Άδικα με λανθασμένες εκτιμήσεις μερικοί της παραδοσιακής ιστοριογραφίας και της συνταγματικής ιστορίας συνδέουν απαξιωτικά την Εθνοσυνέλευση και το Άστρος με την διχόνοια, που υπήρχε πολύ νωρήτερα από την εποχή του Ομήρου. Η διχόνοια και ο εμφύλιος θα ακολουθούσε ανεξάρτητα που γινόταν η Εθνοσυνέλευση στην Τρίπολη ,στο Ναύπλιο η στη Ύδρα.. Είναι αφελής, φαιδρά και χωρίς τεκμήρια η άποψη ότι στο Άστρος προήλθε η διχόνοια και ο εμφύλιος που ακολούθησε αργότερα. Αντίθετα στο Άστρος προσωρινά σταμάτησε η διχόνοια ,με την αποδοχή του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη της θέσης του αντιπροέδρου του Εκτελεστικού
Ο διακεκριμένος καθηγητής Αριστείδης Ν. Χατζής κατέθεσε στο βιβλίο του δήμου Ἐν Ἄστρει Ἡ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις πειστικά και τεκμηριώμενα το ιστορικό Άστρος και η εθνοσυνέλευση δεν έχουν σχέση με το εμφύλιο και την διχόνοια.
Ο Αριστείδης Ν. Χατζής είναι Καθηγητής Φιλοσοφίας Δικαίου και Θεωρίας Θεσμών στο Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Το βιβλίο του Ο Ενδοξότερος Αγώνας: Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 (2021) κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος
Ο διακεκριμένος καθηγητής Αριστείδης Ν. Χατζής κατέθεσε στο βιβλίο του δήμου Ἐν Ἄστρει Ἡ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις πειστικά και τεκμηριώμενα το ιστορικό Άστρος και η εθνοσυνέλευση δεν έχουν σχέση με το εμφύλιο και την διχόνοια.
Ο διακεκριμένος καθηγητής Αριστείδης Ν. Χατζής ,αφού διάβασε πρώτα την μισή παγκόσμια βιβλιογραφία σχετικά με την Β΄Εθνοσυνέλεση που συνήλθε στο Άστρος το 1823, κατέθεσε στο βιβλίο, Σμαράγδη Ι.Αρνανίτη :2023, Ἐν Ἄστρει Ἡ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις, 29 Μαρτίου -18 Απριλίου 1823 , τα γεγονότα – οι πρωταγωνιστές – οι αποφάσεις, πολύ σοβαρά,( καλό παράδειγμα για μίμηση), επιστημονικά, πειστικά και τεκμηριώμενα τα ιστορικά στοιχεία, χωρίς απερίσκεπτα να καταθέσει ατεκμηρίωτα συμπεράσματα. Αξίζει το κόπο να τον ξαναδιαβάσουμε το παρακάτω άρθρο του και το συνιστούμε στους φίλους μας αναγνώστες και σε ιστορικούς μελετητές . Το άρθρο του καθηγητή Αριστείδη Ν. Χατζήμε τις λεπτομερέστατες σημειώσεις και τεκμηριωμένες πηγές ,είναι ένα έξοχο αξιοζήλευτο παράδειγμα επιστημονικής εργασίας και είναι η γνώμη μας οι ιστορικές μελέτες που συνήθως κυκλοφορούν εύκολα, ,ατεκμηρίωτα και απερίσκεπτα, γεμάτες συμπεράσματα δίχως τεκμηριωμένα ιστορικά στοιχεία, απέχουν παρασάγγας από την “επιστημονική αλήθεια” του καθηγητή Αριστείδη Ν. Χατζή. «Τόσο αδοκίμαστα αναζητούν οι πολλοί την αλήθεια και στρέφονται προς όσα βρίσκουν έτοιμα».
Μπράβο στο καθηγητή Αριστείδη Ν. Χατζή,τον ευχαριστούμε για τα ιστορικά στοιχεία που κατέθεσε σοβαρά και επιστημονικά ,αλλά κυρίως και για το μάθημα που μας έκανε σε όλους.
Ο καθηγητής αναφέρει το Άστρος, σαν τεκμηριωμένο ιστορικό στοιχείο, πολλές φορές στην μελέτη του και πολύ σωστά , σοβαρά και επιστημονικά δεν θεώρησε αναγκαίο να κάνει άλλους υπαινιγμούς η διευκρινίσεις για το όνομα .Αναφέρει «ψηφίστηκε στο Άστρος» … «συνήλθε στο Άστρος»…. «Η Εθνοσυνέλευση στο Άστρος… «Εθνοσυνέλευσης στο Άστρος» επίσης το ιδιο αναφέρουν ο παγκόσμιος τύπος και πολλοί ξένοι ιστορικοί μελετητές. (Καταθέτουμε επίσης στο τέλος τις σημειώσεις, πηγές και βιβλιογραφία της μελέτης που την βρίσκουμε εντυπωσιακή, είναι μιά πολύ καλή και σοβαρή επιστημονική αξιοζήλευτη εργασία).
Le Constitutionnel (30 Αυγούστου 1823 :«Η πολιτική οργάνωση της χώρας συμβαδίζει με την κατάκτηση της ελευθερίας της. Η έναρξη των εργασιών της πρόσφατης Εθνοσυνέλευσης στο Άστροςαποτέλεσε ένα εντυπωσιακό θέαμα.» ( Αριστείδης Ν. Χατζής ,2023, σελ 119)
Edward Blaquiere : «Η Εθνοσυνέλευση στο Άστρος θα πρέπει να θεωρείται ως ένα από τα πιο εντυπωσιακά και ενδιαφέροντα γεγονότα του αγώνα των Ελλήνων» ( Αριστείδης Ν. Χατζής ,2023, σελ 120)
Edward Blaquiere : «Πάρα πολλοί από τους αντιπροσώπους που ήταν παρόντες στο Άστρος» ( Αριστείδης Ν. Χατζής ,2023, σελ 121)
Αριστείδης Ν. Χατζής : «και ιδεολογικής παρέμβασης του βρετανικού κομιτάτου στην Ελληνική Επανάσταση και στις διεργασίες στο Άστρος.2» ( Αριστείδης Ν. Χατζής ,2023, σελ 111 )
Αριστείδης Ν. Χατζής : «Στην επιστολή αυτή ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος περιγράφει την Εθνοσυνέλευση στο Άστρος» ( Αριστείδης Ν. Χατζής ,2023, σελ 121 )
Αριστείδης Ν. Χατζής : «Η Εθνοσυνέλευση στο Άστρος έπαιξε κομβικό ρόλο στην ενίσχυση της θετικής εικόνας των Ελλήνων επαναστατών και στη σαφέστατη στροφή υπέρ των Ελλήνων του συνόλου, σχεδόν, του γαλλικού και του βρετανικού Τύπου.»( Αριστείδης Ν. Χατζής ,2023, σελ 111 )
Παρακάτω διαλεγμένα κείμενα χωρίς σχόλια από την μελέτη «Με τους καλύτερους οιωνούς»: Ξαναβλέποντας την Εθνοσυνέλευση και το Συνταγματικό Κείμενο του Άστρους 1 Αριστείδης Ν. Χατζής (σελ 111-134) , ο τονισμός είναι δικός μας.
Εισαγωγή: Επαναδιατυπώνοντας τα ερωτήματα για το Άστρος
Η Εθνοσυνέλευση του Άστρους και το συνταγματικό κείμενο που προέκυψε από αυτήν έχουν συνδεθεί με μια σειρά παρεξηγήσεων. Οι παρεξηγήσεις αυτές έχουν οδηγήσει μέρος της παραδοσιακής ιστοριογραφίας και της συνταγματικής ιστορίας σε λανθασμένες εκτιμήσεις για την περίοδο γενικά και για τα γεγονότα του 1823 ειδικότερα. Στις λαθεμένες εκτιμήσεις θα πρέπει να προσθέσουμε και τον τρόπο που έχει υποτιμηθεί η επίδραση της πολιτικής, θεσμικής και ιδεολογικής παρέμβασης του βρετανικού κομιτάτου στην Ελληνική Επανάσταση και στις διεργασίες στο Άστρος.2…. (Αριστείδης Ν. Χατζής σελ 111)
….Η διχαστική πολιτική των προεστών, των πλοιοκτητών και των Φαναριωτών, η προσπάθειά τους να περιθωριοποιήσουν και να αποδυναμώσουν τους στρατιωτικούς, αποτέλεσε τη βασική αιτία για τη σύγκρουση……. ( Αριστείδης Ν. Χατζής ,2023, σελ 112,113 )
…. (α) Έχει υπερτονιστεί η συμβολή της Εθνοσυνέλευσης και του συνταγματικού κειμένου που υιοθετήθηκε στο Άστρος στην εμφύλια σύγκρουση. Όμως οι εσωτερικές συγκρούσεις της Επανάστασης προϋπήρχαν και ήταν πολύ πιο σύνθετες από αυτές που εκδηλώθηκαν στο Άστρος. Πολύ πριν την έναρξη της Επανάστασης είχαμε τη σύγκρουση μεταξύ της ηγεσίας της Φιλικής και αυτών που θεωρούσαν πως η Επανάσταση ήταν πρόωρη (Ιωάννης Καποδίστριας, Αδαμάντιος Κοραής, Ιγνάτιος Ουγγροβλαχίας, Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος). Από την έναρξη σχεδόν της Επανάστασης και μέχρι την Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου, η σύγκρουση των προεστών με τον Δημήτριο Υψηλάντη και η υπονόμευση του δεύτερου από τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο και τον Θεόδωρο Νέγρη καθόρισαν τις πολιτικές εξελίξεις. Η πολιτική οργάνωση του επαναστατικού κράτους, η προσπάθεια της κεντρικής κυβέρνησης να επιβληθεί στις τοπικές εξουσίες και στα άτακτα στρατεύματα καθώς και ο εντεινόμενος ανταγωνισμός στρατιωτικών και προεστών θα οδηγούσαν, πιθανότατα νωρίτερα σε θερμότερη σύγκρουση αν δεν είχε μεσολαβήσει η αντεπίθεση των Οθωμανών το καλοκαίρι του 1822. Η αντεπίθεση οδήγησε σε συσπείρωση τους Έλληνες που κατόρθωσαν να την αντιμετωπίσουν επιτυχώς αλλά δεν αποσόβησε την τελική σύγκρουση, απλώς άλλαξε τους όρους και τις ισορροπίες. Στις αρχές του 1823 ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης (μετά τα Δερβενάκια) είναι πολιτικά ενισχυμένος ενώ ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος (μετά το Πέτα) αρκετά αποδυναμωμένος, παρά την επιτυχή υπεράσπιση του Μεσολογγίου. Όταν όλοι συγκεντρώνονται στο Άστρος είναι ήδη χωρισμένοι σε παρατάξεις που αναγνωρίζονται ρητά ακόμα και σε επίσημα κείμενα.8 Στην Εθνοσυνέλευση και αμέσως μετά γίνονται προσπάθειες συμβιβασμού και σ’ αυτές πρέπει να εντάξουμε το συνταγματικό κείμενο που υιοθετείται. Ο συμβιβασμός είναι προφανής στην τελική σύνθεση του Εκτελεστικού στο οποίο σύντομα θα κυριαρχήσει ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης. Η τελική σύγκρουση σχετίζεται με την προσπάθεια του Εκτελεστικού να ελέγξει το Βουλευτικό με αντισυνταγματικό τρόπο και με κύριο στόχο (του Εκτελεστικού) να διαχειριστεί αυτό το δάνειο και γενικότερα τα οικονομικά του επαναστατικού κράτους. Βέβαια, πίσω από τα δύο σώματα βρίσκονται ισχυρές ομάδες προεστών και στρατιωτικών που προσπαθούν να επικρατήσουν πολιτικά και να επιβάλουν τη δική τους πολιτική γραμμή για την πορεία του επαναστατικού κράτους αλλά και της Επανάστασης γενικότερα.( Αριστείδης Ν. Χατζής ,2023, σελ 113-114 )
(β) Αντίθετα με ό,τι συχνά γράφεται, η Εθνοσυνέλευση στο Άστρος ήταν η πιο αντιπροσωπευτική του Αγώνα…….
Θα πρέπει να προσθέσω και το εξής: η εμφύλια σύρραξη (και όχι εμφύλιος πόλεμος)10 δεν ήταν μόνο αναπόφευκτη, ήταν και απαραίτητη. Στην επιτυχία της απόβασης του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο και τη διάλυση της ελληνικής άμυνας συνέβαλε, βεβαίως, το αποτέλεσμα της αποσάθρωσης που επέφερε η εμφύλια σύγκρουση.11 Αλλά η αποτυχία των Ελλήνων να αναχαιτίσουν τον Ιμπραήμ είχε μια άλλη κύρια αιτία, την αποτυχία τους να οργανωθούν στρατιωτικά και ειδικότερα να σχηματίσουν τακτικό στρατό που θα έλεγχε μια κεντρική διοίκηση. Η στρατιωτική τους αποτυχία, έτσι, αντανακλούσε την πολιτική τους αποτυχία: την αδυναμία συγκρότησης μιας ισχυρής κεντρικής εξουσίας που θα οργάνωνε και θα έλεγχε το στράτευμα. Η εμφύλια σύγκρουση, όμως, οδήγησε σε παγίωση της πολιτικής οργάνωσης, αποδοχή της, ακόμα και εσωτερικοποίηση των νέων θεσμών από μεγάλες ομάδες πληθυσμού που για πρώτη φορά αισθάνθηκαν μέλη μιας ενιαίας πολιτικής κοινότητας, όχι ενός χαλαρού ομοσπονδιακού σχήματος.12 Αυτή η εξέλιξη ενίσχυσε πολύ την εικόνα των Ελλήνων στο εξωτερικό. Όπως θα δούμε η Εθνοσυνέλευση στο Άστρος έπαιξε κομβικό ρόλο στην ενίσχυση της θετικής εικόνας των Ελλήνων επαναστατών και στη σαφέστατη στροφή υπέρ των Ελλήνων του συνόλου, σχεδόν, του γαλλικού και του βρετανικού Τύπου.. ( Αριστείδης Ν. Χατζής ,2023, σελ 114-116 )
Ρίξτε μια ματιά στο παρακάτω άρθρο και βέβαια στις σημειώσεις, είναι ένα υποδειγματικό, έξοχο, αξιοζήλευτο παράδειγμα επιστημονικής εργασίας.
Τίτλος ΦΕΚ Περί κηρύξεως χώρου της μάχης των Βερβένων ως ιστορικού τόπου. ”Εγκρίνομεν τον χαρακτηρισμόν του χώρου της μάχης των Βερβένων ως ιστορικού τόπου, λόγω της αναμφιβόλου ιστορικότητός του και προς αποφυγήν της περαιτέρω αλλοιώσεως”. KN 5351/1932, άρθρο 52 , Ν 1469/1950
Χαιρετίζουμε τις επετειακές εκδηλώσεις για τον εορτασμό των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση .
Έχουμε προτείνει στο δήμο μας , σε όλους τους αρμόδιους , στην επιτροπή “Ελλάδα 2021” και στο κοινό νου, τα τέσσερα θέματα της Θυρεάτιδας Γης που έπαιξαν αναμφισβήτητα καταλυτική σημασία για την οργάνωση και επιτυχία του απελευθερωτικού αγώνα. Το «στρατόπεδο των Βερβένων» έπαιξε ουσιαστικό και σημαντικότατο ρόλο στην Ελληνική επανάσταση.
Αδιαμφισβήτητα υπάρχουν πολλά άλλα «αυτονόητα» και γνωστά που οι τοπικές κοινωνίες γιορτάζουν και επίσης θα τα προβάλουμε , όπως την σημαντική μάχη του απελευθερωτικού αγώνα στα ιστορικά Βέρβενα και τα ιστορικά Δολιανά.
Δεν είναι τυχαίο που οι πρόγονοι μας «τετρακόσια τόσα χρόνια ζούσανε στην καταφρόνια και ανάστασης ημέρα καρτερούσαν» . Στην παγκόσμια ιστορία κανένα έθνος δεν αντιστάθηκε τετρακόσια χρόνια και τελικά νικηφόρα έδιωξε τους κατακτητές .
Αυτά και πολλά άλλα που έχουμε , είναι αναμφισβήτητα σημαντικότατα για την επιτυχία του απελευθερωτικού αγώνα και μας λέει ο κοινός νους πρέπει πάντοτε να διακρίνουμε και να προβάλουμε σε τοπικό , περιφερειακό και εθνικό χώρο και στις επετειακές εκδηλώσεις για τον εορτασμό των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση.
Στα ιστορικά Βέρβενα κατά την αρχαιότητα κατοικούσαν οι Βερβένιοι, αρκαδικό γένος, ενώ η περιοχή του σημερινού χωριού ανήκε στην αρχαία Αρκαδία. Τα αρχαιότερα λείψανα που έχουν επισημανθεί στην περιοχήανάγονται στη 2η χιλιετία π.Χ. και πρόκειται για λίθινες αξίνες που βρέθηκαν στη θέση Πέτρα. Στη θέση Παντελεήμων βρέθηκαν λείψανα λατρείας της Αρτέμιδος από τον 9ο αι π.Χ. μέχρι και τα ελληνιστικά χρόνια. Στη θέση αυτή κατά τον 6ο αι. π.Χ. κατασκευάστηκε ένας ολομάρμαρος ναός δωρικού ρυθμού.
Στην επανάσταση του 1821 τα Βέρβενα έπαιξαν σημαντικό ρόλο, κυρίως λόγω της στρατηγικής τους θέσης. Το “στρατόπεδο των Βερβένων” ήταν το πρώτο οργανωμένο στρατόπεδο του αγώνα,είχε περίπου 2,500 αγωνιστές ( τα άλλα τρία ήταν του Βαλτετσίου, Χρυσοβίτσι και Πιάνας) και ένα από τα σπουδαιότερα στρατόπεδα κατά τις πρώτες μέρες του αγώνα. Εδώ είχε εγκαταστήσει ο Κολοκοτρώνης το στρατηγείο του, στον Πύργο του Αυγουστή, πριν την επίθεσή του κατά των Τούρκων για την άλωση της Τριπολιτσάς.
Στα ιστορικά Βέρβενα λειτούργησε επίσης το πρώτο οργανωμένο “Φροντιστήριο του Αγώνα”, όπου εδιδάσκοντο η στρατιωτική οργάνωση, η πολεμική τέχνη και η στρατιωτική πειθαρχία των αυθόρμητων επαναστατημένων αγωνιστών . Στα ιστορικά Βέρβενα επίσης είχε εγκατασταθεί η Πελοποννησιακή Γερουσία για να συντονίσει τον απελευθερωτικό αγώνα . Στο κέντρο του χωριού, βρίσκεται ο τριώροφος θολωτός πύργος-κατοικία της οικογένειας Δαρβέρη, εκεί όπου εγκαταστάθηκε στα χρόνια της Επανάστασης το πρώτο εθνικό τυπογραφείο που στάλθηκε από την Τεργέστη ,αναγκαίο για την οργάνωση του Ελληνικού κράτους. Στις 21 Ιουνίου 1821 έφθασε στη Βέρβενα ο Δημήτριος Υψηλάντης από την Οδησσό της Ρωσίας, όπου και έγινε η επίσημη υποδοχή του από την Πελοποννησιακή Γερουσία, η οποία μνημονεύεται στην μαρμάρινη πλάκα, που αναρτήθηκε το 1920 στο σημείο της υποδοχής.
Ανεξαίρετα όλα τα χωριά της Θυρέας βοήθησαν την επανάσταση. Οι Προεστοί και Δημογέροντες του Πραστού, σε συνεννόηση με τον Κολοκοτρώνη και τους Βερβενιώτες, Καράμπελα και Κρητικό, συνέστησαν στα Βέρβενα το περίφημο «Κελάρι», δηλ. την επιμελητεία του Στρατού, για να εφοδιάζει και ο Πραστός με τρόφιμα το στρατόπεδο των Βερβένων, στο οποίο συμμετείχαν και πολλοί Πραστιώτες αγωνιστές. Ο Αγιοπετρίτης προεστός , Αναγνώστης Κοντάκης, γράφει πως: «αν δεν ήταν ο Πραστός, που επί 4 μήνες τροφοδοτούσε τον στρατό, ο αγώνας για την λευτεριά ήταν χαμένος». Γενικός φροντιστής ήταν ο Αγιαννίτης Γεώργιος Τροχάνης.
Τα ιστορικά Βέρβενα και τα ιστορικά Δολιανά (και το ταμπούρι του Τουρκοφάγου) είναι γνωστά από τις πρώτες σημαντικότατες νίκες στον απελευθερωτικό αγώνα στις 18 Μαϊου του 1821, που εκείνη την δύσκολη στιγμή γέμισαν με την αναγκαία αυτοπεποίθηση τους επαναστατημένους Έλληνες.
Οι Έλληνες απέκρουσαν νικηφόρα τους Τούρκους στα Δολιανά, με λίγους άνδρες σχετικά με τους Τούρκους υπό την ηγεσία του θρυλικού «Τουρκοφάγου» . Ο Νικηταράς στην μάχη των Δολιανών έσφαξε πολλούς Τούρκους και από τότε κέρδισε το προσωνύμιο του «Τουρκοφάγου”.
Ο Κολοκοτρώνης αναφέρει στα απομνημονεύματά του: «Το ορδί των Βερβένων τους επήρε από κοντά. Αφού εζύγωσαν κοντά εις τα Δολιανά ετσάκισαν και οι Τούρκοι οπού πολιορκούσαν τον Νικήτα, και έτσι εβγήκε ο Νικήτας με τους ανθρώπους του, και τους εκατέβασαν έως τον κάμπον κυνηγώντας».
Ταυτόχρονα οι Έλληνες απέκρουσαν νικηφόρα τους Τούρκους στα Βέρβενα και τους κυνήγησαν ως τα Δολιανά, όπου ενώθηκαν με τους άνδρες του Νικηταρά και συνέχισαν την καταδίωξη των Τούρκων μέχρι την Τριπολιτσά .
Οι Τούρκοι μετά την ήττα τους στα Βέρβενα και στα Δολιανά κλείστηκαν οριστικά στην Τριπολιτσά.
Η απελευθέρωση του έθνους δεν δωρίζεται αλλά κερδίζεται στα πεδία των μαχών με το αίμα των ηρώων προγόνων μας που έμπρακτα έκαναν το πατριωτικό τους καθήκον. Δυστυχώς στο Δραγούνι στις 18 Μαϊου του 1821, οι Τούρκοι με την υπεροχή του ιππικού νίκησαν τους Έλληνες και εκεί σκοτώθηκε ο Αγιαννίτης οπλαρχηγός του Πάνου Ζαφειρόπουλου Γεωργάκης Διγενής και Αγιαννίτες αγωνιστές. Ο Πάνος (Άκουρος)Ζαφειρόπουλος συμμετείχε στη μάχη των Βερβένων.
Η μάχη στα ιστορικά Βέρβενα και στα ιστορικά Δολιανά την 18ην Μαϊου 1821 ματαίωσε τη διάλυση του στρατοπέδου των Βερβένων και το σχέδιο των Τούρκων. Επίσης τόνωσε το ηθικό των επαναστατών και άνοιξε το δρόμο για την άλωση της Τριπολιτσάς.
Αναμφισβήτητα το “στρατόπεδο των Βερβένων” έπαιξε καταλυτική σημασία για την οργάνωση και επιτυχία του απελευθερωτικού αγώνα .Δεν είναι υπερβολή να πούμε από το “στρατόπεδο των ιστορικών Βερβένων” άρχισε ουσιαστικά και στρατιωτικά η απελευθέρωση της πατρίδας μας.
Το 1826 το χωριό πυρπολήθηκε από τον Ιμπραήμ.\
«Ελλάδα2021» Οι μάχες των Δολιανών και των Βερβένων
ΥΑ ΥΠΠΕ/ΑΡΧ/Β1/Φ30/38870/844/9-8-1983 – ΦΕΚ 537/Β/13-9-1983 .Τίτλος ΦΕΚ Χαρακτηρισμός της οικίας ιδιοκτησίας Αφών Χριστοφίλη στον οικισμό Άνω Δολιανά επαρχίας Κυνουρίας νομού Αρκαδίας ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου.Κείμενο “Xαρακτηρίζουμε την οικία ιδιοκτησίας αδελφών Χριστοφίλη στον οικισμό Άνω Δολιανά επαρχίας Κυνουρίας νομού Αρκαδίας ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, δυνάμει του άρθρου 52 του Κ Ν 5351/32 “περί αρχαιοτήτων”, γιατί στο σπίτι αυτό οχυρώθηκε οαγωνιστής της Επανάστασης του 1821 ”Nικηταράς ο Tουρκοφάγος ‘ στη μάχη των Δολιανών και γι’ αυτό το λόγο είναι γνωστό ως ”ταμπούρι του Nικηταρά”. Η οικία, που βρίσκεται σε περίοπτη θέση και στρατηγική θέση του οικισμού, αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα οχυράς κατοικίας της περιοχής”.
K N 5351/1932, άρθρο 52.
Στις πρώτες σημαντικότατες νίκες των Ελλήνων αγωνιστών του 1821 στο Βαλτέτσι, στα Βέρβενα και τα Δολιανά κρίθηκε η τύχη του απελευθερωτικού αγώνα και άνοιξαν οι δρόμοι για την απελευθέρωση της υποδουλωμένης Τριπολιτσάς, που ήταν το ευφυέστατο και μεγαλεπήβολο σχέδιο του Γέρου του Μωριά, καθοριστικής σημασίας για τη τελική επιτυχία του αγώνα. Χαρακτηριστικά πριν την μάχη των Δολιανών και των Βερβένων , οι Έλληνες έλεγαν «έρχονται οι Τούρκοι» και κρυβόντουσαν και μετά τη αποφασιστική νίκη έλεγαν «που είναι οι Τούρκοι» για να τους σφάξουν. Ο «Τουρκοφάγος» με το αιματοβαμμένο σπαθί του σηκωμένο ψηλά κυνήγαγε τους Τούρκους μέχρι την Τριπολιτσά φωνάζοντας δυνατά «Που πάτε ωρέ Περσιάνοι! Σταθείτε να πολεμήσετε»! Ουσιαστικά στα ιστορικά Βέρβενα και στα ιστορικά Δολιανά « έκλεισαν οι στράτες του Μωριά» για να είμαστε σήμερα ελεύθεροι.
«Στις 12 και 13 Μαΐου 1821 έγινε στο Βαλτέτσι της Αρκαδίας μια μάχη καθοριστικής σημασίας ανάμεσα σε Έλληνες και Τούρκους. Επρόκειτο για την πρώτη «τακτική» μάχη, που είχε διάρκεια 23 ώρες σύμφωνα με τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη που ήταν επικεφαλής των Ελλήνων. Οι πρόγονοί μας πέτυχαν μια μεγάλη νίκη η οποία τους έδωσε μεγάλη αυτοπεποίθηση, καθώς πείστηκαν ότι μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τους Τούρκους. Αν οι Τούρκοι κέρδιζαν τη μάχη του Βαλτετσίου το μέλλον της Επανάστασης ήταν ζοφερό. Ο Κολοκοτρώνης γράφει σχετικά: «Εκείνος ο πόλεμος (στο Βαλτέτσι) εστάθη η σωτηρία της Ελλάδος».».
Η ήττα των Τούρκων στο Βαλτέτσι σήμανε εκτός των άλλων και την αποτυχία του σχεδίου τους για προέλαση προς τη Μεσσηνία από τον δρόμο της Μεγαλόπολης. Η ήττα τους έπρεπε ν’ αντισταθμιστεί πολύ γρήγορα από μια νίκη. Ο Μουσταφάμπεης η Κεχαγιάμπεης που ήταν ο αρχηγός των Τούρκων στο Βαλτέτσι, μόλις πέντε ημέρες αργότερα αποφάσισε να εκστρατεύσει εναντίον του στρατοπέδου των Βερβένων το οποίο θεωρούσε εύκολο στόχο καθώς ήταν περισσότερο απομονωμένο από τα υπόλοιπα. Πίστευε ότι το στρατόπεδο θα διαλυόταν και οι Τούρκοι θα έφταναν στον Μυστρά και από εκεί στη Μεσσηνία για να καταπνίξουν την Επανάσταση. Αλλά και σε περίπτωση ήττας τους ο δρόμος του Άργους και της Κορίνθου θα ήταν ανοιχτός για να κατέβουν ενισχύσεις από την Ανατολική Στερεά.
Το βράδυ της 17ης προς 18ης Μαΐου 1821 ξεκίνησε ο Κεχαγιάμπεης από την Τριπολιτσά επικεφαλής μεγάλης δύναμης (4.000 άνδρες και κανόνια, κατά τον Σπ. Τρικούπη) , με στόχο τη διάλυση του ελληνικού στρατοπέδου στα Βέρβενα.
Όταν έφτασε στις Ρίζες, ο Κεχαγιάμπεης χώρισε τη δύναμή του σε τρεις φάλαγγες.
Η δεύτερη φάλαγγα επιτέθηκε στα Δολιανά, έχοντας απώτερο στόχο να προσβάλλει το στρατόπεδο των Βερβένων από τα νοτοανατολικά.
Η τρίτη φάλλαγα (κυρίως ιππικό) επιτέθηκε στο Δραγούνι.Με σχέδιο να ενωθεί αργότερα με τις άλλες δυνάμεις που εμάχοντο στα Βέρβενα.
Η απελευθέρωση του έθνους δεν δωρίζεται αλλά κερδίζεται στα πεδία των μαχών με το αίμα των ηρώων προγόνων μας που έμπρακτα έκαναν το πατριωτικό τους καθήκον. Δυστυχώς στο Δραγούνι στις 18 Μαϊου του 1821, οι Τούρκοι με την υπεροχή του ιππικού νίκησαν τους Έλληνες και εκεί σκοτώθηκε ο Αγιαννίτης οπλαρχηγός του Πάνου Ζαφειρόπουλου Γεωργάκης Διγενής και 17 Αγιαννίτες αγωνιστές. Ο Πάνος (Άκουρος)Ζαφειρόπουλος αυτή την ημέρα συμμετείχε στη μάχη των Βερβένων.
Ο Νικηταράς είχε περάσει από τα Δολιανά αλλά μόλις ενημερώθηκε ότι οι άνδρες του Κεχαγιάμπεη επιτίθενται στο χωριό επέστρεψε εκεί μαζί με τον αδελφό του Νικόλα Σταματελόπουλο και οχυρώθηκαν σε 13 πετρόκτιστα σπίτια. Άλλοι 100 άνδρες από τον Άγιο Πέτρο Κυνουρίας έσπευσαν στο πλευρό του ενώ και δύο ντόπιοι οπλαρχηγοί ο Μητρομάρας Αθανασίου και ο Ηλίας Κωνσταντόπουλος ένωσαν τις δυνάμεις τους με εκείνες του Νικηταρά.
Ο Κεχαγιάμπεης είχε περισσότερους από 2.000 άνδρες οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν Τουρκαλβανοί
Ο Κεχαγιάμπεης έκανε στρατηγείο του την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου και αφού τοποθέτησε τα πυροβόλα του σε καίριες θέσεις άρχισε τον κανονιοβολισμό του χωριού των Δολιανών για να διασπείρει τους αμυνόμενους. Τα σπίτια των Δολιανών αποδείχτηκαν ανθεκτικά και οι Έλληνες πολεμιστές παρακινούμενοι από τον Νικηταρά αγωνίζονταν γενναία. Μάλιστα ένας αγωνιστής από τη Βαρβίτσα σκότωσε τον Τούρκο αρχικανονιέρη. Η μάχη συνεχιζόταν το ίδιο όμως γινόταν και στα κοντινά Βέρβενα.
Στο στρατόπεδο των Βερβένων υπήρχαν 2.500 περίπου πολεμιστές με επικεφαλής τους Παναγιώτη Γιατράκο, Αντώνη Μαυρομιχάλη, Αναγνώστη Κοντάκη , Πανο (Άκουρο) Ζαφειρόπουλοκαι το επίσκοπο Βρεσθένης Θεοδώρητο.
Ο Παναγιώτης Γιατράκος προσπάθησε αρχικά να χτυπήσει τους Τούρκους όταν έφταναν στα Βέρβενα αλλά σε αφύλακτο μέρος. Έτσι η προσπάθειά του δεν απέδωσε. Σιγά σιγά ο κλοιός γύρω από τα Βέρβενα στένευε ιδιαίτερα όταν έφτασε και στο τμήμα που πέρασε από το Δραγούνι. Σύντομα οι Τούρκοι κατέλαβαν το ύψωμα που βρίσκεται πάνω από το χωριό και έστησαν πάνω σ’ αυτό τη σημαία (το μπαϊράκι όπως λεγόταν τότε) τους.
Δεν πρόλαβαν όμως να χαρούν την επιτυχία τους αυτή, γιατί δύο άριστοι Μανιάτες σκοπευτές, υποσχέθηκαν να σκοτώσουν τον μπαϊρακτάρη (=τον σημαιοφόρο), αφού πάρουν πρώτα ως αμοιβή10 φισέκια (φυσίγγια δηλαδή) ο καθένας και την ευχή του δεσπότη Θεοδώρητου. Πραγματικά αυτό έγινε. Οι Μανιάτες σκότωσαν τον σημαιοφόρο και πέταξαν κάτω τη σημαία. Ένας άλλος μπαϊρακτάρης , έστησε και δεύτερη σημαία, αλλά οι Μανιάτες τον σκότωσαν κι αυτόν.
Αυτό το γεγονός έδωσε θάρρος στους Έλληνες, ενώ αντίθετα οι Τούρκοι το θεώρησαν κακό οιωνό. Αποφάσισαν έτσι να φύγουν, φοβούμενοι πανωλεθρία ανάλογη μ’ αυτή του Βαλτετσίου. Τότε δέχτηκαν την επίθεση όσων ήταν κλεισμένοι στα Βέρβενα. Σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή, οχυρώθηκαν σε μία εκκλησία ανάμεσα στα Βέρβενα και τα Δολιανά. Οι απώλειες των Τουρκαλβανών δεν ήταν πολύ μεγάλες.
Ο Σπυρίδων Τρικούπης, γράφει για 70 νεκρούς, ενώ ο Αναγνώστης Κοντάκης που πήρε μέρος στη μάχη, αναφέρει ότι οι εχθρικές απώλειες ήταν μεγαλύτερες και ότι η κύρια μάχη έγινε στο φαράγγι ανάμεσα στα Βέρβενα και τα Δολιανά και κράτησε όλη την ημέρα. Οι ηττημένοι άφησαν στο πεδίο της μάχης πολλά λάφυρα
Οι Τουρκαλβανοί υποχρεώθηκαν να υποχωρήσουν ως τα Δολιανά, όπου συνέχισαν τη μάχη ως τις 2 μετά τα μεσάνυχτα. Εξαντλημένοι τότε τράπηκαν σε φυγή και χάθηκαν μέσα στον κάμπο της Τριπολιτσάς. Εκεί όμως τους περίμεναν και τους χτυπούσαν μερικοί θαρραλέοι Έλληνες, διότι ήταν «σκότος βαθύτατον και δεν διεκρίνοντο οι ημέτεροι από τους εχθρούς». Μια ξαφνική βροχή, τους γλίτωσε από τη σφαγή.
Η μάχη στα ιστορικά Βέρβενα και στα ιστορικά Δολιανά την 18ην Μαϊου 1821 ματαίωσε τη διάλυση του στρατοπέδου των Βερβένων και το σχέδιο των Τούρκων. Επίσης τόνωσε το ηθικό των επαναστατών και άνοιξε το δρόμο για την απελευθέρωση της υποδουλωμένης Τριπολιτσάς.
Οι Τούρκοι μετά την ήττα τους στα Βέρβενα και στα Δολιανά κλείστηκαν οριστικά στην Τριπολιτσά. Ο γέρος του Μωριά αναμφισβήτητα δικαιώθηκε και άρχισε να « κλείνει τις στράτες του Μωριά»…για τα επακόλουθα.
Αναμφισβήτητα το “στρατόπεδο των Βερβένων” έπαιξε καταλυτική σημασία για την οργάνωση και επιτυχία του απελευθερωτικού αγώνα .Δεν είναι υπερβολή να πούμε από το “στρατόπεδο των ιστορικών Βερβένων” άρχισε ουσιαστικά και στρατιωτικά η απελευθέρωση της πατρίδας μας.
Ο Νικηταράς απέκτησε μεγάλη αίγλη και τότε του δόθηκε το προσωνύμιο «Τουρκοφάγος». Κατά κάποιον τρόπο, πήρε εκδίκηση για τον πατέρα του και τον εντεκάχρονο αδελφό του Ιωάννη που σφαγιάστηκαν στη Μονεμβασιά τον Οκτώβριο του 1816.
Ο Νικηταράς, το πραγματικό ονοματεπώνυμο του οποίου ήταν Νικήτας Σταματελόπουλος, γεννήθηκε το 1782 στη Μεγάλη Αναστασίτσα (σήμερα Νέδουσα Μεσσηνίας). Η μητέρα του, ήταν αδελφή της γυναίκας του Θ. Κολοκοτρώνη. Η γενναιότητα και η προσφορά του στον Αγώνα, είναι γνωστές. Ξεχωριστή ήταν και η ανιδιοτέλεια του. Μια φορά μόνο, μετά τη μάχη στα Δερβενάκια καταδέχτηκε να πάρει από τα πλούσια λάφυρα ένα πολύτιμο σπαθί, το οποίο πρόσφερε αργότερα σ’ έναν έρανο για το Μεσολόγγι.
Μετά την Επανάσταση, φυλακίστηκε γιατί θεωρήθηκε αρχηγός της «Φιλορθοδόξου Εταιρείας» (Δεκέμβριος 1839). Δικάστηκε και αθωώθηκε στις 11 Ιουλίου 1840, ωστόσο η Κυβέρνηση δεν τον απελευθέρωσε τότε, αλλά μόλις στις 18 Σεπτεμβρίου 1841. Είχε σχεδόν τυφλωθεί, καθώς έπασχε από ζάχαρο.
Μετά την αποφυλάκισή του, του δόθηκε «άδεια επαιτείας» κάθε Παρασκευή στον Πειραιά, εκεί που βρίσκεται σήμερα ο ναός της Ευαγγελίστριας. Μετά το 1844 από τον Όθωνα του δόθηκε ο βαθμός του Υποστράτηγου μαζί με μία πενιχρή σύνταξη. Πέθανε στις 25 Σεπτεμβρίου 1849.
Τοπόσημα του 1821 | Το ιστορικό Άστρος Κυνουρίας και ο δήμος μας
Η ιδέα του μουσείου Άστρους ξέκινησε και έγινε πραγματικότητα από τον αείμνηστο καθηγητή μας Κυριάκο (Κούλη) Χασαπογιάννη. O “αρχαίος Έλληνας” Κούλης Χασαπογιάννης, είχε κατά λάθος γεννηθεί 2,500 χρόνια αργότερα. Όλη η κοινωνική και επαγγελματική του ζωή ηταν γεμάτη “αμοιβαίο σεβασμό”, “Ελληνικό μέτρο” , απαράμιλλο “ήθος “, και “υπερβολικότατη ευγένεια “ για την παραμικρή λεπτομέρεια, ακόμα και όταν μερικοί μαθητές του τον πείραζαν,χαμογέλουσε με γλυκό και ευγενικό τρόπο και γυριζε γρήγορα στο δικό του θέμα για να προλάβει να μάθουν κάτι οι μαθητές, τους έτρωγε το χρόνο του διαλλείματος…, αυτοί ήταν οι καθηγητές μας και αυτά μας έμαθαν.
O «αρχαίος Έλληνας» Κούλης Χασαπογιάννης, κουβαλούσε τα μαρμάρινα αγάλματα με τους συγχωριανούς του χωρικούς και ζήταγε καμιά φορά και την βοήθεια του Πάνου Καμπύλη, που ήταν νεότερος και δυνατότερος, να τα ανεβάσουν στη σκάλα και λόγω της μεγάλης ηλικίας του έπιανε και αυτός δήθεν από μια άκρη για να βοηθήσει. Τα κάγκελα στα παράθυρα για ασφάλεια από τους αρχαιοκαπήλους συνεργάτες, δεν τα είχε βάλλει ο Καρυτσιώτης ούτε ο γεωπόνος και οι κηπουροί του αγροκηπίου, τα είχε βάλλει με τα χέρια του …ο αείμνηστος καθηγητής μας και τα επιθεωρούσε κάθε φορά που άνοιγε του Μουσείο Άστρους.
Ο αυτοηδονιζόμενος σάτυρος από την ιστοσελίδα Θυρεάτις Γη
Για πολλά χρόνια μάζευε ότι έβρισκε και θεωρούσε σημαντικό από όλη την Κυνουρία. Όλα τα ευρήματα εκτός από ένα, τα στέγαζε στο παραπάνω διώροφο πλίθινο κτήριο, που είχε τις «συλλογές» ,όπως αποκαλούσε τα μνημεία. Το μικρό αγαλματάκι που δεν άφηνε ποτέ στο τότε μουσείο, τον εκφραστικότατο αυτοηδονιζόμενο σάτυρο, ο αείμνηστος καθηγητής μας το κουβαλούσε πάντοτε μαζί του και το έπαιρνε στο σπίτι του, γιατί το θεωρούσε πολύ σημαντικό και στόχο αρχαιοκαπήλων. Όταν ερχόντουσαν επισκέπτες σπουδαίοι με αξιώματα η απλοί άνθρωποι ο καθηγητής τους ξεναγούσε στο χώρο με πολύ χαρά και ενθουσιασμό. Αν τους θεωρούσε «ύποπτους» δεν τους έδειχνε το μικρό αγαλματάκι. Πολλές φορές περίμενε ανυπόμονα να έρθουν επισκέπτες για να κάνει ότι του «άρεσε». Ακολουθούσε την ίδια πάντοτε διαδρομή , σχολή, ιερός χώρος, τίλιο (όπου έγινε το Κολοκοτρωναίϊκο τραπέζι στον Υψηλάντη), και στο «μουσείο» και στο τέλος έβγαζε το μικρό αγαλματάκι από την τσέπη του. Έλεγε πάντοτε τα ίδια ακριβώς σαν μαγνητόφωνο με ένα πολύ γλαφυρό και πειστικό τρόπο ,όπως τα «χρυσά κουτάλια» ήταν τα χέρια που έτρωγε ο Κολοκοτρώνης με τον Υψηλάντη στο τίλιο , τι έλεγε στη Μελιγού ο /Ανδρούτσος και ο Πλαπούτας στο γέρο του Μοριά. Τα έλεγε όλα με «στόμφο ,σαν να αγόρευε στους Αθηναίους του Περικλή, χωρίς κανένα χαρτί, δυστυχώς δεν έγραφε τίποτα γιατί ήταν μια κινητή εγκυκλοπαίδεια. Όταν τελείωνε η ξεναγώγιση έλεγε στη παρέα του ενώ περπατούσαν στην κεντρική πλατεία , τον υποθηκοφύλακα αείμνηστο αδερφό του Περικλή και τον καθηγητή « Μπαμπαγιάννη» Σιούτο με έκδηλη ικανοποίηση ,«του τα έψαλλα και αυτού». Είχε και εκείνη τη φορά εκτελέσει το πατριωτικό του καθήκον, έτσι ένοιωθε.
1: Θυρεάτις Γη ( Ιστορία – Αρχαιολογία – Λαογραφία ) Ιωάννης Κουσκουνάς – Κυριάκος Χασαπογιάννης -Ιωάννης Κακαβούλιας. 1981http://www.zafeiris.gr/linked/book4.pdf
Οι κάτοικοι είναι τα κράτη , μας λέει ο πρώτος επιστήμονας ιστορικός Θουκυδίδης, οι Αθηναίοι, Κορίνθιοι, Αργείοι, Λακεδαίμονες… Κυνουριείς ,Θυρεάτες, Αστρεινοί, Αγιαννίτες και ονομάζουν οικισμούς , λιμάνια και περιοχές..…Αθήνα, Κόρινθος, Άργος, Σπαρτη,Κυνουρία ,Θυρέα, Άστρος,Αγιάννης …..astrosgr.com – Γιάννης Κουρόγιωργας
Το ιστορικό Άστρος Κυνουρίας βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,εκεί που στο παραπάνω χάρτη διακρίνεται η αρχαία πόλη Θυρέα (Τhyrea) και εκεί που ήταν αργότερατο πόλισμα Άστρον, νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες.
Η Θυρέα ήταν θρύλος τουλάχιστον από το 1500 π.χ. η νωρίτερα αφού οι Δαναοί είχαν εγκατασταθεί στο Άργος από το 2,800-2000 και από τους Δαναούς προέρχοντο οι Θυρεάτες, που λογικά ήρθαν στη Θυρέα τουλάχιστον πριν το 2,000, σίγουρα ήταν θρύλος πολύ πριν το Τρωϊκό πόλεμο (1250-1240 π.χ.)“Θυρέας Όμηρος μεν ουκ ωνόμασεν, οι δ’ άλλοι θρυλούσι”Στράβων 376 (Θυεράτις Γη σελ 23).
Το ιστορικόν Άστρος είναι συνέχεια της αρχαίας πόλης Θυρέας και η πόλη Θυρέα και αργότερα το πόλισμα Άστρον ήταν στα ενδότερα του κάμπου Θυρέας ,στην σημερινή τοποθεσία του Άστρους . Το 1823 το Άστρος το βρήκαν εκεί οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης , υπήρχε αναμφισβήτητα πολλούς αιώνες πριν το 1823 , η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη» και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
Το ιστορικόν Άστρος και ο ‘Αγιος Ιωάννης (Αγιάννης) Κυνουρίας είναι μία κοινότητα και το κυριότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν για πολλούς αιώνες και έχουν μέχρι σήμερα σπίτια στον Άστρος και στον Αγιάννη του Άστρους. «Και όντως το Άστροςκαι κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές… ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρεινών καλουμένη και (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους, …Και ακριβώς επί μεμονωμένου βουνού άνωθεν του Αγίου Ιωάννου (=Επάνω Άστρους) κείται … το Κάστρο τη Ωριάς …Κατά την εμήν γνώμην μετά τας ανωτέρω εξηγήσεις πιθανώτατα δυνάμεθανα ταυτίσωμεν το Κάστρο της Ωριάς του Πάρνωνος προςτο Estella =Άστρος.(Νίκο Α. Βέη , Μνείαιτου Άστρους.σελ 99,100 ).«Προφανώς τοEstellaτούτο είναι το Άστρος»(Νίκο Α. Βέη , Μνείαιτου Άστρους.σελ 93 ).Οι κάτοικοι του Αγιάννη λέγονται “Αγιαννίτες” και αποκαλούσαν το Άστρος επίσης “Γιαλό” και τους Αστρεινούς “Γιαλίσιους”, γιατί οι Αστρεινοί κατοικούσαν στα ενδότερα του “κάμπου” Θυρέας , κοντά στην παραλία (αιγιαλό) “τα’Αγιαννίτικα λεγόμενα καλύβια εις το Άστρος”.
Για χιλιάδες χρόνια , τουλάχιστον από το 1,500 π.χ ., στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας αδιάκοπα υπήρχε οικισμός καιτοιστορικόνΆστροςΚυνουρίαςαναμφισβήτηταυπήρχεγιαπολλούςαιώνεςπριντο 1823 .Η Θυρέα ήταν θρύλος πριν το Τρωϊκό πόλεμο .
Το Άστρος ονομάστηκε από τους κατοίκους της περιοχής Άστυ( Πόλη) , σαν διάκριση με τους γύρω μικρότερους οικισμούς . Άστυ (=πόλη ) ονομάζετο αρχικά στην περιοχή η αρχαία πόλη Θυρέα ,το μητροπολιτικό κέντρο της περιοχής στην αρχαιότητα , όπως αργότερα το Άστρος είναι το μητροπολιτικό κέντρο της περιοχής μέχρι σήμερα και από την αρχαιότητα έμεινε αδιάκοπα στους κατοίκους το Άστυ(=πόλη) .Οι Αστρεινοί αποκαλούν και σήμερα το οικισμό «Το κλεινόν Άστυ» . Από το Άστυ, προήλθε Toasti= Toast(r)ι, Toastri και το Astro και συμφωνούμε με την σοβαρά τεκμηριωμένη, λογική και έξυπνη άποψη το όνομα Άστρος προήλθε από το Άστυ=(Τoasti) Toast(r)ι ,Astro (Καραχάλιος, Ι. Κουσκουνάς ,Κ.Χασαπογιάννης ,Ι. Κακαβούλιας, Ν.Φλούδας Θυρεατικα Β. σελ 24,25).
Η Θυρέα ήταν θρύλος τουλάχιστον από το 1500 π.χ. η νωρίτερα,αφού οι Δαναοί είχαν εγκατασταθεί στο Άργος από το 2,800-2000 και από τους Δαναούς προέρχοντο οι Θυρεάτες που λογικά ήρθαν στη Θυρέα τουλάχιστον πριν το 2,000 ,σίγουρα ήταν θρύλος πολύ πριν το Τρωϊκό πόλεμο (1250-1240 π.χ.)“Θυρέας Όμηρος μεν ουκ ωνόμασεν, οι δ’ άλλοι θρυλούσι”Στράβων 376 (Θυεράτις Γη σελ 23).
Ο Θουκυδίδης ,ο πρώτος επιστήμονας Ιστορικός του κόσμου, και ο Ηρόδοτος , αναφέρουν η Θυρεάτις Γη ( Θυρέα) υπήρχε πριν 3,000 χρόνια . Ο Ηρόδοτος αναφέρει την Θυρέα στα τέλη του 11ου αι. π.Χ. αιώνα ,που από τότε ήταν για χιλιάδες χρόνια το μήλο της έριδος μεταξύ των Αργείων και των Λακεδαιμονίων.
Γεωγραφικά η περιοχή της Κυνουρίας στην αρχαιότητα χωρίζεται σε δύο μεγάλες ενότητες. Στη βόρεια Κυνουρία , στα αρχαία χρόνια αντιστοιχούσε στην περιοχή της Θυρεάτιδας Γης η την περιοχή Θυρέας. Στη περιοχή Θυρέας βρισκόταν το μητροπολιτικό κέντρο της περιοχής, που ήταν ο κύριοτερος οικισμός της περιοχής το άστυ ( πόλη) Θυρέα και δευτερεύοντες η Ανθήνη, η Νηρίδα, η Εύα και αργότερα τουλάχιστον από το 2.μ,χ αιώνα το Άστρος. Στο νότιοαντιστοιχούσε στη χώρα των Πρασιών, στην οποία υπήρχε ο κύριος οικισμός Πρασιαί και οι δευτερεύοντες Τυρός και Γλυππία
Οι Αιγινήτες στην αρχή του Πελοποννησιακού πολέμου καταδιώχθηκαν από την πατρίδα τους από τους Αθηναίους και διασκωρπήθηκαν όπου μπορούσαν σε ολόκληρη την Ελλάδα. Μερικοί εγκαταστάθηκαν στην Θυρέα, που τους παραχώρησαν οι Λακεδαιμόνιοι, και άρχισαν να οχυρώνονται στη σημερινή χερσόνησου του Παραλίου Άστρους, γιατί γνώριζαν τους Αθηναίους. Αλλά το 424 π.χ.ο Αθηναίος στρατηγός Νικίας τους καταδίωξε πάλι από τη χερσόνησου του Παραλίου Άστρους και οι Αιγινήτες κατέφυγαν στην γειτονική οχυρωμένη αρχαία πόλη Θυρέα, εγκαταλείποντας τα οχυρά και μισοτελειωμένα τείχη.
Μερικοί Αιγινήτες, αφού δεν είχαν πατριδα, κατέφυγαν στα βουνά και μερικοί εγκαταστάθηκαν στον Πλάτανο και στο Αγιάννη. Υπάρχει η εκδοχή ο Αγιάννης πήρε το όνομα από τους Αγιαννίτες , που προήλθε από τους Αιγινήτες.
Ο Θουκυδίδης αναφέρεται στην αρχαία πόλη Θυρέα ,που επίσης ήταν οχυρωμένη (Θουκυδίδης 4,56,4,57 )“πάση την στρατιά και αιρούσι Θυρέαν.Και την τε πόλιν κατεύκασαν και τον ενόντα εξεπόρθησαν,τους τε Αιγινήτας…”
Η κρατούσα άποψη από την παραπάνω και άλλες αναφορές του Θουκυδίδη , το άστυ (η πόλη) Θυρέα άρχιζε περίπου δύο χιλιόμετρα από την παραλία και απλωνόταν στη Θυρεατική Γη ,στο κάμπο της Θυρέας και η “άνω πόλις εν η ώκουν” Θυρέα ήταν στο Ελληνικό η Τειχιό,που βρίσκεται μεταξύ Άστρους και Αγιάννη.
Η αρχαία πόλις Θυρέα συμπεραίνουμε σίγουρα βρισκόταν στο κάμπο της Θυρέας κοντά στο Άστροςκαι πιθανά στην σημερινή τοποθεσία του Άστρους, αφού η αρχή της πόλης ήταν περίπου δύο χιλιόμετρα από την παραλία ,όπως αναφέρει ο Θουκυδίδης και θα είχε μια έκταση μερικά χιλιόμετρα, ήταν το άστυ, το μητροπολιτικό κέντρο της περιοχής και η σπουδαιότερη πόλη στην ευρύτερη περιοχή της αρχαίας Βόρειας Κυνουρίας. Από την αρχαία πόλη Θυρέα πήρε το όνομα η περιοχή Θυρεάτις Γη η περιοχή Θυρέα.
Το ιστορικόν Άστρος είναι συνέχεια της αρχαίας πόλης Θυρέας και η πόλη Θυρέα και αργότερα το πόλισμα Άστρον ήταν στην σημερινή τοποθεσία του Άστρους . Το 1823 το Άστρος το βρήκαν εκεί ,«Εν Άστρει τη 29 Μαρτίου 1823 και γ’ της Ανεξαρτησίας »οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης, υπήρχε αναμφισβήτητα και τεκμηριωμένα πολλούς αιώνες πριν το 1823 , η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη» και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
Η πόλη Θυρέα ήταν διμερής, γιατί επίσης υπήρχε και η άνω πόλη στη περιοχή του Ελληνικού η Τειχιό. Ο Θουκυδίδης αναφέρει την πόλη Θυρέα στα ενδότερα του κάμπου Θυρέας αλλά και την “άνω πόλις εν η ώκουν”. Συμπεραίνομε από την έμφαση του μεγάλου ιστορικού «εν η ώκουν» ότι οι κάτοικοι για τους λόγους τους πρωταρχικά κατοικούσαν στην άνω πόλη. Η «άνω πόλη» Θυρέα ήταν στο Ελληνικό η Τειχιό μεταξύ Άστρους και Αγιάννη.
Δεν είναι τυχαίο , και έκδηλα έχει σχέση με του Θυρεάτες, οι Αγιαννίτες το ίδιο συνέχισαν να κάνουν αργότερα για χιλιάδες χρόνια , τον χειμώνα κατέβαιναν για λίγους μήνες στο Άστρος , στο «Γιαλό», στα αρχοντικά ,στους «πυργους» και στα καλύβια τους για να μαζέψουν τις ελιές και την Άνοιξη έφευγαν από τον κάμπο για να αποφύγουν τον ελώδη πυρετό του «Γιαλού» και να μην τους «φάει ο κάμπος , και κατοικούσαν τον περισσότερο χρόνο στα βουνά του Αγιάννη του Άστρους, για το υγιεινόκλίμα του.
Είναι σχετικό οι κάτοικοι του Άστρους να αποκαλούνται και σήμερα Θυρεάτες, υπάρχει από το 1928 η τοπική ποδοσφαιρική ομάδα Πανθυρεατικός , πρόσφατα το 1980 οι Αστρεινοί θυμούνται και τιμούν τη Θυρέα με το όνομα ομάδας μπάσκετ Πήγασος Α.Ο. Θυρέας ,γνωστός επίσης με την επωνυμία Πήγασος Άστρους , και άλλοι σύλλογοι, όπως ο Σύλλογος Αστρινών Θυρεατών και Ο Θυρεάτης .Οι Αστρεινοί δεν ξεχνούν τους προγόνους τους και τιμούν του Θυρεάτας. «ΤΟΥΣ ΠΑΤΡΗΣ ΠΡΟΜΑΧΟΥΣ ΘΥΡΕΑΤΑΣ ΣΤΕΨΕΝ Ο ΔΗΜΟΣ ΕΥΚΛΕΙΑΣ ΣΤΕΦΑΝΩ,ΤΟΙ ΘΑΝΟΝ ΕΝ ΠΟΛΕΜΟΙΣ».
Με την πρώτη διοικητική διαίρεση του ελληνικού κράτους το 1835,συστήθηκε ο Δήμος Θυρέαςμε έδρα τον οικισμό Άγιος Ιωάννης(ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835) και το Άστρος εντάχθηκε στο δήμο. Από το 1841 έως το 1912, το Άστρος ήταν η χειμερινή έδρα του Δήμου Θυρέας,ο Αγιάννης ήταν η θερινή έδρα{ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841). Αμέσως μετά την απελευθέρωση από 400 χρόνων σκλαβιάς, οιΘυρεάτεςπρόγονοι μας πριν διακόσια χρόνια το 1835 ήξερανκαλάκαιεθυμούντοτηνιστορίαμαςαυτονόηταονόμασαντοκαινούργιο ΔήμοΘυρέας από τηναρχαίαπόλητηςΘυρέας ,που βρισκόταν στην περιοχή του Άστρους, στο κάμπο της Θυρέας.
“Xαρακτηρίζομεν ως αρχαιολογικόν χώρον την περιοχήν την καλουμένην Ελληνικό η Tειχιό, την ευρισκομένην εις τα ορεινά της Θυρέας και άνωθεν της από Aστρους εις Tρίπολιν οδού”.
Σε απόσταση πέντε χιλιομέτρων από το σημερινό Άστρος, στην περιοχή Ελληνικό η Τειχιό , πιθανότατα εδώ ήταν η επάνω πολή της Θυρέας ,υπήρχε Ναός αφιερωμένος στο Θεό Απόλλωνα τον οποίο λάτρευαν ιδιαίτερα οι Κυνούριοι. Στη θέση αυτή σήμερα βρίσκονται ερείπια αρχαίας πόλης του 5ου έως 3ου π.χ αιώνα κατά τις εκτιμήσεις των αρχαιολόγων.
Από το Δήμο μας
“Σε απόσταση περίπου 5 χιλιομέτρων από το Άστρος στην κορυφή του λόφου πάνω από τις στροφές «κοδέλες » σε λίγη απόσταση από τον ανηφορικό δρόμο προς τον Αγιάννη βρισκεται το Ελληνικό η Τειχιό,από εκεί η θέα της Θυρεάτιδας Γης και του Αργολικου κόλπου είναι εξαιρετικη. Στο σημείο υπάρχει επιγραφή της αρχαιολογικής υπηρεσίας που οδηγεί σε αγροτικό δρόμο και μετά από 2 χιλιόμετρα φθάνει ο επισκέπτης σε ένα πλάτωμα, που αποτελεί την αρχή 15λεπτης πορείας που οδηγεί στην κορυφή ενός λόφου, του Τειχιού ή Ελληνικού. Εδώ αντικρίζει κανείς τα ερείπια του αρχαίου ιερού ναού του Θεού Απόλλωνα, ερείπια τειχών, οικοδομημάτων και υπόγειων δεξαμενών και λειψάνων της Άνω Θυρέας ή για κάποιους άλλους της Νηρηίδας.”
Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας : Σπουδαιότερες χρονολογικές αναφορές πριν το 1823.
Οι κάτοικοι είναι τα κράτη , μας λέει ο πρώτος επιστήμονας ιστορικός Θουκυδίδης, οι Αθηναίοι, Κορίνθιοι, Αργείοι, Λακεδαίμονες… Κυνουριείς ,Θυρεάτες, Αστρεινοί, Αγιαννίτες και ονομάζουν οικισμούς , λιμάνια και περιοχές..…Αθήνα, Κόρινθος, Άργος, Σπαρτη,Κυνουρία ,Θυρέα, Άστρος,Αγιάννης …..astrosgr.com – Γιάννης Κουρόγιωργας
Από, Διοικητικές μεταβολές της Τ.Α.-ΕΕΤΑΑ (eetaa.gr)
ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841Το 1841 , Δήμος“Θυρέας”,“Τα συνιστώντα τον νέο δήμον χωρία”, “Άγιος Ιωάννης, Άστρος , Μελιγού ,Πλάτανος , ”Πρωτεύουσα αυτού”, “Άγιος Ιωάννης το θέρος τον δεν χειμώνα το Άστρος”
Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης)Κυνουρίας
(ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835). Ο οικισμός ορίζεται έδρα του δήμου Θυρέας.
(ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841).Ο οικισμός ορίζεται θερινή έδρα του δήμου Θυρέας
ΦΕΚ 252Α – 24/08/1912. Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Θυρέας και προσαρτάται στην κοινότητα Άστρους
ΦΕΚ 250Α – 24/08/1915 Ο οικισμός ορίζεται θερινή έδρα της κοινότητα Άστρους .
ΦΕΚ 244Α-04-12-1997. Ο οικισμός αποσπάται από τον δήμο Άστρους και προσαρτάται στο δήμο Βόρειας Κυνουρίας
Άστρος Κυνουρίας
ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835. Ο οικισμός προσαρτάται στο δήμο Θυρέας
ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841.Ο οικισμός ορίζεται χειμερινή έδρα του δήμου Θυρέας
ΦΕΚ 252Α – 24/08/1912. Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Θυρέας και ορίζεται έδρα της κοινότητας Άστρους
ΦΕΚ 99Α – 28/05/1985 ορίζεται έδρα του δήμου Άστρους (Ο δήμος προήλθε από την αναγνώριση σε δήμο της κοινότητας Άστρουςγια ιστορικούς λόγους)
ΦΕΚ 244Α-04-12-1997. Ο οικισμός αποσπάται από τον δήμο Άστρους και ορίζεται έδρα του δήμου Βόρειας Κυνουρίας
Το Άστρος απέχει 170 χλμ από την Αθήνα , βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας ,εκεί που ήταν η αρχαία πόλη Θυρέακαι αργότερα το πόλισμα Άστρον , νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες. Ο Αγιάννης απέχει 17 χλμ. από το Άστρος και το Παράλιο Άστρος απέχει 4 χλμ από το Άστρος.
Στο παραπάνω χάρτη διακρίνονται στα ενδότερααπό την αρχαιότητα το ιστορικόν Άργος και οι Μυκήνες , επίσης αργότερα στα ενδότερα βρίσκονται το Άστρος και το Λεωνίδιο.Στα νεότερα χρόνια επίσης στα ενδότερα βρίσκονται ο γειτονικός Άγιος Ανδρέας,(από τον οικισμό Άγιο Ανδρέα ονομάστηκε το Λιμάνι του Άγιου Ανδρέα, βέβαια από τους οικισμούς ονομάζονται τα λιμάνια), το Κορακοβούνι ,η Μελιγού και τα Κούτρουφα.Ο νεότεορος οικισμός της περιοχής Παράλιο Άστρος προσαρτήθηκε στο Δήμο Θυρέας το 1845.
Είναι έκδηλο ,όπως αναφέρουν πολλοί ιστορικοί μελετητές ,στην περιοχή μας οι κάτοικοι στην αρχαιότητα και αργότερα προτιμούσαν τα ενδότερα.
Λανθασμένααναφέρεται η Συνέλευση το 1823 ονόμασε τον οικισμό Άστρος, απλά και αυτονόητα χρησιμοποίησε και επιβεβαίωσε επίσημα το υπάρχον όνομα Άστρος του οικισμού, «εν Άστρει» με τα πρακτικά και τα πρώτα έγγραφατης Εθνοσυνέλευσηςαπό την πρώτη ημέρα την 29ηΜαρτίου 1823, πριν σχεδόν αρχίσει η Συνέλευση, γιατί όλες οι αποφάσεις της Συνταγματικής Συνέλευσης έγιναν και έπρεπε να γίνουν γραπτά ( ήταν Συνταγματική Συνέλευση, δεν ήταν καφενείο) και η Συνέλευση δεν αποφάσισε με κανένα έγγραφο για το όνομα Άστρος.
Το όνομα Άστρος δεν ήταν το θέμα της Εθνοσυνέλευσης, ούτε ποτέ έγιναν συζητήσεις στην συνέλευση για το όνομα Άστρος , άλλωστε πριν την Συνέλευση τον οικισμό αποκαλούσαν Άστρος μεταξύ πολλών ο Κολοκοτρώνης και ο Άκουρος και υπήρχαν άλλα σοβαρά θέματα και οι Τούρκοι. Το Άστρος υπήρχε χιλιάδες χρόνια νωρίτερα, το βρήκαν εκεί οι πληρεξούσιοι και ο Κολοκοτρώνης, και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΗΣ Β’ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣΣΥΓΚΡΟΤΗΘΕΙΣΗΣ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ ΤΗΝ ΚΘ’ ΜΑΡΤΙΟΥ, ΑΩΚΓ ΚΑΙ Γ’ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ (Πρακτικά της Β’ Εθνικής των Ελλήνων Συνελεύσεως, Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, τόμος 3, σελ 63)
Το 1823 “στο Άστρος”.O Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος , πρόεδρος του Εκελεστικού (δηλ.Πρωθυπουργός ) , σε επιστολή στις 22 Απριλίου 1823 έξυπνα έμμεσα αναφέρει στους ισχυρούς της εποχής και την υφήλιο ,το μεγάλο γεγονός, την ύπαρξη την απελευθερωμένης Ελλάδας, «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος, στον κόλπο του Ναυπλίου» (Σμαράγδη Ι.Αρνανίτη :2023, Ἐν Ἄστρει Ἡ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις, 29 Μαρτίου -18 Απριλίου 1823 , τα γεγονότα – οι πρωταγωνιστές – οι αποφάσεις,Αριστείδης Ν. Χατζής σελ 121).
Διδακτήριον Άστρους ΥΑ 47192/1433/11-6-1946 – ΦΕΚ 127/Β/8-8-1946 ”Κηρύσσομεν ως ιστορικόν διατηρητέον μνημείοντο εν Άστρει διδακτήριον ένθα συνήλθεν εν έτει 1823 η β’ Εθνική Συνέλευσις”.
ΥΠΠΟΑ Τίτλος ΦΕΚ .Χαρακτηρισμός της πλατείας σχολής Καρυτσιώτη και τμήματος του αγροκηπίου, στο Άστρος Κυνουρίας, ως ιστορικού τόπου. “Στο αγροκήπιο αυτό έλαβαν χώρα δύο σημαντικά γεγονότα της Επαναστάσεως, το γνωστό ως «κολοκοτρωναίικο τραπέζι της συμφιλίωσης» στις 19 Ιουνίου 1821, στο οποίο είχαν προσέλθει οι οπλαρχηγοί, προκειμένου να ξεπεραστούν οι αντιθέσεις και να ομονοήσουν για την επιτυχία της Επανάστασης που τότε ξεκινούσε, καθώς επίσης και η Β΄ Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων (30 Μαρτίου έως τις 18 Απριλίου του 1823)με την παρουσία οπλαρχηγών, πολιτικών, πλήθους λαού και στρατού. Εντός της Σχολής η οποία περιλαμβάνεται στον υπό κήρυξη χώρο, συντάχθηκε η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης”.
Από κτητορική επιγραφή της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη.
«1798ΕΝ ΜΗΝΙ ΙΟΥΛΙΩ 18 , Η ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΑ
ΤΙ ΕΣΤΗΚΑΣ ΘΑΜΒΟΥΜΕΝΟΣ ΦΙΛΕ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΜΕ ΑΠΟΡΙΑΝ ΜΥΣΤΙΚΗΝ ΖΗΤΕΙΣ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥΝΑ ΜΑΘΕΙΣ ΝΑ ΒΕΒΑΙΩΘΕΙΣ ΤΙ ΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΜΟΥ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΜΕ ΕΠΡΟΣΤΑΤΕΥΣΕ ΚΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΚΑΜΩΜΑ ΜΟΥ…Ο ΤΟΠΟΣ ΟΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΙ ΕΙΝ’ Η ΑΥΤΟΥ ΠΑΤΡΙΔΑΚΑΡΥΤΣΙΩΤΗΣ ΛΕΓΕΤΑΙ ΠΑΝΤΟΥ Η ΑΥΤΗ ΦΑΜΙΛΙΑ….»
ΥΑ 147099/8654/11-4-1960, ΦΕΚ 199/Β/11-5-1960. Χαρακτηρίζομεν ως αρχαιολογικόν χώρον την περιοχήν ”Κουτρί” του χωρίου Άγιος Ιωάννης Κυνουρίας, θερινήν έδραν του Άστρους, ένθα ελειτούργησεν η ιστορική σχολή Καρυτσιώτη εν έτει 1798”.
1823, Διακήρυξη της Β΄ των Ελλήνων Συνελεύσεως-«Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη»και«Ήδη δε μετά δεκαέξ μήνας Δευτέραν να συγκροτήση εν Άστρει συνέλευσιν» Διονύσιος Κόκκινος Ιστορία Ελληνικής Επανάστασης (τόμος 3ος Σελίδες 475-476)
Θεόδωρος Κολοκοτρώνης εις τα Απομνημονεύματα του αναφέρει , «Τέλος πάντων απεφασίσθη εις το Άστρος να γίνη η Συνέλευσις … εσηκώθηκα και επήγα και εγώ εις το Άστρος ….εις ένα περιβόλι όπου έκαναν την συνέλευσιν .»(Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 53) και «εις τους ίσκιους των δένδρων του Άστρους».
Ο Γ. Τερτσέτης αναφέρει «συνέτρωγαν ο Δημήτριος Υψηλάντης και ο Κολοκοτρώνης εις τους ίσκιους των δένδρων του Άστρους» (Διήγησις Συμβάντων της Ελληνικής φυλής σελ.287).
Γενναίος Κολοκοτρώνης « η κυβέρνησις διέταξεν να συνταχθή το Έθνος , να γίνη Εθνική Συνέλευσις, όπου άρχισαν να συνάζωνται οι πληρεξούσιοι οι μεν εις το Άστρος,οι δε του Κολοκοτρώνη και Υψηλάντη εις Ναύπλιον. … απεφασίσθη να μεταβούν και οι εν Ναυπλίω εις το ¨Αστρος» Απομνημονεύματα σελ 88»(Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 165)
Ν.Σπηλιάδης, Απομνημονεύματα (σελ 502),«και όμως οι ολιγαρχικοί,οίτινες είχον καταλάβει τ’ Αγιαννίτικα λεγόμενα καλύβια εις το Άστρος, ητοιμάζοντο…»
ΣτηΓενικήΕφημερίδατηςΕλλαδος 1826 διαβάζουμε, «και βλέπει τον εχθρόν επιστρέφοντα πάλιν πανστρατιά, και διευθυνόμενο προςταΚαλύβιατουαγίουΙωάννουειςτοΆστρος».
Τα Πρακτικάτης Συνέλευσηςτην πρώτη ημέρα, την ΚΘ Μαρτίου 1823, χωρίς να υπάρχει προηγούμενο έγγραφο και απόφαση, επιβεβαιώνουν επίσημα και θεσμικά τόχιλιάδες χρόνια νωρίτερα υπάρχον όνομα του οικισμού Άστρος,“ΣΥΓΡΟΤΗΘΕΙΣΗΣ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ ΤΗΝ ΚΘ’ ΜΑΡΤΙΟΥ” ,με κεφαλαία γράμματα για κάθε ενδεχόμενο..(Πρακτικά της Β’ Εθνικής των Ελλήνων Συνελεύσεως, Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, τόμος 3, σελ 63)
ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥΗΤΟΙ ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΝ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ Β’ ΕΘΝΙΚΗΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΝ(Πρακτικά της Β’ Εθνικής των Ελλήνων Συνελεύσεως, Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, τόμος 3, σελ 87)
Όλα τα ψηφίσματα της Εθνοσυνέλευσης αναφέρουν “Εξεδόθη εν Άστρει“καιτο Ψήφισμα Θ)«Εις την Ελληνικήν επικράτειαν ούτε πωλείται ούτε αγοράζεται άνθρωπος ….Εξεδόθη εν ΆστρειΚατά μήνα μεσούντα τον Απρίλιον..»
Όλες οι αποφάσεις της Εθνοσυνέλευσης αναφέρουν “Εξεδόθη εν Άστρει“και “Αριθ.2830 . Περικλείεται έγγραφον του κ. Παναγιώτου Ζαφειρόπουλου και αναφορά του Μινίστρου του Πολέμου υπό αριθ. 73 …Το Εκτελεστικόν σώμα κρίνει εύλογον τον τακτικόν αναγνωρισμόν αυτού εις στρατηγίαν. Εν Άστρει την κδ’ Μαρτίου…”
Προβουλεύματα του Βουλευτικού184-189,189-199 αναφέρουν τόπο συντάξεως «Εν Άστρει»(Αρχεία Ελληνικής Παλιγγενεσίας τ.Α’, σελ 63,136,137,138,139,140,143) (Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 151)
Έγγραφα του Μινιστέριου(Υπουργείου) του Πολέμου 73, 93, 122, 134, 135,138,189 αναφέρουν τόπο συντάξεως«Εν Άστρει» ( Φλούδας Θυρεατικά Β.σελ 153)
Ο παγκόσμιοσ τύπος της εποχής,LeConstitutionnel (30 Αυγούστου 1823 :«Η πολιτική οργάνωση της χώρας συμβαδίζει με την κατάκτηση της ελευθερίας της. Η έναρξη των εργασιών της πρόσφατης Εθνοσυνέλευσης στο Άστρος αποτέλεσε ένα εντυπωσιακό θέαμα.» ( Αριστείδης Ν. Χατζής ,2023, σελ 119)
Πρακτικά των Συνεδριάσεων της Βουλής τω Ελλήνων κατά την πρώτην σύνοδον του 1844 τ.Γ , εν Αθήναις εκ του Βασιλικού τυπογραφείου, σ.1214 Συνεδρίασις ΡΜΖ’ της 16 Μαϊου , «α.διότι η εν Άστρεισυνέλευσις συνεκροτήθη όπου ήδη ενηργήθη η εκλογή και ο τόποςούτος εψηφίσθη και παρ’ αυτήςΆστρος , το δε εις το Παράλιον λεγόμενον Άστρος δεν υπήρχε κατά την συγκρότησην της συνέλευσεως , ώστε το κανονίζον την πρωτεύουσα (Δήμου Θυρέας) Άστρος διάταγμα εννοεί βεβαίως τον τόπον όπου η συνέλευσις συνήλθεν….».(Φλούδας , Θυρεατικά Β , σελ 114).
Ο Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος , «ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ», επιβεβαιώνει πριν το 1824, τότε δεν υπήρχε οικισμός στο Παράλιο Άστρος , “την πατρίδα μας Αγιάννης και Άστρος”, «διαμένων εις την πατρίδα μου τον Άγιον Ιωάννηνέλαβον και το ακόλουθον έγγραφον» (Φλούδας, Θυρεατικά Β , σελ 51), «Ηλεκτρισθέντες, έγραφεν, υπέρ της ελευθερίας της πατρίδος ,τα πάντα χαίρειν και ειδόντες, μετέβημεν άπαντες εις την πατρίδα μας το Άστρος» ( Ιστ. και Εθνολ. Εταιρ.Κώδικας 316, Φλούδας, Θυρεατικά Β σελ 50) και « επήλθεν το έτος 1823 και κατά Φεβρουάριον εσυστήθη η Εθνική συνέλευσις εις Άστρος κατά την ακόλουθον διαταγή του Εκτελεστικού ..έκαστος δύναται να εννοήσει τι υπέφερον οι κάτοικοι του Άστρους »(Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 52).Κατά το το έγγραφον αριθ 202 την Μονής Λουκούς της 10ης Αυγούστου 1840, ο Γεώργιος Καρυτσιώτηςτον πλούτον του « διέθεσεν εις πτωχούς,εκκλησίες και σχολεία της πατρίδος του Αγιάννη-Άστρος και δι’ έργα κοινωφελή» »(Φλουδας ,Θυρεατικα Β’σελ 324).
Αγιάννης του Άστρους
ΟΆγιος Ιωάννης (Αγιάννης)πριν το 1435, τους μεσαιωνικούς χρόνους τουλάχιστον για χίλια διακόσια χρόνια ,περίπου 200 μ.χ. -1435, και αργότερα , ονομάζετο επίσης Άστρος, (επάνω) Άστρος και Αγιάννης του Άστρους.Ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός Ν.Βέης αναφέρει σχετικά. «Και όντως το Άστρος και κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές … ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρεινών καλουμένηκαι (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους. ( Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους. σελ 99-100). Οι διακεκριμένοι ιστορικοί μελετητές Ν.Γ.Ππολίτης και Σ.Π.Λάμπρος αναφέρουν ” το όνομα Άστροςπροσήκει κυρίως εις το 13 χιλιομ. απέχον επί των ορέων κείμενον μέγα χωρίονΆγιος Ιωάννης“(Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, τόμος Γ’, Άγιος Ιωάννης, Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας), Αθήνα , 1983.σελ 41,38,40). «Κατά τον Φιλιψώνα σ.197 “εν τη χώρα ταύτη κείνται τα μεγαλύτερα χωρία Άγιος Νικόλαος η Καστρί,Δολιανά, Άγιος Ιωάννης ηΆστρος“. Τό Άστρος λεγόταν επίσηςΆγιος Ιωάννης, υπάρχουν πολλοί σχετικοί χάρτες κα σχετικές αναφορές. “Ο Leake το 1805 αναφέρει « στην πεδιάδα είναι τα καλύβια που ανήκουν στα χωριά Άγιος Ιωάννης, (το σημερινό Άστρος ), Μελιγού, Κορακοβούνι και Πραστός (Άγιος Ανδρέας)» (Leake Travels in Morea σελ 483). …
Πουκεβίλ,“Η έδρα της Κυβερνήσεως μεταφερθή εις Άγιον Ιωάννην του Άστρους εν Κυνουρία” (Ι.Κουσκουνάς ,Κ. Χασαπογιάννης ,Ι.Κακαβούλιας (1981) Θυρεάτις Γη ( Ιστορία – Αρχαιολογία – Λαογραφία )
Κόκκινος, «Η κυβέρνησις … απεφάσισε μετά τη βουλής να μεταφέρουν την έδραν των από το Άγιον Ιωάννην του Άστρους εις Καστρί Ερμιονίδας” (Ι.Κουσκουνάς ,Κ. Χασαπογιάννης ,Ι.Κακαβούλιας (1981) Θυρεάτις Γη ( Ιστορία – Αρχαιολογία – Λαογραφία ).
Το 1812 το περιοδικόν Λόγιος Ερμής γράφει (σ.114-115), ο φιλόκαλος Καρυτσιώτης διατρίβων εις Τεργέστην εσύστησεν σχολείον εις την ιδίαν πατρίδα καλουμένην Άγιος Ιωάννης του Άστρου(Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, τόμος Γ’, Άγιος Ιωάννης, Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας),Αθήνα ,1983.σελ 155).
Για πολλούς αιώνες μέχρι την δεκαετία του 1950 ο Αγιάννης του Άστρους , σημερινός θερινός οικισμός του Άστρους, αποτελούσε το μητροπολιτικό κέντρο της Θυρέας,” Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας)”, ενδεικτικά αναφέρουμε πριν τον 1821 είχε δέκα τρεις εκκλησίες και εξωκκλήσια. Ο Άγιος Ιωάννης ( Αγιάννης) Κυνουρίας , ήταν η πρωτεύουσα του Ελληνικού κράτους από τις 22 Αυγούστου έως την 1 Οκτωβρίου 1822 , το 1845 αποτέλεσε την θερινή έδρα της Επαρχίας Κυνουρίας . Ο Άγιος Ιωάννης ήταν η πρώτη πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας σύμφωνα με το ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835 από το 1835 μέχρι το 1841 και ήταν η θερινή πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας σύμφωνα με το ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841, από το 1841 μέχρι το 1912.
Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας απέχει 170 χλμ από την Αθήνακαι βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας ,εκεί που διακρίνεται παραπάνω στο χάρτη της αρχαία Ελλάδος η αρχαία πόλη Θυρέα και αργότερα ήταντο πόλισμα Άστρον, νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες.
Άστρος και Αγιάννης του Άστρους
Επαναλαμβάνουμε. «Και όντως το Άστρος και κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές … ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρεινών καλουμένηκαι (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους”. Tα κείμενα παρακάτω αποτελούν ουσιαστικά μια ενότητα, για την ιστορία της κοινότητας Άστρους , έδρα του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας , αλληλοσυμπληρώνονται και περιέχουν τεκμηριωμένα την ιστορία της «πατρίδας μας», όπως αποκαλούσαν ο Άκουρος και ο Καρυτσιώτης, το ιστορικόν Άστρος και τον Αγιάννη του Άστρους (Κυνουρίας).
Χιλιάδες έγγραφα και αναφορές του Ελληνικού κράτους από το 1823 μέχρι σήμερα , αγωνιστών του 1821 και ιστορικών μελετητών αναφέρουν τον οικισμό με το νόμιμο όνομα Άστρος και η Εθνοσυνέλευση έγινε στο Άστρος. Τα πρακτικά της Βουλής των Ελλήνων το 1844 με σαφήνεια και διαύγεια τα λένε όλα, για το Άστρος την πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας και το Παράλιο Άστρος.Δείτε στο σύνδεσμο πολλές τεκμηριωμένες αναφορές, βέβαια υπάρχουν και άλλεσ πολλές .
Οι κάτοικοι είναι τα κράτη , μας λέει ο πρώτος επιστήμονας ιστορικός Θουκυδίδης, οι Αθηναίοι, Κορίνθιοι, Αργείοι, Λακεδαίμονες…Κυνουριείς ,Θυρεάτες, Αστρεινοί, Αγιαννίτες και ονομάζουν οικισμούς , λιμάνια και περιοχές..…Αθήνα, Κόρινθος, Άργος,Σπαρτη,Κυνουρία ,Θυρέα, Άστρος,Αγιάννης …..astrosgr.com – Γιάννης Κουρόγιωργας
Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, Άστρος Χρυσήλιον και Ιστορικόν τόμος Β’, Αθήνα 1982
Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, Άγιος Ιωάννης, Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας), τόμος Γ’, Αθήνα 1983
Σμαράγδη Ι.Αρνανίτη :2023, Ἐν Ἄστρει Ἡ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις, 29 Μαρτίου -18 Απριλίου 1823 , τα γεγονότα – οι πρωταγωνιστές – οι αποφάσεις
Ιωάννη Μ. Αρβανίτη – Από τις Πηγές του Λαού μας, τόμος A, Β , Αθήνα 1988
ΙωάννηΜ.Αρβανίτη-Η Επαναστατική Προσωρινή Διοίκηση της Ελλάδας στον Άγιο Ιωάνη (Αγιάννη) Β.Κυνουρίας -20 Αυγουστου εως 1 Οκτωβριου 1822
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη –Οι σχολές του Δημητρίου Καρυτσιώτη στον Άγιο Ιωάννη και το Άστρος Θυρέας – Κυνουρίας κατά τα προεπαναστικά χρόνια έως την απελευθέρωση, Εταιρία Πελοποννησιακών Σπουδών, Αθήνα 2001
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη -Το κάστρο του Παραλίου Άστρους Κυνουρίας πρώτες παρατηρήσεις, Αθήνα 2007
Άστρος «Το κλεινόν Άστυ» , Περήφανο και Καρωτό, Χρυσήλιο και Ιστορικόν.
Το Άστρος ονομάστηκε από τους κατοίκους της περιοχής Άστυ( Πόλη) , σαν διάκριση με τους γύρω μικρότερους οικισμούς . Άστυ (=πόλη ) ονομάζετο αρχικά στην περιοχή η αρχαία πόλη Θυρέα ,το μητροπολιτικό κέντρο της περιοχής στην αρχαιότητα , όπως αργότερα το Άστρος είναι το μητροπολιτικό κέντρο της περιοχής μέχρι σήμερα και από την αρχαιότητα έμεινε αδιάκοπα στους κατοίκους το Άστυ(=πόλη) .Οι Αστρεινοί αποκαλούν και σήμερα το οικισμό «Το κλεινόν Άστυ» . Από το Άστυ, προήλθε Toasti= Toast(r)ι, Toastri και το Astro και συμφωνούμε με την σοβαρά τεκμηριωμένη, λογική και έξυπνη άποψη το όνομα Άστρος προήλθε από το Άστυ=(Τoasti) Toast(r)ι ,Astro (Καραχάλιος, Ι. Κουσκουνάς ,Κ.Χασαπογιάννης ,Ι. Κακαβούλιας, Ν.Φλούδας Θυρεατικα Β. σελ 24,25).
Το ιστορικόν Άστρος είναι συνέχεια της αρχαίας πόλης Θυρέας και η πόλη Θυρέα και αργότερα το πόλισμα Άστρον ήταν στα ενδότερα του κάμπου Θυρέαςστην σημερινή τοποθεσία του Άστρους . Το 1823 το Άστρος το βρήκαν εκεί ,«Εν Άστρει τη 29 Μαρτίου 1823 και γ’ της Ανεξαρτησίας »οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης, υπήρχε αναμφισβήτητα και τεκμηριωμένα πολλούς αιώνες πριν το 1823 , η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη» και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
Για πολλούς αιώνες μέχρι την δεκαετία του 1950 ο Αγιάννης του Άστρους , σημερινός θερινός οικισμός του Άστρους, αποτελούσε το μητροπολιτικό κέντρο της Θυρέας,” Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας)”, ενδεικτικά αναφέρουμε πριν τον 1821 είχε δέκα τρεις εκκλησίες και εξωκκλήσια.
Τα χωριά του Πάρνωνα εκχριστιανίστηκαν περίπου τον 9ον αιώνα και από υπερβολικό σεβασμό πολλά πρόσθεσαν την λέξη Άγιος στο όνομα τους , όπως Άγιος Ιωάννης ,Άγιος Πέτρος, Άγιος Νικόλαος ,Άγιος Ανδρέας ,¨Αγιος Βασίλειος,¨Αγιοι Αώματοι,Άγιος Πανελεήμονασς, Άγια Σοφιά ,Άγιος Γεώργιος, Κοσμάς και γέμισαν το τόπο με εκκλησίες και μοναστήρια .Επίσης όνόμασαν «Αγιες» πολλές τοποθεσίες.Για το λόγο αυτό ο Πάρνωνας ονομάστηκε και το «Άγιον Όρος» της Νότιας Ελλάδας
Εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου στον ΑγιάννηΚυνουρίας
Το 1826 το χωριό καταστράφηκε ολοσχερώς από τις ορδές του Ιμπραήμ, ενώ την ίδια τύχη είχαν και άλλα χωριά της περιοχής ,όπως Άγιος Πέτρος, Βέρβενα , Πραστός, Σίταινα και άλλα .Ο Ιμπραήμ κατέστρεψε ολοσχερώς την Σχολή του Καρυτσιώτη επίσης και πολλές εκκλησίες σον Αγιάννη , όπως την μητρόπολη στο Σουληνάρι του Άγιου Βασιλείου, του Αγίου Ευστρατίου, του Αγίου Πέτρου και πολλές άλλες.
Αγιάννης του Άστρους (Άγιος Ιωάννης Κυνουρίας) τομητροπολιτικό κέντρο της Θυρέας και «Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας)» Το 1822ο Άγιος Ιωάννης ( Αγιάννης) Κυνουρίας ήταν η πρωτεύουσα του Ελληνικού κράτους,έδρα της Προσωρινής Διοίκησις της Ελλάδος.
Η Θυρέα ήταν θρύλος τουλάχιστον από το 1500 π.χ. ηνωρίτερααφού οι Δαναοί είχαν εγκατασταθεί στο Άργος από το 2,800-2000 και από τους Δαναούς προέρχονται οι Θυρεάτες, που λογικά ήρθαν στη Θυρέα τουλάχιστον πριν το 2,000, σίγουρα ήταν θρύλος πολύ πριν το Τρωϊκό πόλεμο (1250-1240 π.χ.) «Θυρέας Όμηρος μεν ουκ ωνόμασεν, οι δ’ άλλοι θρυλούσι» Στράβων 376 (Θυρεάτις Γη σελ. 23).
O Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης) και το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας είναι μία κοινότητα και το κυριότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν για χιλιάδες χρόνια και έχουν μέχρι σήμερα σπίτια στο Άστρος και στον Αγιάννη του Άστρους. Το χωριό αποκαλείται επίσης “Αγιάννης” όπως αναφέρεται σε ερωτικά τοπικά δίστιχα, “Στον Αγιάννη είναι ένα νερό ,το λένε Σουληνάρι”, και επίσης αναφέρουν οι ιστορικοί μελετητές, ο Ν. Σπηλιάδης αναφέρει Αγιάννης αρκετές φορές, όπως ,ο Ιμπραήμ το 1826 “έκαυσε και τα χωρία Αγιάννη και Μελιγού” «Απομνημονεύματα δια να χρησιμεύσωσιν εις την Νέαν Ελληνικήν Ιστορίαν (1821-1843)».( σελ 115,116). Είναι ενδιαφέρον ότι ο σχολαστικός και σαφέστατος Leake το 1805 αποκαλεί τον Αγιάννη “Αγιαννίτικα Καλύβια”(Leake Travels in Morea,σελ 492) . Πολλοί διακεκριμένοι ιστορικοί μελετητές αποκαλούν τον οικισμό “Αγιάννης του Άστρους” (Ν.Βέης,Πουκεβίλ ,Κόκκινος και άλλοι, παρακάτω οι αναφορές) .
Οι Αιγινήτες στην αρχή του Πελοποννησιακού πολέμου καταδιώχθηκαν από την πατρίδα τους Αίγινα από τους Αθηναίους και διασκωρπήθηκαν όπου μπορούσαν σε ολόκληρη την Ελλάδα. Μερικοί εγκαταστάθηκαν στην Θυρέα, που τους παραχώρησαν οι Λακεδαιμόνιοι , και άρχισαν να οχυρώνονται στη σημερινή χερσόνησο του Παραλίου Άστρους, γιατί γνώριζαν τους Αθηναίους. Αλλά το 424 π.χ .ο Αθηναίος στρατηγός Νικίας τους καταδίωξε πάλι από τη ου Παραλίου Άστρους και οι Αιγινήτες κατέφυγαν στα ενδότερα στο κάμπο της Θυρέας στην γειτονική οχυρωμένη αρχαία πόλη Θυρέα, εγκαταλείποντας τα οχυρά και μισοτελειωμένα τείχη.
Μερικοί Αιγινήτες, αφού δεν είχαν πατρίδα , κατέφυγαν στα βουνά και μερικοί εγκαταστάθηκαν στον Πλάτανο και στο Αγιάννη. Υπάρχει η εκδοχή ο Αγιάννης πήρε το όνομα από τους Αγιαννίτες , που προήλθε από τους Αιγινήτες.
Ο Θουκυδίδης αναφέρει την αρχαία πόλη Θυρέα , που επίσης ήταν οχυρωμένη (Θουκυδίδης 4,56,4,57 )“πάση την στρατιά και αιρούσι Θυρέαν.Και την τε πόλιν κατεύκασαν και τον ενόντα εξεπόρθησαν,τους τε Αιγινήτας…”
Οι κάτοικοι του Αγιάννη λέγονται “Αγιαννίτες” και αποκαλούσαν το Άστρος επίσης “Γιαλό” και τους Αστρεινούς “Γιαλίσιους”, γιατί οι Αστρεινοί κατοικούσαν στα ενδότερα του “κάμπου” Θυρέας , κοντά στην παραλία (αιγιαλό) “τα’ Αγιαννίτικα λεγόμενα καλύβια εις το Άστρος”. Αναφέρεται από πολλούς ιστορικούς μελετητές κάποτε πριν πολλούς αιώνες έφυγαν από το “Γιαλό” ( Άστρος) και ανέβηκαν στα βουνά για να μη τους “φάει ο κάμπος” , όπως έκαναν και άλλοι κάτοικοι γειτονικών οικισμών και οι πρόγονοι τους κάτοικοι της αρχαίας πόλης Θυρέας (υπάρχουν δύο οικισμοί με το όνομα Θυρέα ,στα ενδότερα του κάμπου Θυρέας την περιοχή του Άστρους και η “άνω πόλιςεν η ώκουν”στο Ελληνικό , που βρίσκεται μεταξύ του Άστρους και του Αγιάννη ).Από την αρχαία πόλη Θυρέα πήρε το όνομα η περιοχή Θυρέα η Θυρεάτις Γη. Διαχρονικά οι κάτοικοι της περιοχής προτιμούσαν τα ενδότερα, όπως αναφέρουν πολλοί ιστορικοί μελετητές.
Από το Αγιάννη προήλθε το Άστρος ,το Παράλιο Άστροςκαι άλλοι μικροί οικισμοί.
Ο Ν.Σπηλιάδης( Πρωθυπουργός το 1829) σαφέστατα και λεπτομερέστατα αναφέρει «και όμως οι ολιγαρχικοί, οίτινες είχον καταλάβει τ’ Αγιαννίτικα λεγόμενα καλύβιαεις το Άστρος, ητοιμάζοντο …» «Απομνημονεύματα δια να χρησιμεύσωσιν εις την Νέαν Ελληνικήν Ιστορίαν (1821-1843)».( σελ 502). Οι Αγιαννίτες αποκαλούσανΑγιαννίτικα καλύβια τα σπίτια τους στο Άστρος ,αναφερόμενοι στα καλύβια τους που είχαν σαν δεύτερη προσωρινή κατοικία. Η αναφορά του Ν.Σπηλιάδη , Πρωθυπουργού το 1829, «καλύβια εις το Άστρος» σαφέστατα επιβεβαιώνει τα καλύβια είναι οι κατοικίες (καλύβια) «εις το Άστρος» και ταυτόχρονα επιβεβαιώνει τότε το όνομα του οικισμού ήταν Άστρος. Μερικοί απερίσκεπτα, λανθασμένα, και μεροληπτικά συμπεραίνουν για τους λόγους τους διαφορετικά και αλλάζουν το όνομα του οικισμού , όπως καταλαβαίνουν και τους συμφέρει , χωρίς να εξετάζουν αμερόληπτα και να αναφέρουν άλλα ιστορικά στοιχεία και τις επίσημες αναφορές του Ελληνικού κράτους .
Υπάρχουν και άλλες σχετικές αναφορές. Στη Γενική Εφημερίδα της Ελλάδος 1826 διαβάζουμε, «και βλέπει τον εχθρόν επιστρέφοντα πάλιν πανστρατιά, και διευθυνόμενο προς τα Καλύβια του αγίου Ιωάννου εις το Άστρος». Σωστά διαβάζουμε «εις το Άστρος».
Το Παράλιο Άστρος έκτισε από το 1832-1845 ο Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος, όπως τιμoύν με αδριάντα του στη κεντρική πλατεία οι Παραλιώτες , «ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ».Ο διακεκριμένος Αγιαννίτης Λογοθέτης, φίλος και συνεργάτης του Άκουρου, πρώτος πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου, ακολούθησε τον Άκουρο και αναφέρει μετά το 1854 για τα γεγονότα της εποχής,«έκτισε την οικία του ενταύθα κατά το έτος 1832» στο «Νησί» ,που θεωρείται από τα πρώτα σπίτια του οικισμού,« ωκοδόμησαν εις το παράλιο Εργαστήρια» και « το έτος 1838… ήσαν τότε ολίγοι οι κατοικήσαντες ειςπαράλιο». Δεν είναι τυχαίο που στον εκλογικό κατάλογο του 1871 της «Κοινοτ. Παραλίου ‘Aστρους» αναφέρεται πρώτος ο Αγιαννίτης Αναστάσιος Πάσχος του Ιωάννου κτηματίας .
Ο Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος , «ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ», επιβεβαιώνει πριν το 1824, τότε δεν υπήρχε οικισμός στο Παράλιο Άστρος , “την πατρίδα μας Αγιάννης και Άστρος”, «διαμένων εις την πατρίδα μου τον Άγιον Ιωάννηνέλαβον και το ακόλουθον έγγραφον» (Φλούδας, Θυρεατικά Β , σελ 51), «Ηλεκτρισθέντες, έγραφεν, υπέρ της ελευθερίας της πατρίδος ,τα πάντα χαίρειν και ειδόντες, μετέβημεν άπαντες εις την πατρίδα μας το Άστρος» ( Ιστ. και Εθνολ. Εταιρ.Κώδικας 316, Φλούδας, Θυρεατικά Β σελ 50) και « επήλθεν το έτος 1823 και κατά Φεβρουάριον εσυστήθη η Εθνική συνέλευσις εις Άστρος κατά την ακόλουθον διαταγή του Εκτελεστικού ..έκαστος δύναται να εννοήσει τι υπέφερον οι κάτοικοι του Άστρους »(Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 52).Κατά το το έγγραφον αριθ 202 την Μονής Λουκούς της 10ης Αυγούστου 1840, ο Γεώργιος Καρυτσιώτηςτον πλούτον του « διέθεσεν εις πτωχούς, εκκλησίες και σχολεία της πατρίδος του Αγιάννη-Άστρος και δι’ έργα κοινωφελή» »(Φλουδας ,Θυρεατικα Β’σελ 324).
ΟΆγιος Ιωάννης (Αγιάννης)πριν το 1435, τους μεσαιωνικούς χρόνους τουλάχιστον για χίλια χρόνια περίπου 200 μ.χ. -1435 και αργότερα , ονομαζόταν επίσης Άστρος, (επάνω) Άστρος και Αγιάννης του Άστρους.Ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός Ν.Βέης αναφέρει σχετικά. «Και όντως το Άστρος και κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές … ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρινών καλουμένηκαι (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους. ( Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους. σελ 99-100). Οι διακεκριμένοι ιστορικοί μελετητές Ν.Γ.Ππολίτης και Σ.Π.Λάμπρος αναφέρουν ” το όνομα Άστροςπροσήκει κυρίως εις το 13 χιλιομ. απέχον(Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, τόμος Γ’, Άγιος Ιωάννης, επί των ορέων κείμενον μέγα χωρίονΆγιος Ιωάννης“ Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας), Αθήνα , 1983.σελ 41,38,40). «Κατά τον Φιλιψώνα σ.197 “εν τη χώρα ταύτη κείνται τα μεγαλύτερα χωρία Άγιος Νικόλαος η Καστρί, Δολιανά , Άγιος Ιωάννης ηΆστρος“. Το Άστρος λεγόταν επίσηςΆγιος Ιωάννης, υπάρχουν πολλοί σχετικοί χάρτες κα σχετικές αναφορές. “Ο Leake το 1805 αναφέρει « στην πεδιάδα είναι τα καλύβια που ανήκουν στα χωριά Άγιος Ιωάννης, (το σημερινό Άστρος ), Μελιγού, Κορακοβούνι και Πραστός (Άγιος Ανδρέας)» (Leake Travels in Morea σελ 483).
Το όνομα Άγιος Ιωάννηςπιθανά το πήρε τον 9ο μ.χ. αιώνα όταν επί αυτοκράτορα Βασιλείου του Μακεδόνος (811-886) πολλά χωριά της περιοχής εκχριστανίστηκαν και ο αυτόκρατορας έδωσε τα ονόματα αγίων, Άγιος Πέτρος, Άγιος Νικόλαος, Άγιος Βασίλειος, Άγιος Ανδρέας, Άγιος Γεώργιος, Αγία Σοφία. Μερικοί αναφέρουν το όνομα προέρχεται από τον ιερό ναό Αγίου Ιωάννου Προδρόμου η από άλλον ναό Αγίου Ιωάννου προηγούμενο του Προδρόμου ,αλλά ο ναός Προδόμου είναι νεότερος του χωριού και ο ναός δεν λέγεται “Αγιάννης” και κανονικά το χωριό τότε θα ονομάζετο “Πρόδρομος” . (Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, τόμος Γ’, Άγιος Ιωάννης, Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας), Αθήνα , 1983.σελ 32,33).
Πουκεβίλ,“Η έδρα της Κυβερνήσεως μεταφερθή εις Άγιον Ιωάννην του Άστρους εν Κυνουρία” (Ι.Κουσκουνάς ,Κ. Χασαπογιάννης ,Ι.Κακαβούλιας (1981) Θυρεάτις Γη ( Ιστορία – Αρχαιολογία – Λαογραφία )
Κόκκινος, «Η κυβέρνησις … απεφάσισε μετά τη βουλής να μεταφέρουν την έδραν των από το Άγιον Ιωάννην του Άστρους εις Καστρί Ερμιονίδας” (Ι.Κουσκουνάς ,Κ. Χασαπογιάννης ,Ι.Κακαβούλιας (1981) Θυρεάτις Γη ( Ιστορία – Αρχαιολογία – Λαογραφία ).
Το 1812 το περιοδικό Λόγιος Ερμής γράφει (σ.114-115), ο φιλόκαλος Καρυτσιώτης διατρίβων εις Τεργέστην εσύστησεν σχολείον εις την ιδίαν πατρίδα καλουμένην Άγιος Ιωάννης του Άστρου(Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, τόμος Γ’, Άγιος Ιωάννης, Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας),Αθήνα ,1983.σελ 155).
Για πολλούς αιώνες μέχρι την δεκαετία του 1950 ο Αγιάννης του Άστρους , σημερινός θερινός οικισμός του Άστρους, αποτελούσε το μητροπολιτικό κέντρο της Θυρέας, «Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας)», ενδεικτικά αναφέρουμε πριν τον 1821 είχε δέκα τρεις εκκλησίες και ξωκλήσια. Ο Άγιος Ιωάννης ( Αγιάννης) Κυνουρίας , ήταν η πρωτεύουσα του Ελληνικού κράτους από τις 22 Αυγούστου έως την 1 Οκτωβρίου 1822 , το 1845 αποτέλεσε την θερινή έδρα της Επαρχίας Κυνουρίας . Ο Άγιος Ιωάννης ήταν η πρώτη πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας σύμφωνα με το ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835 από το 1835 μέχρι το 1841 και ήταν η θερινή πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας σύμφωνα με το ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841, από το 1841 μέχρι το 1912.
Με την πρώτη διοικητική διαίρεση του ελληνικούκράτους το 1835,συστάθηκε ο ΔήμοςΘυρέας, με διάταγμα της 9ης (21ης) Νοεμβρίου 1834 / 12ης Μαΐου 1835, σύμφωνα με το οποίο συστάθηκαν οι πρώτοι δήμοι της Αρκαδίας και της Κυνουρίας .Αμέσως μετά την απελευθέρωση από 400 χρόνων σκλαβιάς, οι Θυρεάτες πρόγονοι μας πριν διακόσια χρόνια το 1835 ήξερανκαλά και θυμούνταν την ιστορία μαςαυτονόητα ονόμασαν το Δήμο Θυρέας από την αρχαία πόλη τηςΘυρέας ,που βρισκόταν στα ενδότερα του κάμπου Θυρέας στην περιοχή του Άστρους. Δεν είναι λίγοι κάτοικοι της αρχαίας Θυρέας που σήμερα για ιστορικούς λόγους θέλουν να αλλάξουν το άδειο (χωρίς ιστορικό περιεχόμενο) και διχαστικό όνομα του σημερινού Δήμου Βόρειας Κυνουρίας με το ιστορικό όνομα Δήμος Θυρέας, όπως έξυπνα και αυτονόητα έκαναν οι άξιοι και μπαρουτοκαπνισμένοι μετά από 400 χρόνια δουλείας Θυρεάτες πρόγονοι μας το 1835, που ήξεραν και ενεργούσαν καλύτερα από εμάς για τα αυτονόητα.
Διοικητικές μεταβολές της Τ.Α.-ΕΕΤΑΑ (eetaa.gr)
Άγιος Ιωάννης ( Αγιάννης) Κυνουρίας
(ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835). Ο οικισμός ορίζεται έδρα του δήμου Θυρέας. Πρώτος δήμαρχος ορίστηκε ο Αγιαννίτης Ιωάννης Ζαφειρόπουλος. (ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841).Ο οικισμός ορίζεται θερινή έδρα του δήμου Θυρέας ΦΕΚ 252Α – 24/08/1912. Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Θυρέας και προσαρτάται στην κοινότητα Άστρους ΦΕΚ 250Α – 24/08/1915 Ο οικισμός ορίζεται θερινή έδρα της κοινότητα Άστρους . ΦΕΚ 244Α-04-12-1997. Ο οικισμός αποσπάται από τον δήμο Άστρους και προσαρτάται στο δήμο Βόρειας Κυνουρίας.
Η Σχολή του Ἀγίου Ἱωάννου
«παιδείαν μεν ουν φέρει και νίκην» (η παδεία πράγματι φέρει και την νίκη) . Πλάτων (427 π.Χ. – 347 π.Χ.)
Oι Αγιαννίτες διαχρονικά με πολλές θυσίες προσπαθούσαν και ενθάρρυναν τα παιδιά τους να «μάθουνγράμματα και να αλλάξουν ζωή». Η Σχολῆ τοῦ Ἀγίου Ἱωάννου “λειτουργούσης πολλοῦ παλαιότερον» από το 1638 ,στα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας, αναμφισβήτητα δείχνει διαχρονικά τον διακαή πόθο και την απαράμιλλη αφοσίωση από τους Αγιαννίτες για “γράμματα¨, μόρφωση και πολιτισμό. Δεν υπάρχει αναφορά πόσα χρόνια πριν το 1638 υπήρχε το σχολείο, η αναφορά λέει « πολλοῦ παλαιότερον», αλλά πριν το φανερό σχολείο ας υποθέσουμε του 1600 η 1500, ,προηγήθηκαν αναμφισβήτητα τα κρυφά σχολεία για πολλά χρόνια που έγιναν φανερά σχολεία αργότερα.
Oι Αγιαννίτες πραγματικά δεν παραδόθηκαν ποτέ στους Tούρκους κατακτητές. Για απόδειξη με το τρόπο τους κατάφεραν να κρατήσουν τα σχολεία τους ανοικτά όλη την διάρκεια του τούρκικου ζυγού και διατήρησαν κρυφά και φανερά αναμμένη την φλόγα του έθνους. Η μόρφωση και τα «γράμματα» , ήταν διαχρονικά μέχρι σήμερα η μεγάλη και πρωταρχική προτεραιότητα στη ζωή τους.
Στον Άγιο Ιωάννη κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας αρχικά λειτουργούσαν κρυφά σχολεία, στο Μετόχι της Μονής Λουκούς Άγιος Δημήτριος , το ξωκλήσι Άγιος Δημήτριος σώζεται μέχρι σήμερα, και αργότερα στους νάρθηκες των εκκλησιών του χωριού, όπως ιερό ναό Αγίου Ιωάννου Προδρόμου ,που έγιναν αργότερα φανερά «κατώτερα» σχολεία, όπως αυτό του Παπακυριακού, που λειτούργησε από την Τουρκοκρατία έως την περίοδο της Επανάστασης στο αρχοντικό του άλλοτε δημάρχου Θυρέας, Βασιλείου Ι. Καλαμβοκίδη (1814 – 1901).Τα κρυφά σχολεία λειτουργούσαν σε κρύπτες και νάρθηκες απομονωμένων μοναστηριών και εκκλησιών. Μία τέτοια κρύπτη κρυφού σχολείου υπάρχει στον Αγιάννη στο αρχοντικό του Αγιαννίτη προεστού Ιωάννη Ματθαίου στο Σουληνάρι , όπου υπήρχε υπόγεια κρύπτη με πέτρινα τουράκια και το 1826 διδάσκονταν οι μαθητές του κατώτερου σχολείου. Υποθέτουμε η κρύπτη όπως είχε κτιστεί με πέτρινα τουράκια, ήταν για να χρησιμοποιείται αποκλειστικά για «κρυφό σχολείο», δεν ξέρουμε πόσα χρόνια νωρίτερα λειτουργούσε εκεί «κρυφό σχολείο», ήταν κρυφό….
“Πολλοῦ παλαιότερον»πριν το 1638 λειτουργούσεανώτερο σχολείο.
Ο μεγαλοπρεπής ναός του Προδρόμου στον Αγιάννη ανακαινίστηκε και έγινε πατριαρχική εξαρχία το 1638. Σύμφωνα με αυτό το έγγραφο <<ανακηρύσσεται η χώρα του Αγίου Ιωάννου μετά του ομωνύμου ναού σταυροπήγιον>>και οριζόταν <<ινα εις τον ναόν του Αγίου Ιωάννουυπόκειται ο εις το χωρίον ναός του Αγίου Βασιλείου>>. Η ανακήρυξη έγινε «χάριν βεβαίως τῆς Σχολῆς τοῦ Ἀγίου Ἱωάννου, λειτουργούσης πολλοῦ παλαιότερον».Σύμφωνα λοιπόν με αυτό το σιγίλιο, στον Άγιο Ιωάννη “πολλοῦ παλαιότερον»πριν το 1638 λειτουργούσε ανώτερο σχολείο.
Το 1765έγινε η “Ανασύστασις τη εν τη χώραΑγίω Ιωάννητου Ναυπλίου Ελληνικής Σχολής”, που είχαν από το 1715.
Το1715, “επετράπη εις τους κατοίκους τουΑγίου Ιωάννουκαι λοιπούς κατοίκου της περιφέρειας η ίδρυση σχολείου” και το 1765 με το Πατριαρχικό Συνοδικόν Σιγιλλιώδες έγινε “Ανασύστασις τη εν τη χώραΑγίω Ιωάννητου Ναυπλίου Ελληνικής Σχολής”. Το αναφερόμενο σχολείο παραπάνω είναι για το Αγιάννη Κυνουρίας ,αφού στην αναφορά του 1765 περιέχει το μετόχι του Αγίου Δημητρίου της μονής Λουκούς στο Άστρος, που είναι το υπάρχον και σήμερα ξωκλήσι του Αγιάννη. Το σχολεία παραπάνω του 1715 και 1765 αναφέρονται σαν σχολείο Αγίου Ιωάννου«Ναυπλίου“, γιατί θρησκευτικά τότε η περιοχή υπαγόταν στο Ναύπλιο.
«1798ΕΝ ΜΗΝΙ ΙΟΥΛΙΩ 18,Η ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΑ
ΤΙ ΕΣΤΗΚΑΣ ΘΑΜΒΟΥΜΕΝΟΣ ΦΙΛΕ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΜΕ ΑΠΟΡΙΑΝ ΜΥΣΤΙΚΗΝ ΖΗΤΕΙΣ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥΝΑ ΜΑΘΕΙΣ ΝΑ ΒΕΒΑΙΩΘΕΙΣ ΤΙ ΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΜΟΥ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΜΕ ΕΠΡΟΣΤΑΤΕΥΣΕ ΚΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΚΑΜΩΜΑ ΜΟΥ
ΕΙΜΙ ΟΙΚΙΑ ΤΩΝ ΜΟΥΣΩΝ, ΚΕΙΝΩΝ ΤΟΥ ΕΛΙΚΩΝΟΣΣΧΟΛΕΙΟΝ ΟΝΟΜΑΖΟΜΑΙ ΤΟΥ ΤΡΕΧΟΝΤΟΣ ΑΙΩΝΟΣΣΟΦΙΑΝ ΕΠΑΓΓΕΛΟΜΑΙ ΑΦ’ ΗΣ ΟΥΔΕΝ ΓΛΥΚΕΙΟΝΤΟΙΣ ΝΕΟΙΣ ΧΡΗΣΙΜΩΤΕΡΟΝ ΤΩ ΑΝΑΓΚΑΙΩ ΒΙΩ
ΕΚ ΒΑΘΡΩΝ ΑΝΑΓΕΡΘΗΚΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΝΥΝ ΑΙΩΝΑΤΟ ΕΤΟΣ ΜΟΥ ΔΙΔΑΣΚΕΣΑΙ ΑΜΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑΝΟ ΚΤΗΤΟΡ ΟΠΟΥ Μ’ ΕΚΑΝΕΝ ΟΙΚΟΝ ΤΟΥ ΕΛΙΚΩΝΟΣΕΙΝ’ Ο ΚΛΕΙΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΓΟΝΟΣΚΑΙ ΤΗΣ ΚΑΝΕΛΛΑΣ ΕΙΝ’ ΥΙΟΣ ΑΝΑΘΡΕΜΜΑ ΚΑΙ ΠΟΝΟΣ
Ο ΤΟΠΟΣ ΟΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΙ ΕΙΝ’ Η ΑΥΤΟΥ ΠΑΤΡΙΔΑΚΑΡΥΤΣΙΩΤΗΣ ΛΕΓΕΤΑΙ ΠΑΝΤΟΥ Η ΑΥΤΗ ΦΑΜΙΛΙΑΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΤΟΥΤΟ ΕΓΙΝΕ ΑΥΤΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝΚΑΙ ΕΙΣ ΨΥΧΙΚΗΝ ΒΟΗΘΕΙΑΝ ΑΥΤΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΤΟΚΕΩΝ
ΟΣΟΙ ΛΟΙΠΟΝ ΕΜΒΑΙΝΕΤΕ Μ’ ΟΛΗΝ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΝΠΑΡΑΚΑΛΕΙΤΕ ΤΟΝ ΘΕΟΝ ΤΗΝ ΑΝΩ ΒΑΣΙΛΕΙΑΝΝ’ ΑΞΙΩΘΗ ΝΑ ΧΑΙΡΕΤΑΙ ΟΜΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΤΟΥΕΙΝ ΤΑΙΣ ΑΥΛΑΙΣ ΤΟΥ ΑΒΡΑΑΜ ΚΟΛΠΟΥΣ ΤΟΥΣ ΕΔΙΚΟΥΣ ΤΟΥ, ΑΜΗΝ
Η ΣΥΝΔΡΟΜΙΝ ΑΠ΄ΕΓΙΝΕΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΟΙΚΟΔΟΜΗΝ ΜΟΥΠΡΟΚΟΠΙΟΝ ΤΟΝ ΘΥΤΗΝ ΜΟΥ ΦΙΛΟΝ ΚΑΙ ΕΡΑΣΤΗΝ ΜΟΥΓΝΩΡΙΖΕΙ ΤΟΝ ΑΝΙΨΙΟΝ ΤΟΥ ΑΝΩ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ Δ’ ΥΙΟΝ ΚΥΡΙΟΝ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ»
ΥΑ 147099/8654/11-4-1960, ΦΕΚ 199/Β/11-5-1960. Χαρακτηρίζομεν ως αρχαιολογικόν χώρον την περιοχήν ”Κουτρί” του χωρίου Άγιος Ιωάννης Κυνουρίας, θερινήν έδραν του Άστρους, ένθα ελειτούργησεν η ιστορική σχολή Καρυτσιώτη εν έτει 1798”.
“Χαρακτηρισμός της πλατείας σχολής Καρυτσιώτη και τμήματος του αγροκηπίου, στο Άστρος Κυνουρίας, ως ιστορικού τόπου.”Στο αγροκήπιο αυτό έλαβαν χώρα δύο σημαντικά γεγονότα της Επαναστάσεως, το γνωστό ως «κολοκοτρωναίικο τραπέζι της συμφιλίωσης» στις 19 Ιουνίου 1821, στο οποίο είχαν προσέλθει οι οπλαρχηγοί, προκειμένου να ξεπεραστούν οι αντιθέσεις και να ομονοήσουν για την επιτυχία της Επανάστασης που τότε ξεκινούσε, καθώς επίσης και η Β΄ Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων (30 Μαρτίου έως τις 18 Απριλίου του 1823) με την παρουσία οπλαρχηγών, πολιτικών, πλήθους λαού και στρατού. Εντός της Σχολής η οποία περιλαμβάνεται στον υπό κήρυξη χώρο, συντάχθηκε η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης.»
Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης (1741-1819) γεννήθηκε στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) και κατά την Αγιαννίτικη παράδοση, έφυγε “με το ένα τσαρούχι”. Πιθανόν να μην είχε διαβάσει Πλάτωνα γιατί άρχισε να εργάζεται 15 χρονών, που έλεγε «παιδείαν μεν ουν φέρει και νίκην» (η παιδεία πράγματι φέρει και την νίκη), αλλά αναμφισβήτητα επηρεάστηκε από τα καλέσματα του Κοσμά Αιτωλού, του Ρήγα Φεραίου και του Αδαμάντιο Κοραή ( Από την Σμαράγδη Ι. Αρβανίτη) και από την διαχρονική Αγιαννίτικη παράδοση για «γράμματα». Η πίστη του στην εκπαίδευση και στη μόρφωση του Γένους είχε ήδη διαφανεί από τη σημαντική χορηγία την οποία είχε κάνει στη Σχολή της Κοινότητας των Ορθοδόξων της Τεργέστης.
Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης συνέχισε έμπρακτα την Αγιαννίτικη δέσμευση αιώνων, για «γράμματα» και μόρφωση. Το 1798 έκτισε στην θέση «Κουτρί» στον Αγιάννη την περίφημη και «καλλιμάρμαρο» Σχολή Καρυτσιώτη και το 1805έχτισε στο Άστρος το παράρτημα της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη. Η σχολή Καρυτσιώτη έπαιξε καταλυτικό ρόλο για την τοπική κοινωνία για πολλά χρόνια και ακόμα μέχρι σήμερα, αφού όλοι οι Αγιαννίτες και οι Αστρεινοί με πολύ μόχθο και με κάθε θυσία επιθυμούσαν τα παιδιά τους να μάθουν γράμματα και σαν απόφοιτοι “καλαμαράδες ” να αλλάξουν την ζωή τους ,σύμφωνα με τις “έξυπνες ” προσδοκίες του μεγάλου ευεργέτη τους Δημητρίου Καρυτσιώτη.
Η προ επαναστατημένη Ελλάδα είχε πολλά μικρά “κρυφά” και λίγα φανερά σχολεία. Ένα από τα ελάχιστα φανερά σχολεία ήταν και η περίφημη Σχολή Καρυτσιώτη που είχε κτιστεί το 1798 , 23 χρόνια πριν την Ελληνική επανάσταση και αυτό έχει μεγάλη σημασία. Είχε κτιστεί στο λόφο Κουτρί στον Αγιάννη Κυνουρίας και ήταν ένα από τα λίγα “πανεπιστήμια” της προεπαναστατικής πατρίδας μας και οι μαθητές της ήταν από ολόκληρη την ηπειρωτική Ελλάδα και τα νησιά μας. Ο μεγάλος ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης, πανίσχυρος Αγιαννίτης πατριώτης της διασποράς, βρήκε τον τρόπο να επιτρέψουν οι 400 χρόνια κατακτητές Τούρκοι, το 1798 το κτίσιμο και την λειτουργία της σχολής στον Αγιάννη και το 1805 το παράρτημα της σχολής Καρυτσιώτη στο Άστρος Κυνουρίας.
Η σχολή Καρυτσιώτη έπαιξε καταλυτικό ρόλο για την τοπική κοινωνία , έπαιξε πρωτεύοντα και καθοριστικό ρόλο για να γίνει ο Αγιάννης πρωτεύουσα της επαναστατημένης Ελλάδας, από τις 22 Αυγούστου έως την 1 Οκτωβρίου 1822 και για να γίνει η Β’Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων στο Άστρος το 1823. “Το σχολείο τούτο μόρφωσε τους περισσότερους πολιτικούς άνδρας της Πελοποννήσου” Μ.Κ.Ζαρβάνος. ΗΔιακήρυξη της Β΄ των Ελλήνων Συνελεύσεως , “Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καριτζιώτου”. – astrosgr.com
Η σχολή ήταν ένα είδος πανεπιστημίου για εκείνη την εποχή, αφού οι μαθητές διδάσκονταν αρχαίους Έλληνες συγγραφείς, μαθηματικά, φυσική – χημεία, γαλλικά και ιταλικά κ.α. Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης τα πρόβλεψε όλα για την ομαλή λειτουργία της σχολής. Κάλυπτε μέχρι τον θάνατο του όλα τα έξοδα της Σχολής. Έκτισε, ακόμη, οικήματα για τους μαθητές που φοιτούσαν στη Σχολή και για τους διδασκάλους. Επιπλέον, εφοδίασε τη Σχολή με όργανα φυσικής, αστρονομίας, χημείας, χάρτες και άλλα εποπτικά μέσα διδασκαλίας. Έστελνε μάλιστα και χρηματικά ποσά για την πληρωμή των διδασκάλων και του ιατρού που εργάζονταν εκεί και τα φάρμακα για τους μαθητές. Ο Καρυτσιώτης πλούτισε τη Σχολή με βιβλία και δημιούργησε μία μεγάλη βιβλιοθήκη, γιατί γνώριζε σχολείο χωρίς βιβλία , ήταν στρατόπεδο χωρίς όπλα. Ήθελε να ιδρύσει στην πατρίδα του μια σχολή, εφάμιλλη των Ευρωπαϊκών, που θα παρείχε τη γνώση στους μαθητές, δίνοντας τους την ευκαιρία να διαλέξουν δύο κατευθύνσεις: την εμπορική και την επαγγελματική. Δείτε το σύνδεσμο για περισσότερα. .2: Η Βιβλιοθήκη της Σχολής Καρυτσιώτη. Χριστίνα Κουλούρη. 1991.
Το 1805 δώρισε στους κατοίκους του Άστρους και στη Σχολή μια έκταση περίπου 48 στρεμμάτων, το λεγόμενο «Αγροκήπιο», δίπλα και γύρω από τη Σχολή για να πληρώνονται για δίδακτρα οι καθηγητές της σχολής και να τρώνε οι οικότροφοι μαθητές της σχολής τους καρπούς και τα φρούτα του “αγροκήπιου ” όπως σταφύλια, μούσμουλα. Επίσης περίφραξε το «Αγροκήπιο» με πέτρινο τοίχο (μάντρα), σε μερικά σημεία ψηλότερο από δύο μέτρα. Η μάντρα σώζεται μέχρι σήμερα στα ανατολικά του αγροκηπίου, την υπόλοιπη την έφαγε η “ανάπτυξη”. Το 1805 με τη βοήθεια του αδελφού του, Γεώργιου έφερε το νερό για το χωριό από την “μάννα του νερού”περίπου 5 χλμ,πάνω από τη ιερά μονή της Λουκούς , με πέτρινο σούγελο , (υδραγωγείο) που σε μερικά σημεία ακόμα υπάρχει, για να έχει το χωριό νερό και “να ποτίζεται το αγροκήπιο για να είναι ανοικτή η Σχολή». Σύμφωνα με την διαθήκη του αδερφού του το νερό ανήκε 1/3 στη ιερά μονή Λουκούς, 1/3 στη Σχολή και το 1/3 στο χωριό. Με το νερό αυτό έζησε για ύδρευση και άρδευση το Άστρος και το Παράλιο Άστρος περίπου μέχρι την δεκαετία του 1960 και τότε με την αύξηση των κατοίκων προστέθηκαν τα νερά από τα φρέατα . Επίσης έστειλε τον ανιψιό του Προκόπιο στην Ακαδημία της Παβίας ,για να μάθει γράμματα, και να διευθύνει αργότερα την Σχολή στον Αγιάννη. Τα είχε προβλέψει όλα ο μεγάλος ευεργέτης μας.
«Το ενδιαφέρον του για τους αδελφούς του στην Κοινότητα, αλλά και για την ιδιαίτερη πατρίδα του, καταδεικνύει έναν ακούραστο άνθρωπο, ο οποίος ένιωθε την ευγνωμοσύνη για την καλή του τύχη και ποτέ δεν ξέχασε τον τόπο του. Το επίγραμμα στον τάφο του, το οποίο παραθέτουμε στα νέα ελληνικά, συμπυκνώνει εύγλωττα όλη του την πορεία:(έχει μεγάλη σημασία το έγραψε ο ίδιος πριν τον θάνατο του).
«Εδώ κείται ο Δημήτριος Καρυτσιώτης, ο οποίος κατά την ευσέβεια, την επιείκεια και κατά την τιμιότητα στις συμβολαιογραφικές πράξεις σε όλους τους Έλληνες και ξένους ήταν σεβαστός έως την τελευταία μέρα της ζωής του, και ο οποίος ουδέποτε λησμόνησε την ιδιαίτερη πατρίδα του,και ίδρυσε σε αυτήν σχολείο με δικές του δαπάνες, για να ανακτήσει η νεότητα του τόπου και των γύρω περιοχών την πατροπαράδοτη αρετή».
Ήθελε να τελειώσει τη ζωή του , με την τελευταία λέξη και επιθυμία του , τονίζοντας στους μεταγενέστερους δεν ξέχασε την πατρίδα του τον Αγιάννη και το Άστροςκαιτην μεγάλη σημασία για την δέσμευση του, για «γράμματα» και μόρφωση των νέων της πατρίδας του.
Είναι εύκολα κατανοητό ότι ένα παιδί που έφυγε από την Καρύτσα του Αγιάννη 15 χρονών το 1756, δεν δημιούργησε το ιστορικό Άστρος εκείνη την ημέρα. Το Άστρος υπήρχε για πολλούς αιώνες νωρίτερα και ο μεγάλος ευεργέτης μας δεν ξέχασε ποτέ την πατρίδα του τον Αγιάννη και το Άστρος.
Για το λόγο αυτό ονόμασε το κτήριο στην Τεργέστη «ΑΣΤΡΟΣ», που θυμότανε καλά από το 1756.
«1798ΕΝ ΜΗΝΙ ΙΟΥΛΙΩ 18 , Η ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΑ …Ο ΤΟΠΟΣ ΟΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΙ ΕΙΝ’ Η ΑΥΤΟΥ ΠΑΤΡΙΔΑΚΑΡΥΤΣΙΩΤΗΣ ΛΕΓΕΤΑΙ ΠΑΝΤΟΥ Η ΑΥΤΗ ΦΑΜΙΛΙΑ….»
«Παραιτώ της πατρίδος μου το κτίριον της Σχολής και το υποτακτικόν ( Αγροκήπιο) του Άστρους με όλα τα συμπεριλαμβανόμενα εις το κοντράτο (συμβόλαιο) καμωμένου παρ εμού.Μάϊος 1819 Δ.Καρυτσιώτης».
«Το 1812 το περιοδικόν Λόγιος Ερμής γράφει (σ.114-115), ο φιλόκαλος Καρυτσιώτης διατρίβων εις Τεργέστην εσύστησεν σχολείον εις την ιδίαν πατρίδα καλουμένην Άγιος Ιωάννης του Άστρου».
Οι Αγιαννίτες είχαν μεγάλο πάθος για γράμματα ,δεν φοβήθηκαν τον Ιμπραήμ που έκαψε το χωριό και ουσιαστικά πριν σβήσουν οι καπνοί της πυρπολημένης Σχολής, αμέσως μετά την πυρπόληση της Σχολής Καρυτσιώτη το 1826 έκαναν ότι μπορούσαν, αλλά δεν ξέχασαν τα σχολεία και τα γράμματα.
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη – Οι σχολές του Δημητρίου Καρυτσιώτη στον Άγιο Ιωάννη και το Άστρος Θυρέας – Κυνουρίας κατά τα προεπαναστικά χρόνια έως την απελευθέρωση, Εταιρία Πελοποννησιακών Σπουδών, Αθήνα 2001
Χριστίνας Κουλούρη – Η βιβλιοθήκη της Σχολής Καρυτσιώτη,Εταιρία Μελέτης Νέου Ελληνισμού, Αθήνα 2009
“Από την πρώτη στιγμή προσπάθησαν να ιδρύσουν καινούργια σχολεία σε αντικατάσταση της Σχολής Καρυτσιώτη. Κατά την παράδοση, ήδη από τον καιρό που ο Ιμπραήμ πασάς πυρπόλησε τον Άγιο Ιωάννη και την Σχολή (Ιούλιος 1826), οι μαθητές του κατώτερου σχολείου του χωριού, το οποίο στεγαζόταν στην οικία κληρονόμων Γρηγορίου Κουρόγιωργα ή Φουρλίγκα, διδάσκονταν κρυφά στο υπόγειο της γειτονικής κατοικίας της οικογένειας Κουρόγιωργα (Καπίλα) στη θέση «Άγιος Βασίλειος ή Ματθαίου» του Αγίου Ιωάννη. Στο υπόγειο αυτό υπήρχε μία κρύπτη η οποία έφτανε μέχρι το γειτονικό σπίτι του Ιωάννη Αν. Βλαχάκη. Είχε στα άκρα της τουράκια (λίθινα καθίσματα), όπου διδάσκονταν οι μαθητές. “
“Σύμφωνα με τον ιστοριοδίφη Νικόλαο Ι. Φλούδα, ο οποίος διέσωσε την σχετική Αγιαννίτικη παράδοση, μετά την πυρπόληση της Σχολής Καρυτσιώτη από τον Ιμπραήμ πασά, οι μαθητές διδάσκονταν στο υπόγειο του αρχοντικού αυτού καθώς και του γειτονικού αρχοντικού του Φουρλίγκα (Γρηγορίου Κουρόγιωργα). Στο υπόγειο του πύργου του Ματθαίου υπήρχε κρύπτη η οποία έφτανε μέχρι το κοντινό σπίτι του Ιωάννη Αν. Βλαχάκη. Τέτοιες κρύπτες υπήρχαν και σε άλλα σπίτια του χωριού, καθώς και στον ναό του Προδρόμου.”
«Το αρχοντικό της οικογένειας Κουρόγιωργα – Φουρλίγκα στον Άγιο Ιωάννη. Βρίσκεται στη θέση «Ελαγός – Άγιος Βασίλειος», κοντά στην πηγή Σουληνάρι. Εδώ στεγάστηκε επί Τουρκοκρατίας κατώτερο σχολείο του χωριού.» «Το αρχοντικό του Αγιαννίτη προεστού Ιωάννη Ματθαίου (σήμερα Κουρόγιωργα – Καπήλα). Στα υπόγεια και στην κρύπτη του σπιτιού αυτού διδάσκονταν οι μαθητές του κατώτερου σχολείου (στεγαζόταν στο γειτονικό σπίτι του Φουρλίγκα) κατά την επιδρομή του Ιμπραήμ το 1826.»
“Tο εν Άστρει διδακτήριον”, το 1805ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης (1741-1819)έκτισε στο Άστρος τοπαράρτημα της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη ,νωρίτερα το 1798 είχε κτίσει στην θέση «Κουτρί» στον Αγιάννη την περίφημη και «καλλιμάρμαρο» Σχολή Καρυτσιώτη.
Σπουδαιότερες αναφορές και χρονολογίες για τον Αγιάννη του Άστρους.
Από το Άστρος (Αγιάννη) ονομάστηκε το κάστρο Εστέλλα (=Άστρος) , «Castiello la Estella» (Kάστρο του Άστρους), που έκτισε ο Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος το 1256 σε ένα απόκρημνο σαν πυραμίδα λόφο πάνω από την «πεδιάδα του Άστρους» ,στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη, προς ευκολοτέραν υποταγήν «επάνω εις τα όρη » suso en law montanyas των γειτόνων Τσακώνων (Σίταινα, Καστάνιτσα, Πραστό ),όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μoρέως. (Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους.σελ 93). Από την παρακάτω επίσημη αναφορά του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου το 1320 ο Αγιάννης ονομαζόταν Άστρον, που είναι σαφέστατη για την ονομασία της τοποθεσίας και ταυτόχρονα διασταυρώνεται με το γειτονικό κάστρο Εστέλλα (=Άστρος) του Χρονικού του Μορέως. Την «δηλουμένην γη των εξακοσίων μοδίων. ήγουν, περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής», (Aδρόνικος Β’ Παλαιολόγος, Χρυσόβουλο (4) 1320 σελ.114) . Ο «κάμπος της μαλεβής» η «πεδιάδα του Άστρους» είναι το «Ξεροκάμπι» του Αγιάννη του Άστρους, που βρίσκεται κάτω από το κάστρο Εστέλλα (= Άστρος). Ο Leake 500 χρόνια αργότερα το 1805 επιβεβαιώνει την αναφορά του 1256 του Χρονικού του Μορέως και την αναφορά του 1320 του Aνδρόνικου Β’ Παλαιολόγου για « την πεδιάδα του Άστρους» στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη. (Leake Travels in Morea,σελ 492) .Το 1435 ο Γεώργιος Φραντζής αναφέρει το Άστρον και τον Άγιο Ιωάννη και επιβεβαιώνει η αναφορά του Πτολεμαίου 2ο μ.χ. αιώνα για το πόλισμα Άστρον είναι το σημερινό Άστρος .
« Κεντρικός πύργος Άστρους »,το Κάστρο Εστέλλα στο Ξεροκάμπι στον Αγιάννη, Από το Αναστάσιος Ι. Μπάλλας ,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών,Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών Άστρος ( σ.209-210 Κάστρο Άστρους ) .
1256,Χρονικό του Μορέως, Κάστρο Εστέλλα ( Kάστρο του Άστρους )
Το CastiellolaEstella (Κάστρο Εστέλλα =Kάστρο του Άστρους) βρίσκεται σίγουρα και τεκμηριωμέναστον Αγιάννη του Άστρους στην τοποθεσία Ξεροκάμπι, πάνω από «τον αιγιαλόντου άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής».
Οι διακεκριμένοι ακαδημαϊκοί ιστορικοί μελετητές Νίκος Βέης , Σπ. Λάμπρος , Κ.Ρωμαίος, Αδαμ. Αδαμαντίου και Αναστάσιος Ι. Μπάλλας , και άλλοι διακεκριμένοι καστρολόγοι τοποθέτησαν πειστικάτοκάστρο Εστέλλα του Αραγωνικού Χρονικού του Μορέως στο Ξεροκάμπι ανάμεσα στα χωριά Άγιος Ιωάννης και Άγιος Πέτρος.
Το Κάστρο Παραλίου Άστρους σίγουρα δεν είναι το κάστρο Εστέλλα, όπως αναφέρεται λανθασμένα ,αυθαίρετα και ατεκμηρίωτα σε φυλλάδια και στο διαδίκτυο, αλλά σύμφωνα με πολλούς ιστορικούς μελετητέςτεκμηριωμένα το Κάστρο Παραλίου Άστρουςείναι το Αστρίτσι των Ενετών και κτίστηκε πολύ αργότερα από το 1256 μετά το 15ο αιώνα η 17ο αιώνα ¨Η τόσον δε ρητή μνεία περί του τόπου ,καθ΄ην ιδρύθη το φρούριον,δεν δύναται να αναφέρεται εις τα κατά την χερσόνησο του Άστρους περισωθέντα…»(Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους σελ 98). Δεν υπάρχει κανένας ιστορικός μελετητής που συνδέει το Κάστρο Παραλίου Άστρους με το όνομα Εστέλλα, φυσικά άλλο είναι το κάστρο Εsstella και άλλο το νησί Stella.
Ο Νίκος Βέης (1883; – 1958) Βυζαντινολόγος ιστορικός και νεοελληνιστής, καθηγητής Πανεπιστημίου και Ακαδημαϊκός αναφέρει το σημερινό Άστροςυπήρχε από τους μεσαιωνικούς χρόνους , έκδηλα πριν το 1256, και από το διμερέςΆστρος –Αγιάννη πήρε το όνομα του το κάστρο Εστέλλα =Άστρος στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη.
”Και ακριβώς επί μεμονωμένου βουνού άνωθεν του Αγίου Ιωάννου (=Επάνω Άστρους) κείται … το Κάστρο τη Ωριάς …Κατά την εμήν γνώμην μετά τας ανωτέρω εξηγήσεις πιθανώτατα δυνάμεθα να ταυτίσωμεν το Κάστρο της Ωριάς του Πάρνωνος προς το Estella =Άστρος.”( Νίκο Α. Βέη , Μνείαιτου Άστρους. σελ 99-100)
“ Και δη εν τη αραγωνιακή παραλλαγή του Χρονικού του Μωρέως αναφέρεται ότι ο πρίγκιψ του Μωρέως Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος προς ευκολωτέραν υποταγήν των Τσακώνων έκτισε , τω 1256, το κάστρον, όπερ καλείται laEstella” Παραθέτω…. Etleprinceppormellorsenyorearlosfizoalliuncastiellosusoenlasmontanyas, elqualseclamalaEstella (σ.93»«Όθεν το castiellolaEstella (=Άστρος) πρέπει να αναζητήσωμε στα ενδότερα της Κυνουρίας« susoenlasmontanyas”.Προφανώς το Estellaτούτο … είναι το Άστρος »(Νίκο Α. Βέη , Μνείαιτου Άστρους.σ.93).
«Και όντως το Άστρος και κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές … ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρεινών καλουμένηκαι (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους,έπειτα δε κατέστη και αυτοτελές χωρίον ,ότε μετά την Άλωσιν της Βασιλευούσης …( Νίκο Α. Βέη , Μνείαιτου Άστρους. σελ 99-100)).
Ο Νίκος Βέης αναφέρει «έχομε κατ΄ επανάληψιν μνείας του Κυνουριακού αυτού πολίσματος» του Άστρους το 1256, 1320,1372,1374, 1407,1421 ,1435, 1463, 1467, 1471, 1481.
1320, «περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής», στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη ,κάτω από το κάστρο Εστέλλα = Άστρος.
Το 1320 η επίσημη αναφορά , του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Aνδρόνικου Β’ Παλαιολόγου (1259-1332 μ.χ.) ήταν Βυζαντινός Αυτοκράτορας (1282-1328) , είναι σαφέστατη για την ακριβή τοποθεσία, «περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής», στο «Ξεροκάμπι» του Αγιάννη του Άστρους.(Aνδρόνικου Β’ Παλαιολόγου Χρυσόβουλο (4) 1320 σελ.114).
Η αναφερόμενη γη είναι το Ξεροκάμπι,στο κάμπο της γειτονικής μονής Μαλεβής , στον Αγιάνη του Άστρους κάτω από το κάστρο Εστέλλα (=Άστρους) .Εκτός από την συγκεκριμένη τοποθεσία «περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής»στην συνέχεια αναφέρεται στα ενδότερα της ορεινήςΚυνουρίας «τόπον τον λεγόμενον του αγίου νικολάου το επικεκλημένον φούσκα » και δεν αφήνει περιθώρια για ερμηνείες για άλλη τοποθεσία.
Μερικοί μελετητές κόβουν περίεργα και παράξενα «εις τον κάμπον της μαλεβής» που περιγράφει ακριβέστατα την τοποθεσία και απλά αναφέρουν την περιοχή «περί τον αιγιαλόν του άστρου» η εσφαλμένα αναφέρουν για διαφορετική τοποθεσία ,επειδή πιθανά δεν γνωρίζουν την τοποθεσία της γειτονικής μονής Μαλεβής η για τους λόγους τους. Οι διακεκριμένοι ιστορικοί μελετητές καταθέτουν ολόκληρη την αναφορά χωρίς επιλογές του κειμένου. Φαίνεται από την επίσημη αναφορά του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Aδρόνικου Β’ Παλαιολόγου, το 1320 ο Αγιάννης ονομάζετο Άστρος και επίσης επιβεβαιώνει την αναφορά του 1256 του Χρονικού του Μωρέος για το κάστρο Εστέλλα (=Άστρος) , που βρισκόταν πολύ κοντά πάνω από το Ξεροκάμπι ,την «δηλουμένην γη των εξακοσίων μοδίων. ήγουν, περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής».Ο αυτοκράτορας ήξερε καλά το Άστρος και η αναφορά του 1320 διασταυρώνεται με τις αναφορές του 1292 και 1293.Το 1293 συναντάται η πρώτη επίσημη αναφορά της πόληςμε το όνομα «Άστρος» σε χρυσόβουλο του έτους του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου. “μετά του αγίου θείον τέμενος, το καλούμενον Άστρος».Αλλά υπάρχει και η αναφορά από τον Π.Δούκα,επίσης το1292συναντάται στο χρυσόβουλο Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου«Από Άστρουςεις Κωστάντζαν-Ζήτζινα..“
Παραχωρεί στη μονή Οδηγήτρια του Βροντοχίου στο Μυστρά και στον ηγούμενο Παχώμιο διάφορους τόπους μεταξύ αυτών : «…. έτι δε και την κατά μέρος ανωτέρω δηλουμένην γη των εξακοσίων μοδίων. ήγουν, περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής ‘την περί το χολοδομητικόν ,και την περί τον τόπον τον λεγόμενον του αγίου νικολάου ,την αγορασθείσαν παρά του σεβαστού του πολεμιανίτου… κατέχει δε ταύτην ωσαύτως και το ρηθέν μονύδριον του αγίου νικολάου το επικεκλημένον φούσκαμετά των ειρημένων πατοίκων αυτού’ και λοιπών δικαίου τούτων». (Aνδρόνικος Β’ Παλαιολόγος σελ.114).
1435Γεώργιος Φραντζής,” Άστρονκαι Άγιος Ιωάννης”
Το 1435ο Γεώργιος Φραντζήςαναφέρει το Άστρονκαι τον Άγιο Ιωάννη και επιβεβαιώνει η αναφορά του Πτολεμαίου 2ο μ.χ. αιώνα για το πόλισμα Άστρον είναι το σημερινό Άστρος . Η αναφορά του Φραντζή Άστρον είναι αναμφισβήτητα η πέμπτη αναφορά , η πρώτη ήταν του Χρονικού του Μορέως το 1256, και μετά οι αναφορές του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Aνδρόνικου Β’ Παλαιολόγου το 1292,1293,1320 , που πειστικά τοποθετείτο σημερινό Άστρος στην συγκεκριμένη τοποθεσία που βρίσκεται σήμερα . Αναμφισβήτητα υπήρχε οικισμός στο σημερινό Άστρος πριν χιλιάδες χρόνια από πολλές άλλες αναφορές . Σίγουρα η αναφορά του Φραντζή είναι για το σημερινό Άστρος και δεν είναι για άλλον οικισμό, γιατί θα έπρεπε η αναφορά να περιέχει και το σημερινό Άστρος ,που ήταν ο μεγαλύτερος οικισμός στο κάμπο της Θυρέας, έστω με διαφορετικό όνομα (όπως ο Φραντζής αναφέρει τον μικρότερο οικισμό Μελίγον (σημερ. Μελιγού) και υπήρχε οικισμός στην σημερινή τοποθεσία του Άστρους σύμφωνα με το Νίκο Βέη και πολλές άλλες αναφορές. «Aλλά το Άστρος και Αστρίτσι δεν είναι εν και το αυτό σημείον» ((Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους σελ 97). Είναι αυταπόδεικτο η αναφορά Άστρον του Φραντζή είναι για το σημερινόΆστρος ,που υπήρχε το 2οαιώνα μ.χ.στην αναφορά του Πτολεμαίου με το ίδιο όνομα Άστρον.
Επίσης το Άστρον στην αναφορά του Φραντζή σίγουρα δεν είναι το Παράλιο Άστρος .Αν υπήρχε οικισμός το 1435 στο Παράλιο Άστρος ,κάτι θα υπήρχε και αργότερα έστω και ερείπια , αλλά δεν υπάρχουν τεκμήρια για οικισμό αυτή την μακρά χρονική περίοδο ,που ήταν μόνο το λιμάνι της περιοχής ,έρημος βράχος , σύμφωνα με τον Άκουρο “το ακατοίκητο τούτο μέρος” και σύμφωνα με τον Leake το 1805 «στη σκάλα (λιμάνι)υπάρχουν μια δεξαμενή, ένα χάνι, ένα πυργόσπιτο του (Τούρκου) φοροεισπράκτορα, και δύο τρεις μικρές αποθήκες» ((Leake Travels in Morea σελ 482). Επίσης το γεγονός ότι δεν αναφέρεται οικισμός με κανένα όνομα στην σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγους,όπως συμφωνούν ιστορικοί μελετητές τότε δεν υπήρχε οικισμός στο Νησί, αποδεικνύεται πρόσθετα από τα παραπάνω ότι η αναφορά Άστρον του Φραντζή είναι για το σημερινόΆστρος.
Καλό παράδειγμα , όπως παραπάνω στο περιεχόμενο «εις τον κάμπον της μαλεβής»περιγράφεται η ακριβής τοποθεσία, ολόκληρη η αναφορά του Φραντζή είναι σαφέστατη και πληρέστερη από την αναφορά «Άστρον του Φραντζή το 1435». Στην ολόκληρη αναφορά δεν αναφέρεται το Παράλιο Άστρος, έπρεπε να περιέχει το Άστρος έστω με διαφορετικό όνομα γιατί τότε αναμφισβήτητα υπήρχε , αναφέρει άλλους μικρότερους οικισμούς της περιοχής (που εύλογα φαίνεται είναι σαφέστατη και πληρέστατη, γιατί δεν αναφέρεται το Παράλιο Άστρος, κατά τον Φραντζή δεν υπήρχε, αλλά υπήρχαν οι μικρότεροι οικισμοί ) και τότε διαβάζοντας ολόκληρη την αναφορά φαίνεται αυταπόδεικτα «Άστρον» είναι σίγουρα τό σημερινό Άστρος. Μονολεκτικά η αναφορά«το 1435 Άστρον του Φραντζή» περιέχει πολύ λιγότερα από ολόκληρη την αναφορά, που ερμηνεύεται, όπως μας συμφέρει.Το ίδιο η αναφορά του Κλαύδιου Πτολεμαίου «Άστρον» το 2οαιώνα μ.χ,δεν περιγράφει την ακριβή τοποθεσία και ερμηνεύεται , επίσης όπως μας συμφέρει. Αλλάολόκληρη η αναφορά είναι σαφέστερηκαι ακριβής, λέει από το Λεωνίδιο μέχρι το Ναύπλιο…Από , Το Άστρος της Θαλάσσης ,«Πρασιάνα γ λε_γ ΑργείαςΆστροννα λε δ Ινάχου ποτ.εκβολαίνα λε γ η αρχή του ποταμού να λΝαυπλίαεπίνειον».
Από,Θανάση Π. Κωστάκη: Σύντομη γραμματική της Τσακώνικης Διαλέκτου (BT),1951«Από το Φραντζή,έκδοση Βόννης σ.159…..Και κατά αρχάς του θέρους του ς@μγ (=1435)…. αί είσιν αι κάτω γεγραμμέναι χώραι και πόλεις και κώμαι, Άστρον,άγιος Πέτρος, Άγιος Ιωάννης, Πλαταμόνας (Σημερ.Πλάτανος),Μελίγον (σημερ. Μελιγού), Προάστειον (σημερ,Πραστός) ,Λεωνίδας (σημερ.Λεωνίδιον), Κυπαρισσία (σημερ.Κυπαρίσσι) ,Ρέοντας και Σίτανας (σημερ.Σίταινας)… Βλ.Σ.Λάμπρου,Μικταί Σελίδες , Αθήναι 1905 σ.416-419 και Φ.Κουκουλέ, Αθηνά 39 (1927) σ.122».
1540- Ο Αγιάννης αναφέρεται στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγουςτο 1540.
Το Άστρος και το Παράλιο Άστρος δεν αναφέρονται για εκατοντάδες χρόνια στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγους , αλλά αναφέρονται τα άλλα μεγάλα ιστορικά χωριά. Ο λόγος που το Άστρος δεν αναφέρεται στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγους είναι ότι αναφερόταν ο Αγιάννης ,που ήταν το μητροπολιτικό κέντρο της Θυρέας για εκατοντάδες χρόνια και ο Αγιάννης ήταν μία κοινότητα με το Άστρος, οι κάτοικοι ήταν βασικά ίδιοι, και ο Αγιάννης αναφερόταν επίσης σαν Άστρος και Αγιάννης του Άστρους. ΟιΤούρκοιφορολογούσαντουςκατοίκους,δεν υπήρχε τότε ΕΝΦΙΑ. Πολλοί ιστορικοί μελετητές αναφέρουν από την αρχαιότητα οι κάτοικοι στην περιοχή προτιμούσαν τα ενδότερα (Ν.Βέης και άλλοι νεότεροι ) και για χιλιάδες χρόνια δεν υπήρχε οικισμός στη σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους , που πριν το 1845 η ονομασία της τοποθεσίας ήταν Σκάλα η Σκάλα του Άστρος ,ήταν το λιμάνι της περιοχής και ήταν ”ακατοίκητος” τόπος για χιλιάδες χρόνια σύμφωνα με αναφορά του Άκουρου , οικιστή του Παραλίου Άστρους .Δεν υπήρχε οικισμός στο Παράλιο Άστρος το 1540και το Παράλιο Άστρος κτίστηκε από το Άγιαννίτη στρατηγό Άκουρο από το 1832-1845 και για πρώτη φορά ο νεότερος οικισμός της περιοχής το 1845 προσαρτήθηκε στο Δήμο Θυρέας.
Από, Venetians and Ottomans in SouthEast Peloponnese (15th*18th century)Dr, Evangelia Balta Director of Studies (Institute for Neohellenic Research/National Hellenic Research Foundation).
«Στον Άγιο Ιωάννη ήδη από τα πρώτα χρόνια της Τουρκοκρατίας λειτουργούσαν διάφορες σχολές. Η πρώτη αναφορά Σχολής στον Άγιο Ιωάννη εμφανίζεται σε πατριαρχικό σιγίλιο του 1638, γραμμένο από τον πατριάρχη Κύριλλο Λούκαρι, σύμφωνα με το οποίο ο Άγιος Ιωάννης ανακηρυσσόταν «σταυροπηγιακό» χωριό, με έδρα τον ναό του Αγίου Βασιλείου. Η ανακήρυξη έγινε «χάριν βεβαίως τῆς Σχολῆς τοῦ Ἀγίου Ἱωάννου, λειτουργούσης πολλοῦ παλαιότερον ». Σύμφωνα, λοιπόν, με το συγκεκριμένο απόσπασμα στον Άγιο Ιωάννη λειτουργούσε ανώτερο σχολείο, “πολλοῦ παλαιότερον» πριν το 1638.
Το1715, επετράπη στους κατοίκους τουΑγίου Ιωάννου η ίδρυση ανώτερου σχολείου.
Το1715, “επετράπη εις τους κατοίκους του Αγίου Ιωάννου και λοιπούς κατοίκου της περιφέρειας η ίδρυση σχολείου” .Το σχολείο του 1715 αναφέρεται σαν σχολείου Αγίου Ιωάννου «Ναυπλίου“, γιατί θρησκευτικά τότε η περιοχή υπαγόταν στο Ναύπλιο, αλλά διασταυρώνεται και το αναφερόμενο σχολείο είναι για τον Αγιάννη Κυνουρίας ,με άλλη αναφορά του 1765 στο Πατριαρχικό Συνοδικόν Σιγιλλιώδες “Ανασύστασις τη εν τη χώρα Αγίω Ιωάννη του Ναυπλίου Ελληνικής Σχολής” ,αναφέρεται το μετόχι του Αγίου Δημητρίου της μονής Λουκούς, ξωκλήσι του Αγιάννη.
Το 1756έφυγε από την Καρύτσα του Αγιάννη15 χρονών ο Δημήτριος Καρυτσιώτης (1741 – 1819)με ένα τσαρούχι. Ο μεγάλος ευεργέτης μας ποτέ δεν ξέχασε την πατρίδα του Αγιάννη και Άστρος.
Το 1756έφυγε από την Καρύτσα του Αγιάννη15 χρονών οΔημήτριος Καρυτσιώτης και δεν δημιούργησε το ιστορικό Άστρος εκείνη την ημέρα, που υπήρχε πολύ νωρίτερα . Ήθελε να τελειώσει τη ζωή του , με την τελευταία λέξη και επιθυμία του στη διαθήκη του και στο επίγραμμα του τάφου του που έγραψε ο ίδιος , τονίζοντας στους μεταγενέστερους δεν ξέχασε την πατρίδα του τον Αγιάννη καιτο «Άστρος» και την μεγάλη σημασία για την δέσμευση του, για«γράμματα» και μόρφωση των νέων της πατρίδας του.
«1798ΕΝ ΜΗΝΙ ΙΟΥΛΙΩ 18 , Η ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΑ…Ο ΤΟΠΟΣ ΟΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΙ ΕΙΝ’ Η ΑΥΤΟΥ ΠΑΤΡΙΔΑΚΑΡΥΤΣΙΩΤΗΣ ΛΕΓΕΤΑΙ ΠΑΝΤΟΥ Η ΑΥΤΗ ΦΑΜΙΛΙΑ….» «Παραιτώ της πατρίδος μου το κτίριον της Σχολής και το υποτακτικόν ( Αγροκήπιο)του Άστρους με όλα τα συμπεριλαμβανόμενα εις το κοντράτο (συμβόλαιο) καμωμένου παρ εμού.Μάϊος 1819 Δ.Καρυτσιώτης». Εις της διαθήκην του την 27η Φεβρουαρίου 1819 στη Τεργέστη οΔημήτριος Καρυτσιώτης, αναφέρει εις παράγραφον 5 της διαθήκης του «5) Αφήνω εις την πατρίδα μας (χωρίον μας) το κτίριον του σχολείου και την περιουσίαν του Άστρους (Astro)ως είναι»( Φλουδας ,Θυρεατικα Β’ σελ 312).
1765 -Έγινε η “Ανασύστασις τη εν τη χώραΑγίω Ιωάννητου Ναυπλίου Ελληνικής Σχολής”.
Το 1765 στο Πατριαρχικό Συνοδικόν Σιγιλλιώδες “Ανασύστασις τη εν τη χώρα Αγίω Ιωάννη του Ναυπλίου Ελληνικής Σχολής” περιέχει αναφορά ” εν Μετόχιον εκείσε του Αγίου Δημητρίου ,υπάρχον μεν του Μοναστηρίου του Σωτήρος Χριστού επιλεγομένου της Λουκούς”. Το σχολείο του 1765 αναφέρεται σαν σχολείου Αγίου Ιωάννου «Ναυπλίου “, γιατί θρησκευτικά τότε η περιοχή υπάγετο στο Ναύπλιο ,αλλά έκδηλα είναι για τον Αγιάννη Κυνουρίας αφού αναφέρεται το μετόχι του Αγίου Δημητρίου , ξωκλήσι του Αγιάννη, της μονής Λουκούς στο Άστρος.
Το 1798ανήγειρε τηνμεγαλοπρεπήκαι «καλλιμάρμαρο» Σχολή Καρυτσιώτη , στον λόφοΚουτρίτου Αγιάννη.
Το 1798,ο Αγιαννίτης εθνικός ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης (1741 – 1819)ανήγειρε την μεγαλοπρεπήκαι «καλλιμάρμαρο» Σχολή Καρυτσιώτη , στον λόφοΚουτρίτου Αγιάννη και το 1805επίσης ανήγειρε το παράρτημα της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη στην “πατρίδα”του Άστρος.Δείτε το σύνδεσμο για περισσότερα. Σχολή Καρυτσιώτη – astrosgr.com
1805-Η ” πεδιάδα του Άστρους» είναι το Ξεροκάμπι του Αγιάννη,
Ο Leake 500 χρόνια αργότερα το 1805 επιβεβαιώνει την αναφορά του 1256 του Χρονικού του Μορέως και την αναφορά του 1320 του Aνδρόνικου Β’ Παλαιολόγουγια « την πεδιάδα του Άστρους» στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη, αποκαλούσε Αγιαννίτικα Καλύβια .«Αυτός ο δρόμος φεύγει στα αριστερά του Eλληνικού φρουρίου (Κάστρου Εστέλλα=Άστρος) που είδα απότην πεδιάδα του Άστρους, (δηλ από το Ξεροκάμπι) που βρίσκεται δύο μίλια πάνω από τα Αγιαννίτικα Καλύβια, μετά μπαίνει στο καλλιεργούμενο κάμπο του Ξεροκάμπικοντά στον Αγιάννη».(Leake Travels in Morea,σελ 492) .« στην πεδιάδα είναι τα καλύβια που ανήκουν στα χωριά Άγιος Ιωάννης, (το σημερινό Άστρος),Μελιγού, Κορακοβούνι και Πραστός (Άγιος Ανδρέας)» (Leake Travels in Morea σελ 483).Δείτε το σύνδεσμο για περισσότερα. Αναφορές του Ληκ τo 1805 , Περιήγησις εις Πελοπόννησον (Leake, Travels in the Morea) – astrosgr.com
1812, ” Το 1812 ο Λόγιος Ερμής γράφει (σ.114-115), ο φιλόκαλος Καρυτσιώτης διατρίβων εις Τεργέστην εσύστησεν σχολείον εις την ιδίαν πατρίδα καλουμένην Άγιος Ιωάννης του Άστρου“.
Το 1820 ο Αγιαννίτης προεστός Πάνος Σαρηγιάννης, γαμπρός του Παπάζογλου, μαζί με τον Γεώργιο Τροχάνη, τους αδερφούς Ζαφειροπόπουλους (Πάνος, Κωνσταντίνος και Ιωάννης) και άλλους, γίνονται μέλη της Φιλικής Εταιρείας στην Κωνσταντινούπολη . Την ίδια χρονιά μυούνται στην Τεργέστη οι Προκόπιος και Ιωάννης Καρυτσιώτης. Τέλος την ίδια χρονιά, οι Πάνος Σαρηγιάννης και Αναγνώστης Κοντάκης, μάζευαν λεφτά και έκλειναν τα στόματα των Τούρκων, καθησυχάζοντάς τους, ενώ από την άλλη μεριά συγκέντρωναν πολεμοφόδια. Άλλοι Αγιαννίτες φιλικοί ήταν: ο Ιωάννης Ματθαίος και Γεωργάκης Διγενής, για τους οποίους δεν γνωρίζουμε πότε και που μυήθηκαν. Στις αρχές του 1821 ο ηγούμενος της Μονής Μαλεβής, Νεόφυτος Τζαφέρης (Ζαφείρης ή Ζαφειρόπουλος) μαζί με τους ηγούμενους των Μονών Θεολόγου, Ιωσήφ Μπουλούκο και Παλαιοπαναγιάς, Νικηφόρο Κοράλλη κατά τη διάρκεια ομαδικού ταξιδιού στις Σπέτσες γίνονται μέλη της Φιλικής εταιρίας. Το ταξίδι αυτό δημιούργησε υποψίες στους Τούρκους, οι οποίοι ζήτησαν εξηγήσεις από τον προεστό Πάνο Σαρηγιάννη.
Στις 24 Μαρτίου 1821ο Πάνος Σαρηγιάννης κηρύσσει την έναρξη της επανάστασης στον Άγιο Ιωάννη.Την ίδια μέρα κηρύσσεται η επανάσταση και στον Άγιο Πέτρο, από τον Αναγνώστη Κοντάκη. Αμέσως οι Αγιοπετρίτες συλλαμβάνουν τον καδή (=διοικητή) του χωριού τους και τον φυλακίζουν στην Σχολή Καρυτσιώτη στον Αγιάννη. Την ίδια μέρα πάνω από 100 Αγιαννίτες οργανώνονται σε στρατιωτικά σώματα. Κύριος οπλαρχηγός του χωριού ορίζεται ο Γεωργάκης Διγενής. Λίγες μέρες αργότερα φτάνουν στο χωριό και οι αδερφοίΖαφειρόπουλοι (Πάνος, Κωνσταντίνοςκαι Ιωάννης), από το εξωτερικό.
Την επόμενη μέρα (25η Μαρτίου)ο Γεωργάκης Διγενής, με 200 άνδρες, μαζί με τον Πάνο Σαρηγιάννη, φτάνουν στο Στρατόπεδο των Βερβένων, ή αλλιώς κελάρι. Εκεί συγκεντρώθηκαν πολεμοφόδια, όπλα και άνδρες και αποτέλεσε ορμητήριο των Ελλήνων της περιοχής εναντίον των Τούρκων. Υπεύθυνος του κελαριού ορίστηκε ο ΑγιαννίτηςΓεώργιος Τροχάνης.
Στις 18 Μαϊου 1821 οι Αγιαννίτες πολεμούν δυναμικά στην τριπλή μάχη Βερβένων – Δολιανών – Δραγουνίου, υπό την αρχηγία του Πάνου Ζαφειρόπουλου (Άκουρου) και του Γεωργάκη Διγενή. Ο δε Γεωργάκης Διγενής έπεσε ηρωϊκά αμυνόμενος στο Δραγούνι, μαζί με άλλους 17 Αγιαννίτες, από τις δυνάμεις του Κεχαγιάμπεη.
Στις 20 Ιουνίου 1821 ο Δημήτριος Υψηλάντηςήρθε στο Άστρος για συγκεκριμένο σκοπό, να συναντήσει τους ανθρώπους της περιοχήςκαι τον Πάνο Σαρηγιάννη που τον φιλόξενησε αρχικά στο σπίτι τους στο Άστρος, δίπλα στο αργοκήπιο του Καρυτσιώτη και την ίδια ημέρα της άφιξης στο σπίτι του στο Σουληνάρι του Άγιαννη.Στο αγροκήπιο Καρυτσιώτη στο Άστρος, εκεί που υπήρχαν κάτοικοι στην περιοχή ,έγινε συνάντηση και γεύμα με τους στρατιωτικούς και τους τους προεστούς της περιοχής , όπου διάβασε το έγγραφο του αδελφού του Αλέξανδρου Υψηλάντη που τον διόριζε «πληρεξούσιο του Γενικού Επιτρόπου της Αρχής».
Ο Δημήτριος Υψηλάντης το 1821 πέρασε απότο λιμάνι της περιοχής Σκάλα η Σκάλα του Άστρους,τότε δεν υπήρχε οικισμός στην τοποθεσία στην θέση που βρίσκεται σήμερα το σημερινό Παράλιο Άστρος. Το 1821 δεν υπήρχαν άλλα μεταφορικά μέσα και από εκεί ο Κολοκοτρώνης , ο Άκουρος και άλλοι στρατιωτικοί με τμήματα στρατού τον συνόδευσαν θριαμβευτικά μέχρι τον ενδιάμεσο προορισμό του στο Άστρος, «ενώ ο λαός της Κυνουρίας με δάκρυα χαράς και συγκινήσεως εφώναζεν » «Καλώς ήρθες, Αφέντη» .Ήρθε στο Άστρος και πέρασε από την Σκάλα του Άστρους , όπως σήμερα λέμε για τους επισκέπτες « ήρθαν στη Αθήνα», δεν λέμε ήρθαν στο Μακρόπουλο, και κανένας μέχρι σήμερα δεν αποκάλεσε το Μακρόπουλο Αθήνα.
Η Αστρεινή παράδοση , φέρει τον Κολοκοτρώνη να παραθέτει γεύμα το 1821 στο Άστρος στο Δημήτριο Υψηλάντη, το γνωστό ως Κολοκοτρωνέικο τραπέζι, γίδα ψητή στρωμένη σε φύλλα, ασκί με ρετσινόκρασο και ψωμί. Το γεύμα έγινε στο αγροκήπιο του Καρυτσιώτη στο Άστροςκάτω από το τίλιο ,που ακόμα υπάρχει και αργοπεθαίνει, και είχε πολλά δένδρα και νερό από το “σούγελο του Καρυτσιώτη” , στο χώρο υπάρχει σχετική πινακίδα, δίπλα στην Σχολή Καρυτσιώτη (σήμερα Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους). Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης εις τα Απομνημονεύματα του αναφέρει το γεύμα στον Δημήτριο Υψηλάντη έγινε « εις τους ίσκιους των δένδρων του Άστρους» (Φλούδας Θυρεατικά Β) και ο Γ.Τερτσέτης αναφέρει «συνέτρωγαν ο Δημήτριος Υψηλάντης και ο Κολοκοτρώνης εις τους ίσκιους των δένδρων του Άστρους» (Διήγησις Συμβάντων της Ελληνικής φυλής σελ.287).
Ο Υψηλάντης στο γεύμα ρώτησε τον Άκουρο γιατί είχε γένια και πολλά μαλλιά . Ο Άκουρος απάντησε στο πρίγκιπα θα κουρευτεί όταν θα δει την πατρίδα ελεύθερη . Τότε ο Υψηλάντης είπε, ώστε “Άκουρος” θα μείνεις ... Από τότε το παρώνυμον “Άκουρος” κόλλησε στο Άκουρο ,που μάλιστα κράτησε την υπόσχεση του.
Την ίδια μέρα ο Υψηλάντηςανέβηκεστον Άγιο Ιωάννη, όπου φιλοξενήθηκε στο αρχοντικό του Πάνου Σαρηγιάννη στο Σουληνάρι. “την Δευτέραν το εσπέρας έφθασα αισίωςεις τον Άγιο Ιωάννη,…. την 20 Ιουνίου 1821 εν τω Αγίω Ιωάννη την Δευτέραν το εσπέρας .Δημήτριος Υψηλάντης πληρεξούσιος”.(Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, τόμος Γ’, Άγιος Ιωάννης, Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας), Αθήνα , 1983.σελ 46). Την επόμενη μέρα πέρασε από τον Άγιο Πέτρο και τελικά έφθασε στο προορισμό του στο στρατόπεδο των Βερβένων. Ένα μεγάλο και σημαντικό βήμα για την εθνική παλιγγενεσία ήταν γεγονός και η Τριπολιτσά το καταλάβαινε, οι στράτες του Μοριά έκλειναν αποφασιστικά, οριστικά και τελεσίδικα.
1822-Ο Άγιος Ιωάννης ( Αγιάννης) Κυνουρίας, ήταν η πρωτεύουσα του Ελληνικού κράτουςκαι στο «Κυβερνείο» του Αγιάννη είχε την έδρα η επαναστατημένη κυβέρνηση, Προσωρινή Διοίκησις της Ελλάδος.
Aπό τις αρχές το 1821 άρχισαν συζητήσεις μεταξύ των επαναστατημένων για να γίνει ο Αγιάννης η πρωτεύουσα του ελεύθερου Ελληνικού κράτους.Η σχολή Καρυτσιώτη έπαιξε πρωτεύοντα και καθοριστικό ρόλο για να γίνειο Αγιάννης πρωτεύουσα της επαναστατημένης Ελλάδας, της Προσωρινής Διοίκησις της Ελλάδος, από τις 22 Αυγούστου έως την 1 Οκτωβρίου 1822.Το «Κυβερνείο» που βρίσκεται πολύ κοντά στη σχολή Καρυτσιώτη του Αγιάννη ήταν η έδρα της κυβέρνησης. Το χρονικό αυτό διάστημα βεβαιώνεται και από τα Αρχεία των Λαζάρου και Γεωργίου Κουντουριώτη (τ. Α΄, σ. 92 κ.εξ.).
Κόκκινος, «Η κυβέρνησις … απεφάσισε μετά τη βουλής να μεταφέρουν την έδραν των από το Άγιον Ιωάννην του Άστρους εις Καστρί Ερμιονίδας” (Ι.Κουσκουνάς ,Κ. Χασαπογιάννης ,Ι.Κακαβούλιας (1981) Θυρεάτις Γη ( Ιστορία – Αρχαιολογία – Λαογραφία ).
Είναι ενδιαφέρον ότι το 1821 και το 1824 γίνονταν συζητήσεις μεταξύ το επαναστατημένων Ελλήνων ,να γίνει ο Αγιάννης πρωτεύουσα ,υπάρχουν πολλά σχετικά έγγραφα που το επιβεβαιώνουν. Για το λόγο αυτό δεν είναι τυχαίο που ο Αγιάννης έγινε πρωτεύουσα το 1822.
Οι Αγιαννίτες προσέφεραν πολλά και σημαντικά στην Ελληνική επανάσταση του 1821.
Οι Αγιαννίτες προσέφεραν πολλά και σημαντικά στην Ελληνική επανάσταση του 1821 και ο σημαντικότερος από όλους του Αγιαννίτες ήταν ο στρατηγόςΠαναγιώτης Ζαφειρόπουλος (Άκουρος), υπεύθυνου για την στρατιωτική ασφάλεια σε καιρό πολέμου τηs εθνοσυνέλευσης στο Άστρος. Κατά την έναρξη της επανάστασης, υπό την ηγεσία του Πάνου Ζαφειρόπουλου, πάνω από 100 κάτοικοι του Αγιάννη, συμμετείχαν σε μάχες των Δολιανών και των Βερβένων, στην Τριπολιτσά και σε ολόκληρη την Πελοπόννησο. Ο Αγιάννης ανέδειξε και άλλες σημαντικές προσωπικότητες που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην προετοιμασία και κατά τη διάρκεια της επανάστασης και βοήθησαν έμπρακτα στον απελευθερωτικό αγώνα, όπως ο Πάνος Σαρηγιάννης,Ιωάννης Ζαφειρόπουλος , Κωνσταντίνος Ζαφειρόπουλος ,Γεώργιος Τροχάνης, Γεωργάκης Διγενήςπεσόντα μαχόμενος ηρωϊκά στο Δραγούνι το 1821, Προκόπιος Καρυτσιώτης,Γεώργιος Καρυτσιώτης , ΚωνστάντιοςΚοράλλης,Ιωσήφ Κοράλλης,Ματθαίος Πρωτοπαπάς, Ιωάννη Καρυτσιώτης , Ιωάννης Ματθαίος .Από διάφορα σημειώματα μαθαίνουμε ότι στις παραμονές της Επανάστασης υπήρξαν και σημαντικές εισφορές Αγιαννιτών για τον αγώνα. Αυτές ήταν: του Ιωάννη Δ. Ζαφείρη (7552 γρόσια) και Νικολάου Σαρηγιάννη (3380 γρόσια).
ΟοικιστήςτουΠαραλίουΆστρουςΑγιαννίτηςστρατηγόςΠάνος ΖαφειρόπουλοςηΆκουρος με τα αδέλφια του Κωνσταντίνο και Ιωάννη , έκτισε τις οικίες τους στο Κάστρο Παραλίου Άστρους το 1824 ,προνοητικά ανακαίνισε το εγκαταλελειμμένο κάστρο και το 1826 νικηφόρα αντιστάθηκε στον Ιμπραήμ.ΟΠαναγιώτης Ζαφειρόπουλος (Άκουρος) προνοητικά και έξυπνα , έσωσε και διαφύλαξε τα περίπου 1,500 βιβλία της περίφημης Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη αναγνωρίζοντας την μεγάλη σημασία τους , από τις ορδές του Ιμπραήμ αρχικά στο «αρχοντικό« του στον Αγιάννη και αργότερα τα μετέφερε για καλύτερη προστασία στην οικία του στο Κάστρο του Παραλίου Άστρους. Τα βιβλία βρίσκονται σήμερα στο Ίδρυμα Μνήμης Αγελικής και Λεωνίδα Ζαφείρη στο Άστρος.
Το Παράλιο Άστρος έκτισε από το 1832-1845 ο Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος, όπως τιμoύν με αδριάντα του στη κεντρική πλατεία οι Παραλιώτες , «ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ».ΟδιακεκριμένοςΑγιαννίτης Λογοθέτης,φίλος και συνεργάτης του Άκουρου και πρώτος πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου ,ακολούθησε τον Άκουρο και αναφέρει μετά το 1854 για τα γεγονότα της εποχής,«έκτισε την οικίαν του ενταύθα κατά το έτος 1832» στο «Νησί» ,που θεωρείταιαπό τα πρώτα σπίτια του οικισμού , «ωκοδόμησανεις το παράλιοΕργαστήρια»και«το έτος 1838…ήσαν τότε ολίγοι οι κατοικήσαντεςειςπαράλιο».Τον Λογοθέτη ακολούθησαν και άλλοι Αγιαννίτες και ο οικισμός άρχισεσιγά σιγά και δειλά νααναπτύσσεται. Δεν είναι τυχαίο που στονεκλογικόκατάλογοτου1871της«Κοινοτ.ΠαραλίουΆστρους» αναφέρεται πρώτος ο Αγιαννίτης Αναστάσιος Πάσχος του Ιωάννου κτηματίας .
“Στις αρχές Ιουλίου 1826, το στρατιωτικό σώμα του Πάνου Ζαφειρόπουλου κατέσφαξε 400 Άραβες σε ενέδρα που είχε στήσει στον Μεχμέτ αγά της Τριπολιτσάς. Αυτό ήταν πολύ βαρύ πλήγμα για τους Οθωμανούς. Γι’ αυτό ο Ιμπραήμ πασάς κατέστρεψε ολοσχερώς τον Άγιο Ιωάννη και ολόκληρη την επαρχία του Αγίου Πέτρου”.
Ο Ιμπραήμ κατέσφαξε και έκαψε ολόκληρο την Πελοπόννησο, αλλά ποτέ δεν μπόρεσε να νικήσει τον Άκουρο , αν και τον είχε αιχμαλωτίσει προσωρινά , ούτε στο Κάστρο Παραλίου Άστρους στις 5-6 Αυγούστου 1826, κάποιος έπρεπε να αντισταθεί νικηφόρα στον Ιμπραήμ και είναι μεγάλη μας τιμή, αυτός ήταν ο Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος (Άκουρος). Η νίκη του Άκουρου το 1826 στο Κάστρο Παραλίου Άστρους η Ζαφειρόπουλων αναπτέρωσε το ηθικό των επαναστατημένων αγωνιστών και έπαιξε σπουδαίο ρόλο για την Ελληνική επανάσταση την κρίσιμη και δύσκολη τότε χρονική περίοδο.
Η προσφορά του Άκουρου στην απελευθέρωση , όχι στη άλωση , της Τριπολιτσάς είναι αποφασιστική. Η άλωση ήταν μία της πόλης από Τούρκους εισβολείς,η Τριπολιτσά απελευθερώθηκε . Πριν την πτώση της Τριπολιτσάς οι Έλληνες έκαναν πολλές διαπραγματεύσεις με τους Τούρκους και Αλβανούς να τους αφήσουν να φύγουν με την κινητή περιουσία τους, αλλά οι Έλληνες επέμεναν χωρίς τα όπλα τους. Οι διαπραγματεύσεις δεν επέτυχαν, δεν είχαν ακόμα τελειώσει και ο Άκουρος με τον Κονδάκη χωρίς να ειδοποιήσει τον Κολοκοτρώνη και τους άλλους οπλαρχηγούς έδωσε το σήμα για την επίθεση. Ο Μανώλης Δούνιας ανέβηκε στο τείχος για να βοηθήσει τον τούρκο φίλο του τηλεβολιστή που γνώριζε να “διαφύγει” , όπως του είχε υποσχεθεί όταν του νωρίτερα του πήγαινε τρόφιμα. Οι άλλοι τηλεβολιστές δεν ήταν εκεί εκείνη την ώρα ,ο Δούνιας συλλαμβάνει τον φίλο του και κάνει σηνιάλο στους άνδρες του Άκουρου που περίμεναν από κάτω στον προμαχώνα της “πόρτας του Αναπλιού” να ανέβουν με σχοινιά στο τείχος. Γρήγορα ανέβηκαν και γύρισαν τα τηλεβόλα κατά της πόλης. Ανοίγουν την “πόρτα του Αναπλιού”και πρώτος εισέρχεται ξιφήρης ο Άκουρος με τους άνδρες του που περίμενε από κάτω το σηνιάλο του Δούνια. Ανοίγουν τις άλλες πόρτες και ένας μεγάλος σταθμός της Ελληνικής επανάστασης είχε συντελεστεί . Ο Κολοκοτρώνης και οι οπλαρχηγοί συγχώρεσαν τον Άκουρο που δεν τους είχε προειδοποιήσει . Όλοι καυχιόντουσαν η απελευθέρωση της Τριπολιτσάς οφείλεται σε όλους τους Πελοποννησίους , αλλά ο Φωτάκος τους διόρθωσε επιγραμματικά. “Είναι κρίμα μέγιστον να ζητούν να αφαιρέσουν από τους Αγιοπετρίτες και Τσάκωνες το λαμπρό τούτο κατόρθωμα ” Φωτάκοςσελ 128.
Τα ονόματα των 37 αγωνιστών του 21, από το δήμο Θυρέας, που αναφέρονται πιο κάτω, προέρχονται από αιτήσεις που είχαν υποβάλει το έτος 1839, για να λάβουν (σιδηρούν) αριστείο, ως υπηρετήσαντες στρατιωτικώς στον ιερόν υπέρ της πατρίδος αγώνα. Όπως αναφέρεται στις αιτήσεις τους είχαν υποβάλει τα δικαιολογητικά τους στην επιτροπή του Στρατηγού Παναγιώτη Ζαφειρόπουλου ή Άκουρου, ενώ αρκετοί αναφέρουν ότι τελούσαν υπό τις διαταγές του.
Τα ονόματα έχουν ως εξής:
1.- Βασίλειος Θεοδωράκος, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Θυρέας, 40 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1799 και το ΄21 ήταν 22 ετών),
2.- Βασίλειος Πάσχος, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Θυρέας, 48 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1791 και το ΄21 ήταν 30 ετών),
3.- Γεώργιος Ταπεινός, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Θυρέας, 48 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1791 και το ΄21 ήταν 30 ετών),
4.- Γεώργιος Καραμπάτζος, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Θυρέας, 46 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1793 και το ΄21 ήταν 28 ετών),
5.- Γεώργιος Τζέγκος, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Θυρέας, 46 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1793 και το ΄21 ήταν 28 ετών),
6.- Γεώργιος Τριμπίλας, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Θυρέας, 45 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1794 και το ΄21 ήταν 27 ετών),
7.- Γεώργιος Δημαρόπουλος, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Θυρέας, 40 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1799 και το ΄21 ήταν 22 ετών),
8.- Δήμος Ρουμελιώτης, κάτοικος Αγ. Ιωάννου και Άστρους Δήμου Θυρέας, 40 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1799 και το ΄21 ήταν 22 ετών),
9.- Δημήτριος Λεμπέσης, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Θυρέας, 48 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1791 και το ΄21 ήταν 30 ετών),
10.- Δημήτριος (Ρεβιτζίκας) Ρεβεζίκας, κάτοικος Αγ. Ιωάννου και Άστρους Δήμου Θυρέας, 40 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1799 και το ΄21 ήταν 22 ετών),
11.- Δημήτριος Μίχος, κάτοικος Αγ. Ιωάννου και Άστρους Δήμου Θυρέας, 48 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1791 και το ΄21 ήταν 30 ετών),
12.- Ιωάννης Πάσχος, κάτοικος Αγ. Ιωάννου και Άστρους Δήμου Θυρέας, 37 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1802 και το ΄21 ήταν 19 ετών),
13.- Κωνσταντίνος Μπουλουκόπουλος, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Θυρέας, 40 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1799 και το ΄21 ήταν 22 ετών),
14.- Μήτρος Σαρήγιαννης, κάτοικος Αγ. Ιωάννου και Άστρους Δήμου Θυρέας, 48 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1791 και το ΄21 ήταν 30 ετών),
15.- Μαρίνος Ιωάννου, κάτοικος Δήμου Θυρέας, 46 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1793 και το ΄21 ήταν 28 ετών),
16.- Παναγιώτης Κομηνός, κάτοικος Αγ. Ιωάννου και Άστρους Δήμου Θυρέας, 48 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1791 και το ΄21 ήταν 30 ετών),
17.- Παναγιώτης Κοδέλας, κάτοικος Δήμου Θυρέας, 40 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1799 και το ΄21 ήταν 22 ετών),
18.- Πέτρος Ζουράρχοντας, κάτοικος Αγ. Ιωάννου και Άστρους Δήμου Θυρέας, 35 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1804 και το ΄21 ήταν 17 ετών),
19.- Κωνσταντίνος Ζουράρχοντας, κάτοικος Αγ. Ιωάννου και Άστρους Δήμου Θυρέας, 32 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1807 και το ΄21 ήταν 14 ετών),
20.- Στρατηγός Παναγιωτόπουλος, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Δήμου Θυρέας, 39 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1800 και το ΄21 ήταν 21 ετών),
22.- Παναγής …….ρακος1, κάτοικος Μελιγούς του Δήμου Θυρέας, 42 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1797 και το ΄21 ήταν 24 ετών),
23.- Δημήτριος Αγγελέτος, κάτοικος Μελιγούς του Δήμου Θυρέας, 48 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1791 και το ΄21 ήταν 30 ετών),
24.- Θεόδωρος Καμπανίτζας, κάτοικος Μελιγούς του Δήμου Θυρέας, 45 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1794 και το ΄21 ήταν 27 ετών),
25.- Ιωάννης Παππούλιας, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Δήμου Θυρέας, 44 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1795 και το ΄21 ήταν 26 ετών),
27.- Ιωάννης Χασαπογιάννης, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Θυρέας 57 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1782 και το ΄21 ήταν 39 ετών),
28.- Κωνσταντής Βαγγελής, κάτοικος Αγ. Ιωάννου και Άστρους Δήμου Θυρέας, 42 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1797 και το ΄21 ήταν 24 ετών),
29.– Κωστάντιος Κοράλλης, ηγούμενος της Μονής Λουκούς, …………………
30.– Νικόλαος Γαρδικιώτης, κάτοικος Αγ. Ιωάννου και Άστρους Δήμου Θυρέας, 42 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1797 και το ΄21 ήταν 24 ετών),
31.- Νικόλαος Σακελλαρίου, κάτοικος Μελιγούς του Δήμου Θυρέας, 38 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1801 και το ΄21 ήταν 20 ετών),
32.- Δημήτριος Θεοφίλου, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Δήμου Θυρέας, 38 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1801 και το ΄21 ήταν 20 ετών),
33.- Δημήτριος Αγρανιώτης, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Δήμου Θυρέας, 40 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1799 και το ΄21 ήταν 22 ετών),
34.- Δημήτριος Κολοκοτρώνης, κάτοικος Αγ. Ιωάννου Δήμου Θυρέας, 50 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1789 και το ΄21 ήταν 32 ετών),
35.- Γεώργιος Σαράντος, κάτοικος Μελιγούς του Δήμου Θυρέας, 47 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1792 και το ΄21 ήταν 29 ετών),
36.- Αντώνιος Μάνας, κάτοικος Μελιγούς του Δήμου Θυρέας, 38 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1801 και το ΄21 ήταν 20 ετών),
37.- Θανάσης Κορδόνης, κάτοικος Αγ. Ιωάννου και Άστρους Δήμου Θυρέας, 40 ετών το έτος 1839 (είχε γεννηθεί το 1799 και το ΄21 ήταν 22 ετών).
Πατήστε εδώ για να δείτε ένα δείγμα από τις αιτήσεις των προαναφερόμενων.
Οι Αγιαννίτες ήταν έτοιμοι για να ξεκινήσουν τον αγώνα της απελευθέρωσης του έθνους. Συμμετείχαν ενεργά και στις μάχες των Δολιανών, Βερβένων, Τριπολιτσάς, Δερβενακίων, Βαλτετσίου κ.α.. Εδώ παραθέτουμε κατάλογο με τα ονόματα των Αγιαννιτών αγωνιστών που μας διασώθηκαν, 97 στο σύνολο:
Για πολλούς αιώνες μέχρι την δεκαετία του 1950 ο Αγιάννης του Άστρους ,σημερινός θερινός οικισμός του Άστρους, αποτελούσε το μητροπολιτικό κέντρο της Θυρέας,” Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας)”, ενδεικτικά αναφέρουμε πριν τον 1821 είχε δέκα τρεις εκκλησίες και εξωκκλήσια.
Τα χωριά του Πάρνωνα εκχριστιανίστηκαν περίπου τον 9ον αιώνα και από υπερβολικό σεβασμό πολλά πρόσθεσαν την λέξη Άγιος στο όνομα τους , όπως Άγιος Ιωάννης ,Άγιος Πέτρος, Άγιος Νικόλαος ,Άγιος Ανδρέας ,¨Αγιος Βασίλειος,¨Αγιοι Αώματοι,Άγιος Πανελεήμονασς, Άγια Σοφιά ,Άγιος Γεώργιος, Κοσμάς και γέμισαν το τόπο με εκκλησίες και μοναστήρια .Επίσης όνόμασαν «Αγιες» πολλές τοποθεσίες.Για το λόγο αυτό ο Πάρνωνας ονομάστηκε και το «Άγιον Όρος» της Νότιας Ελλάδας.
Το 1826 το χωριό καταστράφηκε ολοσχερώς από τις ορδές του Ιμπραήμ, ενώ την ίδια τύχη είχαν και άλλα χωριά της περιοχής ,όπως Άγιος Πέτρος, Βέρβενα , Πραστός, Σίταινα και άλλα .Ο Ιμπραήμ κατέστρεψε ολοσχερώς την Σχολή του Καρυτσιώτη επίσης και πολλές εκκλησίες σον Αγιάννη , όπως την μητρόπολη στο Σουληνάρι του Άγιου Βασιλείου, του Αγίου Ευστρατίου, του Αγίου Πέτρου και πολλές άλλες.
«CastiellolaEstella» (Kάστρο του Άστρους) (1256), στο Αγιάννη του Άστρους
«CastiellolaEstella» (Kάστρο του Άστρους) (1256), στο Αγιάννη του Άστρους . Το CastiellolaEstella (Κάστρο Εστέλλα =Kάστρο του Άστρους) βρίσκεται σίγουρα και τεκμηριωμέναστον Αγιάννη του Άστρους στην τοποθεσία Ξεροκάμπι, πάνω από «τον αιγιαλόντου άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής».
“ Και δη εν τη αραγωνιακή παραλλαγή του Χρονικού του Μωρέως αναφέρεται ότι ο πρίγκιψ του Μωρέως Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος προς ευκολωτέραν υποταγήν των Τσακώνων έκτισε , τω 1256, το κάστρον, όπερ καλείται la Estella” Παραθέτω…. Et le princep por mellor senyorear los fizo alli un castiello suso en las montanyas, el qual se clama la Estella (σ.93)» «Όθεν το castiello la Estella (=Άστρος) πρέπει να αναζητήσωμε στα ενδότερα της Κυνουρίας « suso en las montanyas”,.( Νίκο Α. Βέη , Μνείαιτου Άστρους. σελ 93)
“Κατά την εμήν γνώμην μετά τας ανωτέρω εξηγήσεις πιθανώτατα δυνάμεθα να ταυτίσωμεν το Κάστρο της Ωριάς του Πάρνωνος προςτο Estella =Άστρος”.(Ν.Βέης Μνήμαι του Άστρους (σελ 99,100)
«Αυτός ο δρόμος φεύγει στα αριστερά του Eλληνικού φρουρίου ( κάστρο Εστέλλα =Άστρος ) που είδα από τηνπεδιάδατουΆστρους, (δηλ από το Ξεροκάμπι ) πουβρίσκεταιδύομίλιαπάνωαπόταΑγιαννίτικαΚαλύβια, μετά μπαίνει στο καλλιεργούμενο κάμπο του Ξεροκάμπι κοντά στον Αγιάννη».(Leake Travels in Morea,σελ 492).
«περί τον αιγιαλόν τουάστρου εις τον κάμπον της μαλεβής» (Aδρόνικος Β’ Παλαιολόγος (1259-1332 μ.χ σελ.114.)
«Γνωρίζουμε ότι μετά την κατάκτηση της Μονεμβασίας ο Βιλλαρδουίνος έχτισε ένα κάστρο το 1256 πάνω στα βουνά για να ελέγχη τους Τσάκωνες. Η σχετική αναφορά στο «Βιβλίο των Άθλων» έχει ως εξής. Et le princep por mellor fenyorear los fizo alli un castiello suso en las montagnas, el qual se clama la Estella (Libro σ.49» Αναστάσιος Ι. Μπάλλας,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών,Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών Άστρος ( σ.209-210 Κάστρο Άστρους )
Οι διακεκριμένοι ακαδημαϊκοί ιστορικοί μελετητές Νίκος Βέης , Σπ. Λάμπρος , Κ.Ρωμαίος, Αδαμ. Αδαμαντίου και Αναστάσιος Ι. Μπάλλας , και άλλοι διακεκριμένοι καστρολόγοι τοποθέτησαν πειστικά το κάστρο Εστέλλα του Αραγωνικού Χρονικού του Μορέως » που έκτισε το 1256 ο Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος «επάνω εις τα όρη » suso en law montanyas , στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη, ανάμεσα στα χωριά Άγιος Ιωάννης και Άγιος Πέτρος.
Όλοι οι ιστορικοί μελετητές συμφωνούν και ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β’ Παλαιολόγος το«CastiellolaEstella»(Kάστρο του Άστρους) (1256), βρίσκεται στο Αγιάννη του Άστρους, στην τοποθεσία «Ξεροκάμπι», πάνω από του «άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής» Το 1256 ο Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος έκτισε στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) Κυνουρίας στη θέση «Ξεροκάμπι» (2 χλμ ) σε ένα απόκρημνο λόφο σαν μία «φυσική πυραμίδα» «το κάστρον, όπερ καλείται » …«Castiello la Estella» (Kάστρο του Άστρους) (1256), » προς ευκολωτέραν υποταγήν των γειτόνων Τσακώνων στη Σίταινα , Καστάνιτσα και Πραστό, εκεί που ήταν οι Τσάκωνες , «επάνω εις τα όρη » suso en law montanyas , όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μορέως. (Η φωτογραφία από το φίλο και γείτονα μας στη παλιά “μητρόπολη του Αγιάννη Σουληνάρι” Θόδωρο Μαγκλή) .
Από το «CastiellolaEstella» (Kάστρο του Άστρους) (1256), στο Αγιάννη του Άστρους, διακρίνεται στο βάθος μέρος της τοποθεσίας «Ξεροκάμπι», του «άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής». (Aδρόνικος Β’ Παλαιολόγος).
Δείτε τους παρακάτω πέντε συνδέσμους για περισσότερα.
Το αρχοντικό του Πάνου Σαρηγιάννη στην «μητρόπολη Σουληνάρι» του Αγιάννη .
Ο Πάνος Σαρηγιάννης φιλόξενησε τον Δημήτριο Υψηλάντη, αρχικά στο σπίτι τους στο Άστρος, δίπλα στο αργοκήπιο του Καρυτσιώτη, και την ίδια ημέρα της άφιξης στο σπίτι του στο Σουληνάρι του Άγιαννη. «την Δευτέραν το εσπέρας έφθασα αισίωςεις τον Άγιο Ιωάννη,…. την 20 Ιουνίου 1821 εν τω Αγίω Ιωάννη την Δευτέραν το εσπέρας .Δημήτριος Υψηλάντης πληρεξούσιος» .(Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, τόμος Γ’, Άγιος Ιωάννης, Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας), Αθήνα , 1983.σελ 46).
ΥΑ ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Β1/Φ30/65069/3340/1-8-2005, ΦΕΚ 1194/Β/30-8-2005 Χαρακτηρισμός της πλατείας σχολής Καρυτσιώτη και τμήματος του αγροκηπίου, στο Άστρος Κυνουρίας, ως ιστορικού τόπου.
“Στο αγροκήπιο αυτό έλαβαν χώρα δύο σημαντικά γεγονότα της Επαναστάσεως, το γνωστό ως «κολοκοτρωναίικο τραπέζι της συμφιλίωσης» στις 19 Ιουνίου 1821, στο οποίο είχαν προσέλθει οι οπλαρχηγοί, προκειμένου να ξεπεραστούν οι αντιθέσεις και να ομονοήσουν για την επιτυχία της Επανάστασης που τότε ξεκινούσε, καθώς επίσης και η Β΄ Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων (30 Μαρτίου έως τις 18 Απριλίου του 1823)με την παρουσία οπλαρχηγών, πολιτικών, πλήθους λαού και στρατού. Εντός της Σχολής η οποία περιλαμβάνεται στον υπό κήρυξη χώρο, συντάχθηκε η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης».
Στις 20 Ιουνίου 1821 ο Δημήτριος Υψηλάντηςήρθε στο Άστρος για συγκεκριμένο σκοπό, να συναντήσει τους ανθρώπους της περιοχήςκαι τον Πάνο Σαρηγιάννη που τον φιλόξενησε αρχικά στο σπίτι τους στο Άστρος, δίπλα στο αργοκήπιο του Καρυτσιώτη και την ίδια ημέρα της άφιξης στο σπίτι του στο Σουληνάρι του Άγιαννη.Στο αγροκήπιο Καρυτσιώτη στο Άστρος, εκεί που υπήρχαν κάτοικοι στην περιοχή ,έγινε συνάντηση και γεύμα με τους στρατιωτικούς και τους τους προεστούς της περιοχής , όπου διάβασε το έγγραφο του αδελφού του Αλέξανδρου Υψηλάντη που τον διόριζε «πληρεξούσιο του Γενικού Επιτρόπου της Αρχής».
ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 ”Πρωτεύουσα αυτού” , “ Άγιος Ιωάννης το θέρος τον δεν χειμώνα το Άστρος”
Θεωρούμε αναγκαίο, διακόσια χρόνια αργότερα, να ερμηνεύσουμε αναλυτικά, πειστικά και τεκμηριωμένα τα παρακάτω ιστορικά στοιχεία για το δήμο Θυρέας , αν και είναι σαφέστατα και αυτονόητα, γιατί πρόσφατα ακούγονται πολλά και για να βοηθήσουμε το δημόσιο διάλογο και την ιστορική αλήθεια.
Αναφέρουμε συνοπτικά σχετικούς με το θέμα μας κανόνες της ιστοριογραφίας.
«Όλβιος όστις ιστορίης έσχεν μάθησιν» Ευριπίδης
«Αν λείπει το στοιχείο της αλήθειας, η ιστορία καταντά «ανωφελές διήγημα».” Πολύβιος
ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841Το 1841 , Δήμος “Θυρέας”,“Τα συνιστώντα τον νέο δήμον χωρία”, “Άγιος Ιωάννης, Άστρος , Μελιγού ,Πλάτανος“,”Πρωτεύουσα αυτού”, “Άγιος Ιωάννης το θέρος τον δεν χειμώνα το Άστρος”
Με την πρώτη διοικητική διαίρεση του ελληνικούκράτους το 1835,συστάθηκε ο ΔήμοςΘυρέας, με διάταγμα της 9ης (21ης) Νοεμβρίου 1834 / 12ης Μαΐου 1835, σύμφωνα με το οποίο συστάθηκαν οι πρώτοι δήμοι της Αρκαδίας και της Κυνουρίας. Αμέσως μετά την απελευθέρωση από 400 χρόνων σκλαβιάς, οι Θυρεάτεςπρόγονοι μας πριν διακόσια χρόνια το 1835 ήξερανκαλά και εθυμούντο την ιστορία μαςαυτονόητα ονόμασαν το ΔήμοΘυρέας από την αρχαία πόλη τηςΘυρέας ,που βρισκόταν στην περιοχή του Άστρους, στο κάμπο της Θυρέας.
ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835 .
Σύσταση του δήμου με έδρα τον οικισμό Άγιος Ιωάννης.
Το 1835 ο δήμος περιλαμβάνει τα χωριά Άγιος Ιωάννης, Άστρος και Μελιγού.
ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841
Ο οικισμός Άστρος ορίζεται χειμερινήέδρα του δήμου
Ο οικισμός Άγιος Ιωάννης ορίζεται θερινή έδρα του δήμου.
Ο δήμος Πλατανούντος καταργείται.
O oικισμός Πλάτανος αποσπάται από το δήμο(Πλατανούντος) και προσαρτάται στο δήμο Θυρέας
Το 1841 ο δήμος περιλαμβάνει τα χωριά Άγιος Ιωάννης,Άστρος , Μελιγού και Πλάτανος
ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845
Ο οικισμόςΠαράλιον Άστροςπροσαρτάται στο δήμο Θυρέας
Το 1845 ο δήμος περιλαμβάνει τα χωριά Άγιος Ιωάννης,Άστρος , Μελιγού , Πλάτανος καιΠαράλιον Άστρος.
ΦΕΚ 50Α – 25/07/1879
Ο οικισμός Τρεστενά (Χάραδρος) προσαρτάται στο δήμο Θυρέας
ΦΕΚ 59Β – 17/06/1897
Ο οικισμός Ξηροπήγαδον προσαρτάται στο δήμο Θυρέας
ΦΕΚ 252Α – 24/08/1912. Ο δήμος (Θυρέας)καταργείται.
Τα δύο παραπάνω ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 και ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845περιέχουν σαφέστατα την ιστορική αλήθεια για το Άστρος το 1841 και το Παράλιο Άστρος το 1845 .Η παραπάνω φωτογραφία τουΦΕΚ 5Α – 08/03/1841( φωτογραφία όχι αντιγραφή) και το ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 τα λένε όλα διαυγέστατα και σαφέστατα, αρκεί να μπορούμε σε απλά Ελληνικά να διαβάσουμε προσεκτικά και να καταλάβουμε το περιεχόμενο τους.
Θεωρούμε αναγκαίο , διακόσια χρόνια αργότερα, να ερμηνεύσουμε αναλυτικά, πειστικά και τεκμηριωμένα τα παρακάτω ιστορικά στοιχεία για το δήμο Θυρέας , αν και είναι σαφέστατα και αυτονόητα, γιατί πρόσφατα ακούγονται πολλά και για να βοηθήσουμε το δημόσιο διάλογο και την ιστορική αλήθεια.
Συνοπτικά τα τέσσερα συμπεράσματα μας.
1)Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης). Το 1835 συστάθηκε ο δήμος Θυρέαςκαι η έδρα του δήμου από το 1835 μέχρι το 1841 είναι ο οικισμός Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης) και ο Αγιάννης είναι η θερινή έδρα του δήμου από το 1841-1912.
2)Άστρος. ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 .Ο οικισμός ορίζεται χειμερινή έδρα του δήμου Θυρέας. Στο ΦΕΚ του 1841 η αναφοράΆστροςείναι αναμφισβήτητα για το σημερινό Άστρος.
3) Παράλιο Άστρος. Το 1845 ο νεότερος οικισμός της περιοχής για πρώτη φορά «προσαρτάται» στο δήμο Θυρέας επίσημα με το όνομα Παράλιο Άστρος. ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845Πριν το 1845δεν είχε άλλο επίσημο όνομα( το όνομα της τοποθεσίας ήταν Σκάλα η Σκάλα του Άστρους).
4)Οι σπουδαιότερες αναφορές πριν το 1823. (Οι παρακάτω 6 αναφορές (και πολλές άλλες ) είναι σαφέστατες ).
1823,ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΗΣ Β’ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΕΙΣΗΣ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ
1823,ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ ΗΤΟΙ ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΝ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ Β’ ΕΘΝΙΚΗΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΝ
1823 Διακήρυξητης Εθνοσυνέλευσης-«Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη»
1823, O Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, πρόεδρος του Εκελεστικού (δηλ.Πρωθυπουργός) ,”ηΕθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος”.
1844, Πρακτικά των Συνεδριάσεων της Βουλής των Ελλήνων“και ο τόποςούτος εψηφίσθη και παρ’ αυτήςΆστρος“.
1841-2024, ΦΕΚ , Άστρος και Παράλιο Άστρος
Παρακάτω αναλυτικά και τεκμηριωμένακαταθέτουμε τα συμπεράσματα μας για τις παραπάνω τέσσερις ενότητες.
Το ιστορικόν Άστρος και ο ‘Αγιος Ιωάννης (Αγιάννης) είναι μία κοινότητα και το κυριότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν για πολλούς αιώνες και έχουν μέχρι σήμερα. σπίτια στο Άστρος και στον Αγιάννη του Άστρους. Από το Αγιάννη προήλθε το Άστρος ,το Παράλιο Άστρος και άλλοι μικροί οικισμοί.
Από, Διοικητικές μεταβολές της Τ.Α.-ΕΕΤΑΑ (eetaa.gr)
(ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835). Ο οικισμός ορίζεται έδρα του δήμου Θυρέας.
(ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841).Ο οικισμός ορίζεται θερινή έδρα του δήμου Θυρέας
ΦΕΚ 252Α – 24/08/1912. Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Θυρέας και προσαρτάται στην κοινότητα Άστρους
ΦΕΚ 250Α – 24/08/1915 Ο οικισμός ορίζεται θερινή έδρα της κοινότητα Άστρους .
ΦΕΚ 244Α-04-12-1997. Ο οικισμός αποσπάται από τον δήμο Άστρους και προσαρτάται στο δήμο Βόρειας Κυνουρίας
Τα σχόλια και οι ερμηνείες είναι περιττά, συνοπτικά ο Άγιος Ιωάννης ήταν η πρώτη πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας σύμφωνα με το ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835 απότο 1835μέχρι το 1841 καιήταν η θερινή πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας σύμφωνα με το ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841, από το 1841 μέχρι το 1912.
Αναφέραμε την αρχή το ιστορικόν Άστρος και ο Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης) είναι μία κοινότητα και το κυριότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι,για το λόγο θα σχολιάσουμε τις λανθασμένες ανακρίβειες σχετικά με την πρωτεύουσα του Δήμου Θυρέας το 1841 ,που είναι και σχετικές με τον Αγιάννη. Ο Άγιος Ιωάννης ήταν η πρώτη πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας σύμφωνα με το ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835απότο 1835μέχρι το 1841καιήταν η θερινή πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας σύμφωνα με το ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841, από το 1841 μέχρι το 1912.
Στο ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 αναφέρεται Δήμος “Θυρέας” , “Τα συνιστώντα τον νέο δήμον χωρία”, “Άγιος Ιωάννης, Άστρος , Μελιγού ,Πλάτανος“, ”Πρωτεύουσα αυτού” , “ Άγιος Ιωάννης το θέρος τον δεν χειμώνα το Άστρος” και στο ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 Ο οικισμός Παράλιον Άστρος προσαρτάται στο δήμο Θυρέας.Τα δύο ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 και ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 περιέχουν σαφέστατα την ιστορική αλήθεια για το Άστρος το 1841 και το Παράλιο Άστρος το 1845 .Η παραπάνω φωτογραφία τουΦΕΚ 5Α – 08/03/1841( φωτογραφία όχι αντιγραφή) και το ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 τα λένε όλα διαυγέστατα και σαφέστατα, αρκεί να μπορούμε σε απλά Ελληνικά να διαβάσουμε προσεκτικά και να καταλάβουμε το περιεχόμενο τους.
Άστρος.ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841.Ο οικισμός ορίζεται χειμερινή έδρα του δήμου Θυρέας. Στο ΦΕΚ του 1841 η αναφοράΆστρος είναι αναμφισβήτητα για το σημερινό Άστρος.
Παράλιο Άστρος.Το 1845 ο νεότερος οικισμός της περιοχής για πρώτη φορά «προσαρτάται» στο δήμο Θυρέας επίσημα με το όνομα Παράλιο Άστρος. ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 Πριν το 1845 δεν είχε άλλο επίσημο όνομα( το όνομα της τοποθεσίας πριν το 1845 ήταν Σκάλα η Σκάλα του Άστρους).
Ο γενικός κανόνας είναι πρωτεύουσα γίνεται ο μεγαλύτερος η ο ιστορικός οικισμός της περιοχής, αυτό κάνουν όλοι και σίγουρα δεν γίνεται πρωτεύουσα ένας καινούργιος οικισμός πριν κτιστεί η πριν ονομαστεί επίσημα από το Ελληνικό κράτος. Η άποψη το Ελληνικό κράτος το 1823 ονόμασε επίσημα τον οικισμό στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας που έγινε η Εθνοσυνέλευση Άστρος ,που αναμφισβήτητα υπήρχε πολύ νωρίτερα από το 1823 ,και αμέσως το 1836 ,1841 επίσης ονόμασε με το ίδιο όνομα Άστρος και ταυτόχρονα έκανε πρωτεύουσα του Δήμου Θυρέας το καινούργιο γειτονικό οικισμό στην τοποθεσία Σκάλα η Σκάλα του Άστρους, απέχει από το Άστρος 4 χλμ, και τα πρώτα σπίτια άρχισαν να κτίζονται το 1832 από τον Άκουρο, (που αποκαλούσε αργότερα την τοποθεσία “το ακατοίκητο τούτο μέρος”), είναι τουλάχιστον λανθασμένη και δεν γίνεται πιστευτή από κανέναν . Στο Ελληνικό κράτος υπάρχει συνέχεια και σοβαρότητα ,χωρίς αντιφάσεις και αναθεωρήσεις , το 1823,1836,1841 και το 1845. Αδιαφιλονίκητα το Ελληνικό κράτος δεν θα αναθεωρούσε τόσο σύντομα στο ΦΕΚ 1845 ,χωρίς σχόλια και ερμηνείες ,ότι ανέφερε στο ΦΕΚ 1841 ”Πρωτεύουσα αυτού”, “Άγιος Ιωάννης το θέρος τον δεν χειμώνα το Άστρος” , ούτε αναθεώρησε από το 1841 και 1845 αδιάκοπα μέχρι σήμερα. ΆστροςΦΕΚ 244Α-04-12-1997. Ο οικισμός αποσπάται από τον δήμο Άστρους και ορίζεται έδρα του δήμου Βόρειας Κυνουρίας.
Το Άστρος αναμφισβήτητα ήταν ο μεγαλύτερος οικισμός της περοχής πριν το 1823 και είχε πολύ πρόσφατη μεγάλη ιστορία. Η διακήρυξη σαφέστατα αναφέρει, «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη», υπήρχε επίσημα τουλάχιστοναπό το 1823, και θα έπρεπε να αναφέρεται στο δήμο της περιοχής το 1841 έστω και με άλλο όνομα,(δεν είχε ποτέ επίσημα άλλο όνομα ), όπως αναφέρονται οι μικρότεροι οικισμοί της περιοχής με τα επίσημα ονόματα τους Μελιγού, Πλάτανος. Aν το Άστρος τότε δεν ήταν στο δήμο Θυρέας, όπως έμμεσα και ανεξήγητα ισχυρίζονται μερικοί όταν αναφέρουν αναιτιολόγητα η αναφορά Άστρος στο ΦΕΚ είναι για το Παράλιο Άστρος, το Άστρος έπρεπε κάπου να είναι, αλλά δεν βρίσκεται σε κανέναν άλλο δήμο με κανένα άλλο όνομα. Αν υποθέσουμε η αναφορά Άστρος στο ΦΕΚ 1841 είναι για το Παράλιο Άστρος ,όπως μερικοί ατεκμηρίωτα και λανθασμένα ισχυρίζονται, χωρίς ερμηνείες η σχόλια για την παράλειψη του Άστρους, παραμένει αναπάντητη η απλή και λογική ερώτηση, γιατί τότε το Άστρος με κανένα όνομα δεν περιέχεται στο ίδιο ΦΕΚ το 1841 και τότε σε ποιό Δήμο ανήκε , το ξέχασε το Ελληνικό κράτος η το έσβησαν μερικοί προσωρινά? Το ιστορικόν Άστρος υπήρχε επίσημα τουλάχιστοναπό το 1823,η Εθνοσυνέλευση το 1823 χρησιμοποίησε και επιβεβαίωσε το όνομα Άστρος ,”Εν Άστρει” σε πολλά έγγραφα και το 1841 κάπου το Άστρος πρέπει να περιέχεται στους δήμους. Την τελευταία συνεδρία της εθνοσυνέλευσης την 18η Απριλίου 1823 « Ανεγνώσθη αναφορά κατοίκων Άστρους..» Οι Αστρεινοί, κάτοικοι του Άστρους, υπήρχαν και προσέφεραν πολλά στο έθνος το 1823 .
Αντίθετα πριν το 1832 δεν υπήρχε οικισμός στην σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους για χιλιάδες χρόνια, ήταν το λιμάνι της περιοχής, πριν το 1845 ονομαζόταν Σκάλα η Σκάλα του Άστρους και ο Άκουρος αναφέρει στον Όθωνα και επιβεβαιώνει «το ακατοίκητο τούτο μέρος». Ο Leake αναφέρει το 1805 δεν υπήρχε οικισμός στην τοποθεσία και «στη σκάλα υπάρχουν μια δεξαμενή («παλιόστερνα» ) , ένα χάνι, ένα πυργόσπιτο του (Τούρκου) φοροεισπράκτορα, και δύο τρεις μικρές αποθήκες» (TravelsintheMorea σελ 482) , όπως το ίδιο αναφέρουν και άλλοι νεότεροι ιστορικοί μελετητές. Μετά το 1841,τέσσερα χρόνια αργότερα , ο νεότερος οικισμός της περιοχής προσαρτάται στο δήμο Θυρέαςτο 1845 με το νόμιμο όνομα Παράλιο Άστρος ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845.
Από το 1832 μέχρι το 1845 ο καινούργιος οικισμός που ήταν στην Χερσόνησο του σημερινού Παραλίου Άστρους και η τοποθεσία νωρίτερα,υπαγόταν διοικητικά και αναγκαστικά στο Άστρος, όπως γίνεται με όλους τους καινούργιους οικισμούς, στην αρχή υπάγονται σε ένα γειτονικό οικισμό. Το ίδιο γίνεται και σήμερα με τους καινούργιος οικισμούς δυτικά του Άστρους ,υπάγονται διοικητικά στο Άστρος μέχρι να ονομασθούν επίσημα. Φυσικά οι οικισμοί δεν ονομάζονται όταν κτιστούν τα πρώτα σπίτια και σίγουρα ούτε γίνονται πρωτεύουσες δήμων πριν ονομασθούν επίσημα από το Ελληνικό κράτος και αμέσως μετά χωρίς ερμηνείες αναιτιολόγητα γίνεται πρωτεύουσα άλλος γειτονικός ιστορικός οικισμός (1836,1841,1845). Στο Ελληνικό κράτος υπάρχει συνέχεια και σοβαρότητα.
Τα ΦΕΚ, όταν αναφέρονται στους οικισμούς, πάντοτε συμπεριλαμβάνουν ανάλογα τις λέξεις, που έχουν μεγάλη σημασία και δεν επιδέχονται ερμηνείες και σχόλια ,δεν είναι ανεξήγητα φυλλάδια είναι σαφέστατα νομικά κείμενα , «ορίζεται…, αποσπάται…, προσαρτάται …, καταργείται.., διορθώνεται».
Το 1845 ο οικισμός πήρε επίσημα την ονομασία Παράλιο Άστρος. Αν το Παράλιο Άστρος είχενωρίτερα άλλο επίσημο όνομα, σύμφωνα με την Ελληνική νομοθεσία, θα υπήρχε αναφορά για αλλαγή η κατάργηση ονόματος στοΦΕΚ 32Α – 08/12/1845, με τις λέξεις ( «καταργείται.., διορθώνεται »). Το ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845, είναι σαφέστατο για όλους ,αναφέρει μόνο τη λέξη «προσαρτάται», αυτή είναι η αναμφισβήτητη ιστορική αλήθεια, για πρώτη φορά «προσαρτάται» και τίποτα άλλο. Ο οικισμός το 1845 ονομάστηκε επίσημα Παράλιο Άστρος και δεν είχε άλλο επίσημο όνομα νωρίτερα, οι ερμηνείες είναι άσχετες και περιττές, γιατί η αναφορά είναι σαφέστατη.
Αυτονόητα η αναφορά του ΦΕΚ 1841 είναι ακριβέστατη και σαφέστατη, αυτή είναι η τεκμηριωμένη ιστορική αλήθεια, το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας το 1841 ήταν η χειμερινή έδρα του δήμου Θυρέας ,τα σχόλια είναι περιττά, τελεία και πάβλα.
Τα παραπάνω ιστορικά στοιχεία , ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 καιΦΕΚ 32Α – 08/12/1845,αναμφισβήτητα είναι αυτονόητα και πειστικά για όλους τους αναγνώστες, δεν χρειάζεται να είναι νευροχειρουργοί για να το καταλάβουν, περιέχουν σαφέστατα και πληρέστατα την ιστορική αλήθεια για το Άστρος το 1841 και το Παράλιο Άστρος το 1845.
Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας απέχει 170 χλμ από την Αθήνα, 200 χλμ από το αεροδρόμιο, και βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας ,εκεί που ήταν η αρχαία πόλη Θυρέακαι αργότερα το πόλισμα Άστρον , νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες. Ο Αγιάννης απέχει 17 χλμ. από το Άστρος και το Παράλιο Άστρος απέχει 4 χλμ από το Άστρος.
Στο παραπάνω χάρτη διακρίνονται στα ενδότερααπό την αρχαιότητα το ιστορικόν Άργος και οι Μυκήνες , επίσης αργότερα στα ενδότερα βρίσκονται το Άστρος και το Λεωνίδιο.Στα νεότερα χρόνια επίσης στα ενδότερα βρίσκονται ο γειτονικός Άγιος Ανδρέας,(από τον οικισμό Άγιο Ανδρέα ονομάστηκε το Λιμάνι του Άγιου Ανδρέα, βέβαια από τους οικισμούς ονομάζονται τα λιμάνια), Κορακοβούνι , Κούτρουφα. Μελιγού ,Βέρβενα και Δολιανά Ο νεότερος οικισμός της περιοχής Παράλιο Άστρος προσαρτήθηκε στο Δήμο Θυρέας το 1845.
Είναι έκδηλο οι κάτοικοι στην αρχαιότητα προτιμούσαν τα ενδότερα.
Λανθασμένααναφέρεται η Συνέλευση το 1823 ονόμασε τον οικισμό Άστρος, απλά και αυτονόητα χρησιμοποίησε και επιβεβαίωσε επίσημα το υπάρχον όνομα Άστρος του οικισμού , «εν Άστρει» με τα πρακτικά και τα πρώτα έγγραφα της Εθνοσυνέλευσηςαπό την πρώτη ημέρα την 29ηΜαρτίου 1823,πριν σχεδόν αρχίσει η Συνέλευση. (μερικές φορές απαιτείται και νομική κατάρτιση), γιατί όλες οι αποφάσεις της Συνταγματικής Συνέλευσης έγιναν και έπρεπε να γίνουν γραπτά ( ήταν Συνταγματική Συνέλευση, δεν ήταν καφενείο) και η Συνέλευση δεν αποφάσισε με κανένα έγγραφο για το όνομα Άστρος ,
Το όνομα Άστρος δεν ήταν το θέμα της Εθνοσυνέλευσης, ούτε ποτέ έγιναν συζητήσεις στην συνέλευση για το όνομα Άστρος , άλλωστε πριν την Συνέλευση τον οικισμό αποκαλούσαν Άστρος μεταξύ πολλών ο Κολοκοτρώνης και ο Άκουρος και υπήρχαν άλλα σοβαρά θέματα και οι Τούρκοι. Το Άστρος υπήρχε χιλιάδες χρόνια νωρίτερα, το βρήκαν εκεί οι πληρεξούσιοι και ο Κολοκοτρώνης,και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
Το ιστορικόν Άστρος είναι συνέχεια της αρχαίας πόλης Θυρέας και η πόλη Θυρέα και αργότερα το πόλισμα Άστρον ήτανστα ενδότερα του κάμπου Θυρέαςστην σημερινή τοποθεσία του Άστρους .Το 1823το Άστρος το βρήκαν εκεί ,«Εν Άστρει τη 29 Μαρτίου 1823 και γ’ της Ανεξαρτησίας »οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης, υπήρχε αναμφισβήτητα και τεκμηριωμένα πολλούς αιώνες πριν το 1823 , η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης«Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη» και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
Σμαράγδη Ι.Αρνανίτη :2023, Ἐν Ἄστρει Ἡ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις, 29 Μαρτίου -18 Απριλίου 1823 , τα γεγονότα – οι πρωταγωνιστές – οι αποφάσεις
Ο διακεκριμένος καθηγητής Αριστείδης Ν. Χατζής ,αφού διάβασε πρώτα την μισή παγκόσμια βιβλιογραφία σχετικά με την Β΄Εθνοσυνέλευση που συνήλθε στο Άστρος το 1823, κατέθεσε στο βιβλίο, Σμαράγδη Ι.Αρνανίτη :2023, Ἐν Ἄστρει Ἡ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις, 29 Μαρτίου -18 Απριλίου 1823 , τα γεγονότα – οι πρωταγωνιστές – οι αποφάσεις, πολύ σοβαρά,( καλό παράδειγμα για μίμηση), επιστημονικά, πειστικά και τεκμηριωμένα τα ιστορικά στοιχεία, χωρίς απερίσκεπτα να καταθέσει ατεκμηρίωτα συμπεράσματα.
Αξίζει το κόπο να τον ξαναδιαβάσουμε το παρακάτω άρθρο του και το συνιστούμε στους φίλους μας αναγνώστες και σε ιστορικούς μελετητές . Το άρθρο του καθηγητή Αριστείδη Ν. Χατζήμε τις λεπτομερέστατες σημειώσεις και τεκμηριωμένες πηγές ,είναι ένα έξοχο αξιοζήλευτο παράδειγμα επιστημονικής εργασίαςκαι είναι η γνώμη μας οι ιστορικές μελέτες που συνήθως κυκλοφορούν εύκολα , ατεκμηρίωτα και απερίσκεπτα, γεμάτες συμπεράσματα δίχως τεκμηριωμένα ιστορικά στοιχεία, απέχουν παρασάγγας από την “επιστημονική αλήθεια” του καθηγητήΑριστείδη Ν. Χατζή.
Μπράβο στο καθηγητή Αριστείδη Ν. Χατζή, τον ευχαριστούμε για ταεπιστημονικάιστορικά στοιχεία που κατέθεσε,αλλά κυρίως και για το μάθημα ιστοριογραφίας που μας έκανε σε όλους, πολίτες, μαθητές και μελετητές ιστορίας.
Ο καθηγητής αναφέρει το Άστρος, σαν τεκμηριωμένο ιστορικό στοιχείο,πολλές φορές στην μελέτη του και πολύ σωστά , σοβαρά και επιστημονικάδεν θεώρησε αναγκαίο να κάνει άλλους υπαινιγμούς η διευκρινίσεις για το όνομα, όπως θεώρησαν αναγκαίο και έκαναν ελάχιστοι , και αυτό είναι η μεγάλη διαφορά μεταξύ διακεκριμένων και μη διακεκριμένων ιστορικών μελετητών. Αναφέρει «ψηφίστηκε στο Άστρος» …«συνήλθε στο Άστρος»…. «Η Εθνοσυνέλευση στο Άστρος»… της «Εθνοσυνέλευσης στο Άστρος» , επίσης το ίδιο αναφέρουν ο παγκόσμιος τύπος και πολλοί ξένοι ιστορικοί μελετητές. Καταθέτουμε επίσης στο τέλος τις σημειώσεις, πηγές και βιβλιογραφία της μελέτης που την βρίσκουμε εντυπωσιακή, είναι πολύ καλή και σοβαρή επιστημονική αξιοζήλευτη εργασία.
Ο διακεκριμένος καθηγητής Αριστείδης Ν. Χατζής κατέθεσε στο βιβλίο του δήμου Ἐν Ἄστρει Ἡ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις, πειστικά και τεκμηριωμένα το ιστορικό Άστρος και η εθνοσυνέλευση δεν έχουν σχέση με το εμφύλιο και την διχόνοια.
Ο Νικόλαος Σπηλιάδης( Πρωθυπουργός το 1829) θεωρείται ο αυθεντικότερος ιστορικός της Ελληνικής επανάστασης του 1821, έγραψε τα «Απομνημονεύματα δια να χρησιμεύσωσιν εις την Νέαν Ελληνικήν Ιστορία (1821-1843)». Το 1822 διορίζεται Γραμματέας της Πελοποννησιακής Γερουσίας και αργότερα πληρεξούσιος και Γραμματέας της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης στην Τροιζήνα. Το 1827 επελέγη μεταξύ των δώδεκα μελών της Επιτροπής, που ανάλαβε την αναθεώρηση του Συντάγματος. Υπήρξε επίσης βουλευτής, εκπρόσωπος της Αρκαδίας. Το1829 γίνεταιΓραμματέας της Επικρατείας ( Πρωθυπουργός), επί Καποδίστρια.
Για τα «Απομνημονεύματα» του Σπηλιάδη ο σοβαρότερος μελετητής του Παναγιώτης Φ. Χριστόπουλος σημειώνει ότι «πρόκειται περί συνθετικού ιστορικού έργου,σπανίας αντικειμενικότητας και σχολαστικώς τεκμηριωμένου, που καλύπτει όλον τον ελληνικό χώρο και τον διεθνή καθ’ όσον αφορά την Ελλάδα κατά την περίοδο 1820-43». Και προσθέτει για τον Σπηλιάδη : «Αξιόπιστος, λεπτολόγος και σαφής, έδωσε την πλέον εκτενή εξιστόρηση των γεγονότων από πολιτικής σκοπιάς, στηριζόμενος στο σύνολο του αρχειακού υλικού, που είχε στη διάθεσή του εξ ολοκλήρου».
Ο Ν.Σπηλιάδης( Πρωθυπουργός το 1829) σαφέστατα και λεπτομερέστατα αναφέρει «και όμως οι ολιγαρχικοί, οίτινες είχον καταλάβει τ’ Αγιαννίτικα λεγόμενα καλύβιαεις το Άστρος, ητοιμάζοντο …» «Απομνημονεύματα δια να χρησιμεύσωσιν εις την Νέαν Ελληνικήν Ιστορίαν (1821-1843)».( σελ 502). Οι Αγιαννίτες αποκαλούσανΑγιαννίτικα καλύβια τα σπίτια τους στο Άστρος ,αναφερόμενοι στα καλύβια τους που είχαν σαν δεύτερη προσωρινή κατοικία. Η αναφορά του Ν.Σπηλιάδη , Πρωθυπουργού το 1829, «καλύβια εις το Άστρος» σαφέστατα επιβεβαιώνει τα καλύβια είναι οι κατοικίες (καλύβια) «εις το Άστρος» και ταυτόχρονα επιβεβαιώνει τότε το όνομα του οικισμού ήταν Άστρος. Μερικοί απερίσκεπτα, λανθασμένα, και μεροληπτικά συμπεραίνουν για τους λόγους τους διαφορετικά και αλλάζουν το όνομα του οικισμού , όπως καταλαβαίνουν η όπως τους συμφέρει , αυθαίρετα χωρίς να εξετάζουν αμερόληπτα και να αναφέρουν άλλα ιστορικά στοιχεία και τις επίσημες αναφορές του Ελληνικού κράτους
Υπάρχουν και άλλες σχετικές αναφορές. Στη Γενική Εφημερίδα της Ελλάδος 1826 διαβάζουμε, «και βλέπει τον εχθρόν επιστρέφοντα πάλιν πανστρατιά, και διευθυνόμενο προς τα Καλύβια του αγίου Ιωάννου εις το Άστρος». Σωστά διαβάζουμε «εις το Άστρος».
Διακρίνονται στα ενδότερα της Θυρεάτικης Γης τα χωριά του Πάρνωνα , Μελιγού και στο βάθος Αγιάννης του Άστρους. Ο Αγιάννης και η Μελιγού αναφέρονται από το Γεώργιο Φραντζή το 1435 και στους Τούρκικους καταλόγους το 1540.
Από, Venetians and Ottomans in SouthEast Peloponnese (15th*18th century)Dr, Evangelia Balta Director of Studies (Institute for Neohellenic Research/National Hellenic Research Foundation).
Η Ιστορία του Άστρους και του Αγιάννη του Άστρους Κυνουρίας, διαλεκτά κείμενα – astrosgr.com, περιέχει την ιστορία της Θυρεάτιδας Γης, της «πατρίδας μας», όπως αποκαλούσαν ο Άκουρος και ο Καρυτσιώτης, το ιστορικόν Άστρος και τον Αγιάννη του Άστρους.Γ.Κ.
Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, Άστρος Το Χρυσήλιον και Ιστορικόν τόμοι Β’, Αθήνα 1982
Σμαράγδη Ι.Αρνανίτη :2023,Ἐν ἌστρειἩ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις, 29 Μαρτίου -18 Απριλίου 1823, τα γεγονότα – οι πρωταγωνιστές – οι αποφάσεις
Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, τόμοι Α’, Αθήνα 1981
Νικολάου Ι. Φλούδα –Διακοσιαετηρίς Σχολής Αγίου Ιωάννου Άστρους Κυνουρίας, Αθήνα 1965
ΙωάννηΜ.Αρβανίτη– Από τιςΠηγέςτου Λαού μας, τόμος A,Β,Αθήνα1988
ΙωάννηΜ.Αρβανίτη-Η Επαναστατική Προσωρινή Διοίκηση της Ελλάδας στον Άγιο Ιωάνη (Αγιάννη) Β.Κυνουρίας -20 Αυγουστου εως 1 Οκτωβριου 1822
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη –Οι σχολές του Δημητρίου Καρυτσιώτη στον Άγιο Ιωάννη και το Άστρος Θυρέας – Κυνουρίας κατά τα προεπαναστικά χρόνια έως την απελευθέρωση, Εταιρία Πελοποννησιακών Σπουδών, Αθήνα 2001
Χριστίνας Κουλούρη –Η βιβλιοθήκη της Σχολής Καρυτσιώτη,Εταιρία Μελέτης Νέου Ελληνισμού, Αθήνα 2009
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη -Το κάστρο του Παραλίου Άστρους Κυνουρίας πρώτες παρατηρήσεις, Αθήνα 2007
“Για να μπορεί όμως η ιστορική συγγραφή να είναι ωφέλιμη, πρέπει να είναι αντικειμενική και να υπηρετεί μόνο την παρουσίαση της αλήθειας, γιατί, αν λείπει το στοιχείο της αλήθειας, η ιστορία καταντά «ανωφελές διήγημα».”Πολύβιος
Ο Άγιος Ιωάννης ( Αγιάννης) Κυνουρίας , ήταν η πρωτεύουσα του Ελληνικού κράτους το 1822 και προσέφερε πολλά και σημαντικά στην επανάσταση του 1821.
Το ιστορικόν Άστρος και ο ‘Αγιος Ιωάννης (Αγιάννης) είναι μία κοινότητα και το κυριότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν για πολλούς αιώνες και έχουν μέχρι σήμερα. σπίτια στο Άστρος και στον Αγιάννη του Άστρους. Από το Αγιάννη προήλθε το Άστρος ,το Παράλιο Άστρος και άλλοι μκροί οικισμοί.
Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας απέχει 170 χλμ από την Αθήνα, 200 χλμ από το αεροδρόμιο, και βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας ,εκεί που ήταν η αρχαία πόλη Θυρέακαι αργότερα το πόλισμα Άστρον , νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες. Ο Αγιάννης απέχει 17 χλμ. από το Άστρος και το Παράλιο Άστρος απέχει 4 χλμ από το Άστρος.
Στο παραπάνω χάρτη διακρίνονται στα ενδότερααπό την αρχαιότητα το ιστορικόν Άργος και οι Μυκήνες , επίσης αργότερα στα ενδότερα βρίσκονται το Άστρος και το Λεωνίδιο.Στα νεότερα χρόνια επίσης στα ενδότερα βρίσκονται ο γειτονικός Άγιος Ανδρέας,(από τον οικισμό Άγιο Ανδρέα ονομάστηκε το Λιμάνι του Άγιου Ανδρέα, βέβαια από τους οικισμούς ονομάζονται τα λιμάνια), το Κορακοβούνι ,η Μελιγού και τα Κούτρουφα.Ο νεότεορος οικισμός της περιοχής Παράλιο Άστρος προσαρτήθηκε στο Δήμο Θυρέας το 1845.
Είναι έκδηλο οι κάτοικοι στην αρχαιότητα προτιμούσαν τα ενδότερα.
Λανθασμένα αναφέρεται η Συνέλευση το 1823 ονόμασε τον οικισμό Άστρος,απλά και αυτονόητα χρησιμοποίησε και επιβεβαίωσε επίσημα το υπάρχον όνομα Άστρος του οικισμού , «εν Άστρει» με τα πρακτικά και τα πρώτα έγγραφα της Εθνοσυνέλευσης από την πρώτη ημέρα την 29η Μαρτίου 1823,πριν σχεδόν αρχίσει η Συνέλευση. (μερικές φορές απαιτείται και νομική κατάρτιση), γιατί όλες οι αποφάσεις της Συνταγματικής Συνέλευσης έγιναν και έπρεπε να γίνουν γραπτά ( ήταν Συνταγματική Συνέλευση, δεν ήταν καφενείο) και η Συνέλευση δεν αποφάσισε με κανένα έγγραφο για το όνομα Άστρος ,
Το όνομα Άστρος δεν ήταν το θέμα της Εθνοσυνέλευσης, ούτε ποτέ έγιναν συζητήσεις στην συνέλευση για το όνομα Άστρος , άλλωστε πριν την Συνέλευση τον οικισμό αποκαλούσαν Άστρος μεταξύ πολλών ο Κολοκοτρώνης και ο Άκουρος και υπήρχαν άλλα σοβαρά θέματα και οι Τούρκοι. Το Άστρος υπήρχε χιλιάδες χρόνια νωρίτερα, το βρήκαν εκεί οι πληρεξούσιοι και ο Κολοκοτρώνης, και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
Το ιστορικόν Άστρος είναι συνέχεια της αρχαίας πόλης Θυρέας και η πόλη Θυρέα και αργότερα το πόλισμα Άστρον ήταν στα ενδότερα του κάμπου Θυρέαςστην σημερινή τοποθεσία του Άστρους . Το 1823 το Άστρος το βρήκαν εκεί ,«Εν Άστρει τη 29 Μαρτίου 1823 και γ’ της Ανεξαρτησίας »οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης , υπήρχε αναμφισβήτητα και τεκμηριωμένα πολλούς αιώνες πριν το 1823 , η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη» και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
Σμαράγδη Ι.Αρνανίτη :2023, Ἐν Ἄστρει Ἡ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις, 29 Μαρτίου -18 Απριλίου 1823 , τα γεγονότα – οι πρωταγωνιστές – οι αποφάσεις
Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, τόμοι Α’, Β’, Αθήνα 1981/2
Νικολάου Ι. Φλούδα –Διακοσιαετηρίς Σχολής Αγίου Ιωάννου Άστρους Κυνουρίας, Αθήνα 1965
ΙωάννηΜ.Αρβανίτη– Από τιςΠηγέςτου Λαού μας, τόμος A,Β,Αθήνα1988
ΙωάννηΜ.Αρβανίτη-Η Επαναστατική Προσωρινή Διοίκηση της Ελλάδας στον Άγιο Ιωάνη (Αγιάννη) Β.Κυνουρίας -20 Αυγουστου εως 1 Οκτωβριου 1822
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη –Οι σχολές του Δημητρίου Καρυτσιώτη στον Άγιο Ιωάννη και το Άστρος Θυρέας – Κυνουρίας κατά τα προεπαναστικά χρόνια έως την απελευθέρωση, Εταιρία Πελοποννησιακών Σπουδών, Αθήνα 2001
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη -Το κάστρο του Παραλίου Άστρους Κυνουρίας πρώτες παρατηρήσεις, Αθήνα 2007
Το Μουσείο Άστρους έκλεισε το 2008 με απόφαση του ΥΠΠΟΑ. (Με το αρ. ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ΔΜΕΕΠ/Γ1/Φ21-ΛΘ/96025/1381-7/10/2008). Από υπεβολική ταχύτητα και απερίσκεπτα χωρίς αιτιολογημένη απόφαση το ΥΠΠΟΑ αυθαίρετα κλειδοαμπάρωσε και τον γειτονικό χωριστό «Ιερό Χώρο» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων. Μετά από δέκα χρόνια, χιλιάδες έγγραφα και αναφορές αναίρεσε τις ανακρίβειες και τις αντιφατικές δικαιολογίες του και άνοιξε τον χώρο προσωρινά.Ποτέ δεν είναι αργά.
….Την 18-5-2018με το έγγραφο Α.Π. ΥΠΠΟA /ΓΔΑΠK /ΕΦΑAΡΚ /218494/158967/1928 , Ημ/νία Έκδοσης 18/05/20218…”Η Υπηρεσία μας έχει μεριμνήσει ώστε το Μουσείο να είναι ανοικτό σε συγκεκριμένες περιπτώσεις , διαθέτοντας τακτικό φυλακτικό προσωπικό από το Αρχαιολογικό Μουσείο Τεγέας .Σας επισυνάπτουμε Δελτίο Τύπου με συγκεκριμένες ημερομηνίες κατά τις οποίες το Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους θα είναι ανοικτό κατά τους μήνες Μάιο-Αύγουστο 2018. Τέλος η Εφορεία μας , αναμένει την Προκήρυξη του ΑΣΕΠ για μόνιμο φυλακτικό προσωπικό στο Μουσείο Άστρους, η πρόσληψη του οποίου είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την εύρυθμη λειτουργία του Μουσείου.”…..
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους παραμένει αδικαιολόγητα κλειστό (!), αρχικά με την πρόφαση της ρωγμής το 2008 ,που έγινε αργότερα πρόφαση της στατικής επάρκειας , άνοιξε προσωρινα το 2018, και σήμερα είναι η πρόφαση για «την μελέτη» , που έγιναν αργότερα πολλές μελέτες..και την πρόσφατα καινούργια «Αρχαιολογική Μελέτη», που “ξέχασε” το ΥΠΠΟΑ το 2015,2016, 2018,2020,2024 και τις άλλες μελέτες που θα βρει αργότερα…Το ΥΠΠΟΑ φανερά δεν ασχολείται με την βασική και πρωταρχική αρχή της προβολής της πολιτιστικής μακληρονομιάς και ασχολείται αποκλειστικά και έμπρακτα μόνο με την αρχή της διαφύλαξης, που μερικοί αποκαλούν το αδικαιολόγητο «κλειδοαμπαρώμα της ντροπής» για όλους…, και είχε κλείσει αδικαιολόγητα και χωρίς απόφαση για περίπου δέκα χρόνια τον «Ιερό Χώρο» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων και τον άνοιξε…αργότερα με απόφαση… Αιδώς Αργείοι….
Η Ιστορία του Άστρους και του Αγιάννη του Άστρους Κυνουρίας, διαλεκτά κείμενα – astrosgr.com, περιέχει την ιστορία της Θυρεάτιδας Γης, της «πατρίδας μας», όπως αποκαλούσαν ο Άκουρος και ο Καρυτσιώτης, το ιστορικόν Άστρος και τον Αγιάννη του Άστρους.Γ.Κ.
Αγιάννης του Άστρους (Άγιος Ιωάννης Κυνουρίας) τομητροπολιτικό κέντρο της Θυρέας και ” Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας)” . Το 1822ο Άγιος Ιωάννης ( Αγιάννης) Κυνουρίας ήταν η πρωτεύουσα του Ελληνικού κράτους,έδρα της Προσωρινής Διοίκησις της Ελλάδος.
O Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης) και το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας είναι μία κοινότητα και το κυριότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν για χιλιάδες χρόνια και έχουν μέχρι σήμερα σπίτια στο Άστρος και στον Αγιάννη του Άστρους. Το χωριό αποκαλείται επίσης “Αγιάννης” όπως αναφέρεται σε ερωτικά τοπικά δίστιχα, “Στον Αγιάννη είναι ένα νερό ,το λένε Σουληνάρι”, και επίσης αναφέρουν οι ιστορικοί μελετητές, (Ν.Σπηλιάδης και άλλοι). Είναι ενδιαφέρον ότι ο σχολαστικός και σαφέστατος Leake το 1805 αποκαλεί τον Αγιάννη “Αγιαννίτικα Καλύβια”(Leake Travels in Morea,σελ 492) . .
«Και όντως το Άστρος και κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές … ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρεινών καλουμένηκαι (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους,έπειτα δε κατέστη και αυτοτελές χωρίον ,ότε μετά την Άλωσιν της Βασιλευούσης …( Νίκο Α. Βέη , Μνείαιτου Άστρους. σελ 99-100))
Το ιστορικόν Άστρος είναι συνέχεια της αρχαίας πόλης Θυρέας και η πόλη Θυρέα και αργότερα το πόλισμα Άστρον ήτανστα ενδότερα του κάμπου Θυρέαςστην σημερινή τοποθεσία του Άστρους .Το 1823το Άστρος το βρήκαν εκεί ,«Εν Άστρει τη 29 Μαρτίου 1823 και γ’ της Ανεξαρτησίας »οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης, υπήρχε αναμφισβήτητα και τεκμηριωμένα πολλούς αιώνες πριν το 1823 , η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης«Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη» και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
Αγιάννης του Άστρους.
Ο ιστορικός Πουκεβίλ αναφέρει “.. απεφασίσθη, όπως η έδρα της ΚυβερνήσεωςμεταφερθήειςΆγιον Ιωάννηντου Άστρους ενΚυνουρία” Πουκεβίλ , Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως , ήτοι η Αναγέννησις της Ελλάδος ”μετάφραση Ξεν.Ζυγούρα , έκδοσις Γεωργίου Τζελλάτου και Φέξη,Αθήναι 1891,τόμος Δ,σελίδα 88.
Ο ιστορικός Διονύσιος Κόκκινος εις το έργον του « Η Ελληνική Επανάστασις» επιβεβαιώνει «ότι η Κυβέρνησις φοβηθείσα την σύμπραξη του Θεόδ. Κολοκοτρώνη και της γερουσίας, απεφάσισε μετά της βουλής να μεταφέρουν την έδρα των από τονΆγιο Ιωάννη του Άστρους εις Καστρί Ερμιονίδας». Από , Ι.Κουσκουνάς ,Κ. Χασαπογιάννης ,Ι.Κακαβούλιας (1981) Θυρεάτις Γη ( Ιστορία – Αρχαιολογία – Λαογραφία ).
«Και όντως το Άστροςκαι κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές… ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρεινών καλουμένη και (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους,( Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους. σελ 99-100).
Το 1812 το περιοδικόν Λόγιος Ερμής γράφει (σ.114-115), ο φιλόκαλος Καρυτσιώτης διατρίβων εις Τεργέστην εσύστησεν σχολείον εις την ιδίαν πατρίδα καλουμένην Άγιος Ιωάννης του Άστρου(Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, τόμος Γ’,Άγιος Ιωάννης, Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας),Αθήνα ,1983.σελ 155).
Γεώργιος Καρυτσιώτης, τον πλούτον κατά το το έγγραφον αριφ 202 την Μονής Λουκούς ,της 10ης Αυγούστου 1840, «το διέθεσεν εις πτωχούς, εκκλησίες, και σχολεία της πατρίδος του Αγιάννη-Άστρος και δι’ έργα κοινωφελή» »(Φλούδας ,Θυρεατικα Β’σελ 324)
«Την πατρίδας μας», αποκαλούσαν ο Άκουρος και ο Καρυτσιώτης,το ιστορικόν Άστρος και τον Αγιάννη του Άστρους.
Δημήτριος Καρυτσιώτης, 27η Φεβρουαρίου 1819 , παράγραφο #5 της διαθήκης του «5) Αφήνω εις την πατρίδα μας (χωρίον μας) το κτίριον του σχολείου και την περιουσίαν του Άστρους (Astro) ως είναι»( Φλουδας ,Θυρεατικα Β’ σελ 312) .“Παραιτώ της πατρίδος μουτο κτίριον της Σχολής και το υποτακτικόν( Αγροκήπιο) του Άστρους με όλα τα συμπεριλαμβανόμενα εις το κοντράτο (συμβόλαιο) καμωμένου παρ εμού.Μάϊος 1819 Δ.Καρυτσιώτης»
«1798ΕΝ ΜΗΝΙ ΙΟΥΛΙΩ 18 , Η ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΑ
ΤΙ ΕΣΤΗΚΑΣ ΘΑΜΒΟΥΜΕΝΟΣ ΦΙΛΕ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΜΕ ΑΠΟΡΙΑΝ ΜΥΣΤΙΚΗΝ ΖΗΤΕΙΣ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥΝΑ ΜΑΘΕΙΣ ΝΑ ΒΕΒΑΙΩΘΕΙΣ ΤΙ ΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΜΟΥ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΜΕ ΕΠΡΟΣΤΑΤΕΥΣΕ ΚΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΚΑΜΩΜΑ ΜΟΥ…Ο ΤΟΠΟΣ ΟΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΙΕΙΝ’ Η ΑΥΤΟΥ ΠΑΤΡΙΔΑΚΑΡΥΤΣΙΩΤΗΣ ΛΕΓΕΤΑΙΠΑΝΤΟΥ Η ΑΥΤΗ ΦΑΜΙΛΙΑ….
Πάνος Ζαφειρόπουλος, «Ηλεκτρισθέντες, έγραφεν, υπέρ της ελευθερίας της πατρίδος ,τα πάντα χαίρειν και ειδόντες,μετέβημεν άπαντες εις την πατρίδα μας το Άστρος» ( Ιστ. και Εθνολ. Εταιρ.Κώδικας 316, Φλούδας, Θυρεατικά Β σελ 50), «διαμένων εις την πατρίδα μου τον Άγιον Ιωάννηνέλαβον και το ακόλουθον έγγραφον» (Φλούδας, Θυρεατικά Β , σελ 51), « επήλθεν το έτος 1823 και κατά Φεβρουάριον εσυστήθη η Εθνική συνέλευσις εις Άστρος κατά την ακόλουθον διαταγή του Εκτελεστικού ..έκαστος δύναται να εννοήσει τι υπέφερον οι κάτοικοι του Άστρους»(Φλούδας Θυρεατικά Β )
Ο Θουκυδίδης αναφέρεται στην αρχαία πόλη Θυρέα ,που επίσης ήταν οχυρωμένη (Θουκυδίδης 4,56,4,57 )“πάση την στρατιά και αιρούσι Θυρέαν.Και την τε πόλιν κατεύκασαν και τον ενόντα εξεπόρθησαν, τους τε Αιγινήτας…”Μερικοί κατέφυγαν στα βουνά και εγκαταστάθηκαν στον Πλάτανο και στο Αγιάννη. Υπάρχει η εκδοχή ο Αγιάννης πήρε το όνομα από τους Αγιαννίτες , που προήλθε από τους Αιγινήτες.
Το όνομα Άγιος Ιωάννηςπιθανά το πήρε τον 9ο μ.χ. αιώνα όταν επί αυτοκράτορα Βασιλείου του Μακεδόνος (811-886) πολλά χωριά της περιοχής εκχριστιανίστηκαν και ο αυτόκρατορας έδωσε τα ονόματα αγίων, Άγιος Πέτρος, Άγιος Νικόλαος, Άγιος Βασίλειος, Άγιος Ανδρέας, Άγιος Γεώργιος, Αγία Σοφία.
ΟΆγιος Ιωάννης (Αγιάννης)πριν το 1435, τους μεσαιωνικούς χρόνους τουλάχιστον για χίλια διακόσια χρόνια ,περίπου 200 μ.χ. -1435, και αργότερα , ονομάζετο επίσηςΆστρος, (επάνω) ΆστροςκαιΑγιάννης του Άστρους.Ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός Ν.Βέης αναφέρει σχετικά. «Και όντως το Άστρος και κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές … ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρεινών καλουμένηκαι (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους. ( Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους. σελ 99-100). Οι διακεκριμένοι ιστορικοί μελετητές Ν.Γ.Ππολίτης και Σ.Π.Λάμπρος αναφέρουν ” το όνομα Άστροςπροσήκει κυρίως εις το 13 χιλιομ. απέχον επί των ορέων κείμενον μέγα χωρίονΆγιος Ιωάννης“(Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, τόμος Γ’, Άγιος Ιωάννης, Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας), Αθήνα , 1983.σελ 41,38,40). «Κατά τον Φιλιψώνα σ.197 “εν τη χώρα ταύτη κείνται τα μεγαλύτερα χωρία Άγιος Νικόλαος η Καστρί, Δολιανά, Άγιος Ιωάννης ηΆστρος“. Τό Άστρος λεγόταν επίσηςΆγιος Ιωάννης, υπάρχουν πολλοί σχετικοί χάρτες κα σχετικές αναφορές. “Ο Leake το 1805 αναφέρει « στην πεδιάδα είναι τα καλύβιαπου ανήκουν στα χωριά Άγιος Ιωάννης, (το σημερινό Άστρος ), Μελιγού, Κορακοβούνι και Πραστός (Άγιος Ανδρέας)» (Leake Travels in Morea σελ 483). …
Για πολλούς αιώνες μέχρι την δεκαετία του 1950 ο Αγιάννης του Άστρους ,σημερινός θερινός οικισμός του Άστρους, αποτελούσε το μητροπολιτικό κέντρο της Θυρέας,” Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας)”, ενδεικτικά αναφέρουμε πριν τον 1821 είχε δέκα τρεις εκκλησίες και ξωκκλήσια. Ο Άγιος Ιωάννης ( Αγιάννης) Κυνουρίας , ήταν η πρωτεύουσα του Ελληνικού κράτουςαπό τις 22 Αυγούστου έως την 1 Οκτωβρίου 1822 Ο Άγιος Ιωάννης ήταν η πρώτη πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας.σύμφωνα με το ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835 από το 1835 μέχρι το 1841 και ήταν η θερινή πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας σύμφωνα με το ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841, από το 1841 μέχρι το 1912. ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841Το 1841 , Δήμος “Θυρέας”,“Τα συνιστώντα τον νέο δήμον χωρία”, “Άγιος Ιωάννης, Άστρος , Μελιγού ,Πλάτανος“,”Πρωτεύουσα αυτού”, “Άγιος Ιωάννης το θέρος τον δεν χειμώνα το Άστρος”. Το 1845 αποτέλεσε την θερινή έδρα της Επαρχίας Κυνουρίας .
«παιδείαν μεν ουν φέρει και νίκην» (η παδεία πράγματι φέρει και την νίκη) . Πλάτων(427 π.Χ. – 347 π.Χ.)
Oι Αγιαννίτες διαχρονικά με πολλές θυσίες προσπαθούσαν και ενθάρρυναν τα παιδιά τους να «μάθουνγράμματα και να αλλάξουν ζωή». Η Σχολῆ τοῦ Ἀγίου Ἱωάννου “λειτουργούσης πολλοῦ παλαιότερον» από το 1638 ,στα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας, αναμφισβήτητα δείχνει διαχρονικά τον διακαή πόθο και την απαράμιλλη αφοσίωση από τους Αγιαννίτες για “γράμματα¨, μόρφωση και πολιτισμό. Δεν υπάρχει αναφορά πόσα χρόνια πριν το 1638 υπήρχε το σχολείο, η αναφορά λέει « πολλοῦ παλαιότερον»,αλλά πριν το φανερό σχολείο ας υποθέσουμε του 1600 η 1500, ,προηγήθηκαν αναμφισβήτητα τα κρυφά σχολεία για πολλά χρόνια πουέγιναν φανερά σχολείααργότερα.
Στον Άγιο Ιωάννη κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας αρχικά λειτουργούσαν κρυφά σχολεία, στο Μετόχι της Μονής Λουκούς Άγιος Δημήτριος. Τα κρυφά σχολεία λειτουργούσαν σε κρύπτες και νάρθηκες απομονωμένων μοναστηριών και εκκλησιών. Μία τέτοια κρύπτη κρυφού σχολείου υπάρχει στον Αγιάννη στο αρχοντικό του Αγιαννίτη προεστού Ιωάννη Ματθαίου στο Σουληνάρι , όπου υπήρχε υπόγεια κρύπτη με πέτρινα τουράκια και το 1826 διδάσκονταν οι μαθητές του κατώτερου σχολείου. Υποθέτουμε η κρύπτη όπως είχε κτιστείμε πέτρινα τουράκια , ήταν για να χρησιμοποιείται αποκλειστικά για «κρυφό σχολείο», δεν ξέρουμε πόσα χρόνια νωρίτερα λειτουργούσε εκεί «κρυφό σχολείο», ήταν κρυφό….
Ο μεγαλοπρεπής ναός του Προδρόμου στον Αγιάννη ανακαινίστηκε και έγινε πατριαρχική εξαρχία το 1638. Σύμφωνα με αυτό το έγγραφο <<ανακηρύσσεται η χώρα του Αγίου Ιωάννου μετά του ομωνύμου ναού σταυροπήγιον>>και οριζόταν <<ινα εις τον ναόν του Αγίου Ιωάννουυπόκειται ο εις το χωρίον ναός του Αγίου Βασιλείου>>. Η ανακήρυξη έγινε «χάριν βεβαίως τῆς Σχολῆς τοῦ Ἀγίου Ἱωάννου, λειτουργούσης πολλοῦ παλαιότερον». Σύμφωνα λοιπόν με αυτό το σιγίλιο, στον Άγιο Ιωάννη “πολλοῦ παλαιότερον»πριν το 1638 λειτουργούσε ανώτερο σχολείο.
Oι Αγιαννίτες πραγματικά δεν παραδόθηκαν ποτέ στους Tούρκους κατακτητές. Για απόδειξη με το τρόπο τους κατάφεραν να κρατήσουν τα σχολεία τους ανοικτά όλη την διάρκεια του τούρκικου ζυγού και διατήρησαν κρυφά και φανερά αναμμένη την φλόγα του έθνους. Η μόρφωση και τα «γράμματα» , ήταν διαχρονικά μέχρι σήμερα η μεγάλη και πρωταρχική προτεραιότητα στη ζωή τους.
Η περίφημη «καλλιμάρμαρος» Σχολή Καρυτσιώτη.
Επάνω διακρίνεται η κτητορική επιγραφή της Σχολής Καρυτσιώτη στο Αγιάννη και κάτω το παράρτημα της Σχολής στο Άστρος με τις καμινάδες των δωματίων των οικότροφων μαθητών της Σχολής.
Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης συνέχισε έμπρακτα την Αγιαννίτικη δέσμευση αιώνων, για «γράμματα» και μόρφωση. Το 1798 έκτισε στην θέση «Κουτρί» στον Αγιάννη την περίφημη και «καλλιμάρμαρο» Σχολή Καρυτσιώτη και το 1805 έχτισε στο Άστρος το παράρτημα της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη
Από κτητορική επιγραφή της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη.
«1798ΕΝ ΜΗΝΙ ΙΟΥΛΙΩ 18 , Η ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΑ
ΤΙ ΕΣΤΗΚΑΣ ΘΑΜΒΟΥΜΕΝΟΣ ΦΙΛΕ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΜΕ ΑΠΟΡΙΑΝ ΜΥΣΤΙΚΗΝ ΖΗΤΕΙΣ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥΝΑ ΜΑΘΕΙΣ ΝΑ ΒΕΒΑΙΩΘΕΙΣ ΤΙ ΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΜΟΥ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΜΕ ΕΠΡΟΣΤΑΤΕΥΣΕ ΚΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΚΑΜΩΜΑ ΜΟΥ…Ο ΤΟΠΟΣ ΟΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΙΕΙΝ’ Η ΑΥΤΟΥ ΠΑΤΡΙΔΑΚΑΡΥΤΣΙΩΤΗΣ ΛΕΓΕΤΑΙΠΑΝΤΟΥ Η ΑΥΤΗ ΦΑΜΙΛΙΑ….»
ΥΑ 147099/8654/11-4-1960, ΦΕΚ 199/Β/11-5-1960.“Χαρακτηρίζομεν ως αρχαιολογικόν χώρον την περιοχήν ”Κουτρί”του χωρίου Άγιος Ιωάννης Κυνουρίας, θερινήν έδραν του Άστρους, ένθα ελειτούργησεν η ιστορική σχολή Καρυτσιώτη εν έτει 1798”.
Χρονολογικές αναφορές
« Κεντρικός πύργος Άστρους »,το Κάστρο Εστέλλα στο Ξεροκάμπι στον Αγιάννη, η φωτογραφία είναι, Από το Αναστάσιος Ι. Μπάλλας ,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών,Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών Άστρος ( σ.209-210 Κάστρο Άστρους ) .
Το 1256 από το Άστρος (Αγιάννη) ονομάστηκε το κάστρο Εστέλλα (=Άστρος) , «Castiello la Estella» (Kάστρο του Άστρους), που έκτισε ο Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος το 1256 σε ένα απόκρημνο σαν πυραμίδα λόφο πάνω από την «πεδιάδα του Άστρους» ,στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη, προς ευκολωτέραν υποταγήν «επάνω εις τα όρη » suso en law montanyas των γειτόνων Τσακώνων (Σίταινα, Καστάνιτσα, Πραστό ),όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μoρέως. (Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους.σελ 93). “Προφανώς το Estella τούτο είναι το Άστρος» (Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους. σελ 93 ).
Από το «Castiello la Estella» (Kάστρο του Άστρους) (1256), στο Αγιάννη του Άστρους, διακρίνεται στο βάθος μέρος της τοποθεσίας «Ξεροκάμπι», του «περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής». (Aδρόνικος Β’ Παλαιολόγος). Η φωτογραφία από το φίλο και γείτονα μας στη παλιά “μητρόπολη του Αγιάννη Σουληνάρι” Θόδωρο Μαγκλή
Το 1320 η επίσημη αναφορά , του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Aνδρόνικου Β’ Παλαιολόγου (1259-1332 μ.χ.) ήταν Βυζαντινός Αυτοκράτορας (1282-1328) , ο Αγιάννης ονομάζετο Άστρον, είναι σαφέστατη για την ακριβή τοποθεσία, «περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής»,,κάτω από το κάστρο Εστέλλα = Άστρος. στο «Ξεροκάμπι» του Αγιάννη του Άστρους.(Aνδρόνικου Β’ Παλαιολόγου Χρυσόβουλο (4) 1320 σελ.114).Ο αυτοκράτορας ήξερε καλά το Άστρος και η αναφορά του 1320 διασταυρώνεται με τις αναφορές του 1292 και 1293.ψτο καλούμενον Άστρος».Α«Από Άστρουςεις Κωστάντζαν-Ζήτζινα
Ο Leake 500 χρόνια αργότερα το 1805 επιβεβαιώνει την αναφορά του 1256 του Χρονικού του Μορέως και την αναφορά του 1320 του Aδρόνικου Β’ Παλαιολόγου για « την πεδιάδα του Άστρους» στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη.(Leake Travels in Morea,σελ 492) .
Το 1435ο Γεώργιος Φραντζήςαναφέρει το Άστρονκαι τον Άγιο Ιωάννη και επιβεβαιώνει η αναφορά του Πτολεμαίου 2ο μ.χ. αιώνα για το πόλισμα Άστρον είναι το σημερινό Άστρος .
1540- Ο Αγιάννης αναφέρεται στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγουςτο 1540.
1612, “Το 1612 μνημονεύεται εις Πατριαρχικήν επιστολήν Νεοφύτου Β’ “…ευλαβέστατοι ιερείς εν τη χώραΑγίου Ιωάννου,Μελιγούς”
1638 ,”«χάριν βεβαίως τῆς Σχολῆς τοῦ Ἀγίου Ἱωάννου, λειτουργούσης πολλοῦ παλαιότερον ». Σύμφωνα, λοιπόν, με το συγκεκριμένο απόσπασμα στον Άγιο Ιωάννη λειτουργούσε ανώτερο σχολείο, “πολλοῦ παλαιότερον» πριν το 1638.
Το1715, “επετράπη εις τους κατοίκους τουΑγίου Ιωάννουκαι λοιπούς κατοίκου της περιφέρειαςη ίδρυση σχολείου”
Το 1756έφυγε από την Καρύτσα του Αγιάννη 15 χρονών ο Δημήτριος Καρυτσιώτης (1741 – 1819) με ένα τσαρούχι αλλά Οο μεγάλος ευεργέτης μας ποτέ δεν ξέχασε την”πατρίδα” του Αγιάννη και Άστρος.
Ήθελε να τελειώσει τη ζωή του , με την τελευταία λέξη και επιθυμία του στη διαθήκη του και στο επίγραμμα του τάφου του που έγραψε ο ίδιος , τονίζοντας στους μεταγενέστερους δεν ξέχασε την πατρίδα του τον Αγιάννη καιτο «Άστρος» και την μεγάλη σημασία για την δέσμευση του, για«γράμματα» και μόρφωση των νέων της πατρίδας του.
Το 1765 με το Πατριαρχικό Συνοδικόν Σιγιλλιώδες έγινε “Ανασύστασις τη εν τη χώραΑγίω Ιωάννητου Ναυπλίου Ελληνικής Σχολής”.,αναφέρεται το μετόχι του Αγίου Δημητρίου της μονής Λουκούς, ξωκκλήσι του Αγιάννη
Το 1798,ο Αγιαννίτης εθνικός ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης (1741 – 1819)ανήγειρε την μεγαλοπρεπήκαι «καλλιμάρμαρο» Σχολή Καρυτσιώτη , στον λόφοΚουτρίτου Αγιάννη και το 1805επίσης ανήγειρε το παράρτημα της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη στην “πατρίδα”τουΆστρος.Δείτε το σύνδεσμο για περισσότερα. Σχολή Καρυτσιώτη – astrosgr.com
1805-Η ” πεδιάδα του Άστρους» είναι το Ξεροκάμπιτου Αγιάννη.
Ο Leake 500 χρόνια αργότερατο 1805 επιβεβαιώνει την αναφορά του 1256 του Χρονικού του Μορέως και την αναφορά του 1320 του Aνδρόνικου Β’ Παλαιολόγουγια « την πεδιάδα του Άστρους» στο Ξεροκάμπιτου Αγιάννη, αποκαλούσε Αγιαννίτικα Καλύβια .«Αυτός ο δρόμος φεύγει στα αριστερά του Eλληνικού φρουρίου (Κάστρου Εστέλλα=Άστρος) που είδα απότην πεδιάδα του Άστρους, (δηλ από το Ξεροκάμπι) που βρίσκεται δύο μίλια πάνω από τα Αγιαννίτικα Καλύβια, μετά μπαίνει στο καλλιεργούμενοκάμπο του Ξεροκάμπικοντά στον Αγιάννη».(Leake Travels in Morea,σελ 492) .« στην πεδιάδα είναι τα καλύβια που ανήκουν στα χωριά Άγιος Ιωάννης, (το σημερινό Άστρος),Μελιγού, Κορακοβούνι και Πραστός (Άγιος Ανδρέας)» (Leake Travels in Morea σελ 483).Δείτε το σύνδεσμο για περισσότερα. Αναφορές του Ληκ τo 1805 , Περιήγησις εις Πελοπόννησον (Leake, Travels in the Morea) – astrosgr.com
1812, ” Το 1812 ο Λόγιος Ερμής γράφει (σ.114-115), ο φιλόκαλος Καρυτσιώτης διατρίβων εις Τεργέστην εσύστησεν σχολείον εις την ιδίαν πατρίδα καλουμένηνΆγιος Ιωάννης του Άστρου“.
Στις 24 Μαρτίου 1821ο Πάνος Σαρηγιάννης κηρύσσει την έναρξη της επανάστασης στον Άγιο Ιωάννη.Την ίδια μέρα κηρύσσεται η επανάσταση και στον Άγιο Πέτρο, από τον Αναγνώστη Κοντάκη. Αμέσως οι Αγιοπετρίτες συλλαμβάνουν τον καδή (=διοικητή) του χωριού τους και τον φυλακίζουν στην Σχολή Καρυτσιώτη στον Αγιάννη. Την ίδια μέρα πάνω από 100 Αγιαννίτες οργανώνονται σε στρατιωτικά σώματα. Κύριος οπλαρχηγός του χωριού ορίζεται ο Γεωργάκης Διγενής. Λίγες μέρες αργότερα φτάνουν στο χωριό και οι αδερφοίΖαφειρόπουλοι (Πάνος, Κωνσταντίνοςκαι Ιωάννης), από το εξωτερικό.
Την επόμενη μέρα (25η Μαρτίου)ο Γεωργάκης Διγενής, με 200 άνδες, μαζί με τον Πάνο Σαρηγιάννη, φτάνουν στο Στρατόπεδο των Βερβένων, ή αλλιώς κελάρι. Εκεί συγκεντρώθηκαν πολεμοφόδια, όπλα και άνδρες και αποτέλεσε ορμητήριο των Ελλήνων της περιοχής εναντίον των Τούρκων. Υπεύθυνος του κελαριού ορίστηκε ο ΑγιαννίτηςΓεώργιος Τροχάνης.
Στις 18 Μαϊου 1821 οι Αγιαννίτες πολεμούν δυναμικά στην τριπλή μάχη Βερβένων – Δολιανών – Δραγουνίου, υπό την αρχηγία του Πάνου Ζαφειρόπουλου (Άκουρου) και του Γεωργάκη Διγενή. Ο δε Γεωργάκης Διγενής έπεσε ηρωϊκά αμυνόμενος στο Δραγούνι, μαζί με άλλους 17 Αγιαννίτες, από τις δυνάμεις του Κεχαγιάμπεη.
Το αρχοντικό του Πάνου Σαρηγιάννη στο Άστρος ,που το 1821 φιλοξενήθηκε ο Δημήτρης Υξηλάντης πριν το Κολοκοτρωνέϊκο τραπέζι δίπλα στο Αργοκήπιο Καρυτσιώτη. Η φωτογραφία από τον συμπατριώτη μας Γιάννη Δ.Κουρμπέλη.
Στις 20 Ιουνίου 1821 ο Δημήτριος Υψηλάντηςήρθε στο Άστρος για συγκεκριμένο σκοπό, να συναντήσει τουςανθρώπους της περιοχήςκαι τον Πάνο Σαρηγιάννη που τον φιλόξενησε αρχικά στο σπίτι τους στο Άστρος, δίπλα στο αργοκήπιο του Καρυτσιώτη και την ίδια ημέρα της άφιξης στο σπίτι του στο Σουληνάρι του Άγιαννη.Στο αγροκήπιο Καρυτσιώτη στο Άστρος,εκεί που υπήρχαν κάτοικοι στην περιοχή ,έγινε συνάντηση και γεύμα με τους στρατιωτικούς και τους τους προεστούς της περιοχής , όπου διάβασε το έγγραφο του αδελφού του Αλέξανδρου Υψηλάντη που τον διόριζε «πληρεξούσιο του Γενικού Επιτρόπου της Αρχής».
Ο Υψηλάντης στο γεύμα ρώτησε τον Άκουρο γιατί είχε γένια και πολλά μαλιά . Ο Άκουρος απάντησε στο πρίγκιπα θα κουρευτεί όταν θα δει την πατρίδα ελεύθερη . Τότε ο Υψηλάντης είπε, ώστε “Άκουρος” θα μείνεις ... Από τότε το παρώνυμον “Άκουρος” κόλλησε στο Άκουρο ,που μάλιστα κράτησε την υπόσχεση του.
Το αρχοντικό του Πάνου Σαρηγιάννη στο Σουληνάρι στον Αγιάννη ,που το 1821 φιλοξενήθηκε και κοιμήθηκε ο Δημήτρης Υξηλάντης, πριν αναχωρήσει για το τελικό προορισμό του το στρατόπεδο Βερβένων.
Την ίδια μέρα ο Υψηλάντης ανέβηκε στον Άγιο Ιωάννη, όπου φιλοξενήθηκε στο αρχοντικό του Πάνου Σαρηγιάννη στο Σουληνάρι . “την Δευτέραν το εσπέρας έφθασα αισίως εις τον Άγιο Ιωάννη,…. την 20 Ιουνίου 1821 εν τω Αγίω Ιωάννη την Δευτέραν το εσπέρας .Δημήτριος Υψηλάντης πληρεξούσιος”.(Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, τόμος Γ’, Άγιος Ιωάννης, Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας), Αθήνα , 1983.σελ 46). Την επόμενη μέρα πέρασε από τον Άγιο Πέτρο και τελικά έφθασε στο προορισμό του στο στρατόπεδο των Βερβένων. Ένα μεγάλο και σημαντικο βήμα για την εθνική παλιγγενεσία ήταν γεγονός και η Τριπολιτσά το καταλάβαινε, οι στράτες του Μοριά έκλειναν αποφασιστικά , οριστικά και τελεσίδικα.
1822-Ο Άγιος Ιωάννης ( Αγιάννης) Κυνουρίας, ήταν η πρωτεύουσα του Ελληνικού κράτουςκαι στο «Κυβερνείο» του Αγιάννη είχε την έδρα η επαναστημένη κυβέρνηση, Προσωρινή Διοίκησις της Ελλάδος.
Aπό τις αρχές το 1821 άρχισαν συζητήσεις μεταξύ των επαναστατημένων για να γίνει ο Αγιάννης η πρωτεύουσα του ελεύθερου Ελληνικού κράτους.Η σχολή Καρυτσιώτη έπαιξε πρωτεύοντα και καθοριστικό ρόλο για να γίνειο Αγιάννης πρωτεύουσα της επαναστατημένης Ελλάδας, της Προσωρινής Διοίκησις της Ελλάδος, από τις 22 Αυγούστου έως την 1 Οκτωβρίου 1822.Το «Κυβερνείο» που βρίσκεται πολύ κοντά στη σχολή Καρυτσιώτη του Αγιάννη ήταν η έδρα της κυβέρνησης. Το χρονικό αυτό διάστημα βεβαιώνεται και από τα Αρχεία των Λαζάρου και Γεωργίου Κουντουριώτη (τ. Α΄, σ. 92 κ.εξ.).
Κόκκινος, «Η κυβέρνησις … απεφάσισε μετά τη βουλής να μεταφέρουν την έδραν των από το Άγιον Ιωάννην του Άστρους εις Καστρί Ερμιονίδας” (Ι.Κουσκουνάς ,Κ. Χασαπογιάννης ,Ι.Κακαβούλιας (1981) Θυρεάτις Γη ( Ιστορία – Αρχαιολογία – Λαογραφία ).
Πουκεβίλ ,“Η έδρα της Κυβερνήσεως μεταφερθή εις Άγιον Ιωάννην του Άστρους εν Κυνουρία” (Ι.Κουσκουνάς ,Κ. Χασαπογιάννης ,Ι.Κακαβούλιας (1981) Θυρεάτις Γη ( Ιστορία – Αρχαιολογία – Λαογραφία )
Είναι ενδιαφέρον ότι το 1821 και το 1824 εγίνοντο συζητήσεις μεταξύ το επανασττημενων Ελλήνων ,να γίνει ο Αγιάννης πρωτεύουσα ,υπάρχουν πολλά σχετικά έγγραφα που το επιβεβαιώνουν. Για το λόγο αυτό δεν είναι τυχαίο που ο Αγιάννης έγινε πρωτεύουσα το 1822. Δείτε το σύνδεσμο για περισσότερα
Το Παράλιο Άστρος έκτισεαπό το 1832-1845 ο Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος (περ. 1788 – 1847 η 1848 ) και οι αδελφοί του. Οι Ζαφειρόπουλοι αναφέρονται από τους ιστορικούς ότι ήταν οι πρώτοι κάτοικοι του Παραλίου Άστρους .Οι Παραλιώτες τιμούν με αδριάντα τον Άκουρο στη κεντρική πλατεία , «ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ». Ο διακεκριμένος ΑγιαννίτηςΛογοθέτης, φίλος και συνεργάτης του Άκουρου και πρώτος πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου, ακολούθησε τον Άκουρο και αναφέρει μετά το 1854 για τα γεγονότα της εποχής, «έκτισε την οικίαν του ενταύθα κατά το έτος 1832» στο «Νησί» , που θεωρείται από τα πρώτα σπίτια του οικισμού, « ωκοδόμησαν εις το παράλιο Εργαστήρια» και « το έτος 1838… ήσαν τότε ολίγοι οι κατοικήσαντες εις παράλιο».Τον Λογοθέτη ακολούθησαν και άλλοι Αγιαννίτες και ο οικισμός άρχισε σιγά σιγά και δειλά να αναπτύσσεται. Δεν είναι τυχαίο που στον εκλογικό κατάλογο του 1871 της «Κοινοτ. Παραλίου Άστρους» αναφέρεται πρώτος ο Αγιαννίτης Αναστάσιος Πάσχος του Ιωάννου κτηματίας .
Για πολλούς αιώνες μέχρι την δεκαετία του 1950 ο Αγιάννης του Άστρους , σημερινός θερινός οικισμός του Άστρους, αποτελούσε το μητροπολιτικό κέντρο της Θυρέας,” Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας)”, ενδεικτικά αναφέρουμε πριν τον 1821 είχε δέκα τρεις εκκλησίες και ξωκκλήσια.
Τα χωριά του Πάρνωνα εκχριστιανίστηκαν περίπου τον 9ον αιώνα και από υπερβολικό σεβασμό πολλά πρόσθεσαν την λέξη Άγιος στο όνομα τους , όπως Άγιος Ιωάννης ,Άγιος Πέτρος, Άγιος Νικόλαος ,Άγιος Ανδρέας ,Άγιος Βασίλειος, Άγιοι Αώματοι, Άγιος Πανελεήμονασς, Άγια Σοφιά ,Άγιος Γεώργιος, Κοσμάς και γέμισαν το τόπο με εκκλησίες και μοναστήρια .Επίσης όνόμασαν «Άγιες» πολλές τοποθεσίες. Για το λόγο αυτό ο Πάρνωνας ονομάστηκε και το «Άγιον Όρος» της Νότιας Ελλάδας
(ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841)“Τα συνιστώντα τον νέο δήμον χωρία”, “Άγιος Ιωάννης, Άστρος , Μελιγού ,Πλάτανος “, ”Πρωτεύουσα αυτού” , “ Άγιος Ιωάννης το θέρος τον δεν χειμώνα το Άστρος”
Άγιος Ιωάννης ( Αγιάννης) Κυνουρίας
ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835). Ο οικισμός ορίζεται έδρα του δήμου Θυρέας.
(ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841).Ο οικισμός ορίζεται θερινή έδρα του δήμου Θυρέας
ΦΕΚ 252Α – 24/08/1912. Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Θυρέας και προσαρτάται στην κοινότητα Άστρους
ΦΕΚ 250Α – 24/08/1915 Ο οικισμός ορίζεται θερινή έδρα της κοινότητα Άστρους .
ΦΕΚ 244Α-04-12-1997. Ο οικισμός αποσπάται από τον δήμο Άστρους και προσαρτάται στο δήμο Βόρειας Κυνουρίας
Ιστορία του Άστρους και του Αγιάννη του Άστρους Κυνουρίας
Οι κάτοικοι είναι τα κράτη , μας λέει ο πρώτος επιστήμονας ιστορικός του κόσμου Θουκυδίδης, οι Αθηναίοι, Κορίνθιοι, Αργείοι, Λακεδαίμονες… Κυνουριείς ,Θυρεάτες, Αστρεινοί, Αγιαννίτες και ονομάζουν οικισμούς , λιμάνια και περιοχές..…Αθήνα, Κόρινθος, Άργος, Σπαρτη,Κυνουρία ,Θυρέα, Άστρος,Αγιάννης …..strosgr.com – Γιάννης Κουρόγιωργας
Η παραδοσιακή πγή Σουληνάρι στον Αγιάννη. Η γειτονιά το Σουληνάρι ήταν η μητρόπολη του Αγιάννη. “Ο ναός του Αγίου Βασιλείου ήταν ένας μεγάλος ναός ο οποίος βρισκόταν στο κάτω μέρος του χωριού και συγκεκριμένα στη θέση Ματθαίου και κοντά στην πηγή Σουληνάρι. Ο ναός, ο οποίος αποτέλεσε την μητρόπολη του ναού, καταστράφηκε ολοσχερώς το 1826 και στη θέση του σήμερα έχει στηθεί ένα λιτό προσκυνητάρι…..“Ο ναός μαζί με την γύρω περιοχή του αποτελούσαν τη μητρόπολη του χωριού, καθώς βλέπουμε ότι στη γύρω περιοχή υπάρχουν πολλά αρχοντικά σημαντικών Αγιαννιτών (όπως του Πέρρου, του Σαρηγιάννη, του Ματθαίου κ.α. (των αδερφών Ζαφειροπουλαίων) ) και διάφορες εκκλησίες (Άγιος Ευστράτιος και Άγιος Πέτρος)” από τον συμπολίτη μας Γιάννη Δ.Κουρμπέλη
Δείτε περισσότερα θέματα στους συνδέσμους παρακάτω για τον Αγιάννη του Άστρους
Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, Άγιος Ιωάννης, Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας), τόμος Γ’, Αθήνα 1983
Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, Άστρος Το Χρυσήλιον και Ιστορικόν τόμοι Β’, Αθήνα 1982
Σμαράγδη Ι.Αρνανίτη :2023, Ἐν Ἄστρει Ἡ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις, 29 Μαρτίου -18 Απριλίου 1823 , τα γεγονότα – οι πρωταγωνιστές – οι αποφάσεις
ΙωάννηΜ.Αρβανίτη– Από τιςΠηγέςτου Λαού μας, τόμος A,Β,Αθήνα1988
ΙωάννηΜ.Αρβανίτη-Η Επαναστατική Προσωρινή Διοίκηση της Ελλάδας στον Άγιο Ιωάνη (Αγιάννη) Β.Κυνουρίας -20 Αυγουστου εως 1 Οκτωβριου 1822
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη –Οι σχολές του Δημητρίου Καρυτσιώτη στον Άγιο Ιωάννη και το Άστρος Θυρέας – Κυνουρίας κατά τα προεπαναστικά χρόνια έως την απελευθέρωση, Εταιρία Πελοποννησιακών Σπουδών, Αθήνα 2001
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη -Το κάστρο του Παραλίου Άστρους Κυνουρίας πρώτες παρατηρήσεις, Αθήνα 2007
Το ιστορικό Άστρος και ο Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης) είναι μία κοινότητα.
Το Άστρος ονομάστηκε από τους κατοίκους της περιοχής Άστυ( Πόλη) , σαν διάκριση με τους γύρω μικρότερους οικισμούς . Άστυ (=πόλη ) ονομάζετο αρχικά στην περιοχή η αρχαία πόλη Θυρέα ,το μητροπολιτικό κέντρο της περιοχής στην αρχαιότητα , όπως αργότερα το Άστρος είναι το μητροπολιτικό κέντρο της περιοχής μέχρι σήμερα και από την αρχαιότητα έμεινε αδιάκοπα στους κατοίκους το Άστυ(=πόλη) .Οι Αστρεινοί αποκαλούν και σήμερα το οικισμό «Το κλεινόν Άστυ» . Από το Άστυ, προήλθε Toasti= Toast(r)ι, Toastri και το Astro και συμφωνούμε με την σοβαρά τεκμηριωμένη, λογική και έξυπνη άποψη το όνομα Άστρος προήλθε από το Άστυ=(Τoasti) Toast(r)ι ,Astro (Καραχάλιος, Ι. Κουσκουνάς ,Κ.Χασαπογιάννης ,Ι. Κακαβούλιας, Ν.Φλούδας Θυρεατικα Β. σελ 24,25).
Το ιστορικό Άστρος και ο ‘Αγιος Ιωάννης (Αγιάννης) είναι μία κοινότητα και το κυριότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν για πολλούς αιώνες και έχουν μέχρι σήμερα σπίτια στον Άστρος και στον Αγιάννη του Άστρους.
«H ιστορία δεν σβήνεται ,δεν ξαναγράφεται και δεν κρύβεται».
«Η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος»
Αναφέρουμε συνοπτικά τους κανόνες της ιστοριογραφίας
«Όλβιος όστις ιστορίης έσχεν μάθησιν» . (ευτυχισμένος είναι αυτός που γνωρίζει την ιστορία μας) Ευριπίδης
Από Ανθολογίες ,Ανθολογία Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας) “Ο Πολύβιος, όπως και ο Θουκυδίδης (1. 22), ασπάζεται τη διδακτική αντίληψη για την ιστοριογραφία. Για να μπορεί όμως η ιστορική συγγραφή να είναι ωφέλιμη, πρέπει να είναι αντικειμενική και να υπηρετεί μόνο την παρουσίαση της αλήθειας, γιατί, αν λείπει το στοιχείο της αλήθειας, η ιστορία καταντά «ανωφελές διήγημα».”
Από Εγκυκλοπαιδικός Οδηγός ,Αρχαία Ελληνική Ιστοριογραφία του Α. Ρεγκάκου (με τη συνεργασία του Ν. Μήλτσιου) O Θουκυδίδης είναι λοιπόν εκείνος που έθεσε πρώτος την αναζήτηση της αλήθειας ως απόλυτο ιστοριογραφικό κανόνα σε μια οξεία αντίδραση προς τον Ηρόδοτο (1.20.3): οὕτως ἀταλαίπωρος τοῖς πολλοῖς ἡ ζήτησις τῆς ἀληθείας, καὶ ἐπὶ τὰ ἑτοῖμα μᾶλλον τρέπονται«τόσο αδοκίμαστα αναζητούν οι πολλοί την αλήθεια και στρέφονται προς όσα βρίσκουν έτοιμα».
“Η ιστορία της αρχαίας ιστοριογραφίας αρχίζει με μια εμφατική δήλωση ότι στόχος του ιστορικού είναι η αλήθεια. Στο προοίμιο των Γενεαλογιώντου ο λογογράφος Εκαταίος ο Μιλήσιος δηλώνει ρητά: Ἑκαταῖος Μιλήσιος ὧδε μυθεῖται· τάδε γράφω, ὥς μοι δοκεῖ ἀληθέα εἶναι·οἱ γὰρ Ἑλλήνων λόγοι πολλοί τε καὶ γελοῖοι, ὡς ἐμοὶ φαίνονται, εἰσίν [αυτά τα λέει ο Εκαταίος από τη Μίλητο· γράφω τα παρακάτω έτσι όπως νομίζω ότι ανταποκρίνονται στην αλήθεια· γιατί όσα λέγουν οι Έλληνες είναι, καθώς μου φαίνεται, πολλά και γελοία].”
Μετά τον Θουκυδίδη η ἀλήθεια καθιερώνεται ως ο κύριος στόχος του ιστορικού: έτσι ο Πολύβιος: 34.4.2: τῆς μὲν οὖν ἱστορίας ἀλήθειαν εἶναι τέλοςή 12.12.3: τῆς ἱστορίας ἐὰν ἄρηις τὴν ἀλήθειαν, τὸ καταλειπόμενον αὐτῆς ἀνωφελὲς γίνεται διήγημα, ο Στράβωνας 11 (504): ἡ δ’ ἱστορία βούλεται τἀληθές, ο Λουκιανός (Πῶς δεῖ ἱστορίαν συγγράφειν, 39): μόνηι θυτέον τῆι ἀληθείαι, εἴ τις ἱστορίαν γράψων ἴηι(μόνον εις την αλήθειαν πρέπει να αφοσιωθή ο θέλων να γράψη ιστορίαν, μτφρ. Ι. Κονδυλάκη).
Ο σεβαστός καθηγητής μας Κυριάκος Σ. Κατσιμάνης μας τονίζει. “Γενικότερα, η σημασιολογική διαστρέβλωση προωθείται με την εισαγωγή λέξεων που χρησιμοποιούνται κατά κόρον, χωρίς όμως να έχει προσδιοριστεί επακριβώς το νοηματικό περιεχόμενό τους, κάτι που δεν είναι, βέβαια, καθόλου τυχαίο28. Ο Θουκυδίδης επισημαίνει επιγραμματικά τις στρεβλωτικές επιπτώσεις της ηθικοπολιτικής κρίσης στη χρήση της γλώσσας: “και την ειωθυίαν αξίωσιν των ονομάτων εις τα έργα αντήλλαξαν τη δικαιώσει”άλλαξαν την καθιερωμένη σημασία των λέξεων, ανάλογα με το πώς τους συνέφερε.”
Καλώς ήλθατε στο ιστορικόν Άστρος που το 1823 έγινε η Β’ Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων και στο ιστορικόν Αγιάννη του Άστρους που το 1822 ήταν πρωτεύουσα του Ελληνικού κράτους .
Αγιάννης του Άστρους . Ο ιστορικός Πουκεβίλ αναφέρει “.. απεφασίσθη, όπως η έδρα της Κυβερνήσεως μεταφερθή ειςΆγιον Ιωάννην του Άστρους ενΚυνουρία” Πουκεβίλ , Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως , ήτοι η Αναγέννησις της Ελλάδος”μετάφραση Ξεν.Ζυγούρα , έκδοσις Γεωργίου Τζελλάτου και Φέξη,Αθήναι 1891,τόμος Δ,σελίδα 88. Ο ιστορικός Διονύσιος Κόκκινος εις το έργον του « Η Ελληνική Επανάστασις» επιβεβαιώνει «ότι η Κυβέρνησις φοβηθείσα την σύμπραξη του Θεόδ. Κολοκοτρώνη και της γερουσίας, απεφάσισε μετά της βουλής να μεταφέρουν την έδρα των από τον Άγιο Ιωάννη του Άστρους εις Καστρί Ερμιονίδας». Από , Ι.Κουσκουνάς ,Κ. Χασαπογιάννης ,Ι.Κακαβούλιας (1981) Θυρεάτις Γη ( Ιστορία – Αρχαιολογία – Λαογραφία ).«Και όντως το Άστροςκαι κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές… ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρεινών καλουμένη και (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους,( Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους. σελ 99-100).
Το 1823 “στο Άστρος”.O Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, πρόεδρος του Εκελεστικού (δηλ.Πρωθυπουργός) , σε επιστολή στις 22 Απριλίου 1823 έξυπνα έμμεσα αναφέρει στους ισχυρούς της εποχής και την υφήλιο . «Αποτελεί ευχάριστο καθήκον για μένα να ενημερώνω τα Φιλελληνικά Κομιτάτα πως η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος, στον κόλπο του Ναυπλίου» (Αριστείδης Ν. Χατζής σελ 121).
Διδακτήριον Άστρους ΥΑ 47192/1433/11-6-1946 – ΦΕΚ 127/Β/8-8-1946 ”Κηρύσσομεν ως ιστορικόν διατηρητέον μνημείοντο εν Άστρει διδακτήριον ένθα συνήλθεν εν έτει 1823 η β’ Εθνική Συνέλευσις”.
ΥΠΠΟΑ Τίτλος ΦΕΚ .Χαρακτηρισμός της πλατείας σχολής Καρυτσιώτη και τμήματος του αγροκηπίου, στο Άστρος Κυνουρίας, ως ιστορικού τόπου. “Στο αγροκήπιο αυτό έλαβαν χώρα δύο σημαντικά γεγονότα της Επαναστάσεως, το γνωστό ως «κολοκοτρωναίικο τραπέζι της συμφιλίωσης» στις 19 Ιουνίου 1821, στο οποίο είχαν προσέλθει οι οπλαρχηγοί, προκειμένου να ξεπεραστούν οι αντιθέσεις και να ομονοήσουν για την επιτυχία της Επανάστασης που τότε ξεκινούσε, καθώς επίσης και η Β΄ Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων (30 Μαρτίου έως τις 18 Απριλίου του 1823) με την παρουσία οπλαρχηγών, πολιτικών, πλήθους λαού και στρατού. Εντός της Σχολής η οποία περιλαμβάνεται στον υπό κήρυξη χώρο, συντάχθηκε η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης”.
Πριν διακόσια χρόνια το Ελληνικό κράτος το 1823 στην «Συνέλευση του Άστρους»επίσημα χρησιμοποίησε και επιβεβαίωσε τό όνομα Άστρος, που αναμφισβήτητα υπήρχε χιλιάδες χρόνια νωρίτερα ,πολλές φορές με την αναφορά «Εν Άστρει» σε όλα τα έγγραφα , την Διακύρηξη, το Νόμο της Επιδαύρου (« Σύνταγμα του Άστρους») , τα πρακτικά, ψηφίσματα και αποφάσεις, για τον οικισμό που συνήλθε η «Συνέλευση του Άστρους» και ψηφίστηκε το «Σύνταγμα του Άστρους»,επιβεβαιώνοντας την μακρόχρονηιστορία του ιστορικού Άστρους. Όπως το ίδιο έκαναν με τα «Εν Άστρει» έγγραφα τους το Βουλευτικό, Εκτελεστικό και τα μινιστέρια (υπουργεία) Πολέμου, Θρησκείας, Δικαίου και Ναυτικών.
Πριν διακόσια χρόνια τα πρακτικά της Βουλής των Ελλήνων κατά την πρώτην σύνοδον του 1844, επιβεβαιώνουν τελεσίδικα και οριστικά , “και ο τόπος ούτος εψηφίσθη και παρ’ αυτής Άστρος“.
1823, Διακήρυξη της Β΄ των Ελλήνων Συνελεύσεως-«Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη»και «Ήδη δε μετά δεκαέξ μήνας Δευτέραν να συγκροτήση εν Άστρει συνέλευσιν» Διονύσιος Κόκκινος Ιστορία Ελληνικής Επανάστασης (τόμος 3ος Σελίδες 475-476)
Δημήτριος Καρυτσιώτης, 27η Φεβρουαρίου 1819 , παράγραφο #5 της διαθήκης του «5) Αφήνω εις την πατρίδα μας (χωρίον μας) το κτίριον του σχολείου και την περιουσίαν του Άστρους (Astro) ως είναι»( Φλουδας ,Θυρεατικα Β’ σελ 312) .
Δημήτριος Καρυτσιώτης,«Παραιτώ της πατρίδος μου το κτίριον της Σχολής και το υποτακτικόν( Αγροκήπιο) του Άστρους με όλα τα συμπεριλαμβανόμενα εις το κοντράτο (συμβόλαιο) καμωμένου παρ εμού.Μάϊος 1819 Δ.Καρυτσιώτης»
Πάνος Ζαφειρόπουλος « επήλθεν το έτος 1823 και κατά Φεβρουάριον εσυστήθη η Εθνική συνέλευσις εις Άστρος ..έκαστος δύναται να εννοήσει τι υπέφερον οι κάτοικοι του Άστρους»(Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 52)
Πάνος Ζαφειρόπουλος, «Ηλεκτρισθέντες, έγραφεν, υπέρ της ελευθερίας της πατρίδος ,τα πάντα χαίρειν και ειδόντες,μετέβημεν άπαντες εις την πατρίδα μας το Άστρος» ( Ιστ. και Εθνολ. Εταιρ.Κώδικας 316, Φλούδας, Θυρεατικά Β σελ 50)
Θεόδωρος Κολοκοτρώνης εις τα Απομνημονεύματα του αναφέρει , «Τέλος πάντων απεφασίσθη εις το Άστρος να γίνη η Συνέλευσις ..εσηκώθηκα και επήγα και εγώ εις το Άστρος ….εις ένα περιβόλι όπου έκαναν την συνέλευσιν .»(Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 53)
Ο Γ. Τερτσέτης αναφέρει «συνέτρωγαν ο Δημήτριος Υψηλάντης και ο Κολοκοτρώνης εις τους ίσκιους των δένδρων του Άστρους» (Διήγησις Συμβάντων της Ελληνικής φυλής σελ.287).
Γενναίος Κολοκοτρώνης « η κυβέρνησις διέταξεν να συνταχθή το Έθνος , να γίνη Εθνική Συνέλευσις, όπου άρχισαν να συνάζωνται οι πληρεξούσιοι οι μεν εις το Άστρος ,οι δε του Κολοκοτρώνη και Υψηλάντη εις Ναύπλιον. … απεφασίσθη να μεταβούν και οι εν Ναυπλίω εις το ¨Αστρος» Απομνημονεύματα σελ 88»(Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 165)
Ν.Σπηλιαδης, Απομνημονευματα σελ 502, «και όμως οι ολιγαρχικοί,οίτινες είχον καταλάβει τ’ Αγιαννίτικα λεγόμενα καλύβια εις το Άστρος, ητοιμάζοντο…»
Τα Πρακτικά της Συνέλευσης την πρώτη ημέρα, την ΚΘ Μαρτίου 1823, χωρίς να υπάρχει προηγούμενο έγγραφο και απόφαση, επιβεβαιώνουν επίσημα και θεσμικά τό χιλιάδες χρόνια νωρίτερα υπάρχον όνομα του οικισμού Άστρος ,“ΣΥΓΡΟΤΗΘΕΙΣΗΣ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ ΤΗΝ ΚΘ’ ΜΑΡΤΙΟΥ” , με κεφαλαία γράμματα για κάθε ενδεχόμενο..(Πρακτικά της Β’ Εθνικής των Ελλήνων Συνελεύσεως, Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, τόμος 3, σελ 63)
ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ ΗΤΟΙ ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΝ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ Β’ ΕΘΝΙΚΗΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΝ (Πρακτικά της Β’ Εθνικής των Ελλήνων Συνελεύσεως, Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, τόμος 3, σελ 87)
Όλα τα ψηφίσματα της Εθνοσυνέλευσης αναφέρουν “Εξεδόθη εν Άστρει“ και το Ψήφισμα Θ) «Εις την Ελληνικήν επικράτειαν ούτε πωλείται ούτε αγοράζεται άνθρωπος ….Εξεδόθη εν Άστρει Κατά μήνα μεσούντα τον Απρίλιον..»
Όλες οι αποφάσεις της Εθνοσυνέλευσης αναφέρουν “Εξεδόθη εν Άστρει“και “Αριθ.2830 . Περικλείεται έγγραφον του κ. Παναγιώτου Ζαφειρόπουλου και αναφορά του Μινίστρου του Πολέμου υπό αριθ. 73 …Το Εκτελεστικόν σώμα κρίνει εύλογον τον τακτικόν αναγνωρισμόν αυτού εις στρατηγίαν. Εν Άστρει την κδ’ Μαρτίου…”
Προβουλεύματα του Βουλευτικού 184-189,189-199 αναφέρουν τόπο συντάξεως «Εν Άστρει» (Αρχεία Ελληνικής Παλιγγενεσίας τ.Α’, σελ 63,136,137,138,139,140,143) (Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 151)
Προβουλεύματα του Εκτελεστικού 2815, 2840 ,2846, 2848, 2876, 2898,2893,2891,2894,2908,2910,2920,2912,2934, αναφέρουν τόπο συντάξεως «Εν Άστρει»(Αρχεία Ελληνικής Παλιγγενεσίας σελ.309-316)(Φλούδας Θυρεατικά Β.σελ 152)
Έγγραφα του Μινιστέριου(Υπουργείου) του Πολέμου 73, 93, 122, 134, 135,138,189 αναφέρουν τόπο συντάξεως «Εν Άστρει» ( Φλούδας Θυρεατικά Β.σελ 153)
Ο παγκόσμιοσ τύπος της εποχής ,Le Constitutionnel (30 Αυγούστου 1823 :«Η πολιτική οργάνωση της χώρας συμβαδίζει με την κατάκτηση της ελευθερίας της. Η έναρξη των εργασιών της πρόσφατης Εθνοσυνέλευσης στο Άστροςαποτέλεσε ένα εντυπωσιακό θέαμα.» ( Αριστείδης Ν. Χατζής ,2023, σελ 119)
Πρακτικά των Συνεδριάσεων της Βουλής τω Ελλήνων κατά την πρώτην σύνοδον του 1844 τ.Γ , εν Αθήναις εκ του Βασιλικού τυπογραφείου, σ.1214 Συνεδρίασις ΡΜΖ’ της 16 Μαϊου , «α.διότι η εν Άστρει συνέλευσις συνεκροτήθη όπου ήδη ενηργήθη η εκλογή και ο τόπος ούτος εψηφίσθη και παρ’ αυτής Άστρος , το δε εις το Παράλιον λεγόμενον Άστρος δεν υπήρχε κατά την συγκρότησην της συνέλευσεως , ώστε το κανονίζον την πρωτεύουσα (Δήμου Θυρέας) Άστρος διάταγμα εννοεί βεβαίως τον τόπον όπου η συνέλευσις συνήλθεν….».(Φλούδας , Θυρεατικά Β , σελ 114).
Η Θυρέα ήταν θρύλος πριν το Τρωϊκό πόλεμο (1250-1240 π.χ.)“Θυρέας Όμηρος μεν ουκ ωνόμασεν, οι δ’ άλλοι θρυλούσι”Στράβων 376 (Θυεράτις Γη σελ 23).
Το ιστορικό Άστρος και ο ‘Αγιος Ιωάννης (Αγιάννης) είναι μία κοινότητα και το κυριότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν για πολλούς αιώνες και έχουν μέχρι σήμερα σπίτια στον Άστρος και στον Αγιάννη του Άστρους.
«Και όντως το Άστροςκαι κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές… ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρεινών καλουμένη και (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους, έπειτα δε κατέστη και αυτοτελές χωρίον ,ότε μετά την Άλωσιν της Βασιλευούσης …Και ακριβώς επί μεμονωμένου βουνού άνωθεν του Αγίου Ιωάννου (=Επάνω Άστρους) κείται … το Κάστρο τη Ωριάς …Κατά την εμήν γνώμην μετά τας ανωτέρω εξηγήσεις πιθανώτατα δυνάμεθα να ταυτίσωμεν το Κάστρο της Ωριάς του Πάρνωνος προς το Estella =Άστρος .(Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους. σελ 99,100 ).
Περιεχόμενα: Ιστορία του Άστρους και του Αγιάννη του Άστρους
Τα δύο σπουδαιότερα ιστορικά μνημεία της Θυρεάτιδας Γης και της πατρίδας μας αναμφισβήτητα είναι ο «Ιερός Χώρος» της Β’ Εθνικής Συνέλευσης των Ελλήνων καιη Σχολή Καρυτσιώτη.
Η Σχολής Καρυτσιώτη (Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους ) , ο Προαύλειος Χώρος της Σχολής και ο γειτονικός «Ιερός Χώρος» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων , εíναι φυσικά και λειτουργικά τρεις χωριστοί χώροι με την δική τους ιδιαίτερη ιστορική σημασία, αλλά δεμένοι μεταξύ τους αρμονικά, σεμνά και επιβλητικά, είναι ένας μαγευτικός χώρος, που είναι από μόνος του «μουσείο», ένα υπέροχο και μοναδικό ιστορικό μνημείο, που θαυμάζουν οι επισκέπτες μας.
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους παραμένει αδικαιολόγητα κλειστό (!), αρχικά με την πρόφαση της ρωγμής το 2008 ,που έγινε αργότερα πρόφαση της στατικής επάρκειας και σήμερα είναι η πρόφαση για την μελέτη, που έγιναν αργότερα πολλές μελέτες..και την πρόσφατα καινούργια «Αρχαιολογική Μελέτη», που “ξέχασε” το ΥΠΠΟΑ το 2015,2016, 2018,2020 και τις άλλες μελέτες που θα βρει αργότερα…
Η Σχολή Καρυτσιώτηστο Αγιάνη και το Άστρος. Η προεπαναστατημένη Ελλάδα είχε πολλά μικρά “κρυφά”και λίγα φανερά σχολεία. Ένα από τα ελάχιστα φανερά σχολεία ήταν και η περίφημη Σχολή Καρυτσιώτη που είχε κτιστεί το 1798 , 23 χρόνια πριν την Ελληνική επανάσταση και αυτό έχει μεγάλη σημασία. Είχε κτιστεί στο λόφο Κουτρί του Αγιάννη Κυνουρίας και ήταν ένα από τα λίγα “πανεπιστήμια” της προεπαναστατικής πατρίδας μας και οι μαθητές της ήταν από ολόκληρη την ηπειρωτική Ελλάδα και τα νησιά μας. Ο μεγαλος ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης, πανίσχυρος Αγιαννίτης πατριώτης της διασποράς, βρήκε τον τρόπο να επιτρέψουν οι 400 χρόνια κατακτητές Τούρκοι το κτήσιμο και την λειτουργία της σχολής στον Αγιάννη το 1798 και το παράρτημα της σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη που άνοιξε το 1805 στο Άστρος Κυνουρίας ( στο αγροκήπιο Καρυτσιώτη).
Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίαςβρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας ,εκεί που ήτανη αρχαία πόλη Θυρέακαι το πόλισμα Άστρον, νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες.
Στο παραπάνω χάρτη διακρίνονται στα ενδότερα από την αρχαιότητα το ιστορικόν Άργος και οι Μυκήνες , επίσης αργότερα στα ενδότερα βρίσκονται το Άστρος και το Λεωνίδιο. Στα νεότερα χρόνια επίσης στα ενδότερα βρίσκονται ο γειτονικός Άγιος Ανδρέας,(από τον οικισμό Άγιο Ανδρέα ονομάστηκε το Λιμάνι του Άγιου Ανδρέα, βέβαια από του οικισμούς ονομάζονται τα λιμάνια), το Κορακοβούνι ,η Μελιγού και τα Κούτρουφα .
Η Θυρέα ήταν θρύλος πριν το Τρωϊκό πόλεμο (1250-1240 π.χ.)“Θυρέας Όμηρος μεν ουκ ωνόμασεν, οι δ’ άλλοι θρυλούσι”Στράβων 376 (Θυεράτις Γη σελ 23).
Ο Θουκυδίδης αναφέρεται στην αρχαία πόλη Θυρέα ,που επίσης ήταν οχυρωμένη (Θουκυδίδης 4,56,4,57 )“πάση την στρατιά και αιρούσι Θυρέαν.Και την τε πόλιν κατεύκασαν και τον ενόντα εξεπόρθησαν,τους τε Αιγινήτας…”
Η κρατούσα άποψη από την παραπάνω και άλλες αναφορές του Θουκυδίδη , το άστυ (η πόλη) Θυρέα άρχιζε περίπου δύο χιλιόμετρα από την παραλία και απλωνόταν στη Θυρεατική Γη ,στο κάμπο της Θυρέας και η “άνω πόλις εν η ώκουν” Θυρέα ήταν στο Ελληνικό η Τειχιό, που βρίσκεται μεταξύ Άστρους και Αγιάννη του Άστρους.
Είναι αναμφισβήτητο και ολοφάνερο γεγονός από την τοποθεσία της αρχαίας πόλης Θυρέας και τις τοποθεσίες των παραπάνω οικισμών της ευρύτερης περιοχής , οι κάτοικοι για χιλιάδες χρόνια προτιμούσαν να κατοικούν στα ενδότερα, όπως αναφέρουν πολλοί ιστορικοί μελετητές ( Ν. Βέης και άλλοι νεότεροι .)
Διαχρονικά οι λόγοι που οι κάτοικοι προτιμούσαν τα ενδότερα ήταν για λόγους υγείας να αποφύγουν τά έλη που υπήρχαν στις παραλίες και για λόγους καλύτερης ασφάλειας να αποφύγουν τους πειρατές της θάλασσας, που απόφευγαν τα ενδότερα για ευνοϊκούς λόγους , γιατί ήταν δυσκολότερο για αυτούς να λεηλατούν τους κατοίκους σε απόσταση από την θάλασσα και τα πλοία τους.
Το αναμφισβήτητο γεγονός ,οι κάτοικοι για χιλιάδες χρόνια στην περιοχή κατοικούσαν στα ενδότερα, μας οδηγεί να αναζητήσουμε το πόλισμα Άστρον στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας, όπως αναφέρουν νεότεροι ιστορικοί μελετητές, και όπως στα ενδότερα του κάμπου βρισκότανη αρχαία πόλη Θυρέα.
Συμπεραίνουμε από όλα τα ιστορικά στοιχεία που βρίσκονται στην ενότητα 1)«Όλβιος όστις ιστορίης έσχεν μάθησιν» ,και βασικά στο σύνδεσμο ,Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας: Σπουδαιότερες χρονολογικές αναφορές πριν το 1823 (υπάρχουν και πολλές άλλες) – astrosgr.com, και τις άλλες ενότητες με τα αναμφισβήτητα γεγονότα και πρόσθετα οι τεκμηριωμένες και συγκεκριμένες για την ακριβή τοποθεσία αναφορές για το Άστρον του Γεωργίου Φραντζή και του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Aδρόνικου Β’ Παλαιολόγου, το πόλισμα Άστρον βρισκόταν σαν συνέχεια της πόλης Θυρέας στο κάμπο της Θυρέας , κοντά η εκεί που ήταν η αρχαία πόλη Θυρέα ,που είναι πολύ κοντά στο Άστρος η στη σημερινή τοποθεσία του Άστρους . Αφού στη περιοχή αναμφισβήτητα στην αρχαιότητα στο συγκεκριμενό σημείο υπήρχε η αρχαία πόλη Θυρέα, είναι λογικό και πιθανό επίσης αργότερα αδιάκοπα να κατοικείται , όπως συνεχίζει να κατοικείται σήμερα.
Οι παρακάτω αναφορές του 1256, 1292, 1293, 1320, 1435,1516 διασταυρώνονται και πειστικά τοποθετούν αναμφισβήτητα το σημερινό Άστρος στην συγκεκριμένη τοποθεσία που βρίσκεται σήμερα.
CastiellolaEstella» (Kάστρο του Άστρους) στον Αγιάννη του Άστρους. (1256) . Από το Άστρος και Αγιάννη του Άστρους πήρε το όνομα το κάστρο Εστέλλα που βρίσκεται στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη του Άστρους. «CastiellolaEstella» (Kάστρο του Άστρους).
“ Και δη εν τη αραγωνιακή παραλλαγή του Χρονικού του Μωρέως αναφέρεταιότι ο πρίγκιψτου ΜωρέωςΓουλιέλμος Βιλλαρδουίνοςπρος ευκολωτέραν υποταγήν των Τσακώνων έκτισε , τω 1256, το κάστρον, όπερ καλείται laEstella” Παραθέτω…. Etleprinceppormellorsenyorearlosfizoalliuncastiellosusoenlasmontanyas, elqualseclamalaEstella (σ.93)» «Όθεν το castiellolaEstella (=Άστρος) πρέπει να αναζητήσωμε στα ενδότερα της Κυνουρίας « susoenlasmontanyas”, (Νίκο Α. Βέη , Μνείαιτου Άστρους. σελ 93)
«Και όντως το Άστρος και κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές … ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρινών καλουμένηκαι (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους,έπειτα δε κατέστη και αυτοτελές χωρίον ,ότε μετά την Άλωσιν της Βασιλευούσης …Και ακριβώς επί μεμονωμένου βουνού άνωθεν του Αγίου Ιωάννου (=Επάνω Άστρους) κείται … το Κάστρο τη Ωριάς …Κατά την εμήν γνώμην μετά τας ανωτέρω εξηγήσεις πιθανώτατα δυνάμεθα να ταυτίσωμεν το Κάστρο της Ωριάς του Πάρνωνος προς το Estella =Άστρος.( Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους. σελ 99-100)
Το Άστρος και Άστρον του Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου (1292,1293,1320)
Η πρώτη επίσημη αναφοράτης πόλης με το όνομα«Άστρος» συναντάται σε χρυσόβουλοτου έτους 1293του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου, « δι ού παρέχεται εις τον Μητροπολίτην Μονεμβασίας το αξίωμα του εξάρχου της Πελοποννήσου »… «μετά του αγίου θείον τέμενος,το καλούμενον Άστρος».
Αλλά υπάρχει και η αναφορά από τον Π.Δούκα,επίσης το 1292συναντάται στο χρυσόβουλο Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου«Από Άστρους εις Κωστάντζαν-Ζήτζινα..» (Λακωνικά Α,1932 σ.54,Ν.Φλούδας Θυρεατικα Β. σελ 29).
Οι αναφορές του 1292 και 1293 δεν περικλείουν την ακριβή τοποθεσία για το Άστρος, αλλά επειδή ο ίδιος Βυζαντινός Αυτοκράτορας στην αναφορά του 1320,«την περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής» περιέχει την τοποθεσία,δηλ. ο Αγιάννης είναι το Άστρος, είναι αυτονόητο ο αυτοκράτορας γνώριζε το Άστρος, μιλούσε για το ίδιο Άστρος και επομένως οι αναφορές του 1292 και 1293 είναι για το σημερινό Άστρος .Αλλωστε τότε υπήρχε ο οικισμός στην περιοχή του κάμπου της Θυρέας σύμφωνα με άλλες αναφορές.«Aλλά το Άστρος και Αστρίτσι δεν είναι εν και το αυτό σημείον».( Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους. σελ 97).
Η αναφορά είναι επίσημη, του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Aδρόνικου Β’ Παλαιολόγου (1259-1332 μ.χ.),ήταν Βυζαντινός Αυτοκράτορας (1282-1328) , αλλά το κυριότερο είναι σαφέστατη για την τοποθεσία, «περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής», στο «Ξεροκάμπι» του Αγιάννη του Άστρους.(Aδρόνικου Β’ Παλαιολόγου Χρυσόβουλο (4) 1320 σελ.114),
Ο Leake 500 χρόνια αργότερα επιβεβαιώνει, «την πεδιάδα του Άστρους» στο «Ξεροκάμπι» του Αγιάννη του Άστρους, δηλαδή “περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής» . «Αυτός ο δρόμος φεύγει στα αριστερά του Eλληνικού φρουρίου ( κάστρο Εστέλλα =Άστρος) που είδα από την πεδιάδα του Άστρους, (δηλ από το Ξεροκάμπι) που βρίσκεται δύο μίλια πάνω από τα Αγιαννίτικα Καλύβια, μετά μπαίνει στο καλλιεργούμενο κάμπο του Ξεροκάμπι κοντά στον Αγιάννη».(Leake Travels in Morea,σελ 492).
Το Άστροντου Φραντζή(1435)
Ο Φραντζής το 1435 αναφέρει το Άστρον και τον Άγιο Ιωάννη ,αλλά δεν αναφέρει με κανένα όνομα το Παράλιο Άστρος.
Από,Θανάση Π. Κωστάκη: Σύντομη γραμματική της Τσακώνικης Διαλέκτου (BT),1951«Από το Φρατζή,έκδοση Βόννης σ.159…..Και κατά αρχάς του θέρους του ς@μγ (=1435)…. αί είσιν αι κάτω γεγραμμέναι χώραι και πόλεις και κώμαι, Άστρον,άγιος Πέτρος, Άγιος Ιωάννης, Πλαταμόνας (Σημερ.Πλάτανος),Μελίγον (σημερ. Μελιγού),Προάστειον (σημερ,Πραστός) ,Λεωνίδας (σημερ.Λεωνίδιον), Κυπαρισσία (σημερ.Κυπαρίσσι) ,Ρέοντας και Σίτανας (σημερ.Σίταινας)… Βλ.Σ.Λάμπρου,Μικταί Σελίδες , Αθήναι 1905 σ.416-419 και Φ.Κουκουλέ, Αθηνά 39 (1927) σ.122»
Ο Γεώργιος Φραντζής το 1435 επιβεβαιώνει, η αναφορά του Πτολεμαίου 2ο μ.χ. αιώνα για το πόλισμα Άστρον είναι το σημερινό Άστρος .
Η αναφορά του ΦραντζήΆστροντο 1435 είναι αναμφισβήτητα η πέμπτη αναφορά ,που πειστικά τοποθετεί το σημερινό Άστρος στην συγκεκριμένη τοποθεσία που βρίσκεται σήμερα, πρώτη ήταν του Χρονικού του Μορέως το 1256, «Castiello la Estella» (Kάστρο του Άστρους) και οι τρεις επίσημεςαναφορές του 1292,1293,1320 του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Aδρόνικου Β’ Παλαιολόγου (1259-1332 μ.χ.) και κυρίως από το Χρυσόβουλο (4) 1320 (σελ.114), «του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής». Αναμφισβήτητα υπήρχε οικισμός στο σημερινό Άστρος πριν χιλιάδες χρόνια από πολλές άλλες αναφορές. Σίγουρα η αναφορά του Φραντζή είναι για το σημερινό Άστρος και δεν είναι για άλλον οικισμό, γιατί θα έπρεπε να αναφέρεται και το σημερινό Άστρος ,που ήταν ο μεγαλύτερος οικισμός στο κάμπο της Θυρέας, έστω με διαφορετικό όνομα ( όπως ο Φραντζής αναφέρει τον μικρότερο οικισμό Μελίγον (σημερ. Μελιγού ) και υπήρχε οικισμός στην σημερινή τοποθεσία του Άστρους σύμφωνα με το Νίκο Βέη και πολλές άλλες αναφορές . «Aλλά το Άστρος και Αστρίτσι δεν είναι εν και το αυτό σημείον» (σελ 97)., και από τον Ανδρόνικο Β’Παλαιολόγο «περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής».
Επίσης το γεγονός ότι δεν αναφέρεται οικισμός με κανένα όνομα στην σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους στην αναφορά του Φραντζή και στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγους,όπως συμφωνούν οι ιστορικοί μελετητές, επιβεβαιώνεται τότε δεν υπήρχε οικισμός στο Νησί και οι κάτοικοι από την αρχαιότητα στην συγκεκριμένη περιοχή προτιμούσαν τα ενδότερα.
Αν υπήρχε οικισμός στην σημερινη τοποθεσία του Παραλίου Άστρους το 1435 ,κάτι θα υπήρχε αργότερα και θα το ανέφερε ο Leake το 1805, αφού έκανε λεπτομερέστατη αναφορά για την “σκάλα” ,έστω και ερείπια, τα λιθάρια δεν τα παίρνει ο άνεμος και τα ρίχνει στη θάλασσα. Αντίθετα ο Leake λεπτομερέστατα αναφέρει το 1805 στο γειτονικό Άστρος υπήρχαν οικίσματα, “πολλές από τις οποίες έχουν δύο πατώματα» (Leake σελ. 486) σαν λεπτομερέστατος παρατηρητής ανέφερε πάντοτε ότι έβλεπε.« στην πεδιάδα είναι τα καλύβια που ανήκουν στα χωριά Άγιος Ιωάννης, (το σημερινό Άστρος),Μελιγού, Κορακοβούνι και Πραστός (Άγιος Ανδρέας)» (Leake Travels in Morea σελ 483)
Ο Νίκος Βέης (1883–1958) καθηγητής Πανεπιστημίου και Ακαδημαϊκός αναφέρει «έχομε κατ΄ επανάληψιν μνείας του Κυνουριακού αυτού πολίσματος» του Άστρους το 1256, 1320,1372,1374, 1407,1421 ,1435, 1463, 1467, 1471, 1481, υπάρχουν και άλλες.
Το 1516. Σε διάφορες αναφορές του 1516, 1545,1547, 1570,1650 αναφέρονται το Toast(r)ι ,Toastri σαν μεσόγειον τοπογραφικόν σημείον και ανατολικά , νότια ανατολικά, βρίσκεται το τοπογραφικόν σημείον Astritzi, Ostrici, Laprici σαν κάστρο η νησί και Stella σαν νησί . «Κατά τα ανωτέρω ,έχουμε δύο διάφορα γεωγραφικά σημεία , το Άστρος και το Αστρίτσι» που συμφωνεί με το Ν.Βέη (Ν.Φλούδας Θυρεατικα Β. σελ 34,35,38).
Όλα τα παραπάνωπρόσθετα επιβεβαιώνουν οι αναφορές του Πτολεμαίου τον 2ο μ.χ. αιώνα, του Χρονικού του Μορέος το 1256, του Aδρόνικου Β’ Παλαιολόγου το 1292,1293 , αναμφισβήτητα το 1320 , αργότερα από το 1435 του 1516 “έχουμε δύο διάφορα γεωγραφικά σημεία , το Άστρος και το Αστρίτσι» και επίσης αναμφισβήτητα η αναφορά του Φραντζή το 1435 “Άστρον”, είναι σίγουρα και αναμφισβήτητα το σημερινό Άστρος .
Η «πατρίδα μας το Άστρος» (1756,1823,1841,1844)
Από το 1756 ,ο Δημήτριος Καρυτσιώτης θυμότανε από την Καρύτσα του Αγιάννη «την πατρίδα μας (χωρίον μας) …του Άστρους (Astro)».Επίσης αργότερα από το 1756, πριν το 1821 ο Άκουρος αναφέρει «εις την πατρίδα μας το Άστρος», «εις την πατρίδα μου τον Άγιον Ιωάννην» , «η Εθνική συνέλευσις εις Άστρος» και «οι κάτοικοι του Άστρους.
Η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος.
Τα πρακτικά της πρώτης ημέρας της Συνέλευσης , την ΚΘ Μαρτίου 1823, χωρίς να υπάρχει προηγούμενο έγγραφο και απόφαση, επιβεβαιώνουν επίσημα και θεσμικά τό πολύ νωρίτερα υπάρχον όνομα του οικισμού Άστρος ,“ΣΥΓΡΟΤΗΘΕΙΣΗΣ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ ΤΗΝ ΚΘ’ ΜΑΡΤΙΟΥ” , με κεφαλαία γράμματα για κάθε ενδεχόμενο…
Δεν έγινε η εθνοσυνέλευση για να ονομάσουν οι πληρεξούσιοι τον οικισμό Άστρος,την πρώτη ημέρα της Εθνοσυνέλευσης την 29η Μαρτίου 1823, ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, Γρηγόριος Δικαίος ,Θ.Νέγρης ,Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος , Κ. Ζαφειρόπουλος ,Βρεσθένης Θεοδώρητος, Γ.Ψύλλας και περίπου άλλοι 80 διακεκριμένοι πληρεξούσιοι.Υπάρχουν πολλά άλλα έγγραφα τις πρώτες ημέρες της Συνέλευσης την 29η Μαρτίου 1823, , μόλις άρχισε η Συνέλευση, με την αναφορά “Έν Άστρει“.Το Άστρος αναμφισβήτητα το βρήκαν εκεί οι πληρεξούσιοι, υπήρχε χιλιάδες χρόνια νωρίτερα.
Λανθασμένα αναφέρεται η Συνέλευση το 1823 ονόμασε τον οικισμό Άστρος,(μερικές φορές απαιτείται και νομική κατάρτιση), γιατί όλες οι αποφάσεις της Συνταγματικής Συνέλευσης έγιναν και έπρεπε να γίνουν γραπτά ( ήταν Συνταγματική Συνέλευση, δεν ήταν καφενείο) και η Συνέλευση δεν αποφάσισε με κανένα έγγραφο για το όνομα Άστρος , απλά και αυτονόητα χρησιμοποίησε και επιβεβαίωσε επίσημα το υπάρχον όνομα Άστρος του οικισμού, «εν Άστρει»με τα πρώτα έγγραφα από την πρώτη ημέρα την 29η Μαρτίου 1823,πριν σχεδόν αρχίσει η Συνέλευση.
Το όνομα Άστρος δεν ήταν το θέμα της Εθνοσυνέλευσης, ούτε ποτέ έγιναν συζητήσεις στην συνέλευση για το όνομα Άστρος , άλλωστε πριν την Συνέλευση τον οικισμό αποκαλούσαν Άστρος μεταξύ πολλών ο Κολοκοτρώνης και ο Άκουρος και υπήρχαν άλλα σοβαρά θέματα και οι Τούρκοι.
Το Άστρος υπήρχε χιλιάδες χρόνια νωρίτερα, το βρήκαν εκεί οι πληρεξούσιοι και ο Κολοκοτρώνης, «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος» και « Εν Άστρει» ,« στο Άστρος» έκαναν οι πληρεξούσιοι τα αυτονόητα, και με την διακήρυξη που «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη» διακήρυξαν στην υφήλιο και του ισχυρούς της εποχής «και να ανεξαρτισθώμεν εντελώς Έθνος χωριστόν, αυτόνομον και ανεξάρτητον αναγνωριζόμενοι δια την δόξαν της Αγίας ημών πίστεως και την ευτυχίαν των ανθρώπων, η με τα όπλα εις τα χείρας όλοι, όλοι οι Έλληνες να καταβώμεν εις τους τάφους».
Πριν διακόσια χρόνια η Συνέλευση «στο Άστρος» έδειξε πολύ νωρίς στην υφήλιο το μοναδικό δρόμο για ελευθερία και στοιχειώδη ανθρώπινα δικαιώματα με το Ψήφισμα Θ) «Εις την Ελληνικήν επικράτειαν ούτε πωλείται ούτε αγοράζεται άνθρωπος ….Εξεδόθη εν Άστρει Κατά μήνα μεσούντα τον Απρίλιον..»
Πριν διακόσια χρόνια το Ελληνικό κράτος το 1823,με βάση τα υπάρχοντα τεκμηριωμένα ιστορικά στοιχεία της εποχής, με την απαιτούμενη συνέχεια (1823,1835,1841,1844,1845 ) και σοβαρότητα θεσμικά , αναγκαστικά, δικαιολογημένα και επίσημα χρησιμοποίησε και επιβεβαίωσε τό όνομα Άστρος, που υπήρχε χιλιάδες χρόνια νωρίτερα, πολλές φορές με την αναφορά «Εν Άστρει» σε όλα τα έγγραφα , την Διακύρηξη, το Νόμο της Επιδαύρου (« Σύνταγμα του Άστρους») , τα πρακτικά,ψηφίσματα και αποφάσεις,για τον οικισμό που συνήλθε η «Συνέλευση του Άστρους» και ψηφίστηκε το «Σύνταγμα του Άστρους»,επιβεβαιώνοντας την μακρόχρονηιστορία του ιστορικού Άστρους. Όπως το ίδιο έκαναν με τα «Εν Άστρει» έγγραφα τους το Βουλευτικό, Εκτελεστικό και τα μινιστέρια (υπουργεία) Πολέμου, Θρησκείας, Δικαίου και Ναυτικών.
Το 1823 «στο Άστρος» . O Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, πρόεδρος του Εκελεστικού (δηλ.Πρωθυπουργός) , τέσσερις ημέρες μετά την Εθνοσυνέλευση “στο Άστρος” σε επιστολή στις 22 Απριλίου 1823 , ένα από τα τελευταία έγγραφα που υπογράφει ως πρόεδρος του Εκτελεστικού απευθύνεται έξυπνα έμμεσα στους ισχυρούς της εποχής ,και στα Γερμανικά και Ελβετικά Κομιτάτα , με ευφυέστατο τρόπο ,«Με τους καλύτερους οιωνούς»:σκόπιμα θετικά και πολύ υπεραισιόδοξα περιγράφει την Εθνοσυνέλευση “στο Άστρος”. Σαν ηγέτης, πρώτος μπροστά έδειχνε το δρόμο, πού έπρεπε όλοι και οι ισχυροί της εποχής να γνωρίζουντο μεγάλο γεγονός της εποχής για την Ελληνική επανάσταση , υπήρχε αναμφισβήτητα « η απελευθερωμένη Ελλάδα» και όλοι πρέπει επίσης να γνωρίζουν το μεγάλο συνταγματικό γεγονός το «Σύνταγμα του Άστρους»και την μεγάλη ιστορική αλήθεια «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος». («Με τους καλύτερους οιωνούς»Αριστείδης Ν. Χατζής σελ 121)
Σμαράγδη Ι.Αρνανίτη :2023, Ἐν Ἄστρει Ἡ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις, 29 Μαρτίου -18 Απριλίου 1823 , τα γεγονότα – οι πρωταγωνιστές – οι αποφάσεις
Νικολάου Ι. Φλούδα –Διακοσιαετηρίς Σχολής Αγίου Ιωάννου Άστρους Κυνουρίας, Αθήνα 1965
Νίκος Α. Βέης , Μνείαι του Άστρους
Αναστάσιος Ι. Μπάλλας,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών,Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών Άστρος ((σ.209-210 Κάστρο Άστρους )
Ιωάννη Μ. Αρβανίτη – Από τις Πηγές του Λαού μας, τόμος A,Β, Αθήνα 1988
Ιωάννη Μ. Αρβανίτη-Η Επαναστατική Προσωρινή Διοίκηση της Ελλάδας στον Άγιο Ιωάνη (Αγιάννη) Β.Κυνουρίας -20 Αυγουστου εως 1 Οκτωβριου 1822
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη -Το κάστρο του Παραλίου Άστρους Κυνουρίας πρώτες παρατηρήσεις, Αθήνα 2007
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη – Οι σχολές του Δημητρίου Καρυτσιώτη στον Άγιο Ιωάννη και το Άστρος Θυρέας – Κυνουρίας κατά τα προεπαναστικά χρόνια έως την απελευθέρωση, Εταιρία Πελοποννησιακών Σπουδών, Αθήνα 2001
Θανάση Κωστάκη ,Γραμματική της Τσακώνικης Διαλέκτου -Αρχείον Τσακωνιάς ,1999
Αναγνώστη Κονδάκη –Απομνημονεύματα, εκδόσεις Βεργίνα, Αθήνα 2009
Σταύρου Αθ. Κουτίβα –Περί την διαθήκην του Δημητρίου Καρυτσιώτου, Αθήνα 1958
Ευστρατίου Ι. Δαλιάνη –Ξεδιπλώνοντας τον χρόνο: Αγιάννης – η άγνωστη πρωτεύουσα της Ελλάδας,Αθήνα 2016
Χριστίνας Κουλούρη –Η βιβλιοθήκη της Σχολής Καρυτσιώτη,Εταιρία Μελέτης Νέου Ελληνισμού, Αθήνα 2009
Αρχεία Εθνικής Παλιγγενεσίας
Γ.Α.Κ. – υπηρεσία <<Αρχειομνήμων>>
E.E.T.A.A. AE
Αποσπάσματα από την Εφημερίδα της Κυβέρνησης
Γιάννη Δ. Κουρμπέλη άρθρα στη Wikipedia (Σχολή Καρυτσιώτη κ.α.)
Φορέα Διαχείρισης όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού
«Όλβιος όστις ιστορίης έσχεν μάθησιν» . (ευτυχισμένος είναι αυτός που γνωρίζει την ιστορία μας) Ευριπίδης
Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας ,εκεί που διακρίνεται στο παραπάνω χάρτη της αρχαίας Ελλάδoς η αρχαία πόλη Θυρέα και που αργότερα επίσης ήταντο πόλισμα Άστρον, νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες.
Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίαςβρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας ,εκεί που ήτανη αρχαία πόλη Θυρέακαι αργότερα ήταντο πόλισμα Άστρον, νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες.
Η Θυρέα ήταν θρύλος από το 1500 π.χ. και σίγουρα πριν το Τρωϊκό πόλεμο (1250-1240 π.χ.) . “ΘυρέαςΌμηρος μεν ουκ ωνόμασεν, οι δ’ άλλοιθρυλούσι”Στράβων 376 (Θυεράτις Γη σελ 23).
Υπάρχουν πολλές χρονολογικές αναφορές πριν το 1823 για το Άστρος . Η πρώτη αναφορά είναι από τον 2ο μ,χ. αιώνα του Πτολεμαίου για το πόλισμα «Άστρον». Παρακάτω οι σπουδαιότερες αναφορές πριν το 1823 πειστικά αναφέρουν το Άστρος υπήρχε αναμφισβήτητα στην συγκεκριμένη σημερινή τοποθεσία.
Ο Γεώργιος Φραντζής το 1435 επιβεβαιώνει κατηγορηματικά η αναφορά του Πτολεμαίου 2ο μ.χ. αιώνα για το πόλισμα Άστρον είναι το σημερινό Άστρος , γιατί υπήρχε αδιάκοπα οικισμός στην περιοχή από την εποχή της πόλης Θυρέας και ο Φραντζής χρησιμοποίησε το ίδιο όνομα «Άστρον». Το «Άστρον» του Φραντζή είναι αναμφισβήτητα το σημερινό Άστρος, που βρίσκεται στην ίδια τοποθεσία της αρχαίας πόλης Θυρέας και του πολίσματος «Άστρου» του Πτολεμαίου. Δείτε περισσότερα πειστικά στοιχεία στην ενότητα 5) Το 1435 ο Γεώργιος Φραντζής αναφέρει το Άστρον (το σημερινό Άστρος) και τον Άγιον Ιωάννη (Αγιάννης του Άστρους). – astrosgr.com
Η αναφορά το 1435 του Φραντζή Άστρον είναι η πέμπτη αναφορά ,που πειστικά και αναμφισβήτητα τοποθετεί το σημερινό Άστρος στην συγκεκριμένη τοποθεσία που βρίσκεται σήμερα. Η πρώτη ήταν του Χρονικού του Μορέως το 1256, το «Castiello la Estella»= Kάστρο του Άστρους, βρίσκεται στη «πεδιάδα τους Άστρους» του Leake στο «Ξεροκάμπι» και ονομάστηκε Εστέλλα από τον γειτονικό Αγιάννη (Άστρος) και οι τρεις επίσημες αναφορές του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Aνδρόνικου Β’ Παλαιολόγου (1259-1332 μ.χ.) το 1293 «το καλούμενον Άστρος», το 1292«Από Άστρους εις Κωστάντζαν-Ζήτζινα..» και πειστικά και διαυγέστατα το 1320 Χρυσόβουλο (4) 1320 (σελ.114), «του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής». Αναμφισβήτητα υπήρχε οικισμός στο σημερινό Άστρος πριν χιλιάδες χρόνια, από πολλές άλλες αναφορές .
Ο Νίκος Βέης (1883–1958) καθηγητής Πανεπιστημίου και Ακαδημαϊκός αναφέρει «έχομε κατ΄ επανάληψιν μνείας του Κυνουριακού αυτού πολίσματος» του Άστρους το 1256, 1320,1372,1374, 1407,1421 ,1435, 1463, 1467, 1471, 1481.
Το ιστορικόν Άστρος είναι συνέχεια της αρχαίας πόληςΘυρέας και η πόλη Θυρέα και αργότερα το πόλισμα Άστρον ήτανστα ενδότερα του κάμπου Θυρέαςστην σημερινή τοποθεσία του Άστρους.Το 1823το Άστρος το βρήκαν εκεί οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης, υπήρχε αναμφισβήτητα πολλούς αιώνες πριν το 1823, η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη» και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
Χιλιάδες έγγραφα και αναφορές του Ελληνικού κράτους από το 1823 μέχρι σήμερα , αγωνιστών του 1821 και ιστορικών μελετητών αναφέρουν σοβαρά τον οικισμό με το νόμιμο όνομα Άστρος και η Εθνοσυνέλευση έγινε στο Άστρος. Τα πρακτικά της Βουλής των Ελλήνων το 1844 με σαφήνεια και διαύγεια τα λένε όλα, για το Άστρος την πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας και το Παράλιο Άστρος.Δείτε στο σύνδεσμο πολλές τεκμηριωμένες αναφορές.
Οι κάτοικοι είναι τα κράτη , μας λέει ο πρώτος επιστήμονας ιστορικός Θουκυδίδης, οι Αθηναίοι, Κορίνθιοι, Αργείοι, Λακεδαίμονες… Κυνουριείς ,Θυρεάτες, Αστρεινοί, Αγιαννίτες και ονομάζουν οικισμούς , λιμάνια και περιοχές..…Αθήνα, Κόρινθος, Άργος,Σπαρτη,Κυνουρία ,Θυρέα, Άστρος,Αγιάννης …..astrosgr.com – Γιάννης Κουρόγιωργα
Τα κείμενα παρακάτω ( 1-17), είναι από τους συνδέσμους όπως αναφέρεται στην αρχή και βέβαια οι σύνδεσμοι περιέχουν λεπτομέρειες , ιστορικά στοιχεία ,αναφορές ,τεκμηριωμένα συμπεράσματα και σοβαρά επιχειρήματα για όλα τα θέματα. Δείτε τους συνδέσμους για περισσότερα για το κάθε θέμα, όταν μπορείτε, για να μάθετε καλύτερα την ιστορική αλήθεια για ότι σας ενδιαφέρει.
Η αναφορά του Κλαύδιου Πτολεμαίου «Άστρον» το 2οαιώνα μ.χ ,είναι για το σημερινό Άστρος .
Από , Το Άστρος της Θαλάσσης ,«Πρασιάνα γ λε_γ Αργείας Άστρον να λε δ Ινάχου ποτ.εκβολαίνα λε γ η αρχή του ποταμού να λ Ναυπλίαεπίνειον»
Η πρώτη αναφοράγιατο όνομα«Άστρον» έγινε από τον Πτολεμαίο τον 2ο μ.χ. αιώνα, αλλά ο Πτολεμαίοςδεν αναφέρει τηνακριβή τοποθεσία του πολίσματος«Άστρον» , όπως είναι έκδηλο από την παραπάνω αναφορά. Από την αναφορά του Πτολεμαίου το Άστρονήταν κάπου από το Λεωνίδιο μέχρι το Ναύπλιο. Δεν υπάρχουν μέχρι σήμερα αξιόπιστα τεκμήρια που να συνδέουν το πόλισμα Άστρον με μία ακριβή και συγκεκριμένη τοποθεσία,παρά μόνο υπάρχουν ερμηνείες και συμπεράσματα.
Από την αρχαιότητα στα ενδότερα βρίσκονταιτο ιστορικόν Άργος και οι Μυκήνες , επίσης αργότερα το Άστρος και το Λεωνίδιο.Στα νεότερα χρόνια επίσης στα ενδότερα βρίσκονται ο γειτονικός Άγιος Ανδρέας, (από τον οικισμό Άγιο Ανδρέα ονομάστηκε το Λιμάνι του Άγιου Ανδρέα, βέβαια από τους οικισμούς ονομάζονται τα λιμάνια), Κορακοβούνι , Κούτρουφα, Μελιγού,Βέρβενα και Δολιανά .
Είναι έκδηλο όπως αναφέρουν πολλοί ιστορικοί μελετητές οι κάτοικοι στην αρχαιότητα και αργότερα προτιμούσαν τα ενδότερα. Δεν είναι τυχαίο διαχρονικά οι μεγαλύτεροι οικισμοί στην δυτική παραλία του Αργολικού βρίσκονται στα ενδότερα.
Η σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους για χιλιάδες χρόνια πριν το 1832 ήταν ακατοίκητη, γιατί η χερσόνησος του Παραλίου Άστρους , το «Νησί»,ήταν έρημος βράχος και γύρω από το «Νησί» από την «παλιόστερνα», σημερινή κεντρική πλατεία , μέχρι τον Ατσίγγανο και το Παλιόχανο υπήρχανπολλά έλη , βούρλα και καλάμια. Για το λόγο αυτό πολλοί ιστορικοί μελετητές αναφέρουν στη συγκεκριμένη περιοχή από την αρχαιότητα οι κάτοικοι προτιμούσαννα κατοικούν σταενδότερα (Ν.Βέης και άλλοι) και ο οικισμός δεν αναφέρεται με κανένα όνομα στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγους τους μεσαίωνακαι στην αναφορά του Φραντζή το 1435.
Ο Leake (Travels in the Morea )το 1806 αναφέρει δεν υπήρχε οικισμός στην τοποθεσία του Παραλίου Άστρους και αναφέρει το όνομα της τοποθεσίας ήταν Scala of Astro (= Σκάλα του Άστρους), όπως επίσης αναφέρουν ο Κ.Ζαφειρόπουλος , η Πελοποννησιακή Γερουσία και πολλοί άλλοι. ΟLeake αναφέρει «στη σκάλα (λιμάνι) υπάρχουν μια δεξαμενή, ένα χάνι, ένα πυργόσπιτο του (Τούρκου) φοροεισπράκτορα, και δύο τρεις μικρές αποθήκες» (Travels in the Morea σελ 482,485 ). Το Παράλιο Άστρος ήταν το λιμάνι της περιοχής για χιλιάδες χρόνια.
Το Παράλιο Άστρος έχτισε από το 1832-1845 ο Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος (περ. 1788 – 1847 η 1848 ) και οι αδελφοί του. Ο διακεκριμένος Αγιαννίτης Λογοθέτης, φίλος και συνεργάτης του Άκουρου και πρώτος πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου , ακολούθησε τον Άκουρο και αναφέρει μετά το 1854 για τα γεγονότα της εποχής, «έκτισε την οικίαν του ενταύθα κατά το έτος 1832» στο «Νησί» , που θεωρείται από τα πρώτα σπίτια του οικισμού, « ωκοδόμησαν εις το παράλιο Εργαστήρια» και « το έτος 1838… ήσαν τότε ολίγοι οι κατοικήσαντες εις παράλιο».ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845.Ο οικισμός προσαρτάται στο δήμοΘυρέας.
Από, Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους. « οι διάφοροι πληθυσμοί οι διαιτώμενοι κατά τα παράλια της Θυρεάτιδος ηναγκάσθηκαν για τούτον η εκείνο τον λόγον να πήξωσι τας σταθεράς αυτών καλιάς κατά τα ενδότερα της Κυνουρίας»(σελ 100) και « του κλίματος αυτής μη επιτρέποντος την εν τω ιδίω τόπω χειμώνος και θέρους διατριβήν»… «αναγκάζονται ένεκεν των ελωδών πυρετών να αναβαίνωσιν εις τον Άγιον Ιωάννην»(σελ 99).
Είναι αναμφισβήτητο γεγονός και αναφέρεται από πολλούς ιστορικούς μελετητές στην αρχαιότητα οι κάτοικοι στην περιοχή κατοικούσαν στα ενδότερα από την εποχή της Θυρέας μέχρι το 1821 και αργότερα , για λόγους υγείας απέφευγαν τα έλη και προτιμούσαν τις βουνοπλαγιές που επίσης ήταν μακριά από τους πειρατές. (Ν.Βέης και άλλοι).Το αναμφισβήτητο αυτό γεγονός για χιλιάδες χρόνια, μας οδηγεί να αναζητήσουμε το πόλισμα Άστρον στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας, όπως στα ενδότερα του κάμπου βρισκόταν η αρχαία πόλη Θυρέα.Άλλωστε στην αρχαιότητα η τοποθεσία που βρίσκεται το Παράλιο Άστρος πιθανόν είχε άλλη διαφορετική ονομασία από το πόλισμα Άστρον, που ήταν Πυράμια η Απόβαθμοι, όπως αναφέρουν ιστορικοί μελετητές.
Συμπεραίνουμε από τα παραπάνω και την τεκμηριωμένη παρακάτω αναφορά του Γεωργίου Φραντζή για το Άστρον , το πόλισμα Άστρον βρισκόταν σαν συνέχεια της πόλης Θυρέας στο κάμπο της Θυρέας ,κοντά η εκεί που ήταν η αρχαία πόλη Θυρέα, που είναι πολύ κοντά η στο σημερινό Άστρος . Αφού στη περιοχή αναμφισβήτητα στην αρχαιότητα στο συγκεκριμένο σημείο υπήρχε η αρχαία πόλη Θυρέα, είναι λογικό και πιθανό επίσης αργότερα αδιάκοπα να κατοικείται , όπως συνεχίζει να κατοικείται για χιλιάδες χρόνια μέχρι σήμερα.
Όλοι συμφωνούν και ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β’ Παλαιολόγος το «CastiellolaEstella» (Kάστρο του Άστρους) (1256), βρίσκεται στο Αγιάννη του Άστρους, στην τοποθεσία «Ξεροκάμπι», πάνω από του «άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής».
Από το Αγιάννη (Άστρος) ονομάστηκε ,όταν χτίστηκε το 1256 , το «CastiellolaEstella» (Kάστρο του Άστρους) που βρίσκεται στη τοποθεσία “του άστρου εις τον κάμπον της Μαλεβής”, που είναι η τοποθεσία “Ξεροκάμπι” στον Αγιάννη του Άστρους.Η ονομασία του κάστρου από το Αγιάννη (Άστρος) πρόσθετα επιβεβαιώνει, ο Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης)πριν το 1435, όπως ανφέρουν διακεκριμένοι ιστορικοί μελετητές (Ν.Βέης) ,τους μεσαιωνικούς χρόνους τουλάχιστον για χίλια χρόνια περίπου 200 μ.χ. -1435 και αργότερα , ονομάζετο επίσηςΆστρος, (επάνω) ΆστροςκαιΑγιάννης του Άστρους,όπως το 1320 επίσης επιβεβαιώνει ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας το όνομα της περιοχής είναιΆστρος (Αγιάννης), “του άστρου εις τον κάμπον της Μαλεβής”,κάτω από το γειτονικό κάστρο «CastiellolaEstella» (Kάστρο του Άστρους), το οποίο εύλογα πήρε το όνομα Εστέλλα από το Άστρος (όπως λεγόταν τότε ο Αγιάννης ).
Το 1256 ο Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος έχτισε στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) Κυνουρίας, στη θέση «Ξεροκάμπι» (2 χλμ ) σε ένα απόκρημνο λόφο σαν μία «φυσική πυραμίδα» «το κάστρον, όπερ καλείται» «CastiellolaEstella» (Kάστρο του Άστρους) (1256), προς ευκολωτέραν υποταγήν των γειτόνων Τσακώνων στη Σίταινα , Καστάνιτσα και Πραστό, εκεί που ήταν οι Τσάκωνες, «επάνω εις τα όρη »susoenlawmontanyas , όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μoρέως.Πάνω από το Ξεροκάμπι του Αγιάννη , “την πεδιάδα του Άστρους,”του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής».Το μνημείο προστατεύεται από τον Αρχαιολογικό Νόμο 3028/2002.
“Μετά λοιπόν από την μικράν πόλιν «Άστρον»,η οποία έκειτο το πρώτον (κατά τον 2ον μ.χ. αιώνα ) κάπου εις την πεδινήν Θυρέαν,δηλ. την σημερινήν πεδιάδα Άστρους, εμφανίζεται μικρόν κάστρο «Άστρον» εις τα όρη,την ορεινήν Θυρέαν,κατά το 1256 μ.χ.» (Ν.Φλούδας Θυρεατικα Β. σελ 28).
Ο Νίκος Βέης (1883; – 1958) Βυζαντινολόγος ιστορικός και νεοελληνιστής, καθηγητής Πανεπιστημίου και Ακαδημαϊκός αναφέρει στο βιβλίο του Μνείαι του Άστρους το σημερινό Άστρος υπήρχε πριν το 1256 και από το διμερές Άστρος –Αγιάννη πήρε το όνομα του το κάστρο Εστέλλα =Άστρος στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη. Αναμφισβήτητα το κάστρο στον Αγιάννη είναι το κάστρο Εστέλλα, του χρονικού του Μορέως.
Από, Νίκο Α. Βέη , Μνείαιτου Άστρους.
Και δη εν τη αραγωνιακή παραλλαγή του Χρονικού του Μωρέως αναφέρεται ότι ο πρίγκιψ του Μωρέως Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος προς ευκολωτέραν υποταγήν των Τσακώνων έκτισε , τω 1256, το κάστρον, όπερ καλείται la Estella” Παραθέτω… Et le princep por mellor senyorear los fizo alli un castiello suso en las montanyas , el qual se clama la Estella .Προφανώς το Estella τούτο… είναι το Άστρος» (σ.93»…..
«Όθεν το castiello la Estella (=Άστρος) πρέπει να αναζητήσωμε στα ενδότερα της Κυνουρίας « suso en las montanyas”.«Και όντως το Άστρος και κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές… ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρεινών καλουμένη και (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους ,έπειτα δε κατέστη και αυτοτελές χωρίον, ότε μετά την Άλωσιν της Βασιλευούσης …Και ακριβώς επί μεμονωμένου βουνού άνωθεν του Αγίου Ιωάννου (=Επάνω Άστρους) κείται … το Κάστρο τη Ωριάς …Κατά την εμήν γνώμην μετά τας ανωτέρω εξηγήσεις πιθανώτατα δυνάμεθα να ταυτίσωμεν το Κάστρο της Ωριάς του Πάρνωνος προς το Estella =Άστρος.(σελ 99-100).
«εκείνου περί τον αιγιαλόν άστρου εις το κάμπο της Μαλεβής» Ανδρόνικου Β’Του Παλαιολόγου 1320 (σελ 93).
ΑναστάσιοςΙ.Μπάλλας,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών,Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών Άστρος ( σ.209-210 Κάστρο Άστρους )
«Η σημαντική αυτή οχύρωση είναι η Εστέλλα του Αραγωνικού Χρονικού το κάστρο έχτισε ο Βιλλαρδουίνος στο βόρειο άκρο του Πάρνωνα. Είναι επίσης άλλο ένα από τα πολλά κάστρα της Ωριάς. Έχει περιγραφεί επαρκώς από τον Antoine Bon και τον Πέππα»
«Γνωρίζουμε ότι μετά την κατάκτηση της Μονεμβασίας ο Βιλλαρδουίνος έχτισε ένα κάστρο το 1256 πάνω στα βουνά για να ελέγχη τους Τσάκωνες. Η σχετική αναφορά στο «Βιβλίο των Άθλων» έχει ως εξής. Et le princep por mellor fenyorear los fizo alli un castiello suso en las montagnas, el qual se clama la Estella (Libro σ.49»
«Πρώτος το αναφέρει ο Leake Travels II σ.486 γράφοντας πως δύο μίλλια πάνω από τα Αγιαννίτικα καλύβια , στον καλλιεργημένο κάμπο του Ξηροκαμπιού υπάρχει ένα φρούριο Ελληνικό.
Οι διακεκριμένοι ακαδημαϊκοί ιστορικοί μελετητές Νίκος Βέης , Σπ. Λάμπρος , Κ.Ρωμαίος, Αδαμ. Αδαμαντίου και Αναστάσιος Ι. Μπάλλας , και άλλοι τοποθέτησαν πειστικάτοκάστρο Εστέλλα του Αραγωνικού Χρονικού του Μορέως στο Ξεροκάμπι ανάμεσα στα χωριά Άγιος Ιωάννης και Άγιος Πέτρος. Επίσης διακεκριμένοι καστρολόγοι πειστικά συμφωνούν με τα παραπάνω.
Ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β’ Παλαιολόγος το 1320 επιβεβαιώνειτο όνομα της περιοχής είναιΆστρος (Αγιάννης), «περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής», στο «Ξεροκάμπι» του Αγιάννη του Άστρους, κάτω από το κάστρο Εστέλλα(=Άστρος)
«Προφανώς το Estella τούτο είναι το Άστρος»(Νίκο Α. Βέη , Μνείαιτου Άστρους. σελ 93 ).
ΑπότοκάστροΕστέλλαδιακρίνεταιμέροςτης“πεδιάδαςτουΆστρους”τουΑνδρόνικουΠαλαιολόγουκαιτου Leake ,το Ξεροκάμπι του Αγιάννη του Άστρους.
ΟΒυζαντινόςΑυτοκράτοραςΑνδρόνικοςΒ’Παλαιολόγοςτο1320επιβεβαιώνειτοόνοματηςπεριοχήςείναιΆστρος(Αγιάννης), κάτω από το κάστρο «Castiello la Estella» (KάστροτουΆστρους), «περίτοναιγιαλόντουάστρου εις τον κάμπον της μαλεβής» (Aνδρόνικος Β’ Παλαιολόγος (1259-1332 μ.χ σελ.114.)
Φαίνεται από την παραπάνω επίσημη αναφορά του Aδρόνικου Β’ Παλαιολόγου, το 1320 οΑγιάννηςονομάζετοΆστρος , όπως επίσης αναφέρει και η αναφορά του 1256 του Χρονικού του Μορέως γιατοκάστροΕστέλλα(=Άστρος) , που βρισκόταν πολύ κοντά πάνω από το Ξεροκάμπι ,την «δηλουμένην γη των εξακοσίων μοδίων. ήγουν, περίτοναιγιαλόντουάστρου ειςτονκάμποντης μαλεβής».
Πεντακόσιαχρόνιααργότερααπότον AνδρόνικοΒ’Παλαιολόγο, επίσηςο Leake το1805αναφέρεικαιεπιβεβαιώνειτηνίδιαπεδιάδατουΠαλαιολόγουαπότο1320, «τηνπεδιάδατουΆστρους » στο Ξεροκάμπι,κοντάστονΑγιάννητουΆστρους.
«Αυτός ο δρόμος φεύγει στα αριστερά του Eλληνικού φρουρίου ( κάστρο Εστέλλα =Άστρος) πουείδααπότηνπεδιάδατουΆστρους, (δηλ από το Ξεροκάμπι ) που βρίσκεται δύο μίλια πάνω από τα ΑγιαννίτικαΚαλύβια, μετά μπαίνει στο καλλιεργούμενο κάμπο του Ξεροκάμπι κοντά στον Αγιάννη».(Leake Travels in Morea,σελ 492).
Πρόσφατα ο καθηγητής Π.Β.Φάκλαρης αναφέρει το Κάστρο Estella=Άστρος σίγουρα βρίσκεται στη Ξεροκάμπι του Αγιάννη.
«Στον 13ο αι. ονομάζεται Άστρος(Estella) ένα κάστρο στην ενδοχώρα της Κυνουρίας που κτίστηκε από τους Φράγκους»… «Το 1256, … ο πρίγκηπας του Μορέως Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος , για να υποτάξει τους Τσάκωνες, έκτισεπάνωσταόρη (suso en las montanyas) ένακάστροπουονομαζότανla Estella,πουαντιστοιχείστην ονομασία Άστρος». «Πρέπει να θεωρηθεί βέβαιο ότι το κάστρο που κτίστηκε με πρωτοβουλία του Βιλλαρδουίνου ,είναι αυτό της Ωριάς στο Ξεροκάμπι» . (Φάκλαρης , (2023) σελ 86,87).
« Κεντρικός πύργος Άστρους » Κάστρο Εστέλλα στο Ξεροκάμπι στον Αγιάννη, η φωτογραφία είναι, Από το Αναστάσιος Ι. Μπάλλας ,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών,Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών Άστρος ( σ.209-210 Κάστρο Άστρους ),Κάστρα της Κυνουρίας-Κάστρα της Τσακωνιάς.
Το 1293 η πρώτη επίσημη αναφορά της πόλης με το όνομα «Άστρος»,αλλά το 1292η αναφορά«Άστρους»του Ανδρόνικου Β’Παλαιολόγου.
Η πρώτη επίσημη αναφοράτης πόλης με το όνομα«Άστρος» συναντάται σε χρυσόβουλοτου έτους 1293του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου, « δι ού παρέχεται εις τον Μητροπολίτην Μονεμβασίας το αξίωμα του εξάρχου της Πελοποννήσου »… «μετά του αγίου θείον τέμενος, το καλούμενον Άστρος».
Αλλά υπάρχει και η αναφορά από τον Π.Δούκα,επίσης το 1292συναντάται στο χρυσόβουλο Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου«Από Άστρους εις Κωστάντζαν-Ζήτζινα..» (Λακωνικά Α,1932 σ.54,Ν.Φλούδας Θυρεατικα Β. σελ 29).
Ο Νίκος Βέης (1883–1958) καθηγητής Πανεπιστημίου και Ακαδημαϊκός αναφέρει «έχομε κατ΄ επανάληψιν μνείας του Κυνουριακού αυτού πολίσματος» του Άστρους το 1256, 1320,1372,1374, 1407,1421 ,1435, 1463, 1467, 1471, 1481
Ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β’ Παλαιολόγος το 1320 επιβεβαιώνειτο όνομα της περιοχής είναιΆστρος (Αγιάννης), «περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής», στο «Ξεροκάμπι» του Αγιάννη του Άστρους, κάτω από το κάστρο Εστέλλα (=Άστρος)
Οι αναφορές του 1292 και 1293 δεν περικλείουν την ακριβή τοποθεσία για το Άστρος, αλλά επειδή ο ίδιος Βυζαντινός Αυτοκράτορας στην αναφορά του 1320,«την περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής» περιέχει την ακριβή τοποθεσία, δηλ. ο Αγιάννης είναι το Άστρος, είναι αυτονόητο ο αυτοκράτορας γνώριζε το Άστρος, μιλούσε για το ίδιο Άστρος και επομένως οι αναφορές του 1292 και 1293 είναι για το σημερινό Άστρος . Άλλωστε τότε υπήρχε ο οικισμός στην περιοχή του κάμπου της Θυρέας σύμφωνα με άλλες αναφορέςπ.χ.το 1435η αναφορά του Γ. Φραντζή«Άστρον»,«Aλλά το Άστρος και Αστρίτσι δεν είναι εν και το αυτό σημείον».( Νίκο Α. Βέη , Μνείαιτου Άστρους. σελ 97).
Από το «Castiello la Estella» (KάστροτουΆστρους) στο Αγιάννη του Άστρους,διακρίνεταιστοβάθοςμέροςτηςτοποθεσίας«Ξεροκάμπι»,του«περίτοναιγιαλόντουάστρουειςτονκάμποντηςμαλεβής». (AδρόνικοςΒ’Παλαιολόγος). Η φωτογραφία από το φίλο και γείτονα μας στη παλιά “μητρόπολη του Αγιάννη Σουληνάρι” Θόδωρο Μαγκλή .
Η επίσημη αναφορά του ΒυζαντινούΑυτοκράτοραAνδρόνικου Β’ Παλαιολόγου(1259-1332 μ.χ.) ,ήταν Βυζαντινός Αυτοκράτορας (1282-1328) , αλλά το κυριότερο είναι σαφέστατη για την τοποθεσία,«περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής», στο «Ξεροκάμπι» του Αγιάννη του Άστρους.(Aδρόνικου Β’ Παλαιολόγου Χρυσόβουλο (4) 1320 σελ.114), Η αναφερόμενη γη είναι το Ξεροκάμπι, στο κάμπο της γειτονικής μονής Μαλεβής , στον Αγιάννη του Άστρους κάτω από το κάστρο Εστέλλα (=Άστρους) .Εκτός από την συγκεκριμένη τοποθεσία «περί τον αιγιαλόν του του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής»στην συνέχεια αναφέρεται στα ενδότερα της ορεινήςΚυνουρίας «περί τον τόπον τον λεγόμενον του αγίου νικολάου….. το επικεκλημένον φούσκα» και δεν αφήνει περιθώρια για ερμηνείες για άλλη τοποθεσία.Μερικοί μελετητές κόβουν περίεργα «εις τον κάμπον της μαλεβής» που περιγράφει ακριβέσττα την τοποθεσία και απλά αφέρουν την ευρύτερη περιοχή “περί τον αιγιαλόν του άστρου”η εσφαλμένα αναφέρουν για διαφορετική τοποθεσία,επειδή δεν γνωρίζουν την τοποθεσία της γειτονικής μονής Μαλεβής …..
Φαίνεταιαπότηνπαρακάτωεπίσημεαναφοράτου AδρόνικουΒ’Παλαιολόγου,το1320οΑγιάννηςονομάζετοΆστροςκαιεπίσηςαυτήηαναφοράεπιβεβαιώνειτηναναφοράτου1256τουΧρονικούτουΜωρέοςγιατοκάστροΕστέλλα(=Άστρος) ,που βρισκόταν πολύ κοντάπάνωαπότοΞεροκάμπι,την«δηλουμένηνγητωνεξακοσίωνμοδίων.ήγουν,περίτοναιγιαλόντουάστρουειςτονκάμποντης μαλεβής».
Παρακάτω είναι η λεπτομερής αναφορά του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου και από τον Νίκο Βέη.
Παραχωρεί στη μονή Οδηγήτρια του Βροντοχίου στο Μυστρά και στον ηγούμενο Παχώμιο διάφορους τόπους μεταξύ αυτών «περί τον αιγιαλόντουάστρουειςτοκάμποτηςμαλεβής περί το χολοδομικόν’ και περί τον τόπον τον καλούμενον του αγίου νικολάου ,μοδίων εξακόσι (5) (γη) ‘ εν η εστί μονύδριον εις όνομα τιμώμενον αγίου του νικολάου και επικεκλιμένου φούσκα» Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου το 1320 (ΝίκοςΒέης,ΜνείαιτουΆστρους,σελ94).
: «…. έτι δε και την κατά μέρος ανωτέρω δηλουμένην γη των εξακοσίων μοδίων. ήγουν, την περί τον αιγιαλόν του άστρου την περιτονκάμποντηςμαλεβής‘ την περί το χολοδομητικόν ,και την περίτοντόποντονλεγόμενοντουαγίουνικολάου , .. κατέχει δε ταύτην ωσαύτως και το ρηθέν μονύδριον του αγίου νικολάου το επικεκλημένονφούσκαμετά των ειρημένων πατοίκων αυτού’ και λοιπών δικαίου τούτων». (Aδρόνικος Β’ Παλαιολόγος, Χρυσόβουλο (4) 1320 σελ.114).
Ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας επιβεβαιώνειτο όνομα της περιοχής είναιΆστρος (Αγιάννης), κάτω από το γειτονικό κάστρο «CastiellolaEstella» (Kάστρο του Άστρους), το οποίο πήρε το όνομα Εστέλλα από το Άστρος (όπως λεγόταν τότε ο Αγιάννης ).
Ο Leake 500χρόνιααργότεραεπιβεβαιώνειτηναναφοράτου1320τουAδρόνικου Β’ Παλαιολόγου « τηνπεδιάδατουΆστρους» ,που είναιτοΞεροκάμπιτουΑγιάννη.
«Αυτός ο δρόμος φεύγει στα αριστερά του Eλληνικού φρουρίου (Κάστρου Εστέλλα=Άστρος) που είδααπότην πεδιάδα του Άστρους, (δηλαπό το Ξεροκάμπι) που βρίσκεται δύο μίλια πάνω από τα Αγιαννίτικα Καλύβια, μετά μπαίνει στο καλλιεργούμενο κάμπο του Ξεροκάμπι κοντά στον Αγιάννη».(Leake Travels in Morea,σελ 492
Όλοι συμφωνούν και ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β’ Παλαιολόγος το «CastiellolaEstella» (Kάστρο του Άστρους) (1256), βρίσκεται στο Αγιάννη του Άστρους, στην τοποθεσία «Ξεροκάμπι», πάνω από του «άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής» Το 1256 ο Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος έκτισε στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) Κυνουρίας στη θέση «Ξεροκάμπι» (2 χλμ ) σε ένα απόκρημνο λόφο σαν μία «φυσική πυραμίδα» «το κάστρον, όπερ καλείται»…«CastiellolaEstella» (Kάστρο του Άστρους) (1256), » προς ευκολωτέραν υποταγήν των γειτόνων Τσακώνων στη Σίταινα , Καστάνιτσα και Πραστό, εκεί που ήταν οι Τσάκωνες , «επάνω εις τα όρη »susoenlawmontanyas , όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μορέως. (Η φωτογραφία από το φίλο και γείτονα μας στη παλιά “μητρόπολη του Αγιάννη Σουληνάρι” Θόδωρο Μαγκλή
Ο Φραντζής το 1435 αναφέρει το Άστρον και τον Άγιο Ιωάννη, αλλά δεν αναφέρει με κανένα όνομα το Παράλιο Άστρος
Από,Θανάση Π. Κωστάκη: Σύντομη γραμματική της Τσακώνικης Διαλέκτου (BT),1951«Από το Φρατζή,έκδοση Βόννης σ.159…..Και κατά αρχάς του θέρους του ς@μγ (=1435)…. αί είσιν αι κάτω γεγραμμέναι χώραι και πόλεις και κώμαι, Άστρον,άγιος Πέτρος, Άγιος Ιωάννης, Πλαταμόνας (Σημερ.Πλάτανος),Μελίγον (σημερ. Μελιγού) ,Προάστειον (σημερ,Πραστός) ,Λεωνίδας (σημερ.Λεωνίδιον), Κυπαρισσία (σημερ.Κυπαρίσσι) ,Ρέοντας και Σίτανας (σημερ.Σίταινας)… Βλ.Σ.Λάμπρου,Μικταί Σελίδες , Αθήναι 1905 σ.416-419 και Φ.Κουκουλέ, Αθηνά 39 (1927) σ.122»
Ο Γεώργιος Φραντζής το 1435επιβεβαιώνει η αναφορά του Πτολεμαίου 2ο μ.χ. αιώνα για το πόλισμαΆστρον είναι το σημερινό Άστρος, γιατί υπήρχε αδιάκοπα οικισμός στην περιοχή από την εποχή της πόλης Θυρέας . Το “Αστρον” συνέχιζε να υπάρχει στην ίδια τοποθεσία , το Άστρον του Φραντζή είναι αναμφισβήτητα το σημερινό Άστρος, που βρίσκεται στην ίδια τοποθεσία της αρχαίας πόλης Θυρέας και του πολίσματος Άστρου του Πτολεμαίου..
Η αναφορά του Φραντζή Άστρον είναι αναμφισβήτητα η πέμπτη αναφορά ,που πειστικά τοποθετείτο σημερινό Άστρος στην συγκεκριμένη τοποθεσία που βρίσκεται σήμερα, πρώτη ήταν του Χρονικού του Μορέως το 1256, «CastiellolaEstella» (Kάστρο του Άστρους) και οι τρεις επίσημεςαναφορές του 1293,1292,1320 του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Aνδρόνικου Β’ Παλαιολόγου (1259-1332 μ.χ.) Χρυσόβουλο (4)1320(σελ.114), «του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής». Αναμφισβήτητα υπήρχε οικισμός στο σημερινό Άστρος πριν χιλιάδες χρόνια από πολλές άλλες αναφορές . Σίγουρα η αναφορά του Φραντζή είναι για το σημερινό Άστρος και δεν είναι για άλλον οικισμό, γιατί θα έπρεπε να αναφέρεται και το σημερινό Άστρος ,που ήταν ο μεγαλύτερος οικισμός στο κάμπο της Θυρέας,έστω με διαφορετικό όνομα(όπως ο Φραντζής αναφέρει τον μικρότερο οικισμό Μελίγον (σημερ. Μελιγού).Αν υπήρχε οικισμός στην σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους θα τον ανέφερε ο Φραντζής, αφού ανέφερε την Μελιγού και ταυτόχρονα ανέφερε το Άστρον για το σημερινό Άστρος. Απλά θα ανέφερε και τους δύο οικισμούς, αν υπήρχε οικισμός στην σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους . Στην σημερινή τοποθεσία του Άστρους τους μεσαιωνικος χρόνους υπήρχε οικισμός σύμφωνα με το Νίκο Βέη και πολλές άλλες αναφορές . «Aλλά το Άστρος και Αστρίτσι δεν είναι εν και το αυτό σημείον» (σελ 97)., το 1516 οι αναφορές Toast(r)ι (=Toasti), Toastri και Astro είναι το Άστροςκαι η αναφορά του Ανδρόνικου Β’Παλαιολόγου «του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής» και πολλές άλλες.
Επίσης το γεγονός ότι δεν αναφέρεται οικισμός με κανένα όνομα στην σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγους,όπως συμφωνούν ιστορικοί μελετητες τότε δεν υπήρχε οικισμός στο Νησί και οι κάτοικοι από την αρχαιότητα στην συγκεκριμένη περιοχή προτιμούσαν τα ενδότερα, αυτό πρόσθετα επιβεβαιώνει ότι η αναφορά του Φραντζή το 1435 για το πόλισμαΆστρον είναι το σημερινό Άστρος.
Επίσης το Άστρον στην αναφορά του Φραντζή σίγουρα δεν είναι το Παράλιο Άστρος. Αν υπήρχε οικισμός το 1435 στο Παράλιο Άστρος ,κάτι θα υπήρχε και αργότερα έστω και ερείπια, αλλά δεν υπάρχουν τεκμήρια για οικισμό αυτή την μακρά χρονική περίοδο ,που ήταν μόνο το λιμάνι της περιοχής και το 1823 σύμφωνα με τον Leake «στη σκάλα (λιμάνι) υπάρχουν μια δεξαμενή, ένα χάνι, ένα πυργόσπιτο του (Τούρκου) φοροεισπράκτορα, και δύο τρεις μικρές αποθήκες» (Travels ,σελ 482). Επίσης ο Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος, οικιστής του Παραλίου Άστρους αναφερει και επιβεβαιώνει ” το ακατοίκητο τούτο μέρος”.
Διακρίνονται στα ενδότερα της Θυρεάτικης Γης τα χώρια του Πάρνωνα , Μελιγού και στο βάθος Αγιάννης του Άστρους. Ο Αγιάννης και η ΜελιγούαναφέρονταιαπότοΓεώργιοΦραντζήτο1435καιστους Τούρκικουςκαταλόγουςτο1540.
Το Άστρος και το Παράλιο Άστροςδεν αναφέρονται για εκατοντάδες χρόνια στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγους , αλλά αναφέρονται τα άλλα μεγάλα ιστορικά χωριά. Ο λόγος που το Άστρος δεν αναφέρεται στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγους είναι ότι αναφερόταν ο Αγιάννης, που ήταν το μητροπολιτικό κέντρο της Θυρέας για εκατοντάδες χρόνιακαι ο Αγιάννης ήταν μία κοινότητα με το Άστρος, ήταν βασικά οι ίδιοι κάτοικοι, και ο Αγιάννης αναφερόταν επίσης σαν Άστρος και Αγιάννης του Άστρους. Οι Τούρκοι φορολογούσαν τους κατοίκους ,δεν υπήρχε τότε ΕΝΦΙΑ.
Από, Venetians and Ottomans in SouthEast Peloponnese (15th*18th century).Dr, Evangelia Balta Director of Studies (Institute for Neohellenic Research/National Hellenic Research Foundation)
Η αναφορά είναι επίσημη, του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Aδρόνικου Β’ Παλαιολόγου (1259-1332 μ.χ.), ήταν Βυζαντινός Αυτοκράτορα (1282-1328) ,αλλά το κυριότερο είναι σαφέστατη για την τοποθεσία, «περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής», στο «Ξεροκάμπι» του Αγιάννη του Άστρους.(Aδρόνικου Β’ ΠαλαιολόγουΧρυσόβουλο (4) 1320 σελ.114),
Παραχωρεί στη μονή Οδηγήτρια του Βροντοχίου στο Μυστρά και στον ηγούμενο Παχώμιο διάφορους τόπους μεταξύ αυτών «περί τον αιγιαλόν του άστρου εις το κάμπο της μαλεβής περί το χολοδομικόν’ και περί τον τόπον τον καλούμενον του αγίου νικολάου ,μοδίων εξακόσι (5) (γη) ‘ εν η εστί μονύδριον εις όνομα τιμώμενον αγίου του νικολάου και επικεκλιμένου φούσκα» Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου το 1320 (Νίκος Βέης ,Μνείαι του Άστρους ,σελ 94).
Μερικοί μελετητές κόβουν περίεργα και παράξενα «εις τον κάμπον της μαλεβής» που περιγράφει ακριβέστατα την τοποθεσία και απλά αφέρουν την ευρύτερη περιοχή «περί τον αιγιαλόν του άστρου»η εσφαλμένα αναφέρουν για διαφορετική τοποθεσία ,επειδή πιθανά δεν γνωρίζουν την τοποθεσία της γειτονικής μονής Μαλεβής η για τους λόγους τους.
Καλό παράδειγμα , όπως στο περιεχόμενο «εις τον κάμπον της μαλεβής» περιγράφεται η ακριβής τοποθεσία, ολόκληρη η αναφοράτουΦραντζήείναισαφέστατηκαιπληρέστερη, δεν λέει Παράλιο Άστρος, έπρεπε να αναφέρει το Άστρος έστω με διαφορετικό όνομα , αναφέρει άλλους μικρότερους οικισμούς και τότε διαβάζονταςολόκληρητηναναφοράφαίνεταιαυταπόδεικτα«Άστρον»είναισίγουρατόσημερινόΆστρος.Μονολεκτικά η αναφορά μετηνεπιλογή«το1435ΆστροντουΦραντζή»περιέχειπολύ λιγότερααπόολόκληρητηναναφορά,πουερμηνεύεται,όπωςμας συμφέρει.
Το ίδιο η αναφορά του Κλαύδιου Πτολεμαίου «Άστρον» το 2ο αιώνα μ.χ , δεν περιγράφει την ακριβή τοποθεσία και ερμηνεύεται , επίσης όπως μας συμφέρει. Αλλά ολόκληρη η αναφορά είναι σαφέστερη και ακριβής, λέει από το Λεωνίδιο μέχρι το Ναύπλιο… Από , Το Άστρος της Θαλάσσης , «Πρασιά να γ λε_γ Αργείας Άστρον να λε δ Ινάχου ποτ.εκβολαί να λε γ η αρχή του ποταμού να λ Ναυπλία επίνειον».
1516. Toast(r)ι (=Toasti), Toastri και Astro είναι το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας.“Aλλά το Άστρος καιΑστρίτσιδεν είναι ένα και το αυτό σημείον » (Νίκος Βέης ,Μνείαι του Άστρουςσελ 97).
Είναι έκδηλο στην περιοχή το 15 αιώνα υπήρχαν δύο διαφορετικά τοπογραφικά σημείαToastri και Astritzi (Laprici). Σε όλες τις παρακάτω αναφορές υπάρχει πάντοτε στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας το τοπογραφικό σημείο Toast(r)ι ,Toastri, Astro , που είναι το σημερινό Άστρος.
Στο παραπάνω χάρτη διακρίνονται στα ενδότερα ο οικισμός Toastri, που είναι το σημερινό Άστρος, το σημείο Laprici (Astritzi) που είναι το Κάστρο Παραλίου Άστρους και το νησί Stella που είναι η χερσόνησος του Παραλίου Άστρους . Σε διάφορες αναφορές του1516,1545,1547, 1570,1650 αναφέρονται το Toast(r)ι ,Toastri σαν μεσογειακό τοπογραφικό σημείο και ανατολικά , νότια ανατολικά, βρίσκεται το τοπογραφικό σημείο Astritzi, Ostrici, Laprici σαν κάστρο και Stella σαν νησί. Σε τοπικά φυλλάδια λανθασμένα η αναφορά στους Ενετικούς χάρτες Stella για την χερσόνησο Παραλίου Άστρους (ήταν νησί πριν τον 5ο π.χ. αιώνα) ανεξήγητα και ατεκμηρίωτα συγχέεται με το κάστρο Estella ,που βρίσκεται στον Αγιάννη του Άστρους και ταυτόχρονα το κάστρο του Παραλίου Άστρους, δεν αναφέρεται από κανέναν ιστορικό μελετητή με το όνομα Εστέλλα, αλλά πολλοί ιστορικοί μελετητές συμφωνούν είναι το κάστρο Astritzi, Astrici, Ostrici, Laprici . Υπάρχουν αρκετοί Ενετικοί χάρτες που αναφέρουν την χερσόνησο με το όνομα Στέλλα αλλά δεν υπάρχει χάρτης που αναφέρει την χερσόνησο η το κάστρο Παραλίου Άστρους με το όνομα Εστέλλα. Αυτονόητα άλλο είναι το νησί Stella και άλλο το κάστρο Estella στον Αγιάννη.
«Κατά τα ανωτέρω ,έχουμε δύο διάφορα γεωγραφικά σημεία , το Άστρος και το Αστρίτσι» αναφέρει ο Ν.Φλούδας που συμφωνεί με το Ν.Βέη (Ν.Φλούδας Θυρεατικα Β. σελ 34,35,38).
ΟΝίκος Βέης(1883–1958) καθηγητής Πανεπιστημίου και Ακαδημαϊκός αναφέρει «έχομε κατ΄ επανάληψιν μνείας του Κυνουριακού αυτού πολίσματος» του Άστρους το 1256, 1320,1372,1374, 1407,1421 ,1435, 1463, 1467, 1471, 1481, υπάρχουν και άλλες.
«περί τον αιγιαλόν του άστρου εις το κάμπο της μαλεβής περί το χολοδομικόν’ και περί τον τόπον τον καλούμενον του αγίου νικολάου ,μοδίων εξακόσι (5) (γη) ‘ εν η εστί μονύδριον εις όνομα τιμώμενον αγίου του νικολάου και επικεκλιμένου φούσκα» Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου το 1320 (Νίκος Βέης ,Μνείαι του Άστρους ,σελ 94)
“Eγράφη δια χειρός εμού εν τω Άστρω» 1372 και 1374 (σελ 96) («έχομε δύο κώδικες γραφέντας εν Άστρει») (σελ 97)
«Προς τον αιγιαλόν είναι το Άστρος ,πόλις ποτέ, τα νύν έρημον» Μελέτιος,( σελ 101).Οι Αγιαννίτες αποκαλούσαν και αποκαλούν μέχρι σήμερα το Άστρος «Γιαλό» και τους Αστρεινούς «Γιαλίσιους».
Το 1516…« εν τω μνημείω τούτω λέγω,σημειούται toastri (= το Άστρος )και Οstrici(= Αστρίτσι) … “Οθεν εξ όλων των προμνημονευθέντων μαρτυρίων, και άλλων τινων μεγαγενεστέρων χρόνων , ελέγχεται ότιτο Αστρίτσι είναι διάφορον του Άστρους τοπογραφικόν σημείον»( Νίκος Βέης ,Μνείαι του Άστρους σελ 98)
Επίσης σε αναφορές του Stefano Magno to 1463,1467,1469 και άλλων για τα κάστρα του Μορέως το 1471 αναφέρονται δύο τοπογραφικά σημεία (κάστρα) Astro και Astrici , Astro και Astritzi.( Ν.Φλούδας Θυρεατικά Β. σελ 38). Οι παραπάνω αναφορές «Astro» είναι για το κάστρο Εστέλλα στον Αγιάννη ,στην τοποθεσία Ξεροκάμπι, όπως αναφέρουν πειστικά ο Ν.Βέης και πολλοί άλλοι ιστορικοί και οι αναφορές “Astrici και Astritzi“είναι για το κάστρο Παραλίου Άστρους.
«Το 1471 αναγράφεται εις τας κτήσεις της Ενετίας το καλούμενον Άστρο (Astro)(Μπαρ,τ,Β.454, Ν.Φλούδας Θυρεατικα Β. σελ 30). Ενδιαφέρον είναι ο Δημήτριος Καρυτσιώτης στην διαθήκη του το 1819, 348 χρόνια αργότερα από το το 1471, επίσης στα λατινικά αναφέρει «Astro» . «Αφήνω εις την πατρίδα μας (χωρίον μας) το κτίριον του σχολείου και την περιουσίαν του Άστρους (Astro) ως είναι»
Στα αρχεία της Βενετίας του 15ουαιώνα το 1407, αναφέρεται το κάστρο «Astritzi».. «και κύριος αυτού Lampridios» , (Ν.Βέης Μνείαι του άστρους ,σελ 97).Ο κύριος του κάστρουήταν ο Αγιαννίτης Λαμπρίδης( Lampridios),και για το λόγο αυτό θεωρείται η αναφορά του 1407 είναι για το Κάστρο Παραλίου Άστρους .Το Κάστρο Παραλίου Άστρους πιθανά είναι το«Astritzi» των Ενετών,αλλά δεν συμφωνούν με αυτό όλοι οι ιστορικοί μελετητές. Από την παραπάνω αναφορά για τον Αγιαννίτη Λαμπρίδη κύριο του κάστρου , συμπεραίνουμε το«Astritzi», είναι το Κάστρο Παραλίου Άστρους.
Αναμφισβήτητα το “μεσογειακόν τοπογραφικόν σημείο” , που αναφέρεται σε πολλά κείμενα κα πολλούς χάρτες, Toast(r)ι (=Toasti), Toastri , Astro , είναι σίγουρα το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας.
Στους παραπάνω χάρτες και σε άλλους διακρίνονται στα ενδότερα ο οικισμός Toastri, που είναι το σημερινό Άστρος, το σημείο Laprici (Astrici) που είναι το Κάστρο Παραλίου Άστρους και το νησί Stella που είναι η χερσόνησος του Παραλίου Άστρους .
Εύκολα συμπεραίνουμετο σημερινό Άστροςαναφέρεται στους Ενετικούς χάρτες και κείμενα του μεσαίωνα Toast(r)ι, Toastri και Astro. Η χερσόνησος του Παραλίου Άστρους αναφέρεται στους Ενετικούς χάρτες εσφαλμένα σαννησί Stella ( δεν γνωρίζουμε αν αναφέρεται σε κείμενα Stella, ήταν νησί πριν το 5ο αιώνα π.χ.) και το κάστρο Παραλίου Άστρους αναφέρεται Astrissi, Αstritzi, Astrici, Ostrici, Laprici.Όλοι οι ιστορικοί μελετητές συμφωνούν το κάστρο Εστέλλα στο Ξεροκάμπι στον Αγιάννη αναφέρεται Estella και Astro.
Άστρος «Το κλεινόν Άστυ» , Περήφανο και Καμαρωτό, Χρυσήλιο και Ιστορικόν.
Το Άστρος ονομάστηκε από τους κατοίκους της περιοχής Άστυ ( Πόλη)σαν το διάκριση με τους γύρω μικρούς οικισμούς ..Άστυ (=πόλη ) ονομαζόταν η αρχαία πόλη Θυρέα ,το μητροπολιτικό κέντρο της περιοχής όπως αργότερα είναι το Άστρος ,και από τότε έμεινε το άστυ=πόλη στους κατοίκους. Οι Αστρεινοί αποκαλούν και σήμερα το οικισμό «Το Κλεινόν Άστυ». Από την Πόλη η το Άστυ προήλθε Toasti= Toast(r)ι, Toastri και το Astro και συμφωνούμε με την σοβαρά τεκμηριωμένη, λογική και έξυπνη άποψη το όνομα Άστρος προήλθε από το Άστυ=(Τoasti) Toast(r)ι , (Καραχάλιος, Ι. Κουσκουνάς ,Κ.Χασαπογιάννης ,Ι. Κακαβούλιας,Ν.Φλούδας Θυρεατικα Β. σελ24,25).
Με την ευκαιρία αναφέρομε η περιοχή “Άστρα”, είναι η ακάλυπτη από δένδρα τοποθεσία που βρίσκεται βόρεια του Παραλίου Άστρους μέχρι το Ατσίγγανο, περίπου 250 στρέμματα, και την τοποθεσίαν κατείχαν οι κάτοικοι του Αγίου Ιωάννη. Κατά την Αγιαννίτικη παράδοση το όνομα της τοποθεσίας “Άστρα”, έδωσαν οι Αγιαννίτες που τις νύκτες τα καλοκαίρια έβοσκαν τα μεγάλα ζώα τους στον κάμπο και από το γυμνό από δένδρα κάμπο, μακρυά από τις ελιές, έβλεπαν “την νύκτα τα άστρα του ουρανού” και έτσι η περιοχή ονομάσθηκε “Άστρα”.Είναι ενδεικτικό το 2009 στο κτήμα της περιοχής του Δ.Κοψιαύτη, που είναι Αγιαννίτικο όνομα , βρέθηκαν αρχαιολογικά στοιχεία της Ρωμαϊκής περιόδου. Το όνομα Άστρα δεν αναφέρεται σαν οικισμός Άστρα από ιστορικούς μελετητές ,γιατί δεν υπάρχουν ιστορικά στοιχεία για οικισμό , αλλά αναφέρεται σαν τοποθεσία.(Ν.Φλούδας Θυρεατικά Β. σελ 47).
Πιθανόν είναι το όνομα της περιοχής Άστρα να προήλθε από τον γειτονικό οικισμό Άστρος που υπήρχε στα ενδότερα για χιλιάδες χρόνια. Επίσης ο κάμπος της Θυρέας αποκαλείτο από τους Αγιαννίτες και Αστρεινούς Άστρος η κάμπος του Άστρους και πιθανόν το Άστρος έγινε Άστρα. Τον μεσαίωνα μέχρι το 1832 και νωρίτερα δεν υπήρχε οικισμός στη σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους και για το λόγο αυτό η περιοχή Άστρα νωρίτερα από το 1832 ανήκε αποκλειστικά στους Αγιαννίτες.Το Παράλιο Άστρος έκτισε ο Άκουρος και οι Αγιαννίτες από το 1832-1845 και το 1845 προσαρτήθηκε σαν καινούργιος οικισμός στο υπάρχοντα από το 1835 δήμο Θυρέας.
Βέβαια όλοι συμφωνούν και ο πρώτος επιστήμονας ιστορικός Θουκυδίδης , στην αρχαιότητα αναμφισβήτητα το όνομα της περιοχής ήτανΘυρεάτις Γη η Θυρέα και δεν υπάρχουν άλλες αναφορές με διαφορετικό όνομα.
Διακρίνονται στα ενδότερα της Θυρεάτικης Γης τα χώρια του Πάρνωνα Μελιγού και στο βάθος Αγιάννης του Άστρους. Ο Αγιάννης και η Μελιγού αναφέρονται από το Γεώργιο Φραντζή το 1435 και στους Τούρκικους καταλόγους το 1540.
Είναι έκδηλο ,όπως αναφέρουν πολλοί ιστορικοί μελετητές ,στην περιοχή μας οι κάτοικοι στην αρχαιότητα και αργότερα προτιμούσαν τα ενδότερα.
ΟΆγιος Ιωάννης (Αγιάννης)πριν το 1435, τους μεσαιωνικούς χρόνους τουλάχιστον για χίλια χρόνια περίπου 200 μ.χ. -1435 και αργότερα , ονομάζετο επίσηςΆστρος, (επάνω) Άστρος καιΑγιάννης του Άστρους.Ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός Ν.Βέης αναφέρει σχετικά. «Και όντως το Άστρος και κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές … ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρινών καλουμένηκαι (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους. ( Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους. σελ 99-100).Το όνομα Άγιος Ιωάννηςπιθανά το πήρε τον 9ο μ.χ. αιώνα όταν επί αυτοκράτορα Βασιλείου του Μακεδόνος (811-886) πολλά χωριά της περιοχής εκχριστανίστηκαν και ο αυτόκρατορας έδωσε τα ονόματα αγίων.
Η πόλη Θυρέα ήταν διμερής, γιατί επίσης υπήρχε και η άνω πόλη στη περιοχή του Ελληνικού η Τειχιό. Ο Θουκυδίδης αναφέρει την πόλη Θυρέα στα ενδότερα του κάμπου Θυρέας αλλά και την“άνω πόλις εν η ώκουν”. Συμπεραίνομε από την έμφαση του μεγάλου ιστορικού «εν η ώκουν»ότι οι κάτοικοι για τους λόγους τους πρωταρχικά κατοικούσαν στην άνω πόλη.Η «άνω πόλη» Θυρέα ήταν στο Ελληνικό η Τειχιό μεταξύ Άστρους και Αγιάννη.
Δεν είναι τυχαίο , και έκδηλα έχει σχέση με του Θυρεάτες, οι Αγιαννίτεςτο ίδιο συνέχισαν να κάνουν αργότερα για χιλιάδες χρόνια, τον χειμώνα κατέβαιναν για λίγους μήνες στο Άστρος , στο «Γιαλό», στα αρχοντικά ,στους «πυργους» και στα καλύβια τους για να μαζέψουν τις ελιές και την Άνοιξη έφευγαν από τον κάμπο για να αποφύγουν τον ελώδη πυρετό του «Γιαλού» και να μην τους «φάει ο κάμπος , και κατοικούσαν τον περισσότερο χρόνο στα βουνά του Αγιάννη του Άστρους, για το υγιεινό κλίμα του.
Από το Άστρος (Αγιάννη) ονομάστηκε το κάστρο Εστέλλα(=Άστρος) , «CastiellolaEstella» (Kάστρο του Άστρους), που έκτισε ο Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος το 1256 σε ένα απόκρημνο σαν πυραμίδα λόφο πάνω από την «πεδιάδα του Άστρους» ,στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη, προς ευκολωτέραν υποταγήν «επάνω εις τα όρη » suso en law montanyas των γειτόνων Τσακώνων (Σίταινα, Καστάνιτσα, Πραστό ),όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μoρέως. (Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους.σελ 93). “Προφανώς τοEstella τούτο είναι το Άστρος»(Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους. σελ 93 ).
Ο Αγιάννης ονομάζετο Άστρον, σύμφωνα με την παρακάτω επίσημη αναφορά του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου το 1320, που είναι σαφέστατη για την ονομασία της τοποθεσίας και ταυτόχρονα διασταυρώνεται με το γειτονικό κάστρο Εστέλλα (=Άστρος) του Χρονικού του Μορέως. Την «δηλουμένην γη των εξακοσίων μοδίων. ήγουν, περί τον αιγιαλόντουάστρου εις τον κάμπον της μαλεβής», (Aδρόνικος Β’ Παλαιολόγος, Χρυσόβουλο (4) 1320 σελ.114) . Ο «κάμπος της μαλεβής» η «πεδιάδα του Άστρους» είναι το «Ξεροκάμπι» του Αγιάννη του Άστρους, που βρίσκεται κάτω από το κάστρο Εστέλλα (= Άστρος).
Ο Leake 500 χρόνια αργότερα το 1805 επιβεβαιώνει την αναφορά του 1256 του Χρονικού του Μορέως και την αναφορά του 1320 του Aδρόνικου Β’ Παλαιολόγου για « την πεδιάδα του Άστρους» στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη.(Leake Travels in Morea,σελ 492) .Το 1435 ο Γεώργιος Φραντζής αναφέρει το Άστρον και τον Άγιο Ιωάννη και επιβεβαιώνει η αναφορά του Πτολεμαίου 2ο μ.χ. αιώνα για το πόλισμα Άστρον είναι το σημερινό Άστρος .
Το 1435 ο Γεώργιος Φραντζής αναφέρει το Άστρον (το σημερινό Άστρος) και τον Άγιον Ιωάννη (Αγιάννης τουΆστρους).
Επίσης το Άστρον στην αναφορά του Φραντζή σίγουρα δεν είναι το Παράλιο Άστρος. Αν υπήρχε οικισμός το 1435 στο Παράλιο Άστρος ,κάτι θα υπήρχε και αργότερα έστω και ερείπια , αλλά δεν υπάρχουν τεκμήρια για οικισμό αυτή την μακρά χρονική περίοδο ,που ήταν μόνο το λιμάνι της περιοχής και το 1823 σύμφωνα με τον Leake «στη σκάλα (λιμάνι) υπάρχουν μια δεξαμενή, ένα χάνι, ένα πυργόσπιτο του (Τούρκου) φοροεισπράκτορα, και δύο τρεις μικρές αποθήκες» (σελ 482). Επίσης ο Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος, οικιστής του Παραλίου Άστρους αναφερει και επιβεβαιώνει ” το ακατοίκητο τούτο μέρος”.
Μερικοί μελετητές κόβουν περίεργα και παράξενα «εις τον κάμπον της μαλεβής» που περιγράφει ακριβέστατα την τοποθεσία και απλά αναφέρουν την ευρύτερη περιοχή «περί τον αιγιαλόν του άστρου»η εσφαλμένα αναφέρουν για διαφορετική τοποθεσία ,επειδή πιθανά δεν γνωρίζουν την τοποθεσία της γειτονικής μονής Μαλεβής η για τους λόγους τους. Η αναφορά είναι επίσημη,του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Aνδρόνικου Β’ Παλαιολόγου(1259-1332 μ.χ.),ήτανΒυζαντινός Αυτοκράτορας(1282-1328) , αλλά το κυριότερο είναι σαφέστατη για την τοποθεσία,«περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής», στο «Ξεροκάμπι» του Αγιάννη του Άστρους.
Καλό παράδειγμα , όπως στο περιεχόμενο «εις τον κάμπον της μαλεβής»περιγράφεται η ακριβής τοποθεσία, ολόκληρη η αναφορά του Φραντζή είναι σαφέστατη και πληρέστερη, δεν λέει Παράλιο Άστρος, έπρεπε να αναφέρει το Άστρος έστω με διαφορετικό όνομα , αναφέρει άλλους μικρότερους οικισμούς και τότε διαβάζοντας ολόκληρη την αναφορά φαίνεται αυταπόδεικτα «Άστρον» είναι σίγουρα το σημερινό Άστρος.Μονολεκτικά η αναφοράμε την επιλογή «το 1435 Άστρον του Φραντζή» περιέχει πολύ λιγότερα από ολόκληρη την αναφορά,που ερμηνεύεται, όπως μας συμφέρει.
Από,Θανάση Π. Κωστάκη: Σύντομη γραμματική της Τσακώνικης Διαλέκτου (BT),1951«Από το Φρατζή,έκδοση Βόννης σ.159…..Και κατά αρχάς του θέρους του ς@μγ (=1435)…. αί είσιν αι κάτω γεγραμμέναι χώραι και πόλεις και κώμαι, Άστρον,άγιος Πέτρος, Άγιος Ιωάννης, Πλαταμόνας (Σημερ.Πλάτανος),Μελίγον (σημερ. Μελιγού), Προάστειον (σημερ,Πραστός) ,Λεωνίδας (σημερ.Λεωνίδιον), Κυπαρισσία (σημερ.Κυπαρίσσι) ,Ρέοντας και Σίτανας (σημερ.Σίταινας)… Βλ.Σ.Λάμπρου,Μικταί Σελίδες , Αθήναι 1905 σ.416-419 και Φ.Κουκουλέ, Αθηνά 39 (1927) σ.122»
Το ίδιο η αναφορά του Κλαύδιου Πτολεμαίου «Άστρον» το 2ο αιώνα μ.χ , δεν περιγράφει την ακριβή τοποθεσία και ερμηνεύεται , επίσης όπως μας συμφέρει. Αλλά ολόκληρη η αναφορά είναι σαφέστερη και ακριβής, λέει από το Λεωνίδιο μέχρι το Ναύπλιο…Από , Το Άστρος της Θαλάσσης ,«Πρασιάνα γ λε_γ ΑργείαςΆστρον να λε δ Ινάχου ποτ.εκβολαί να λε γ η αρχή του ποταμού να λΝαυπλίαεπίνειον».
———————————-
Το Άστρος απέχει 170 χλμ από την Αθήνα ,βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας ,εκεί που ήταν η αρχαία πόλη Θυρέακαι αργότερα το πόλισμα Άστρον , νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες. Ο Αγιάννης απέχει 17 χλμ. από το Άστρος και το Παράλιο Άστρος απέχει 4 χλμ από το Άστρος.
Στο παραπάνω χάρτη διακρίνονται στα ενδότερααπό την αρχαιότητα το ιστορικόν Άργος και οι Μυκήνες, επίσης αργότερα στα ενδότερα βρίσκονται τοΆστρος και το Λεωνίδιο.Στα νεότερα χρόνια επίσης στα ενδότερα βρίσκονται ο γειτονικός Άγιος Ανδρέας,(από τον οικισμό Άγιο Ανδρέα ονομάστηκε το Λιμάνι του Άγιου Ανδρέα, βέβαια από τους οικισμούς ονομάζονται τα λιμάνια),Κορακοβούνι , Κούτρουφα, Μελιγού ,Βέρβενα και Δολιανά. Ο νεότερος οικισμός της περιοχής Παράλιο Άστρος προσαρτήθηκε στο Δήμο Θυρέας το 1845.
Είναι έκδηλο ,όπως αναφέρουν πολλοί ιστορικοί μελετητές ,στην περιοχή μας οι κάτοικοι στην αρχαιότητα και αργότερα προτιμούσαν τα ενδότερα.
Είναι γνωστό ότι όλοι οικισμοί της περιοχής μας είναι διμερείς ,όχι όμως του Παράλιο Άστρος,κάτι που γινόταν αδιάκοπα για συγκεκριμένους λόγους από την εποχή της πόλης Θυρέας, πριν 3,500 χρόνια περίπου. Οι παλιότεροι στην τοπική κοινωνία πιθανά θυμούνται η γνωρίζουν ότι στην περιοχή μας κάποτε πριν την επανάσταση του 1821 η και αργότερα , οι κάτοικοι αποκαλούσαν τους οικισμούς διαχείμανσης καλύβια, «Αγιαννίτικα καλύβια εις το Άστρος»,Πραστιώτικα καλύβια, Μελιγιώτικα καλύβια ,Κορακοβουνιώτικα Καλύβια, Δολιανίτικα καλύβια η Σπηλιές, Κουτροφιώτικα καλύβια..δεν έχω ακούσει Βερβενιώτικα καλύβια…..
Όλοι οι επτά παραπάνω οικισμοί της περιοχής μας είναι τεκμηριωμένα διμερείςαπό ιστορικά έγγραφα και ιστορικούς μελετητές, π.χ. Γ. Φραντζής , Ν.Βέης ,Τούρκικους φορολογικους καταλόγους κλπ, και το γνωρίζουν οι κάτοικοι της Θυρέας, εκτός από το νεότερο οικισμό της περιοχής Παράλιο Άστρος,γιατί απλά δεν υπήρχε οικισμόςγια χιλιάδες χρόνιαστην σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους πριν το 1832-1845, τότε κτίστηκε ο οικισμός και το 1845 προσαρτήθηκε στο Δήμο Θυρέας.
Το έκδηλο αυτό γεγονός ,που δεν επιδέχεται καμία αμφισβήτηση από κανένα σοβαρό ιστορικό μελετητή , ας το αγνοούν μερικοί άθελα η ηθελημένα , είναι μιά άλλη τρανή απόδειξη ,δεν υπήρχε οικισμόςγια χιλιάδες χρόνιαστην σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους πριν το 1832-1845 .
Πρόσθετα είναι ενδεικτικό και επιβεβαιώνεται, ότι δεν υπήρχε οικισμός στην σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρουςκαι το όνομα της τοποθεσίας , με τις πειστικές και αδιαφιλονίκητες αναφορές από τρεις πρώτους κατοίκους και οικιστές του Παραλίου Άστρους και την αναφορά του Leake. Απλά πριν το 1832 ,δεν υπήρχαν κάτοικοι στην τοποθεσία για να ονομάσουν οικισμούς, λιμάνια και περιοχές.
Πάνος Ζαφειρόπουλος η ΆκουροςΟικιστής του Παραλίου Άστρους, «ακατοίκητο τούτο μέρος»
Κωνσταντίνος Ζαφειρόπουλος, οικιστής του Παραλίου Άστρουςτο 1823«Την Σκάλαν του Άστρους» ,“Σκάλα Άστρους ” αναφέρεται από την Πελοποννησιακή Γερουσία το 1822.
Λογοθέτης«ολίγοιειςπαράλιο» και «ολίγοι οι κατοικήσαντεςειςπαράλιο»
Leake “Leaving the Scala of Astro= φεύγοντας από την Σκάλα του Άστρους ,Travels in the Morea (σελ 485 ). «στη σκάλα (=λιμάνι) υπάρχουν μια δεξαμενή, ένα χάνι, ένα πυργόσπιτο του (Τούρκου) φοροεισπράκτορα, και δύο τρεις μικρές αποθήκες» (Travels in the Morea σελ 482) , όπως το ίδιο αναφέρουν και άλλοι ιστορικοί μελετητές
Το 1540 ο Αγιάννης αναφέρεται στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγουςμε πολλά άλλα χωριά της περιοχής, αλλά δεν αναφέρονται το Άστρος και το Παράλιο Άστρος
«Και όντως το Άστρος και κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές … ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρινών καλουμένηκαι (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους, έπειτα δε κατέστη και αυτοτελές χωρίον ,ότε μετά την Άλωσιν της Βασιλευούσης …Και ακριβώς επί μεμονωμένου βουνού άνωθεν του Αγίου Ιωάννου (=Επάνω Άστρους) κείται … το Κάστρο τη Ωριάς …Κατά την εμήν γνώμην μετά τας ανωτέρω εξηγήσεις πιθανώτατα δυνάμεθα να ταυτίσωμεν το Κάστρο της Ωριάς του Πάρνωνος προς το Estella =Άστρος.( Νίκο Α. Βέη , Μνείαιτου Άστρους. σελ 99-100)
Το ιστορικό Άστρος και ο Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης) είναι μία κοινότητα και το κυριότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν για πολλούς αιώνες και έχουν μέχρι σήμερα σπίτια στον Άστρος και στον Αγιάννη του Άστρους.
Το Άστρος και το Παράλιο Άστρος δεν αναφέρονται για εκατοντάδες χρόνια στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγους , αλλά αναφέρονται τα άλλα μεγάλα ιστορικά χωριά. Ο λόγος που το Άστρος δεν αναφέρεται στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγους είναι ότι αναφερόταν ο Αγιάννης ,που ήταν το μητροπολιτικό κέντρο της Θυρέας για εκατοντάδες χρόνια και ο Αγιάννης ήταν μία κοινότητα με το Άστρος, οι κάτοικοι ήταν βασικά ίδιοι,και ο Αγιάννης αναφερόταν επίσης σαν Άστρος και Αγιάννης του Άστρους.
Το Παράλιο Άστροςδεν αναφέρεταιγια εκατοντάδες χρόνια στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγους,γιατί απλά δεν υπήρχε οικισμός στη σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους ,οι Τούρκοι γνώριζαν πολύ καλά τους κατοίκους της περιοχής, όμως είχαν “ένα πυργόσπιτο του (Τούρκου) φοροεισπράκτορα,και δύο τρεις μικρές αποθήκες» (Travels in the Morea σελ 482)
ΟιΤούρκοιφορολογούσαντουςκατοίκους,δεν υπήρχε τότε ΕΝΦΙΑ. Πολλοί ιστορικοί μελετητές αναφέρουν από την αρχαιότητα οι κάτοικοι στην περιοχή προτιμούσαν τα ενδότερα (Ν.Βέης και άλλοι νεότεροι ) και για χιλιάδες χρόνια δεν υπήρχε οικισμός στη σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους , που πριν το 1845 η ονομασία της τοποθεσίας ήταν Σκάλα η Σκάλα του Άστρος ,ήταν το λιμάνι της περιοχής και ήταν ”ακατοίκητος”τόπος για χιλιάδες χρόνια σύμφωνα με αναφορά του Άκουρου , οικιστή του Παραλίου Άστρους .Δεν υπήρχε οικισμός στο Παράλιο Άστρος το 1540και το Παράλιο Άστρος χτίστηκε από το Άγιαννίτη στρατηγό Άκουρο από το 1832-1845 και για πρώτη φορά ο νεότερος οικισμός της περιοχής το 1845 προσαρτήθηκε στο Δήμο Θυρέας.
Από, Venetians and Ottomans in SouthEast Peloponnese (15th*18th century)Dr, Evangelia Balta Director of Studies (Institute for Neohellenic Research/National Hellenic Research Foundation).
Είναι έκδηλο από τις παραπάνω πολλές πειστικές αναφορές και τα ιστορικά στοιχεία ,όπως αναφέρουν πολλοί ιστορικοί μελετητές , στην περιοχή μας οι κάτοικοι από την αρχαιότητα και αργότερα προτιμούσαν τα ενδότερα και δεν υπήρχε οικισμόςγια χιλιάδες χρόνιαστην σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους πριν το 1832-1845
Από το 1756 ,ο Δημήτριος Καρυτσιώτης θυμότανε από την Καρύτσα του Αγιάννη «την πατρίδα μας (χωρίον μας) … του Άστρους (Astro)»
«Δημήτριος Καρυτσιώτης, “Παραιτώ της πατρίδος μου το κτίριον της Σχολής και το υποτακτικόν( Αγροκήπιο) του Άστρους με όλα τα συμπεριλαμβανόμενα εις το κοντράτο (συμβόλαιο) καμωμένου παρ εμού.Μάϊος 1819 Δ.Καρυτσιώτης
Δημήτριος Καρυτσιώτης, 27η Φεβρουαρίου 1819 , παράγραφο #5 της διαθήκης του «5) Αφήνω εις την πατρίδα μας (χωρίον μας) το κτίριον του σχολείου και την περιουσίαν του Άστρους (Astro) ως είναι»( Φλουδας ,Θυρεατικα Β’ σελ 312) .
Σχολή Καρυτσιώτη το 1798 στον Αγιάννη και το 1805 στο Άστρος. Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης (1741-1819) γεννήθηκε στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) και κατά την Αγιαννίτικη παράδοση, έφυγε “με το ένα τσαρούχι”.Το 1798 έκτισε την μεγαλοπρεπή και “καλλιμάρμαρο” Σχολή Καρυτσιώτη στον λόφο Κουτρί στον Αγιάννη και το 1805 έκτισε στο Άστρος το παράρτημα της Σχολής του Αγίου Ιωάννη.
Στο Άστρος σώζονται μέχρι σήμερα πολλά αρχοντικα και οι “πύργοι” των προκρίτων του Αγιαννη ,που κτίστηκαν πριν το 1805 όπως του Καρυτσιώτη, Πάνου Σαρηγιάννη,Ματθαίου,Παπαπέτρου, Διγενή,της κυρά -Μάρως συζύγου του Κ.Ζαφειρόπουλου, πύργος του Τσιράχη και πύργος του Λογοθέτη,Πέρρου,Πάσχου,ο πύργος της Μαριέττας,Κοράλλη,πύργος του Ζαχαριά, Κομηνέϊκος πύργος ,Γ.Σαρηγιάννη,και πολλά άλλα.Το Άστρος ελέγετο από τους Αγιαννίτες και “Γιαλός” και οι κάτοικοι “Γιαλίσιοι” , γιατί ήταν στην παραλία του κάμπου της Θυρέας και αυτοί ήταν στα βουνά του Αγιάννη.(Απο την Θυρεάτις Γη,Ι.Κακαβούλιας, Ι.Κουσκουνάς,Κ.Χασαπογιάννης).
Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης (1741-1819) γεννήθηκε στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) και κατά την Αγιαννίτικη παράδοση, έφυγε “με το ένα τσαρούχι”.Το 1798 έχτισε στον λόφο Κουτρί στον Αγιάννη την μεγαλοπρεπή και “καλλιμάρμαρο” Σχολή Καρυτσιώτη και το 1805 έχτισε στο Άστρος το παράρτημα της Σχολής του Αγίου Ιωάννη.
Το 1821 έγινε το Κολοκοτρωνέϊκο τραπέζι στο Άστρος Κυνουρίας
Ο Δημήτριος Υψηλάντης το 1821 πέρασε από το λιμάνι της περιοχής τη Σκάλα η Σκάλα του Άστρους, τότε δεν υπήρχε οικισμός στην τοποθεσία που βρίσκεται σήμερα το σημερινό Παράλιο Άστρος . Το Παράλιο Άστρος έκτισεαπό το 1832-1845 ο Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος και το 1845 ο νεότερος οικισμός τησ περιοχής προσαρτήθηκε στο δήμο Θυρέας.
Ο Δημήτριο Υψηλάντης ήρθε στο Άστρος για συγκεκριμένο σκοπό, να συναντήσει τους ανθρώπους της περιοχήςκαι τον Πάνο Σαρηγιάννη που τον φιλόξενησε αρχικά στο σπίτι τους στο Άστρος, δίπλα στο αργοκήπιο του Καρυτσιώτη και την ίδια ημέρα της άφιξης στο σπίτι του στο Σουληνάρι του Άγιαννη.
Στο αγροκήπιο Καρυτσιώτη στο Άστρος έγινε συνάντηση και γεύμα με τους στρατιωτικούς και τους προκρίτους τησ περιοχής , για να τους διαβάσει το έγγραφο του αδελφού του Αλέξανδρου Υψηλάντη που τον διώριζε «πληρεξούσιο του Γενικού Επιτρόπου της Αρχής». Η Αστρεινή παράδοση, φέρει τον Κολοκοτρώνη να παραθέτει γεύμα το 1821 αγροκήπιο Καρυτσιώτη στο Άστρος στο Δημήτριο Υψηλάντη, το γνωστό ως Κολοκοτρωνέικο τραπέζι, γίδα ψητή στρωμένη σε φύλλα, ασκί με ρετσινόκρασο και ψωμί.
Ο Άκουρος πριν το 1821 ανέφερε «εις την πατρίδα μας το Άστρος» και «εις την πατρίδα μου τον Άγιον Ιωάννην» τότε δεν υπήρχε οικισμός στο Παράλιο Άστρος (προσαρτήθηκε στο Δήμο Θυρέας το 1845)
Πάνος Ζαφειρόπουλος, «Ηλεκτρισθέντες, έγραφεν, υπέρ της ελευθερίας της πατρίδος ,τα πάντα χαίρειν και ειδόντες,μετέβημεν άπαντες εις την πατρίδα μας το Άστρος» ( Ιστ. και Εθνολ. Εταιρ.Κώδικας 316, Φλούδας, Θυρεατικά Β σελ 50).
Πάνος Ζαφειρόπουλος «διαμένων εις την πατρίδα μου τον Άγιον Ιωάννην έλαβον και το ακόλουθον έγγραφον» (Φλούδας, Θυρεατικά Β , σελ 51).
Πάνος Ζαφειρόπουλος « επήλθεν το έτος 1823 και κατά Φεβρουάριον εσυστήθη η Εθνική συνέλευσις εις Άστρος κατά την ακόλουθον διαταγή του Εκτελεστικού ..έκαστος δύναται να εννοήσει τι υπέφερον οι κάτοικοι του Άστρους»(Φλούδας Θυρεατικά Β )
Τα πρακτικά της πρώτης ημέρας της Συνέλευσης , την ΚΘ Μαρτίου 1823, χωρίς να υπάρχει προηγούμενο έγγραφο και απόφαση, επιβεβαιώνουν επίσημα και θεσμικά τό πολύ νωρίτερα υπάρχον όνομα του οικισμού Άστρος , “ΣΥΓΡΟΤΗΘΕΙΣΗΣ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ ΤΗΝ ΚΘ’ ΜΑΡΤΙΟΥ” , με κεφαλαία γράμματα για κάθε ενδεχόμενο…
ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΗΣ Β ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΉΝΩΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ , ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΕΙΣΗΣ ΕΝ’ ΑΣΤΡΕΙ ΤΗΝ ΚΘ’ΜΑΡΤΊΟΥ ΑΩΚΓ’ ΚΑΙ Γ’ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ
Την ΚΘ’Μαρτίου Συγκροτηθείσα πρώτη προκαταρτική συνέλευσις εσυμφώνησεν και υπέγραψεν το έγγραφον λαμβανόμενον.
α’. Περί αποδοχής του Οργανικού Νόμου της Επιδαύρου,καθ’ όλας τα θεμελιώδεις αυτού αρχάς .
β’.Περί αρχηστρατηγίας καί Ναυαρχίας
γ’. Περί νόμων Πολεμικών
δ’. Περί Μινιστερίου του Πολέμου και του Ναυτικού……………………
Δεν έγινε η εθνοσυνέλευση για να ονομάσει τον οικισμό Άστρος,την πρώτη ημέρα της Εθνοσυνέλευσης , “Εν Άστρει τη 29 Μαρτίου 1823 και γ’ της ανεξαρτησίας”, ο Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος.,Κωνσταντίνος Ζαφειρόπουλος , Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, Θ.Νέγρης,Ι.Ορλάνδος και άλλοι εκατό πληρεξούσιοι βρήκαν εκεί το ιστορικό Άστρος στο Αγροκήπιο του Καρυτσιώτη, όπως αναφέρει ο Κολοκοτρώνης “εις το Άστρος ….εις ένα περιβόλι όπου έκαναν την συνέλευσιν ». φυσικά ήξεραν το όνομα Άστρος και ήξεραν τι υπόγραφαν, δεν σκέπτηκαν ποτέ και δεν ήταν αναγκαίο να αποφασίσουν για το όνομα του οιικισμού, είχαν άλλες προτεραιότητες και τους Τούρκους κατακτητές.Υπάρχουν πολλά άλλα έγγραφα τις πρώτες ημέρες της Συνέλευσης την 29η Μαρτίου 1823, , μόλις άρχισε η Συνέλευση, με την αναφορά “Έν Άστρει“.Το Άστρος αναμφισβήτητα το βρήκαν εκεί οι πληρεξούσιοι, υπήρχε χιλιάδες χρόνια νωρίτερα.
O Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, πρόεδρος του Εκελεστικού (δηλ.Πρωθυπουργός ) , τέσσερις ημέρες μετά την Εθνοσυνέλευση στο Άστρος σε επιστολή στις 22 Απριλίου 1823 , ένα από τα τελευταία έγγραφα που υπογράφει ως πρόεδρος του Εκτελεστικού ανακοινώνει με “ευχάριστο καθήκον ” στους ισχυρούς της εποχής , με ευφυέστατο τρόπο ,” με τους καλύτερους οιωνούς” ,σκόπιμα θετικά και πολύ υπεραισιόδοξα περιγράφει την Εθνοσυνέλευση “στο Άστρος”. Σαν ηγέτης ,πρώτος, μπροστά έδειχνε το δρόμο, πού έπρεπε όλοι να γνωρίζουν το μεγάλο γεγονός,υπήρχε «η απελευθερωμένη Ελλάδα», «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
Το 1823 «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
“Καιρός είναι λοιπόν να διαλυθεί σήμερον η Συνέλευσις αύτη, ευχόμενη προς θεόν τον ζώντα τύχην αγαθήν χάριν του Έθνους των Ελλήνων.
Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καριτζιώτου την 18ην Απριλίου του χιλιοστού οκτακοσιοστού εικοστού τρίτου και τρίτου της των Ελλήνων ανεξαρτησίας»
Διονύσιος Κόκκινος Ιστορία Ελληνικής Επανάστασης (τόμος 3ος Σελίδες 475-476)
Το 1823 το Άστρος το βρήκαν εκεί οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης , υπήρχε αναμφισβήτητα πολλούς αιώνες πριν το 1823 , «Εν Άστρει τη 29 Μαρτίου 1823 και γ’ της Ανεξαρτησίας »,
Τα πρακτικά της πρώτης ημέρας της Συνέλευσης , την ΚΘ Μαρτίου 1823, χωρίς να υπάρχει προηγούμενο έγγραφο και απόφαση, επιβεβαιώνουν επίσημα και θεσμικά τό πολύ νωρίτερα υπάρχον όνομα του οικισμού Άστρος , “ΣΥΓΡΟΤΗΘΕΙΣΗΣ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ ΤΗΝ ΚΘ’ ΜΑΡΤΙΟΥ” , με κεφαλαία γράμματα για κάθε ενδεχόμενο…
ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΗΣ Β ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΉΝΩΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ , ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΕΙΣΗΣ ΕΝ’ ΑΣΤΡΕΙ ΤΗΝ ΚΘ’ΜΑΡΤΊΟΥ ΑΩΚΓ’ ΚΑΙ Γ’ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ.
Το Σύνταγμα του Άστρους του 1823 (αποκαλούμενο θεσμικά από την Εθνοσυνέλευση «Νόμος της Επιδαύρου», για να δείξουν συνέχεια και την σοβαρότητα του αγώνα στους Ευρωπαίους ) ,εξαιρετικά προοδευτικό ,πρωτοποριακό,για την εποχή του , περιείχε φιλελεύθερες και δημοκρατικές διατάξεις, που διασφάλιζαν τα ατομικά δικαιώματα του πολίτη και περικλείονται σε ολα τα μετέπειτα συντάγματα. Είναι ουσιαστικά δημοκρατικό , φιλελεύθερο και αντιπροσωπευτικό , πολύ σημαντικό στην συνταγματική ιστορία μας. Αν και η εθνοσυνέλευση ήταν αναθεωρητική , με τις πολλές ουσιαστικές θεμελιώδεις διατάξεις κατέληξε σαν μια συντακτική συνέλευση , εφάμιλλη του πρώτου συντάγματος της Επιδαύρου και εφαρμόστηκε για τέσσερα χρόνια, περισσότερο χρόνο από τα άλλα επαναστατικά συντάγματα της Επιδαύρου και της Τροιζήνας και οριστικά επανήλθε το 1975.
Tο Έθνος απέκτησε οριστικό Σύνταγμα, που με απόφαση της συνέλευσης ήταν “ο ανώτερος νόμος και υπηρίσχυε των νόμων του βουλευτικού. Με απόφαση της συνέλευσης, την καταλυτική παρέμβαση του Κολοκοτρώνη, την οργή του λαού και του στρατού, απετράπει η εκποίηση των εθνικών γαιών – κτημάτων, που άφηναν πίσω τους οι Τούρκοι άρχοντες, που επεδίωκαν και ήθελαν οι κοτζαμπάσηδες της συνέλευσης. Το αναθεωρημένο Σύνταγμα, εξαιρετικά προοδευτικό και πρωτοποριακό για την εποχή του, περιείχε φιλελεύθερες και δημοκρατικές διατάξεις, που διασφάλιζαν τα ατομικά δικαιώματα του πολίτη. Θεσμοθετήθηκε η Δημόσια εκπαίδευση, λύθηκαν ζητήματα θρησκευτικής ελευθερίας, καθιερώθηκε η αρχή της ελευθεροτυπίας κ.α. Καταρτίστηκε και ο Ποινικός Κώδικας, βάσει του Βυζαντινού Δικαίου, για την προστασία του πολίτη από την ασυδοσία των αρχών.
Πριν διακόσια χρόνια το Ελληνικό κράτος το 1823 στην «Συνέλευση του Άστρους»επίσημα χρησιμοποίησε και επιβεβαίωσε τό όνομα Άστρος, που αναμφισβήτητα υπήρχε χιλιάδες χρόνια νωρίτερα ,πολλές φορές με την αναφορά «Εν Άστρει» σε όλα τα έγγραφα , την Διακύρηξη, το Νόμο της Επιδαύρου (« Σύνταγμα του Άστρους») , τα πρακτικά, ψηφίσματα και αποφάσεις, για τον οικισμό που συνήλθε η «Συνέλευση του Άστρους» και ψηφίστηκε το «Σύνταγμα του Άστρους»,επιβεβαιώνοντας την μακρόχρονηιστορία του ιστορικού Άστρους. Όπως το ίδιο έκαναν με τα «Εν Άστρει» έγγραφα τους το Βουλευτικό, Εκτελεστικό και τα μινιστέρια (υπουργεία) Πολέμου, Θρησκείας, Δικαίου και Ναυτικών.
Το 1835 συστάθηκε ο Δήμος Θυρέας, με έδρα τον οικισμό Άγιος Ιωάννης. ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 Ο οικισμός Άστρος ορίζεται χειμερινή έδρα του δήμου
Με την πρώτη διοικητική διαίρεση του ελληνικού κράτους το 1835, συστάθηκε ο ΔήμοςΘυρέας, με διάταγμα της 9ης (21ης) Νοεμβρίου 1834 / 12ης Μαΐου 1835, σύμφωνα με το οποίο συστάθηκαν οι πρώτοι δήμοι της Αρκαδίας και της Κυνουρίας.Αμέσως μετά την απελευθέρωση από 400 χρόνων σκλαβιάς, οι Θυρεάτες πρόγονοι μας πριν διακόσια χρόνια το 1835 ήξεραν καλά και εθυμούντο την ιστορία μαςαυτονόητα ονόμασαν το Δήμο Θυρέας από την αρχαία πόλη της Θυρέας , που βρισκόταν στην περιοχή του Άστρους, στο κάμπο της Θυρέας.
ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835 .
Σύσταση του δήμου με έδρα τον οικισμό Άγιος Ιωάννης.
Το 1845 ο δήμος περιλαμβάνει τα χωριά Άγιος Ιωάννης, Άστρος , Μελιγού , Πλάτανος και Παράλιον Άστρος.
ΦΕΚ 50Α – 25/07/1879
Ο οικισμός Τρεστενά (Χάραδρος) προσαρτάται στο δήμο Θυρέας
ΦΕΚ 59Β – 17/06/1897
Ο οικισμός Ξηροπήγαδον προσαρτάται στο δήμο Θυρέας
ΦΕΚ 252Α – 24/08/1912. Ο δήμος (Θυρέας) καταργείται
ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 Το 1841 , Δήμος “Θυρέας” , “Τα συνιστώντα τον νέο δήμον χωρία”, “Άγιος Ιωάννης, Άστρος , Μελιγού ,Πλάτανος“, ”Πρωτεύουσα αυτού” , “ Άγιος Ιωάννης το θέρος τον δεν χειμώνα το Άστρος”
Τα δύο παραπάνω ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 και ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845περιέχουν σαφέστατα την ιστορικήν αλήθεια για το Άστρος το 1841 και το Παράλιο Άστρος το 1845 , τα λένε όλα διαυγέστατα και σαφέστατα, αρκεί να μπορούμε σε απλά Ελληνικά να διαβάσουμε προσεκτικά και να καταλάβουμε το περιεχόμενο τους
Η αναφορά του ΦΕΚ 1841 είναι σαφέστατη και αυτή είναι η τεκμηριωμενη ιστορική αλήθεια, το ιστορικό Άστρος Κυνουρίας το 1841ήταν η χειμερινή έδρα του δήμου Θυρέας ,τα σχόλια είναι περιττά,τελεία και πάβλα.
Το Ελληνικό κράτος πριν διακόσια χρόνια ,το 1823 και 1841, με βάση τα υπάρχοντα τεκμηριωμένα ιστορικά στοιχεία της εποχής, με την απαιτούμενη σοβαρότητα θεσμικά , αναγκαστικά, δικαιολογημένα και επίσημα χρησιμοποίησε και επιβεβαίωσε τό πολύ νωρίτερα υπάρχον όνομα του οικισμούΆστρος , πολλές φορές και επίσης με την αναφορά «Εν Άστρει» σε όλα τα έγγραφα , την Διακύρηξη, το Νόμο της Επιδαύρου (« Σύνταγμα του Άστρους») , τα πρακτικά,ψηφίσματα και αποφάσεις,για τον οικισμό που συνήλθε η «Συνέλευση του Άστρους» και ψηφίστηκε το «Σύνταγμα του Άστρους », επιβεβαιώνοντας την μακρόχρονη ιστορία του ιστορικού Άστρους.Όπως το ίδιο έκαναν με τα έγγραφα τους το Βουλευτικό, Εκτελεστικό και τα μινιστέρια (υπουργεία) Πολέμου, Θρησκείας, Δικαίου και Ναυτικών.
Η Βουλή των Ελλήνων ,πριν διακόσια χρόνια, το 1844 αναφέρει «και ο τόπος ούτος εψηφίσθη και παρ’ αυτής Άστρος»..Το Ελληνικό κράτος συνεχίζει να αποκαλεί τον οικισμό Άστρος, αδιάκοπα μέχρι σήμερα.
Το ιστορικόν Άστρος είναι συνέχεια της αρχαίας πόλης Θυρέας και η πόλη Θυρέα και αργότερα το πόλισμα Άστρον ήταν στην σημερινή τοποθεσία του Άστρους. Το 1823 το Άστρος το βρήκαν εκεί οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης , υπήρχε αναμφισβήτητα πολλούς αιώνες πριν το 1823, η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη» και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
Το Άστρος είναι κωμόπολη και έδρα του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας, της επαρχίας Κυνουρίας του νομού Αρκαδίας. Βρίσκεται σε εύφορη κι εκτεταμένη πεδιάδα που έχει σημαντική στρατηγική θέση. Οι κάτοικοί του ασχολούνται με τη γεωργία, την ελαιοκομία, την αμπελουργία και την κτηνοτροφία, αν και τα τελευταία χρόνια ο τουρισμός συγκεντρώνει την μερίδα του λέοντος στην απασχόληση των κατοίκων του. Το Άστρος είναι χτισμένο σε υψόμετρο 75 μ. στο κέντρο του κάμπου της Θυρέας, νοτιοανατολικά της Τρίπολης (40 χλμ) και νοτιοδυτικά του Ναυπλίου (33 χλμ). Στο Άστρος προσαρτώνται, ο Άγιος Ιωάννης, ο Άγιος Στέφανος, η Βάρβογλη, η Ιερά Μονή Λουκούς και τα Χαντάκια. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 η Κοινότητα Άστρους είχε 2.408 κατοίκους.
Την τελευταίαν συνεδρίαν της εθνοσυνέλευσης την 18η Απριλίου 1823 « Ανεγνώσθη αναφορά κατοίκων Άστρους..» (Αρχεία Ελληνικής Παλιγγενεσίας τ.Α’, σελ 65) (Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 162).Οι Αστρεινοί, κάτοικοι του Άστρους, υπήρχαν και προσέφεραν πολλά στο έθνος το 1823, και ονόμασαν τον οικισμό Άστρος. Χωρίς κατοίκους δεν υπάρχουν ονόματα οικισμών, λιμανιών και περιοχών.
Οι κάτοικοι είναι τα κράτη , μας λέει ο πρώτος επιστήμονας ιστορικός Θουκυδίδης, οι Αθηναίοι, Κορίνθιοι, Αργείοι, Λακεδαίμονες… Κυνουριείς ,Θυρεάτες,Αστρεινοί,Αγιαννίτες και ονομάζουν οικισμούς ,λιμάνια και περιοχές..…..Αθήνα, Κόρινθος, Άργος, Σπάρτη, Θυρέα, Άστρος…..Από το οικισμό Άστρος προήλθαν τα ονόματα Αγιάννης του Άστρους, περιοχή Άστρους, κάμπος του Άστρους, κόλπος Άστρους, “Αγιαννίτικα καλύβια εις το Άστρος” , χερσόνησο του Άστρους ,Σκάλα του Άστρους. Όπως συμβαίνει παντού , από το γειτονικό οικισμό Άγιος Ανδρέας προήλθε το Λιμάνι του Άγιου Ανδρέα και όπως αναφέρουν πολλοί ιστορικοί μελετητές από την αρχαία πόλη Θυρέαπροήλθε η περιοχή Θυρεάτις Γη ( και η περιοχή Θυρέα). «Οι κάτοικοι είναι τα κράτη».
O Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, πρόεδρος του Εκελεστικού (δηλ.Πρωθυπουργός ) , τέσσερις ημέρες μετά την Εθνοσυνέλευση στο Άστρος σε επιστολή στις 22 Απριλίου 1823 , ένα από τα τελευταία έγγραφα που υπογράφει ως πρόεδρος του Εκτελεστικού ανακοινώνει με “ευχάριστο καθήκον ” στους ισχυρούς της εποχής , με ευφυέστατο τρόπο ,” με τους καλύτερους οιωνούς” ,σκόπιμα θετικά και πολύ υπεραισιόδοξα περιγράφει την Εθνοσυνέλευση “στο Άστρος”. Σαν ηγέτης ,πρώτος, μπροστά έδειχνε το δρόμο, πού έπρεπε όλοι να γνωρίζουν το μεγάλο γεγονός,υπήρχε «η απελευθερωμένη Ελλάδα», «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος»(Αριστείδης Ν. Χατζής σελ 121).
Το Ελληνικό κράτος πριν διακόσια χρόνια ,το 1823 και 1841, με βάση τα υπάρχοντα τεκμηριωμένα ιστορικά στοιχεία της εποχής, με την απαιτούμενη σοβαρότητα θεσμικά , αναγκαστικά, δικαιολογημένα και επίσημα χρησιμοποίησε και επιβεβαίωσε τό πολύ νωρίτερα υπάρχον όνομα του οικισμούΆστρος , πολλές φορές και επίσης με την αναφορά «Εν Άστρει» σε όλα τα έγγραφα , την Διακύρηξη, το Νόμο της Επιδαύρου (« Σύνταγμα του Άστρους») , τα πρακτικά,ψηφίσματα και αποφάσεις,για τον οικισμό που συνήλθε η «Συνέλευση του Άστρους» και ψηφίστηκε το «Σύνταγμα του Άστρους», επιβεβαιώνοντας την μακρόχρονη ιστορία του ιστορικού Άστρους.Όπως το ίδιο έκαναν με τα έγγραφα τους το Βουλευτικό, Εκτελεστικό και τα μινιστέρια (υπουργεία) Πολέμου, Θρησκείας, Δικαίου και Ναυτικών.Η Βουλή των Ελλήνων ,πριν διακόσια χρόνια, το 1844 αναφέρει «και ο τόπος ούτος εψηφίσθη και παρ’ αυτής Άστρος»..Το Ελληνικό κράτος συνεχίζει να αποκαλεί τον οικισμό Άστρος,αδιάκοπα μέχρι σήμερα. Αυτή είναι η αναμφισβήτητη ιστορική αλήθεια.
Το Ελληνικό κράτος πριν διακόσια χρόνια το 1845 ονόμασε τον γειτονικό οικισμό Παράλιο Άστρος, απέχει από το Άστρος 4χλμ., και συνεχίζει να αποκαλεί τον οικισμό Παράλιο Άστρος, αδιάκοπα μέχρι σήμερα .Παράλιον Άστρος Κυνουρίας, ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 .Ο οικισμός προσαρτάται στο δήμο Θυρέας.
Τα Πρακτικά της Συνέλευσης την πρώτη ημέρα, την ΚΘ Μαρτίου 1823, χωρίς να υπάρχει προηγούμενο έγγραφο και απόφαση, επιβεβαιώνουν επίσημα και θεσμικά τό χιλιάδες χρόνια νωρίτερα υπάρχον όνομα του οικισμού Άστρος ,“ΣΥΓΡΟΤΗΘΕΙΣΗΣ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ ΤΗΝ ΚΘ’ ΜΑΡΤΙΟΥ” , με κεφαλαία γράμματα για κάθε ενδεχόμενο..
ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΗΣ Β’ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΕΙΣΗΣ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ ΤΗΝ ΚΘ’ ΜΑΡΤΙΟΥ, ΑΩΚΓ ΚΑΙ Γ’ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ (Πρακτικά της Β’ Εθνικής των Ελλήνων Συνελεύσεως, Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, τόμος 3, σελ 63)
«Εν Άστρει τη 29 Μαρτίου 1823 και γ’ της Ανεξαρτησίας », το Άστρος το βρήκαν εκεί οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης.
Χιλιάδες έγγραφα και αναφορές του Ελληνικού κράτους από το 1823 μέχρι σήμερα , αγωνιστών του 1821 και ιστορικών μελετητών αναφέρουν τον οικισμό με το νόμιμο όνομα Άστρος και η Εθνοσυνέλευση έγινε στο Άστρος. Τα πρακτικά της Βουλής των Ελλήνων το 1844 με σαφήνεια και διαύγεια τα λένε όλα, για το Άστρος την πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας και το Παράλιο Άστρος. Δείτε στο σύνδεσμο περιέχει πολλές τεκμηριωμένες αναφορές, βέβαια υπάρχουν και άλλες πολλές . ( 40 σελίδες αναφορές στο βιβλίο του Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, Άστρος Το Χρυσήλιον και Ιστορικόν. τόμος Β’, Αθήνα 1982)
Πριν διακόσια χρόνια τα πρακτικά της Βουλής των Ελλήνων κατά την πρώτην σύνοδον του 1844, επιβεβαιώνουν τελεσίδικα και οριστικά , “και ο τόπος ούτος εψηφίσθη και παρ’ αυτής Άστρος“.
Πρακτικά των Συνεδριάσεων της Βουλής τω Ελλήνων κατά την πρώτην σύνοδον του 1844 τ.Γ , εν Αθήναις εκ του Βασιλικού τυπογραφείου, σ.1214 Συνεδρίασις ΡΜΖ’ της 16 Μαϊου , «α.διότι η εν Άστρει συνέλευσις συνεκροτήθη όπου ήδη ενηργήθη η εκλογή και ο τόπος ούτος εψηφίσθη και παρ’ αυτής Άστρος , το δε εις το Παράλιον λεγόμενον Άστρος δεν υπήρχε κατά την συγκρότησην της συνέλευσεως , ώστε το κανονίζον την πρωτεύουσα (Δήμου Θυρέας) Άστρος διάταγμα εννοεί βεβαίως τον τόπον όπου η συνέλευσις συνήλθεν….».(Φλούδας , Θυρεατικά Β , σελ 114).
823, Διακήρυξη της Β΄ των Ελλήνων Συνελεύσεως-«Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη»και «Ήδη δε μετά δεκαέξ μήνας Δευτέραν να συγκροτήση εν Άστρει συνέλευσιν» Διονύσιος Κόκκινος Ιστορία Ελληνικής Επανάστασης (τόμος 3ος Σελίδες 475-476)
Δημήτριος Καρυτσιώτης, 27η Φεβρουαρίου 1819 , παράγραφο #5 της διαθήκης του «5) Αφήνω εις την πατρίδα μας (χωρίον μας) το κτίριον του σχολείου και την περιουσίαν του Άστρους (Astro) ως είναι»( Φλουδας ,Θυρεατικα Β’ σελ 312) .
Δημήτριος Καρυτσιώτης,«Παραιτώ της πατρίδος μου το κτίριον της Σχολής και το υποτακτικόν( Αγροκήπιο) του Άστρους με όλα τα συμπεριλαμβανόμενα εις το κοντράτο (συμβόλαιο) καμωμένου παρ εμού.Μάϊος 1819 Δ.Καρυτσιώτης»
Πάνος Ζαφειρόπουλος « επήλθεν το έτος 1823 και κατά Φεβρουάριον εσυστήθη η Εθνική συνέλευσις εις Άστρος ..έκαστος δύναται να εννοήσει τι υπέφερον οι κάτοικοι του Άστρους»(Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 52)
Πάνος Ζαφειρόπουλος, «Ηλεκτρισθέντες, έγραφεν, υπέρ της ελευθερίας της πατρίδος ,τα πάντα χαίρειν και ειδόντες,μετέβημεν άπαντες εις την πατρίδα μας το Άστρος» ( Ιστ. και Εθνολ. Εταιρ.Κώδικας 316, Φλούδας, Θυρεατικά Β σελ 50)
Θεόδωρος Κολοκοτρώνης εις τα Απομνημονεύματα του αναφέρει , «Τέλος πάντων απεφασίσθη εις το Άστρος να γίνη η Συνέλευσις ..εσηκώθηκα και επήγα και εγώ εις το Άστρος ….εις ένα περιβόλι όπου έκαναν την συνέλευσιν .»(Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 53)
Ο Γ. Τερτσέτης αναφέρει «συνέτρωγαν ο Δημήτριος Υψηλάντης και ο Κολοκοτρώνης εις τους ίσκιους των δένδρων του Άστρους» (Διήγησις Συμβάντων της Ελληνικής φυλής σελ.287).
Γενναίος Κολοκοτρώνης « η κυβέρνησις διέταξεν να συνταχθή το Έθνος , να γίνη Εθνική Συνέλευσις, όπου άρχισαν να συνάζωνται οι πληρεξούσιοι οι μεν εις το Άστρος ,οι δε του Κολοκοτρώνη και Υψηλάντη εις Ναύπλιον. … απεφασίσθη να μεταβούν και οι εν Ναυπλίω εις το ¨Αστρος» Απομνημονεύματα σελ 88»(Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 165)
Ν.Σπηλιαδης, Απομνημονευματα σελ 502, «και όμως οι ολιγαρχικοί,οίτινες είχον καταλάβει τ’ Αγιαννίτικα λεγόμενα καλύβια εις το Άστρος, ητοιμάζοντο…»
Τα Πρακτικά της Συνέλευσης την πρώτη ημέρα, την ΚΘ Μαρτίου 1823, χωρίς να υπάρχει προηγούμενο έγγραφο και απόφαση, επιβεβαιώνουν επίσημα και θεσμικά τό χιλιάδες χρόνια νωρίτερα υπάρχον όνομα του οικισμού Άστρος ,“ΣΥΓΡΟΤΗΘΕΙΣΗΣ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ ΤΗΝ ΚΘ’ ΜΑΡΤΙΟΥ” , με κεφαλαία γράμματα για κάθε ενδεχόμενο..(Πρακτικά της Β’ Εθνικής των Ελλήνων Συνελεύσεως, Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, τόμος 3, σελ 63)
ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ ΗΤΟΙ ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΝ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ Β’ ΕΘΝΙΚΗΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΝ (Πρακτικά της Β’ Εθνικής των Ελλήνων Συνελεύσεως, Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, τόμος 3, σελ 87)
Όλα τα ψηφίσματα της Εθνοσυνέλευσης αναφέρουν “Εξεδόθη εν Άστρει“ και το Ψήφισμα Θ) «Εις την Ελληνικήν επικράτειαν ούτε πωλείται ούτε αγοράζεται άνθρωπος ….Εξεδόθη εν Άστρει Κατά μήνα μεσούντα τον Απρίλιον..»
Όλες οι αποφάσεις της Εθνοσυνέλευσης αναφέρουν “Εξεδόθη εν Άστρει“και “Αριθ.2830 . Περικλείεται έγγραφον του κ. Παναγιώτου Ζαφειρόπουλου και αναφορά του Μινίστρου του Πολέμου υπό αριθ. 73 …Το Εκτελεστικόν σώμα κρίνει εύλογον τον τακτικόν αναγνωρισμόν αυτού εις στρατηγίαν. Εν Άστρει την κδ’ Μαρτίου…”
Προβουλεύματα του Βουλευτικού 184-189,189-199 αναφέρουν τόπο συντάξεως «Εν Άστρει» (Αρχεία Ελληνικής Παλιγγενεσίας τ.Α’, σελ 63,136,137,138,139,140,143) (Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 151)
Προβουλεύματα του Εκτελεστικού 2815, 2840 ,2846, 2848, 2876, 2898,2893,2891,2894,2908,2910,2920,2912,2934, αναφέρουν τόπο συντάξεως «Εν Άστρει»(Αρχεία Ελληνικής Παλιγγενεσίας σελ.309-316)(Φλούδας Θυρεατικά Β.σελ 152)
Έγγραφα του Μινιστέριου(Υπουργείου) του Πολέμου 73, 93, 122, 134, 135,138,189 αναφέρουν τόπο συντάξεως «Εν Άστρει» ( Φλούδας Θυρεατικά Β.σελ 153)
Ο παγκόσμιοσ τύπος της εποχής ,Le Constitutionnel (30 Αυγούστου 1823 :«Η πολιτική οργάνωση της χώρας συμβαδίζει με την κατάκτηση της ελευθερίας της. Η έναρξη των εργασιών της πρόσφατης Εθνοσυνέλευσης στο Άστροςαποτέλεσε ένα εντυπωσιακό θέαμα.» ( Αριστείδης Ν. Χατζής ,2023, σελ 119)
Β) Ιστορία και άλλα σχετικά θέματα
Το ιστορικό Άστρος και ο Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης) Κυνουρίας είναι μία κοινότητα και το κυριώτερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν για πολλούς αιώνες και έχουν μέχρι σήμερα σπίτια στον Άστρος και στον Αγιάννη του Άστρους
ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841.Ο οικισμός ορίζεται χειμερινή έδρα του δήμου Θυρέας
ΦΕΚ 252Α – 24/08/1912. Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Θυρέας και ορίζεται έδρα της κοινότητας Άστρους
ΦΕΚ 99Α – 28/05/1985 ορίζεται έδρα του δήμου Άστρους
ΦΕΚ 244Α-04-12-1997. Ο οικισμός αποσπάται από τον δήμο Άστρους και ορίζεται έδρα του δήμου Βόρειας Κυνουρίας.
Το 1823 από την Διακήρυξη «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καριτσιώτου» .
Πρακτικά των Συνεδριάσεων της Βουλής τω Ελλήνων κατά την πρώτην σύνοδον του 1844 τ.Γ , εν Αθήναις εκ του Βασιλικού τυπογραφείου, σ.1214 Συνεδρίασις ΡΜΖ’ της 16 Μαϊου , «α.διότι η εν Άστρει συνέλευσις συνεκροτήθη όπου ήδη ενηργήθη η εκλογή και ο τόπος ούτος εψηφίσθη και παρ’ αυτής Άστρος , το δε εις το Παράλιον λεγόμενον Άστρος δεν υπήρχε κατά την συγκρότησην της συνέλευσεως , ώστε το κανονίζον την πρωτεύουσα (Δήμου Θυρέας) Άστρος διάταγμα εννοεί βεβαίως τον τόπον όπου η συνέλευσις συνήλθεν….».(Φλούδας , Θυρεατικά Β , σελ 114).
Σμαράγδη Ι.Αρνανίτη :2023, Ἐν Ἄστρει Ἡ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις, 29 Μαρτίου -18 Απριλίου 1823 , τα γεγονότα – οι πρωταγωνιστές – οι αποφάσεις
Νικολάου Ι. Φλούδα –Διακοσιαετηρίς Σχολής Αγίου Ιωάννου Άστρους Κυνουρίας, Αθήνα 1965
Νίκος Α. Βέης , Μνείαι του Άστρους
Αναστάσιος Ι. Μπάλλας,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών,Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών Άστρος ( σ.209-210 Κάστρο Άστρους )
ΙωάννηΜ.Αρβανίτη– Από τιςΠηγέςτου Λαού μας, τόμος A,Β,Αθήνα1988
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη -Το κάστρο του Παραλίου Άστρους Κυνουρίας πρώτες παρατηρήσεις, Αθήνα 2007
Το ιστορικό Άστρος και ο ‘Αγιος Ιωάννης (Αγιάννης) είναι μία κοινότητα και το κυριότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν για πολλούς αιώνες και έχουν μέχρι σήμερα σπίτια στον Άστρος και στον Αγιάννη του Άστρους.
Το ιστορικόν Άστρος είναι συνέχεια της αρχαίας πόλης Θυρέας και η πόλη Θυρέα και αργότερα το πόλισμα Άστρον ήταν στα ενδότερα του κάμπου Θυρέας στην σημερινή τοποθεσία του Άστρους . Το 1823 το Άστρος το βρήκαν εκεί ,«Εν Άστρει τη 29 Μαρτίου 1823 και γ’ της Ανεξαρτησίας »οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης , υπήρχε αναμφισβήτητα και τεκμηριωμένα πολλούς αιώνες πριν το 1823 , η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη» και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
O Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, πρόεδρος του Εκτελεστικού (δηλ.Πρωθυπουργός ) , τέσσερις ημέρες μετά την Εθνοσυνέλευση στο Άστρος σε επιστολή στις 22 Απριλίου 1823 , ένα από τα τελευταία έγγραφα που υπογράφει ως πρόεδρος του Εκτελεστικού ανακοινώνει με «ευχάριστο καθήκον» στους ισχυρούς της εποχής , με ευφυέστατο τρόπο , «με τους καλύτερους οιωνούς» , το μεγάλο γεγονός,υπήρχε «η απελευθερωμένη Ελλάδα, «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος»( Σμαράγδη Ι.Αρνανίτη :2023, Ἐν Ἄστρει Ἡ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις, 29 Μαρτίου -18 Απριλίου 1823 , τα γεγονότα – οι πρωταγωνιστές – οι αποφάσεις. Αριστείδης Ν. Χατζής σελ 121).
Ένα μόνο ιστορικό στοιχείο (έγγραφο) , τα «Πρακτικά της Β’ Εθνικής των Ελλήνων Συνελεύσεως συγκροτηθείσης Εν Άστρει την ΚΘ Μαρτίου αωκγ’ και γ’ της ανεξαρτησίας » είναι επαρκέστατο τεκμήριο, ένα συνταγματικό κείμενο, που επιβεβαιώνει αναμφισβήτητα και τελεσίδικα το ιστορικόν Άστρος υπήρχε πολύ νωρίτερα από το 1823 , δεν χρειάζεται τίποτα άλλο, όλα τα άλλα είναι περιττά.
Όσοι έχουν μια στοιχειώδη επιστημονική νομική κατάρτιση, διαβάζουν τα υπάρχοντα ιστορικά στοιχεία, μπορούν να διαβάζουν και να καταλαβαίνουν τα συνταγματικά κείμενα , αδιαφιλονίκητα καταλαβαίνουν το νόμιμο όνομα του οικισμού ήταν Άστρος σίγουρα πριν την29η Μαρτίου 1823, όπως επιβεβαιώνουν και αναφέρουν τα πρακτικά της Εθνοσυνέλευσης της 29ης Μαρτίου 1823 και όλα τα άλλα έγγραφα της Εθνοσυνέλευσης μέχρι την 18 Απριλίου 1823.
Η συνταγματική Εθνοσυνέλευση σύμφωνα με την αδιαφιλονίκητη νομική ερμηνεία των εγγράφων της Εθνοσυνέλευσης, για όσους καταλαβαίνουν νομικά συνταγματικά κείμενα. επιβεβαίωσε κατηγορηματικά με πολλά έγγραφα και ιστορικά στοιχεία , το όνομα του οικισμού ήταν Άστρος πριν την 29η Μαρτίου 1823 .
Το Ελληνικό κράτος πριν διακόσια χρόνια ,το 1823 και 1841, με βάση τα υπάρχοντα τεκμηριωμένα ιστορικά στοιχεία της εποχής, με την απαιτούμενη σοβαρότητα θεσμικά , αναγκαστικά, δικαιολογημένα και επίσημα χρησιμοποίησε και επιβεβαίωσε τό πολύ νωρίτερα υπάρχον όνομα του οικισμούΆστρος , πολλές φορές και επίσης με την αναφορά «Εν Άστρει» σε όλα τα έγγραφα , την Διακήρυξη, το Νόμο της Επιδαύρου (« Σύνταγμα του Άστρους») , τα πρακτικά,ψηφίσματα και αποφάσεις,για τον οικισμό που συνήλθε η «Συνέλευση του Άστρους» και ψηφίστηκε το «Σύνταγμα του Άστρους », επιβεβαιώνοντας την μακρόχρονη ιστορία του ιστορικού Άστρους. Όπως το ίδιο έκαναν με τα έγγραφα τους το Βουλευτικό, Εκτελεστικό και τα μινιστέρια (υπουργεία) Πολέμου, Θρησκείας, Δικαίου και Ναυτικών. Η Βουλή των Ελλήνων ,πριν διακόσια χρόνια, το 1844 αναφέρει «και ο τόπος ούτος εψηφίσθη και παρ’ αυτής Άστρος». Το Ελληνικό κράτος αδιάκοπα μέχρι σήμερα συνεχίζει να αποκαλεί τον οικισμό Άστρος. Αυτή είναι η αναμφισβήτητη ιστορική αλήθεια.
Το Ελληνικό κράτος πριν διακόσια χρόνια το1845 ονόμασετον γειτονικό οικισμό Παράλιο Άστρος,απέχει από το Άστρος 4χλμ., και συνεχίζει να αποκαλεί τον οικισμό Παράλιο Άστρος, αδιάκοπα μέχρι σήμερα . Παράλιο Άστρος Κυνουρίας, ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 .Ο οικισμός προσαρτάται στο δήμο Θυρέας.
«Εν Άστρει τη 29 Μαρτίου 1823 και γ’ της Ανεξαρτησίας », το Άστρος το βρήκαν εκεί οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης.
Δεν έγινε η εθνοσυνέλευση για να ονομάσει τον οικισμό Άστρος,την πρώτη ημέρα της Εθνοσυνέλευσης την 29η Μαρτίου 1823, ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, Γρηγόριος Δικαίος η Παπαφλέσσας ,Θ.Νέγρης ,Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος , Κ. Ζαφειρόπουλος ,Βρεσθένης Θεοδώρητος, Γ.Ψύλλας και περίπου άλλοι 80 διακεκριμένοι πληρεξούσιοι, όπως παραπάνω επιβεβαιώνεται απά τα Αρχεία της Ελληνικής Παλιγενεσίας (σελ 68).
Το 1823το Άστρος το βρήκαν εκεί,«Εν Άστρει τη 29 Μαρτίου 1823 και γ’ της Ανεξαρτησίας », οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης, υπήρχε αναμφισβήτητα πολλούς αιώνες πριν το 1823, η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη» και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
Μερικοί λανθασμένα ,ατεκμηρίωτα , ανεξήγητα και παράξενα αναφέρουν η Συνέλευση το 1823 ονόμασε τον οικισμό Άστρος, χωρίς να σχολιάζουν ,να αναφέρουν και να ερμηνεύουν σωστά τα έγγραφα της συνταγματικής Εθνοσυνέλευσης. Μερικές φορές απαιτείται και νομική κατάρτιση για να γίνουν αντιληπτά τα συνταγματικά κείμενα. Όλες οι αποφάσεις της Συνταγματικής Συνέλευσης έγιναν και έπρεπε να γίνουν γραπτά , ήταν Συνταγματική Συνέλευση, δεν ήταν καφενείο. Η Συνέλευση δεν αποφάσισε με κανένα έγγραφο για το όνομα Άστρος , απλά και αυτονόητα από την πρώτη ημέρα αναγκαστικά χρησιμοποίησεκαι επιβεβαίωσε επίσημα το υπάρχον από χιλιάδες χρόνια νωρίτερα όνομα του οικισμούΆστρος.
Η εθνοσυνέλευση με τα πρώτα «εν Άστρει»έγγραφα και τα πρακτικά από την πρώτη ημέρα την 29η Μαρτίου 1823,πριν σχεδόν αρχίσει η Συνέλευση και αργότερα μέχρι την τελευταία ημέρα σε όλες τις συνεδριάσεις με όλα τα έγγραφα, επιβεβαίωσε θεσμικά και συνταγματικά το Άστρος υπήρχε αναμφισβήτητα πριντην 29η Μαρτίου 1823, και σύμφωνα με την νομική και επιστημονική ερμηνεία των εγγράφων σίγουρα δεν «ονόμασε» την 29η Μαρτίου 1823 τον οικισμό Άστρος. Το συμπέρασμα η Συνέλευση το 1823 ονόμασε τον οικισμό Άστρος είναι έκδηλα και απλά μεγάλο αδικαιολόγητο λάθος.
Το όνομα Άστρος δεν ήταν το θέμα της Εθνοσυνέλευσης, ούτε ποτέ έγιναν συζητήσεις στην συνέλευση για το όνομα Άστρος , άλλωστε πριν την Συνέλευση τον οικισμό αποκαλούσαν Άστρος μεταξύ πολλών ο Κολοκοτρώνης και ο Άκουρος και υπήρχαν άλλα σοβαρά θέματα και οι Τούρκοι. Το Άστρος υπήρχε χιλιάδες χρόνια νωρίτερα, το βρήκαν εκεί οι πληρεξούσιοι και ο Κολοκοτρώνης, «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος» και « Εν Άστρει» ,« στο Άστρος» έκαναν οι πληρεξούσιοι τα αυτονόητα, και με την διακήρυξη που «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη» διακήρυξαν στην υφήλιο και του ισχυρούς της εποχής «και να ανεξαρτισθώμεν εντελώς Έθνος χωριστόν, αυτόνομον και ανεξάρτητον αναγνωριζόμενοι δια την δόξαν της Αγίας ημών πίστεως και την ευτυχίαν των ανθρώπων, η με τα όπλα εις τα χείρας όλοι, όλοι οι Έλληνες να καταβώμεν εις τους τάφους».
Ο Γενναίος Κολοκοτρώνης αναφέρει , « η κυβέρνησις διέταξεν να συνταχθή το Έθνος , να γίνη Εθνική Συνέλευσις, όπου άρχισαν να συνάζωνται οι πληρεξούσιοι οι μεν εις το Άστρος ,οι δε του Κολοκοτρώνη και Υψηλάντη εις Ναύπλιον. … απεφασίσθη να μεταβούν και οι εν Ναυπλίω εις το «Αστρος». (Απομνημονεύματα σελ 88 , Φλούδας Θυρεατικά Β, Άστρος ,Το Χρυσήλιον και Ιστορικόν σελ 165). O Γενναίος Κολοκοτρώνης πειστικότατα αναφέρει το Άστρος το βρήκαν εκεί οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης, υπήρχε πολλά χρόνια πριν το 1823 και βέβαια πριν έλθουν οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης, δεν το δημιούργησαν τυχαία μόλις έφθασαν και αυθαίρετα το ονόμασαν εκείνη την ημέρα Άστρος.
Τα Πρακτικά της Συνέλευσης την πρώτη ημέρα, την ΚΘ Μαρτίου 1823, χωρίς να υπάρχει προηγούμενο έγγραφο και απόφαση, επιβεβαιώνουν επίσημα και θεσμικά τό χιλιάδες χρόνια νωρίτερα υπάρχον όνομα του οικισμού Άστρος ,“ΣΥΓΡΟΤΗΘΕΙΣΗΣ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ ΤΗΝ ΚΘ’ ΜΑΡΤΙΟΥ” , με κεφαλαία γράμματα για κάθε ενδεχόμενο..
Η Διακύρηξη της Εθνοσυνέλευσης το 1823 ,ο Νόμος της Επιδαύρου ( “Σύνταγμα του Άστρους”) , τα Πρακτικά της Συνέλευσης ,τα Ψηφίσματα της Συνέλευσης, οι Αποφάσεις της Συνέλευσης ,τα έγγραφα του Εκτελεστικού και του Βουλευτικού και τα έγγραφα πολλών υπουργείων (μινιστέρια) Πολέμου, Θρησκείας, Δικαίου και Ναυτικών αναφέρουν «εν Άστρει»..Τα πρακτικά της Βουλής των Ελλήνων το 1844 “και ο τόπος ούτος εψηφίσθη και παρ’ αυτής Άστρος“
Χιλιάδες έγγραφα και αναφορές του Ελληνικού κράτους από το 1823 μέχρι σήμερα αναφέρουν τον οικισμό με το νόμιμο όνομα Άστρος και η Εθνοσυνέλευση έγινε στο Άστρος. Τα πρακτικά της Βουλής των Ελλήνων το 1844 παρακάτω με σαφήνεια και διαύγεια τα λένε όλα, για το Άστρος την πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας και το Παράλιο Άστρος
Πρακτικά των Συνεδριάσεων της Βουλής τω Ελλήνων κατά την πρώτην σύνοδον του 1844 τ.Γ , εν Αθήναις εκ του Βασιλικού τυπογραφείου, σ.1214 Συνεδρίασις ΡΜΖ’ της 16 Μαϊου , «α.διότι η εν Άστρει συνέλευσις συνεκροτήθη όπου ήδη ενηργήθη η εκλογή και ο τόπος ούτος εψηφίσθη και παρ’ αυτής Άστρος , το δε εις το Παράλιον λεγόμενον Άστρος δεν υπήρχε κατά την συγκρότησην της συνέλευσεως , ώστε το κανονίζον την πρωτεύουσα (Δήμου Θυρέας) Άστρος διάταγμα εννοεί βεβαίως τον τόπον όπου η συνέλευσις συνήλθεν….».(Φλούδας , Θυρεατικά Β , σελ 114).
Διδακτήριον ΆστρουςΥΑ 47192/1433/11-6-1946 – ΦΕΚ 127/Β/8-8-1946 ”Κηρύσσομεν ως ιστορικόν διατηρητέον μνημείοντο εν Άστρει διδακτήριον ένθα συνήλθεν εν έτει 1823 η β’ Εθνική Συνέλευσις”.
.Πριν το 1821 ο Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος έλεγε “την πατρίδα μας Αγιάννης … και Άστρος”, τότε δεν υπήρχε οικισμός στο Παράλιο Άστρος (προσαρτήθηκε στο Δήμο Θυρέας το 1845).
Πάνος Ζαφειρόπουλος « επήλθεν το έτος 1823 και κατά Φεβρουάριον εσυστήθη η Εθνική συνέλευσις εις Άστρος κατά την ακόλουθον διαταγή του Εκτελεστικού ..έκαστος δύναται να εννοήσει τι υπέφερον οι κάτοικοι του Άστρους»(Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 52)«Ηλεκτρισθέντες, έγραφεν, υπέρ της ελευθερίας της πατρίδος ,τα πάντα χαίρειν και ειδόντες,μετέβημεν άπαντες εις την πατρίδα μας το Άστρος» ( Ιστ. και Εθνολ. Εταιρ.Κώδικας 316, Φλούδας, Θυρεατικά Β σελ 50). και «διαμένων εις την πατρίδα μου τον Άγιον Ιωάννην έλαβον και το ακόλουθον έγγραφον» (Φλούδας, Θυρεατικά Β , σελ 51).
Αναφορά για το Άστρος 1320 ,Aδρόνικος Β’ Παλαιολόγος (1259-1332 μ.χ.) Χρυσόβουλο (4) το έτος 1320 (σελ.114).«…. έτι δε και την κατά μέρος ανωτέρω δηλουμένην γη των εξακοσίων μοδίων. ήγουν, περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής ». (Aδρόνικος Β’ Παλαιολόγος, σελ.114) Η γη είναι το Ξεροκάμπι, στο κάμπο της γειτονικής μονής Μαλεβής , στον Αγιάνη του Άστρους κάτω από το κάστρο Εστέλλα (=Άστρους).
O Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, πρόεδρος του Εκελεστικού (δηλ.Πρωθυπουργός) , σε επιστολή στις 22 Απριλίου 1823 αναφέρει . «Αποτελεί ευχάριστο καθήκον για μένα να ενημερώνω τα Φιλελληνικά Κομιτάτα πως η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος, στον κόλπο του Ναυπλίου» (Αριστείδης Ν. Χατζής σελ 121).
Διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης -«Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη»και «Ήδη δε μετά δεκαέξ μήνας Δευτέραν να συγκροτήση εν Άστρει συνέλευσιν» Διονύσιος Κόκκινος Ιστορία Ελληνικής Επανάστασης (τόμος 3ος Σελίδες 475-476)
ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΗΣ Β’ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΕΙΣΗΣ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ ΤΗΝ ΚΘ’ ΜΑΡΤΙΟΥ, ΑΩΚΓ ΚΑΙ Γ’ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ (Πρακτικά της Β’ Εθνικής των Ελλήνων Συνελεύσεως, Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, τόμος 3, σελ 63)
ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ ΗΤΟΙ ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΝ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ Β’ ΕΘΝΙΚΗΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΝ (Πρακτικά της Β’ Εθνικής των Ελλήνων Συνελεύσεως, Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, τόμος 3, σελ 87)
Όλες οι αποφάσεις της Εθνοσυνέλευσης αναφέρουν “Εξεδόθη εν Άστρει“ και “Αριθ.2830 . Περικλείεται έγγραφον του κ. Παναγιώτου Ζαφειρόπουλου και αναφορά του Μινίστρου του Πολέμου υπό αριθ. 73 …Το Εκτελεστικόν σώμα κρίνει εύλογον τον τακτικόν αναγνωρισμόν αυτού εις στρατηγίαν. Εν Άστρει την κδ’ Μαρτίου…”( ΓΑΚ )
Ο ιστορικός Διονύσιος Κόκκινος εις το έργον του « Η Ελληνική Επανάστασις» γράφει «ότι η Κυβέρνησις φοβηθείσα την σύμπραξη του Θεόδ. Κολοκοτρώνη και της γερουσίας, απεφάσισε μετά της βουλής να μεταφέρουν την έδρα των από τον Άγιο Ιωάννη του Άστρους εις Καστρί Ερμιονίδας». Από , Ι.Κουσκουνάς ,Κ. Χασαπογιάννης ,Ι.Κακαβούλιας (1981) Θυρεάτις Γη ( Ιστορία – Αρχαιολογία – Λαογραφία ). και ο ιστορικός Πουκεβίλ επιβεβαιώνει “.. απεφασίσθη, όπως η έδρα της Κυβερνήσεως μεταφερθή ειςΆγιον Ιωάννην του Άστρους ενΚυνουρία” Πουκεβίλ , Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως , ήτοι η Αναγέννησις της Ελλάδος”μετάφραση Ξεν.Ζυγούρα , έκδοσις Γεωργίου Τζελλάτου και Φέξη,Αθήναι 1891,τόμος Δ,σελίδα 88.
Αρχεία της Ελληνικής Παλλιγενεσίας . Αριθ.ΚΘ των Πρακτικών της Εθνικής Συνελεύσεως «B’. Επ’ ουδεμιά προφάσει και περιστάσει δύναται η Διοίκησις να νομοθετήση εναντίως εις το παρόν Πολίτευμα…Εξεδόθη εν Άστρει κατά μήνα μεσούντα τον Απρίλιον…»
Όλα τα ψηφίσματα της Εθνοσυνέλευσης αναφέρουν “Εξεδόθη εν Άστρει“ και το Ψήφισμα Θ) «Εις την Ελληνικήν επικράτειαν ούτε πωλείται ούτε αγοράζεται άνθρωπος ….Εξεδόθη εν Άστρει Κατά μήνα μεσούντα τον Απρίλιον..»
«Εν άστρει τη ζ(=7η) απριλίου αωκυ(=1823) ….κατεχωρήθη υπ΄αριθ. Κδ’ (=24) (φ 55 χειρογράφων ,Γενικών Αρχείων του Κράτους» Προς Κολοκοτρώνη να πραδώση το Ναύπλιον(Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 159)
«Εν άστρει τη θ(=9η) απριλίου αωκυ(=1823) …. (φ 55 χειρογράφων ,Γενικών Αρχείων του Κράτους σελ 156 παρ 25 » (Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 157)
«Πρακτικά Β’ Εθνικής Συνελεύσεως 1823.Πρακτικά της Β’ Εθνικής των Ελλήνων Συνελεύσεως-Συγκροτηθείσης εν Άστρει τη λ’ Μαρτίου 1823.Φέρουσιν άπασαι τόπον συντάξεως ( αι συνεδρίαι) το Άστρος» ( Φλούδας Θυρεατικά Β.σελ 156)
===================================
Θεόδωρος Κολοκοτρώνης εις τα Απομνημονεύματα του αναφέρει , «Τέλος πάντων απεφασίσθη εις το Άστρος να γίνη η Συνέλευσις ..εσηκώθηκα και επήγα και εγώ εις το Άστρος ….εις ένα περιβόλι όπου έκαναν την συνέλευσιν .»(Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 53)
Θεόδωρος Κολοκοτρώνης εις τα Απομνημονεύματα του αναφέρει το γεύμα στον Δημήτριο Υψηλάντη έγινε « εις τους ίσκιους των δένδρων του Άστρους» (Φλούδας Θυρεατικά Β )
Ο Γ. Τερτσέτης αναφέρει «συνέτρωγαν ο Δημήτριος Υψηλάντης και ο Κολοκοτρώνης εις τους ίσκιους των δένδρων του Άστρους» (Διήγησις Συμβάντων της Ελληνικής φυλής σελ.287).
Πάνος Ζαφειρόπουλος « επήλθεν το έτος 1823 και κατά Φεβρουάριον εσυστήθη η Εθνική συνέλευσις εις Άστρος κατά την ακόλουθον διαταγή του Εκτελεστικού ..έκαστος δύναται να εννοήσει τι υπέφερον οι κάτοικοι του Άστρους»(Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 52)
Πάνος Ζαφειρόπουλος, «Ηλεκτρισθέντες, έγραφεν, υπέρ της ελευθερίας της πατρίδος ,τα πάντα χαίρειν και ειδόντες,μετέβημεν άπαντες εις την πατρίδα μας το Άστρος» ( Ιστ. και Εθνολ. Εταιρ.Κώδικας 316, Φλούδας, Θυρεατικά Β σελ 50). Αλλά ο Αγιαννίτης Άκουρος σαφέστατος για όλα αποκαλεί αυτονόητα και τον Αγιάννη «πατρίδα μου» σε άλλο έγγραφο.
Πάνος Ζαφειρόπουλος «διαμένων εις την πατρίδα μου τον Άγιον Ιωάννην έλαβον και το ακόλουθον έγγραφον» (Φλούδας, Θυρεατικά Β , σελ 51).
ΠάνοςΖαφειρόπουλος , το σημερινό Άστρος «ονομάζονταιΆστροςκαιπριντηνΒ’Εθνοσυνέλευση π.χ. ο Πάνος Ζαφειρόπουλος σε κάποια έγγραφα του αναφέρει ωςπατρίδατουτοΆστρος ,όταν ακόμη δεν υπήρχε οικισμός στησκάλαΆστρους »(Φάκλαρης , 2023,σελ 44)
Κανέλλος Δεληγιάννης, « οι εν Άστρει συναθροισθέντες πληρεξούσιοι..» Απομνημονεύματα σ.288
Ν.Σπηλιαδης, Απομνημονευματα σελ 502, «και όμως οι ολιγαρχικοί,οίτινες είχον καταλάβει τ’ Αγιαννίτικα λεγόμενα καλύβια εις το Άστρος, ητοιμάζοντο…»
Γ. Ψύλλας ,διακεκριμένος πληρεξούσιος αναφέρει «Εδώ δε πάλιν υπέφερα πολλάς στερήσεις καθ’ όλην την εν Άστρει διατριβήν μου..»
Κ.Παπαρρηγόπουλος ,ο Εθνικός ιστορικός ,» η Διοίκησις …απήλθεν εις το Άστρος» Ιστορία του Ελληνικού Έθνους σελ 100»(Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 165)
Ν.Δραγούμης ,«εν τούτοις συνήλθον εν Άστρει οι μέλλοντες να συγκροτήσωσι την Β’ Συνέλευσιν» Ιστορικάς Αναμνήσεις σελ 35»(Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 166)
Πουκεβίλ ,Γάλλος ιστορικός « είχον συναθροισθή εις Άστρος, εν Κυνουρία όπου είχεν ορίσει την έδραν των συνεδριάσεων» σελ 187-188»(Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 170)
Κ.Ράδος ,καθηγητής Πανεπιστημίου ¨Αθηνων και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας κατα το 1899 «τα καταστήσαντα αλησμόνητον το όνομα του Άστρους» σελ 14»(Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 171)
Σπ. Λάμπρου «Το Άστρος είναι σήμερον όχι αναξία λόγου κώμη εν τη αρχαία Θυρεάτιδι… είναι δε γνωστόν ιδίως εκ της εν αυτώ τω 1823 συγκροτηθείσης Β’ Συνελεύσεως» σελ 416»(Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 172)
Ι.Θεοφανίδης « Την 30 Μαρτίου 1823 ήρχισεν τας εργασίας της η Β’ Εθνική Συνέλευσις έν Άστρει (πρωτεύουσας του δήμου Θυρέας της επαρχίας Κυνουρίας» σελ 154 »(Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 174)
Γιάννης Κορδάτος «να καλέση νέα εθνοσυνέλευση στο Άστρος» σελ 408,412 »(Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 178)
Η Μεγάλη Αμερικάνικη Εγκυκλοπαίδεια « το Άστρος κατέστη γνωστότατον κατα την νεώτεραμ εποχήν λόγω της συγκληθείσης εκεί τον Μάρτιον του 1823 της Β’ Εθνικής των Ελλήνων Συνελεύσεως…Αι εργασίαι της Συνελεύσεως του Άστρους ετερματίσθηκαν την 18ην Απριλίου 1823» σελ 666»(Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 182)
Ν.Βέης «ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρεινών καλουμένη και (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους» (Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους)
Πουκεβίλ ,“Η έδρα της Κυβερνήσεως μεταφερθή εις Άγιον Ιωάννην του Άστρους εν Κυνουρία” (Ι.Κουσκουνάς ,Κ. Χασαπογιάννης ,Ι.Κακαβούλιας (1981) Θυρεάτις Γη ( Ιστορία – Αρχαιολογία – Λαογραφία )
Κόκκινος, «Η κυβέρνησις … απεφάσισε μετά τη βουλής να μεταφέρουν την έδραν των από το Άγιον Ιωάννην του Άστρους εις Καστρί Ερμιονίδας” (Ι.Κουσκουνάς ,Κ. Χασαπογιάννης ,Ι.Κακαβούλιας (1981) Θυρεάτις Γη ( Ιστορία – Αρχαιολογία – Λαογραφία )
Leake , «Αυτός ο δρόμος φεύγει στα αριστερά του Eλληνικού φρουρίου ( κάστρο Εστέλλα =Άστρος) που είδα από την πεδιάδα του Άστρους, (δηλ από το Ξεροκάμπι) που βρίσκεται δύο μίλια πάνω από τα Αγιαννίτικα Καλύβια, μετά μπαίνει στο καλλιεργούμενο κάμπο του Ξεροκάμπι κοντά στον Αγιάννη».(Leake Travels in Morea,σελ 492).
Αναστάσιος Ι. Μπάλλας,Πελοποννησιακά, «Πρώτος το αναφέρει ο Leake Travels II σ.486 γράφοντας πως δύο μίλλια πάνω από τα Αγιαννίτικα καλύβια ,στον καλλιεργημένο κάμπο του Ξηροκαμπιού υπάρχει ένα φρούριο Ελληνικό».
Γενική Εφημερίδα της Ελλαδος 1826, «και βλέπει τον εχθρόν επιστρέφοντα πάλιν πανστρατιά, και διευθυνόμενο προς τα Καλύβια του αγίου Ιωάννου εις το Άστρος» (Φάκλαρης ,2023, σελ 139»
Π.Β.Φάκλαρης “που μετέβησαν στο Άστρος για να παραστούν στη Β’ Εθνοσυνέλευση ως παραστάτες – (Φάκλαρης ,2023, σελ 99»
Le Constitutionnel (30 Αυγούστου 1823 :«Η πολιτική οργάνωση της χώρας συμβαδίζει με την κατάκτηση της ελευθερίας της. Η έναρξη των εργασιών της πρόσφατης Εθνοσυνέλευσης στο Άστροςαποτέλεσε ένα εντυπωσιακό θέαμα.» ( Αριστείδης Ν. Χατζής ,2023, σελ 119)
Edward Blaquiere : «Η Εθνοσυνέλευση στο Άστρος θα πρέπει να θεωρείται ως ένα από τα πιο εντυπωσιακά και ενδιαφέροντα γεγονότα του αγώνα των Ελλήνων» ( Αριστείδης Ν. Χατζής ,2023, σελ 120)
Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης Δημήτριος Καρυτσιώτης μας έφυγε από την Καρύτσα του Αγιάννη 15 χρονών το 1756, αλλά δεν ξέχασε ποτέ την πατρίδα του τον Αγιάννη και το Άστρος και για το λόγο αυτό ονόμασε το κτήριο στην Τεργέστη «ΑΣΤΡΟΣ», που θυμότανε καλά από το 1756 , και στην διαθήκη του δώρησε την Σχολή Καρυτσιώτη και το αγροκήπιο στην «πατρίδα μας» Άστρος.
Δημήτριος Καρυτσιώτης, εις παράγραφον 5 της διαθήκης του «5) Αφήνω εις την πατρίδα μας (χωρίον μας) το κτίριον του σχολείου και την περιουσίαν του Άστρους (Astro) ως είναι»( Φλουδας ,Θυρεατικα Β’ σελ 312) … Εις της διαθήκην του την 27η Φεβρουαρίου 1819 στη Τεργέστη.
Δημήτριος Καρυτσιώτης,«Παραιτώ της πατρίδος μου το κτίριον της Σχολής και το υποστακτικόν( Αγροκήπιο) του Άστρους με όλα τα συμπεριλαμβανόμενα εις το κοντράτο (συμβόλαιο) καμωμένου παρ εμού.Μάϊος 1819 Δ.Καρυτσιώτης»
Γεώργιος Καρυτσιώτης , τον πλούτον κατά το το έγγραφον αριφ 202 την Μονής Λουκούς ,της 10ης Αυγούστου 1840, «το διέθεσεν εις πτωχούς,εκκλησίες,και σχολεία της πατρίδος του Αγιάννη-Άστρος και δι’ έργα κοινωφελή» »( Φλουδας ,Θυρεατικα Β’σελ 324)
Γενναίος Κολοκοτρώνης « η κυβέρνησις διέταξεν να συνταχθή το Έθνος , να γίνη Εθνική Συνέλευσις, όπου άρχισαν να συνάζωνται οι πληρεξούσιοι οι μεν εις το Άστρος ,οι δε του Κολοκοτρώνη και Υψηλάντη εις Ναύπλιον. … απεφασίσθη να μεταβούν και οι εν Ναυπλίω εις το ¨Αστρος» (Απομνημονεύματα σελ 88 , Φλούδας Θυρεατικά Β, Άστρος ,Το Χρυσήλιον και Ιστορικόν σελ 165). O Γενναίος Κολοκοτρώνης πειστικότατα αναφέρει το Άστρος το βρήκαν εκεί οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης, υπήρχε πολλά χρόνια πριν το 1823 και βέβαια πριν έλθουν οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης, δεν το δημιούργησαν τυχαία μόλις έφθασαν και αυθαίρετα το ονόμασαν εκείνη την ημέρα Άστρος.
Σμαράγδη Ι.Αρβανίτη. Στο Άστρος επισημαίνεται έντονη πνευματική ζωή και κίνηση , ήδη απο τον 14ο αιώνα, όπως μαρτυρίες και για τη μελέτη και αντιγραφή αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων. ( σελ 371. Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη – Οι σχολές του Δημητρίου Καρυτσιώτη στον Άγιο Ιωάννη και το Άστρος Θυρέας – Κυνουρίας κατά τα προεπαναστικά χρόνια έως την απελευθέρωση, Εταιρία Πελοποννησιακών Σπουδών, Αθήνα 2001)
Την τελευταίαν συνεδρίαν της εθνοσυνέλευσης την 18η Απριλίου 1823 « Ανεγνώσθη αναφορά κατοίκων Άστρους..» (Αρχεία Ελληνικής Παλιγγενεσίας τ.Α’, σελ 65) (Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 162). Οι Αστρεινοί, κάτοικοι τουΆστρους, υπήρχαν και προσέφεραν πολλά στο έθνος το 1823, και ονόμασαν τον οικισμό Άστρος.Χωρίς κατοίκους δεν υπάρχουν ονόματα οικισμών, λιμανιών και περιοχών. Οι κάτοικοι είναι τα κράτη , μας λέει ο πρώτος επιστήμονας ιστορικός Θουκυδίδης. Από το οικισμό Άστρος προήλθαν τα ονόματα Αγιάννης του Άστρους, περιοχή Άστρους, κάμπος του Άστρους, κόλπος του Άστρους, Χερσόνησο του Άστρους ,Σκάλα του Άστρους.Όπως συμβαίνει παντού , από το οικισμό Άγιος Ανδρέας προήλθε το Λιμάνι του Άγιου Ανδρέα και από την αρχαία πολη Θυρέα προήλθε η περιοχή Θυρεάτις Γη ( και η περιοχή Θυρέα).
Οι αναφορές του 1292 και 1293 δεν περικλείουν την ακριβή τοποθεσία για το Άστρος, αλλά ο ίδιος Βυζαντινός Αυτοκράτορας στην αναφορά του 1320,«την περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής» περιέχει την τοποθεσία, επιβεβαιώνει ο Αγιάννης είχε το όνομα Άστρος και είναι αυτονόητο ο αυτοκράτορας γνώριζε το Άστρος, μιλούσε για το ίδιο Άστρος και επομένως οι αναφορές του 1292 και 1293 είναι για το σημερινό Άστρος .
Άλλωστε τότε υπήρχε ο οικισμός στην περιοχή του κάμπου της Θυρέας σύμφωνα με άλλες αναφορές. π.χ.το 1435 η αναφορά του Γεωργίου Φραντζή«Άστρον». «Aλλά το Άστρος και Αστρίτσι δεν είναι εν και το αυτό σημείον».( Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους. σελ 97).Ο Νίκος Βέης (1883–1958) καθηγητής Πανεπιστημίου και Ακαδημαϊκός αναφέρει «έχομε κατ΄ επανάληψιν μνείας του Κυνουριακού αυτού πολίσματος» του Άστρους το 1256, 1320,1372,1374, 1407,1421 ,1435, 1463, 1467, 1471, 1481.
Οι περισσότερες παραπάνω αναφορές είναι από το βιβλίο του Νικολάου Ι. Φλούδα, Θυρεατικά Τόμος Β’, Άστρος το Χρυσήλιον και Ιστορικόν (σελ 146.-185)
Διακρίνεται στο κέντρο η μεγαλοπρεπής είσοδος του Αγροκηπίου που την έφαγε η ανάπτυξη….Η φωτογραφία από τη Θυρεάτις Γή
Με την πρώτη διοικητική διαίρεση του ελληνικού κράτους το 1835,το Άστρος εντάχθηκε στον Δήμο Θυρέαςμε έδρα τον οικισμό Άγιος Ιωάννης(ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835).
Από το 1841 έως το 1912, το Άστρος ήταν η χειμερινή έδρα του Δήμου Θυρέας,ο Αγιάννης ήταν η θερινή έδρα{ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841).
Από το 1912 ο οικισμός αποτέλεσε έδρα κοινότητας Άστρους η οποία εξελίχθηκε στο Δήμο Άστρους το 1985(ΦΕΚ 99Α – 28/05/1985)( Για ιστορικούς λόγους έγινε δήμος).
Από το 1998 το Άστρος αποτελεί έδρα του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας (ΦΕΚ 244Α – 04/12/1997).
Το 1845. Ο Αγιάννης αποτέλεσε την θερινή έδρα της Επαρχίας Κυνουρίας
Η πρώτη αναφορά για το πόλισμα Άστρον έγινε από τον Πτολεμαίο τον 2ο μ.χ. αιώνα, αλλά ο Πτολεμαίος δεν αναφέρει την ακριβή τοποθεσία του οικισμού.
Η πρώτη επίσημη αναφορά της πόλης με το όνομα «Άστρος» συναντάται σε χρυσόβουλο του έτους 1293 του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου. Ο Νίκος Βέης (1883–1958) καθηγητής Πανεπιστημίου και Ακαδημαϊκός αναφέρει «έχομε κατ΄ επανάληψιν μνείας του Κυνουριακού αυτού πολίσματος» του Άστρους το 1256, 1320,1372,1374, 1407,1421 ,1435, 1463, 1467, 1471, 1481.
Και δη εν τη αραγωνιακή παραλλαγή του Χρονικού του Μωρέως αναφέρεται ότι ο πρίγκιψ του Μωρέως Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος προς ευκολωτέραν υποταγήν των Τσακώνων έκτισε , τω 1256, το κάστρον, όπερ καλείται la Estella” Παραθέτω …. Et le princep por mellor senyorear los fizo alli un castiello suso en las montanyas, el qual se clama la Estella .Προφανώς το Estellaτούτο… είναι το Άστρος» (σ.93»…..«Όθεν το castiello la Estella (=Άστρος) πρέπει να αναζητήσωμε στα ενδότερα της Κυνουρίας « suso en las montanyas”«Και όντως το Άστρος και κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές… ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρεινών καλουμένη και (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους,έπειτα δε κατέστη και αυτοτελές χωρίον ,ότε μετά την Άλωσιν της Βασιλευούσης …Και ακριβώς επί μεμονωμένου βουνού άνωθεν του Αγίου Ιωάννου (=Επάνω Άστρους) κείται … το Κάστρο τη Ωριάς …Κατά την εμήν γνώμην μετά τας ανωτέρω εξηγήσεις πιθανώτατα δυνάμεθα να ταυτίσωμεν το Κάστρο της Ωριάς του Πάρνωνος προς το Estella =Άστρος.(σελ 99-100).
Το 1256«προφανώς το Estella τούτο… είναι το Άστρος» (σελ 93 )
«εκείνου περί τον αιγιαλόν άστρου εις το κάμπο της Μαλεβής» Ανδρόνικου Β’Του Παλαιολόγου 1320 (σελ 93)
“Eγράφη δια χειρός εμού εν τω Άστρω» 1372 και 1374 (σελ 96) («εχομε δύο κώδικες γραφέντας εν Άστρει») (σελ 97)
‘Προς τον αιγιαλόν είναι το Άστρος ,πόλις ποτέ, τανύν έρημον» Μελέτιος, σελ 101
Από Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους.
“Aλλά το Άστρος και Αστρίτσι δεν είναι εν και το αυτό σημείον» σελ 97. To 1516…« εν τω μνημείω τούτω λέγω, σημειούται toastri (= το Άστρος ) και ostrici(= Αστρίτσι) … “Οθεν εξ όλων των προμνημονευθέντων μαρτυρίων, και άλλων τινων μεγαγενεστέρων χρόνων, ελέγχεται ότι το Αστρίτσι είναι διάφορον του Άστρους τοπογραφικόν σημείον» σελ 98,
ΑναστάσιοςΙ.Μπάλλας,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών,Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών Άστρος ( σ.209-210 Κάστρο Άστρους )
«Η σημαντικη αυτή οχύρωση είναι η Εστέλλα του Αραγωνικού Χρονικού το κάστρο έχτισε ο Βιλλαρδουίνος στο βόρειο άκρο του Πάρνωνα. Ειναι επίσης άλλο ένα από τα πολλά κάστρα της Ωριάς.Έχει περιγραφεί επαρκώς από τον Antoine Bon και τον Πέππα»
«Γνωρίζουμε ότι μετά την κατάκτηση της Μονεμβασίας ο Βιλλαρδουίνος έχτισε ένα κάστρο το 1256 πάνω στα βουνά για να ελέγχη τους Τσάκωνες. Η σχετική αναφορά στο «Βιβλίο των Άθλων» έχει ως εξής. Et le princep por mellor fenyorear los fizo alli un castiello suso en las montagnas, el qual se clama la Estella (Libro σ.49»
«Πρώτος το αναφέρει ο Leake Travels II σ.486 γράφοντας πως δύο μίλλια πάνω από τα Αγιαννίτικα καλύβια , στον καλλιεργημένο κάμπο του Ξηροκαμπιού υπάρχει ένα φρούριο Ελληνικό».
Ο Γεώργιος Φραντζής αναφέρει το Άστρος και τον Άγιο Ιωάννη το 1435. Από,Θανάση Π. Κωστάκη: Σύντομη γραμματική της Τσακώνικης Διαλέκτου (BT),1951«Από το Φρατζή,έκδοση Βόννης σ.159…..Και κατά αρχάς του θέρους του ς@μγ (=1435)…. αί είσιν αι κάτω γεγραμμέναι χώραι και πόλεις και κώμαι, Άστρον,άγιος Πέτρος, Άγιος Ιωάννης, Πλαταμόνας (Σημερ.Πλάτανος),Μελίγον (σημερ. Μελιγού),Προάστειον (σημερ,Πραστός) ,Λεωνίδας (σημερ.Λεωνίδιον), Κυπαρισσία (σημερ.Κυπαρίσσι) ,Ρέοντας και Σίτανας (σημερ.Σίταινας)… Βλ.Σ.Λάμπρου,Μικταί Σελίδες , Αθήναι 1905 σ.416-419 και Φ.Κουκουλέ, Αθηνά 39 (1927) σ.122
Η αναφορά του Φραντζή Άστρον είναι αναμφισβήτητα η δεύτερη αναφορά , η πρώτη ήταν του Χρονικού του Μορέως το 1256, που πειστικά τοποθετεί το σημερινό Άστρος στην συγκεκριμένη τοποθεσία που βρίσκεται σήμερα. Αναμφισβήτητα υπήρχε οικισμός στο σημερινό Άστρος πριν χιλιάδες χρόνια από πολλές άλλες αναφορές . Σίγουρα η αναφορά του Φραντζή είναι για το σημερινό Άστρος και δεν είναι για άλλον οικισμό, γιατί θα έπρεπε να αναφέρεται και το σημερινό Άστρος ,που ήταν ο μεγαλύτερος οικισμός στο κάμπο της Θυρέας, έστω με διαφορετικό όνομα ( όπως ο Φραντζής αναφέρει τον μικρότερο οικισμό Μελίγον (σημερ. Μελιγού ) και υπήρχε οικισμός στην σημερινή τοποθεσία του Άστρους σύμφωνα με το Νίκο Βέη και πολλές άλλες αναφορές . «Aλλά το Άστρος και Αστρίτσι δεν είναι εν και το αυτό σημείον» (σελ 97).
Επίσης το γεγονός ότι δεν αναφέρεται οικισμός με κανένα όνομα στην σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγους ,όπως συμφωνούν ιστορικοί μελετητες τότε δεν υπήρχε οικισμός στο Νησί , αυτό πρόσθετα επιβεβαιώνει ότι η αναφορά του Φραντζή το 1435 για το πόλισμα Άστρον είναι το σημερινό Άστρος .
Παρακάτω αναφορές για την Θυρεάτιδα Γη.
Η Θυρέα ήταν θρύλος πριν το Τρωϊκό πόλεμο (1250-1240 π.χ.)“Θυρέας Όμηρος μεν ουκ ωνόμασεν, οι δ’ άλλοι θρυλούσι”Στράβων 376 (Θυεράτις Γη σελ 23).
ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ Ἱστορίαι
V.41.2″Η Κυνουρία γη έχει εν αυτή Θυρέαν και Ανθήνην πόλιν,νέμονται δε αυτήν Λακεδαιμόνιοι”,_
“Η Θυρέα εν τη Αργολίδι γη και ο Θυρεάτης καλούμενος κόλπος από του Θυραιάτα * τούτου τα ονόματα εσχήκασι” Παυσανίας VIII ,3,3)(*από Θυρεάτης η Θυραιάτης η Θυραίος , ήταν γυιός του Λυκάονος, αρχαίου βασιλιά της Αρκαδίας , γιού του Πελασγού) (Θυεράτις Γη σελ 25).
Ο Θουκυδίδης αναφέρεται στην αρχαία πόλη Θυρέα ,που επίσης ήταν οχυρωμένη (Θουκυδίδης 4,56,4,57 )“πάση την στρατιά και αιρούσι Θυρέαν.Και την τε πόλιν κατεύκασαν και τον ενόντα εξεπόρθησαν,τους τε Αιγινήτας…”
Ελληνικό η Τειχιό και Θυρέα.
ΥΑ 25344/1499/11-4-1960 – ΦΕΚ 199/Β/11-5-1960Τίτλος ΦΕΚ Περί κηρύξεως αρχαιολογικού χώρου.Κείμενο “Xαρακτηρίζομεν ως αρχαιολογικόν χώρον την περιοχήν την καλουμένην Ελληνικό η Tειχιό, την ευρισκομένην εις τα ορεινά της Θυρέας και άνωθεν της από Aστρους εις Tρίπολιν οδού
Το επαναλαμβάνουμε,“ΣΥΓΡΟΤΗΘΕΙΣΗΣ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ ΤΗΝ ΚΘ’ ΜΑΡΤΙΟΥ”,γιατί έχει μεγάλη σημασία η ημερομηνία την ΚΘ’ ΜΑΡΤΙΟΥ , αλλά πρόσθετα είναι το επίσημότερο έγγραφο της συνέλευσης μετά το “Σύνταγμα του Άστρους”
Τα πρακτικά της πρώτης ημέρας της Συνέλευσης , την ΚΘ Μαρτίου 1823, χωρίς να υπάρχει προηγούμενο έγγραφο και απόφαση, επιβεβαιώνουν επίσημα και θεσμικά τό πολύ νωρίτερα υπάρχον όνομα του οικισμού Άστρος ,“ΣΥΓΡΟΤΗΘΕΙΣΗΣ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ ΤΗΝ ΚΘ’ ΜΑΡΤΙΟΥ” , με κεφαλαία γράμματα για κάθε ενδεχόμενο…
ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥΗΤΟΙΠΡΟΣΩΡΙΝΟΝ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ Β’ ΕΘΝΙΚΗΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΝ
Πρακτικά της Β’ Εθνικής των Ελλήνων Συνελεύσεως, Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, τόμος 3, σελ 87
«ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ» με κεφαλαία γράμματα για καθε ενδεχόμενο και ” Εξεδόθη εν Άστρει Κατά μήνα μεσούντα τον Απρίλιον..»
Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού , στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας ,εκεί που διακρίνεται η αρχαία πόλη Θυρέα και που επίσης αργότερα ήταν το πόλισμα Άστρον, νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες
Ιστορία και άλλα σχετικά θέματα
Άστρος και Αγιάννης του Άστρους
Το ιστορικό Άστρος και ο Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης) Κυνουρίας είναι μία κοινότητα και το κυριώτερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν για πολλούς αιώνες και έχουν μέχρι σήμερα σπίτια στον Άστρος και στον Αγιάννη του Άστρους
Χιλιάδες έγγραφα και αναφορές του Ελληνικού κράτους από το 1823 μέχρι σήμερα , αγωνιστών του 1821 και ιστορικών μελετητών αναφέρουν τον οικισμό με το νόμιμο όνομα Άστρος και η Εθνοσυνέλευση έγινε στο Άστρος. Τα πρακτικά της Βουλής των Ελλήνων το 1844 με σαφήνεια και διαύγεια τα λένε όλα, για το Άστρος την πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας και το Παράλιο Άστρος.Δείτε στο σύνδεσμο πολλές τεκμηριωμένες αναφορές, βέβαια υπάρχουν και άλλεσ πολλές .
Οι κάτοικοι είναι τα κράτη , μας λέει ο πρώτος επιστήμονας ιστορικός Θουκυδίδης, οι Αθηναίοι, Κορίνθιοι, Αργείοι, Λακεδαίμονες… Κυνουριείς ,Θυρεάτες, Αστρεινοί, Αγιαννίτες και ονομάζουν οικισμούς , λιμάνια και περιοχές..…Αθήνα, Κόρινθος, Άργος, Σπαρτη,Κυνουρία ,Θυρέα, Άστρος,Αγιάννης …..astrosgr.com – Γιάννης Κουρόγιωργας
Σημαντικές, λεπτομερέστατες και ακριβέστατες είναι οι αναφορές.
Σμαράγδη Ι.Αρνανίτη :2023, Ἐν Ἄστρει Ἡ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις, 29 Μαρτίου -18 Απριλίου 1823 , τα γεγονότα – οι πρωταγωνιστές – οι αποφάσεις
Νικολάου Ι. Φλούδα –Διακοσιαετηρίς Σχολής Αγίου Ιωάννου Άστρους Κυνουρίας, Αθήνα 1965
Νίκος Α. Βέης , Μνείαι του Άστρους
Αναστάσιος Ι. Μπάλλας,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών,Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών Άστρος ( σ.209-210 Κάστρο Άστρους )
ΙωάννηΜ.Αρβανίτη– Από τιςΠηγέςτου Λαού μας, τόμος A,Β,Αθήνα1988
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη -Το κάστρο του Παραλίου Άστρους Κυνουρίας πρώτες παρατηρήσεις, Αθήνα 2007
Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού , στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας ,εκεί που ήταν η αρχαία πόλη Θυρέακαι το πόλισμα Άστρον, νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες
Το ιστορικό Άστρος και ο ‘Αγιος Ιωάννης (Αγιάννης) είναι μία κοινότητα και το κυριότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν για πολλούς αιώνες και έχουν μέχρι σήμερα σπίτια στον Άστρος και στον Αγιάννη του Άστρους.
Το ιστορικόν Άστρος είναι συνέχεια της αρχαίας πόλης Θυρέας και η πόλη Θυρέα και αργότερα το πόλισμα Άστρον ήταν στα ενδότερα του κάμπου Θυρέας στην σημερινή τοποθεσία του Άστρους . Το 1823 το Άστρος το βρήκαν εκεί ,«Εν Άστρει τη 29 Μαρτίου 1823 και γ’ της Ανεξαρτησίας »οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης, υπήρχε αναμφισβήτητα και τεκμηριωμένα πολλούς αιώνες πριν το 1823 , η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη» και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
astrosgr.com - Το Ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας 
