Η Καστάνιτσα είναι το πρώτο χωριό της Τσακωνιάς και το ένα από τα αρχαιότερα χωριά του Πάρνωνα. Δεν είχαμε πρόβλημα να βρούμε πηγές για την ανάρτηση μας , το πρόβλημα ήταν ότι βρήκαμε πολλές καλές πηγές.Είμαι σίγουρος υπάρχουν και άλλες καλύτερες από αυτές που έχουμε παρακάτω.
Όλοι λέμε το χωριό μας είναι το καλύτερο και το δεύτερο χωριό είναι η Καστάνιτσα, το συμπέρασμα είναι εύκολο….. Κάποτε όλοι πρέπει να επισκεπτούμε την Καστάνιτσα και στη γιορτή του κάστανου ακόμα καλύτερα..
Από το Δήμο μας
Το αρχαιότερο Τσακωνοχώρι με την Τσακώνικη διάλεκτο να ομιλείται και σήμερα από τους κατοίκους του. Η πρώτη γραπτή εμφάνιση του χωριού γίνεται σε Χρυσόβουλο του Ανδρόνικου το 1293μ. Χ. Σε υψόμετρο 840μέτρων και 152 χιλιόμετρα από την Αθήνα και 72 από την Τρίπολη, αποτελεί ιστορικό διατηρητέο οικισμό με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική και σπίτια λευκά από πλάκες σχιστόλιθου από το Μαλεβό. Τα χρωματιστά παράθυρα σε σπίτια, που πολλά αποτελούν πυργόσπιτα των 300 και πλέον ετών και τα λουλούδια σε κήπους και αυλές, δίνουν νησιώτικο χρώμα στο χωριό που έχει χτιστεί μεταξύ δύο καταπράσινων ρεμάτων. Οι κάτοικοι του πολέμησαν τον Τούρκο κατακτητή το 1896 από το Κάστρο του χωριού, από το οποίο η θέα είναι εξαιρετική. Ξεχωριστής ομορφιάς και αναγνωρισμένο ως φυσικό μνημείο το καστανόδασος της περιοχής. Μάλιστα η γιορτή κάστανου προσελκύει πλήθος κόσμου, ενώ ο επισκέπτης μπορεί να περπατήσει σε όμορφες φυσικές διαδρομές, να χαρεί το μοναδικό τοπίο του Πάρνωνα και να ξεκουραστεί από τη βουή της πόλης. Το χωριό διαθέτει ξενώνα, μικρά καταλύματα και μία πανέμορφη πλατεία με εξαίρετη θέα. Ενώ λίγο έξω από το χωριό βρίσκεται ο ναός του Αγ. Νικολάου και Παντελεήμονος Κοντολινάς. Ο ναός έχει σωθεί από το ομώνυμο μοναστήρι του 17ου αι. που κατέστρεψε ο στρατός του Ιμπραήμ. Τα ίχνη της φωτιάς φαίνονται και σήμερα κυρίως στον τρούλο. Από το σημείο αυτό ξεκινά και το εντυπωσιακό φαράγγι της Μαζιάς, ένα από τα πολλά φαράγγια του Πάρνωνα.
Aπο το Έθνος
«Καούρ εκάνατε τα χώρα νάμου» δηλαδή «Καλώς ήρθατε στο χωριό μας»
«Και για την ιστορία, για τους Τσάκωνες πρώτος κάνει λόγο τον 9ο αιώνα μ.Χ. ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Κωνσταντίνος ο Πορφυρογέννητος. Περί το 1000 μ.Χ. οι Τσάκωνες που απέμειναν από τις μεγάλες επιδρομές των Σλάβων άρχισαν το ειρηνικό τους έργο, απαραίτητο για την επιβίωσή τους. Λίγα χρόνια αργότερα – το 1293 μ.Χ.- κάνει την επίσημη γραπτή του εμφάνισή του το πρώτο Τσακωνοχώρι, η Καστάνιτσα.»
Η Καστάνιτσα, σκαρφαλωμένη στις πλαγιές του Πάρνωνα, στα 840 μ., είναι το αρχαιότερο Τσακωνοχώρι, με ιστορία επτά και πλέον αιώνων και ένα από τα αρχαιότερα ορεινά χωριά της Κυνουρίας (σ.σ. ανήκει στο δήμο Βόρειας Κυνουρίας). Χαρακτηρισμένη από το 1967, από το υπουργείο Πολιτισμού με Προεδρικό Διάταγμα, παραδοσιακός – διατηρητέος οικισμός με ιδιαίτερη φυσική και αρχιτεκτονική ομορφιά, κτισμένη πάνω σε έναν στενόμακρο λόφο, ξεχωρίζει με τα πυργόσπιτά της, βαμμένα λευκά, με στέγες από τοπικό σχιστόλιθο Μαλεβού και ξύλινα μπαλκόνια, με έντονα χρώματα στις πόρτες και στα παράθυρα και λουλουδιασμένες αυλές.
Και γιατί λευκά, σ’ έναν ορεινό οικισμό, στην καρδιά του Πάρνωνα; Γιατί, κάποτε, η Καστάνιτσα ήταν ονομαστή για την παραγωγή της σε ασβέστη, από όπου πήρε το χρώμα της, και στην οποία λειτουργούσαν περισσότερα από 30 παραδοσιακά ασβεστοκάμινα για το ψήσιμο του ασβέστη.
Το χωριό διατηρεί αναλλοίωτα στοιχεία της Τσακώνικης παράδοσης, ενώ κάποιοι ηλικιωμένοι από τους 30 – 40 μόνιμους κατοίκους μιλούν την Τσακώνικη διάλεκτο.
- Πώς θα πάτε: Από Αθήνα ακολουθείτε τη διαδρομή για Κόρινθο, Τρίπολη, έξοδο προς Ναύπλιο, Αργος, Αστρος και από εκεί είτε από Αγιο Ανδρέα, είτε από τα χωριά Πλάτανος και Σίταινα. Θα διανύσετε 205 χλμ. Από Αστρος, η Καστάνιτσα απέχει 31 χλμ., από Τρίπολη 71 χλμ και από Σπάρτη 65 χλμ. Από Θεσσαλονίκη υπολογίστε τα 500 χλμ. μέχρι Αθήνα και στη συνέχεια τα 205 χλμ. μέχρι τον τελικό σας προορισμό.
- Διαμονή/Φαγητό: Στην Καστάνιτσα λειτουργεί ο παραδοσιακός ξενώνας «Αντωνίου» που διαθέτει 5 δωμάτια. Στον ξενώνα λειτουργεί και η ταβέρνα «Το Στολίδι» (τηλ. 27550 52255). Για φαγητό, είναι άλλες δυο ταβέρνες, «Ο Πάρνων» στην πλατεία, «Ο Λιακούρης», και ένα καφενείο. Αλλες επιλογές για διαμονή είναι στον Πλάτανο (20 χλμ.), στον Πολύδροσο Λακωνίας (11 χλμ.), στον Αγιο Πέτρο (11,5 χλμ.), στο Αστρος (31 χλμ.), στο καταφύγιο Πάρνωνα πάνω από το χωριό Βαμβακού (ΕΟΣ Σπάρτης) κ.α.
Από το «Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού, 2015. Οδηγός για την προστατευόμενη περιοχή όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού. Φύση, Πολιτισμός, Οικοτουρισμός. Άστρος Αρκαδίας».
Καστάνιτσα Η Καστάνιτσα, παραδοσιακός και διατηρητέας οικισμός από το 1967 με ιδιαίτερη φυσική και αρχιτεκτονική ομορφιά, χτισμένη στην καρδιά του Πάρνωνα σε υψόμετρο 840 μ. και σε απόσταση 31 χλμ. νοτιοδυτικά του Άστρους. Ήταν ονομαστή παλιότερα για την παραγωγή της σε ασβέστη, από όπου πήρε το χρώμα της, όπως επίσης και για τα κάστανα που της έδωσαν το όνομά της. Το μεγάλο καστανοδάσος που την περιβάλλει έχει έκταση 4.500 στρέμματα. Αποτελεί ένα από τα παλαιότερα υπάρχοντα ορεινά Κυνουριακά χωριά και το αρχαιότερο τσακωνοχώρι του Πάρνωνα. Η πρώτη γραπτή αναφορά του χωριού συναντάται το 1293 σε χρυσόβουλο διάταγμα του αυτοκράτορα του Βυζαντίου Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου, στο οποίο αναγράφεται η Καστάνιτσα ως «Κώμη η καλουμένη Κωνστάντζα». Έκτοτε και στους επόμενους αιώνες, σύμφωνα με γραπτές ιστορικές πηγές, η ιστορική πορεία της δεν διακόπηκε ποτέ. Η Καστάνιτσα είναι χτισμένη πάνω σε πέρασμα στρατηγικής σημασίας. Κατά τον 14ο αιώνα είχε χτιστεί κάστρο στην κορυφή του λόφου πάνω από τον οικισμό από Βυζαντινούς του Δεσποτάτου του Μυστρά, ερείπια του οποίου διατηρούνται μέχρι σήμερα. Το χωριό συμμετείχε ενεργά στην επανάσταση του 1821 με αρκετούς οπλαρχηγούς και εκατοντάδες απλούς αγωνιστές της ελευθερίας. Οι Καστανιτσιώτες αντιστάθηκαν σθεναρά στα στρατεύματα του Ιμπραήμ που εισέβαλαν στην περιοχή στις 27 Ιουλίου του 1826, ανήμερα του Αγίου Παντελεήμονα, σώζοντας το χωριό από την καταστροφή. Και στους μετέπειτα αγώνες η Καστάνιτσα έδωσε το παρόν με αποκορύφωμα την Εθνική Αντίσταση 1941-44.
Το χωριό διατηρεί αναλλοίωτη την παραδοσιακή τσακώνικη αρχιτεκτονική με τα χαρακτηριστικά, βαμμένα λευκά, πυργόσπιτα με τις στέγες από τοπικό σχιστόλιθο, τα ξύλινα μπαλκόνια, τα έντονα χρώματα στα παράθυρα και τις λουλουδιασμένες αυλές. Η θέα από το ύψωμα –τον Πύργο Καψαμπέλη (Βλ. σελ. 216)– στο επάνω μέρος του οικισμού, όπως και από την ανακαινισμένη πλατεία, είναι εξαιρετική. Γύρω-γύρω απλώνεται πυκνό και παρθένο δάσος από έλατα και καστανιές και είναι ιδανικό μέρος για ηρεμία και περιπατητικό τουρισμό. Στο κέντρο του χωριού δεσπόζει ο πολιούχος ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, χτισμένος το 1780 περίπου. Το 1810 και με χρήματα του αείμνηστου Καστανιτσιώτη Ηλία Μάνεση, αξιωματούχου της Αικατερίνης της Μεγάλης αλλά και από τα ιδρυτικά μέλη της Φιλικής Εταιρείας από το 1818, κατασκευάσθηκε στην Οδησσό και μεταφέρθηκε στην Καστάνιτσα το περίτεχνο ξύλινο τέμπλο ρώσικης τεχνοτροπίας που κοσμεί και σήμερα τον Ιερό Ναό που δεσπόζει στο Κέντρο του χωριού. Μαζί με το τέμπλο την ίδια περίοδο δωρήθηκαν και τα δύο μεγάλα επιχρυσωμένα μανουάλια, που σώζονται ακόμα σε πολύ καλή κατάσταση. Γύρω από το χωριό υπάρχουν 15 ξωκλήσια άριστα συντηρημένα, με αρχαιότερο αυτό του Αγίου Παντελεήμονα. Τα λαϊκά πανηγύρια, που για αιώνες στάθηκαν σημεία αναφοράς και κοινωνικής και πολιτιστικής δημιουργίας των προγόνων, διατηρούνται και σήμερα με σημαντικότερο αυτό της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος στις 5 και 6 Αυγούστου. Σημαντική ετήσια πολιτιστική εκδήλωση είναι η «Γιορτή του Δάσους» κατά το πρώτο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου, και η «Γιορτή του Κάστανου» που διοργανώνεται κάθε χρόνο το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Οκτωβρίου (Βλ. σελ. 274). Το χωριό διαθέτει έναν πολύ δραστήριο Μορφωτικό & Φυσιολατρικό Σύλλογο με πολλές και σημαντικές δράσεις και με πρωτοπορία τα νέα παιδιά. Σημαντικά και με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά είναι επίσης τα μονοπάτια που ενώνουν την Καστάνιτσα με τους κοντινούς οικισμούς του Πραστού, της Σίταινας και του Πλατάνου, αλλά και οι μοναδικές διαδρομές στα φαράγγια της Μαζιάς και της Κουτουπούς-Ζαρμπάνιτσας καθώς και του μονοπατιού που οδηγεί στη Μεγάλη Τούρλα. Λίγα χιλιόμετρα έξω από την Καστάνιτσα βρίσκεται η Μονή Κοντολινάς (Βλ. σελ. 189).
Που ομιλείται η τσακώνικη διάλεκτος Λεωνίδιο, Πραγματευτή, Μέλανα, Τυρό, Σαπουνακέικα, Άγιο Ανδρέα, Πραστό, Σίταινα, Καστάνιτσα. Συνοικισμούς: Σαμπατική, Λιβάδι, Βασκίνα, Παλιόχωρα, Άγιος Παντελεήμονας (Φούσκα), Δερνικέικα
Η τσακώνικη διάλεκτος
«Το οφείλουμε στη Τσακωνιά».
Η τσακώνικη διάλεκτος, ο τσακώνικος χορός, η ενδυμασία, τα ήθη και έθιμα των Τσακώνων, αποτελούν άλλη μια δυναμική της περιοχής του Πάρνωνα. Σύμφωνα με το «Χρονικόν της Μονεμβασιάς»: «Οι δε των θρεμμάτων νομείς και αγροικικοί κατωκίσθησαν εν τοις παρακειμένοις εκείσε τραχανοίς τόποις, οι και επ’ εσχάτων τζακονίαι επωνομάσθησαν». Οι Τσάκωνες, ως γνήσιοι απόγονοι των Δωριέων, διατήρησαν ανόθευτη τη ρίζα τους και η τσακώνικη γλώσσα αποτελεί και σήμερα τη ζωντανή έκφραση της Δωρικής διαλέκτου. Στην κοιτίδα της Τσακωνιάς, το σήμερα επιμένει να βαδίζει και να δημιουργεί στα χνάρια του χθες σε μια αέναη κι αδιάλειπτη πνοή της Ελλάδας.
O ιδιαίτερος γλωσσικός θησαυρός του τόπου μας Η τσακώνικη διάλεκτος έχει συμπεριληφθεί στον κατάλογο των υπό εξαφάνιση γλωσσών της UNESCO και αναγνωρίζεται ως πολιτισμικό κατόρθωμα και ανεπανάληπτος θησαυρός πολιτισμού. Η γλώσσα διατηρήθηκε γνήσια και ανόθευτη στα στόματα των απλών ανθρώπων, των ξωμάχων, των ποιμένων και των γεωργών. Στις ευχές, στους χαιρετισμούς, στις κατάρες, στις καθημερινές εκφράσεις, στα πειράγματα και τα αστεία, εκεί βρίσκεται αιώνες τώρα ο γλωσσικός θησαυρός των Τσακώνων. Σε αυτό το ξεχωριστό κομμάτι της Ελληνικής γης που λέγεται Τσακωνιά (κοιτίδα της Τσακωνιάς υπήρξε ο Πραστός, η Καστάνιτσα και η Σίταινα), σε αυτούς τους τραχινούς τόπους, οι κάτοικοι της περιοχής, διαθέτοντας ελάχιστα μέσα, όχι μόνο επιβίωσαν, αλλά άφησαν πίσω τους μια πολύτιμη κληρονομιά, την τσακώνικη παράδοση, την πανέμορφη γλώσσα, τον μοναδικό υποβλητικό τσακώνικο χορό, τα τσακώνικα τραγούδια, την υφαντική τέχνη, τις συνήθειες τους, ό,τι ονομάζουμε σήμερα ήθη και έθιμα. Όλα αυτά συνθέτουν την ταυτότητα του τόπου με μια ζωντανή γλώσσα που είναι στο χέρι των Tσακώνων, αλλά και όλου του ελληνισμού, να την αγκαλιάσει και να την προστατέψει από τη λησμονιά
Απο το Clikatlife
Ο ασβέστης τα κάστανα και η γιορτή
· Εδώ και αιώνες, η Καστάνιτσα ήταν ονομαστή για την παραγωγή της σε ασβέστη, που ψηνόταν σε παραδοσιακά καμίνια (κάποτε λειτουργούσαν στο χωριό πάνω από 30 ασβεστοκάμινα), ενώ σήμερα, τα σπίτια, οι αυλές, οι εκκλησιές και οι μαντρότοιχοι της Καστάνιτσας, συνεχίζουν να είναι ασβεστωμένα και λευκά, σα σε αιγαιοπελαγίτικο νησί.
· Επίσης, το χωριό είναι διάσημο για τα κάστανα, που πιθανόν του χάρισαν και το όνομά του. Το μεγάλο καστανοδάσος που το περιβάλλει έχει έκταση 4.500 στρέμματα και στο παρελθόν, η σοδειά από τα κάστανα ξεπερνούσε τους 400 τόνους.
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Άγιος Νικόλαος-Παντελεήμων Κοντολινάς Καστάνιτσας Η μονή βρίσκεται σε κατάφυτη δασική περιοχή, ανάμεσα σε καστανιές και έλατα, 12 χλμ. από τον οικισμό της Καστάντιτσας προς τη Στραβότραχη. Σήμερα σώζεται το επισκευασμένο καθολικό και διατηρούνται τοιχογραφίες του 18ου αι. του Κυριάκου Κουλιδά και του ανηψιού του «Πάνου» (1760 μ.Χ.). Η μονή είχε αρχικά ονομαστεί Άγιος Νικόλαος και σύμφωνα με την παράδοση πήρε τη σημερινή της ονομασία, από τη νικηφόρο μάχη εναντίον του Ιμπραήμ (παραμονή και ανήμερα του Αγίου Παντελεήμονα στις 26 – 27 Ιουλίου το 1826 μ.Χ.), καθώς οι κάτοικοι της περιοχής απέδωσαν μέρος της νίκης στη βοήθεια του Αγίου Παντελεήμονα. Το μοναστήρι σύμφωνα με πατριαρχικό σιγίλιο του 1628 μ.Χ. χτίσθηκε στις αρχές του 15ου αι. και λειτούργησε μεταξύ 1628 και 1834 μ.Χ. οπότε και διαλύεται μετά το διάταγμα του Όθωνα. Το 1826 καταστράφηκε από τις ορδές του Ιμπραήμ σε αντίποινα για την ήττα που γνώρισε το στράτευμά του στην περιοχή της Καστάνιτσας. Διατηρείται το ολόγλυφο ξυλόγλυπτο τέμπλο στην αρχική του μορφή, με φυτικό διάκοσμο. Τιμάται στην εορτή του Αγίου Παντελεήμονα, στις 27 Ιουλίου.
Όταν ανοίγετε τους συνδέσμους βλέπετε τις πηγές μας.
Πηγές, φωτογραφιες και κειμενα <, Έθνος clicatlife, newsbeast.driverstories>
Σας παρακαλούμε δείτε τους συνδέσμους, είναι πολύ εξαιρετικοί σαν την Καστάνιτσα…..
https://www.ethnos.gr/travel/4345_kastanitsa-arkadias-kastana-pyrgospita-kai-tsakonikes-paradoseis
https://www.clickatlife.gr/taksidi/story/7118
https://www.driverstories.gr/%CE%BA%CE%B1%CF%83%CF%84%CE…/
http://www.tsakonianarchives.gr/…
astrosgr.com 