥΤΣΙΩΤΗΣ ΛΕΓΕΤΑΙΠΑΝΤΟΥ Η ΑΥΤΗ ΦΑΜΙΛΙΑ….»
ΥΑ 147099/8654/11-4-1960, ΦΕΚ 199/Β/11-5-1960.“Χαρακτηρίζομεν ως αρχαιολογικόν χώρον την περιοχήν ”Κουτρί”του χωρίου Άγιος Ιωάννης Κυνουρίας, θερινήν έδραν του Άστρους, ένθα ελειτούργησεν η ιστορική σχολή Καρυτσιώτη εν έτει 1798”.
Χρονολογικές αναφορές
« Κεντρικός πύργος Άστρους »,το Κάστρο Εστέλλα στο Ξεροκάμπι στον Αγιάννη, η φωτογραφία είναι, Από το Αναστάσιος Ι. Μπάλλας ,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών,Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών Άστρος ( σ.209-210 Κάστρο Άστρους ) .
Το 1256 από το Άστρος (Αγιάννη) ονομάστηκε το κάστρο Εστέλλα (=Άστρος) , «Castiello la Estella» (Kάστρο του Άστρους), που έκτισε ο Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος το 1256 σε ένα απόκρημνο σαν πυραμίδα λόφο πάνω από την «πεδιάδα του Άστρους» ,στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη, προς ευκολωτέραν υποταγήν «επάνω εις τα όρη » suso en law montanyas των γειτόνων Τσακώνων (Σίταινα, Καστάνιτσα, Πραστό ),όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μoρέως. (Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους.σελ 93). “Προφανώς το Estella τούτο είναι το Άστρος» (Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους. σελ 93 ).
Από το «Castiello la Estella» (Kάστρο του Άστρους) (1256), στο Αγιάννη του Άστρους, διακρίνεται στο βάθος μέρος της τοποθεσίας «Ξεροκάμπι», του «περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής». (Aδρόνικος Β’ Παλαιολόγος). Η φωτογραφία από το φίλο και γείτονα μας στη παλιά “μητρόπολη του Αγιάννη Σουληνάρι” Θόδωρο Μαγκλή
Το 1320 η επίσημη αναφορά , του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Aνδρόνικου Β’ Παλαιολόγου (1259-1332 μ.χ.) ήταν Βυζαντινός Αυτοκράτορας (1282-1328) , ο Αγιάννης ονομάζετο Άστρον, είναι σαφέστατη για την ακριβή τοποθεσία, «περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής»,,κάτω από το κάστρο Εστέλλα = Άστρος. στο «Ξεροκάμπι» του Αγιάννη του Άστρους.(Aνδρόνικου Β’ Παλαιολόγου Χρυσόβουλο (4) 1320 σελ.114).Ο αυτοκράτορας ήξερε καλά το Άστρος και η αναφορά του 1320 διασταυρώνεται με τις αναφορές του 1292 και 1293.ψτο καλούμενον Άστρος».Α«Από Άστρουςεις Κωστάντζαν-Ζήτζινα
Ο Leake 500 χρόνια αργότερα το 1805 επιβεβαιώνει την αναφορά του 1256 του Χρονικού του Μορέως και την αναφορά του 1320 του Aδρόνικου Β’ Παλαιολόγου για « την πεδιάδα του Άστρους» στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη.(Leake Travels in Morea,σελ 492) .
Το 1435ο Γεώργιος Φραντζήςαναφέρει το Άστρονκαι τον Άγιο Ιωάννη και επιβεβαιώνει η αναφορά του Πτολεμαίου 2ο μ.χ. αιώνα για το πόλισμα Άστρον είναι το σημερινό Άστρος .
1540- Ο Αγιάννης αναφέρεται στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγουςτο 1540.
1612, “Το 1612 μνημονεύεται εις Πατριαρχικήν επιστολήν Νεοφύτου Β’ “…ευλαβέστατοι ιερείς εν τη χώραΑγίου Ιωάννου,Μελιγούς”
1638 ,”«χάριν βεβαίως τῆς Σχολῆς τοῦ Ἀγίου Ἱωάννου, λειτουργούσης πολλοῦ παλαιότερον ». Σύμφωνα, λοιπόν, με το συγκεκριμένο απόσπασμα στον Άγιο Ιωάννη λειτουργούσε ανώτερο σχολείο, “πολλοῦ παλαιότερον» πριν το 1638.
Το1715, “επετράπη εις τους κατοίκους τουΑγίου Ιωάννουκαι λοιπούς κατοίκου της περιφέρειαςη ίδρυση σχολείου”
Το 1756έφυγε από την Καρύτσα του Αγιάννη 15 χρονών ο Δημήτριος Καρυτσιώτης (1741 – 1819) με ένα τσαρούχι αλλά Οο μεγάλος ευεργέτης μας ποτέ δεν ξέχασε την”πατρίδα” του Αγιάννη και Άστρος.
Ήθελε να τελειώσει τη ζωή του , με την τελευταία λέξη και επιθυμία του στη διαθήκη του και στο επίγραμμα του τάφου του που έγραψε ο ίδιος , τονίζοντας στους μεταγενέστερους δεν ξέχασε την πατρίδα του τον Αγιάννη καιτο «Άστρος» και την μεγάλη σημασία για την δέσμευση του, για«γράμματα» και μόρφωση των νέων της πατρίδας του.
Το 1765 με το Πατριαρχικό Συνοδικόν Σιγιλλιώδες έγινε “Ανασύστασις τη εν τη χώραΑγίω Ιωάννητου Ναυπλίου Ελληνικής Σχολής”.,αναφέρεται το μετόχι του Αγίου Δημητρίου της μονής Λουκούς, ξωκκλήσι του Αγιάννη
Το 1798,ο Αγιαννίτης εθνικός ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης (1741 – 1819)ανήγειρε την μεγαλοπρεπήκαι «καλλιμάρμαρο» Σχολή Καρυτσιώτη , στον λόφοΚουτρίτου Αγιάννη και το 1805επίσης ανήγειρε το παράρτημα της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη στην “πατρίδα”τουΆστρος.Δείτε το σύνδεσμο για περισσότερα. Σχολή Καρυτσιώτη – astrosgr.com
1805-Η ” πεδιάδα του Άστρους» είναι το Ξεροκάμπιτου Αγιάννη.
Ο Leake 500 χρόνια αργότερατο 1805 επιβεβαιώνει την αναφορά του 1256 του Χρονικού του Μορέως και την αναφορά του 1320 του Aνδρόνικου Β’ Παλαιολόγουγια « την πεδιάδα του Άστρους» στο Ξεροκάμπιτου Αγιάννη, αποκαλούσε Αγιαννίτικα Καλύβια .«Αυτός ο δρόμος φεύγει στα αριστερά του Eλληνικού φρουρίου (Κάστρου Εστέλλα=Άστρος) που είδα απότην πεδιάδα του Άστρους, (δηλ από το Ξεροκάμπι) που βρίσκεται δύο μίλια πάνω από τα Αγιαννίτικα Καλύβια, μετά μπαίνει στο καλλιεργούμενοκάμπο του Ξεροκάμπικοντά στον Αγιάννη».(Leake Travels in Morea,σελ 492) .« στην πεδιάδα είναι τα καλύβια που ανήκουν στα χωριά Άγιος Ιωάννης, (το σημερινό Άστρος),Μελιγού, Κορακοβούνι και Πραστός (Άγιος Ανδρέας)» (Leake Travels in Morea σελ 483).Δείτε το σύνδεσμο για περισσότερα. Αναφορές του Ληκ τo 1805 , Περιήγησις εις Πελοπόννησον (Leake, Travels in the Morea) – astrosgr.com
1812, ” Το 1812 ο Λόγιος Ερμής γράφει (σ.114-115), ο φιλόκαλος Καρυτσιώτης διατρίβων εις Τεργέστην εσύστησεν σχολείον εις την ιδίαν πατρίδα καλουμένηνΆγιος Ιωάννης του Άστρου“.
Στις 24 Μαρτίου 1821ο Πάνος Σαρηγιάννης κηρύσσει την έναρξη της επανάστασης στον Άγιο Ιωάννη.Την ίδια μέρα κηρύσσεται η επανάσταση και στον Άγιο Πέτρο, από τον Αναγνώστη Κοντάκη. Αμέσως οι Αγιοπετρίτες συλλαμβάνουν τον καδή (=διοικητή) του χωριού τους και τον φυλακίζουν στην Σχολή Καρυτσιώτη στον Αγιάννη. Την ίδια μέρα πάνω από 100 Αγιαννίτες οργανώνονται σε στρατιωτικά σώματα. Κύριος οπλαρχηγός του χωριού ορίζεται ο Γεωργάκης Διγενής. Λίγες μέρες αργότερα φτάνουν στο χωριό και οι αδερφοίΖαφειρόπουλοι (Πάνος, Κωνσταντίνοςκαι Ιωάννης), από το εξωτερικό.
Την επόμενη μέρα (25η Μαρτίου)ο Γεωργάκης Διγενής, με 200 άνδες, μαζί με τον Πάνο Σαρηγιάννη, φτάνουν στο Στρατόπεδο των Βερβένων, ή αλλιώς κελάρι. Εκεί συγκεντρώθηκαν πολεμοφόδια, όπλα και άνδρες και αποτέλεσε ορμητήριο των Ελλήνων της περιοχής εναντίον των Τούρκων. Υπεύθυνος του κελαριού ορίστηκε ο ΑγιαννίτηςΓεώργιος Τροχάνης.
Στις 18 Μαϊου 1821 οι Αγιαννίτες πολεμούν δυναμικά στην τριπλή μάχη Βερβένων – Δολιανών – Δραγουνίου, υπό την αρχηγία του Πάνου Ζαφειρόπουλου (Άκουρου) και του Γεωργάκη Διγενή. Ο δε Γεωργάκης Διγενής έπεσε ηρωϊκά αμυνόμενος στο Δραγούνι, μαζί με άλλους 17 Αγιαννίτες, από τις δυνάμεις του Κεχαγιάμπεη.
Το αρχοντικό του Πάνου Σαρηγιάννη στο Άστρος ,που το 1821 φιλοξενήθηκε ο Δημήτρης Υξηλάντης πριν το Κολοκοτρωνέϊκο τραπέζι δίπλα στο Αργοκήπιο Καρυτσιώτη. Η φωτογραφία από τον συμπατριώτη μας Γιάννη Δ.Κουρμπέλη.
Στις 20 Ιουνίου 1821 ο Δημήτριος Υψηλάντηςήρθε στο Άστρος για συγκεκριμένο σκοπό, να συναντήσει τουςανθρώπους της περιοχήςκαι τον Πάνο Σαρηγιάννη που τον φιλόξενησε αρχικά στο σπίτι τους στο Άστρος, δίπλα στο αργοκήπιο του Καρυτσιώτη και την ίδια ημέρα της άφιξης στο σπίτι του στο Σουληνάρι του Άγιαννη.Στο αγροκήπιο Καρυτσιώτη στο Άστρος,εκεί που υπήρχαν κάτοικοι στην περιοχή ,έγινε συνάντηση και γεύμα με τους στρατιωτικούς και τους τους προεστούς της περιοχής , όπου διάβασε το έγγραφο του αδελφού του Αλέξανδρου Υψηλάντη που τον διόριζε «πληρεξούσιο του Γενικού Επιτρόπου της Αρχής».
Ο Υψηλάντης στο γεύμα ρώτησε τον Άκουρο γιατί είχε γένια και πολλά μαλιά . Ο Άκουρος απάντησε στο πρίγκιπα θα κουρευτεί όταν θα δει την πατρίδα ελεύθερη . Τότε ο Υψηλάντης είπε, ώστε “Άκουρος” θα μείνεις ... Από τότε το παρώνυμον “Άκουρος” κόλλησε στο Άκουρο ,που μάλιστα κράτησε την υπόσχεση του.
Το αρχοντικό του Πάνου Σαρηγιάννη στο Σουληνάρι στον Αγιάννη ,που το 1821 φιλοξενήθηκε και κοιμήθηκε ο Δημήτρης Υξηλάντης, πριν αναχωρήσει για το τελικό προορισμό του το στρατόπεδο Βερβένων.
Την ίδια μέρα ο Υψηλάντης ανέβηκε στον Άγιο Ιωάννη, όπου φιλοξενήθηκε στο αρχοντικό του Πάνου Σαρηγιάννη στο Σουληνάρι . “την Δευτέραν το εσπέρας έφθασα αισίως εις τον Άγιο Ιωάννη,…. την 20 Ιουνίου 1821 εν τω Αγίω Ιωάννη την Δευτέραν το εσπέρας .Δημήτριος Υψηλάντης πληρεξούσιος”.(Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, τόμος Γ’, Άγιος Ιωάννης, Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας), Αθήνα , 1983.σελ 46). Την επόμενη μέρα πέρασε από τον Άγιο Πέτρο και τελικά έφθασε στο προορισμό του στο στρατόπεδο των Βερβένων. Ένα μεγάλο και σημαντικο βήμα για την εθνική παλιγγενεσία ήταν γεγονός και η Τριπολιτσά το καταλάβαινε, οι στράτες του Μοριά έκλειναν αποφασιστικά , οριστικά και τελεσίδικα.
1822-Ο Άγιος Ιωάννης ( Αγιάννης) Κυνουρίας, ήταν η πρωτεύουσα του Ελληνικού κράτουςκαι στο «Κυβερνείο» του Αγιάννη είχε την έδρα η επαναστημένη κυβέρνηση, Προσωρινή Διοίκησις της Ελλάδος.
Aπό τις αρχές το 1821 άρχισαν συζητήσεις μεταξύ των επαναστατημένων για να γίνει ο Αγιάννης η πρωτεύουσα του ελεύθερου Ελληνικού κράτους.Η σχολή Καρυτσιώτη έπαιξε πρωτεύοντα και καθοριστικό ρόλο για να γίνειο Αγιάννης πρωτεύουσα της επαναστατημένης Ελλάδας, της Προσωρινής Διοίκησις της Ελλάδος, από τις 22 Αυγούστου έως την 1 Οκτωβρίου 1822.Το «Κυβερνείο» που βρίσκεται πολύ κοντά στη σχολή Καρυτσιώτη του Αγιάννη ήταν η έδρα της κυβέρνησης. Το χρονικό αυτό διάστημα βεβαιώνεται και από τα Αρχεία των Λαζάρου και Γεωργίου Κουντουριώτη (τ. Α΄, σ. 92 κ.εξ.).
Κόκκινος, «Η κυβέρνησις … απεφάσισε μετά τη βουλής να μεταφέρουν την έδραν των από το Άγιον Ιωάννην του Άστρους εις Καστρί Ερμιονίδας” (Ι.Κουσκουνάς ,Κ. Χασαπογιάννης ,Ι.Κακαβούλιας (1981) Θυρεάτις Γη ( Ιστορία – Αρχαιολογία – Λαογραφία ).
Πουκεβίλ ,“Η έδρα της Κυβερνήσεως μεταφερθή εις Άγιον Ιωάννην του Άστρους εν Κυνουρία” (Ι.Κουσκουνάς ,Κ. Χασαπογιάννης ,Ι.Κακαβούλιας (1981) Θυρεάτις Γη ( Ιστορία – Αρχαιολογία – Λαογραφία )
Είναι ενδιαφέρον ότι το 1821 και το 1824 εγίνοντο συζητήσεις μεταξύ το επανασττημενων Ελλήνων ,να γίνει ο Αγιάννης πρωτεύουσα ,υπάρχουν πολλά σχετικά έγγραφα που το επιβεβαιώνουν. Για το λόγο αυτό δεν είναι τυχαίο που ο Αγιάννης έγινε πρωτεύουσα το 1822. Δείτε το σύνδεσμο για περισσότερα
Το Παράλιο Άστρος έκτισεαπό το 1832-1845 ο Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος (περ. 1788 – 1847 η 1848 ) και οι αδελφοί του. Οι Ζαφειρόπουλοι αναφέρονται από τους ιστορικούς ότι ήταν οι πρώτοι κάτοικοι του Παραλίου Άστρους .Οι Παραλιώτες τιμούν με αδριάντα τον Άκουρο στη κεντρική πλατεία , «ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ». Ο διακεκριμένος ΑγιαννίτηςΛογοθέτης, φίλος και συνεργάτης του Άκουρου και πρώτος πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου, ακολούθησε τον Άκουρο και αναφέρει μετά το 1854 για τα γεγονότα της εποχής, «έκτισε την οικίαν του ενταύθα κατά το έτος 1832» στο «Νησί» , που θεωρείται από τα πρώτα σπίτια του οικισμού, « ωκοδόμησαν εις το παράλιο Εργαστήρια» και « το έτος 1838… ήσαν τότε ολίγοι οι κατοικήσαντες εις παράλιο».Τον Λογοθέτη ακολούθησαν και άλλοι Αγιαννίτες και ο οικισμός άρχισε σιγά σιγά και δειλά να αναπτύσσεται. Δεν είναι τυχαίο που στον εκλογικό κατάλογο του 1871 της «Κοινοτ. Παραλίου Άστρους» αναφέρεται πρώτος ο Αγιαννίτης Αναστάσιος Πάσχος του Ιωάννου κτηματίας .
Για πολλούς αιώνες μέχρι την δεκαετία του 1950 ο Αγιάννης του Άστρους , σημερινός θερινός οικισμός του Άστρους, αποτελούσε το μητροπολιτικό κέντρο της Θυρέας,” Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας)”, ενδεικτικά αναφέρουμε πριν τον 1821 είχε δέκα τρεις εκκλησίες και ξωκκλήσια.
Τα χωριά του Πάρνωνα εκχριστιανίστηκαν περίπου τον 9ον αιώνα και από υπερβολικό σεβασμό πολλά πρόσθεσαν την λέξη Άγιος στο όνομα τους , όπως Άγιος Ιωάννης ,Άγιος Πέτρος, Άγιος Νικόλαος ,Άγιος Ανδρέας ,Άγιος Βασίλειος, Άγιοι Αώματοι, Άγιος Πανελεήμονασς, Άγια Σοφιά ,Άγιος Γεώργιος, Κοσμάς και γέμισαν το τόπο με εκκλησίες και μοναστήρια .Επίσης όνόμασαν «Άγιες» πολλές τοποθεσίες. Για το λόγο αυτό ο Πάρνωνας ονομάστηκε και το «Άγιον Όρος» της Νότιας Ελλάδας
(ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841)“Τα συνιστώντα τον νέο δήμον χωρία”, “Άγιος Ιωάννης, Άστρος , Μελιγού ,Πλάτανος “, ”Πρωτεύουσα αυτού” , “ Άγιος Ιωάννης το θέρος τον δεν χειμώνα το Άστρος”
Άγιος Ιωάννης ( Αγιάννης) Κυνουρίας
ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835). Ο οικισμός ορίζεται έδρα του δήμου Θυρέας.
(ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841).Ο οικισμός ορίζεται θερινή έδρα του δήμου Θυρέας
ΦΕΚ 252Α – 24/08/1912. Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Θυρέας και προσαρτάται στην κοινότητα Άστρους
ΦΕΚ 250Α – 24/08/1915 Ο οικισμός ορίζεται θερινή έδρα της κοινότητα Άστρους .
ΦΕΚ 244Α-04-12-1997. Ο οικισμός αποσπάται από τον δήμο Άστρους και προσαρτάται στο δήμο Βόρειας Κυνουρίας
Ιστορία του Άστρους και του Αγιάννη του Άστρους Κυνουρίας
Οι κάτοικοι είναι τα κράτη , μας λέει ο πρώτος επιστήμονας ιστορικός του κόσμου Θουκυδίδης, οι Αθηναίοι, Κορίνθιοι, Αργείοι, Λακεδαίμονες… Κυνουριείς ,Θυρεάτες, Αστρεινοί, Αγιαννίτες και ονομάζουν οικισμούς , λιμάνια και περιοχές..…Αθήνα, Κόρινθος, Άργος, Σπαρτη,Κυνουρία ,Θυρέα, Άστρος,Αγιάννης …..strosgr.com – Γιάννης Κουρόγιωργας
Η παραδοσιακή πγή Σουληνάρι στον Αγιάννη. Η γειτονιά το Σουληνάρι ήταν η μητρόπολη του Αγιάννη. “Ο ναός του Αγίου Βασιλείου ήταν ένας μεγάλος ναός ο οποίος βρισκόταν στο κάτω μέρος του χωριού και συγκεκριμένα στη θέση Ματθαίου και κοντά στην πηγή Σουληνάρι. Ο ναός, ο οποίος αποτέλεσε την μητρόπολη του ναού, καταστράφηκε ολοσχερώς το 1826 και στη θέση του σήμερα έχει στηθεί ένα λιτό προσκυνητάρι…..“Ο ναός μαζί με την γύρω περιοχή του αποτελούσαν τη μητρόπολη του χωριού, καθώς βλέπουμε ότι στη γύρω περιοχή υπάρχουν πολλά αρχοντικά σημαντικών Αγιαννιτών (όπως του Πέρρου, του Σαρηγιάννη, του Ματθαίου κ.α. (των αδερφών Ζαφειροπουλαίων) ) και διάφορες εκκλησίες (Άγιος Ευστράτιος και Άγιος Πέτρος)” από τον συμπολίτη μας Γιάννη Δ.Κουρμπέλη
Δείτε περισσότερα θέματα στους συνδέσμους παρακάτω για τον Αγιάννη του Άστρους
Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, Άγιος Ιωάννης, Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας), τόμος Γ’, Αθήνα 1983
Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, Άστρος Το Χρυσήλιον και Ιστορικόν τόμοι Β’, Αθήνα 1982
Σμαράγδη Ι.Αρνανίτη :2023, Ἐν Ἄστρει Ἡ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις, 29 Μαρτίου -18 Απριλίου 1823 , τα γεγονότα – οι πρωταγωνιστές – οι αποφάσεις
ΙωάννηΜ.Αρβανίτη– Από τιςΠηγέςτου Λαού μας, τόμος A,Β,Αθήνα1988
ΙωάννηΜ.Αρβανίτη-Η Επαναστατική Προσωρινή Διοίκηση της Ελλάδας στον Άγιο Ιωάνη (Αγιάννη) Β.Κυνουρίας -20 Αυγουστου εως 1 Οκτωβριου 1822
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη –Οι σχολές του Δημητρίου Καρυτσιώτη στον Άγιο Ιωάννη και το Άστρος Θυρέας – Κυνουρίας κατά τα προεπαναστικά χρόνια έως την απελευθέρωση, Εταιρία Πελοποννησιακών Σπουδών, Αθήνα 2001
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη -Το κάστρο του Παραλίου Άστρους Κυνουρίας πρώτες παρατηρήσεις, Αθήνα 2007
Το ιστορικό Άστρος και ο Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης) είναι μία κοινότητα.
Το Άστρος ονομάστηκε από τους κατοίκους της περιοχής Άστυ( Πόλη) , σαν διάκριση με τους γύρω μικρότερους οικισμούς . Άστυ (=πόλη ) ονομάζετο αρχικά στην περιοχή η αρχαία πόλη Θυρέα ,το μητροπολιτικό κέντρο της περιοχής στην αρχαιότητα , όπως αργότερα το Άστρος είναι το μητροπολιτικό κέντρο της περιοχής μέχρι σήμερα και από την αρχαιότητα έμεινε αδιάκοπα στους κατοίκους το Άστυ(=πόλη) .Οι Αστρεινοί αποκαλούν και σήμερα το οικισμό «Το κλεινόν Άστυ» . Από το Άστυ, προήλθε Toasti= Toast(r)ι, Toastri και το Astro και συμφωνούμε με την σοβαρά τεκμηριωμένη, λογική και έξυπνη άποψη το όνομα Άστρος προήλθε από το Άστυ=(Τoasti) Toast(r)ι ,Astro (Καραχάλιος, Ι. Κουσκουνάς ,Κ.Χασαπογιάννης ,Ι. Κακαβούλιας, Ν.Φλούδας Θυρεατικα Β. σελ 24,25).
Ο μεγάλος ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης <1741-1819> γεννήθηκε στον Άγιο Ιωάννη <Αγιάννη > και κατά την Αγιαννίτικη παράδοση, έφυγε “με το ένα τσαρούχι”.Το 1798 έχτισε την μεγαλοπρεπή και “καλλιμάρμαρο” Σχολή Καρυτσιώτη στον λόφο Κουτρί στον Αγιάννη στην οποία φοιτούσαν νέοι από ολόκληρη την ηπειρωτική Ελλάδα και τα νησιά μας και το 1805 έχτισε στο Άστρος το παράρτημα της Σχολής του Αγίου Ιωάννη.
Δημήτριος Καρυτσιώτης, εις παράγραφον 5 της διαθήκης του «5) Αφήνω εις την πατρίδα μας (χωρίον μας) το κτίριον του σχολείου και την περιουσίαν του Άστρους (Astro) ως είναι»( Φλουδας ,Θυρεατικα Β’ σελ 312) … (Εις της διαθήκην του την 27η Φεβρουαρίου 1819 στη Τεργέστη).
«Δημήτριος Καρυτσιώτης, “Παραιτώ της πατρίδος μου το κτίριον της Σχολής και το υποτακτικόν( Αγροκήπιο) του Άστρους με όλα τα συμπεριλαμβανόμενα εις το κοντράτο (συμβόλαιο) καμωμένου παρ εμού.Μάϊος 1819 Δ.Καρυτσιώτης»
Το επίγραμμα στον τάφο του, το οποίο παραθέτουμε στα νέα ελληνικά, συμπυκνώνει εύγλωττα όλη του την πορεία:
«Εδώ κείται ο Δημήτριος Καρυτσιώτης, ο οποίος κατά την ευσέβεια, την επιείκεια και κατά την τιμιότητα στις συμβολαιογραφικές πράξεις σε όλους τους Έλληνες και ξένους ήταν σεβαστός έως την τελευταία μέρα της ζωής του, και ο οποίος ουδέποτε λησμόνησε την ιδιαίτερη πατρίδα του,και ίδρυσε σε αυτήν σχολείο με δικές του δαπάνες, για να ανακτήσει η νεότητα του τόπου και των γύρω περιοχών την πατροπαράδοτη αρετή»
Καλώς ήλθατε στο ιστορικόν Άστρος που το 1823 έγινε η Β’ Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων,
«Με κύριο χαρακτηριστικό της περιοχής το «αντάμωμα» του όμορφου βουνού με τη στραφταλίζουσα θάλασσα, ο Δήμος Βόρειας Κυνουρίας προσκαλεί τους επισκέπτες του σε ένα μαγευτικό ταξίδι.»
Ο Δήμος Βόρειας Κυνουρίας, με έδρα το ιστορικόν Άστρος, αποτελείται από 26 Τοπικά Διαμερίσματα και 40 οικισμούς, βρίσκεται στο βόρειο ανατολικό τμήμα του Νομού Αρκαδίας και ανατολικά βρέχεται από τα νερά του Αργολικού Κόλπου. Το Άστρος και ο Αγγιάννης είναι μια κοινότητα και το σπουδαιότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν και έχουν σήμερα σπίτια στον Άγιάννη και στο Άστρος.Ο Αγιάννης απέχει από το Άστρος 17 χλμ.
Το Άστρος είναι χτισμένο σε υψόμετρο 75 μ. στο κέντρο του κάμπου της Θυρέας, νοτιοανατολικά της Τρίπολης 40 χλμ. και νοτιοδυτικά του Ναυπλίου 33 χλμ. και ανήκει στο νομό Αρκαδίας.
Με την πρώτη διοικητική διαίρεση του ελληνικού κράτους το 1835, το Άστρος εντάχθηκε στον Δήμο Θυρέας, που είχε αρχική έδρα τον Άγιο Ιωάννη από το 1834. Από το 1841 έως το 1912, το Άστρος ήταν η χειμερινή έδρα του Δήμου Θυρέας, ο Αγιάννης ήταν η θερινή έδρα. Από το 1912 ο οικισμός αποτέλεσε έδρα κοινότητας Άστρους η οποία εξελίχθηκε στο Δήμο Άστρους το 1985,για ιστορικούς λόγους. Από το 1998 το Άστρος αποτελεί έδρα του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας .Η πρώτη επίσημη αναφορά της πόλης με το όνομα «Άστρος » συναντάται σε χρυσόβουλο του έτους 1293.Η πρώτη όμως αναφορά με το όνομα «Άστρον» απαντά στο Γεωγράφο Κλαύδιο Πτολεμαίο (2ος αι. μ.Χ.).
«Το ιστορικό Άστρος Κυνουρίας βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,εκεί που στο παραπάνω χάρτη διακρίνεται ηαρχαίαπόληΘυρέακαι εκεί που ήταν το πόλισμα Άστρον , νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες»
Άστρος «Το κλεινόν Άστυ» , Περήφανο και Καμαρωτό, Χρυσήλιο και Ιστορικόν.
Το Άστρος ονομάστηκε από τους κατοίκους της περιοχής Άστυ( Πόλη) , σαν διάκριση με τους γύρω μικρότερους οικισμούς . Άστυ (=πόλη ) ονομάζετο αρχικά στην περιοχή η αρχαία πόλη Θυρέα ,το μητροπολιτικό κέντρο της περιοχής στην αρχαιότητα , όπως αργότερα το Άστρος είναι το μητροπολιτικό κέντρο της περιοχής μέχρι σήμερα και από την αρχαιότητα έμεινε αδιάκοπα στους κατοίκους το Άστυ(=πόλη) .Οι Αστρεινοί αποκαλούν και σήμερα το οικισμό «Το κλεινόν Άστυ» . Από το Άστυ, προήλθε Toasti= Toast(r)ι, Toastri και το Astro και συμφωνούμε με την σοβαρά τεκμηριωμένη, λογική και έξυπνη άποψη το όνομα Άστρος προήλθε από το Άστυ=(Τoasti) Toast(r)ι ,Astro (Καραχάλιος, Ι. Κουσκουνάς ,Κ.Χασαπογιάννης ,Ι. Κακαβούλιας, Ν.Φλούδας Θυρεατικα Β. σελ 24,25).
Στο Άστρος τα έχουμε όλα και είμαστε κοντά σε όλα..
Το αεροδρόμιο απέχει από το Άστρος 200 χλμ, οι σπουδαιότεροι αρχαιολογικοί χώροι της πατρίδας μας είναι κοντά μας . Το «νησί» μας Παράλιο Άστρος δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από του «Αιγαίου τα νησιά » και οι παραλιες μας είναι καθαρές και γοητευτικές . Στο ιστορικό Άστρος Κυνουρίας έγινε το 1823 η Β Έθνοσυνέλευση των ελλήνων , ο Αγιάννης ήταν η πρωτεύουσα των επαναστατημένων Ελλήνων το 1822. Οι φημισμένοι καταρράκτες της Λεπίδας είναι 4 χλ από το Αγιάννη , κοντά στο παραδοσιακό χωριό Πλάτανος και κοντά στην λαμπερή κορυφή του Πάρνωνα που περπατούσαν οι θεοί . Ο Ιμπραήμ έκαψε όλη την Πελοπόννησο και σχεδόν έπνιξε την επανάσταση στο αίμα αλλά το 1826 στο κάστρο του Παραλίου Άστρους ο Άγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος αντιστάθηκε νικηφόρα.
Έχουμε πολλά ιστορικά μοναστήρια και εκκλησίες, ο Πάρνωνας ονομάστηκε «το Άγιον Όρος της Νότιας Ελλάδος». Από το Άστρος σε κοντινές αποστάσεις βρίσκονται οι μονές Λουκούς (4 χλμ) Παλαιοπαναγιάς (6χλμ), Αγίας Τριάδας (15 χλμ), Μαλεβής (26 χλμ), Τιμίου Προδρόμου (36 χλμ), Ορθοκωστάς (19χλμ),και ο Άγιος Νικόλαος-Παντελεήμων Κοντολινάς Καστάνιτσας (περίπου 42 χλμ?? ). Ο μεγαλοπρεπής ναός του Προδρόμου στον Αγιάννη (17χλμ) ανακαινίστηκε και έγινε πατριαρχική εξαρχία το 1638. Πολύ σημαντικό έγγραφο της εποχής εκείνης είναι ένα σιγίλλιο του 1638. Σύμφωνα με αυτό το έγγραφο <<ανακηρύσσεται η χώρα του Αγίου Ιωάννου μετά του ομωνύμου ναού σταυροπήγιον> και το άφθονο παγωμένο νερό του Προδρόμου στον Αγιάννη «έρχεται μέσα από την εκκλησία».
Έχουμε τους γείτονες μας και τις κατάλληλες υποδομές για διακοπές για όλους και για οικογένειες.
Tο Άστρος είναι είναι πολύ κοντά στους σημαντικότερους Αρχαιολογικούς Χώρους και Μουσεία της πατρίδας μας που με ημερήσιες εκδρομές από το Άστρος εύκολα επισκέπτονται πολλοί φίλοι μας όταν διαλέγουν το Άστρος για τη βάση των ετήσιων διακοπών τους. Το Παλαμήδι στο Ναύπλιο (33 χλμ,), οι Μυκήνες( 43 χλμ), το Θέατρο Επιδαύρου( 70 χλμ), Η Ολυμπία(170 χλμ), Ο Παρθενώνας,η Ακρόποληκαι το Μουσείο της Ακρόποληςστην Αθήνα (170 χλμ), οι Δελφοί (288 χλμ) και ο Μυστράς (88 χλμ)
Έχουμε μεγάλη ιστορία και σημαντικότατα αρχαιολογικά μνημεία.
Σε ολόκληρη τη Θυρεάτιδα Γη (Θυρέα) δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι λιθαράκι και να σηκώσεις θα βρεις ένα ιστορικό μνημείο ,έναν αρχαιολογικό θησαυρό και ένα όμορφο ιστορικό παραδοσιακό χωριό. Στο ιστορικό Άστρος Κυνουρίας στη περίφημη Σχολή Καρυτσιώτη και στο προαύλειο χώρο της την 30 Μαρτίου – 18 Απριλίου 1823 συνήλθε η Β’ Εθνική Συνέλευση των Ελλήνων, με κύριο σκοπό την αναθεώρηση και τον εκσυγχρονισμό του Συντάγματος το οποίο είχε ψηφιστεί το 1822 μ.Χ., κατά την Α΄ Εθνοσυνέλευση στην Επίδαυρο, για αυτό και ονομάστηκε «Νόμος της Επιδαύρου». Η σχολή Καρυτσιώτη έπαιξε πρωτεύοντα και καθοριστικό ρόλο για να γίνει η Εθνοσυνέλευση στο Άστρος και για να γίνει ο Αγιάννης η πρωτεύουσα της επαναστατημένης Ελλάδας,από τις 15 Αυγούστου έως την 1 Οκτωβρίου 1822 .
Ο «Ιερός Χώρος» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων είναι αναμφισβήτητα ένα από το σημαντικότερα ιστορικά μνημεία της Κυνουρίας αλλά και της πατρίδας μας.
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους,( κτήριο της σχολής Καρυτσιώτη), ο προαύλειος χώρος της σχολής και ο γειτονικός «Ιερός Χώρος» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων εíναι φυσικά και λειτουργικά τρεις χωριστοί χώροι με την δική τους ιδιαίτερη ιστορική σημασία, αλλά δεμένοι μεταξύ τους αρμονικά, σεμνά και επιβλητικά, είναι ένας μαγευτικός χώρος, από μόνος τουένα υπέροχοκαι μοναδικό «μουσείο» που θαυμάζουν οι επισκέπτες μας.
Έχουμε τις κατάλληλες υποδομές για διακοπέςγια όλους και για οικογένειες
Σήμερα το Άστρος και γενικότερα η Θυρέα είναι μια όμορφη μικρή πόλη που τα έχει όλα που χρειάζονται για να ευχαριστήσει και το ποιο απαιτητικό επισκέπτη.Η Αθήνα απέχει 170 χλμ, περίπου δύο ώρες και το ‘Άστρος έχει το καλύτερο και «φημισμένο Αττικό κλίμα», χωρίς τα καυσαέρια της Αθήνας( η πραγματική απόσταση ευθεία από την Αθήνα ,όχι από δρόμο, είναι περίπου 100 χλμ απέναντι από τον Πειραιά..)
Το Άστρος έχει κέντρο υγείας, τράπεζες, εστιατόρια, ξενοδοχεία, γήπεδα , εμπορικά καταστήματα ,πολλά βενζινάδικα, πολλά αυτοκίνητα και ότι άλλο έχουν οι μικρές πόλεις , η Τρίπολη και το Ναύπλιο είναι κοντά σε μισή ώρα. Στο γειτονικό Παράλιο Άστρος 4 χλμ, οι ιδιοκτήτες διαμερισμάτων από την Αθήνα και την διασπορά, και πολλοί επισκέπτες έρχονται συχνά για να απολαύσουν τις μαγευτικές παραλίες του Αργολικού σε ένα υπέροχο Αττικό κλίμα .
Το Άστρος και η Θυρέα έχουν εξελιχθεί σε ένα παγκόσμιο παραθεριστικό προορισμό . Μόνιμα κάθε χρόνο έρχονατι επισκέπτες από την Γερμανία ,Ιταλία, Γαλλία , Αγγλία , την Αθήνα , ολόκληρη την πατρίδα μας ,την Ελληνική διασπορά και όλο το κόσμο. Δεν είναι τυχαίο στην γοητευτική παραλία Πόρτες 4 χλ από το Άστρος και 2.5 χλμ από το λιμάνι του Παραλίου Άστρους, που είναι ένας μαγευτικός περίπατος , υπάρχει ένας Γερμανικός οικισμός. Επίσης «το μικρό Παρίσι» ο Αγιάννης και τα άλλα πολλά όμορφα παραδοσιακά χωριά του Πάρνωνα είναι πολύ κοντά. Στα γειτονικά όμορφα παραδοσιακά χωριά της Τσακωνιάς, οι κάτοικοι συνεχίζουν να μιλάνε «Αρχαία Ελληνικά».
Τά έχουμε όλα και είμαστε κοντά σε όλα, σας περιμένουμε στο φιλόξενο ιστορικό Άστρος Κυνουρίας
Το ιστορικό Άστρος και ο ‘Αγιος Ιωάννης (Αγιάννης) είναι μία κοινότητα και το κυριότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν για πολλούς αιώνες και έχουν μέχρι σήμερα σπίτια στον Άστρος και στον Αγιάννη του Άστρους.
Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίαςβρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας ,εκεί που ήτανη αρχαία πόλη Θυρέακαι το πόλισμα Άστρον, νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες.
Έχουμε μεγάλη ιστορία και σημαντικότατα αρχαιολογικά μνημεία.
Καλώς ήλθατε στο ιστορικό Αγιάννη του Άστρους που το 1822 ήταν πρωτεύουσα του Ελληνικού κράτους .
Ο Αγιάννης Αρκαδίας είναι ένα όμορφο ορεινό χωριό χτισμένος σε υψόμετρο 750 μ στις πρόποδες του Σαραντάψυχου βουνού του Πάρνωνα η Μαλεβού. Απέχει περίπου μισή ώρα από το Άστρος (17 χλμ ) και τις υπέροχες παραλίες του Αργολικού , είναι ιδιαίτερα προσφιλές μέρος για ημερήσιες εκδρομές χειμώνα, καλοκαίρι και για το πολύ ωραίο και υγιεινό ορεινό κλίμα του.
Το Άστρος και ο Αγγιάννης είναι μια κοινότητα και το σπουδαιότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν και έχουν σήμερα σπίτια στον Άγιάννη και στο Άστρος. .Οι περισσότεροι κάτοικοι είναι διπλοκάτοικοι με το Άστρος, τους χειμερινούς μήνες διαμένουν αρκετοί τα Σαββατοκύριακα ,και τους καλοκαιρινούς μήνες το χωριό γεμίζει ζωή.
Μπορείτε να επισκεφτείτε , την ” κτητορική πλάκα” της Σχολής Καρυτσιώτη στο “Κουτρί”, « το Κυβερνείο” του Αγιάννη στην πλατεία του Αι-Γιώργη , το λαογραφικό μουσείο στο «Κουτρί». Κοντά στο χωριό στη θέση «Ξηροκάμπι», σώζονται ερείπια του Κάστρου Εστέλλα η της Ωριάς(2χλμ), από την περίοδο της Φραγκοκρατίας, για το οποίο έχουν ειπωθεί πολλοί θρύλοι, παραδόσεις και τραγούδια. Επίσης πολύ κοντά στο χωριό, υπάρχουν και οι περίφημοι καταρράκτες της Λεπίδας(4χλμ).Το χωριό διαθέτειπολλές φυσικές ομορφιές: Πολλές παραδοσιακά πηγές , όπως το Σουληνάρι, Περδικονέρι, Πηγαδάκι, Μούσγα, Πρόδρομο ,νερόμυλους στο πρόδρομο,έχει τοπικό δίκτυο μονοπατιών, που συνδέονται και με τα πιστοποιημένα μονοπάτια του Πάρνωνα (Parnon Trail) , καθώς υπάρχουν ακόμα πολλά παραδοσιακά «αρχοντικά» κτίρια και γραφικές ιστορικές εκκλησίες. του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, του Αγιώργη ,την Παναγία κ.α. Η ιερά μονή της Μαλεβής απέχει μόνο 8 χλμ .
Ο Αγιάννης διαφημίζεται για το ωραίο ορεινό και υγιεινό κλίμα του που ανανεώνει και αναζωογονεί τους κατοίκους και τους επισκέπτες του, διαθέτει πολλές φυσικές ομορφιές και απέχει μόνο μισή ώρα από το Άστρος . Το ορεινό κλίμα, όπως έλεγαν χαρακτηριστικά για “να μη τους φάει ο κάμπος», ήταν και ένας από τους λόγους που οι κάτοικοι αναγκάστηκαν παρά όλες τις δυσκολίες να έχουν το επάνω και κάτω χωριό , τα χρειαζόντουσαν και τα δύο .
Η πρώτη μνεία του χωριού γίνεται στο Χρονικό της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης του Γεωργίου Σφρατζή, το 1453.Ο Άγιος Ιωάννης ( Αγιάννης) Κυνουρίας , ήταν η πρωτεύουσα του Ελληνικού κράτους το 1822 και προσέφερε πολλά και σημαντικά στην επανάσταση του 1821. Με την πρώτη διοικητική διαίρεση του ελληνικού κράτους το 1835 έως το 1841 ο Άγιος Ιωάννηςεντάχθηκε και αποτέλεσε εδρα του Δήμου Θυρέας.(ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835). Από το 1841 έως το 1912 , αποτέλεσε θερινή έδρα του Δήμου Θυρέας, χειμερινή έδρα ήταν το ΄Αστρος ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841). Το 1845 αποτέλεσε έδρα της Επαρχίας Κυνουρίας. Από τον Αγιάννη προήλθε το Άστρος, το Παράλιο Άστρος και άλλοι μικροί οικισμοί.Είναι διοικητικά υπαγόμενος στη κοινότητα Άστρους , στο Δήμο Βόρειας Κυνουρίας και ανήκει στο νομό Αρκαδίας
Πώς θα πάτε: Από το αεροδρόμιο Αθηνών ακολουθείτε τη διαδρομή για Αθήνα, Κόρινθο, Τρίπολη, έξοδο προς Άργος (Στη έξοδο Στέρνα μετά την Νέμεα), Άργος, Τρίπολη (από το παλιό δρόμο), έξοδο προς Άστρος (Αριστερά μετά τους Μύλους), Άστρος και από εκεί την Ορεινή Μελιγού μετά φτάνετε στον Άγιάννη (217 χλμ).
Ο Άγιάννης απέχει περίπου από το Άστρος 17 χλμ , από το Άγιο Πέτρο 15 χλμ, από την Τρίπολη 52 χλμ, από το Αθήνα 187 χλμ και από το αεροδρόμιο Αθηνών 217 χλμ.
Από τον Άγιο Ιωάννη ( Αγιάννη) Κυνουρίας :Σε κοντινές αποστάσεις βρίσκονται (μονή Μαλεβής 8 χλμ, Λουκούς (21χλμ), Τιμίου Προδρόμου (32 χλμ)και Παλαιοπαναγιάς (15 χλμ), και σε μακρυνές αποστάσεις η Μονή της Ορθοκωστάς (38χλμ), στο Πραστό,της Έλωνας (83 χλμ) στο Λεωνίδιο και η εκκλησία της Άγιας Θεοδώρας(110χλμ) στη Βάστα κοντά στή Μεγαλόπολη,
Από τα τέλη της δεκαετίας του ’80 άρχισε στον Αγιάννη έντονη οικοδομική δραστηριότητα, που συνεχίζεται ώς τις μέρες μας, και αφορά κυρίως την αναπαλαίωση των παλιών παραδοσιακών οικιών. Ταυτόχρονα κτίστηκαν πολλά καινούργια σπίτια. Πολλοί επισκέπτεςαπό όλη την Ελλάδα και την Γερμανία αγοράζουν σπίτια στο Αγιάννη. Έχει εξελιχθεί ως το παραθεριστικό χωριό του Άστρους και ιδίως το καλοκαίρι είναι τόπος συγκέντρωσης των απανταχού Αγιαννιτών, αλλά και παραθεριστών από όλη την Ελλάδα, την δεκαετία του εξήντα οι φίλοι του χωριού αποκαλούσαν το Αγιάννη “το μικρό Παρίσι”.
Η περίφημη Σχολή Καρυτσιώτη
Ο Δημήτρης Καρυτσιώτης έκτισε την περίφημη σχολή Καρυτσιώτη η “πανεπιστήμιο” στη προεπαναστατική Ελλάδα το 1798 στον Αγιάννη και το παράρτημα της σχολής το 1805 στο Άστρος . Η προσφορά του στη Θυρεάτιδα Γη και την πατρίδα είναι ανυπολόγηστη. Η προεπαναστατιμένη Ελλάδα είχε πολλά μικρά “κρυφά” και λίγα φανερά σχολεία.Ένα από τα ελάχιστα φανερά σχολεία ήταν και η περίφημη Σχολή Καρυτσιώτη που είχε κτιστεί το 1798 , 23 χρόνια πριν την Ελληνική επανάσταση και αυτό έχει μεγάλη σημασία.Είχε κτιστεί στο λόφο Κουτρί του Αγιάννη Κυνουρίας και ήταν ένα από τα λίγα “πανεπιστήμια” της προεπαναστατικής πατρίδας μας και οι μαθητές της ήταν απο ολόκληρη την ηπειρωτική Ελλάδα και τα νησιά μας. Ο μεγαλος ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης, πανίσχυρος Αγιαννίτης πατριώτης της διασποράς, βρήκε τον τρόπο να επιτρέψουν οι 400 χρόνια κατακτητές Τούρκοι το κτήσιμο και την λειτουργία της σχολής στον Αγιάννη και στο παράρτημα της σχολής Καρυτσιώτη στο Άστρος Κυνουρίας ,που άνοιξε το 1805.
Το παράρτημα της σχολήςΚαρυτσιώτηστο Άστρος , στεγάζεται από το 1985 το Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους.
Η σχολή Καρυτσιώτη έπαιξε καταλυτικό ρόλο για την τοπική κοινωνία για πολλά χρόνια και ακόμα μέχρι σήμερα, αφού όλοι οι Αγιαννίτες με πολύ μόχθο και με κάθε θυσία επιθυμούσαν τα παιδιά τους να μάθουν γράμματα και σαν απόφοιτοι “καλαμαράδες ” να αλλάξουν την ζωή τους ,σύμφωνα με τις “έξυπνες ” προσδοκίες του μεγάλου ευεργέτη τους Δημητρίου Καρυτσιώτη.
Η σχολή ήταν ένα είδος πανεπιστημίου για εκείνη την εποχή, αφού οι μαθητές διδάσκονταν αρχαίους Έλληνες συγγραφείς, μαθηματικά, φυσική – χημεία, γαλλικά και ιταλικά κ.α. Έχτισε, ακόμη, οικήματα για τους μαθητές που φοιτούσαν στη Σχολή και για τους διδασκάλους. Επιπλέον, εφοδίασε τη Σχολή με όργανα φυσικής, αστρονομίας, χημείας, χάρτες και άλλα εποπτικά μέσα διδασκαλίας.Έστελνε μάλιστα και χρηματικά ποσά για την πληρωμή των διδασκάλων και των ιατρών που εργάζονταν εκεί. Ο Καρυτσιώτης πλούτισε τη Σχολή με βιβλία και δημιούργησε μία μεγάλη βιβλιοθήκη.Ήθελε να ιδρύσει στην πατρίδα του μια σχολή, εφάμιλλη των Ευρωπαϊκών, που θα παρείχε τη γνώση στους μαθητές, δίνοντας τους την ευκαιρία να διαλέξουν δύο κατευθύνσεις: την εμπορική και την επαγγελματική.
Από την πυρπόληση της Σχολής διασώθηκαν 1500 βιβλία, τα οποία φυλάσσονταν το 1827 στην οικία των Ζαφειροπουλαίων (Κάστρο Παραλίου Άστρους). Τα βιβλία αυτά ήταν, κατά την παράδοση, τοποθετημένα σε μια παλαιά ξύλινη βιβλιοθήκη που βρισκόταν στα γραφεία της Σχολής. Μεγάλο μέρος των βιβλίων αυτών έχει διασωθεί και καταγραφεί στις μέρες μας. Τα βιβλία αυτά ήταν ως επί το πλείστον κείμενα αρχαίων φιλοσόφων και συγγραφέων, εκκλησιαστικά κείμενα, εγχειρίδια φυσικής, μαθηματικών κ.α.
Ο στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος(Άκουρος).
Οι Αγιαννίτες προσέφεραν πολλά και σημαντικά στην Ελληνική επανάσταση του 1821 και ο σημαντικότερος από όλους του Αγιαννίτες ήταν ο στρατηγός Παναγιώτης Ζαφειρόπουλος (Άκουρος), υπεύθυνου για την στρατιωτική ασφάλεια σε καιρό πολέμου τηs εθνοσυνέλευσης στο Άστρος. Κατά την έναρξη της επανάστασης, υπό την ηγεσία του Πάνου Ζαφειρόπουλου, πάνω από 100 κάτοικοι του Αγιάννη, συμμετείχαν σε μάχες των Δολιανών και των Βερβένων, στην Τριπολιτσά και σε ολόκληρη την Πελοπόννησο. Ο Αγιάννης ανέδειξε και άλλες σημαντικές προσωπικότητες που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην προετοιμασία και κατά τη διάρκεια της επανάστασης και βοήθησαν έμπρακτα στον απελευθερωτικό αγώνα, όπως ο Πάνος Σαρηγιάννης , Ιωάννης Ζαφειρόπουλος , Κωνσταντίνος Ζαφειρόπουλος και Γεωργάκης Διγενής πεσόντα μαχόμενος ηρωϊκά στο Δραγούνι το 1821.
Ο οικιστής του Παραλίου Άστρους Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος με τα αδέλφια του ,Κωνσταντίνο και Ιωάννη , έχτισε τις οικίες τους στο Κάστρο Παραλίου Άστρους το 1824 ,προνοητικά ανακαίνησε το εγκαταλελειμμένο κάστρο και το 1826 νικηφόρα αντιστάθηκε στον Ιμπραήμ. Ο Παναγιώτης Ζαφειρόπουλος (Άκουρος) προνοητικά και έξυπνα , έσωσε και διαφύλλαξε τα περίπου 1,500 βιβλία της περίφημης Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη αναγνωρίζοντας την μεγάλη σημασία τους , από τις ορδές του Ιμπραήμ αρχικά στο «αρχοντικό« του στον Αγιάννη και αργότερα τα μετέφερε για καλύτερη προστασία στην οικία του στο Κάστρο του Παραλίου Άστρους. Τα βιβλία βρίσκονται σήμερα στο Ίδρυμα Μνήμης Αγελικής και Λεωνίδα Ζαφείρη στο Άστρος.
Το «κυβερνείο» του Αγιάννη
Aπό τις αρχές το 1821 άρχισαν συζητήσεις μεταξύ των επαναστατημένων για να γίνει ο Αγιάννης η πρωτεύουσα του ελεύθερου Ελληνικού κράτους. Η σχολή Καρυτσιώτη έπαιξε πρωτεύοντα και καθοριστικό ρόλο για να γίνει ο Αγιάννης πρωτεύουσα της επαναστατημένης Ελλάδας από τις 22 Αυγούστου έως την 1 Οκτωβρίου 1822 .Το «κυβερνείο» που βρίσκεται πολύ κοντά στη σχολή Καρυτσιώτη του Αγιάννη ήταν η έδρα της κυβέρνησης. . Το χρονικό αυτό διάστημα βεβαιώνεται και από τα Αρχεία των Λαζάρου και Γεωργίου Κουντουριώτη (τ. Α΄, σ. 92 κ.εξ.).
Το 1826 το χωριό καταστράφηκε ολοσχερώς από τις ορδές του Ιμπραήμ με την ίδια τύχη να έχουν και άλλα χωριά στην περιοχή,όπως Άγιος Πέτρος .Βέρβενα , Πραστός, Σίταινα και άλλα .Ο Ιμπραήμ κατέστρεψε ολοσχερώς τη φημισμένη Σχολή του Καρυτσιώτη και επίσης πολλές εκκλησίες, όπως ο Άγιος Βασίλειος, ο Άγιος Ευστράτιος, ο Άγιος Πέτρος.
Η κτητορική επιγραφή της περίφημης Σχολής Καρυτσιώτη
Από το Αρκάδες Εσμέν, Σμαράγδη Αρβανίτη
«Στην είσοδο του χωριού υπάρχει η σύγχρονη εκκλησία της Αγίας Παρασκευής. Συνεχίζοντας συναντάς ένα αλσύλλιο, το «Κουτρί». Εκεί ο επισκέπτης διακρίνει εντοιχισμένη μια μαρμάρινη πλάκα. Πρόκειται για την κτητορική επιγραφή της περίφημης Σχολής Καρυτσιώτη που μόνη αυτή σώθηκε μετά την πυρπόληση της Σχολής από τις ορδές του Ιμπραήμ στις 30 Ιουλίου του 1826.
Μετά το «Κουτρί», περί τα 250 μ., απαντά κανείς την κεντρική πλατεία του χωριού, με την μεγάλη πλατάνα. Εκεί βρίσκεται και ο ναός του Άι-Γιώργη, μεταβυζαντινός, με ολόγραφο το εσωτερικό του. Οι τοιχογραφίες είναι πιθανόν έργα του Αγιαννίτη ιερέα και ζωγράφου Γεωργίου Κουλιδά. Σε πολλές από αυτές διακρίνονται τα ίχνη από το πέρασμα του Ιμπραήμ: ξιφισμοί στα πρόσωπα των Αγίων και το βγάλσιμο των ματιών τους.
Κατηφορίζοντας από την πλατεία του Άι-Γιώργη προς το κάτω μέρος του χωριού φτάνουμε στην καμαρόσκεπη πηγή Πηγαδάκι,με την ανάγλυφη, αραβογράμματη τουρκική επιγραφή σε εντοιχισμένη πλάκα και χρονολογία 1100 (1742 μ.Χ.): «Ο ρεϊζης (αξιωματικός) Χατζη-Ισμαήλ, φιλάνθρωπος και ειρηνοποιός, αφήνει πηγή νερού καθαρού και γλυκού χάρη του κόσμου. Για το ζωγόνο έργο του να λέτε τη Φετιχά (προσευχή)».
Λίγο πιο κάτω βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, επίσης μεταβυζαντινή. Ο επισκέπτης θαυμάζει την υπεραιωνόβια πλατάνα και το άφθονο παγωμένο νερό που πηγάζει ακριβώς κάτω από την εκκλησία και ρέει από τέσσερις κανάλους. Μέχρι το 1960 περίπου το νερό κινούσε τέσσερις νερόμυλους και ποτίζονταν τα προσοδοφόρα περιβόλια. Δυστυχώς τώρα ο τόπος έχει σχεδόν εγκαταλειφθεί και τα βάτα πήραν τη θέση των μποστανιών.
Συνεχίζουμε ανατολικά, στο κάτω χωριό, προσπερνάμε το παλιό σχολείο, το προσκυνητάρι στη θέση της εκκλησίας του Αγίου Βασιλείου, που και αυτή πυρπόλησε ο Ιμπραήμ, και φτάνουμε στην πολυτραγουδισμένη πηγή, το Σουληνάρι, με την επιβλητική πλατάνα, στόλισμα για την περιοχή.
Από την πλατεία του Άι-Γιώργη, δρόμος οδηγεί στο άνω μέρος του χωριού, και στη Λάκκα, τη δεύτερη πλατεία, όπου βρίσκεται και ο ναός της Παναγίας, χτισμένος από τους αδελφούς Μ. Παπούλια (ή Τουρή) πάνω στα θεμέλια παλαιότερου που κατέστρεψε ο Ιμπραήμ. Από το σημείο αυτό μπορεί κανείς να θαυμάσει σχεδόν ολόκληρο το χωριό, την άγρια ομορφιά των γύρω βουνών και το ζωογόνο πράσινο. Ο δρόμος συνεχίζει και οδηγεί στην έξοδο από το χωριό προς το Μοναστήρι της Μαλεβής και τον Άγιο Πέτρο.
Βγαίνοντας από τον Αγιάννη επιβάλλεται μια στάση στο Περδικονέρι, πηγή με εξαίρετο και χωνευτικό νερό. Ο εξωραϊστικός Σύλλογος του χωριού διαμόρφωσε το χώρο με καθίσματα και στέγαστρο, δημιουργώντας έτσι ένα ιδανικό μέρος για ξεκούραση και για βόλτα ιδίως τα ζεστά καλοκαιρινά βράδια. Σε 2 χιλιόμετρα περίπου, στη θέση «Ξηροκάμπι», σώζονται ερείπια του Κάστρου Εστέλλα η της Ωριάς, από την περίοδο της Φραγκοκρατίας, για το οποίο έχουν ειπωθεί πολλοί θρύλοι, παραδόσεις και τραγούδια.
Ο Άγιος Ιωάννης αναφέρεται για πρώτη φορά στο Χρονικόν της Αλώσεως του Γεωργίου Σφρατζή το 1435, μαζί με άλλα γειτονικά χωριά, που δίνονται ως προίκα στην Μαρία Μελισσηνή η οποία παντρευόταν με τον δούκα των Αθηνών, Αντόνιο Ατζαγιόλι. Από αυτό το απόσπασμα, διαπιστώνουμε ότι η περιοχή της Βόρειας Κυνουρίας και της Τσακωνιάς, άνηκε στην γνωστή οικογένεια των Μελισσηνών, ενώ παράλληλα πληροφορούμαστε για τα χωριά που υπήρχαν εκείνη την εποχή. Ιδού το σχετικό απόσπασμα:
<<… κατά τα μέρη της Λακωνικής, πλησίον ωνπερ είχε της αυτής πατρικής κληρονομιάς και προικός, αι εισίν αι κάτω γεγραμμέναι χώραι και πόλεις και κώμαι, Άστρον, Άγιος Πέτρος, Άγιος Ιωάννης, Πλαταμώνας (=Πλάτανος), Μελίγον (=Μελιγού), Προάστειον (=Πραστός), Λεωνίδας (=Λεωνίδιο), Κυπαρισσία, Ρέοντας και Σίταινας…>> (Βιβλίο ΙΙ, Κεφ. Χ, σελ. 59)
Σύμφωνα με την παράδοση το χωριό πήρε το όνομα του από τον ναό του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, που βρίσκεται στο κάτω μέρος του χωριού. Για την ίδρυση του χωριού υπάρχει η εξής παράδοση:
<< Τα παλιά παλιά χρόνια όλη η πλαγιά του Σαραντάψυχουσκεπαζόταν με ένα απέραστο από τους ανθρώπους δάσος, τόσο πυκνό και θρασεμένο ήταν. Ούτε τα ζωντανά μπορούσαν να μπουν μέσα. Και ούτε νερό βρισκόταν και τα ζωντανά υπέφεραν από τη δίψα. Άθλια γι’ αυτό κύλαγε και η ζωή του κόσμου.
Ένα τραγί όμως καθέ μεσημέρι χανόταν και γύριζε το βράδυ στο κοπάδι του. Ήταν γερό και καλοφτιαγμένο και πιο ζωηρό από τ’ άλλα. Το παρατήρησε ο τσοπάνης και σκεφτόταν τι να συμβαίνει, που να πηγαίνει.
Το παρακολούθησε, λοιπόν, ο τσοπάνης μόλις που ξέκοψε από το κοπάδι στο Ξεροκάμπι, αλλά τόχασε μέσα στο πυκνό ρουμανόδασος. Το περίμενε όμως και το είδε να βγαίνει με τη μουσούδα του μουσκεμένη στο νερό. Την άλλη μέρα ξανακολούθησε το τραγί, βαστώντας το απ’ την ουρά και σύρθηκε μέσα στο πυκνό δάσος, ώσπου έφτασε σε μικρή πηγή με λακούβα.
Σύντομα το ανήγγειλε στους άλλους τσοπάνηδες και κόβωντας σιγά σιγά τα δέντρα, άνοιξαν δρόμο μέχρι την πηγή. Μετά έσκαψαν και πετάχτηκε ποτάμι το νερό – ο Πρόδρομος. Έτσι γύρω του, άρχισαν να χτίζουν τα πρώτα σπίτια και την εκκλησία του Προδρόμου και έτσι γίνηκε και πλούτισε το χωριό μας, ο Αγιάννης.>>
(Ιωάννη Μ. Αρβανίτη – Από τις Πηγές του Λαού μας, τόμος Β΄)
Έτσι λοιπόν το χωριό ιδρύθηκε από βοσκούς του Ξεροκαμπίου, όταν ανακάλυψαν την πηγή του Προδρόμου. Η ίδρυση θα έγινε βέβαια πολύ πριν το 1435, ίσως κατά τα βυζαντινά χρόνια.
Πολύ κοντά στο χωριό, υπάρχουν και οι περίφημοι καταρράκτες της Λεπίδας.(4χλμ)
Το χωριό διαθέτει εξαιρετικές ταβέρνες, όπου σερβίρονται κρέατα και τυριά παραγωγής των κτηνοτρόφων της περιοχής, αλλά και το περίφημο Αγιαννίτικο κρασί, το κοκκινέλι. Λειτουργεί επίσης παραδοσιακός ξενώνας με όλες τις σύγχρονες ανέσεις. Στιγμές χαλάρωσης απολαμβάνεις συντροφιά με ένα καφέ και γλυκό του κουταλιού στα καφενεία στην πλατεία του Άι-Γιώργη, κάτω από την πλατάνα, αγναντεύοντας τα βουνά. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και κυρίως στα πλαίσια των θρησκευτικών εορτών του Αγίου Γεωργίου, Αγίου Παντελεήμονα, της Αγίας Παρασκευής ,του Προφήτη Ηλία , της Παναγίας , του Προδρόμου , του Αγίου Δημητρίου οργανώνονται παραδοσικά πανηγύρια – γλέντια, αλλά και πλήθος πολιτιστικών εκδηλώσεων.»
Το χωριό διαθέτει πολλές παραδοσιακά πηγές , όπως το Σουληνάρι, το Περδικονέρι, το Πηγαδάκι, τη Μούσγα, το Πρόδρομο και πολλά παραδοσιακά κτίρια.Το χειμώνα οι κάτοικοι κατεβαίνουν στο Άστρος.
Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης (1741-1819) γεννήθηκε στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) και κατά την Αγιαννίτικη παράδοση, έφυγε “με το ένα τσαρούχι”.Το 1798 έκτισε την μεγαλοπρεπή και “καλλιμάρμαρο” Σχολή Καρυτσιώτη στον λόφο Κουτρί στον Αγιάννη και το 1805 έκτισε στο Άστρος το παράρτημα της Σχολής του Αγίου Ιωάννη.
Το Ελληνικό κράτος αναγνωρίζοντας την μεγάλη προσφορά της Σχολής Καρυτσιώτη στο Ελληνικό έθνος εκήρυξε σαν «ιστορικόν διατηρητέον μνημείον», «ιστορικό τόπο» και «αρχαιολογικόν χώρον».
“Χαρακτηρίζομεν ως αρχαιολογικόν χώρον την περιοχήν ”Κουτρί” του χωρίου Άγιος Ιωάννης Κυνουρίας, θερινήν έδραν του Άστρους, ένθα ελειτούργησεν η ιστορική σχολή Καρυτσιώτη εν έτει 1798”.
Τίτλος ΦΕΚ Χαρακτηρισμός της πλατείας σχολής Καρυτσιώτη και τμήματος του αγροκηπίου, στο Άστρος Κυνουρίας, ως ιστορικού τόπου.
Από κτητορική επιγραφή της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη.
«1798ΕΝ ΜΗΝΙ ΙΟΥΛΙΩ 18
Η ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΑ
ΤΙ ΕΣΤΗΚΑΣ ΘΑΜΒΟΥΜΕΝΟΣ ΦΙΛΕ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΜΕ ΑΠΟΡΙΑΝ ΜΥΣΤΙΚΗΝ ΖΗΤΕΙΣ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥΝΑ ΜΑΘΕΙΣ ΝΑ ΒΕΒΑΙΩΘΕΙΣ ΤΙ ΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΜΟΥ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΜΕ ΕΠΡΟΣΤΑΤΕΥΣΕ ΚΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΚΑΜΩΜΑ ΜΟΥ
ΕΙΜΙ ΟΙΚΙΑ ΤΩΝ ΜΟΥΣΩΝ, ΚΕΙΝΩΝ ΤΟΥ ΕΛΙΚΩΝΟΣΣΧΟΛΕΙΟΝ ΟΝΟΜΑΖΟΜΑΙ ΤΟΥ ΤΡΕΧΟΝΤΟΣ ΑΙΩΝΟΣΣΟΦΙΑΝ ΕΠΑΓΓΕΛΟΜΑΙ ΑΦ’ ΗΣ ΟΥΔΕΝ ΓΛΥΚΕΙΟΝΤΟΙΣ ΝΕΟΙΣ ΧΡΗΣΙΜΩΤΕΡΟΝ ΤΩ ΑΝΑΓΚΑΙΩ ΒΙΩ
ΕΚ ΒΑΘΡΩΝ ΑΝΑΓΕΡΘΗΚΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΝΥΝ ΑΙΩΝΑΤΟ ΕΤΟΣ ΜΟΥ ΔΙΔΑΣΚΕΣΑΙ ΑΜΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑΝΟ ΚΤΗΤΟΡ ΟΠΟΥ Μ’ ΕΚΑΝΕΝ ΟΙΚΟΝ ΤΟΥ ΕΛΙΚΩΝΟΣΕΙΝ’ Ο ΚΛΕΙΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΓΟΝΟΣΚΑΙ ΤΗΣ ΚΑΝΕΛΛΑΣ ΕΙΝ’ ΥΙΟΣ ΑΝΑΘΡΕΜΜΑ ΚΑΙ ΠΟΝΟΣ
Ο ΤΟΠΟΣ ΟΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΙ ΕΙΝ’ Η ΑΥΤΟΥ ΠΑΤΡΙΔΑΚΑΡΥΤΣΙΩΤΗΣ ΛΕΓΕΤΑΙ ΠΑΝΤΟΥ Η ΑΥΤΗ ΦΑΜΙΛΙΑΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΤΟΥΤΟ ΕΓΙΝΕ ΑΥΤΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝΚΑΙ ΕΙΣ ΨΥΧΙΚΗΝ ΒΟΗΘΕΙΑΝ ΑΥΤΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΤΟΚΕΩΝ
ΟΣΟΙ ΛΟΙΠΟΝ ΕΜΒΑΙΝΕΤΕ Μ’ ΟΛΗΝ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΝΠΑΡΑΚΑΛΕΙΤΕ ΤΟΝ ΘΕΟΝ ΤΗΝ ΑΝΩ ΒΑΣΙΛΕΙΑΝΝ’ ΑΞΙΩΘΗ ΝΑ ΧΑΙΡΕΤΑΙ ΟΜΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΤΟΥΕΙΝ ΤΑΙΣ ΑΥΛΑΙΣ ΤΟΥ ΑΒΡΑΑΜ ΚΟΛΠΟΥΣ ΤΟΥΣ ΕΔΙΚΟΥΣ ΤΟΥ, ΑΜΗΝ
Η ΣΥΝΔΡΟΜΙΝ ΑΠ΄ΕΓΙΝΕΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΟΙΚΟΔΟΜΗΝ ΜΟΥΠΡΟΚΟΠΙΟΝ ΤΟΝ ΘΥΤΗΝ ΜΟΥ ΦΙΛΟΝ ΚΑΙ ΕΡΑΣΤΗΝ ΜΟΥΓΝΩΡΙΖΕΙ ΤΟΝ ΑΝΙΨΙΟΝ ΤΟΥ ΑΝΩ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ Δ’ ΥΙΟΝ ΚΥΡΙΟΝ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ»
Από το ίδιο σιγίλλιο του 1638 πληροφορούμαστε ότι ο Αγιάννης έγινε πατριαρχική εξαρχία «χάριν βεβαίως τῆς Σχολῆς τοῦ Ἀγίου Ἱωάννου, λειτουργούσης πολλοῦ παλαιότερον». Σύμφωνα, λοιπόν, με το συγκεκριμένο απόσπασμα στον Άγιο Ιωάννη λειτουργούσε σχολείο, πολύ πριν το 1638. Στον Άγιο Ιωάννη, λειτουργούσαν επίσης και «κατώτερα» σχολεία, όπως αυτό του Παπακυριακού και κρυφά σχολεία, αρχικά στο Μετόχι της Μονής Λουκούς, Άγιος Δημήτριος και αργότερα στους νάρθηκες των εκκλησιών του χωριού.
Oι Αγιαννίτες πραγματικά δεν παραδόθηκαν ποτέ στους κατακτητές και για απόδειξη με το τρόπο τους κατάφεραν να κρατήσουν τα σχολεία τους ανοικτά όλη την διάρκεια του τούρκικου ζυγού και διατήρησαν κρυφά και φανερά αναμμένη την φλόγα του έθνους.
Η σχολή Καρυτσιώτη έπαιξε καταλυτικό ρόλο για την τοπική κοινωνία για πολλά χρόνια και ακόμα μέχρι σήμερα, αφού όλοι οι Αγιαννίτες με πολύ μόχθο και με κάθε θυσία επιθυμούσαν τα παιδιά τους να μάθουν γράμματα και σαν απόφοιτοι “καλαμαράδες ” να αλλάξουν την ζωή τους ,σύμφωνα με τις “έξυπνες ” προσδοκίες του μεγάλου ευεργέτη τους Δημητρίου Καρυτσιώτη. Στη σχολή φοιτούσαν νέοι από την ευρύτερη περιοχή και από όλη την Ελλάδα.
Η προεπαναστατιμένη Ελλάδα είχε πολλά μικρά “κρυφά” και λίγα φανερά σχολεία. Ένα από τα ελάχιστα φανερά σχολεία ήταν και η περίφημη Σχολή Καρυτσιώτη που είχε κτιστεί το 1798 , 23 χρόνια πριν την Ελληνική επανάσταση και αυτό έχει μεγάλη σημασία. Είχε κτιστεί στο λόφο Κουτρί του Αγιάννη Κυνουρίας και ήταν ένα από τα λίγα “πανεπιστήμια” της προεπαναστατικής πατρίδας μας και οι μαθητές της ήταν από ολόκληρη την ηπειρωτική Ελλάδα και τα νησιά μας. Ο μεγαλος ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης, πανίσχυρος Αγιαννίτης πατριώτης της διασποράς, βρήκε τον τρόπο να επιτρέψουν οι 400 χρόνια κατακτητές Τούρκοι το κτήσιμο και την λειτουργία της σχολής στον Αγιάννη και στο παράρτημα της σχολής Καρυτσιώτη στο Άστρος Κυνουρίας ,που άνοιξε το 1805.
Η σχολή Καρυτσιώτη έπαιξε καταλυτικό ρόλο για την τοπική κοινωνία , έπαιξε πρωτεύοντα και καθοριστικό ρόλο για να γίνει ο Αγιάννης πρωτεύουσα της επαναστατημένης Ελλάδας, από τις 22 Αυγούστου έως την 1 Οκτωβρίου 1822 και για να γίνει η Β’Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων στο Άστρος το 1823.Το “κυβερνείο” που βρίσκεται πολύ κοντά στη σχολή Καρυτσιώτη του Αγιάννη ήταν η έδρα της κυβέρνησης. Πριν την Εθνοσύνελευση είχε προηγηθεί το καταλυτικό κτίσιμο της Σχολής Καρυτσιώτη.
Η σχολή ήταν ένα είδος πανεπιστημίου για εκείνη την εποχή, αφού οι μαθητές διδάσκονταν αρχαίους Έλληνες συγγραφείς, μαθηματικά, φυσική – χημεία, γαλλικά και ιταλικά κ.α. Έχτισε, ακόμη, οικήματα για τους μαθητές που φοιτούσαν στη Σχολή και για τους διδασκάλους. Επιπλέον, εφοδίασε τη Σχολή με όργανα φυσικής, αστρονομίας, χημείας, χάρτες και άλλα εποπτικά μέσα διδασκαλίας.Έστελνε μάλιστα και χρηματικά ποσά για την πληρωμή των διδασκάλων και των ιατρών που εργάζονταν εκεί. Ο Καρυτσιώτης πλούτισε τη Σχολή με βιβλία και δημιούργησε μία μεγάλη βιβλιοθήκη. Ήθελε να ιδρύσει στην πατρίδα του μια σχολή, εφάμιλλη των Ευρωπαϊκών, που θα παρείχε τη γνώση στους μαθητές, δίνοντας τους την ευκαιρία να διαλέξουν δύο κατευθύνσεις: την εμπορική και την επαγγελματική. Από την πυρπόληση της Σχολής διασώθηκαν 500 βιβλία, τα οποία φυλάσσονταν το 1827στην οικία των Ζαφειροπουλαίων(Κάστρο Παραλίου Άστρους). Τα βιβλία αυτά ήταν, κατά την παράδοση, τοποθετημένα σε μια παλαιά ξύλινη βιβλιοθήκη που βρισκόταν στα γραφεία της Σχολής. Μεγάλο μέρος των βιβλίων αυτών έχει διασωθεί και καταγραφεί στις μέρες μας. Τα βιβλία αυτά ήταν ως επί το πλείστον κείμενα αρχαίων φιλοσόφων και συγγραφέων, εκκλησιαστικά κείμενα, εγχειρίδια φυσικής, μαθηματικών κ.α.
Η πλατεία Καρυτσιώτη , τμήμα από τον «ιστορικό τόπο» το λεγόμενο «Αγροκήπιο» Καρυτσιώτη.
Στο κτήριο της σχολής στο Άστρος στεγάζεται σήμερα το Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους. Επίσης έκτισε δωμάτια για να μένουν οι μαθητές και οι καθηγητές στη σχολής. Στο προαύλιο χώρο της σχολής του Άστρους σώζονται μέχρι σήμερα οι επιβλητικές καμινάδες των δωματίων της σχολής των οικοτρόφων μαθητών της σχολής με την δική τους ξεχωριστή ιστορία, Το 1805 δώρισε στους κατοίκους του Άστρους και στη Σχολή μια έκταση περιπου 48 στρεμμάτων, το λεγόμενο «Αγροκήπιο», δίπλα και γύρω από τη Σχολή για να πληρώνονται για δίδακτρα οι καθηγητές της σχολής και να τρώνε οι οικότροφοι μαθητές της σχολής με τους καρπούς και τα φρούτα του “αγροκήπιου ” όπως σταφύλια, μούσμουλα.Το ίδιο έτος (1805) ο αδερφός του, Γεώργιος Καρυτσιώτης, επίσης μεγαλέμπορος στην Τεργέστη, μετέφερε με “σούγελο” <πέτρινο αυλάκι > για 5-6 χιλιόμετρα το νερό από τη <<Μάνα του νερού>>, πλησίον της Μονής Λουκους, στο Άστρος. Για “να ποτίζεται το αγροκήπιο για να είναι ανοικτή η Σχολή». Το έργο κατέληγε σε τρεις βρύσες (η μία απέναντι από το Δημοτικό σχολείο, η άλλη δίπλα στον Άγιο Κωνσταντίνο και η τρίτη δίπλα στο Δημαρχείο .
Η στέρνα που μαζευόταν το νερό βρισκόταν περίπου στη σημερινή είσοδο του καινούργιου γυμνασίου Άστρους , από εκεί άρχιζε η σειρά με τις μουσμουλιές μέχρι την επιβλητική είσοδο του αγροκηπίου , δίπλα στο αρχοντικό του Ευθυμίου ,που όλα τα έφαγε η ανάπτυξη και τα τσιμέντα….
Στη τοποθεσία Κουτρί στον Αγιάννη το καινουργιο δημοτικό σχολείο χτισμένο στην θέση που βρισκόταν η Σχολή Καρυτσιώτη.
“Στα τέλη Ιουλίου – αρχές Αυγούστου του 1826 και οι δύο σχολές πυρπολήθηκαν από τις ορδές του Ιμπραήμ πασά και η Σχολή του Αγίου Ιωάννη, καταστράφηκε ολοσχερώς. Μαζί με τη σχολή καταστράφηκε όλο το χωριο, καθώς και οι 13 εκκλησίες και τα 2 μοναστήρια του. Σύμφωνα με τον ιστορικό Φαίδωνα Κουκουλέ, η σχολή «έγινε σωρός πετρών από την πυρκαϊάν του κοινού εχθρού της πίστεως Ιμβραήμ…». Κατά την Αγιαννίτικη παράδοση, η Σχολή καιγόταν συνεχώς επί μία εβδομάδα, καθώς οι κάτοικοί του είχαν διασκορπιστεί και δεν μπορούσαν να σβήσουν την φωτιά. Η σχολή του Άστρους σύντομα ανακαινίστηκε και έλαβε την ονομασία «Μουσείον Καρυτσιώτου».
Από την πυρπόληση της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη διασώθηκαν έξυπνα και προνοητικά από το Άκουρο 1500 βιβλία γιατί γνώριζε την αξία τους, αρχικά στο αρχοντικό του στον Αγιάννη και αργότερα μεταφέρθηκαν στην οικία των Ζαφειροπουλαίων στο Κάστρο Παραλίου Άστρουςη Ζαφειρόπουλοων . Τα βιβλία αυτά ήταν, κατά την παράδοση, τοποθετημένα σε μια παλαιά ξύλινη βιβλιοθήκη που βρισκόταν στα γραφεία της Σχολής. Μεγάλο μέρος των βιβλίων αυτών έχει διασωθεί και καταγραφεί στις μέρες μας. Τα βιβλία αυτά ήταν ως επί το πλείστον κείμενα αρχαίων φιλοσόφων και συγγραφέων, εκκλησιαστικά κείμενα, εγχειρίδια φυσικής, μαθηματικών κ.α.” Τα βιβλία βρίσκονται σήμερα στο Ίδρυμα Ζαφείρη στο Άστρος.
Η Σχολής Καρυτσιώτη στο Άστρος και ο «Ιερός Χώρος» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων.
Το αρχοντικό του Πάνου Σαρηγιάννη όπως ήταν την δεκαετία του 1960, στο Σουληνάρι του Αγιάννη. Ο Πάνος Σαρηγιάννης το 1821 στο αρχοντικό του στο Σουληνάρι φιλοξένησε το Δημήτριο Υψηλάντη στην πορεία του από το Άστρος για το στρατόπεδο των Βερβένων.
Ο Πάνος Σαρηγιάννης υπήρξε από πολύ νωρίς ένας από τους πρωτεργάτες της Επανάστασης στην Πελοπόννησο. Το 1820 μυείται στην Φιλική Εταιρία από τον Αγιοπετρίτη προεστό Αναγνώστη Κονδάκη.Στις 24 Μαρτίου το 1821 μαζύ με τον Αγιοπετρίτη προεστό Αναγνώστη Κονδάκη κήρυξαν την επανάσταση στην επαρχία του Αγίου Πέτρου.Διετέλεσε μέλος της Πελοποννησιακής Γερουσίας ,πληρεξούσιος στην Εθνοσυνέλευση στο Άστρος και εκπρόσωπος της Επαρχίας του Αγίου Πέτρου.
«Ο Πάνος Σαρηγιάννης τιμήθηκε πολλές φορές από το Ελληνικό κράτος. Την 3ηΑυγούστου 1842 οι: πρώην Βρεσθένης και Σελλασίας Θεοδώρητος, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης και Πανούτσος Νοταράς, μετά από αίτησης της Μαρίας χήρας Σαρηγιάννη και της κόρης της Μάρως, υπέγραψαν ένα πιστοποιητικό δρασεώς του. Το πιστοποιητικό αυτό υπέγραψε και ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος. Αυτό γράψει τα εξής:
<<Η οικία του εξ’ Αγίου Ιωάννου της Κυνουρίας Πελοποννήσου, υπήρξε μία εκ των επισήμων οικογενειών της Πελοποννήσου. Ούτος επί μεν τουρκοκρατίας εχρημάτισεν προεστώς της αυτής επαρχίας, εις τον υπέρ ανεξαρτησίας της πατρίδος πόλεμον, εδείχθη ζηλωτής, επροσέφερεν εις τας ανάγκας του Έθνους, αυτοπροαιρέτως τροφάς, πολεμοφόδια και χρήματα εις το εν βερβένη στρατόπεδον, εις το εν ρίζαις στενώ, βολιμή, και εις πολλά άλλα μέρη, όπου οι ανάγκες.
Έτι δε εις την του Ναυπλίου πολιορκίαν εις τα κατά του Δράμαλη ημέτερα στρατεύματα. Εις συνεισφοράς πάντοτε προθύμως κατέβαλεν καθόλας τας του πολέμου περιστάσεις.
Έν ένι λόγω απεκατέστησε την οικίαν του πανδοχείον, εφιλοξένει χωρίς εξαίρεσιν πάντας τους εκείσε διευθυνομένους χορηγών εν αυτοίς φιλοφρόνως και παν ότι αναγκαίον εις την οδοιπορίαν τους. Διετήρει εις την επαρχίαν του την μεγαλυτέραν ησυχίαν και ευνομίαν. Συνδεδεμένος δε και μετά του γαμβρού του Κωνσταντίνου Ζαφειρόπουλου εκυβέρνα ούτος μεν το εσωτερικόν της επαρχίας, ο γαμβρός του δε διατελών εις τα πολιτικά Γερουσιαστής πληρεξούσιος εις όλας τας συνελεύσεις και βουλευτής εις δύο περιόδους υπηρέτησε την πατρίδα και εις πολλάς υπηρεσίας αυτής και αιχμαλωτίσθη παρά του Ιμβραΐμη εις την εν Σφακτηρία μάχην.
Τέλος κατά το 1826 τελευτήσαντες αμφότεροι εγκατέλιπον τας συζύγους των χήρας.
Σεβόμενοι όθεν τας πασιγνώστους πολυειδείς θυσίας των ρηθέντων πάνου Σαρηγιάννη και Κων/νου γαμβρού του… εκδίδομεν το παρόν…>>
Η παραδοσιακή πηγή Σουληνάρι στον Αγιάννη
Ο Αγιάννης ήταν η πρωτεύουσα της Ελλαδος της Προσωρινής Κυβέρνησης της Επανάστασης, από τις 22 Αυγούστου μέχρι την 1 Οκτωβρίου και η γειτονιά το Σουληνάρι ήταν η μητρόπολη του Αγιάννη. “Ο ναός του Αγίου Βασιλείου ήταν ένας μεγάλος ναός ο οποίος βρισκόταν στο κάτω μέρος του χωριού και συγκεκριμένα στη θέση Ματθαίουκαι κοντά στην πηγή Σουληνάρι. Ο ναός, ο οποίος αποτέλεσε την μητρόπολη του ναού, καταστράφηκε ολοσχερώς το 1826 και στη θέση του σήμερα έχει στηθεί ένα λιτό προσκυνητάρι…..“Ο ναός μαζί με την γύρω περιοχή του αποτελούσαν τη μητρόπολη του χωριού, καθώς βλέπουμε ότι στη γύρω περιοχή υπάρχουν πολλά αρχοντικά σημαντικών Αγιαννιτών (όπως του Πέρρου, του Σαρηγιάννη, του Ματθαίου κ.α. (των αδερφών Ζαφειροπουλαίων)) και διάφορες εκκλησίες (Άγιος Ευστράτιος και Άγιος Πέτρος)” από τον συμπολίτη μας Γιάννη Δ.Κουρμπέλη
Το αρχοντικό του προεστού Ματθαίου στο Σουληνάρι του Αγιάννη
Το αρχοντικό Χασαπόγιαννη στη θέση Πηγαδάκι στον Αγιάννη.
Δυστυχώς με την επέτειο για τα διακόσια χρόνια της Εθνοσυνέλευσης συνεχίζονται οι «αυτοπυροβολισμοί» με πολλά , μόνο αρνητικά και ανακριβή σχόλια για την συνταγματική συνέλευση στον τόπο μας να «ξαναγράφονται» , κατασκευάζονται και αναφέρονται αναιτιολόγητα, σε φυλλάδια και στα ΜΜΕ ,όπως « συμφέρει» αυτούς που ονειρευόνται χωρίς μια συγκεκριμένη πρόταση για τίποτα. Για μερικούς, ευτυχώς έλάχιστους, δεν υπάρχει τίποτα θετικό , ούτε καταλαβαίνουν και ούτε σέβονται την υπογραφή του Κολοκοτρώνη.
Ας μην αναφέρουμε , τίποτα θετικό, ούτε την διακήρυξη.
..» και να ανεξαρτισθώμεν εντελώς Έθνος χωριστόν, αυτόνομον και ανεξάρτητον αναγνωριζόμενοι δια την δόξαν της Αγίας ημών πίστεως και την ευτυχίαν των ανθρώπων, η με τα όπλα εις τα χείρας όλοι, όλοι οι Έλληνες να καταβώμεν εις τους τάφους, αλλά Χριστιανοί και Ελεύθεροι, καθώς ανήκει εις ανθρώπους ,προσπαθούντας να απολαύσωσι ατίμητα αγαθά»…«Είναι διωρισμένη να ευχαριστήση και την καθεστώσαν Εθνικήν Διοίκησιν δια τους μεγάλους αγώνας,όσους εδοκίμασεν καθ΄όλην αυτής την δεκαεξαμηνιαίαν πρώτην περίοδον. Να ευχαριστήση και τας διαλυθείσας μερικάς διοικήσεις , οίον Γερουσία της Πελοποννήσου, της Δυτικής Ελλάδος και Άρειον Πάγον..
Καιρός είναι λοιπόν να διαλυθεί σήμερον η Συνέλευσις αύτη, ευχόμενη προς θεόν τον ζώντα τύχην αγαθήν χάριν του Έθνους των Ελλήνων.
Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καριτσιώτου την 18ην Απριλίου του χιλιοστού οκτακοσιοστού εικοστού τρίτου και τρίτου της των Ελλήνων ανεξαρτησίας»
Η ελευθεροτυπία και η θρησκευτικη ελευθερία είναι ψιλά γράμματα….
Tο Έθνος απέκτησε οριστικό Σύνταγμα, που με απόφαση της συνέλευσης ήταν “ο ανώτερος νόμος και υπηρίσχυε των νόμων του βουλευτικού. Με απόφαση της συνέλευσης, την καταλυτική παρέμβαση του Κολοκοτρώνη, την οργή του λαού και του στρατού, απετράπει η εκποίηση των εθνικών γαιών – κτημάτων, που άφηναν πίσω τους οι Τούρκοι άρχοντες, που επεδίωκαν και ήθελαν οι κοτζαμπάσηδες της συνέλευσης. Το αναθεωρημένο Σύνταγμα, εξαιρετικά προοδευτικό και πρωτοποριακό για την εποχή του, περιείχε φιλελεύθερες και δημοκρατικές διατάξεις, που διασφάλιζαν τα ατομικά δικαιώματα του πολίτη. Θεσμοθετήθηκε η Δημόσια εκπαίδευση, λύθηκαν ζητήματα θρησκευτικής ελευθερίας, καθιερώθηκε η αρχή της ελευθεροτυπίας κ.α. Καταρτίστηκε και ο Ποινικός Κώδικας, βάσει του Βυζαντινού Δικαίου, για την προστασία του πολίτη από την ασυδοσία των αρχών.
Για τους παραπάνω «αυτοπυροβολισμούς» και με την ευκαιρία κρίνουμε αναγκαίο να αναφέρουμε πάλι τις ιστορικές αλήθειες για την επίσκεψη του Δημητρίου Υψηλάντη στο ιστορικο Άστρος. Για την σημασία και την σπουδαιότητατης συνταγματικης συνέλευσης στο τόπο μας , δεν χρειάζεται να σχολιάσουμε τίποτα, όποιος το καταλαβαίνει ας το καταλαβαίνει μόνος του.
Ο Δημήτριος Υψηλάντης το 1821 πέρασε από το λιμάνι της περιοχής τη Σκάλα η Σκάλα του Άστρους, τότε δεν υπήρχε οικισμός στην τοποθεσία που βρίσκεται σήμερα το σημερινό Παράλιο Άστρος . Το 1821 δεν υπήρχαν άλλα μεταφορικά μέσα και από εκεί ο Κολοκοτρώνης , ο Άκουρος και άλλοι στρατιωτικοί με τμήματα στρατού τον συνόδευσαν θριαμβευτικά μέχρι τον ενδιάμεσο προορισμό του στο Άστρος, «ενώ ο λαός της Κυνουρίας με δάκρυα χαράς και συγκινήσεως εφώναζεν» «Καλώς ήρθες, Αφέντη» .Ήρθε στο Άστρος και πέρασε από την Σκάλα του Άστρους , όπως σήμερα λέμε για τους επισκέπτες « ήρθαν στη Αθήνα» δεν λέμε ήρθαν στο Μακρόπουλο, και κανένας μέχρι σήμερα δεν αποκάλεσε το Μακρόπουλο Αθήνα.
Ο Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος μετά την επισκευή του Κάστρου Παραλίου Άστρους το 1824-25 «αποφάσισε να ιδρύσει στην χερσόνησο του Άστρους ένα νέο χωριό», και για το λόγο αυτό τιμήθηκε αργότερα από τους Παραλιώτες ας «Οικιστής Παραλίου Άστρους» . Όπως μας αναφέρουν διακεκρκιμένοι ιστορικοί και ακαδημαϊκοί οι Ζαφειρόπουλοι ήταν οι πρώτοι κάτοικοι του οικισμού και η δημιουργία του νέου αυτού χωριού συντελέστηκε από το 1832 έως το 1845, τα πρώτα σπίτια μετα το 1832 . Το 1845 ο οικισμός του Άκουρου «επισήμως ονομάζεται Παράλιο Άστρος».
Ο Δημήτριο Υψηλάντηςήρθε στο Άστρος για συγκεκριμένο σκοπό, να συναντήσει τους ανθρώπους της περιοχήςκαι τον Πάνο Σαρηγιάννη που τον φιλόξενησε αρχικά στο σπίτι τους στο Άστρος, δίπλα στο αγροκήπιο του Καρυτσιώτη και την ίδια ημέρα της άφιξης στο σπίτι του στο Σουληνάρι του Άγιαννη.
Στο αγροκήπιο Καρυτσιώτη στο Άστρος έγινε συνάντηση και γεύμα με τους στρατιωτικούς και τους προεστούς της περιοχής , όπου διάβασε το έγγραφο του αδελφού του Αλέξανδρου Υψηλάντη που τον διώριζε «πληρεξούσιο του Γενικού Επιτρόπου της Αρχής».
Η Αστρεινή παράδοση, φέρει τον Κολοκοτρώνη να παραθέτει γεύμα, το 1821 στο Άστρος, στο Δημήτριο Υψηλάντη, το γνωστό ως Κολοκοτρωνέικο τραπέζι, γίδα ψητή στρωμένη σε φύλλα, ασκί με ρετσινόκρασο και ψωμί. Το γεύμα έγινε στο αγροκήπιο του Καρυτσιώτη κάτω από το τίλιο ,που ακόμα υπάρχει και αργοπεθαίνει, στο χώρο υπήρχαν πολλά δένδρα και άφθονο νερό από το “σούγελο”του Καρυτσιώτη, και στο χώρο υπάρχει σχετική πινακίδα, δίπλα στην Σχολή Καρυτσιώτη (σήμερα Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους), υπήρχε οικισμός και το αρχοντικό του Πάνο Σαρηγιάννη, για να ξεκουραστεί ο Υψηλάντης…. Θεόδωρος Κολοκοτρώνης εις τα Απομνημονεύματα του αναφέρει το γεύμα στον Δημήτριο Υψηλάντη έγινε « εις τους ίσκιους των δένδρων του Άστρους» (Φλούδας Θυρεατικά Β ) και ο Γ. Τερτσέτης αναφέρει «συνέτρωγαν ο Δημήτριος Υψηλάντης και ο Κολοκοτρώνης εις τους ίσκιους των δένδρων του Άστρους» (Διήγησις Συμβάντων της Ελληνικής φυλής σελ.287).
Ο Υψηλάντης στο γεύμα ρώτησε τον Άκουρο γιατί είχε γένια και πολλά μαλιά . Ο Άκουρος απάντησε στο πρίγκιπα θα κουρευτεί όταν θα δει την πατρίδα ελεύθερη . Τότε ο Υψηλάντης είπε, ώστε “Άκουρος” θα μείνεις ... Απο τότε το παρώνυμον “Άκουρος” κώλησε στο Άκουρο ,που μάλιστα κράτησε την υπόσχεση του.
Οι χώροι έχουν κηρυχθεί από τo υπουργείo Πολιτισμού «ιστορικό τόπος» . “Χαρακτηρισμός της πλατείας σχολής Καρυτσιώτη και τμήματος του αγροκηπίου, στο Άστρος Κυνουρίας, ως ιστορικού τόπου.”Στο αγροκήπιο αυτό έλαβαν χώρα δύο σημαντικά γεγονότα της Επαναστάσεως, το γνωστό ως «κολοκοτρωναίικο τραπέζι της συμφιλίωσης» στις 19 Ιουνίου 1821, στο οποίο είχαν προσέλθει οι οπλαρχηγοί, προκειμένου να ξεπεραστούν οι αντιθέσεις και να ομονοήσουν για την επιτυχία της Επανάστασης που τότε ξεκινούσε, καθώς επίσης και η Β΄ Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων (30 Μαρτίου έως τις 18 Απριλίου του 1823) με την παρουσία οπλαρχηγών, πολιτικών, πλήθους λαού και στρατού. Εντός της Σχολής η οποία περιλαμβάνεται στον υπό κήρυξη χώρο, συντάχθηκε η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης.»
Ο υπασπιστής του Κολοκοτρώνη Φωτάκος αναφέρει μετά από το τραπέζι. : «Από το Άστρος επεράσαμεν εις τον Άγιον Ιωάννην, και από εκεί, αφού εγευματίσαμεν εις ταις καμάρες του Αγίου Πέτρου, εφθάσαμεν εις Βέρβαινα».
Την ίδια μέρα ο Υψηλάντης ανέβηκε στον Άγιο Ιωάννη, όπου φιλοξενήθηκε στο αρχοντικό του Πάνου Σαρηγιάννη στο Σουληνάρι . “την Δευτέραν το εσπέρας έφθασα αισίως εις τον Άγιο Ιωάννη,…. την 20 Ιουνίου 1821 εν τω Αγίω Ιωάννη την Δευτέραν το εσπέρας .Δημήτριος Υψηλάντης πληρεξούσιος”.(Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, τόμος Γ’, Άγιος Ιωάννης, Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας), Αθήνα , 1983.σελ 46)
Μετά την συνάντηση με τους στρατιωτικούς στο Άστρος μέσω Αγιάννη και Άγιου Πέτρου έφθασε στο τελικό προορισμό του, στο ιστορικό στρατόπεδο των Βερβένων που δέκα χιλιάδες στρατού και λαού θραμβευτικά τον υποδέχτηκαν. Ένα μεγάλο και σημαντικο βήμα για την εθνική παλιγγενεσία ήταν γεγονός και η Τριπολιτσά το καταλάβαινε, οι στράτες του Μωριά έκλειναν αποφασιστικά , οριστικά και τελεσίδικα.
Το αρχοντικό αρχικά του Αγιαννίτη προεστού Αναγνώστη Παπάζογλου και μετέπειτα του γαμπρού του προεστού Πάνου Σαρηγιάννη στο Άστρος . Στο Άστρος υπάρχουν και σήμερα πολλά αρχοντικά των προεστών του Αγιάννη που ήταν κτισμένα από τον 18 αιώνα (1700-1800).
Τίτλος ΦΕΚ Χαρακτηρισμός του Ιερού Ναού του Αγ. Γεωργίου στον οικισμό Αγ. Ιωάννης Ν. Αρκαδίας ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου.
Κείμενο
“Χαρακτηρίζουμε τον Ιερό Nαό του Aγίου Γεωργίου που βρίσκεται στον οικισμό Άγιος Iωάννης της επαρχίας Κυνουρίας του Nομού Aρκαδίας, ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, με ζώνη προστασίας 10 μ. γύρω του. O ναός, που τοποθετείται στους μεταβυζαντινούς χρόνους, είναι σταυροειδής με πλάγιους χορούς αγιορείτικου τύπου, με οκταγωνικό τρούλο και μεταγενέστερο νάρθηκα στα δυτικά. Στο εσωτερικό του διακρίνονται ίχνη τοιχογραφιών. Tο δάπεδό του είναι στρωμένο με πλάκες από σμάλτο, πολλές από τις οποίες φέρουν ανάγλυφες παραστάσεις”.
KN 5351/1932
Τα χωριά του Πάρνωνα εκχριστιανίστηκαν περίπου τον 9ον αιώνα και από υπερβολικό σεβασμό πολλά πρόσθεσαν την λέξη Άγιος στο όνομα τους , όπως Άγιος Ιωάννης ,Άγιος Πέτρος, Άγιος Νικόλαος ,Άγιος Ανδρέας ,Άγιος Βασίλειος,¨Άγιοι Ασώματοι,Άγιος Πανελεήμονας, Άγια Σοφιά ,Άγιος Γεώργιος, Κοσμάς και γέμισαν το τόπο με εκκλησίες και μοναστήρια. Επίσης ονόμασαν «άγιες» πολλές τοποθεσίες .Για το λόγο αυτό ο Πάρνωνας ονομάστηκε και το «Άγιον Όρος» της Νότιας Ελλάδας.
Ο Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης) πριν την επανάσταση του 1821 είχε συνολικά 16 εκκλησίες μαζί με τα γύρω από το χωριό εξωκλήσια ,αυτό λέει κάτι για το σεβασμό των κατοίκων και την ακμή του χωριού για πολλά χρόνια.
Ο ναός του Αγίου Γεωργίου είναι ένας μεταβυζαντινός ναός που βρίσκεται στην κεντρική πλατεία του Αγιάννη, με την μεγάλη πλατάνα. Ο ναός εορτάζει κάθε χρόνο στις 23 Απριλίου στην εορτή του Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου ή την Δευτέρα του Πάσχα (αν το Πάσχα πέφτει μετά την 23η Απριλίου).
Το 1982 ο ναός ορίστηκε με απόφαση του Υπουργείου Παιδείας και Επιστημών ως <<Ιστορικό Διατηρητέο Μνημείο>>, ενώ χαρακτηρίστηκε ως <<Μεταβυζαντινό μνημείο>>.
Σύμφωνα με πολλούς ερευνητές ο ναός του Αγίου Γεωργίου χτίστηκε κατά τον 14ο – 15ο αιώνα, είναι δηλαδή σύγχρονος ή λίγο παλαιότερος από τον ναό του Προδρόμου. Παρόλα αυτά κάποιοι άλλοι θεωρούν τον ναό πολύ παλαιότερο, λόγω της τεχνοτροπίας των αγιογραφιών στο εσωτερικό του.
Ο ναός ήταν αρχικά ξωκλήσι του χωριού , το χωριό ήταν για πολλά χρόνια χαμηλότερα, στο Σουληνάρι και στον Πρόδρομο. Τα σπίτια του Αγιάννη άρχισαν δειλά να ανηφορίζουν στο Σαραντάψυχο προς το ναό του Αγίου Γεωργίου περίπου πριν 250 χρόνια και περισσότερα μετά το 1940 με το άνοιγμα του αυτοκινητόδρομου Άστρους -Τρίπολης.
Ο Αγιάννης ήταν η πρωτεύουσα της Ελλάδος της Προσωρινής Κυβέρνησης της Επανάστασης, από τις 15 Αυγούστου μέχρι την 1 Οκτωβρίου και “ η γειτονιά Σουληνάρι ήταν η μητρόπολη του Αγιάννη”.
Ο ναός του Αγίου Βασιλείου ήταν ένας μεγάλος ναός ο οποίος βρισκόταν στο κάτω μέρος του χωριού και συγκεκριμένα στη θέση Ματθαίουκαι κοντά στην πηγή Σουληνάρι. Ο ναός, ο οποίος αποτέλεσε την μητρόπολη του ναού, καταστράφηκε ολοσχερώς το1826και στη θέση του σήμερα έχει στηθεί ένα λιτό προσκυνητάρι…..“Ο ναός μαζί με την γύρω περιοχή του αποτελούσαν τη μητρόπολη του χωριού, καθώς βλέπουμε ότι στη γύρω περιοχή υπάρχουν πολλά αρχοντικά σημαντικών Αγιαννιτών (όπως του Πέρρου, του Σαρηγιάννη, του Ματθαίου κ.α. (των αδερφών Ζαφειροπουλαίων)) και διάφορες εκκλησίες (Άγιος Ευστράτιος και Άγιος Πέτρος)”
Ο ναός του Αγίου Γεωργίου πυρπολήθηκε δύο φορές από τους Τούρκους κατακτητές το 1687 και το 1826 και επέζησε λόγω της πέτρινης κατασκευής του ,αντίθετα με τους άλλους ναούς του Αγιάννη που κατεστράφηκαν ολοσχερώς από τον Ιμπραήμ το 1826.(Άγιος Βασίλειος, Άγιος Ευστράτιος και Άγιος Πέτρος).
«Τον Μάρτιο του 1687 ο Άγιος Ιωάννης πυρπολείται από τους Οθωμανούς, μαζί με πολλά γειτονικά χωριά όπως η Μελιγού, η Καστάνιτσα, το Κορακοβούνικαι ο Πραστός. Το γεγονός αυτό πληροφορούμαστε από το εξής απόσπασμα: <<Eῖς δέ τούς 1687 μήναν Μάρτιον, ἢλθεν ὀ Μεϊμέτ πασάς διά προσταγής τοῦ σερασκέρη Ἱσμαῆλ πασά ὄπου εὐρίσκετον εἶς την Πάτραν, εἶς ταῖς Τσακωνίαις και μή θέλοντας τά χωρία να τόν προσκυνήσουν, ἐσκλάβωσεν και ἐκαψεν τόν Ἂγιον Ἱωάννην, την Μελιγκοῦ, την Καστάνιτζαν, Κορακοβούνη και Πραστόν, και ἒγινε μεγάλη ζημία τῶν χριστιανῶν>>»
Ο ναός έχει στο εσωτερικό του συνολικά 142 αξιοθαύμαστα εικονογραφήματα ,που κυρίως στα χαμηλότερα οι άγιοι «τυφλώθηκαν» από τα σπαθιά και το μίσος του Ιμπραήμ το 1826. Οι τοιχογραφίες είναι πιθανόν έργα του Αγιαννίτη ιερέα και ζωγράφου Γεωργίου Κουλιδά.
Κοντά στον Αηγιώργη στην κεντρική πλατεία βρίσκεται δίωροφο μακρόστενο οίκημα, με πολεμίστρες, το οποίο, κατά την παράδοση, χρησιμοποιήθηκε ως «Κυβερνείο» για την εγκατάσταση της Επαναστατικής Κυβέρνησης, από 22 Αυγούστου έως 1 Οκτωβρίου 1822. Το χρονικό αυτό διάστημα βεβαιώνεται και από τα Αρχεία των Λαζάρου και Γεωργίου Κουντουριώτη (τ. Α΄, σ. 92 κ.εξ.).
Στη κεντρική πλατεία δίπλα από το ναό για τουλάχιστον τριακόσια χρόνια εγίνοντο τις γιορτές «τρικούβερτα» πανηγύρια και ατέλειωτοι μεγάλοι χοροί με πολλές σειρές «από όλο το χωριό» .Η γιορτή του Αηγιώργη στον Αγιάννη ήταν σπουδαίο πανηγύρι της περιοχής . Οι νέοι στολισμένοι με τα «καλά τους» έφιπποι στα επίσης στολισμένα άλογα τους με τα χρωματιστά κομπολόγια και τις «μαντανίες» γύριζαν τον Αηγιώργη τρεις φορές καμαρώνοντας και λοξοκοιτώντας τις κοπελιές τους και μετά έφευγαν τρέχοντας επιδεικτικά με καμάρι μέχρι του Λαϊνά , για να γυρίσουν πάλι αργότερα αυτή τη φορά πολύ σιγά ακόμα έφιπποι για να επιβεβαιώσουν ότι τους πρόσεξαν όλες και όλοι.
Οι γυναίκες κυρίως οι νέες στολισμένες με τα καλά τους και άλλοι άρχισαν χορεύοντας πηδηκτά , σαν απόγονοι του Παιάνα και του Διόνυσου, σε μεγάλη σειρά τραγουδώντας το διθύραμβο «της Λάμπρως το τραγούδι» επίσης καμαρώνοντας επιδεικτικά « να γυρίζουν το Αηγιώργη» και στο τέλος να αρχίζει ο μεγάλος χορός στη πλατεία , «που χόρευε όλο το χωριό» και ο μπάρμπα Πάνος Κατσιανός με το κλαρίνο , παρώτρυνε έξυπνα με το «αέρα τους πουλάμε» τους άλλους οργανοπαίκτες να παίξουν ασταμάτητα για «να χορέψει ο κόσμος».
«Σαράντα δυό κλεφτόπουλα την Λάμπρω κυνηγάνε
και η Λάμπρω από το φόβο της τ’Αηγιώργη πάει κα τάζει.
Άγιε μου Γιώργη, γλίτω με οχ τουν Κλεφτών τα χέρια.
Να φέρνω λίτρες το κερί κι οκάδες το λιβάνι
με τα βουβαλοτόμαρα να κουβαλάω το λάδι»
Από τις τρεις πλευρές του ναού υπάρχει το φημισμένο «πεζούλι» που εκάθοντο πριν τις καρέκλες «οι άντρες», όταν πήγαιναν στην πλατεία για διασκέδαση και κουτσομπολιό. Στο «πεζούλι» η “Συγλητικό” του Αηγιώργη συνεδρίαζαν οι άρχοντες του χωριού για πολλά χρόνια και το 1822 οι αξιωματούχοι της προσωρινής Κυβέρνησης της Ελλάδος . Αργότερα δίπλα στο «πεζούλι» κάτω από τις μουριές και κάτω απο την μεγάλη πλατάνα τα καλοκαίρια οι παραθεριστές «Αθηναίοι» Αγιαννίτες και οι «Τσιοπέλοι» από το Άστρος, με τα άσπρα πουκάμισα και τις μαγκούρες, στις καρέκλες του καφενείου «Το τρικ» έπαιζαν τάβλι, κολιτσίνα, δηλωτή, ξερή, πρέφα, κουμκάν και τετραγώνιζαν το κύκλο με ατέλειωτες «ιστορίες» όπως « θέλω την ίδια ρέγγα» και την «γίδα με το βιολί» στου Κατσούλη την μουριά. Την δεκαετία του 1950 το κουμκάν ήταν απαγορευμένο τυχερό χαρτοπαικτικό παιχνίδι ,αλλά ο Αγιάννης η το «μικρό Παρίσι» ήταν «ελεύθερη Ελλάδα» γιατί την αστυνομία είχε αντικαταστήσει ο αυτό κυρηγμένος με την προτροπή για πλάκα Αγιαννιτών «Αστυνόμος» Λουφολιάς με το δανεικό καπέλο χωροφύλακα χωρίς την κορόνα ,δεν υπήρχε αστυνομία στον Αγιάννη. Άλλωστε οι Αγιαννίτες μαθητές της σχολής Καρυτσιώτη ήταν αφορισμένοι για τις χαρτοπαικτικές τους ασχολίες από το 1824.
«Κατά τα έτη της Επαναστάσεως του 1821 η σχολή λειτουργούσε με δυσκολίες. Σύμφωνα με έγγραφο του εκπροσώπου του Υπουργείου Θρησκείας την 20η Ιουλίου 1824, οι μαθητές της Σχολής «ἀντί νά καταγίνονται εῖς τήν σπουδήν τῶν μαθημάτων….καταγίνονται ἀπό τήν αὐγήν ἒως τό ἒσπερας καθ’ ἐκάστην μέραν εῖς τό νά παίζουν χαρτιά….ταῦτα πληροφορηθέν τό Ὑπουργεῖον τοῦτο ἐταράχθη και ἐφριξεν !». Έτσι, το Υπουργείο, μαθαίνοντας για την κατάσταση της Σχολής, εξέδωσε έναν αφορισμό προς τους μαθητές.
Μια και αναφέραμε μαγκούρες και άσπρα πουκάμισα παραπάνω ας διευκρινίσουμε. Στο ¨μικρό Παρίσι» η Αγιάννη την δεκαετία του 1960 ερχόντουσαν πολλοί «Αθηναίοι» Αγιαννίτες και οι Αστρινοί «τσιοπέλοι» για να παραθερίσουν. Επίσης οι Αγιαννίτες είχαν για εκατοντάδες χρόνια μεράκι με τα γράμματα και πολλοί νέοι ήταν σπουδασμένοι και επίσης έρχοντο για να παραθερίσουν στο «μικρό Παρίσι». Σχεδόν όλοι φορούσαν άσπρα πουκάμισα και οι περισσότεροι είχαν μαγκούρες « δήθεν να παριστάνουν τους χωρικούς» με τις κλίτσες . Ο γραφικός «τρελλός του χωριού» και «αστυνόμος» Λουφολιάς τους αποκαλούσε μεταξύ άλλων ασπροπουκαμισάκηδες . Τότε έλεγαν στο «μικρό Παρισι» για πλάκα χαρακτηριστικά , «αν πετάξεις μια μαγκούρα θα κτυπήσεις δέκα ασπροπουκαμισάκηδες δασκάλους».
Απέναντι από το Αηγιώργη βρίσκεται η μεγάλη πλατάνα που είχε την μεγάλη ,καλήφωνη και πολύ δυνατή καμπάνα που καλούσε τους Αγιαννίτες στον Αηγιώργη εκατοντάδες χρόνια, που έσπασε περίεργα πρόσφατα .
Ιωάννη Μ. Αρβανίτη – Από τις Πηγές του Λαού μας, τόμος A,Β,Αθήνα1985,1988
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη – Μελέτες Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης προς τιμήν της καθηγήτριας Ελένης Δεληγιάννη-Δωρή. Ο μεταβυζαντινός ναός του Αγίου Γεωργίου στον Άγιο Ιωάννη Κυνουρίας συνοπτική παρουσίαση του μνημείου και του εικονογραφικού προγράμματος, Αθήνα 2010
Ο Αγιάννης πήρε το όνομα του από την μεγαλοπρεπή εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου .Η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου στον Αγιάννη, είναι ένα μεγάλο ιστορικό μνημείο που αξίζει να επισκεφτούμε.
“Σύμφωνα με πολλούς ερευνητές ο ναός του Προδρόμου χτίστηκε κατά τον 14ο – 15ο αιώνα, ενώ κατ’ άλλους χτίστηκε τον 16ο ή 17ο αιώνα, λόγω της τεχνοτροπίας του εσωτερικού του ναού. Σύμφωνα με αναφορά του έτους 1828 ο ναός ήταν ηλικίας 250 ετών, είχε δηλαδή χτιστεί περί το 1578. Πιθανόν όμως να χτίστηκε κατά τα Βυζαντινά χρόνια, καθώς η μορφή του ναού, αλλά και η τοιχοποιία του μοιάζει με πολλά Βυζαντινά μνημεία της περιοχής (όπως η Μονή Λουκούς).”
«Κατά την παράδοση ο Αγιάννης πήρε το όνομα του από την εκκλησία αυτή. Ο Άγιος Ιωάννης αναφέρεται για πρώτη φορά στον Χρονικόν της Αλώσεως του Γεωργίου Σφρατζή το έτος 1435 και άκμασε τα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Η παράδοση για την ίδρυση του χωριού είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το χτίσιμο του ναού του Προδρόμου. Ο Άγιος Ιωάννης ιδρύθηκε από βοσκούς οι οποίοι ανακάλυψαν την πηγή που βρίσκεται σήμερα κάτω από την εκκλησία. Η περιοχή του Αγιάννη ήταν τότε ένα απροσπέλαστο δάσος. Αμέσως μετά την ανακάλυψη, οι βοσκοί άνοιξαν δρόμο μέσα στο δάσος και έχτισαν μία βρύση. Σύντομα οι βοσκοί με τις οικογένειες τους άρχισαν να χτίζουν τις κατοικίες τους γύρω από την πηγή και έχτισαν μία εκκλησία αφιερωμένη στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο. Το γεγονός αυτό συνέβη σίγουρα πολύ πριν το 1435, πιθανόν τα Βυζαντινά χρόνια. (βλέπε ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ – ΜΕΡΟΣ Α’)
Ο μεγαλοπρεπής ναός του Προδρόμου στον Αγιάννη ανακαινίστηκε και έγινε πατριαρχική εξαρχία το 1638.Πολύ σημαντικό έγγραφο της εποχής εκείνης είναι ένα σιγίλλιο του 1638.Σύμφωνα με αυτό το έγγραφο <<ανακηρύσσεται η χώρα του Αγίου Ιωάννου μετά του ομωνύμου ναού σταυροπήγιον>>και οριζόταν <<ινα εις τον ναόν του Αγίου Ιωάννου υπόκειται ο εις το χωρίον ναός του Αγίου Βασιλείου>>.Για την ανακήρυξη αυτή μεσολάβησαν Αγιαννίτες έμποροι που ζούσαν στην Κωνσταντινούπολη.»
Ο επισκέπτης θαυμάζει την υπεραιωνόβια πλατάνα και το άφθονο παγωμένο νερό που πηγάζει ακριβώς κάτω από την εκκλησία και ρέει από πέντε κανάλους, ένας είναι πολύ χαμηλά, σαν να φαίνεται το νερό έρχεται μέσα από την εκκλησία.
Με το άφθονο νερό του προδρόμου “έζησε” το χωριό.Το νέρο την νύκτα πήγαινε στη μεγάλη στέρνα δίπλα στην πλατάνα και όταν γέμιζε η στέρνα οι μυλωνάδες την απολούσαν και το νερό έτρεχε ορμητικά σε ένα μικρό καταρράκτη σε κάθε νερόμυλο και με την δύναμη του νερόυ δούλευαν οι νερόμυλοι. Υπήρχαν τέσσερις νερόμυλοι κάτω από τον πρόδρομο στη σειρά, του Δικαίου η Μακαρούνα , του Κορδώνη, του Παπούλια η Τουρή και του Γαρδικιώτη ,< λέγανε ότι υπήρχε και άλλος νερόμυλος του Γιάννακα αλλά δεν θυμάμαι το κτήριο η ήταν ο ίδιος με του Γαρδικιώτη η ήταν μακρύτερα κάτω από την εκκλησία του Αηλιά και είχε γκρεμιστεί, όποιος θυμάται ας βοηθήσει>. Κάτω κοντά στον Άγιο Δημήτριο στο ρέμμα υπήρχε και ο νερόμυλος του Σταυρούλη. Επίσης στη είσοδο του χωριού άπό το Άστρος μετά την εκκλησία της Αγιάς Παρασκευής υπήρχε και ένας μύλος που δούλευε, όχι με νερό, αλλά με πετρέλαιο του μπάρμπα Λιά Κολοβού.
Ο σούγελος του νερού, το νερό του προδρόμου μεταφερότανε μακρυά για να ποτίζονται τα “περβόλια” και να ζουν οι Αγιαννίτες για πολλούς αιώνες.
Τα καλοκαίρια κάτω από το πρόδρομο ήταν το μισο χωριό στα περβόλια τους, ήταν σαν ένα καθημερινό πανηγύρι, μερικοί τραγουδούσαν η φώναζαν δυνατά για να τους ακούν αυτοί που ήσαν πολύ μακρυά και φυσικά ήταν κα χώρος κοινωνικών επαφών για τις νέες και νέους του χωριού , κάπου έπρεπε να συναντηθούν και να αρχίσουν οι πολιορκίες από τους νέους που τότε είχαν τον πρώτο λόγο. Οι νερόμυλοι αλέθανε τα σιτάρια και ταυτόχρονα την νύκτα ποτίζανε τα περβόλια ακριβώς κάτω από τον πρόδρομο στους “μύλους ” και την ημέρα το νερό πήγαινε στου σούγελο που έφθανε μέχρι το Σουληνάρι στην άλλη άκρη του χωριού. Επίσης το νερό το πηγαίνανε και στο δρόμους, ήταν άφθονο, μέχρι τις βάγιες όπου δεν υπήρχε σούγελος.Oι ποτιστάδες είχαν το πρώτο λόγο ,αλλά βασικά όλοι πήγαιναν με σειρά.
Μετά την πλατάνα και πριν την μεγάλη στέρνα υπήρχε πλυσταριό, που οι γυναίκες έπλεναν τα κλινοσκεπάσματα χράμια και σαίσματα και γενικά τα ρούχα της οικογένειας τους
Πριν μερικά χρόνια ο περίπατος στους “μύλους ” σταματούσε στον δεύτερο νερόμυλο του Κορδώνη, τα βάτα έφθαναν μέχρι τον Αη Λιά απέναντι δεν γνωρίζουμε αν υπάρχει ανοικτό μονοπάτι και μεχρι που φθανει.. Βλέπουμε κάθε χρόνο προσπάθειες των φίλων του χωριού να καθαρίζουν τα μονοπάτια. Στα περβόλια όλοι είχαν λαχανικά ,ντομάτες , κολοκυθάκια, φασολάκια, αγγούρια , μπάμιες,μελιτζάνες αραποσίτια, σταφύλια, καρύδια, κυδόνια, μύγδαλα, μήλα και άλλα φρούτα κάθε είδους.Στη κυριολεξία το χωριό “ζούσε” από τον πρόδρομο. Δεν έχουμε φωτογραφίες από τους νερόμυλους του χωριού και από τα περβόλια τους “Μύλους ”, όποιος έχει κάτι ας βοηθήσει .Η βόλτα στους “Μύλους ” ήταν κάποτε γραφικότατη και οι φίλοι του χωριού το γνωρίζουν και κάτι θα κάνουν,.
Να σημειώσουμε ,ότι δίπλα από εκεί περνάει το μονοπάτι του “Parnon Trail”και θα μπορούν να το επισκεφθούν δεκάδες περιπατητές.
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
“Η δύναμη του νερού χρησιμοποιήθηκε από τον άνθρωπο ως κινητήριος δύναμη των μύλων για τη σύνθλιψη των κόκων των σιτηρών και την παραγωγή αλεύρων.
Ο νερόμυλος ή υδρόμυλος είναι η πρώτη μηχανή παραγωγής έργου που κατασκεύασε ο άνθρωπος με τη χρήση φυσικής, ήπιας και ανανεώσιμης πηγής ενέργειας. Με τη δύναμη που δημιουργεί η πτώση του νερού από ψηλά ή η ροή του και με τη βοήθεια του τροχού, εφεύρεση που άλλαξε την ανθρώπινη ιστορία, κινήθηκαν απλές και στη συνέχεια πολύπλοκες μηχανές, που κάλυψαν τις περισσότερες ανάγκες των προβιομηχανικών κοινωνιών, αντικαθιστώντας στις πρώιμες μηχανές την ανθρώπινη ή ζωϊκή δύναμη (χειρόμυλοι και ζωόμυλοι), κινητήριες δυνάμεις πριν το νερό και τον αέρα.[1]Με τον νερόμυλο και την βοηθεια της μυλόπετρας επίσης άλεθαν το αλέυρι. “
Στο ιστορικό Άστρος Κυνουρίας τα έχουμε όλα . 1) Είμαστε κοντά σε όλα.. 2) Έχουμε τον «ήλιο και την θάλασσα» του Αργολικού, με πολλές μαγευτικές παραλίες. 3) Έχουμε μεγάλη ιστορία και σημαντικότατα αρχαιολογικά μνημεία 4) Έχουμε τον Πάρνωνα , «τα βουνά μας και τα κάστρα μας». 5) Είμαστε το «Άγιον Όρος» της Νότιας Ελλάδας Έχουμε τους γείτονες μας και τις κατάλληλες υποδομές για διακοπές για όλους και για οικογένειες.
Το ιστορικόν Άστρος είναι συνέχεια της αρχαίας πόλης Θυρέας. Η πόλη Θυρέα και αργότερα το πόλισμα Άστρον ήταν στα ενδότερα του κάμπου Θυρέας στην σημερινή τοποθεσία του Άστρους . Το 1823 το Άστρος το βρήκαν εκεί ,«Εν Άστρει τη 29 Μαρτίου 1823 και γ’ της Ανεξαρτησίας »οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης , υπήρχε αναμφισβήτητα και τεκμηριωμένα πολλούς αιώνες πριν το 1823 , η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη» και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος»..
1) Το ιστορικό Άστρος Κυνουρίας δεν είναι το κέντρο του κόσμου, αλλά «είναι κοντά σε όλα και τα έχουμε όλα».
Στον αρχαίο Ελληνικό κόσμο οι Δελφοί ήταν ο ομφαλός της γης.
Η Αθήνα απέχει 170 χλμ, περίπου δύο ώρες ,το αεροδρόμιο περίπου 200 χλμ και το Άστρος έχει το φημισμένο και το καλύτερο Αττικό κλίμα.
Το Άστρος είναι πολύ κοντά στους σπουδαιότερους Αρχαιολογικούς Χώρους και Μουσεία της πατρίδας μας, , που κάποτε όλοι πρέπει να επισκεφτούμε , που εύκολα επισκέπτονται πολλοί φίλοι μας με ημερήσιες εκδρομές από το Άστρος, όταν διαλέγουν το Άστρος για τη βάση των ετήσιων διακοπών τους .
α.Σπουδαιότεροι Αρχαιολογικοί Χώροι και Μουσεία στην Ελλάδα.
Το Παλαμήδι στο Ναύπλιο (33 χλμ,),η Τύρινθα 33 χλμ, οι Μυκήνες( 43 χλμ), το Θέατρο Επιδαύρου( 70 χλμ), η Ολυμπία(170 χλμ), ο Παρθενώνας,η Ακρόπολη και το Μουσείο της Ακρόπολης στην Αθήνα (170 χλμ), οι Δελφοί (288 χλμ) και ο Μυστράς (88 χλμ).
b. Έχουμε κοντά μας εύκολα προσβάσιμα του “Αιγαίου τα νησιά”
c. Έχουμε πολλά ιστορικά και παραδοσιακά χωριά
Οι γείτονες μας Τσάκωνες συνεχίζουν να μιλάνε αρχαία Ελληνικά…,(τα Τσακώνικα είναι αρχαία Δωρική διάλεκτος) . Καλώς ήρθατε στη Κυνουρία > Καούρ εκάνατε ταν Κυνουρία. Τι κάνεις σήμερα? Τσ’ έσ’ ποίου σάμερε ; (Α>Α) Τσ’ έσ’ ποία σάμερε ; (Α>Θ)
2) Ο Αργολικός και οι παραλίες μας
Έχουμε τον «ήλιο και την θάλασσα»του Αργολικού,με πολλές μαγευτικές παραλίες. Είμαστε ένα μαγευτικό «νησί που τα έχει όλα». Ας επαναλάβουμε, έχουμε κοντά μας εύκολα προσβάσιμα του “Αιγαίου τα νησιά”.
Το Άστρος και ο Αγιάννης συνδυάζουν άριστα “το βουνό και τη θάλασσα”και γι αυτό πολλοί προτιμούν το Άστρος για τις διακοπές τους . Η εναλλαγή του τοπίου από το μπλε της θάλασσας στο πράσινο της πεδιάδας και του βουνού, είναι μια ευχάριστη πρόκληση για τον απαιτητικό ταξιδιώτη που βαριέται γρήγορα τα μονότονα σκηνικά.
Το γραφικό “νησί” Παράλιο Άστρος απέχει 4 χλμ από το Άστρος. Το “νησί” , όπως αποκαλούσαν οι παλιοί τον κατοικημένο λόφο, δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από κανένα νησί του Αιγαίου, τα έχει όλα, είναι μόνο 2 ώρες από την Αθήνα και πολύ κοντά είναι “το βουνό” Πάρνωνας και τα παραδοσιακά χωριά του, από το λιμάνι του η πρόσβαση στου “Αιγαίου τα νησιά” είναι εύκολη.
Ο Αργολικός έχει μαγευτικές παραλίες και “ο ήλιος και η θάλασσα” του Αργολικού είναι γοητευτικός, Όποιος δοκιμάζει μια φορά ξαναέρχεται και γίνεται μόνιμος ….Δεν είναι τυχαίο που έχουμε μόνιμους επισκέπτες από Γερμανία, Ιταλία , Γαλλία, Αγγλία και όλη την Ελλάδα. Στην παραλία πόρτες υπάρχει και ο μικρός Γερμανικός οικισμός.!!!
Έχουμε μεγάλη ιστορία και σημαντικότατα αρχαιολογικά μνημεία,που έπαιξαν αναμφισβήτητα καταλυτική σημασία για την οργάνωση και επιτυχία του απελευθερωτικού αγώνα.
α. O «Ιερός Χώρος» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων
Εν τούτω τω τόπω συνήλθεν η Β΄ Εθνική Συνέλευσις των Ελλήνων, 30 Μαρτίου – 18 Απριλίου 1823».
O Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, πρόεδρος του Εκτελεστικού (δηλ.Πρωθυπουργός ) , τέσσερις ημέρες μετά την Εθνοσυνέλευση στο Άστρος σε επιστολή στις 22 Απριλίου 1823 , ένα από τα τελευταία έγγραφα που υπογράφει ως πρόεδρος του Εκτελεστικού ανακοινώνει με «ευχάριστο καθήκον» στους ισχυρούς της εποχής , με ευφυέστατο τρόπο , «με τους καλύτερους οιωνούς» ,σκόπιμα θετικά και πολύ υπεραισιόδοξα περιγράφει την Εθνοσυνέλευση «στο Άστρος». Σαν ηγέτης ,πρώτος, μπροστά έδειχνε το δρόμο, πού έπρεπε όλοι να γνωρίζουν το μεγάλο γεγονός,υπήρχε «η απελευθερωμένη Ελλάδα, «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος»( Σμαράγδη Ι.Αρνανίτη :2023, Ἐν Ἄστρει Ἡ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις, 29 Μαρτίου -18 Απριλίου 1823 , τα γεγονότα – οι πρωταγωνιστές – οι αποφάσεις. Αριστείδης Ν. Χατζής σελ 121).
Στο Άστρος, το 1823 μ.Χ., συνήλθε η Β’ Εθνική Συνέλευση των Ελλήνων, με κύριο σκοπό την αναθεώρηση και τον εκσυγχρονισμό του Συντάγματος το οποίο είχε ψηφιστεί το 1822 μ.Χ., κατά την Α΄ Εθνοσυνέλευση στην Επίδαυρο, για αυτό και ονομάστηκε «Νόμος της Επιδαύρου».
Η χώρα απόκτησε πλέον οριστικό Καταστατικό Χάρτη, ο οποίος ρύθμιζε όλα τα σχετικά θέματα με τη σύσταση και τη λειτουργία του κράτους, των θεσμών και του στρατού. Το αναθεωρημένο Σύνταγμα, εξαιρετικά προοδευτικό και πρωτοποριακό για την εποχή του. Η Συνέλευση, στα πρότυπα των Συνταγμάτων της Γαλλικής Επανάστασης του 1789 μ.Χ., συνέταξε και τη «Διακήρυξη της Β΄ των Ελλήνων Συνελεύσεως». Η συνέλευση απάντησε με την διακήρυξη,στην υφήλιο και τους μεγάλους της εποχής . «Είμεθα αποφασισμένοι να ανεξαρτισθώμεν, ως έθνος αυτόνομον και ανεξάρτητον».” λίγο επίκαιρο σήμερα…..
β. H Σχολή Καρυτσιώτη του Αγιάννη και ο Δημήτριος Καρυτσιώτης
Η σχολή Καρυτσιώτη του Αγιάννη με το παράρτημα της στο Άστρος έπαιξε πρωτεύοντα και καθοριστικό ρόλο για να γίνει ο Αγιάννης πρωτεύουσα της επαναστατημένης Ελλάδος.
Η κτητορική επιγραφή της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη.
«1798 ΕΝ ΜΗΝΙ ΙΟΥΛΙΩ 18 Η ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΑ…..Ο ΤΟΠΟΣ ΟΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΙΕΙΝ’ Η ΑΥΤΟΥ ΠΑΤΡΙΔΑΚΑΡΥΤΣΙΩΤΗΣ ΛΕΓΕΤΑΙ ΠΑΝΤΟΥ Η ΑΥΤΗ ΦΑΜΙΛΙΑ….»»
Ο Δημήτρης Καρυτσιώτης έκτισε την περίφημη σχολή Καρυτσιώτη η “πανεπιστήμιο” στη προεπαναστατική Ελλάδα το 1798 στον Αγιάννη (17 χλμ) και το παράρτημα της σχολής το 1805 στο Άστρος . H προσφορά του στη Θυρεάτιδα Γη και την πατρίδα είναι ανυπολόγιστη.
Η προεπαναστατιμένη Ελλάδα είχε πολλά μικρά “κρυφά” και λίγα φανερά σχολεία. Ένα από τα ελάχιστα φανερά σχολεία ήταν και η περίφημη Σχολή Καρυτσιώτη που είχε κτιστεί το 1798 , 23 χρόνια πριν την Ελληνική επανάσταση και αυτό έχει μεγάλη σημασία. Είχε κτιστεί στο λόφο Κουτρί του Αγιάννη Κυνουρίας και ήταν ένα από τα λίγα “πανεπιστήμια” της προεπαναστατικής πατρίδας μας και οι μαθητές της ήταν από ολόκληρη την ηπειρωτική Ελλάδα και τα νησιά μας. Ο μεγάλος ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης, πανίσχυρος Αγιαννίτης πατριώτης της διασποράς, βρήκε τον τρόπο να επιτρέψουν οι 400 χρόνια κατακτητές Τούρκοι το κτίσιμο και την λειτουργία της σχολής στον Αγιάννη και στο παράρτημα της σχολής Καρυτσιώτη στο Άστρος Κυνουρίας.
γ. Το Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους
Το Αρχαιολογικό Μουσείο του Άστρους στεγάζεται από το 1985 στο κτήριο της σχολής Καρυτσιώτη ( κτίστηκε το 1805) , τοπικού παραδοσιακού ρυθμού, μαντρωμένο με τον πέτρινο τείχο, μαζί με τον προαύλιο χώρο που σώζονται μέχρι σήμερα οι καμινάδες των δωματίων των οικότροφων μαθητών της σχολής και τον επίσης μαντρωμένο χωριστó γειτονικό «Ιερό Χώρο» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων. Διαθέτει επίσης μεγάλο προαύλειο χώρο, ο οποίος έχει μετατραπεί σε αρχαιολογικό πάρκο και έκθεση. Στον προαύλειο χώρο ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει δύο αγάλματα σε ανάκλιντρο, του Ηρώδη Αττικού και της συζύγου του, καθώς και κίονες και κιονόκρανα κορινθιακού ρυθμού.
Ο χώρος εíναι σεμνός, αρμονικός και επιβλητικός, «είναι μουσείο από μόνος του» .
Το εκθεσιακό υλικό του Μουσείου περιλαμβάνει τις εξής συλλογές: Αρχιτεκτονικά μέλη από την Έπαυλη του Ηρώδη του Αττικού στην Εύα (Δολιανά Κυνουρίας), ευρήματα, κυρίως κεραμικά από νεκροταφεία ελληνιστικών χρόνων, μικροαντικείμενα και νομίσματα από διάφορες περιοχές της Κυνουρίας, επιγραφές από διάφορες θέσεις της Κυνουρίας
δ. Άγιος Ιωάννης Κυνουρίας :Το “κυβερνείο” και ο Πάνος (Άκουρος) Ζαφειρόπουλος
Το «κυβερνείο» του Αγιάννη
Aπό τις αρχές το 1821 άρχισαν συζητήσεις μεταξύ των επαναστατημένων για να γίνει ο Αγιάννης η πρωτεύουσα του ελεύθερου Ελληνικού κράτους.Η σχολή Καρυτσιώτη έπαιξε πρωτεύοντα και καθοριστικό ρόλο για να γίνει ο Αγιάννης πρωτεύουσα της επαναστατημένης Ελλάδας από τις 22 Αυγούστου έως την 1 Οκτωβρίου 1822.Το «κυβερνείο» που βρίσκεται πολύ κοντά στη σχολή Καρυτσιώτη του Αγιάννη ήταν η έδρα της κυβέρνησης. . Το χρονικό αυτό διάστημα βεβαιώνεται και από τα Αρχεία των Λαζάρου και Γεωργίου Κουντουριώτη (τ. Α΄, σ. 92 κ.εξ.).
Ο Ιμπραήμ κατέσφαξε και έκαψε ολόκληρο την Πελοπόννησο, αλλά ποτέ δεν μπόρεσε να νικήσει τον Άκουρο , αν και τον είχε αιχμαλωτίσει προσωρινά, ούτε στο κάστρο του Παραλίου Άστρους, κάποιος έπρεπε να αντισταθεί και είναι μεγάλη μας τιμή, αυτός ήταν ο Αγιαννίτης Παναγιώτης Ζαφειρόπουλος (Άκουρος).Από την πυρπόληση της Σχολής διασώθηκαν 1500 βιβλία, τα οποία αρχικά φυλάσσονταν το 1827 στην οικία των Ζαφειροπουλαίων, στο Κάστρο Παραλίου Άστρους. Τα βιβλία σήμερα είναι στο ίδρυμα Ζαφείρη στο Άστρος.
ε. Tο “στρατόπεδο τωνΒερβένων” ,τα ιστορικά Βέρβενα και τα ιστορικά Δολιανά
Η μάχη την 18ην Μαϊου 1821 στα ιστορικά Βέρβενα και στα ιστορικά Δολιανά ματαίωσε τη διάλυση του στρατοπέδου στα Βέρβενα και το σχέδιο των Τούρκων. Επίσης τόνωσε το ηθικό των επαναστατών και άνοιξε το δρόμο για την άλωση της Τριπολιτσάς.
Αναμφισβήτητα το “στρατόπεδο των Βερβένων”έπαιξε καταλυτική σημασία για την οργάνωση και επιτυχία του απελευθερωτικού αγώνα .
Από το “στρατόπεδο των ιστορικών Βερβένων” άρχισε ουσιαστικά και στρατιωτικά η απελευθέρωση της πατρίδας μας.
Έχουμε τον Πάρνωνα, «τα βουνά μας και τα κάστρα μας».
Μεγάλο μέρος της Β. Κυνουρίας, αλλά και φυσικό σύνορο στα δυτικά προς τη Λακωνία είναι η οροσειρά ίου Πάρνωνα. 0 Πάρνωνας ή Μαλεβός διαγράφει μέχρι το μέσον περίπου τα όρια των νομών της Αρκαδίας και Λακωνίας και η νοτιότερη προέκταση της φτάνει μέχρι το ακρωτήριο Μαλέας. Η ονομασία του είναι αρχαιότατη και προέρχεται από την ίδια ρίζα με τις ονομασίες των ορέων Πάρνηθα και Παρνασσός, δηλώνοντας “τη λάμπουσα κορυφή”, από τον ανατέλλοντα ήλιο ή τη σελήνη. Η ψηλότερη κορυφή του είναι η Μεγάλη Τούρλα (1.93Β μέτρα], ενώ στη κορυφογραμμή του υπάρχουν αρκετές βουνοκορφές, που το υψόμετρο τους ξεπερνά τα 1500 μέτρα.
Κάστρα , έχουμε πολλά κάστρα….
« Κεντρικός πύργος Άστρους » , Κάστρο Εστέλλα=Άστρος στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη του Άστρους. Η φωτογραφία είναι από, Αναστάσιος Ι. Μπάλλας ,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών, Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών Άστρος ( σ.209-210 Κάστρο Άστρους ),Κάστρα της Κυνουρίας-Κάστρα της Τσακωνιάς.
Κάστρο Παράλιου Άστρουςή Κάστρο των Ζαφειρόπουλων
5) Μοναστήρια και εκκλησίες,
Είμαστετο «Άγιον Όρος» της Νότιας Ελλάδας
Πάρνωνας: το «Άγιον Όρος» της Νότιας Ελλάδας Δεκάδες τα μοναστήρια του Πάρνωνα, άλλοτε ριζωμένα σε απόκρημνα βράχια, ρίζες της πίστης και της ψυχής του χριστιανισμού και άλλοτε σε υψώματα, ανάταση προς το θείο και το όνειρο. Θεμελιωμένα εδώ και πολλούς αιώνες, αποτελούν ένα πολυσύνθετο κομμάτι της ιστορίας του τόπου, υψηλά δείγματα αρχιτεκτονικής, τόπους ψυχικής ευφορίας και αγαλλίασης, μονοπάτια λύτρωσης κι ελπίδας.
Mοναστήρια του Δήμου Βόρεια Κυνουρίας, αποστάσεις από το Άστρος.
Το ιστορικό Άστρος Κυνουρίας βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας ,εκεί που στο παραπάνω χάρτη διακρίνεται η αρχαία πόλη της Θυρέαςκαι αργότερα το πόλισμα Άστρον , νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες. Ο Αγιάννης απέχει 17 χλμ. από το Άστρος και το Παράλιο Άστρος απέχει 4 χλμ από το Άστρος
Άστρος «Το κλεινόν Άστυ» , Περήφανο και Καμαρωτό, Χρυσήλιο και Ιστορικόν.
Το Άστρος ονομάστηκε από τους κατοίκους της περιοχής Άστυ( Πόλη) , σαν διάκριση με τους γύρω μικρότερους οικισμούς . Άστυ (=πόλη ) ονομάζετο αρχικά στην περιοχή η αρχαία πόλη Θυρέα ,το μητροπολιτικό κέντρο της περιοχής στην αρχαιότητα , όπως αργότερα το Άστρος είναι μέχρι σήμερα. το μητροπολιτικό κέντρο της περιοχής Από την αρχαιότητα έμεινε αδιάκοπα στους κατοίκους το Άστυ (=πόλη) .Οι Αστρεινοί αποκαλούν και σήμερα το οικισμό «Το Kλεινόν Άστυ» . Από το Άστυ, προήλθε Toasti= Toast(r)ι, Toastri και το Astro και συμφωνούμε με την σοβαρά τεκμηριωμένη, λογική και έξυπνη άποψη το όνομα Άστρος προήλθε από το Άστυ=(Τoasti) Toast(r)ι ,Astro (Καραχάλιος, Ι. Κουσκουνάς ,Κ.Χασαπογιάννης ,Ι. Κακαβούλιας, Ν.Φλούδας Θυρεατικα Β. σελ 24,25).
Στη παραπάνω φωτογραφία είναι το “παλιό” δημοτικό σχολείου του Αγιάννη. Οι ντόπιοι το αποκαλούσαν το “παλιο” δημοτικό σχολείο, σε διάκριση με “το καινούργιο” δημοτικό σχολειο που κτίστηκε την δεκαετία του 1960 στη θέση Κουτρί, στη θέση που βρισκότανε η σχολή Καρυτσιώτη που είχε κτιστεί το 1798 και κάηκε το 1826 από τον Ιμπραήμ.
Tο “καινούργιο” δημοτικό σχολειο που κτίστηκε την δεκαετία του 1960 στη θέση Κουτρί, μερικοί καινούργιοι συμπολίτες μας μπερδεύουν δικαιολογημένα “το καινούργιο” με “το παλιό” ,όπως τα αποκαλούν οι ντόπιοι κάτοικοι , γιατί στη θέση αυτή βρισκότανε η σχολή Καρυτσιώτη, που λογικά ήταν το παλιότερο σχολείο.
Στη παραπάνω φωτογραφία παρμένη μπροστά στο παλιό δημοτικό σχολείο το 1958 από τον συμπολίτη μας φωτογράφο και κουρέα Θανάση Κουτίβα; διακρίνεται ο αείμνηστος δάσκαλος μας Λεωνίδας Κολοβός με τους περισσότερους μαθητές του σχολείου, μερικοί απουσίαζαν εκείνη την ημέρα.Μερικοί μαθητές διακρίνονται ξυπόλητοι, τους καλοκαιρινούς μήνες δεν φορούσαμε παπούτσια οι περισσότεροι….. Είμαστε τυχεροί που είχαμε και ένα δάσκαλο, περίπου 60-80 μαθητές μερικοι λένε 100 κάποια χρόνια , που έκανε ότι μπορούσε να μας μάθει γράμματα. Οι γονεις μας αγρότες οι περισσότεροι μεγάλωσαν τα παιδιά τους με πολύ μόχθο ,αγάπη και με τον διακαή πόθο να μάθουν γράμματα και “να αλλάξουν ζωή”. Οι μαθήτές ήταν διαιρεμένοι σε δύο τάξεις , οι μικρές τάξεις και οι μεγάλες τάξεις. Ο δάσκαλος μας όταν έκανε μάθημα στην μία τάξη έδινε γραπτή εργασία στην άλλη τάξη και έστελνε και ένα μεγαλύτερο μαθητή στους μικρότερους να επιβλέπει κάπως…… , πολλές φορές και τον υποφαινόμενο.Μου άρεσε η ιδέα γλύτωνα το μάθημα ,αλλά το κακό ήταν ότι έχανα τα δικά μου μαθήματα , όταν με έστελνε στους μικρούς ,αλλά βρίσκαμε τους τρόπους να τα καλύψουμε… κάπως έτσι μάθαμε γράμματα,υπήρχαν και άλλα χωριά που όλα ήταν χειρότερα.
Το άσχημο του σχολείου με ένα δάσκαλο, ήταν ο δάσκαλός μας έπρεπε να καλύψει ύλη σε διαφορετικές ηλικίες, ας πούμε σε μαθητές 4 τάξεων , για μαθήματα της έκτης επίσης σε μαθητές των άλλων μικροτέρων τάξεων κάτι πολύ δύσκολο ,δεν υπήρχε χρόνος να καλύψει όλα τα μαθήματα όλων των τάξεων. Το καλό ήταν ότι οι μαθητές των μικροτέρων τάξεων παρακολουθούσαν αναγκαστικά τα μαθήματα των μεγαλύτερων τάξεων και αυτό για μερικούς τουλάχιστον ήταν μεγάλη ευκαιρία , μάθαιναν προχωρημένα μαθήματα.
Όλοι είχαμε τα παρατσούκλια μας και το δικό μου ήταν ο “κύριος “, ωραίο παρατσούκλι πράγματι , συνήθως το παρατσούκλι τις περισσότερες φορές είχε σχέση με αυτά που έκανες. Εγώ καμάρωνα…. και έλεγα πάντοτε, σε πολλούς που δεν ήξεραν πως μου βγήκε το παρατσούκλι , ότι ήμουν κύριος σε όλα, πράγματι άνθρωπος του μέτρου και της συναίνεσης για όσους με ξέρουν.…., για αυτό το παρατσούκλι μου ήταν “κύριος “.
Θέλω να ομολογήσω ότι η πραγματικότητα είναι λίγο διαφορετική , όταν πιο μικρός είχαμε δάσκαλο τον αείμνηστο Τάσο Καλφαγιάννη, όταν το σχολείο ήταν ένα με το σχολείο του Άστρους , συνέβη κάπως έτσι. Ο δάσκαλος μας έκανε μάθημα σε μεγαλύτερη τάξη και έκανε μια ερώτηση στην αριθμητική στους μαθητές της μεγαλύτερης τάξης. Εγώ πολύ μικρός πετάχτηκα και είπα.
-Κύργιε… Κύργιε… εγώ να το πώ .Ο δάσκαλος χαμογέλασε και είπε: Πές το “κύργιε”……… Οι μαθητές των μεγαλύτερων τάξεων μου το κόλλησαν αμέσως γιατι πολύ μικρός έμπαινα στα οικόπεδα τους , συντομα όλοι με έλεγαν ο Γιάννης ο “Κύριος” , ξέχασαν το κύργιος…. Δεν θα αναφέρω εδώ τις λεπτομέρειες, ότι αργότερα ένας συμμαθητής μου που δεν είχε τόσο καλό παρατσούκλι σαν το δικό μου ….:) προσπάθησε ανεπιτυχώς να μου το αλλάξει , αλλά όλοι συννέχισαν να με αποκαλούν και σήμερα ο Γιάννης ο “Κύριος ” ………
Καλή η πλάκα αλλά ας πούμε και κάτι ποιό σοβαρό. Δεν είναι τυχαίο ότι και σήμερα πιστεύουμε το “ελληνικό μέτρο”, ο δημοκρατικός διάλογος , η εθνική ενότητα και εθνική συννενόηση είναι οι μονόδρομοι που θα μας βγάλουν γρηγορότερα από το τέλμα από την υπερβολή , τα ψέμματα , το υβρεολόγιο και τις ρετσινιές για όλα.
Οι απλοί πολίτες , όχι οι ειδικοί και οι εππαγελματίες στα κοινά, έχουν και πρέπει να έχουν τον πρώτο λόγο. “Μπορουμε να το κάνουμε, άμα θέλουμε.”
Η κτητορική επιγραφή της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη έμπρακτα διαχρονικά δείχνει τον διακαή πόθο των ηρώων προγόνωνν μας για τα γράμματα, για “να μάθουν τα παιδιά γράμματα και να αλλάξουν την ζωή τους”
«1798ΕΝ ΜΗΝΙ ΙΟΥΛΙΩ 18
Η ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΑ..”
Από το ίδιο σιγίλλιο του 1638 πληροφορούμαστε ότι ο Αγιάννης έγινε πατριαρχική εξαρχία «χάριν βεβαίως τῆς Σχολῆς τοῦ Ἀγίου Ἱωάννου, λειτουργούσης πολλοῦ παλαιότερον». Σύμφωνα, λοιπόν, με το συγκεκριμένο απόσπασμα στον Άγιο Ιωάννη λειτουργούσε σχολείο, πολύ πριν το 1638. Στον Άγιο Ιωάννη, λειτουργούσαν επίσης και «κατώτερα» σχολεία, όπως αυτό του Παπακυριακού και κρυφά σχολεία, αρχικά στο Μετόχι της Μονής Λουκούς, Άγιος Δημήτριος και αργότερα στους νάρθηκες των εκκλησιών του χωριού.
Oι Αγιαννίτες πραγματικά δεν παραδόθηκαν ποτέ στους κατακτητές και για απόδειξη με το τρόπο τους κατάφεραν να κρατήσουν τα σχολεία τους ανοικτά όλη την διάρκεια του τούρκικου ζυγού και διατήρησαν κρυφά και φανερά αναμμένη την φλόγα του έθνους.
Η παραδοσιακή πηγή Σουληνάρι στον Αγιάννη με την πλατάνα της κοντά στο παλιό δημοτικο σχολείο, το Σουληνάρι ήταν το μητροπολητικό κέντρο του Αγιάννη ,κοντά στο Σουληνάρι ήταν η μητρόπολη του Αγιάννη εκκλησία Άγιος Βσίλειος που έκαψε ο Ιμπραήμ.
Ο Αγιάννης ήταν η πρωτεύουσα της Ελλαδος της Προσωρινής Κυβέρνησης της Επανάστασης, από τις 15 Αυγούστου μέχρι την 1 Οκτωβρίου και η γειτονιά το Σουληνάρι ήταν η μητρόπολη του Αγιάννη. “Ο ναός του Αγίου Βασιλείου ήταν ένας μεγάλος ναός ο οποίος βρισκόταν στο κάτω μέρος του χωριού και συγκεκριμένα στη θέση Ματθαίου και κοντά στην πηγή Σουληνάρι. Ο ναός, ο οποίος αποτέλεσε την μητρόπολη του ναού, καταστράφηκε ολοσχερώς το 1826 και στη θέση του σήμερα έχει στηθεί ένα λιτό προσκυνητάρι…..“Ο ναός μαζί με την γύρω περιοχή του αποτελούσαν τη μητρόπολη του χωριού, καθώς βλέπουμε ότι στη γύρω περιοχή υπάρχουν πολλά αρχοντικά σημαντικών Αγιαννιτών (όπως του Πέρρου, του Σαρηγιάννη, του Ματθαίου κ.α. (των αδερφών Ζαφειροπουλαίων) ) και διάφορες εκκλησίες (Άγιος Ευστράτιος και Άγιος Πέτρος)” από τον συμπολίτη μας Γιάννη Δ.Κουρμπέλη
Τα καλοκαίρια όταν “γέμιζε το χωριό”, ερχόντουσαν πολλοί κάτοικοι για διακοπές , στο Σουληνάρι καθημερινά είχαμε πανηγύρι. Είχε πολύ κόσμο 20 – 30 περίπου άτομα, που περίμενε 2-3 ώρες μερικές φορές να έρθει η σειρά του, για να πάρει νερό με τις λαίνες , τις τέσες και τα βαρέλια φορτωμένα στα γαιδούρια. Ήταν μια ευχάριστη κοινωνική εκδήλωση και το κουτσομπολιό από τις γυναίκες “πήγαινε σύννεφο” ,ποιά κοίταξε ποιόν και τα παρόμοια.Πολλές πήγαιναν περισσότερο για το κουτσομπολιό και δηθεν και για νερό με μια μικρή στάμνα. Μερικές φορές ο παππούς μου με έστελνε στη βρύση για “λίγο δροσερό νεράκι “και πήγαινα με μια πολύ μίκρη στάμνα , έξυπνο κόλπο, και οι γυναίκες που περίμεναν να γεμίσουν τα βαρέλια τους με άφηναν πρώτο , αφού “είχα μικρή στάμνα” …, αλλά πιθανώτατα και για μην ακούω το κουστομπολιό.
Στο Σουληνάρι επίσης επήγαιναν παράξενες ώρες για νυφοπάζαρο οι νέοι και οι νέες του χωριού , που αλλού να πήγαιναν.., για νερό πήγαιναν και ήταν πολύ διψασμένοι και όταν ήταν τυχεροί και δεν είχε κόσμο , ένοιωθαν τα πρώτα σκιρτίσματα της καρδιάς . Οι νέοι έκαναν τότε πάντοτε την πρώτη κίνηση , ενδεικτικά με τα παρακάτω..
Από την Σμαράγδη Αρβανίτη.
«Στον Αγιάννη ’ναι ένα νερό, το λένε Σουληνάρι, κι όγοιος πάσχει από έρωτα να πάει να πιει, να γιάνει! Μικρή μου Αγιαννιτοπούλα, μού’ χεις κάψει την καρδούλα».
Και για να μην υπάρχει καμία αμφιβολία συνέχιζαν την πολιορκία τους
«Στον Αγιάννη αγάπησα πέρδικα πλουμισμένη, στον Αγιάννη η καρδούλα μου είναι φυλακισμένη. Αγιαννίτισσα θα πάρω για θα πέσω να πεθάνω!»
Το λίγο νερό που έτρεχε τις νύκτες, όταν δεν έπαιρναν οι κάτοικοι , το μοιραζόμαστε με τον μπάρμπα Θόδωρο Μαγκλή ,για πότισμα των περιβολιών και των δένδρων μας μπροστά στο σπίτι. Υπήρχε μικρό τσιμεντένιο αυλάκι και δική μας μικρή στέρνα που είχε φτιάξει ο “πολυμήχανος” παππούς μου. Στο περιβόλι είχαμε ντομάτες, κολοκυθιές, φασολάκια, αγγουριές , μελιτζάνες, μπάμιες, αραποσιτιές ,ακόμα ποτίζαμε και την μεγάλη κληματαριά περίπου 30-40; μέτρα που έκανε ωραία σταφύλια , εφτακύλια, αετονύχια και τα κόκκινα αγιοδημήτρη , και τις συκιές μας ,πως να μην αγαπάς το Σουληνάρι…
Είμαστε τυχεροί που το σπίτι μας ήταν κοντά στο Σουληνάρι.Η μητέρα μου τις νύκτες, που δεν είχε πολύ κόσμο, κουβάλαγε νερό με τις τέσες και τους ντενεκέδες για πλύσιμο των ρούχων και γέμιζε τα δύο καζάνια που ήταν στη αυλή μας κάτω από τις μουριές, πότε πότε βοήθαγα και εγώ. Μια φορά ο δάσκαλος μας Τάσος Καλφαγιάννης μας έκανε επιθεώρηση στο σχολείο για καθαριότητα , θα ήμουνα τότε 7-8 χρονών. Οι περισσότεροι πηγαίναμε στο σχολείο ξυπόλητοι . Όταν έφθασε σε μένα μου είπε να πάω σπίτι να πλύνω τα πόδια μου. Τρέχω σπίτι μας και βουτάω τα πόδια μου μέσα στα καζάνια που είχαν το νερό για πλύσιμο. και δρόμο για το σχολείο, η μάννα μου φώναζε από πίσω “τουρκόπουλο” μου χάλασες το νερό. Πάω στο σχολείο τα πόδια μου όπως ήταν βρεγμένα γέμισαν σκόνη , γκαβαλίνες του δρόμου και όταν με είδε έτσι ο δάσκαλος γέλασε ασταμάτητα, μπράβο τα έπλυνες ωραία, αλλά την άλλη φορά να στα πλύνει η μάννα σου
Ακριβώς πάνω από το Σουληνάρι ήταν το σπίτι ου Τσαρουχά που ερχότανε τα καλοκαίρια , ήταν πολύ ηλικιωμένος στα 80, και έπαιζε μουσική ασταμάτητα και τα μεσημέρια με ένα μουσικό όργανο που το δούλευε με τα πόδια, λατέρνα; δεν ήξερα το όνομα του. Στη ταράτσα του σπιτιού αυτου μια φορά γύρω στο πάσχα , ο τσαρουχάς δεν είχε έρθει ακόμα, όλα τα παιδιά της γειτονιάς < κορίτσια και αγόρια> είχαμε πάρτυ και χορέβαμε, ήμουνα πολύ μικρός , ξαφνικά οι χορευταράδες αθέλητα μέ εσπρωξαν κάτω από την ταράτσα στο Σουληνάρι, αλλά σκληρό καρύδι δεν έπαθα τίποτα, είχα συνηθισει τις κακουχίες.Mια φορά το μουλαρι μας με πήγαινα σούρνωντας στο χώρο του ναού Άγιου Βασίλη αρκετά μέτρα και η αδερφή μου έτρεχε να με πιάσει από πίσω, έπεσα απο το μουλάρι και μπερδεύτηκα με τις τριχιές του σαμαριού ,φαίνεται με γλύτωσε εκείνη την φορά ο Άγιος Βασίλης.. Άλλη μια φορά είχα ισιώσει το αγκονάρι του Σουρλή στο πηγαδάκι με το κεφάλι μου ,έχω τα σημάδια ακόμα, όταν κόπηκε η ίγκλα της γαιδούρας μας η μου την έκοψε κάποιος… και με γκρέμισε.Τι λέγαμε “τσουλάφτρα” γιατί είχε στραβό ένα αυτί , και την πότιζα τουλάχιστον δέκα φορές την ημέρα στο Πηγαδάκι που ήταν λίγο πιο μακρυά από το Σουληνάρι , αλλα την πήγαινα για να απολαύσω την καβάλα , τρέχοντας το αραβάνι η το κορκόκι , η και τα δύο μαζί, δεν θυμάμαι πως τα λέγαμε.
Μιά και μιλάμε για αραβάνι και κορκόκι, το καλύτερο ήταν όταν κουβαλούσα μόνος μου τα δεμάτια από τα χωράφια μας στον “κακολέο” με τα μουλάρια μας. την ρούσα και την κόμπρα. Μου τα φόρτωνε ο πατέρας μου και με περίμενε στα χωράφια μας , και εγώ τα κατάφερνα να ξεφορτώσω και να τα βάλλω με κόπο ψηλά στη θεμωνιά μας . Στο γυρισμό απολάμβανα το αραβάνι, άσε μια φορά μου τα γύρισε η κόμπρα φορτωμένη με λημάρια στο ξεροκάμπι και έκοψα την ίνγλα με ληθάρια και γύρισα πίσω άπρακτος και φοβισμένος, αλλα ο πατέρας μου με υποδέχτηκε με χαμόγελο, όπως έκανα πάντοτε.
Είχαμε και τότε τα πολιτικά μας . Μια φορά η μάννα μου ,πάνω από το φούρνο μας στη συκιά, είχε πιαστεί από τα μαλλιά με την γειτόνισσα με πολλά γαλλικά… γιατί η γειτόνισσα ήθελε να αφήσουμε το γέρο Καπύλα , αδερφό του παππού μου, να ψηφίσει το κόμμα της . Εγώ πολύ μικρός καθόμουνα με το γέρο Καπύλα, μπάρμπα Κώστα Κουρόγιωργα, στο χαγιάτι μας , αυτός δεν μπορούσε να κινηθεί γιατί ήταν σακάτης, είχε πέσει από την κληματαριά του στην πεζούλα με τα ληθάρια πίσω από το σπίτι μας ,και απολαμβάναμε το θέαμα , ήταν καμιά δεκαριά γυναίκες και άντρες που προσπαθούσαν να τις χωρίσουν, αλλά βάσταγαν γερά τα μαλλιά τους.. Νάτος και ο μπάρμπα Γιάννης Σταθόγιαννης, σχεδόν μπουσιουλώντας ήταν πολύ μεγάλης ηλικίας, πάνω απο την στέρνα μας στην ακρη του δρόμου προς το Σουληνάρι ερχότανε με την μεγάλη μουστάκα του και τα άσπρα μαλλιά με μια μαγγούρα ψήλα και φώναζε δυνατά ωωωπππ ωπππ.. δεν θυμάμαι άμα έφτασε σε επαφή ,γιατί θα τον σπρώχναμε κατα λάθος οι εμπλεκόμενες , η γειτόνισσα ήταν θεριό, και θα έμενε επιτόπου. Ευτυχώς κείνη την ώρα ξαγνάντησε ο Παγιός , ερχότανε από το Σουληνάρι , θα ήταν στο ξεροκάμπι , καβάλλα σε ένα άλογο με επίσης μεγάλη μουστάκα και άσπρα μαλλιά , με το τσεμπέρι στο κεφάλι σαν φέσι δεμένο και τις σκούρες φουστανέλλες του και πίσω του με πολλα μουλάρια φορτωμένα με τα πόδια καμιά δεκαριά υπηρέτες Αγιοπετρίτες . Θέλεις από σεβασμό στον Παγιό για να περάσει η βαρέθηκαν το ξεμάλιασμα σταμάτησε η μάχη , και οι εμπλεκόμενες αποσύρθηκαν συνεχίζοντας τα Γαλλικά τους , και ο μπαρμπα Καπύλας έκανε το σταυρό του..
“Το πρώην σπίτι του Παναγιώτη Γιαννούκου (Παγιού), ευεργέτη της κοινότητας Άστρους. Το αρχοντικό αυτό άνηκε στον Αγιαννίτη προεστό και φιλικό Πάνο Σαρηγιάννη. Ο Πάνος Σαρηγιάννης ήταν μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες που έχει αναδείξει ο Άγιος Ιωάννης. Ήταν γαμπρός του επίσης προεστού Αναγνώστη Παπάζογλου, πρωτεργάτης του αγώνα, με ενεργό συμμετοχή στην εΒρίσκεται στο κάτω μέρος του χωριού, ανάμεσα στο Παλιό Σχολείο και στην πηγή Σουληνάρι. Λίγα μέτρα χαμηλότερα υπήρχαν τα ερείπια του Αγίου Βασιλείου, πάλαι ποτέ μητροπόλεως του Αγίου Ιωάννη, που καταστράφηκε ολοσχερώς από τον Ιμπραήμ το 1826. Το οίκημα αυτό έχει μεγάλο μέγεθος και εντυπωσιακό θόλο. Δίπλα σε αυτό το σπίτι υπάρχουν τα αρχοντικά του Πέρρου και του Ματθαίου”, από τον συμπολίτη μας Γιάννη Δ.Κουρμπέλη
“Το αρχοντικό της οικογένειας Κουρόγιωργα – Φουρλίγκα στον Άγιο Ιωάννη. Βρίσκεται στη θέση «Ελαγός – Άγιος Βασίλειος», κοντά στην πηγή Σουληνάρι. Εδώ στεγάστηκε επί Τουρκοκρατίας κατώτερο σχολείο του χωριού”
Όταν ο Ιμπραήμ στη επανάσταση το 1826 κατέκαψε την πατρίδα μας και την σχολή Καρυτσιώτη στο κουτρί στον Αγιάννη , επίσης τότε δεν υπήρχε κράτος και οι πολιτικοι μας έτρεχαν αναγκαστικά στα βουνά για να σωθούν. Οι πρόγονοί μας, οι άνθρωποι του μόχθου και της καθημερινότητας, δεν λύγισαν ούτε παραδόθηκαν . Έκαναν ότι μπορούσαν μέσα στις στάχτες για να πούν με τον τρόπο τους το κράτος είναι εδώ , όπως προσέφεραν ακόμα τα σπίτια τους για να χρησιμοποιηθούν για σχολεία ,αφού το σχολείο του τόπου της είχε καεί.
Το σπίτι μας ήταν σχετικα μεγάλο , είχε μεγάλο χαγιάτι μπροστά και ξύλινο μπαλκόνι προς τα κάτω που βρισκότανε το αλώνι μας σύνορα με τον χώρο του Άγιου Βασίλη .Είχε μεγάλο λινό περίπου 25 τ.μ. κάτω από το χαγιάτι που πάταγαν τα σταφίλια τραγουδώντας οι μερακωμένοι από το κοκκινέλι πατητάδες , ο παππούς μου Μιχάλης Στραβοσογιάς ήτανε πάντοτε μπρόστα για τέτοια, τους τραίλενε με τις ιστορίες του, Γνωρίζοντας τον χώρο υποθέτω ο λινός να ήταν η αίθουσα του σχολείου το 1826.Όταν τελείωναν με την τσιπουριά εμείς περιμέναμε με χαρά να παίξουμε με τα τσίπουρα, αλιβόμαστε και κοιλιόμαστε μέχρι το αλώνι. Είχε και το υπόγειο ,περίπου 20 τ.μ. κάτω απο το χειμωνιάτικο, που ήταν κάτι σαν κρυψώνας αφού υπήρχε καταρράκτης με κάθετη σκαλίτσα από το χειμωνιατικο, και τα ληθάρια από τον τοίχο που έκτιζαν γρήγορα σε ώρα ανάγκης η στην κατοχή την μικρή εσωτερική πόρτα για να μην φαίνεται τίποτα παρα μόνο τοίχος , είναι ακόμα μεσα στο κατόι μας. Έπρεπε να ξέρεις να βρείς τον σκεπαμεσμένο κάτω από το σεντούκι και μια κουρελού καταρράκτη για να μπεις στο υπόγειο. Τη δεκαετία του 1950 είχαμε στο υπόγειο δύο μεγάλα βαρέλια για κρασί , για περίπου δώδεκα βαρέλλες κρασί, δύο μέτρα μήκος και σχεδόν δύο μέτρα ύψος, που έμπενα όρθιος μέσα για να τα καθαρίσω το φθινόπωρο. ένα υπάρχει και σήμερα. Στο γειτονικό σπίτι του Καπύλα, παλιά του Ματθαίου , υπήρχε ανάλογος κρυψώνας που μερικοι έλεγαν ότι έφθανε στο κρυψώνα του προδρόμου???. Πρίν έρθουν οι θεριστικές μηχανές το αλώνι μας το χρησιμοποποιουσαν γαι αλώνισμα πολλοί γείτονες , θυμάμαι και 20; θεμωνιές τριγύρω. Το καλό ήταν για διασκέδαση κοιμόμαστε πάνω στις θεμωνιές και αγούγαμε τα βράδυα τις ιστορίες για τα φαντάσματα και τις νεράιδες από τα μεγαλύτερα γειτονόπουλα. Χορτάγαμε ντουένι όταν αλωνίζαμε , που έσερναν τα μουλάρια και τα άλογα τριγύρω , και πολλες φορές σερνόμαστε πίσω από το ντουένι στα άχυρα, αλλά έπρεπε να ήσουνα πολύ γρήγορος άμα έπεφτες γιατί θα σε πατούσαν τα μουλάρια , για αυτό ο θείος μου Κωστας Κουρόγιωργας μας κυνήγαγε με την βίτσα , δερμάτινο λουρι. λέγοντας “λούτιες ” φευγάτε θα σαν πατήσουν τα μουλάρια. Μπρόστα από το σπίτι μας ήταν το Σουληνάρι, από κάτω στα σύνορα με το αλώνι ο χώρος του Άγιου Βασίλη, πίσω στη σειρά τα αρχοντικά του Ματθαίου, τα Μπαρλέικα, του Παγιού, του Πέρρου , μετά δύο σπίτια , μετά το παλιό δημοτικό σχολείο και πιο πέρα η γειτονιά του Προδρόμου ,άλλα σπίτια και ο Πρόδρομος. Αυτή ήταν η γειτονιά Σουληνάρι.
Το αρχοντικό του Ματθαίου με το ιδιόμορφο μεγάλ φουγάρο του ,που είχε την υπόγεια μεγάλη κρύπτη ,σήμερα ιδιοκτησίας Καπύλα ( απόγονοι Κώστα Κουρόγιωργα).
“Σύμφωνα με τον ιστοριοδίφη Νικόλαο Ι. Φλούδα, ο οποίος διέσωσε την σχετική Αγιαννίτικη παράδοση, μετά την πυρπόληση της Σχολής Καρυτσιώτη από τον Ιμπραήμ πασά, οι μαθητές διδάσκονταν στο υπόγειο του αρχοντικού αυτού καθώς και του γειτονικού αρχοντικού του Φουρλίγκα (Γρηγορίου Κουρόγιωργα).”
Πισω απο το αρχοντικό του Πάνου Σαρηγιάννη βρίσκεται το αρχοντικό του Πέρρου
Την δεκαετία του 1950 ήταν ώμορφα στο χωριό. Υπήρχε η άριστη κοινωνική επαφή και ο αμοιβαίος σεβασμός με όλους και για όλα , στα πανηγύρια, στις εκκλησιές, στην καθημερινή ζωή στα περβόλια του προδρόμου και στο Σουληνάρι , στις χαρές και στις λύπες.Τους μεγαλύτερους τους σεβόμαστε , όλοι ήταν μπαρμπάδες και θειάδες ( θείοι και θείες ).
Στις γιορτές φοράγαμε τα “καλά” μας , πηγαίναμε στην εκκλησία και στους χορούς, που χόρευαν όλοι στη πλατεία ,άμα είχαμε και καμιά δραχμή πίναμε και μια πορτοκαλάδα. Είμαστε χαρούμενοι και ευτυχισμένοι για ότι είχαμε και ούτε ξέραμε καλύτερα, ούτε θέλαμε να ξέρουμε. Τα είχαμε όλα και ήταν αρκετά , μόνο λεφτά δεν είχανε αλλά δεν τα χρειαζόμαστε…..
Προσωπικά δεν ένοιωθα άνετα στις γιορτές και τις μεγάλες φασαρίες με τα στολίδια και με τα “καλά” μου. Ένοιωθα καλύτερα και προτιμούσα να πήγαινα αραβάνι την “τσουλάφτρα” για πότισμα και να παίζω με τα γειτονόπουλα με τα τσίπουρα , τα ληθάρια και τα χώματα στο Σουληνάρι.
Χαιρετίζουμε τους φίλους συμπατριώτες Αστρεινούς και Αγιαννίτες . Σήμερα είναι μεγάλη μας χαρά που νοερά βρισκόμαστε μαζί σας . Θέλουμε να θυμίσουμε με δυό λόγια, αυτά που δεν πρέπει να ξεχνάμε και πρέπει να τα λέμε συχνά στα παιδιά και στα εγγόνια μας
Το ιστορικό Άστρος και ο ιστορικός Αγιάννης είναι μιά κοινότητα για περισσότερα από χίλια χρόνια.
Οι Αγιαννίτες δεν παραδόθηκαν ποτέ στους Τούρκους κατακτητές και στο Αγιάννη λειτουργούσαν μυστικά και φανερά σχολεία καθ όλη την διάρκεια της σκλαβιάς. Από το σιγίλλιο του 1638 πληροφορούμαστε ότι ο Αγιάννης έγινε πατριαρχική εξαρχία «χάριν βεβαίως τῆς Σχολῆς τοῦ Ἀγίου Ἱωάννου, λειτουργούσης πολλοῦ παλαιότερον». Σύμφωνα με το συγκεκριμένο απόσπασμα στον Άγιο Ιωάννη λειτουργούσε σχολείο, πολύ πριν το 1638. Στον Άγιο Ιωάννη, λειτουργούσαν επίσης και «κατώτερα» σχολεία, όπως αυτό του Παπακυριακού και κρυφά σχολεία, αρχικά στο Μετόχι της Μονής Λουκούς, Άγιος Δημήτριος και αργότερα στους νάρθηκες των εκκλησιών του χωριού.
Ο μεγάλος ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης <1741-1819> γεννήθηκε στον Άγιο Ιωάννη <Αγιάννη > και κατά την Αγιαννίτικη παράδοση, έφυγε “με το ένα τσαρούχι”Το 1798 έχτισε την μεγαλοπρεπή και «καλλιμάρμαρο» Σχολή Καρυτσιώτη στον λόφο Κουτρί στον Αγιάννη και το 1805 έχτισε στο Άστρος το παράρτημα της Σχολής του Αγίου Ιωάννη. Η σχολή αυτή, λειτούργησε κατά τα έτη 1798 – 1826 και απέκτησε μεγάλη φήμη, καθώς στη Σχολή Καρυτσιώτη, συνέρρεαν μαθητές από διάφορα μέρη της ηπειρωτικής Ελλάδας και των νησιών μας.
Η φημισμένη σχολή Καρυτσιώτη έπαιξε καταλυτικό ρόλο για την τοπική κοινωνία και έπαιξε πρωτεύοντα και καθοριστικό ρόλο για να γίνει ο Αγιάννης πρωτεύουσα της επαναστατημένης Ελλάδας και για να γίνει η Β’ Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων στο Άστρος το 1823.
Οι “καλαμαράδες ” Αστρεινοί , από τα καλαμάρια που χρησιμοποιούσαν για να γράφουν στη Σχολή ,προσέφεραν πολλά στη πατρίδα εκείνες τις δύσκολες για το έθνος μας στιγμές που όλα εκρέμοντο από μια κλωστή για να μην πνιγεί η επανάσταση στο αίμα. Αλλά πριν την Εθνοσυνέλευση είχε προηγηθεί το καταλυτικό χτίσιμο της Σχολής Καρυτσιώτη. Το Άστρος επιλέχθηκε τελικά για την Εθνοσυνέλευση ως «τόπος του Έθνους», δηλαδή τόπος ουδέτερος.
Οι πλερεξούσιοι , ο Κολοκοτρώνης , Κ.Ζαφειρόπουλος και άλλοι ετίμησαν με τον καλύτερο τρόπο το μεγάλο εθνικό ευεργέτη μας Δημήτριο Καρυτσιώτη “Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου του Καρυτσιώτου», λέει η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης.
Ευχαριστούμε τον συμπολίτη μας από την διασπορά, από Τορόντο Καναδά, Νίκο Μπάρλα για την δωρεά και το Εξωραϊστικό Σύλλογο Αγιάννη , που προβάλλει ασταμάτητα και έμπρακτα το τόπο μας.
Ο μεγάλος ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης γεννήθηκε στον Άγιο Ιωάννη <Αγιάννη > και κατά την Αγιαννίτικη παράδοση, έφυγε “με το ένα τσαρούχι”.Το 1798 έχτισε την μεγαλοπρεπή και “καλλιμάρμαρο” Σχολή Καρυτσιώτη στον λόφο Κουτρί στον Αγιάννη στην οποία φοιτούσαν νέοι από τον Άγιο Ιωάννη , από ολόκληρη την ηπειρωτική Ελλάδα και τα νησιά μας και το 1805 έχτισε στο Άστρος το παράρτημα της Σχολής του Αγίου Ιωάννη.
“Χαρακτηρίζομεν ως αρχαιολογικόν χώρον την περιοχήν ”Κουτρί” του χωρίου Άγιος Ιωάννης Κυνουρίας, θερινήν έδραν του Άστρους, ένθα ελειτούργησεν η ιστορική σχολή Καρυτσιώτη εν έτει 1798”.
«1798ΕΝ ΜΗΝΙ ΙΟΥΛΙΩ 18
Η ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΑ
ΤΙ ΕΣΤΗΚΑΣ ΘΑΜΒΟΥΜΕΝΟΣ ΦΙΛΕ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΜΕ ΑΠΟΡΙΑΝ ΜΥΣΤΙΚΗΝ ΖΗΤΕΙΣ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥΝΑ ΜΑΘΕΙΣ ΝΑ ΒΕΒΑΙΩΘΕΙΣ ΤΙ ΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΜΟΥ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΜΕ ΕΠΡΟΣΤΑΤΕΥΣΕ ΚΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΚΑΜΩΜΑ ΜΟΥ
ΕΙΜΙ ΟΙΚΙΑ ΤΩΝ ΜΟΥΣΩΝ, ΚΕΙΝΩΝ ΤΟΥ ΕΛΙΚΩΝΟΣΣΧΟΛΕΙΟΝ ΟΝΟΜΑΖΟΜΑΙ ΤΟΥ ΤΡΕΧΟΝΤΟΣ ΑΙΩΝΟΣΣΟΦΙΑΝ ΕΠΑΓΓΕΛΟΜΑΙ ΑΦ’ ΗΣ ΟΥΔΕΝ ΓΛΥΚΕΙΟΝΤΟΙΣ ΝΕΟΙΣ ΧΡΗΣΙΜΩΤΕΡΟΝ ΤΩ ΑΝΑΓΚΑΙΩ ΒΙΩ
ΕΚ ΒΑΘΡΩΝ ΑΝΑΓΕΡΘΗΚΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΝΥΝ ΑΙΩΝΑΤΟ ΕΤΟΣ ΜΟΥ ΔΙΔΑΣΚΕΣΑΙ ΑΜΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑΝΟ ΚΤΗΤΟΡ ΟΠΟΥ Μ’ ΕΚΑΝΕΝ ΟΙΚΟΝ ΤΟΥ ΕΛΙΚΩΝΟΣΕΙΝ’ Ο ΚΛΕΙΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΓΟΝΟΣΚΑΙ ΤΗΣ ΚΑΝΕΛΛΑΣ ΕΙΝ’ ΥΙΟΣ ΑΝΑΘΡΕΜΜΑ ΚΑΙ ΠΟΝΟΣ
Ο ΤΟΠΟΣ ΟΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΙ ΕΙΝ’ Η ΑΥΤΟΥ ΠΑΤΡΙΔΑΚΑΡΥΤΣΙΩΤΗΣ ΛΕΓΕΤΑΙ ΠΑΝΤΟΥ Η ΑΥΤΗ ΦΑΜΙΛΙΑΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΤΟΥΤΟ ΕΓΙΝΕ ΑΥΤΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝΚΑΙ ΕΙΣ ΨΥΧΙΚΗΝ ΒΟΗΘΕΙΑΝ ΑΥΤΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΤΟΚΕΩΝ
ΟΣΟΙ ΛΟΙΠΟΝ ΕΜΒΑΙΝΕΤΕ Μ’ ΟΛΗΝ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΝΠΑΡΑΚΑΛΕΙΤΕ ΤΟΝ ΘΕΟΝ ΤΗΝ ΑΝΩ ΒΑΣΙΛΕΙΑΝΝ’ ΑΞΙΩΘΗ ΝΑ ΧΑΙΡΕΤΑΙ ΟΜΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΤΟΥΕΙΝ ΤΑΙΣ ΑΥΛΑΙΣ ΤΟΥ ΑΒΡΑΑΜ ΚΟΛΠΟΥΣ ΤΟΥΣ ΕΔΙΚΟΥΣ ΤΟΥ, ΑΜΗΝ
Η ΣΥΝΔΡΟΜΙΝ ΑΠ΄ΕΓΙΝΕΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΟΙΚΟΔΟΜΗΝ ΜΟΥΠΡΟΚΟΠΙΟΝ ΤΟΝ ΘΥΤΗΝ ΜΟΥ ΦΙΛΟΝ ΚΑΙ ΕΡΑΣΤΗΝ ΜΟΥΓΝΩΡΙΖΕΙ ΤΟΝ ΑΝΙΨΙΟΝ ΤΟΥ ΑΝΩ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ Δ’ ΥΙΟΝ ΚΥΡΙΟΝ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ»
Δείτε τον σύνδεσμο για περισσότερα για το μεγάλο ευεργέτη μας.
Ο Αγιάννης ήταν η πρωτεύουσα της Ελλάδος της Προσωρινής Κυβέρνησης , από τις 15 Αυγούστου μέχρι την 1 Οκτωβρίου το 1822 και «η γειτονιά το Σουληνάρι ήταν η μητρόπολη του Αγιάννη», όπως μας λέει ο συμπολίτης μας Γιάννης Δ.Κουρμπέλης. Αυτά τα θυμίζουμε γιατί διαβάσαμε σε μια ιστοσελίδα της Κυνουρίας με ειδικότητα τον τουρισμό «Το χωριό διαθέτει πολλά παραδοσιακά σιντριβάνια, όπως το Σούλουναρι»!!! διαβάσετε σωστά……
Το χωριό είχε συνολικά 16 εκκλησίες μαζί με τα γύρω από το χωριό εξωκλήσια , αυτό λέει κάτι για το σεβασμό των κατοίκων και την ακμή του χωριού για πολλά χρόνια.
Κλεισμένοι μέσα διαβάζουμε και μαθαίνουμε καθημερινά. Στην ιστοσελίδα https://visitkynouria.gr/el/ ρίξαμε μια ματιά για ότι μας ενδιαφέρει και σχεδόν πάθαμε δεύτερο εγκεφαλικό….Έχουμε συνηθίσει να κουνάμε τα χέρια μας και ζητήσαμε να διορθωθούν τα αυτονόητα και μεταξύ άλλων πήραμε την απάντηση, έλεος πιά.
“δεν βγαζουμε κατι απο το κεφαλι μας αλλα καπου ειναι γραμμενα ολα αυτα και εμεις αντλουμε στοιχεια και κειμενα….για εσας λαθος για καποιους αλλους τοσα χρονια σωστα”
Το ιστορικό Άστρος , η πρωτεύουσα του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας, υπάρχει τουλάχιστον για επτακόσια χρόνια και φαίνεται μερικοί «ανόητοι επαρχιώτες» που αυτοπυροβολούνται, ηθελημένα η άθελα δεν γνωρίζουμε ,προσπαθούν να το σβήσουν οριστικά. Απορούμε γιατί να υπάρχει τέτοια στραβομάρα και κουταμάρα, αλλά θα βρούμε το τέλος και τελικά θα το μάθουμε. Απορούμε γιατί μία ιστοσελίδα για τον τουρισμό με όνομα σχετικό με την Κυνουρία «ξέχασε» την πρωτεύουσα του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας , και δεν αναφέρει ουσιαστικά σχεδόν τίποτα για το Άστρος, όπως επίσης την ξέχασε και ο δήμος μας στην ιστοσελίδα του οκτώ χρόνια. Φαίνεται όλα αυτά είναι τυχαία….. αλλά δύσκολο να το χάψουμε.
Οι αναγνώστες μας ας διαβάσουν τα παρακάτω και ας βγάλουν τα δικά τους συμπεράσματα, εμείς έχουμε βγάλει τα δικά μας.
Είναι η δουλειά του δήμαρχου μας και του προέδρου της κοινότητος μας να πούνε ξάστερα και βροντερά στην visitkynouria.gr να κάνουν τα αυτονόητακαι αν δεν τα κάνουν να βρουν τον τρόπο να τους πείσουν, αν υπάρχει θέληση υπάρχει και ο τρόπος. Εμείς θα περιμένουμε και αν δεν δούμε πρόοδο τελικά θα βρούμε τον τρόπο, μας έμαθε το ΥΠΠΟΑ τον τρόπο.
Σας παρακαλούμε διαβάσατε προσεκτικά τα παρακάτω είναι και για το ιστορικό Άστρος και για το Παράλιο Άστρος.
Άστρος – Παράλιο Άστρος
«Ένα από τα πιο διάσημα θέρετρα της Πελοποννήσου, με μεγάλη ανάπτυξη λόγω της μικρής απόστασης από την Αθήνα και τις μεγάλες πόλεις της Πελοποννήσου
Ενδεικτικά: 165χλμ από την Αθήνα και 49χλμ από την Τρίπολη.
Έχει αναπτύξει τουριστικές υποδομές για κάθε γούστο, κρυστάλλινες παραλίες και θαλάσσια σπορ.
Μπορείτε να το επισκεφθείτε όλο το χρόνο, ιδανικό για Σαββατοκύριακα.
Εκεί μπορείτε να βρείτε ένα ιστιοπλοϊκό κέντρο και να επισκεφθείτε τα χωριά της Κυνουρίας και τα νησιά του Αργοσαρωνικού.
Το γραφικό φυσικό λιμάνι είναι εκπληκτικό.
Επάνω από το λιμάνι στέκετε επιβλητικά το κάστρο του ¨νησιού” με απίστευτη θέα στον Αργολικό κόλπο.
“Νησί” ονομάζεται τμήμα της πόλης που είναι χτισμένο στην πλευρά του λόφου προς το λιμάνι.
Τα σπίτια της περιοχής έχουν διατηρήσει το παραδοσιακό τους χρώμα και στην κορυφή υπάρχει το γνωστό μεσαιωνικό κάστρο.
Κάθε καλοκαίρι στο τοπικό θέατρο λαμβάνουν χώρα πολλά πολιτιστικά φεστιβάλ και αθλητικές εκδηλώσεις.
Το Κάστρο του Παραλίου Άστρος
Στην κορυφή του “νησιού” υπάρχει το κάστρο από την εποχή των Βενετών.
Χτίστηκε το 1256 από τον πρίγκιπα Gulielm Villeard.
Κατά τα χρόνια των τουρκικών το κάστρο χρησιμοποιήθηκε ως μορφή άμυνας.
Τον 18ο αιώνα οι αδελφοί Ζαφειροπούλου, πλούσιοι έμποροι στο εξωτερικό, επέστρεψαν στην πατρίδα τους για να πολεμήσουν εναντίον των Τούρκων και να χτίσουν στο έδαφος του παλιού κάστρου τρία σπίτια, με τα κύρια χαρακτηριστικά της τοπικής αρχιτεκτονικής.
Σήμερα μπορείτε να δείτε τα ερημικά σπίτια.
Το κάστρο μπορεί να επισκεφθείτε όλο το χρόνο και η θέα από ψηλά είναι εκπληκτική».
Αυτά όλα για το ιστορικό Άστρος ,την πρωτεύουσα του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας, όπως αναφέρουν το θέμα στην αρχή, δεν ξέχασαν τίποτα…, έλεος πια…. «Άστρος – Παράλιο Άστρος».
Η παραπάνω σελίδα για τον ιστορικό Αγιάννη είναι αρκετά καλή , καλύτερη από την σελίδα του Αγιάννη της ιστοσελίδας του δήμου μας και σε κάθε περίπτωση πολύ καλύτερη από την δύσκολη λέξη «Άστρος», αλλά δυστυχώς ευλογεί τον Τουρκοπαπάζογλου «ανέδειξε σημαντικές προσωπικότητες όπως …. και Αναγνώστου Παπάζογλου», (από αντιγραφή από κάπου πού όλοι πρέπει να τα διαβάζουμε χωρίς καμία αμφιβολία ….), και έχει τα παρακάτω μαργαριτάρια για «σιντριβάνια» και « προήλθαν οι κάτοικοι».
«Από αυτό το χωριό προήλθαν οι κάτοικοι του Άστρους, το οποίο μέχρι το 1961 ονομαζόταν Αγιάννητικα Καλύβια, καθώς και κάποιους άλλους οικισμούς.
Το χωριό διαθέτει πολλά παραδοσιακά σιντριβάνια, όπως το Σούλουναρι, το Περδικέρι, το Πηγαδάκι, το Μούσα, το Πρόδρομο και άλλα.»
Σιντριβάνια, διαβάσατε σωστά , σιντριβάνια, Σούλουναρι,( ο τονισμός στο «Σού»… είναι αναμφισβήτητη αδιαπραγμάτευτη γραμματική εφεύρεση), το Περδικέρι, …, το Μούσα.(Δήμαρχε και πρόεδρε μην γελάτε, είμαστε για κλάμματα…)
«Από αυτό το χωριό προήλθαν οι κάτοικοι του Άστρους,», απορούμε τι να σημαίνει αυτό στην Ελληνική γλώσσα…, προήλθαν οι κάτοικοι… μέχρι το 1961????…..δεν είναι δική μας δουλειά … ο πρόεδρος έχει την μαγγούρα του…, φοβούνται να πούνε το « Άστρος» και δεν διαβάζουν τα παρακάτω δημόσια έγγραφα από το 1841 και αργότερα τα γράφουν όλα… έχουν τους δικούς τους δεοντολογικούς νόμους «καπου ειναι γραμμενα».
«Δείτε τα έγγραφα παρακάτω για να αποδείξουμε την άποψη μας
Διοικητικές μεταβολές των ΟΤΑ Δ.
Θυρέας Ν. Αρκαδίας
ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835
Σύσταση του δήμου με έδρα τον οικισμό Άγιος Ιωάννης
ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841
Ο οικισμός Άστρος ορίζεται χειμερινή έδρα του δήμου
Ο οικισμός Άγιος Ιωάννης ορίζεται θερινή έδρα του δήμου»
Είναι θλιβερό αλλά αυτά παραπάνω ανακρίβειες και «καπου ειναι γραμμενα» διαβάζουν οι επισκέπτες μας για την κοινότητα μας, τα σπουδαιότερα τα κρύβουμε συστηματικά…τι να κάνουμε…..
«Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού, 2015.Οδηγός για την προστατευόμενη περιοχή όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού.Φύση, Πολιτισμός, Οικοτουρισμός. Άστρος Αρκαδίας».
Οι φίλοι μας, μας δείχνουν την αναμφισβήτητα φυσιολογική θέση του μελλοντικού καινούργιου Μουσείου Κυνουρίας και κάθε μουσείου για την Β’ Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων στο βάθος δεξιά η λίγο παρακάτω …. Θα τα βρούμε μπροστά μας .
To άρθρο έχει δημοσιευθεί στους συνεργάτες μας Astros Kynouria News Από ftzivel -2 Νοεμβρίου, 2020 , #194 , 16-1-2022
astrosgr.com - Το Ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας 
