“Τρίτον ήδη χρόνον διαρκεί ο υπέρ ανεξαρτησίας εθνικός των Ελλήνων πόλεμος και ο τύραννος ούτε κατά γην ούτε κατά θάλασσαν ηυδοκίμησεν. Ενώ δε αι τυραννοκτόνοι χείρες των Ελλήνων έπεμψαν μυριάδας Τούρκους εις άδου, και φρούρια απέκτησαν, και την επικράτειαν εξησφάλισαν, ο δε κρότος των ημετέρων όπλων, αντηχήσας, διετάραξε το Βυζάντιον, ευτύχησε το έθνος να διακηρύξη εν Επιδαύρω κατά πρώτον ως έθνος, την ανεξαρτησίαν του, να νομοθετήση και εθνικήν να καταστήση διοίκησιν .
Ήδη δε μετά δεκαέξ μήνας Δευτέραν να συγροτήση εν Άστρει Συνέλευσιν , η οποία αφού επεξειργάσθη και επιδιώρθωσεν αναλόγως τους καθεστώτας Νόμους , διέταξε πολλά των γενικών του Έθνους συμφερόντων,αφού εμελέτησε τα περί του υποθετικού λογαριασμού , ενησχολήθη εις τα των αναλόγων Εθνικών δυνάμεων της ξηράς και της θαλάσσης.
Ταύτα είναι τα πρακτικά της παρούσης Β’ των Ελλήνων Εθνικής Συνελεύσεως , ταύτα είναι ειδικώτερον, διωρισμένη η Συνέλευσις , από τους ελεύθερους λαούς της Ελλάδος να διακηρύξη εις την υφήλιον περί του ανά χείρας Εθνικού υπέρ ανεξαρτησίας πολέμου, καθώς και περί του σκοπού του Έθνους να επαναλάβη τα οποία έχυσε φώτα, ρυθμιζόμενον κατά τα λοιπά σοφά της Ευρώπης Έθνη, από των οποίων την φιλανρωπίαν ελπίζει το Ελληνικόν Έθνος πάσαν συνδρομήν και βοήθειαν.
Η Συνέλευσις είναι ακόμη διωρισμένη να ευχαριστήση από μέρους όλων αυτών των λαών το Στρατιωτικόν και το Ναυτικόν τα οποία εις των δεκαέξ μηνών το διάστημα ενδόξως αντηγωνίσθησαν και υπέρ το πεντήκοντα χιλιάδων εχθρών το αίμα εξέχυσαν.Είναι διωρισμένη να ευχαριστήση και την καθεστώσαν Εθνικήν Διοίκησιν δια τους μεγάλους αγώνας,όσους εδοκίμασεν καθ΄όλην αυτής την δεκαεξαμηνιαίαν πρώτην περίοδον. Να ευχαριστήση και τας διαλυθείσας μερικάς διοικήσεις , οίον Γερουσία της Πελοποννήσου, της Δυτικής Ελλάδος και Άρειον Πάγον..
Καιρός είναι λοιπόν να διαλυθεί σήμερον η Συνέλευσις αύτη, ευχόμενη προς θεόν τον ζώντα τύχην αγαθήν χάριν του Έθνους των Ελλήνων.
Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καριτζιώτου την 18ην Απριλίου του χιλιοστού οκτακοσιοστού εικοστού τρίτου και τρίτου της των Ελλήνων ανεξαρτησίας»
Διονύσιος Κόκκινος Ιστορία Ελληνικής Επανάστασης (τόμος 3ος Σελίδες 475-476)
ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥΗΤΟΙΠΡΟΣΩΡΙΝΟΝ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ Β’ ΕΘΝΙΚΗΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΝ (Πρακτικά της Β’ Εθνικής των Ελλήνων Συνελεύσεως, Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, τόμος 3, σελ 87).
Γενικά η νομιμότητα της Εθνοσυνέλευσηςτου Άστρουςδεν αμφισβητήθηκε από κανένα μέχρι σήμερα και νομιμοποιήθηκε από τον Κολοκοτρώνη με την υπογραφή της διακήρυξης και με την αποδοχή της θέσης του αντιπροέδρου του Εκτελεστικού. Στη Εθνοσυνέλευση είχαμε την πρώτη εφαρμογή του εκλογικού νόμου για την εκλογή των αντιπροσώπων, που έγινε με όλες τις δυσκολίες με καθολική ψηφοφορία των ανδρών κατά την διάρκεια του πολέμου, κάτι που τότε δεν ήταν ακόμα γενικά αποδεκτό στην πολιτισμένη Ευρώπη.
Οι εκλεγμένοι αντιμαχόμενοι αγωνιστές, πολιτικοί και στρατιωτικοί συμφωνούσαν σε δύο πράγματα. Έπρεπε να διώξουν τους κατακτητές και έπρεπε τα δύο αντιμαχόμενα στρατόπεδα να ενωθούν για να πετύχουν τον στόχο τους. Αυτό δεν μπορούσαν να το επιτύχουν μόνοι τους, χωρίς την βοήθεια και την ενεργό συμμετοχή των άλλων. Δεν περίσσευε κανένας, έπρεπε όλοι μαζί όπως μπορούσαν καλύτερα να πολεμήσουν τους κατακτητές. Τελικά έγιναν αμοιβαίες υποχωρήσεις και από τα δύο στρατόπεδα.Ενδεικτικά είναι τα σοφά λόγια στην Μελιγού του γέρου του Μωριά και η ευφυέστατη επιστολή του Μαυροκορδάτου στους ισχυρούς της εποχής.
Με απλά και συνοπτικά σοφά λόγια στην Μελιγού ο γέρος του Μωριά σαφέστατος κατηγορηματικά απόρριψε τις προτάσεις των οπλαρχηγών Πλαπούτα και Ανδρούτσου να σφάξουν στο Άστρος τους μαζωμένους από όλη την επικράτεια κοτζαμπάσηδες. Χαρακτηριστικά είπε στον Αδρούτσο. «Ρε, τι τους πέρασες τους ανθρώπους, κοκορόπουλα να τους σφάξουμε; Αυτοί οι Πολιτικοίξέρουν τέτοια τερτίπια στα πολιτικά πράγματαπου μας είναι χρήσιμοι, όπως εμείς είμαστε χρήσιμοι περισσότερο στον πόλεμο».
Ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος δεν έγινε τυχαία πέντε φορές πρωθυπουργός.Πρόεδρος του Εκτελεστικούαπό 15 Ιανουαρίου 1822 – 25 Απριλίου 1823και πρωθυπουργόςαπό την 12 Οκτωβρίου 1833 – 31 Μαΐου 1834 , 24 Ιουνίου 1841 – 10 Αυγούστου 1841, 30 Μαρτίου 1844 – 4 Αυγούστου 1844, 16 Μαΐου 1854 – 29 Σεπτεμβρίου 1855.Επίσης είναι ο μοναδικός εν ενεργεία πρωθυπουργός που συμμετείχε σε πολεμικές επιχειρήσεις, το 1822 στη μάχη του Πέτα.
Αξίζει να αναφέρουμε ο Μαυροκορδάτος ήταν αντίθετος με την δίκη του Κολοκοτρώνη και βοήθησε με το τρόπο του για την αθώωση του, από το τον στενό του συνεργάτη και φίλο του δικαστή Πολυζωίδη. Μαζί με τον Κολοκοτρώνη δικάστηκε και ο συναγωνιστής του Δημήτρης Πλαπούτας. Το δικαστήριο καταδίκασε τους κατηγορούμενους σε θάνατο αλλά την απόφαση δεν την υπέγραψαν οι δύο δικαστές Πολυζωίδης και Τερτσέτης. Ο Όθων ζήτησε από τους αντιβασιλείς την αναστολή των εκτελέσεων . Ως αντάλλαγμα οι δύο αντιβασιλείς απαίτησαν την παραίτηση του Μαυροκορδάτου από την πρωθυπουργία και την δικαστική δίωξη των δύο δικαστών. Ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος αναγκάστηκε να παραιτηθεί από πρωθυπουργός, γιατί δεν δεχότανε και διαφωνούσε δημόσια και κατηγορηματικά με την φυσική εξόντωση του πολιτικού του αντιπάλου γέρου του Μωριά. Σίγουρααν δεν υπήρχε η έντονη αντίθεση τουΠρωθυπουργού Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου και άλλων αγωνιστών , οι κοτζαμπάσηδες με τους Βαυαρούς συνεργάτες τους θα είχαν εκτελέσει τον γέρο του Μωριά.
O Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, πρόεδρος του Εκελεστικού (δηλ.Πρωθυπουργός ) , τέσσερις ημέρες μετά την Εθνοσυνέλευση στο Άστρος σε επιστολή στις 22 Απριλίου 1823 , ένα από τα τελευταία έγγραφα που υπογράφει ως πρόεδρος του Εκτελεστικού ανακοινώνει με “ευχάριστο καθήκον” στους ισχυρούς της εποχής , με ευφυέστατο τρόπο ,” με τους καλύτερους οιωνούς” ,σκόπιμα θετικά και πολύ υπεραισιόδοξα περιγράφειτην Εθνοσυνέλευση “στο Άστρος”. Σαν ηγέτης ,πρώτος, μπροστά έδειχνε το δρόμο, πού έπρεπε όλοι να γνωρίζουν το μεγάλο γεγονός,υπήρχε «η απελευθερωμένη Ελλάδα», «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
O Αλέξανδρος Μαυροκορδάτοςαπό τότε αναγνώριζε , χωρίς την οικονομική και διπλωματική βοήθεια της Ευρώπης και τελικά την αποφασιστική στρατιωτική συμμετοχή της στο Ναυαρίνο, δεν θα υπήρχε Ελληνική ανεξαρτησία.Έκανε ,όπως μπορούσε, τον δικό του διπλωματικό και πολιτικό αγώνα για την Ελληνική ανεξαρτησία , κάτι που αναγνώριζε ο γέρος του Μωριά. Το Ναυαρίνο δέν έγινε τυχαία, υπήρχε νωρίτερα ευφυέστατη δουλειά και για πολλά χρόνια μεγάλη προσπάθεια .Το μήνυμα τουστην υφήλιο και στους ισχυρούς της εποχής ήταν καθαρό και διαυγέστατο.
«Αποτελείευχάριστο καθήκον» νασας ενημερώνω το Ελληνικό κράτος υπάρχει, «η Εθνοσυνέλευσητης απελευθερωμένηςΕλλάδαςσυνήλθε στο Άστρος».
«Αποτελείται από εκπροσώπους» ολόκληρης «της απελευθερωμένης Ελλάδας»
Η κυβέρνηση υπάρχει ,είναι γεγονός.«Πριν δύο ημέρες οι αντιπρόσωποι μεταφέρθηκαν στην Τριπολιτσά, που θα αποτελέσει την προσωρινή έδρα της νέας κυβέρνησης»,
Υπάρχει ο πρωθυπουργός, «εξέλεξαν ως Πρόεδρο του Εκτελεστικού τον Πέτρο Μαυρομιχάλη, πρώην ηγεμόνα της Μάνης» …» ένας σεβάσμιος ηλικιωμένος οπλαρχηγός, ιδιαίτερα συμπαθής, γνωστός για τον πατριωτισμό του και ισχυρός όχι μόνο για τον πλούτο του αλλά και γιατί εκτιμάται σε ολόκληρη την Ελλάδα».
Τα Ελληνικά νησιά ενεργά συμμετέχουν στον απελευθερωτικό αγώνα «εξελέγη πανηγυρικά, ο Υδραίος Ιωάννης Ορλάνδος, γνωστός για την ακεραιότητά του και τον ανοιχτόμυαλο πατριωτισμό του, στη θέση του Προέδρου του Βουλευτικού»
Όλα πάνε καλά στον αγώνα , νικήσαμε ,ενωθείτε μαζί μας. «Η νέα κυβέρνηση θα αναλάβει την εξουσία με τους καλύτερους οιωνούς».
Υπάρχει διοίκηση για τα μεγάλα εθνικά θέματα. «Η Εθνοσυνέλευση έχει ετοιμάσει προϋπολογισμό και έχει νομοθετήσει σχετικά με την διοίκηση των περιφερειών από Έπαρχουςκαι γενικά συζήτησε όλα τα θέματα εθνικού ενδιαφέροντος»
«Σε κάθε μέρος της χώρας μας επικρατεί ενότητα».
Στην εθνοσυνέλευση στο Άστρος, όλοι καταλάβαμετην ανάγκη για ισχυρή και αποτελεσματική Κυβέρνηση.«Η εμπειρία έκανε όλο το έθνος να νιώσει την ανάγκη μιας ισχυρής και αποτελεσματικής Κυβέρνησης».
Δείτε παρακάτω ολόκληρη την ευφυέστατη επιστολή του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου στο Ελληνικά κομιτάτα της διασποράς και ουσιαστικά στους ισχυρούς της εποχής.(ο τονισμός είναι δικός μου)
Από
Σμαράγδη Ι.Αρνανίτη : 2023, Ἐν Ἄστρει Ἡ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις, 29 Μαρτίου -18 Απριλίου 1823 , τα γεγονότα – οι πρωταγωνιστές – οι αποφάσεις .«Με τους καλύτερους οιωνούς»: Ξαναβλέποντας την Εθνοσυνέλευση και το Συνταγματικό Κείμενο του Άστρους1 Αριστείδης Ν. Χατζής (σελ 111,)
«Καθώς επέστρεφε ο Edward Blaquiere στο Λονδίνο, πιθανόν να μετέφερε μια επιστολή που είχε ετοιμάσει ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος στις 22 Απριλίου 1823… Η επιστολή απευθύνεται στα Γερμανικά και Ελβετικά Κομιτάτα και πρέπει να είναι ένα από τα τελευταία έγγραφα που υπογράφει ως πρόεδρος του Εκτελεστικού.Στην επιστολή αυτή ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος περιγράφει την Εθνοσυνέλευση στο Άστρος:
«Αποτελεί ευχάριστο καθήκον για μένα να ενημερώνω τα Φιλελληνικά Κομιτάτα πως η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος, στον κόλπο του Ναυπλίου. Αποτελείται από εκπροσώπους της Πελοποννήσου, της Ανατολικής και Δυτικής [Στερεάς] Ελλάδας, της Κρήτης, της Εύβοιας και όλων των απελευθερωμένων νησιών του Αρχιπελάγους. Πριν δύο ημέρες οι αντιπρόσωποι μεταφέρθηκαν στην Τριπολιτσά, που θα αποτελέσει την προσωρινή έδρα της νέας κυβέρνησης, αφού πρώτα εξέλεξαν ως Πρόεδρο του Εκτελεστικού τον Πέτρο Μαυρομιχάλη, πρώην ηγεμόνα της Μάνης. Ο Μαυρομιχάλης είναι ένας σεβάσμιος ηλικιωμένος οπλαρχηγός, ιδιαίτερα συμπαθής, γνωστός για τον πατριωτισμό του και ισχυρός όχι μόνο για τον πλούτο του αλλά και γιατί εκτιμάται σε ολόκληρη την Ελλάδα. Επίσης,εξελέγη πανηγυρικά, ο Υδραίος Ιωάννης Ορλάνδος,γνωστός για την ακεραιότητά του και τον ανοιχτόμυαλο πατριωτισμό του, στη θέση του Προέδρου του Βουλευτικού.
Καθώς αυτή τη στιγμή οι Αντιπρόσωποι ασχολούνται με την εκλογή των άλλων μελών του Εκτελεστικού δεν μπορώ να σας ανακοινώσω ακόμα τα ονόματα όσων θα το στελεχώσουν, ούτε εκείνα των μελών της Κυβέρνησης. […]
Η νέα κυβέρνηση θα αναλάβει την εξουσία με τους καλύτερους οιωνούς και οπωσδήποτε χωρίς να χρειαστεί να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες και τους κινδύνους που το περασμένο έτος [1822] παραλίγο να καταστρέψουν την Ελλάδα. Η Εθνοσυνέλευση έχει ετοιμάσει προϋπολογισμό και έχει νομοθετήσει σχετικά με την διοίκηση των περιφερειών από Έπαρχους και γενικά συζήτησε όλα τα θέματα εθνικού ενδιαφέροντος. Εάν τηρήσουμε τις αρχές που κατεύθυναν τις εργασίες της Εθνοσυνέλευσης, δεν θα κυριαρχήσει ποτέ ο κομματισμός. Εάν εξαιρέσουμε τη δυσαρέσκεια ορισμένων ατόμων με υπέρμετρο εγωισμό που τα προσωπικά συμφέροντά τους δεν είναι συμβατά με την ειρήνευση και την τάξη, σε κάθε μέρος της χώρας μας επικρατεί ενότητα. Η εμπειρία έκανε όλο το έθνος να νιώσει την ανάγκη μιαςισχυρής και αποτελεσματικής Κυβέρνησης και τη μεγάλη μάζα του λαού να είναι καλύτερα προετοιμασμένη να την αποδεχτεί σε σχέση με πέρσι. Οπότε τι μπορεί να πετύχουν οι ίντριγκες ελάχιστών φιλόδοξων και κακόβουλων ανθρώπων ενάντια στην ομόφωνη επιθυμία του λαού;»
Η επιστολή έχει μεγάλο ενδιαφέρον καθώς σ’ αυτήν βλέπουμε τον τρόπο που επιλέγει ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος να παρουσιάσει την πολιτική κατάσταση στο εξωτερικό και αντιλαμβανόμαστε την επίδραση των απόψεών του στον Blaquiere. Όπως βλέπουμε, ο Μαυροκορδάτος δεν αναφέρεται καθόλου στον εαυτό του και ειδικά στη θέση του στο νέο Εκτελεστικό. Παρουσιάζει ως ολοκληρωμένη την εκλογή του Ορλάνδου ως Προέδρου του Βουλευτικού και δεν εκφράζει, ούτε υπονοεί πως νιώθει κάποια πικρία για τον υποβιβασμό του. Στο ίδιο πνεύμα ομοψυχίας κινείται και η επιστολή του Πετρόμπεη προς τον γιο του, τον Γεωργάκη Μαυρομιχάλη που βρίσκεται στην Ανκόνα. Η επιστολή φαίνεται να έχει γραφτεί στο Άστρος στις8 Απριλίου, κατά τη διάρκεια της Εθνοσυνέλευσης. Πιθανόν ένα αντίγραφό της έλαβε και ο Blaquiere για να το προωθήσει στο Φιλελληνικό Κομιτάτο, το οποίο θα διακινήσει (επίσημα) στις βρετανικές εφημερίδες. Η μετάφραση της επιστολής στα αγγλικά έχει μέσα αρκετά λάθη εκ παραδρομής σε ημερομηνίες και τίτλους αξιωμάτων, αλλά η περιγραφή στην ουσία της είναι ακριβής. Ο Πετρόμπεης ενημερώνει τον γιο του πως ο ίδιος έχει εκλεγεί Πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης, ο Επίσκοπος Βρεσθένης, αντιπρόεδρος, ο Θεόδωρος Νέγρης αρχιγραμματέας και ο «πολυμαθής φίλος μας» Σταμάτης Δημάκης, γραμματέας. Ακολούθως ο Πετρόμπεης αναφέρεται στο Σύνταγμα:
«Το πρώτο πράγμα που κάναμε ήταν να επιβεβαιώσουμε ότι οι αρχές του Οργανικού Νόμου της Επιδαύρου θα παραμείνουν αμετάβλητες και πως απλώς θα αναθέσουμε σε μια επιτροπή επτά ατόμων να το τελειοποιήσει κάνοντας τις απαραίτητες προσθήκες και αλλαγές. Η δεύτερη απόφασή μας ήταν η κατάργηση των τοπικών κυβερνήσεων ενώ ταυτόχρονα αποφασίσαμε πως όλες οι επαρχίες της Ελλάδας θα πρέπει να εξαρτώνται από την εθνική κυβέρνηση και να διοικούνται από έπαρχους που η κυβέρνηση θα διορίσει».
Αυτή η παράγραφος αλλά και το σύνολο της επιστολήςαπηχούν πλήρως τις απόψεις Μαυροκορδάτου. Ο Πετρόμπεης αναφέρεται στην κατάργηση της αρχιστρατηγίας και τονίζει πως «η διοίκηση των χερσαίων και θαλάσσιων δυνάμεων ανήκει αποκλειστικά στην εθνική κυβέρνηση». Αναφέρεται επίσης στον διορισμό επιτροπής για τη σύνταξη ποινικού κώδικα βασισμένου στους «νόμους των Ελλήνων Αυτοκρατόρων». Συζητά, εν συντομία, και άλλα θέματα (π.χ. την εκκλησιαστική πολιτική) και τονίζει πως στόχος της Επανάστασης, πέραν της εθνικής ανεξαρτησίας είναι να «ξανακερδίσει το έθνος τη γνώση που έχει χάσει» και να «ακολουθήσει το παράδειγμα των φωτισμένων Εθνών της Ευρώπης.»
Είναι εμφανές πως οι δύο πρώτοι πρόεδροι του Εκτελεστικού επιχειρούν να τονίσουν πως με την ολοκλήρωση τηςΕθνοσυνέλευσης στο Άστρος, έχει επικρατήσει ομοφωνία, κυρίως ως προς τη συγκρότηση και την ισχύ της εθνικής κυβέρνησης.Φυσικά δεν πείθουν, ούτε τους φιλικά διακείμενους Βρετανούς φιλελεύθερους, όπως τον συντάκτη του Scotsman (9 Σεπτεμβρίου 1823) που σχολιάζοντας την επιστολή Μαυροκορδάτου (και πριν διαβάσει την έκθεση Blaquiere), αναρωτιέται αν μπορούν να τιθασευτούν τα άτακτα στρατεύματα, όπως είναι οι ομάδες των Μανιατών (που τους παραλληλίζει με τους Σκοτσέζους Highlanders)» (Αριστείδης Ν. Χατζής σελ 121-123).
Le Constitutionnel (30 Αυγούστου 1823 : «Η πολιτική οργάνωση της χώρας συμβαδίζει με την κατάκτηση της ελευθερίας της. Η έναρξη των εργασιών της πρόσφατης Εθνοσυνέλευσης στο Άστρος αποτέλεσε ένα εντυπωσιακό θέαμα.» ( Αριστείδης Ν. Χατζής ,2023, σελ 119)
Edward Blaquiere : «Η Εθνοσυνέλευση στο Άστρος θα πρέπει να θεωρείται ως ένα από τα πιο εντυπωσιακά και ενδιαφέροντα γεγονότα του αγώνα των Ελλήνων» ( Αριστείδης Ν. Χατζής ,2023, σελ 120)
Edward Blaquiere : «Πάρα πολλοί από τους αντιπροσώπους που ήταν παρόντες στο Άστρος»( Αριστείδης Ν. Χατζής ,2023, σελ 121)
Αριστείδης Ν. Χατζής : «η επίδραση της πολιτικής, θεσμικής και ιδεολογικής παρέμβασης του βρετανικού κομιτάτου στην Ελληνική Επανάσταση και στις διεργασίες στο Άστρος.2»( Αριστείδης Ν. Χατζής ,2023, σελ 111 )
Αριστείδης Ν. Χατζής : «Η Εθνοσυνέλευση στο Άστροςέπαιξε κομβικό ρόλοστην ενίσχυση της θετικής εικόνας των Ελλήνων επαναστατών και στη σαφέστατη στροφή υπέρ των Ελλήνων του συνόλου, σχεδόν, του γαλλικού και του βρετανικού Τύπου.»( Αριστείδης Ν. Χατζής ,2023, σελ 111 ).
========================================
Οι αναφορές για το Άστρος πριν το 1823 είναι αναρίθμητες και πολλές σελίδες . Δείτε τους συνδέσμους
Ο πρωθυπουργός Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος ,ο ξένος τύπος της εποχής Le Constitutionnel και πολλά άλλα έντυπα , ο Edward Blaquiere,ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο Γενναίος Κολοκοτρώνης, ο Πάνος Ζαφειρόπουλος, οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης, η Βουλή των Ελλήνων ,πολλοί αγωνιστές και διακεκριμένοι ιστορικοί μελετητές, αδιάκοπα το Ελληνικό κράτος για διακόσια χρόνια και το σπουδαιότερο από όλα οι Αστρεινοί, οι κάτοικοι του Άστρους, όλοι αναφέρουν η «Β’ Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων συνήλθε στο Άστρος».
«Εν Άστρει τη 29 Μαρτίου 1823 και γ’ της Ανεξαρτησίας »,το Άστρος το βρήκαν εκεί οι πληρεξούσιοι τηςΕθνοσυνέλευσης.
Αυτή είναι η τεκμηριωμένη ιστορική αλήθεια, όπως αναφέρεται στις σοβαρές επιστημονικές μελέτες και στην ιστορία μας , όπως γνωρίζουν όλοι οι Έλληνες, «η Β’ Εθνοσυνέλευσηέγινε στο Άστρος», τα σχόλια και τα συμπεράσματα είναι περιττά.
Ο Αριστείδης Ν. Χατζής είναι Καθηγητής Φιλοσοφίας Δικαίου και Θεωρίας Θεσμών στο Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Το βιβλίο του Ο Ενδοξότερος Αγώνας: Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 (2021) κυκλοφορεί στο σύνδεσμο από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος
Ο διακεκριμένος καθηγητής Αριστείδης Ν. Χατζής ,αφού διάβασε πρώτα την μισή παγκόσμια βιβλιογραφία σχετικά με την Β΄Εθνοσυνέλευση που συνήλθε στο Άστρος το 1823, κατέθεσε στο βιβλίο, Σμαράγδη Ι.Αρνανίτη :2023, Ἐν Ἄστρει Ἡ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις, 29 Μαρτίου -18 Απριλίου 1823 , τα γεγονότα – οι πρωταγωνιστές – οι αποφάσεις, πολύ σοβαρά,( καλό παράδειγμα για μίμηση) επιστημονικά, πειστικά και τεκμηριωμένατα ιστορικά στοιχεία, χωρίς απερίσκεπτα να καταθέσει ατεκμηρίωτα συμπεράσματα.
Αξίζει το κόπο να ξαναδιαβάσουμε το παρακάτω άρθρο του και το συνιστούμε στους φίλους μας αναγνώστες και σε ιστορικούς μελετητές . Το άρθρο του καθηγητή Αριστείδη Ν. Χατζήμε τις λεπτομερέστατες σημειώσεις και τεκμηριωμένες πηγές ,είναι ένα έξοχο αξιοζήλευτο παράδειγμα επιστημονικής εργασίαςκαι είναι η γνώμη μας οι ιστορικές μελέτες που συνήθως κυκλοφορούν εύκολα και απερίσκεπτα, γεμάτες συμπεράσματα δίχως τεκμηριωμένα και αμερόληπτα ιστορικά στοιχεία, απέχουν παρασάγγας από την “επιστημονική αλήθεια” τουδιακεκριμένου καθηγητήΑριστείδη Ν. Χατζή.
Μπράβο στο καθηγητή Αριστείδη Ν. Χατζή, τον ευχαριστούμε για ταεπιστημονικάιστορικά στοιχεία που κατέθεσε,αλλά κυρίως και για το μάθημα ιστοριογραφίας που έκανε σε όλους, πολίτες, μαθητές και μελετητές ιστορίας.
Ο καθηγητής αναφέρει το Άστρος, πολλές φορές στην μελέτη του καιπολύ σωστά , σοβαρά και επιστημονικάδεν θεώρησε αναγκαίο να κάνει άλλους υπαινιγμούς η διευκρινίσεις για το όνομα, όπως θεώρησαν αναγκαίο και έκαναν ελάχιστοι , και αυτό είναι η μεγάλη διαφορά μεταξύ διακεκριμένων και μη διακεκριμένων ιστορικών μελετητών. Αναφέρει «ψηφίστηκε στο Άστρος» …«συνήλθε στο Άστρος».. «Η Εθνοσυνέλευση στο Άστρος» … της «Εθνοσυνέλευσης στο Άστρος» , επίσης το ίδιο αναφέρουν ο παγκόσμιος τύπος και πολλοί ξένοι ιστορικοί μελετητές. Καταθέτουμε επίσης στο τέλος του άρθρου Σχόλια γιατηνἘν ἌστρειἩ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσιςπου συνήλθε στο Άστρος«Με τους καλύτερους οιωνούς». – astrosgr.com , τις σημειώσεις, πηγές και βιβλιογραφία της μελέτης που την βρίσκουμε εντυπωσιακή, είναι πολύ καλή και σοβαρή επιστημονική αξιοζήλευτη εργασία.
Ο διακεκριμένος καθηγητής Αριστείδης Ν. Χατζής κατέθεσε στο βιβλίο του δήμου Ἐν ἌστρειἩ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις, πειστικά και τεκμηριώμενα το ιστορικό Άστρος και η εθνοσυνέλευσηδεν έχουν σχέση με το εμφύλιο και την διχόνοια.
Άδικα με λανθασμένες εκτιμήσεις μερικοί της παραδοσιακής ιστοριογραφίας και της συνταγματικής ιστορίας συνδέουν απαξιωτικά την Εθνοσυνέλευση και το Άστρος με την διχόνοια και αγνοούν ότι η διχόνοια υπήρχε πολύ νωρίτερα, από την εποχή του Ομήρου. Η διχόνοια και ο εμφύλιος θα ακολουθούσε ανεξάρτητα που γινόταν η Εθνοσυνέλευση στην Τρίπολη ,στο Ναύπλιο η στη Ύδρα…Υπάρχει η σοβαρή άποψη ότι η «ένοπλη σύρραξη» ήταν και αναγκαία. Είναι αφελής, φαιδρά και χωρίς τεκμήρια η άποψη ότι στο Άστρος προήλθε η διχόνοια και ο εμφύλιος που ακολούθησε αργότερα, που γίνεται παράξενα και ανεξήγητα για συγκεκριμένους τοπικιστικούς λόγους. Αντίθετα στο Άστρος προσωρινά σταμάτησε η διχόνοια ,με την υπογραφή της διακήρυξης και την αποδοχή του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη της θέσης του αντιπροέδρου του Εκτελεστικού.
Δείτε καλύτερα ολόκληρη την μελέτη στο παρακάτω σύνδεσμο, τα σχόλια είναι περιττά.
Οι κάτοικοι είναι τα κράτη , μας λέει ο πρώτος επιστήμονας ιστορικός Θουκυδίδης, οι Αθηναίοι, Κορίνθιοι, Αργείοι, Λακεδαίμονες… Κυνουριείς ,Θυρεάτες, Αστρεινοί, Αγιαννίτες και ονομάζουν οικισμούς , λιμάνια και περιοχές..…Αθήνα, Κόρινθος, Άργος, Σπάρτη, Κυνουρία ,Θυρέα, Άστρος,Αγιάννης ….. astrosgr.com – Γιάννης Κουρόγιωργας
Σμαράγδη Ι.Αρνανίτη :2023,Ἐν ἌστρειἩ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις, 29 Μαρτίου -18 Απριλίου 1823, τα γεγονότα – οι πρωταγωνιστές – οι αποφάσεις
Ένα μόνο ιστορικό στοιχείο (έγγραφο) , τα «Πρακτικά της Β’ Εθνικής των Ελλήνων Συνελεύσεως συγκροτηθείσης Εν Άστρει την ΚΘ Μαρτίου αωκγ’ και γ’ της ανεξαρτησίας » είναι επαρκέστατο τεκμήριο, ένα συνταγματικό κείμενο, που επιβεβεαιώνει αναμφισβήτητα και τελεσίδικα το ιστορικόν Άστρος υπήρχε πολύ νωρίτερα από το 1823 , δεν χρειάζεται τίποτα άλλο, όλα τα άλλα είναι περιττά.
Όσοι έχουν μια στοιχειώδη επιστημονική νομική κατάρτιση, διαβάζουν τα υπάρχοντα ιστορικά στοιχεία, μπορούν να διαβάζουν και να καταλαβαίνουν τα συνταγματικά κείμενα , αδιαφιλονίκητα καταλαβαίνουν το νόμιμο όνομα του οικισμού ήταν Άστρος σίγουρα πριν την29η Μαρτίου 1823, όπως επιβεβαιώνουν και αναφέρουν τα πρακτικά της Εθνοσυνέλευσης της 29ης Μαρτίου 1823 και όλα τα άλλα έγγραφα της Εθνοσυνέλευσης μέχρι την 18 Απριλίου 1823.
Υπάρχουν πολλές χρονολογικές αναφορές πριν το 1823 για το Άστρος . Η πρώτη αναφορά είναι από τον 2ο μ,χ. αιώνα του Πτολεμαίου για το πόλισμα «Άστρον». Παρακάτω οι σπουδαιότερες αναφορές πριν το 1823 πειστικά αναφέρουν το Άστρος υπήρχε αναμφισβήτητα στην συγκεκριμένη σημερινή τοποθεσία.
Το κείμενο επίσης σε PDF έγγραφο στο σύνδεσμο παρακάτω.
Ο Γεώργιος Φραντζής το 1435 επιβεβαιώνει κατηγορηματικά η αναφορά του Πτολεμαίου 2ο μ.χ. αιώνα για το πόλισμα Άστρον είναι το σημερινό Άστρος , γιατί υπήρχε αδιάκοπα οικισμός στην περιοχή από την εποχή της πόλης Θυρέας και ο Φραντζής χρησιμοποίησε το ίδιο όνομα «Αστρον». Το «Άστρον» του Φραντζή είναι αναμφισβήτητα το σημερινό Άστρος, που βρίσκεται στην ίδια τοποθεσία της αρχαίας πόλης Θυρέας και του πολίσματος «Άστρου» του Πτολεμαίου. Δείτε περισσότερα πειστικά στοιχεία στην ενότητα 5) Το 1435 ο Γεώργιος Φραντζής αναφέρει το Άστρον (το σημερινό Άστρος) και τον Άγιον Ιωάννη (Αγιάννης του Άστρους). – astrosgr.com
Η αναφορά το 1435 του Φραντζή Άστρον είναι η πέμπτη αναφορά ,που πειστικά και αναμφισβήτητα τοποθετεί το σημερινό Άστρος στην συγκεκριμένη τοποθεσία που βρίσκεται σήμερα. Η πρώτη ήταν του Χρονικού του Μορέως το 1256, το «Castiello la Estella»= Kάστρο του Άστρους, Βρίσκεται στη «πεδιάδα τους Άστρους» του Leake στο «Ξεροκάμπι» και ονομάστηκε Εστέλλα από τον γειτονικό Αγιάννη (Άστρος) και οι τρεις επίσημες αναφορές του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Aνδρόνικου Β’ Παλαιολόγου (1259-1332 μ.χ.) το 1293 «το καλούμενον Άστρος», το 1292«Από Άστρους εις Κωστάντζαν-Ζήτζινα..» και πειστικά και διαυγέστατα το 1320 Χρυσόβουλο (4) 1320 (σελ.114), «του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής». Αναμφισβήτητα υπήρχε οικισμός στο σημερινό Άστρος πριν χιλιάδες χρόνια, από πολλές άλλες αναφορές .
Ο Νίκος Βέης (1883–1958) καθηγητής Πανεπιστημίου και Ακαδημαϊκός αναφέρει «έχομε κατ΄ επανάληψιν μνείας του Κυνουριακού αυτού πολίσματος» του Άστρους το 1256, 1320,1372,1374, 1407,1421 ,1435, 1463, 1467, 1471, 1481.
Αναμφισβήτητα από το 1516 το“μεσογειακότοπογραφικόσημείο” , πουαναφέρεταισεπολλάκείμενακαπολλούςχάρτες, Toast(r)ι (=Toasti), Toastri , Astro , είναισίγουρατοιστορικόνΆστροςΚυνουρίας.
Από το 1756 ,ο Δημήτριος Καρυτσιώτης θυμότανε από την Καρύτσα του Αγιάννη «την πατρίδα μας (χωρίον μας) … του Άστρους (Astro)» και πριν το 1821 ο Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος ανέφερε «εις την πατρίδα μας το Άστρος» , «η Εθνική συνέλευσις εις Άστρος ….. οι κάτοικοι του Άστρους» «εις την πατρίδα μου τον Άγιον Ιωάννην».
Το Άστρος και το Παράλιο Άστρος από το 1540δεν αναφέρονται για εκατοντάδες χρόνια στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγους , αλλά αναφέρονται τα άλλα μεγάλα ιστορικά χωριά. Ο λόγος που δεν αναφέρεται το Άστρος στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγους είναι ότι αναφερόταν ο Αγιάννης ,που ήταν το μητροπολιτικο κέντρο της Θυρέας , ο Αγιάννης ήταν μία κοινότητα με το Άστρος , οι κάτοικοι ήταν βασικά ίδιοι, και από τον μεσαίωνα ο Αγιάννης αναφερόταν επίσης σαν Άστρος και Αγιάννης του Άστρους. Το Παράλιο Άστρος δεν αναφέρεται στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγους, γιατί τότε δεν υπήρχε οικισμός στην σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους.
Το Παράλιο Άστρος είναι ο νεότερος οικσμός της περιοχής και δεν υπήρχε οικισμός στην σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους πριν το 1832.Το Παράλιο Άστρος έχτισε από το 1832-1845 ο Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος , όπως τιμoύν με αδριάντα του στη κεντρική πλατεία οι Παραλιώτες , «ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ». Ο Άκουρος και ο αδερφός του Ιωάννης Ζαφειρόπουλος, πρώτος δήμαρχος του Δήμου Θυρέας από το 1837, που ποτέ δεν ξέχασαν την “πατρίδα” τους τον γειτονικό οικισμό Άστρος , για να τιμήσουν την πατρίδα τους το 1845 ονόμασαν τον καινούργιο οικισμό Παράλιο Άστρος. ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 .Ο οικισμός προσαρτάται στο δήμο Θυρέας.
Το 1823το Άστρος το βρήκαν εκεί,«Εν Άστρει τη 29 Μαρτίου 1823 και γ’ της Ανεξαρτησίας », οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης, υπήρχε αναμφισβήτητα πολλούς αιώνες πριν το 1823, η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη» και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
Μερικοί λανθασμένα ,ατεκμηρίωτα , ανεξήγητα και παράξενα αναφέρουν η Συνέλευση το 1823 ονόμασε τον οικισμό Άστρος, χωρίς να σχολιάζουν και αναφέρουν τα έγγρφα της Εθνοσυνέλευσης. Μερικές φορές απαιτείται και νομική κατάρτιση για να γίνουν αντιληπτά τα συνταγματικά κείμενα. Όλες οι αποφάσεις της Συνταγματικής Συνέλευσης έγιναν και έπρεπε να γίνουν γραπτά , ήταν Συνταγματική Συνέλευση, δεν ήταν καφενείο. Η Συνέλευση δεν αποφάσισε με κανένα έγγραφο για το όνομα Άστρος , απλά και αυτονόητα από την πρώτη ημέρα αναγκαστικά χρησιμοποίησεκαι επιβεβαίωσε επίσημα το υπάρχον από χιλιάδες χρόνια νωρίτερα όνομα του οικισμούΆστρος .
Η εθνοσυνέλευση με τα πρώτα «εν Άστρει» έγγραφα και τα πρακτικά από την πρώτη ημέρα την 29η Μαρτίου 1823,πριν σχεδόν αρχίσει η Συνέλευση και αργότερα μέχρι την τελευταία ημέρα σε όλες τις συνεδριάσεις με όλα τα έγγραφα, επιβεβαίωσε θεσμικά και συνταγματικά το Άστρος υπήρχε αναμφισβήτητα πριντην 29η Μαρτίου 1823, και σύμφωνα με την νομική και επιστημονική ερμηνεία των εγγράφων σίγουρα δεν «ονόμασε» την 29η Μαρτίου 1823 τον οικισμό Άστρος. Το συμπέρασμα η Συνέλευση το 1823 ονόμασε τον οικισμό Άστρος είναι έκδηλα και απλά μεγάλο λάθος.
Το όνομα Άστρος δεν ήταν το θέμα της Εθνοσυνέλευσης, ούτε ποτέ έγιναν συζητήσεις στην συνέλευση για το όνομα Άστρος , άλλωστε πριν την Συνέλευση τον οικισμό αποκαλούσαν Άστρος μεταξύ πολλών ο Κολοκοτρώνης και ο Άκουρος και υπήρχαν άλλα σοβαρά θέματα και οι Τούρκοι. Το Άστρος υπήρχε χιλιάδες χρόνια νωρίτερα, το βρήκαν εκεί οι πληρεξούσιοι και ο Κολοκοτρώνης, «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος» και « Εν Άστρει» ,« στο Άστρος» έκαναν οι πληρεξούσιοι τα αυτονόητα, και με την διακήρυξη που «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη» διακήρυξαν στην υφήλιο και του ισχυρούς της εποχής «και να ανεξαρτισθώμεν εντελώς Έθνος χωριστόν, αυτόνομον και ανεξάρτητον αναγνωριζόμενοι δια την δόξαν της Αγίας ημών πίστεως και την ευτυχίαν των ανθρώπων, η με τα όπλα εις τα χείρας όλοι, όλοι οι Έλληνες να καταβώμεν εις τους τάφους».
Τα πρακτικά της πρώτης ημέρας της Συνέλευσης , την ΚΘ Μαρτίου 1823, χωρίς να υπάρχει προηγούμενο έγγραφο και απόφαση, επιβεβαιώνουν επίσημα και θεσμικά τό πολύ νωρίτερα υπάρχον όνομα του οικισμού Άστρος , “ΣΥΓΡΟΤΗΘΕΙΣΗΣ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ ΤΗΝ ΚΘ’ ΜΑΡΤΙΟΥ” , με κεφαλαία γράμματα για κάθε ενδεχόμενο…
ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΗΣ Β ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΉΝΩΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ, ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΕΙΣΗΣ ΕΝ’ ΑΣΤΡΕΙ ΤΗΝ ΚΘ’ΜΑΡΤΊΟΥ ΑΩΚΓ’ ΚΑΙ Γ’ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ
Την ΚΘ’Μαρτίου Συγκροτηθείσα πρώτη προκαταρτική συνέλευσις εσυμφώνησεν και υπέγραψεν το έγγραφον λαμβανόμενον.
α’. Περί αποδοχής του Οργανικού Νόμου της Επιδαύρου,καθ’ όλας τα θεμελιώδεις αυτού αρχάς .
β’.Περί αρχηστρατηγίας καί Ναυαρχίας
γ’. Περί νόμων Πολεμικών
δ’. Περί Μινιστερίου του Πολέμου και του Ναυτικού……………………
Δεν έγινε η εθνοσυνέλευση για να ονομάσει τον οικισμό Άστρος,την πρώτη ημέρα της Εθνοσυνέλευσης , “Εν Άστρει τη 29 Μαρτίου 1823 και γ’ της ανεξαρτησίας”, ο Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος.,Κωνσταντίνος Ζαφειρόπουλος , Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, Θ.Νέγρης,Ι.Ορλάνδος και άλλοι εκατό πληρεξούσιοι βρήκαν εκεί το ιστορικό Άστρος στο Αγροκήπιο του Καρυτσιώτη, όπως αναφέρει ο Κολοκοτρώνης “εις το Άστρος ….εις ένα περιβόλι όπου έκαναν την συνέλευσιν », φυσικά ήξεραν το όνομα Άστρος και ήξεραν τι υπόγραφαν, δεν σκέπτηκαν ποτέ και δεν ήταν αναγκαίο να αποφασίσουν για το όνομα του οιικισμού, είχαν άλλες προτεραιότητες και τους Τούρκους κατακτητές.Υπάρχουν πολλά άλλα έγγραφα τις πρώτες ημέρες της Συνέλευσης την 29η Μαρτίου 1823, , μόλις άρχισε η Συνέλευση, με την αναφορά “Έν Άστρει“.Το Άστρος αναμφισβήτητα το βρήκαν εκεί οι πληρεξούσιοι, υπήρχε χιλιάδες χρόνια νωρίτερα.
“ορκίζεται η Συνέλευσις ούτως …..”
Εν Άστρει τη 30 Μαρτίου 1823 και γ’ της ανεξαρτησίας.
Ο πρόεδρος της Εθνικής Συνελεύσεως Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης
Ο Βρεσθένης Θεοδώρητος, Κωνστ.Ζαφειρόπουλος, ο Μεθώνης Γρηγόριος,Γρηγόρης Κουτζουλέντης, Γρηγόριος Δικαίος,Αναγνώστης Μανολάκης
Από, Αρχεία Ελληνικής Παλιγγενεσίας
«Ιζ. Εις αμοιβαίαν πληροφορίαν ζήλου υπέρ των εθνικών συμφερόντων και αδόλου πατριωτισμού, ορκίζεται η Συνέλευσις ούτως.Ορκιζόμαστε εισ το όνομα του θεού και πατρίδος ,άδολον πατριωτισμόν,ακραιφνή σύμπνοιαν και αποβολήν πάσης ιδιοφιλίας καθ’ όλας τας συνδιασκέψεις ημών εν τούτη τη Εθνική Β΄των Ελλήνων Συνέλευσι. »
Εν Άστρει τη 30 Μαρτίου 1823 και γ’ της ανεξαρτησίας.
Ο πρόεδρος της Εθνικής Συνελεύσεως Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης
Ο Βρεσθένης Θεοδώρητος,
Κωνστ.Ζαφειρόπουλος,
ο Μεθώνης Γρηγόριος,
Γρηγόρης Κουτζουλέντης,
Γρηγόριος Δικαίος,
Αναγνώστης Μανολάκης
Το Ελληνικό κράτος το 1823 με βάση τα υπάρχοντα τεκμηριωμένα ιστορικά στοιχεία της εποχής, με την απαιτούμενη σοβαρότητα θεσμικά , αναγκαστικά, δικαιολογημένα και επίσημα χρησιμοποίησε και επιβεβαίωσε τό όνομα Άστρος, πολλές φορές με την αναφορά «Εν Άστρει» σε όλα τα έγγραφα , την Διακύρηξη, το Νόμο της Επιδαύρου (« Σύνταγμα του Άστρους») , τα πρακτικά,ψηφίσματα και αποφάσεις,για τον οικισμό που συνήλθε η «Συνέλευση του Άστρους» και ψηφίστηκε το «Σύνταγμα του Άστρους»,επιβεβαιώνοντας την μακρόχρονη ιστορία του ιστορικού Άστρους.Όπως το ίδιο έκαναν με τα έγγραφα τους το Βουλευτικό, Εκτελεστικό και τα μινιστέρια (υπουργεία) Πολέμου, Θρησκείας, Δικαίου και Ναυτικών.
Στις 22 Απριλίου 1823 , τέσσερες μέρες μετα την Εθνοσυνέλευση ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, πρόεδρος του Εκελεστικού (δηλ. Πρωθυπουργός ) , ανακοίνωσε με χαρά στην υφήλιο και τους ισχυρούς την εποχής , «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος». (Αριστείδης Ν. Χατζής σελ 121).
Ιζ.Εις αμοιβαίαν πληροφορίαν ζήλου υπέρ των εθνικών συμφερόντων και αδόλου πατριωτισμού, ορκίζεται η Συνέλευσις ούτως.Ορκίζομαι εις το όνομα του θεού και πατρίδος,άδολον πατριωτισμόν, ακραιφνή σύμπνοιαν και αποβολήν πάσης ιδιοφιλίας καθ’ όλας τας συνδιασκέψεις ημών εν ταύτη τη Εθνική Β’ των Ελλήνων Συνέλευσι.
ΓενναίοςΚολοκοτρώνης « η κυβέρνησις διέταξεν να συνταχθή το Έθνος , να γίνη Εθνική Συνέλευσις, όπου άρχισαν να συνάζωνται οι πληρεξούσιοι οι μεν εις το Άστρος ,οι δε του Κολοκοτρώνη και Υψηλάντη εις Ναύπλιον. … απεφασίσθη να μεταβούν και οι εν Ναυπλίω εις το ¨Αστρος»(Απομνημονεύματα σελ 88 , Φλούδας Θυρεατικά Β, Άστρος ,Το Χρυσήλιον και Ιστορικόν σελ 165). O Γενναίος Κολοκοτρώνης πειστικότατα αναφέρει τοΆστροςτοβρήκανεκείοιπληρεξούσιοιτηςΕθνοσυνέλευσης, υπήρχεπολλάχρόνιαπριντο 1823 και βέβαια πριν έλθουν οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης, δεν το δημιούργησαν τυχαία μόλις έφθασαν και αυθαίρετα το ονόμασαν εκείνη την ημέρα Άστρος.\
ΠάνοςΖαφειρόπουλος « επήλθεν το έτος 1823 και κατά Φεβρουάριον εσυστήθη ηΕθνικήσυνέλευσιςειςΆστρος κατά την ακόλουθον διαταγή του Εκτελεστικού ..έκαστος δύναται να εννοήσει τι υπέφερον οικάτοικοιτουΆστρους»(Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 52)
ΘεόδωροςΚολοκοτρώνης εις τα Απομνημονεύματα του αναφέρει , «Τέλος πάντων απεφασίσθη ειςτοΆστροςναγίνηηΣυνέλευσις ..εσηκώθηκα και επήγα και εγώειςτοΆστρος….ειςέναπεριβόλιόπουέκαναντηνσυνέλευσιν .»(Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 53)
ΘεόδωροςΚολοκοτρώνης εις τα Απομνημονεύματα του αναφέρει το γεύμα στον Δημήτριο Υψηλάντη έγινε « ειςτουςίσκιουςτωνδένδρωντουΆστρους» (Φλούδας Θυρεατικά Β )
ΟΓ. Τερτσέτης αναφέρει «συνέτρωγαν ο Δημήτριος Υψηλάντης και ο Κολοκοτρώνης εις τους ίσκιους των δένδρων του Άστρους» (ΔιήγησιςΣυμβάντωντηςΕλληνικήςφυλήςσελ.287).
Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας, σπουδαιότερες χρονολογικές αναφορές πριν το 1823.Δείτε τους παρακάτω συνδέσμους για λεπτομερέστατα τεκμηριωμένα ιστορικά στοιχεία και συμπεράσματα.
Οι κάτοικοι είναι τα κράτη , μας λέει ο πρώτος επιστήμονας ιστορικός Θουκυδίδης, οι Αθηναίοι, Κορίνθιοι, Αργείοι, Λακεδαίμονες… Κυνουριείς ,Θυρεάτες, Αστρεινοί, Αγιαννίτες και ονομάζουν οικισμούς , λιμάνια και περιοχές..…Αθήνα, Κόρινθος, Άργος, Σπαρτη, Κυνουρία ,Θυρέα, Άστρος,Αγιάννης ….. astrosgr.com – Γιάννης Κουρόγιωργας
Σμαράγδη Ι.Αρνανίτη :2023, Ἐν Ἄστρει Ἡ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις, 29 Μαρτίου -18 Απριλίου 1823 , τα γεγονότα – οι πρωταγωνιστές – οι αποφάσεις
Το Ελληνικό κράτος αναγνωρίζοντας την μεγάλη προσφορά της Σχολής Καρυτσιώτη στο Ελληνικό έθνος κήρυξε τη Σχολή « ιστορικόν διατηρητέον μνημείον και το Αγροκήπιο Καρυτσιώτη «ιστορικότόπο».
«Ο χώρος αυτός είναι τμήμα του αγροκηπίου – αρχικά 46 στρεμμάτων, το οποίο είχε δωρίσει ο Δημήτριος Καρυτσιώτης στη Σχολή, την οποία είχε ιδρύσει το 1805 – δενδροφυτεμένου με πορτοκαλιές, λεμονιές και ελιές, το προϊόν των οποίων χρησιμοποιούνταν για την πληρωμή των δασκάλων της Σχολής και την κάλυψη των εξόδων της…
Στο αγροκήπιο αυτό έλαβαν χώρα δύο σημαντικά γεγονότα της Επαναστάσεως, το γνωστό ως «κολοκοτρωναίικο τραπέζι της συμφιλίωσης» στις 19 Ιουνίου 1821, στο οποίο είχαν προσέλθει οι οπλαρχηγοί, προκειμένου να ξεπεραστούν οι αντιθέσεις και να ομονοήσουν για την επιτυχία της Επανάστασης που τότε ξεκινούσε, καθώς επίσης και η Β΄ Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων (30 Μαρτίου έως τις 18 Απριλίου του 1823) με την παρουσία οπλαρχηγών, πολιτικών, πλήθους λαού και στρατού. Εντός της Σχολής η οποία περιλαμβάνεται στον υπό κήρυξη χώρο, συντάχθηκε η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης.»
Ο Δημήτριος Υψηλάντηςτον Ιούνιο του 1821 αποβιβάστηκε στο λιμάνι της περιοχής, στην Παλιά προβλήτα της Σκάλας Άστρους ,όπως ήταν η ονομασία της τοποθεσίας πριν 1821 μέχριτο1845, δηλαδή του σημερινού Παραλίου Άστρους, για να αναλάβει την ηγεσία του Αγώνα. Από εκεί ο Κολοκοτρώνης , ο Άκουρος και άλλοι στρατιωτικοί με τμήματα στρατού τον συνόδευσαν θριαμβευτικά μέχρι τον ενδιάμεσο προορισμό του στο Άστρος, «ενώ ο λαός της Κυνουρίας με δάκρυα χαράς και συγκινήσεως εφώναζεν», «Καλώς ήρθες, Αφέντη». Σήμερα οι επισκέπτες όταν έρχονται στην Αθήνα, δεν αποκαλούν το Μαρκόπουλο Αθήνα…
Το 1823 δεν υπήρχε οικισμός στην σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους, βασικά για το λόγο ο τόπος ήταν ελώδης και ο Άκουρος αποκαλούσε το «ακατοίκητο τούτο μέρος». Ο Leake αναφέρει δεν υπήρχε οικισμός στην τοποθεσία. «At the scala(στη σκάλα =λιμάνι) υπάρχουν μια δεξαμενή, ένα χάνι, ένα πυργόσπιτο του (Τούρκου) φοροεισπράκτορα, και δύο τρεις μικρές αποθήκες» (Travels in the Moreaσελ 482) , όπως το ίδιο αναφέρουν και άλλοι ιστορικοί μελετητές.Το Παράλιο Άστρος έκτισε από το 1832-1845 ο Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος, όπως τιμoύν με ανδριάντα του στη κεντρική πλατεία οι Παραλιώτες ,«ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ» και ονόμασε τον νεότερο οικισμό της περιοχής το 1845 Παράλιο Άστρος.
Ο Δημήτριος Υψηλάντης στη συνέχεια έφθασε στο Άστρος, για να συναντήσει τους ανθρώπους της περιοχής και τον Πάνο Σαρηγιάννη. Στο Αγροκήπιο Καρυτσιώτη στο Άστρος την 19η Ιουνίου 1821 έγινε συνάντηση του Δημητρίου Υψηλάντη με τους στρατιωτικούς και τους προκρίτους της περιοχής , για να τους διαβάσει το έγγραφο του αδελφού του Αλέξανδρου Υψηλάντη που τον διόριζε «πληρεξούσιο του Γενικού Επιτρόπου της Αρχής». Η Αστρεινή παράδοση, φέρει τον Κολοκοτρώνη να παραθέτει γεύμα στο Δημήτριο Υψηλάντη, το γνωστό ως Κολοκοτρωναίϊκοτραπέζι, γίδα ψητή στρωμένη σε φύλλα, ασκί με ρετσινόκρασο και ψωμί.
Το γεύμα έγινε στο Αγροκήπιο Καρυτσιώτη, που είχε πολλά δένδρα, «αξιολόγου πολυδένδρου και ευκάρπου»και νερό από το «σούγελο Καρυτσιώτη», κάτω από το τίλιο που υπάρχει μέχρι σήμερα. Στο χώρο υπάρχει σχετική πινακίδα, που είναι δίπλα στην Σχολή Καρυτσιώτη (νυν Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους) και στον «Ιερό Χώρο» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων. Ο Γ. Τερτσέτης αναφέρει «συνέτρωγαν ο Δημήτριος Υψηλάντης και ο Κολοκοτρώνης εις τους ίσκιους των δένδρων του Άστρους» (Διήγησις Συμβάντων της Ελληνικής φυλής σελ.287).
Ο Υψηλάντης στο γεύμα ρώτησε τον Άκουρο γιατί είχε γένια και πολλά μαλλιά . Ο Άκουρος απάντησε στο πρίγκιπα θα κουρευτεί όταν θα δει την πατρίδα ελεύθερη . Τότε ο Υψηλάντης είπε, ώστε «Άκουρος» θα μείνεις ...Από τότε το παρώνυμον «Άκουρος» έμεινε στον Άκουρο ,που μάλιστα κράτησε την υπόσχεση του.
Ο Κολοκοτρώνης πειστικά ,έξυπνα και σκόπιμα για να ξεχάσει ο Πρίγκπηπαςτα ευρωπαϊκά σαλόνιατον προσάρμοσεστην Ελληνική πραγματικότητα.
«Ο Κολοκοτρώνης έκοπτε δια των χειρών τον άρτον και το ψητόν πετών ανά μία μερίδα ενώπιον εκάστου .Η Αστρεινή παράδοσις διασώζει και τα φράσεις με τα οποίας ο Κολοκοτρώνης συνώδευε το ψητόν και το κρασί , τα οποία έδιδεν εις τον Πρίγκηπα . «Αυτό Πρίγκιπα σου το προσφέρει η Ελλάς με τα χρυσά πυρούνια της» .Και όταν του έδωσε το κρασί μέσα σε κούπα από νεροκολόκυθο , του είπε. «Αυτό ,πρίγκιπα, σου το προσφέρει η πατρίς με τα χρυσά ποτήρια της».
Το αρχοντικό του Πάνου Σαρηγιάννη στο Άστρος,δίπλα στο αργοκήπιο του Καρυτσιώτη , εδώ φιλοξενήθηκε το 1821ο Δημήτριος Υψηλάντης .
Ο Δημήτριο Υψηλάντης ήρθε στο Άστρος για συγκεκριμένο σκοπό, να συναντήσει τους ανθρώπους της περιοχήςκαι τον Πάνο Σαρηγιάννη. Από το Άστρος ήταν ευκολότερη η πρόσβαση για το τελικό προορισμό του ,το στρατόπεδο των Βερβένων. Ο Πάνος Σαρηγιάννης φιλόξενησε τον Δημήτριο Υψηλάντη,αρχικά στο σπίτι του στο Άστρος, δίπλα στο αγροκήπιο του Καρυτσιώτη, και την ίδια ημέρα της άφιξης στο σπίτι του στο Σουληνάρι του Άγιαννη. «την Δευτέραν το εσπέρας έφθασα αισίως εις τον Άγιο Ιωάννη,…. την 20 Ιουνίου 1821 εν τω Αγίω Ιωάννη την Δευτέραν το εσπέρας .Δημήτριος Υψηλάντης πληρεξούσιος» .(Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, τόμος Γ’, Άγιος Ιωάννης, Μητρόπολις Οικισμών Θυρέας (Κυνουρίας), Αθήνα , 1983.σελ 46).
Το αρχοντικό του Πάνου Σαρηγιάννη στο Σουληνάρι του Άγιαννη, εδώ φιλοξενήθηκε το 1821ο Δημήτριος Υψηλάντης,«την Δευτέραν το εσπέρας έφθασα αισίως εις τον Άγιο Ιωάννη».
Ο Πάνος Σαρηγιάννης υπήρξε από πολύ νωρίς ένας από τους πρωτεργάτες της Επανάστασης στην Πελοπόννησο. Το 1820 μυείται στην Φιλική Εταιρία από τον Αγιοπετρίτη προεστό Αναγνώστη Κονδάκη. Στις 24 Μαρτίου το 1821 μαζύ με τον Αγιοπετρίτη προεστό Αναγνώστη Κονδάκη κήρυξαν την επανάσταση στην επαρχία του Αγίου Πέτρου. Διετέλεσε μέλος της Πελοποννησιακής Γερουσίας, πληρεξούσιος στην Εθνοσυνέλευση στο Άστρος και εκπρόσωπος της Επαρχίας του Αγίου Πέτρου.
«Ο Πάνος Σαρηγιάννης τιμήθηκε πολλές φορές από το Ελληνικό κράτος. Την 3η Αυγούστου 1842 οι: πρώην Βρεσθένης και Σελλασίας Θεοδώρητος, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης και Πανούτσος Νοταράς, μετά από αίτησης της Μαρίας χήρας Σαρηγιάννη και της κόρης της Μάρως, υπέγραψαν ένα πιστοποιητικό δράσεως του. Το πιστοποιητικό αυτό υπέγραψε και ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος. Αυτό γράψει τα εξής: Η οικία του εξ’ Αγίου Ιωάννου της Κυνουρίας Πελοποννήσου, υπήρξε μία εκ των επισήμων οικογενειών της Πελοποννήσου.Ούτος επί μεν τουρκοκρατίας εχρημάτισεν προεστώς της αυτής επαρχίας, εις τον υπέρ ανεξαρτησίας της πατρίδος πόλεμον, εδείχθη ζηλωτής, επροσέφερεν εις τας ανάγκας του Έθνους, αυτοπροαιρέτως τροφάς, πολεμοφόδια και χρήματα εις το εν βερβένη στρατόπεδον, εις το εν ρίζαις στενώ, βολιμή, και εις πολλά άλλα μέρη, όπου οι ανάγκες»……
Μετά την συνάντηση με τους στρατιωτικούς στο Άστροςμέσω Αγιάννη και Άγιου Πέτρουέφθασε στο τελικό προορισμό του,στο ιστορικό στρατόπεδο των Βερβένων που δέκα χιλιάδες στρατού και λαούθριαμβευτικά τον υποδέχτηκαν. Ένα μεγάλο και σημαντικό βήμα για την εθνική παλιγγενεσία ήταν γεγονόςκαι η Τριπολιτσά το καταλάβαινε, οι στράτες του Μοριά έκλειναν αποφασιστικά, οριστικάκαι τελεσίδικα.
Ο υπασπιστής του Κολοκοτρώνη Φωτάκος αναφέρει μετά από το τραπέζι. : «Από το Άστρος επεράσαμεν εις τον Άγιον Ιωάννην, και από εκεί, αφού εγευματίσαμεν εις ταις καμάρες του Αγίου Πέτρου, εφθάσαμεν εις Βέρβαινα»
Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας, σπουδαιότερες χρονολογικές αναφορέςπριν το 1823.Δείτε τους παρακάτω συνδέσμους για λεπτομερέστατα τεκμηριωμένα ιστορικά στοιχεία και συμπεράσματα.
Οι κάτοικοι είναι τα κράτη , μας λέει ο πρώτος επιστήμονας ιστορικός Θουκυδίδης, οι Αθηναίοι, Κορίνθιοι, Αργείοι, Λακεδαίμονες ,… Κυνουριείς ,Θυρεάτες, Αστρεινοί, Αγιαννίτες και ονομάζουν οικισμούς , λιμάνια και περιοχές..…Αθήνα, Κόρινθος, Άργος, Σπαρτη, Κυνουρία ,Θυρέα, Άστρος,Αγιάννης ….. astrosgr.com – Γιάννης Κουρόγιωργας
Η πρόσβαση των επισκεπτών στο Προαύλειο της Σχολής Καρυτσιώτη και τη Σχολή Καρυτσιώτη γίνεται από την διακρινόμενη είσοδο του «Ιερού Χώρου» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων, από την πλατεία Καρυτσιώτη, ακριβώς δίπλα από την τοποθεσία που έγινε το Κολοκοτρωναίϊκο τραπέζι ,
Είναι αναμφισήτητο γεγονός τα ονόματα των καινούργιων οικισμών δίνουν πάντοτε οι οικιστές τους και αναμφίβολα το 1845 ο Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλοςη Άκουρος ,ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ, ονόμασε το οικισμό Παράλιο Άστρος .
ΤοΠαράλιο Άστρος έχτισε από το 1832-1845 ο Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλοςη Άκουρος , όπως τιμoύν με αδριάντα του στη κεντρική πλατεία οι Παραλιώτες , «ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ». Ο Άκουρος , ο αδελφός του Ιωάννης Ζαφειρόπουλος, πρώτος δήμαρχος του Δήμου Θυρέας από το 1837-1847 και ο διακεκριμένος Αγιαννίτης Λογοθέτης, φίλος και συνεργάτης του Άκουρουκαι πρώτος πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου,ονόμασαν το 1845 τον καινούργιο οικισμό Παράλιο Άστρος. ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 .Ο οικισμός το 1845προσαρτάταιστο δήμο Θυρέας.
“Το Εκετελεστικόν σώμα κρίνει εύλογον τον τακτικόν ανα γνωρισμόν αυτώ εις την στρατηγίαν.
«Εν Άστρει τη κδ’Μαρτίου ,κωκγ’ και γ’ της Ανεξαρτησίας »
Το κείμενο επίσης σε PDF έγγραφο στο σύνδεσμο παρακάτω.
«Για να μπορεί όμως η ιστορική συγγραφή να είναι ωφέλιμη, πρέπει να είναι αντικειμενική και να υπηρετεί μόνο την παρουσίαση της αλήθειας,γιατί, αν λείπει το στοιχείο της αλήθειας, η ιστορία καταντά «ανωφελές διήγημα». Πολύβιος
Από τον Αγιάννη προήλθε το Άστρος, το Παράλιο Άστρος και άλλοι μικρότεροι οικισμοί .Οι αδελφοί Ζαφειρόπουλοι θεωρούνται από πολλούς ιστορικούς μελετητές οι πρώτοι κάτοικοι και οικιστές του Παραλίου Άστρους.
Πριν το 1832 δεν υπήρχε οικισμός στην τοποθεσία για χιλιάδες χρόνια και ο Άκουρος αναφέρει και επιβεβαιώνει στον Όθωνα «το ακατοίκητο τούτο μέρος». Ο Leake αναφέρει το 1805 δεν υπήρχε οικισμός στην τοποθεσία , «Atthescala(στη σκάλα =λιμάνι) υπάρχουν μια δεξαμενή, ένα χάνι, ένα πυργόσπιτο του (Τούρκου) φοροεισπράκτορα, και δύο τρεις μικρές αποθήκες» (TravelsintheMorea σελ 482) , όπως το ίδιο αναφέρουν και άλλοι ιστορικοί μελετητές.
Το όνομα τηςσημερινής τοποθεσίας του Παραλίου Άστρους μέχρι το 1845 ήταν Σκάλα η Σκάλα του Άστρους, ήταν το λιμάνι της περιοχής και υπαγόταν διοικητικά στο γειτονικό οικισμό Άστρος. Το 1823 βουλευτής Κων. Ζαφειρόπουλος, πρώτος κάτοικος και οικιστής του Παραλίου Άστρους αναφέρει «Την Σκάλαν του Άστρους». Το 1822. «Σκάλα Άστρους» αναφέρεται από την Πελοποννησιακή Γερουσία, επίσης «Σκάλα», «σκάλα Άστρους» (λιμάνι του Άστρους) , αναφέρεται από πολλούς άλλους . Ο Leake αναφέρει και επιβεβαιώνει το όνομα της περιοχής ήταν Σκάλα του Άστρους, “LeavingtheScalaofAstro= φεύγοντας από την Σκάλα του Άστρους ,Travels in the Morea (σελ 485 ).
Το Παράλιο Άστρος έκτισε από το 1832-1845 ο Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος , όπως τιμoύν με αδριάντα του στη κεντρική πλατεία οι Παραλιώτες ,«ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ» και ονόμασε τον νεότερο οικισμό της περιοχής το 1845 Παράλιο Άστρος.
Ο διακεκριμένος Αγιαννίτης Λογοθέτης, φίλος και συνεργάτης του Άκουρου και πρώτος πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου, έκτισε το σπίτι του στην χερσόνησο ,στο «Νησί» το 1832, που θεωρείται από πολλούς ιστορικούς μελετητές ένα από τα πρώτα σπίτια του οικισμού.Ο Λογοθέτης αργότερα από το 1854 αναφέρει μερικές φορές το καινούργιο οικισμό με το όνομα «παράλιο ,«έκτισετην οικίαν του ενταύθα κατά το έτος1832»,« ωκοδόμησαν εις το παράλιο Εργαστήρια»και«το έτος 1838…ήσαν τότε ολίγοι οι κατοικήσαντες ειςπαράλιο».Τον Λογοθέτη ακολούθησαν και άλλοι Αγιαννίτες και ο οικισμός άρχισεσιγά σιγά και δειλά να αναπτύσσεται. Δεν είναι τυχαίο που στον εκλογικό κατάλογο του 1871 της «Κοινοτ. Παραλίου Άστρους » αναφέρεται πρώτοςο ΑγιαννίτηςΑναστάσιος Πάσχοςτου Ιωάννου κτηματίας.
Η Αστρεινή παράδοση, φέρει τον Κολοκοτρώνη να παραθέτει γεύμα το 1821 αγροκήπιο Καρυτσιώτη στο Άστρος στο Δημήτριο Υψηλάντη, το γνωστό ως Κολοκοτρωναϊικο τραπέζι, γίδα ψητή στρωμένη σε φύλλα, ασκί με ρετσινόκρασο και ψωμί. Το γεύμα έγινε στο αγροκήπιο του Καρυτσιώτη κάτω από το τίλιο ,που ακόμα υπάρχει και αργοπεθαίνει, και είχε πολλά δένδρα και νερό από το “σούγελο του Καρυτσιώτη” και στο χώρο υπάρχει σχετική πινακίδα, δίπλα στην Σχολή Καρυτσιώτη (νυν Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους). Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης εις τα Απομνημονεύματα του αναφέρει το γεύμα στον Δημήτριο Υψηλάντη έγινε « εις τους ίσκιους των δένδρων του Άστρους» (Φλούδας Θυρεατικά Β ) και ο Γ. Τερτσέτης αναφέρει «συνέτρωγαν ο Δημήτριος Υψηλάντης και ο Κολοκοτρώνης εις τους ίσκιους των δένδρων του Άστρους»(ΔιήγησιςΣυμβάντων της Ελληνικής φυλής σελ.287).
Στο αγροκήπιο Καρυτσιώτη στο Άστρος έγινε συνάντηση και γεύμα με τους στρατιωτικούς και τους προκρίτους της περιοχής , για να τους διαβάσει το έγγραφο του αδελφού του Αλέξανδρου Υψηλάντη που τον διόριζε «πληρεξούσιο του Γενικού Επιτρόπου της Αρχής». Ο Υψηλάντης στο γεύμα ρώτησε τον Άκουρο γιατί είχε γένια και πολλά μαλλιά . Ο Άκουρος απάντησε στο πρίγκιπα θα κουρευτεί όταν θα δει την πατρίδα ελεύθερη . Τότε ο Υψηλάντης είπε, ώστε “Άκουρος” θα μείνεις ... Από τότε το παρώνυμον «Άκουρος» κώλησε στο Άκουρο ,που μάλιστα κράτησε την υπόσχεση του.
Οι αδελφοί Ζαφειρόπουλοι ήταν Αγιαννίτες της διασποράς και δεν ξέχασαν ποτέ την πατρίδα τους το Άστρος και το Αγιάννη του Άστρους. Ο Πάνος (Άκουρος) Ζαφειρόπουλος , είναι ένας από τους σημαντικότερους, η ορθότερα ο σημαντικότερος Αγιαννίτης πριν την επανάσταση του 1821 και η προσφορά του στη Θυρεάτιδα Γη και την πατρίδα είναι ανυπολόγιστη , δεν αναφέρεται στα βιβλία της ιστορίας και είναι παράξενα άγνωστος για τις μεγάλες προσφορές του στην πατρίδα μας. Αδέρφια του ήταν οι Ιωάννης Ζαφειρόπουλος (1795 – 1854) και Κωνσταντίνος Ζαφειρόπουλος. ( +1826).
Οι αδερφοί Ζαφειρόπουλοι είχαν καλές σχέσεις με τον βασιλιά Όθωνα, ο Άκουρος στην επίσκεψη του Όθωνα του δώρισε το κάστρο αλλά ο Όθωνας διακριτικά δεν αποδέχτηκε την δωρεά. Το Παράλιο Άστρος σαν ο νεότερος οικισμός της περιοχής προσαρτήθηκε στο δήμο Θυρέας το 1845, με τις έκδηλες , αυτονόητες ενέργειες και καλές σχέσεις με τον βασιλιά Όθωνα του Άκουρου , του αδερφού του πρώτου δήμαρχου του δήμου Θυρέας και οικιστή του Παραλίου Άστρους Ιωάννη Ζαφειρόπουλου ,(δημάρχου του δήμου από 1837-1847) και του Λογοθέτη πρώτου προέδρου του δημοτικού συμβουλίου , αν και ο δήμος Θυρέας συστήθηκε το 1835 και το 1841 ο δήμος περιλάμβανε τα χωριά Άγιος Ιωάννης, Άστρος , Μελιγού και Πλάτανος, δεν αναφέρεται στο ΦΕΚ 1841 το Παράλιο Άστρος.Ο δημοφιλής στρατηγός Άκουρος ήταν πανίσχυρος, γιατί είχε την πλειοψηφία στο δημοτικό συμβούλιο του δήμου Θυρέας για πολλά χρόνια, δήμαρχος ήταν ο αδερφός του και πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου ο συνεργάτης του Λογοθέτης.
Το γεγονός της καθυστέρησης της προσάρτησης του οικισμού στο Δήμο Θυρέας, συμπεραίνουμε οφείλεται ότι πριν 1845 ο οικισμός δεν είχε τα απαιτούμενα κριτήρια από το Ελληνικό κράτος να προσαρτηθεί στο υπάρχοντα από το 1835 Δήμο, γιατί ο οικισμός ήταν πολύ μικρός «το έτος 1838.. ήσαν τότε ολίγοι οι κατοικήσαντες εις παράλιο». Αν και ο Άκουρος με το αδερφό Ιωάννη , του πρώτο δήμαρχο του δήμου από 1837-1847, επιθυμούσαν το συντομότερο να γίνει επίσημα και να ονομασθεί οικισμός. Τελικάοι Ζαφειρόπουλοιτα κατάφεραν και το 1845 έγινε οικισμός και τον ονόμασαν επίσημα Παράλιο Άστρος.
Ο Άκουρος επιβεβαιώνει πριν το 1824, τότε δεν υπήρχε οικισμός στο Παράλιο Άστρος , “την πατρίδα μας Αγιάννης και Άστρος”, πατρίδα βέβαια αυτονόητα είναι οικισμός ,δεν είναι ο κάμπος .Για το λόγο αυτό το 1845 ονόμασε τον καινούργιο οικισμό Παράλιο Άστρος, σίγουρα δεν το ονόμασε ο βασιλιάς Όθωνας. Φυσικά και λογικά ο Άκουρος δεν ονόμασε το καινούργιο οικισμό με το ίδιο όνομα της γειτονικής πατρίδας του Άστρος .Είναι αυτονόητο ο Άκουρος δεν θα ονόμαζε δύο χωριά με το ίδιο όνομα Άστρος, σοβαρός και λογικός έμπρακτα ήξερε και καταλάβαινε καλύτερα.
Συμπεραίνουμε , Ο οικιστής του Παραλίου Άστρους Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος, ο δήμαρχος αδερφός του Ιωάννης Ζαφειρόπουλος (δημάρχος του δήμου Θυρέας από 1837-1847) και ο Λογοθέτης ,πρώτος πρόεδρος του συμβουλίου του δήμου Θυρέας , τότε είχαν ταυτόχρονα στην περιοχή για κάθε ενδεχόμενο και τα “καριοφίλια”…, ονόμασαν το 1845 τον καινούργιο οικισμό Παράλιο Άστρος. Ο νεότερος οικισμός της περιοχής το 1845 προσαρτήθηκε στο υπάρχοντα από το 1835 δήμο Θυρέας. Παράλιον Άστρος Κυνουρίας . ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 .Ο οικισμός προσαρτάται στο δήμο Θυρέας.
Πάνος Ζαφειρόπουλος « επήλθεν το έτος 1823 και κατά Φεβρουάριον εσυστήθη η Εθνική συνέλευσις εις Άστρος .. έκαστος δύναται να εννοήσει τι υπέφερον οι κάτοικοι του Άστρους» (Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 52)
Πάνος Ζαφειρόπουλος,από την Κωνσταντινούπολη που βρισκόταν έλεγε, «Ηλεκτρισθέντες, έγραφεν, υπέρ της ελευθερίας της πατρίδος ,τα πάντα χαίρειν και ειδόντες, μετέβημεν άπαντεςεις την πατρίδα μας το Άστρος» ( Ιστ. και Εθνολ. Εταιρ.Κώδικας 316, Φλούδας, Θυρεατικά Β σελ 50)
Πάνος Ζαφειρόπουλος,«διαμένων εις την πατρίδα μου τον Αγιον Ιωάννην έλαβον και το ακόλουθον έγγραφον» (Φλούδας, Θυρεατικά Β σελ 51).
Από Ι. Αρβανίτη ,Από τιςΠηγέςτου Λαού μας, τόμος A,Β,Αθήνα1988. Οι σφραγίδες της κοινότητας Παραλίου Άστρους του 1912 και 1932 ,
Διακρίνονται οι σφραγίδες της Κοινότητας του Παραλίου Άστρους , από τις αρχές του 20 αιώνα αρχικά, «ΚΟΙΝΟΤΗΣ ΠΑΡΑΛΙΑΣ ΑΣΤΡΟΥΣ» 1912 και αργότερα «ΚΟΙΝΟΤΗΣ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ»1932.
«Τον Νοέμβριο του 1824, οι αδερφοί Ζαφειρόπουλοι ξεκίνησαν τις εργασίες αναστύλωσης του ερειπωμένου Φράγκικου Κάστρου του Παραλίου Άστρους και τελείωσαν τον Αύγουστο του 1825. Για την κατασκευή δαπανήθηκαν πάνω από 200.000 γρόσια (σύμφωνα με αναφορά της Ευφροσύνης χήρας Ιωάννη Ζαφειρόπουλου). Οι αδερφοί Ζαφειρόπουλοι εγκαταστάθηκαν, πλέον, μόνιμα στο Κάστρο, οι ιστορικοι μελετητές αναφέρουν ήταν οι πρώτοι κάτοικοι του Παραλίου Άστρους , και αποτέλεσαν τους οικιστές τουΠαραλίου Άστρους. Πολλοί Αγιαννίτες τους ακολούθησαν και εγκαταστάθηκαν και αυτοί μόνιμα στο Παράλιο Άστρος, μεταξύ 1825 – 1828 και ύστερα. Αυτοί ήταν κυρίως αγωνιστές που άνηκαν στο στρατιωτικό σώμα του. Οι πρώτες Αγιαννίτικες οικογένειες που ακολούθησαν τους Ζαφειροπουλαίους ήταν ενδεικτικά: η οικογένεια Πάσχου, Λογοθέτη, Νικολαΐδη, Μαρούδη (ορισμένα μέλη της), Ζαφείρη (ορισμένα μέλη της), Κοράλλη, Μπόρτζου, Διαμαντή, Καραμπάτσου, Βασιλείου, Μακρή, Μπρεθέ, Γενοβέλη, Κωνσταντίνου κ.α., καθώς και οι Σπετσιώτικης καταγωγής οικογένειες Αβραντίνη και Νέστορα. Πληροφορίες για τους πρώτους οικιστές του Παραλίου Άστρους λαμβάνουμε από το υπόμνημα του Αγιαννίτη Μιχαήλ Λογοθέτη, ο οποίος διετέλεσε και πρώτος πρόεδρος του Παραλίου και από εκλογικούς καταλόγους του 1871 & 1881.»
Δεν είναι τυχαίο που στον εκλογικό κατάλογο του 1871 της «Κοινοτ. Παραλίου ‘Aστρους» αναφέρεται πρώτος ο Αγιαννίτης Αναστάσιος Πάσχος του Ιωάννου κτηματίας .
Η φωτογραφία από τον Νίκο Σκαρμούτσο και την ιστοσελίδα το Άστρος της Θαλάσσης.
“Στις αρχές Ιουλίου 1826, το στρατιωτικό σώμα του Πάνου Ζαφειρόπουλου κατέσφαξε 400 Άραβες σε ενέδρα που είχε στήσει στον Μεχμέτ αγά της Τριπολιτσάς. Αυτό ήταν πολύ βαρύ πλήγμα για τους Οθωμανούς. Γι’ αυτό ο Ιμπραήμ πασάς κατέστρεψε ολοσχερώς τον Άγιο Ιωάννη και ολόκληρη την επαρχία του Αγίου Πέτρου”.
Ο Ιμπραήμ κατέσφαξε και έκαψε ολόκληρο την Πελοπόννησο, αλλά ποτέ δεν μπόρεσε να νικήσει τον Άκουρο , αν και τον είχε αιχμαλωτίσει προσωρινά, ούτε στο Κάστρο Παραλίου Άστρους στις 5-6 Αυγούστου 1826, κάποιος έπρεπε να αντισταθεί νικηφόρα στον Ιμπραήμ και είναι μεγάλη μας τιμή, αυτός ήταν ο Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος (Άκουρος). Η νίκη του Άκουρου το 1826 στο Κάστρο Παραλίου Άστρους η Ζαφειρόπουλων αναπτέρωσε το ηθικό των επαναστατημένων αγωνιστών και έπαιξε σπουδαίο ρόλο για την Ελληνική επανάσταση την κρίσιμη και δύσκολη τότε χρονική περίοδο. Από Γενική Εφημερίδα της Ελλάδος 1826, αναφέρεται για το στρατό του Ιμπραήμ «και βλέπει τον εχθρόν επιστρέφοντα πάλιν πανστρατιά, και διευθυνόμενο προς τα Καλύβια του αγίου Ιωάννου εις το Άστρος».
Οι Αγιαννίτες και ο Άκουρος αποκαλούσαν επίσης Αγιαννίτικα καλύβια στο Άστρος τα σπίτια τους, αναφερόμενοι στα καλύβια τους που είχαν σαν δεύτερη προσωρινήκατοικία στην “πατρίδα” τους Άστρος. Ο Ν.Σπηλιάδης( Πρωθυπουργός το 1829) σαφέστατα και λεπτομερέστατα επιβεβαιώνει τα παραπάνω και αναφέρει «και όμως οι ολιγαρχικοί, οίτινες είχον καταλάβει τ’ Αγιαννίτικα λεγόμενα καλύβιαεις το Άστρος, ητοιμάζοντο …» «Απομνημονεύματα δια να χρησιμεύσωσιν εις την Νέαν Ελληνικήν Ιστορίαν (1821-1843)».( σελ 502).«Τ’Αγιαννίτικα λεγόμενα καλύβια εις το Άστρος». – astrosgr.com
Από την πυρπόληση της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη διασώθηκαν έξυπνα και προνοητικά από τον Άκουρο 1500 βιβλίατης Σχολής γιατί γνώριζε την αξία τους , αρχικά στο αρχοντικό του στον Αγιάννη και αργότερα μεταφέρθηκαν στην οικία στο Κάστρο Παραλίου Άστρουςη Ζαφειρόπουλων .Τα βιβλία αυτά ήταν, κατά την παράδοση, τοποθετημένα σε μια παλαιά ξύλινη βιβλιοθήκη που βρισκόταν στα γραφεία της Σχολής. Μεγάλο μέρος των βιβλίων αυτών έχει διασωθεί και καταγραφεί στις μέρες μας. Τα βιβλία αυτά ήταν ως επί το πλείστον κείμενα αρχαίων φιλοσόφων και συγγραφέων, εκκλησιαστικά κείμενα, εγχειρίδια φυσικής, μαθηματικών κ.α.”Τα βιβλία αυτά βρίσκονται σήμερα στο ίδρυμα Ζαφείρη στο γειτονικό Άστρος.
Οι Αγιαννίτες προσέφεραν πολλά και σημαντικά στην Ελληνική επανάσταση του 1821 και ο σημαντικότερος από όλους του Αγιαννίτες ήταν ο στρατηγόςΠαναγιώτης Ζαφειρόπουλος (Άκουρος), υπεύθυνος για την στρατιωτική ασφάλεια σε καιρό πολέμου τηs εθνοσυνέλευσης στο Άστρος. Κατά την έναρξη της επανάστασης, υπό την ηγεσία του Πάνου Ζαφειρόπουλου, πάνω από 100 κάτοικοι του Αγιάννη, συμμετείχαν σε μάχες των Δολιανών και των Βερβένων, στην Τριπολιτσά και σε ολόκληρη την Πελοπόννησο.
Η προσφορά του Άκουρου στην απελευθέρωση , όχι στη άλωση , της Τριπολιτσάς είναι αποφασιστική.Η άλωση ήταν μία της πόλης από Τούρκους εισβολείς. Πριν την πτώση της Τριπολιτσάς οι Έλληνες έκαναν πολλές διαπραγματεύσεις με τους Τούρκους και Αλβανούς να τους αφήσουν να φύγουν με την κινητή περιουσία τους, αλλά οι Έλληνες επέμεναν χωρίς τα όπλα τους. Οι διαπραγματεύσεις δεν επέτυχαν, δεν είχαν ακόμα τελειώσει και ο Άκουρος με τον Κονδάκη χωρίς να ειδοποιήσει τον Κολοκοτρώνη και τους άλλους οπλαρχηγούς έδωσε το σήμα για την επίθεση. Ο Μανώλης Δούνιας ανέβηκε στο τείχος για να βοηθήσει τον τούρκο φίλο του τηλεβολιστή που γνώριζε να “διαφύγει” , όπως του είχε υποσχεθεί όταν του νωρίτερα του πήγαινε τρόφιμα. Οι άλλοι τηλεβολιστές δεν ήσαν εκεί εκείνη την ώρα ,ο Δούνιας συλλαμβάνει τον φίλο του και κάνει σηνιάλο στους άνδρες του Άκουρου που περίμεναν από κάτω στον προμαχώνα της “πόρτας του Αναπλιού” να ανέβουν με σχοινιά στο τείχος. Γρήγορα ανέβηκαν και γύρισαν τα τηλεβόλα κατά της πόλης. Ανοίγουν την “πόρτα του Αναπλιού” και πρώτος εισέρχεται ξιφήρης ο Άκουρος με τους άνδρες του που περίμενε από κάτω το σηνιάλο του Δούνια. Ανοίγουν τις άλλες πόρτες και ένας μεγάλος σταθμός της Ελληνικής επανάστασης είχε συντελεστεί. Ο Κολοκοτρώνης και οι οπλαρχηγοί συγχώρεσαν τον Άκουρο που δεν τους είχε προειδοποιήσει. Όλοι καυχιόντουσαν η απελευθέρωση της Τριπολιτσάς οφείλεται σε όλους τους Πελοποννησίους ,αλλά ο Φωτάκος τους διόρθωσε επιγραμματικά.” Είναι κρίμα μέγιστον να ζητούν να αφαιρέσουν από τους Αγιοπετρίτες και Τσάκωνες το λαμπρόν τούτο κατόρθωμα», Φωτάκοςσελ 128.
Η ιστορική αλήθεια είναι ο Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος είναι ο ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ.
Οι Αγιαννίτες, Αστρεινοί και οι Παραλιώτες είναι οι ίδιοι κάτοικοι, αυτά μας έλεγε ο Άκουροςμε λόγια και με έργα.
Από, Το Άστρος της Θαλάσσης,
Το 1932 οι γνωστικοί προγόνοι μας και ο κοινός νους , από το Άστρος και το Παράλιο Άστρος, πρότειναν έμμεσα την δημιουργία του δήμου Θυρέας και εδημιούργησαν σαν αρχή την “Αθλητική Ένωσις Θυρέας” που προήλθε από τις ποδοσφαιρικές ομάδες “Πανθυρεατικός” Άστρους και “Αχιλλέας” Παραλίου Άστρους.
Την ίδια περίπου εποχή η προσπάθεια να ονομασθεί το Παράλιο Άστρος “Αστρον” απέτυχε οικτρά και τελεσίδικα , με τεκμηριωμένους λόγους από το Ελληνικό κράτος. Δυστυχώς η πολύ ποθούμενη διαχρονικά από τις τοπικές κοινωνίες ¨ΕΝΩΣΗ ΘΥΡΕΑΣ” δεν ήλθε το 1932 και μετά την αποτυχία για την “Αθλητική Ένωσις Θυρέας”, από τότε άρχισαν μερικοί που μετριούνται στα δάκτυλα οι “ανόητοι αυτοπυροβολισμοί” και οι τρύπες στη βάρκα της Θυρέας . Αντίθετα εμείς έμπρακτα διαχρονικά προβάλλουμε τεκμηριωμένα την Θυρεάτιδα Γη ,όπως έμπρακτα και τελεσίδικα κάνει η συντριπτική πλειοψηφία της τοπικής κοινωνίας.γιατί όλοι τελικά είμαστε στη ίδια βάρκα, και δικαιολογημένα δεν αφήνουμε άλλους να ανοίγουν τρύπες στη βάρκα μας,
Ο ιστορικός Δήμος Θυρέας και η«Ένωση Θυρέας», περιφρονούν βροντερά και τελεσίδικα ,τις ανόητες , ατεκμηρίωτες ,διχαστικές , άσκοπες ανακρίβειες, που καταλήγουν και γίνονται ανόητοι αυτοπυροβολισμοί και τρύπες στη βάρκα της Θυρέας μας. Ο ιστορικός Δήμος Θυρέας και η «Ένωση Θυρέας», ΕΙΝΑΙ ΕΔΩ ΜΠΡΟΣΤΑ ΜΑΣ,ποτέ δεν είναι αργά.
Το γραφικό Παράλιο Άστρος απέχει 4 χλμ από το ιστορικόν Άστρος και 170 χλμ από την Αθήνα, το σκαρφαλωμένο στο λόφο“Νησί”,όπως αποκαλούσαν οι παλιοί τον λόφο, δεν έχει σήμερα να ζηλέψει τίποτα από κανένα νησί του Αιγαίου, τα έχει όλα …. είναι μόνο 2 ώρες από την Αθήνα και πολύ κοντά είναι “τα βουνά” και ο Αγιάννης του Άστρους…
Για τους επισκέπτες η Κυνουρία διαθέτει πλήθος δραστηριοτήτων ανάλογα με τη διάθεση και τις φυσικές αντοχές! Φυσικά το καλοκαίρι οι παραλίες της περιοχής σφύζουν από ζωή και καλούν τον επισκέπτη να τις απολαύσει. Πόρτες, Ατσίγγανος, Ανάβαλος, Ξηροπήγαδο, Χερονήσσι, Αρκαδικό χωριό και Κρυονέρι, είναι μερικές μόνο από τις επιλογές που προτείνουμε! Όποιοι επιθυμούν να εξερευνήσουν τα πανέμορφα νερά της περιοχής, μπορούν να κάνουν καταδύσεις στο Αρκαδικό χωριό, το Ξηροπήγαδο και το Παράλιο Άστρος. Δείτε περισσότερα στο σύνδεσμο. Ο Αργολικός και οι παραλίες μας – astrosgr.com
Ο Οικιστής του Παραλίου Άστρους Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος γνώριζε την τοποθεσία καλύτερα από όλους και σε αναφορά του στον Όθωνα επιβεβαιώνει και αναφέρει, το «ακατοίκητο τούτο μέρος» .
Το όνομα της σημερινής τοποθεσίας του Παραλίου Άστρους μέχρι το 1845 ήταν Σκάλα η Σκάλα του Άστρους και υπάγετο διοικητικά στο γειτονικό οικισμό Άστρος. Ο βουλευτής Κων. Ζαφειρόπουλος, πρώτος κάτοικος και οικιστής του Παραλίου Άστρους αναφέρει το 1823 «Την Σκάλαν του Άστρους » .“Σκάλα Άστρους ” αναφέρεται από την Πελοποννησιακή Γερουσία το 1822 και “σκάλα Άστρους” , “λιμάνι του Άστρους” από πολλούς άλλους ιστορικούς μελετητές . Ο Leake, αναφέρει το 1805 «στη σκάλα (=λιμάνι) υπάρχουν μια δεξαμενή (=παλιόστερνα) , ένα χάνι, ένα πυργόσπιτο του (Τούρκου) φοροεισπράκτορα, και δύο τρεις μικρές αποθήκες » και “Leaving the Scala of Astro= φεύγοντας από την Σκάλα του Άστρους ,(Leake,Travels in the Morea σελ 482, 485).
Η σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους πριν το 1832 ήταν ακατοίκητη για χιλιάδες χρόνια. Η χερσόνησος του Παραλίου Άστρους ήταν νησί μέχρι τον 5ο αιώνα π.χ., και έγινε σταδιακά χερσόνησος από τις προσχώσεις του ποταμού Τάνου. Φυσιολογικά αργότερα από το 5ο π.χ. αιώνα ” μέχρι τον 19ο αιώνα εκατέρωθεν της χερσονήσου υπήρχαν μικρολίμνες και βαλτώδεις εκτάσεις“(Από Σ.Ι.Αρβανίτη σελ 386 ) , από την “παλιόστερνα” , τοποθεσία της σημερινής κεντρικής πλατείας, μέχρι τον Ατσίγγανο και το Παλιόχανο. Το ίδιο αναφέρουν και άλλοι νεότεροι ιστορικοί μελετητές στην σημερινή κεντρική πλατεία μέχρι τον Ατσίγγανο υπήρχαν ” έλη και βούρλα” και ο τόπος γύρω από την χερσόνησο λεγόταν “Λιμνιώνας”,γιατί υπήρχαν στάσιμα νερά.
Από, Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους. « οι διάφοροι πληθυσμοί οι διαιτώμενοι κατά τα παράλια της Θυρεάτιδος ηναγκάσθηκαν για τούτον η εκείνο τον λόγον να πήξωσι τας σταθεράς αυτών καλιάς κατά τα ενδότερα της Κυνουρίας » (σελ 100) και « του κλίματος αυτής μη επιτρέποντος την εν τω ιδίω τόπω χειμώνος και θέρους διατριβήν»…«αναγκάζονται ένεκεν των ελωδών πυρετών να αναβαίνωσιν εις τον Άγιον Ιωάννην»(σελ 99)……..
Διαχρονικά οι κάτοικοι στην ευρύτερη περιοχή από την εποχή της αρχαία πόλης Θυρέας , που ηταν διμερής, προτιμούσαν τα ενδότερα (Ν.Βέης , συμφωνούν και πολύ άλλοι νεότεροι ιστορικοί μελετητές ) και επίσης όλοι οι υπάρχοντες οικισμοί της περιοχής ήταν διμερείς, Άστρος, Άγιος Ανδρέας, (από τον οικισμό Άγιο Ανδρέα ονομάστηκε το Λιμάνι του Άγιου Ανδρέα, βέβαια από τους οικισμούς ονομάζονται τα λιμάνια …) , Κορακοβούνι, Κούτρουφα, Μελιγού, Βέρβενα και Δολιανά.
Όλοι οι επτά παραπάνω οικισμοί της περιοχής μας είναι τεκμηριωμένα διμερείς από ιστορικά έγγραφα και ιστορικούς μελετητές, π.χ. Γ. Φραντζής , Ν.Βέης ,Τούρκικους φορολογικούς καταλόγους κλπ, και το γνωρίζουν οι κάτοικοι της Θυρέας, εκτός από το νεότερο οικισμό της περιοχής Παράλιο Άστρος, γιατί απλούστατα δεν υπήρχε οικισμός για χιλιάδες χρόνια στην σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους πριν το 1832.
Μερικοί με λίγη φαντασία βλέπουν την χερσόνησο Παραλίου Άστρους σαν “σχήμα άστρου… σχήμα πυραμίδας… της αστεροειδούς χερσονήσου” … Οι φωτογραφίες από διαφορετικά σημεία τα λένε όλα διαυγέστατα … τι να κάνουμε ο καθένας πιστεύει και γράφει ότι καταλαβαίνει..τι να πούμε. Όμως η χερσόνησος όπως διακρίνεται στις παραπάνω φωτογραφίες , δεν φαίνεται ούτε σαν αστέρι ούτε σαν πυραμίδα.
Το κάστρο Εστέλλα, «Castiello la Estella» Κάστρο του Άστρους , στη τοποθεσία Ξεροκάμπι του Αγιάννη , σε λόφο που μοιάζει με πυραμίδα, διακρίνεται σαν μακρυνό αστέρι «επάνω εις τα όρη » suso en law montanyas , όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μορέως. Στο βάθος ευθεία ο Αργολικός και στο κέντρο στο μικρό λόφο είναι το «νησί» που είναι το Κάστρο Παραλίου Άστρους . Είναι αυτονόητο, ποτέ και πουθενά δύο γειτονικά κάστρα δεν είχαν το ίδιο όνομα . Τεκμηριωμένα το Castiello la Estella» Κάστρο του Άστρους βρίσκεται στον Αγιάννη και δεν υπαρχει άλλο γειτονικό κάστρο με το όνομα Εστέλλα,η Κάστρου του Άστρους, τελεία και πάβλα. Οι φωτογραφίες από το φίλο και γείτονα μας στη παλιά “μητρόπολη του Αγιάννη Σουληνάρι” Θόδωρο Μαγκλή
Η χερσόνησος του Παραλίου Άστρους ήταν νησί μέχρι τον 5ο αιώνα. Φυσιολογικά αργότερα από το 5ο π.χ. αιώνα, “μέχρι τον 19ο αιώνα εκατέρωθεν της χερσονήσου υπήρχαν μικρολίμνες και βαλτώδεις εκτάσεις” και βούρλα που δεν επέτρεπαν την δημιουργία οικισμού. Από το Παλιόχανο μέχρι τονΑτσίγγανο και την Παλιόστερνα , (τοποθεσία της σημερινής κεντρικής πλατείας),γύρω απο την χερσόνησο , υπήρχαν έλη και βούρλα. Η τοποθεσία της σημερινής πλατείας ήταν έλος και ονομαζόταν μετά το 1845 Λιμνιώνας.Το 1908 έγινε ο Χάνδακας, μεγάλη τάφρος, με κατεύθυνση προς τον Ατσίγγανο για την προστασία της περιοχής από τα έλη.
Ο Χάνδακας ενισχύθηκε αργότερα το 1920 , γιατί οι πλημμύρες συνέχιζαν, και αγότερα από το 1920 για καλύτερη προστασία φυτεύτηκαν ευκάλυπτοι και αργότερα από το 1920 έγινε η πλατεία του χωριού ,που μέχρι τότε ήταν έλος. Οι παλιές φωτογραφίες είναι από το Άστρος της Θαλάσσης.
Συνοπτικά οι λόγοι γιατί ήταν το «ακατοίκητο τούτο μέρος», η σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους, για χιλιάδες χρόνια μέχρι το 1832, (το 1845 το Παράλιο Άστρος εντάχθηκε στο δήμο Θυρέας).(182Ε,150Α,84Α&47ΛΕ, 83ΚΠ)
Η χερσόνησος του Παραλίου Άστρους ήταν νησί μέχρι τον 5ο αιώνα π.χ. και δεν υπάρχουν αναφορές και τεκμήρια ότι τότε υπηρχε οικισμός στο νησί τον 5ο αιώνα π.χ.
Αντίθετα αναφέρονται στην αρχαιότητα στη περιοχή υπήρχαν η αρχαία πόλη Θυρέα , τουλάχιστον πριν το 1500 π.χ. που βρισκόταν σίγουρα στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας και η Ανθήνη που βρισκόταν πιθανά στο λιμάνι του Αγίου Ανδρέα .
Φυσιολογικά αργότερα από το 5ο π.χ. αιώνα “μέχρι τον 19ο αιώνα εκατέρωθεν της χερσονήσου υπήρχαν μικρολίμνες και βαλτώδεις εκτάσεις” και βούρλα που δεν επέτρεπαν την δημιουργία οικισμού.
Η χερσόνησος ήταν βραχώδης και γυμνή από δένδρα, ήταν “έρημος βράχος”.
Δεν υπήρχαν τεκμηριωμένα και σίγουρα πηγές με πόσιμο νερό στην ευρύτερη τοποθεσία. Το 1906 κατασκευάστηκε από τους κατοίκους το πρώτο υδραγωγείο του χωριού.
Ήταν εύκολη προσβάσιμη περιοχή διαχρονικά στους πειρατές
Δεν αναφέρεται με κανένα όνομα στην αναφορά του Φραντζή το 1435, που ανέφερε τους οικισμούς όλης της περιοχής.
Δεν αναφέρεται με κανένα όνομα στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγους του μεσαίωνα και το 1540, όπως αναφέρονται οι οικισμοί όλης της περιοχής.
Όλοι οι οικισμοί της περιοχής μας είναι τεκμηριωμένα διμερείς , εκτός από το νεότερο οικισμό της περιοχής Παράλιο Άστρος, γιατί απλά εκεί δεν υπήρχε οικισμός .
Δεν υπήρχε οικισμός στη περιοχή μέχρι το 1832. Ο Άκουρος επιβεβαιώνει το «ακατοίκητο τούτο μέρος» . Ο Leake, αναφέρει το 1805 «στη σκάλα (=λιμάνι) υπάρχουν μια δεξαμενή (=παλιόστερνα) , ένα χάνι, ένα πυργόσπιτο του (Τούρκου) φοροεισπράκτορα, και δύο τρεις μικρές αποθήκες » (Leake,Travels in the Morea σελ 482, 485), ούτε ερείπια οικισμού, όπως το ίδιο αναφέρουν και άλλοι νεότεροι ιστορικοί μελετητές
Το Παράλιο Άστρος έκτισε από το 1832-1845 ο Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος , όπως τιμoύν με αδριάντα του στη κεντρική πλατεία οι Παραλιώτες ,«ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ» και ο Άκουροςτο 1845 ονόμασε τον νεότερο οικισμό της περιοχής Παράλιο Άστρος.
ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 Το 1841 , Δήμος “Θυρέας” ,“Τα συνιστώντα τον νέο δήμον χωρία”, “Άγιος Ιωάννης, Άστρος , Μελιγού ,Πλάτανος“, και δεν αναφέρεται το Παράλιο Άστρος.
ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 , Δήμος “Θυρέας” ”Πρωτεύουσα αυτού” , “ Άγιος Ιωάννης το θέρος τον δεν χειμώνα το Άστρος” Στο ΦΕΚ του 1841 η αναφοράΆστρος είναι αναμφισβήτητα για το σημερινό Άστρος , δεν υπήρχε το 1841 το Παράλιο Άστρος
ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 Ο οικισμός Παράλιον Άστρος προσαρτάται στο δήμο Θυρέας . Το 1845 ο δήμος περιλαμβάνει τα χωριά Άγιος Ιωάννης, Άστρος , Μελιγού , Πλάτανος και Παράλιον Άστρος.
Ο πρώτος επιστήμονας ιστορικός τού κόσμου Θουκυδίδης αναφέρει “οι κάτοικοι είναι τα κράτη” , οι Αθηναίοι, Κορίνθιοι, Αργείοι, Λακεδαίμονες… Κυνουριείς ,Θυρεάτες, …. Αστρεινοί, Αγιαννίτες και ονομάζουν οικισμούς , λιμάνια και περιοχές..…Αθήνα, Κόρινθος, Άργος, Σπαρτη,…. Κυνουρία ,Θυρέα, ….. Άστρος,Αγιάννης ….. astrosgr.com – Γιάννης Κουρόγιωργας
Εύκολα συμπεραίνουμε με βεβαιότητα από τα παραπάνω το Παράλιο Άστρος δεν είχε ποτέ το όνομα Άστρος ,γιατί σίγουρα δεν υπήρχαν κάτοικοι στην σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους πριν το 1832 για να ονομάσουν τον οικισμό. Η ονομασία της τοποθεσίας Σκάλα του Άστρους πριν το 1845 , έγινε από τους Αστρεινούς , κατοίκους του γειτονικού Άστρους, που ονόμασαν το Άστρος και τον Αγιάννη του Άστρους.
Η ιστορική αλήθεια είναι ο Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος είναι ο ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ.
Οι Αγιαννίτες, Αστρεινοί και οι Παραλιώτες είναι οι ίδιοι κάτοικοι, αυτά μας έλεγε ο Άκουροςμε λόγια και με έργα.
Από, Το Άστρος της Θαλάσσης,
Το 1932 οι γνωστικοί προγόνοι μας και ο κοινός νους , από το Άστρος και το Παράλιο Άστρος, πρότειναν έμμεσα την δημιουργία του δήμου Θυρέας και εδημιούργησαν σαν αρχή την “Αθλητική Ένωσις Θυρέας” που προήλθε από τις ποδοσφαιρικές ομάδες “Πανθυρεατικός” Άστρους και “Αχιλλέας” Παραλίου Άστρους.
Την ίδια περίπου εποχή η προσπάθεια να ονομασθεί το Παράλιο Άστρος “Αστρον” απέτυχε οικτρά και τελεσίδικα , με τεκμηριωμένους λόγους από το Ελληνικό κράτος. Δυστυχώς η πολύ ποθούμενη διαχρονικά από τις τοπικές κοινωνίες ¨ΕΝΩΣΗ ΘΥΡΕΑΣ” δεν ήλθε το 1932 και μετά την αποτυχία για την “Αθλητική Ένωσις Θυρέας”, από τότε άρχισαν μερικοί που μετριούνται στα δάκτυλα οι “ανόητοι αυτοπυροβολισμοί” και οι τρύπες στη βάρκα της Θυρέας . Αντίθετα εμείς έμπρακτα διαχρονικά προβάλλουμε τεκμηριωμένα την Θυρεάτιδα Γη ,όπως έμπρακτα και τελεσίδικα κάνει η συντριπτική πλειοψηφία της τοπικής κοινωνίας. γιατί όλοι τελικά είμαστε στη ίδια βάρκα, και δικαιολογημένα δεν αφήνουμε άλλους να ανοίγουν τρύπες στη βάρκα μας.
Ο ιστορικός Δήμος Θυρέας και η«Ένωση Θυρέας” , περιφρονούν βροντερά και τελεσίδικα ,τις ανόητες , ατεκμηρίωτες ,διχαστικές , άσκοπες ανακρίβειες, που καταλήγουν και γίνονται ανόητοι αυτοπυροβολισμοί και τρύπες στη βάρκα της Θυρέας μας. Ο ιστορικός Δήμος Θυρέας και η «Ένωση Θυρέας», ΕΙΝΑΙ ΕΔΩ ΜΠΡΟΣΤΑ ΜΑΣ, ποτέ δεν είναι αργά.
Από,Θανάση Π. Κωστάκη: Σύντομη γραμματική της Τσακώνικης Διαλέκτου (BT),1951«Από το Φρατζή,έκδοση Βόννης σ.159…..Και κατά αρχάς του θέρους του ς@μγ (=1435)…. αί είσιν αι κάτω γεγραμμέναι χώραι και πόλεις και κώμαι, Άστρον,άγιος Πέτρος , Άγιος Ιωάννης, Πλαταμόνας (Σημερ.Πλάτανος) ,Μελίγον (σημερ. Μελιγού), Προάστειον (σημερ,Πραστός) ,Λεωνίδας (σημερ.Λεωνίδιον), Κυπαρισσία (σημερ.Κυπαρίσσι) ,Ρέοντας και Σίτανας (σημερ.Σίταινας)… Βλ.Σ.Λάμπρου,Μικταί Σελίδες , Αθήναι 1905 σ.416-419 και Φ.Κουκουλέ, Αθηνά 39 (1927) σ.122».
Από, Venetians and Ottomans in SouthEast Peloponnese (15th*18th century)Dr, Evangelia Balta Director of Studies (Institute for Neohellenic Research/National Hellenic Research Foundation).
Πλυθησμός, Πρώτη Τουκοκρατία 1540-1685 . Άγιος Ιωάννης (203), Αγιος Ιωάννης Θεολογος (107), Aγιος Πέτρος (300) , Βέρβενα (162), Δολιανά (49), Καστάνιτσα (494), Κορακοβούνι (25), Μελιγού (210), Πλάτανος (57), Πραστός (461), Τρεστενά (84) .
Το Παράλιο Άστροςδεν αναφέρεται με κανένα όνομα στην αναφορά του Φραντζή το 1435και επίσης δεν αναφέρεται με κανένα όνομα στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγους του μεσαίωνα και το 1540, αλλά αναφέρονται όλοι οι οικισμοί της περιοχής και αναφέρεται ο Αγιάννης. Ο Αγιάννης και το Άστρος είχαν τους ιδιους κατοίκους και οι Τουρκοι φορολογούσαν τους κτοίκους… Σίγουρα η αναφορά του Φραντζή Άστρον είναι για το σημερινό Άστρος, που αναμφισβήτητα υπήρχε πριν το 1435 ,σύμφωνα με άλλες αναφορές.«Aλλά το Άστρος και Αστρίτσι δεν είναι εν και το αυτό σημείον».( Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους. σελ 97) ( Ανδρόνικος Παλιολόγος 1292,193,1320,, Χρονικό του Μορέως 1256, Βέης και άλλοι).
Στο ΦΕΚ του 1841, «τα συνιστώντα τον νέον δήμο χωρία» , είναι «Άγιος Ιωάννης, Μελιγού, Άστρος, Πλάτανος » ”Πρωτεύουσα αυτού” , “ Άγιος Ιωάννης το θέρος τον δεν χειμώνα το Άστρος” . Το Παράλιο Άστροςδεν αναφέρεται στο ΦΕΚ του 1841, και σίγουρα ποτέ δεν ήταν πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας. Το γειτονικό Άστρος υπήρχε επίσημα από το 1823 και ήταν σίγουρα η πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας το 1841.
Ο καινούργιος οικισμός με το όνομα Παράλιο Άστρος το 1845 προσαρτήθηκε στο υπάρχοντα από το 1835 δήμο Θυρέας. Παράλιον Άστρος Κυνουρίας . ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 .Ο οικισμός προσαρτάται στο δήμο Θυρέας.
Αν το Παράλιο Άστρος είχε νωρίτερα άλλο επίσημο όνομα, σύμφωνα με την Ελληνική νομοθεσία, θα υπήρχε αναφορά για αλλαγή η κατάργηση ονόματος στο ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845, με τις λέξεις ( « καταργείται.., διορθώνεται»).Το ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845, είναι σαφέστατο για όλους ,αναφέρει μόνο τη λέξη «προσαρτάται», αυτή είναι η αναμφισβήτητη ιστορική αλήθεια, για πρώτη φορά «προσαρτάται» και τίποτα άλλο. Ο οικισμός το 1845 ονομάστηκε επίσημα Παράλιο Άστρος και δεν είχε νωρίτερα άλλο επίσημο όνομα, οι ερμηνείες είναι περιττές, γιατί η αναφορά «προσαρτάται»του ΦΕΚ είναι ακριβέστατη και σαφέστατη.
Οι Αιγινήτες στην αρχή του Πελοποννησιακού πολέμου καταδιώχθηκαν από την πατρίδα τους από τους Αθηναίους και διασκωρπήθηκαν, όπου μπορούσαν σε ολόκληρη την Ελλάδα. Μερικοί εγκαταστάθηκαν στην Θυρέα, που τους παραχώρησαν οι Λακεδαιμόνιοι, και άρχισαν να οχυρώνονται στην Ανθήνη, σημερινή τοποθεσία του λιμανιού του Άγιου Ανδρέα, γιατί γνώριζαν τους Αθηναίους.
Ο Παυσανίας αναφέρει οι Αιγινήτες κατοικούσαν στην Ανθήνη, που πιθανά βρισκόταν στην σημερινή τοποθεσία του λιμανιού του Άγιου Ανδρέα. «Ἀνθήνη τέ ἐστιν, [ἐς] ἣν Αἰγινῆταί ποτε ᾤκησαν»Παυσανίας , Ελλάδος περιήγησις/Κορινθιακά.
Υπάρχουν και άλλες αναφορές, οι Αιγινήτες άρχισαν να οχυρώνονται στη σημερινή χερσόνησο του Παραλίου Άστρους, κατά την γνώμη μας οι αναφορές αυτές είναι χωρίς αξιόπιστα τεκμήρια , όπως γνωρίζουμε μέχρι σήμερα, δεν γνωρίζουμε αν υπάρχουν τεκμήρια .
Μερικοί ιστορικοί μελετητές αναφέρουν, χωρίς πειστικά τεκμήρια , στη αρχαιότητα στη σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους υπήρχαν πιθανάταΠυράμια και οι Απόβαθμοι.
Σε σχετική αναφορά ο Πλούταρχος αναφέρει τα Πυράμια ήταν «πυραμίδα τινά, ίσως μνημείο», σαν εκείνη την μικρή πυραμίδα στο Λιγουριό της Αργολίδας, που ήταν οίκισμα .
«….ότε κατά πρώτον ο Δαναός απέβη εις την χώρα αυτών κατά τα Πυράμια της Θυρεάτιδας (1) εν ω επορεύετο προς το Άργος» (1): Ο Δαναός ήλθεν εξ’ Αιγύπτου και εκυρίευσεν, ώκισε και εξεπολίτισε το Άργος. Η Θυρεάτις είναι χώρα της Αργολίδος προς την Λακωνικήν, κατά την παραλίαν. Τα δε Πυράμια φαίνεται εκ του ονόματος ότιείχε κατά την αρχαιότητα πυραμίδα τινά, ίσως μνημείο της Αιγυπτιακής εκείνης αποβάσεως.Τοιαύτη μικρά πυραμίς σώζεταιμέχρι τούδε και αλλαχού της Αργολίδος ,κατά την Λίσσαν, το Λιγουριόν.»
Ο Παυσανίας αναφέρει οι Απόβαθμοι ήταν μεταξύ Λέρνης και Τημενίου, κοντά στο μνημείο του Ποσειδώνος .
Οι πρώτες κατοικίες του χωριού ( κτίστηκαν μετά το 1832) υδροδοτούνταν από δεξαμενές (στέρνες) κατασκευασμένες στο εσωτερικό τους, στις οποίες συγκεντρώνονταν από τις στέγες το βρόχινο νερό. Μερικά σπίτια που βρίσκονταν κάτω από το Νησί, κοντά στον αιγιαλό, εκτός από δεξαμενές, διέθεταν και πηγάδια.Το 1906, όταν ο πληθυσμός και οι ανάγκες υδροδότησης είχαν πλέον αυξηθεί, κατασκευάστηκε από τους κατοίκους υδραγωγείο με πήλινους σωλήνες.Το 1924 υπήρξε ανάγκη ανακαίνισης του υδραγωγείου από τη Λουκού ως το Άστρος και εκτέλεσης έργων στην πηγή του νερού. Επειδή το κόστος ήταν μεγάλο, συστήθηκε εκεί Επιτροπή Υδραγωγείου Άστρους, στην οποία συμμετείχαν ως Υποεπιτροπή η Κοινότητα Παραλίου Άστρους κα η Κοινότητα Βερβένων, και πραγματοποιήθηκε έρανος για την συγκέντρωση χρημάτων. Η Επιτροπή εξέδωσε φυλλάδιο με τίτλο -Υδραγωγείο Άστρους-, στο οποίο αναφέρεται η ανάγκη της κατασκευής του έργου. Στη δαπάνη συμμετείχαν και οι εν Αμερική απόδημοι που κατάγονταν από το Άστρος, το Παράλιο Άστρος, τα Βέρβενα και τα Δολιανά.
Το Κάστρο Παραλίου Άστρους δεν είναι το κάστρο Estella, και σίγουρα δεν το έκτισε το 1256 ο πρίγκιπας του Μoρέως Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος, όπως αυθαίρετα, λανθασμένα και ατεκμηρίωτα αναφέρεται σε φυλλάδια και στο διαδίκτυο. Δεν υπάρχουν ιστορικά στοιχεία, πειστικές τεκμηριωμένες ιστορικές μελέτες και αναφορές από κανένα ιστορικό μελετητή που να συνδέει το Κάστρο Παραλίου Άστρους με το κάστρο Εστέλλα.
Το Κάστρο Παραλίου Άστρους αναφέρεται από ιστορικούς μελετητές πιθανά είναι το Αστρίτσι= «Astritzi» των Ενετών.(Ν. Βέης και άλλοι).
«Aλλά το Άστρος και Αστρίτσι δεν είναι ένα και το αυτό σημείον» (Νίκος Βέης ,Μνείαι του Άστρους σελ 97).Είναι έκδηλο στην περιοχή το 15 αιώνα υπήρχαν δύο διαφορετικά τοπογραφικά σημείαToastri και Astritzi (Laprici). Σε όλες τις παρακάτω αναφορές υπάρχει πάντοτε στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας το τοπογραφικό σημείο Toast(r)ι ,Toastri, Astro , που είναι το σημερινό Άστρος. Επίσης σε αναφορές του Stefano Magno to 1463,1467,1469 και άλλων για τα κάστρα του Μορέως το 1471 αναφέρονται δύο τοπογραφικά σημεία (κάστρα) Astro και Astrici , Astro και Astritzi.( Ν.Φλούδας Θυρεατικα Β. σελ 38). Οι παραπάνω αναφορές «Astro» είναι για το κάστρο Εστέλλα στον Αγιάννη ,στην τοποθεσία Ξεροκάμπι,όπως αναφέρουν πειστικά ο Ν.Βέης και πολλοί άλλοι ιστορικοί μελετητές και οι αναφορές Astrici και Astritziείναι για το κάστρο Παραλίου Άστρους.
Η μελέτη των καταλοίπων του Κάστρου Παραλίου Άστρους επιτρέπει τη διάκριση δυο οικοδομικών φάσεων, πολύ αργότερα από το 1256 .Συμφωνούν όλοι οι ιστορικοί μελετητές και καστρολόγοι, η πρώτη οικοδομική φάση αφορά στην περίοδο του15ουαιώνα η αργότερα .Η δεύτερη οικοδομική περίοδος εντοπίζεται από το 1824 και 1825 από τους αδερφούς Ζαφειρόπουλους.
Στα αρχεία της Βενετίας του 15ου αιώνα το 1407, αναφέρεται το κάστρο «Astritzi» «και κύριος αυτού Lampridios» , (Ν.Βέης Μνείαι του Άστρους , σελ. 97). Ο κύριος του κάστρου ήταν ο Αγιαννίτης Λαμπρίδης ( Lampridios), και για το λόγο αυτό θεωρείται η αναφορά του 1407 είναι για το Κάστρο Παραλίου Άστρους .Το Κάστρο Παραλίου Άστρους αναφέρεται πιθανά είναι το «Astritzi» των Ενετών,αλλά δεν συμφωνούν με αυτό όλοι οι ιστορικοί μελετητές (Ν.Βέης και άλλοι).
Από τις παραπάνω αναφορές , του 1407 για τον Αγιαννίτη Λαμπρίδη κύριο του κάστρου ,για τα δύο τοπογραφικά σημεία (κάστρα) του Stefano Magno(to 1463,1467,1469) ,την αναφορά του 1471επίσης για τα δύο τοπογραφικά σημεία (κάστρα) και την χρονολογία κατασκευής του κάστρου μετά το 15ο αιώνα ,όπως συμφωνούν πολλοί ιστορικοί μελετητές , συμπεραίνουμε το«Astritzi» των Ενετών ,είναι το Κάστρο Παραλίου Άστρους.
«Ήδη έλθωμεν εις το περί της θέσεως ζήτημα του κάστρου la Estella (=Άστρος )…..ως ρητώς μνημονεύει η αραγωνιακή παραλλαγή του Χρονικού του Μωρέως. Η τόσον δε ρητή μνεία περί του τόπου ,καθ’ όν ιδρύθη το φρούριον, δεν δύναται ν’αναφέρεται εις τα κατά την χερσόνησον του Άστρους περισωθέντα ,εν μέρει, μικρά οχυρωματικά έργα, άτινα και ανίσχυρα θα ήσαν προς τον σκοπόν του Βιλλαρδουίνου» (Ν.Βέης Μνήμαι του Άστρους ,σελ 99).
Το «Castiello la Estella» (Kάστρο του Άστρους) του Αραγωνικού Χρονικού του Μορέως , το οποίο έκτισε το 1256 ο πρίγκιπας του Μoρέως Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος, βρίσκεται αναμφισβήτητα στην τοποθεσία «Ξεροκάμπι» του Αγιάννη του Άστρους.
Οι καστρολόγοι και διακεκριμένοι ιστορικοί μελετητές Νίκος Βέης , Σπ. Λάμπρος , Κ.Ρωμαίος ,Ε. Καρποδίνης, Αδαμ. Αδαμαντίου ,Αναστάσιος Ι. Μπάλλας και πολλοί άλλοι τοποθέτησαν πειστικά το «Castiellola Estella» (Kάστρο του Άστρους) του Αραγωνικού Χρονικού του Μορέως , το οποίο έκτισε το 1256 ο πρίγκιπας του Μoρέως Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος , στην τοποθεσία «Ξεροκάμπι» ανάμεσα στα χωριά Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης) και Άγιος Πέτρος.
« Κεντρικός πύργος Άστρους » , Κάστρο Εστέλλα=Άστρος στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη του Άστρους. Η φωτογραφία είναι από, Αναστάσιος Ι. Μπάλλας ,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών, Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών Άστρος ( σ.209-210 Κάστρο Άστρους ),Κάστρα της Κυνουρίας-Κάστρα της Τσακωνιάς.
Το κάστρο στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη αναφέρεται με το όνομα Κάστρο Εστέλλα , Άστρος , Κάστρο Άστρους η Κάστροτης Ωριάς και το κάστρο στο Παράλιο Άστρος αναφέρεται με το όνομα Κάστρο Παραλίου Άστρους η των Ζαφειρόπουλων.
Είναι λανθασμένη η αναφορά Κάστρο του Άστρους για το Κάστρο Παραλίου Άστρους. Σωστά αναφέρεται Κάστρο Παραλίου Άστρους η των Ζαφειρόπουλων στην βιβλιογραφία από όλους τους ιστορικούς μελετητές και καστρολόγους. Αφού το κάστρο στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη αναφέρεται από το 1256 αναμφισβήτητα Castiello la Estella» (Kάστρο του Άστρους) ,δεν δικαιολογείται και έκδηλα προκαλεί σύγχυση να έχουμε σε κοντινή απόσταση δύο κάστρα με το ίδιο όνομα, Κάστρο του Άστρους, όταν μάλιστα δεν υπάρχουν σχετική βιβλιογραφία ,ιστορικά στοιχεία και αξιόπιστες αναφορές.
Το κάστρο Εστέλλα ” Castiello la Estella» στον Αγιάννη , διακρίνεται σαν μακρυνό αστέρι «επάνω εις τα όρη » suso en law montanyas , όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μορέως.Στο βάθος ευθεία ο Αργολικός και στο κέντρο στο μικρό λόφο είναι το «νησί» που είναι το Κάστρο Παραλίου Άστρους .
Πηγές
Η φωτογραφία στην αρχή από τον Νίκο Σκαρμούτσο και την ιστοσελίδα το Άστρος της Θαλάσσης.
Η σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους πριν το 1832 ήταν «ακατοίκητο μέρος» και το Παράλιο Άστρος έκτισε από το 1832-1845 ο Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος , όπως τιμoύν με αδριάντα του στη κεντρική πλατεία οι Παραλιώτες ,«ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ»
Σύμφωνα με αναφορά του διακεκριμένου Αγιαννίτη Λογοθέτη έκτισε το σπίτι του στην χερσόνησο το 1832,που θεωρείται από πολλούς ιστορικούς μελετητές ένα από τα πρώτα σπίτια του οικισμού.Ο Λογοθέτης αργότερα από το 1845 αναφέρει μερικές φορές το καινούργιο οικισμό με το όνομα «παράλιο». Ο διακεκριμένος ΑγιαννίτηςΛογοθέτης,φίλος και συνεργάτης του Άκουρου και πρώτος πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου, ακολούθησε τον Άκουρο και αναφέρειμετά το 1854 για τα γεγονότα της εποχής ,«έκτισε την οικίαν του ενταύθα κατά το έτος 1832» στο «Νησί» ,που θεωρείται από τα πρώτα σπίτια του οικισμού,« ωκοδόμησαν εις το παράλιοΕργαστήρια»και «το έτος 1838…ήσαν τότε ολίγοι οι κατοικήσαντες εις παράλιο».Τον Λογοθέτη ακολούθησαν και άλλοι Αγιαννίτες και ο οικισμός άρχισε σιγά σιγά και δειλά να αναπτύσσεται. Δεν είναι τυχαίο που στον εκλογικό κατάλογο του 1871 της «Κοινοτ. Παραλίου Άστρους » αναφέρεται πρώτος ο Αγιαννίτης Αναστάσιος Πάσχοςτου Ιωάννου κτηματίας.
Συμπεραίνουμε , Ο οικιστής του Παραλίου Άστρους Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος, ο δήμαρχος αδερφός του Ιωάννης Ζαφειρόπουλος (δημάρχος του δήμου Θυρέας από 1837-1847) και ο συνεργάτης του διακεκριμένος Αγιαννίτης Λογοθέτης ήταν ο πρώτος πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου. ονόμασαν το 1845 τον καινούργιο οικισμό Παράλιο Άστρος. Είχαν καλές σχέσεις με τον βασιλιά Όθωνα και σίγουρα δεν το ονόμασε ο Όθωνας που δεν ήξερε την περιοχή ούτε οι Αγιαννίτες έποικοι. Ο Αγιαννίτης Άκουρος γνώριζε και έλεγε πριν το 1823 για το γειτονικό οικισμό , «εις την πατρίδα μας το Άστρος» και « η Εθνική συνέλευσις εις Άστρος κατά την ακόλουθον διαταγή του Εκτελεστικού ..έκαστος δύναται να εννοήσει τι υπέφερον οι κάτοικοι του Άστρους».
Βέβαια ο δημοφιλέστατος στρατηγός Άκουρος, είχε νωρίτερα το δικό του στρατό, είχε πολλούς Αγιαννίτες φίλους και έλεγχε την πλειοψηφία στο δήμο Θυρέας από το 1835 για πολλά χρόνια. Ο αδερφός τουΙωάννης Ζαφειρόπουλος ήταν δήμαρχος για δέκα χρόνια (1837-1847) και ο συνεργάτης του διακεκριμένος Αγιαννίτης Λογοθέτης ήταν ο πρώτος πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου. Εύλογα και φυσικά δεν θα ονόμαζε τον καινούργιο οικισμό επίσης με το ίδιο όνομα «της πατρίδα μας Άστρος», απλά και σοβαρά ήξερε και ενεργούσε καλύτερα, και το 1845 ονόμασε τον καινούργιο οικισμό Παράλιο Άστρος.
Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας
1823, Διακήρυξη της Β΄ των Ελλήνων Συνελεύσεως-«Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη»και«Ήδη δε μετά δεκαέξ μήνας Δευτέραν να συγκροτήση εν Άστρει συνέλευσιν» Διονύσιος Κόκκινος Ιστορία Ελληνικής Επανάστασης (τόμος 3ος Σελίδες 475-476)
Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, πρόεδρος του Εκελεστικού (δηλ.Πρωθυπουργός) 22 Απριλίου 1823 «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος». (Αριστείδης Ν. Χατζής σελ 121)
Διδακτήριον ΆστρουςΥΑ 47192/1433/11-6-1946 – ΦΕΚ 127/Β/8-8-1946 ”Κηρύσσομεν ως ιστορικόν διατηρητέον μνημείοντο εν Άστρει διδακτήριον ένθα συνήλθεν εν έτει 1823 η β’ Εθνική Συνέλευσις”.
ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 (σελ.45) ,Ονομασία νέου του δήμου, «Θυρέας».Πρωτεύουα αυτού. « Άγιος Ιωάννης το θέρος τον δε χειμώνα το Άστρος».
Στο παραπάνω ΦΕΚ του 1841, «τα συνιστώντα τον νέον δήμο χωρία» , είναι «Άγιος Ιωάννης, Μελιγού, Άστρος, Πλάτανος » και δεν αναφέρεται το Παράλιο Άστρος με κανένα όνομα.
Η αναφορά «Άστρος» είναι αναμφισβήτητα για το σημερινό Άστρος , χειμερινή έδρα του δήμου, γιατί είναι αυτονόητο το Άστρος υπήρχε στην περιοχή και υπήρχε επίσημα τουλάχιστον από το 1823 σε αμέτρητα έγγραφα το Ελληνικού κράτους και θα έπρεπε να αναφέρεται στο δήμο το 1841 έστω και με άλλο όνομα,( αλλά δεν είχε ποτέ επίσημα άλλο όνομα ), όπως αναφέρονται οι μικρότεροι οικισμοί με τα επίσημα ονόματα τους Μελιγού,Πλάτανος. Aν το Άστρος τότε δεν ήταν στο δήμο Θυρέας έπρεπε κάπου να είναι, έστω και με άλλο όνομα ,αλλά είχε εκδηλη την πρόσφατη ιστορία («Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη», δεν αναφέρεται σε κανένα άλλο δήμο και στο δήμο υπήρχαν άλλοι μικρότεροι οικισμοί της περιοχής . Η αναφορά του ΦΕΚ 1841 είναι σαφέστατη και αυτή είναι η τεκμηριωμενη ιστορική αλήθεια, το ιστορικό Άστρος Κυνουρίας ήταν η χειμερινή έδρα του δήμου Θυρέας το 1841,τα σχόλια είναι περιττά. Άλλωστε 4 χρονια αργότερα το 1845 το Παράλιο εντάχθηκε για πρώτη φορά στο Δήμο Θυρέας.
Τα δύο ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 και ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 περιέχουν σαφέστατα την ιστορική αλήθεια για το όνομα Άστρος το 1841 και το Παράλιο Άστρος1845 .Στο Ελληνικό κράτος αναμφισβήτητα υπήρχε μια στοιχειώδη σοβαρότητα και συνέχεια για τις αναφορές του 1841 και 1845. Το 1845τασυνιστώντατονδήμονχωρία είναι ΆγιοςΙωάννης,Άστρος , Μελιγού.Πλάτανος και Παράλιο Άστρος . Η παραπάνω φωτογραφία του ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 ( φωτογραφία όχι αντιγραφή) τα λέει όλα διαυγέστατα και σαφέστατα, αρκεί να μπορούμε τη διαβάσουμε προσεκτικά και να καταλάβουμε το περιεχόμενο της, συνολικά και ταυτόχρονα για τα δύο ΦΕΚ, για όλους τους οικισμούς . Το ιστορικό Άστρος Κυνουρίας ήταν η χειμερινή έδρα του δήμου Θυρέας το 1841,τα σχόλια είναι περιττά.
Στο ΦΕΚ του 1841, «τα συνιστώντα τον νέον δήμο χωρία» , είναι «Άγιος Ιωάννης, Μελιγού, Άστρος, Πλάτανος ».
Το 1845τα συνιστώντα τον δήμον χωρία είναι Άγιος Ιωάννης, Άστρος , Μελιγού, Πλάτανος και Παράλιο Άστρος.
Διακρίνονται το Άστρος και το Παράλιο Άστρος .Τό Παράλιο Άστρος απέχει απο το Άστρος 4 χλμ.
Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας ,εκεί που ήτανη αρχαία πόλη Θυρέακαι το πόλισμα Άστρον, νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες.
Το ιστορικόν Άστρος είναι συνέχεια της αρχαίας πόλης Θυρέας. Η πόλη Θυρέα και αργότερα το πόλισμα Άστρον ήταν στα ενδότερα του κάμπου Θυρέας στην σημερινή τοποθεσία του Άστρους . Το 1823 το Άστρος το βρήκαν εκεί ,«Εν Άστρει τη 29 Μαρτίου 1823 και γ’ της Ανεξαρτησίας »οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης , υπήρχε αναμφισβήτητα και τεκμηριωμένα πολλούς αιώνες πριν το 1823 , η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη» και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος»..
Ο Πάνος Ζαφειρόπουλος,ηΆκουρος και ο Καρυτσιώτης, πολύ νωρίτερα πριν το 1823, αποκαλούσαν «πατρίδας μας», το ιστορικόν Άστρος και τον Αγιάννη του Άστρους.
Δημήτριος Καρυτσιώτης, 27η Φεβρουαρίου 1819 , παράγραφο #5 της διαθήκης του «5) Αφήνω εις την πατρίδα μας (χωρίον μας) το κτίριον του σχολείου και την περιουσίαν του Άστρους (Astro) ως είναι»( Φλουδας ,Θυρεατικα Β’ σελ 312) .
«Δημήτριος Καρυτσιώτης, “Παραιτώ της πατρίδος μου το κτίριον της Σχολής και το υποτακτικόν( Αγροκήπιο) του Άστρους με όλα τα συμπεριλαμβανόμενα εις το κοντράτο (συμβόλαιο) καμωμένου παρ εμού.Μάϊος 1819 Δ.Καρυτσιώτης»
“Ο ΤΟΠΟΣ ΟΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΙ ΕΙΝ’ Η ΑΥΤΟΥ ΠΑΤΡΙΔΑΚΑΡΥΤΣΙΩΤΗΣ ΛΕΓΕΤΑΙ ΠΑΝΤΟΥ Η ΑΥΤΗ ΦΑΜΙΛΙΑ….”
Πάνος Ζαφειρόπουλος, «Ηλεκτρισθέντες, έγραφεν, υπέρ της ελευθερίας της πατρίδος ,τα πάντα χαίρειν και ειδόντες,μετέβημεν άπαντες εις την πατρίδα μας το Άστρος» ( Ιστ. και Εθνολ. Εταιρ.Κώδικας 316, Φλούδας, Θυρεατικά Β σελ 50).
Πάνος Ζαφειρόπουλος «διαμένων εις την πατρίδα μου τον Άγιον Ιωάννην έλαβον και το ακόλουθον έγγραφον» (Φλούδας, Θυρεατικά Β , σελ 51).
Πάνος Ζαφειρόπουλος « επήλθεν το έτος 1823 και κατά Φεβρουάριον εσυστήθη η Εθνική συνέλευσις εις Άστρος κατά την ακόλουθον διαταγή του Εκτελεστικού ..έκαστος δύναται να εννοήσει τι υπέφερον οι κάτοικοι του Άστρους»(Φλούδας Θυρεατικά Β )
Το ιστορικό Άστρος και ο ‘Αγιος Ιωάννης (Αγιάννης) είναι μία κοινότητα και το κυριότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν για πολλούς αιώνες και έχουν μέχρι σήμερα σπίτια στον Άστρος και στον Αγιάννη του Άστρους.
Παράλιο Άστρος: Συνοπτικά κείμενα για τα σχετικά θέματα Άστρος και Παράλιο Άστρος
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη – Οι σχολές του Δημητρίου Καρυτσιώτη στον Άγιο Ιωάννη και το Άστρος Θυρέας – Κυνουρίας κατά τα προεπαναστικά χρόνια έως την απελευθέρωση, Εταιρία Πελοποννησιακών Σπουδών, Αθήνα 2001
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη -Το κάστρο του Παραλίου Άστρους Κυνουρίας πρώτες παρατηρήσεις, Αθήνα 2007
Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας ,εκεί που ήτανη αρχαία πόλη Θυρέακαι αργότερα ήταν το πόλισμα Άστρον, νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες.
Όλοι οι ιστορικοί μελετητές ,καστρολόγοι και ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β’ Παλαιολόγος συμφωνούν το «CastiellolaEstella», Kάστρο του Άστρους,βρίσκεται στην τοποθεσία «Ξεροκάμπι» του Αγιάννη του Άστρους, πάνω από την «πεδιάδα του Άστρους», πάνω από του «άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής».
Το κάστρο στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη ,όταν χτίστηκε το 1256, ονομάστηκε φυσιολογικά από τον πρίγκηπα Βιλλεαρδουίνο, από την μητρόπολη της περιοχήςτον γειτονικό Αγιάννη (Άστρος) «Castiello la Estella» (Kάστρο του Άστρους).Η φυσιολογική ονομασία του κάστρου από τον Αγιάννη (Άστρος) πρόσθετα επιβεβαιώνει ο Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης) πριν το 1256, όπως αναφέρουν διακεκριμένοι ιστορικοί μελετητές (Ν.Βέης και άλλοι ) , τους μεσαιωνικούς χρόνους τουλάχιστον για χίλια χρόνια περίπου 200 μ.χ. -1435 και αργότερα ,ονομαζόταν επίσηςΆστρος, (επάνω) Άστρος καιΑγιάννης του Άστρους.
Επίσης ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β’ Παλαιολόγος το 1320 επιβεβαιώνει το όνομα της περιοχής είναιΆστρος (Αγιάννης), «του άστρου εις τον κάμπον της Μαλεβής»,κάτω από το γειτονικό κάστρο «Castiello la Estella» ,Kάστρο του Άστρους, το οποίο εύλογα πήρε το όνομα Εστέλλα από το Άστρος (όπως λεγόταν τότε ο Αγιάννης). Πεντακόσια χρόνια αργότερα από τον Aνδρόνικο Β’ Παλαιολόγο , επίσης ο Leake το 1806αναφέρει και επιβεβαιώνει την ίδια πεδιάδα του Παλαιολόγου από το 1320 «του άστρου εις τον κάμπον της Μαλεβής»,« την πεδιάδα του Άστρους» στο Ξεροκάμπι ,κοντά στον Αγιάννη του Άστρους.
Οι διακεκριμένοι ιστορικοί μελετητές Νίκος Βέης , Σπ. Λάμπρος , Κ.Ρωμαίος ,Ε. Καρποδίνης, Αδαμ. Αδαμαντίου ,Αναστάσιος Ι. Μπάλλας και πολλοί άλλοι τοποθέτησαν πειστικά το «CastiellolaEstella» (Kάστρο του Άστρους)του Αραγωνικού Χρονικού του Μορέως , το οποίο έκτισε το 1256 ο πρίγκιπας του Μωρέως Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος , στην τοποθεσία «Ξεροκάμπι» ανάμεσα στα χωριά Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης) και Άγιος Πέτρος.
Το 1256 ο Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος έχτισε στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) Κυνουρίας, στη θέση «Ξεροκάμπι» (2 χλμ ) σε ένα απόκρημνο λόφο σαν μία «φυσική πυραμίδα» «το κάστρον, όπερ καλείται» «CastiellolaEstella» (Kάστρο του Άστρους) (1256), προς ευκολωτέραν υποταγήν των γειτόνων Τσακώνων στη Σίταινα , Καστάνιτσα και Πραστό, εκεί που ήταν οι Τσάκωνες, «επάνω εις τα όρη »susoenlawmontanyas , όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μoρέως.Πάνω από το Ξεροκάμπι του Αγιάννη , “την πεδιάδα του Άστρους,”του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής».Το μνημείο προστατεύεται από τον Αρχαιολογικό Νόμο 3028/2002.
“Μετά λοιπόν από την μικράν πόλιν «Άστρον»,η οποία έκειτο το πρώτον (κατά τον 2ον μ.χ. αιώνα ) κάπου εις την πεδινήν Θυρέαν,δηλ. την σημερινήν πεδιάδα Άστρους, εμφανίζεται μικρόν κάστρον «Άστρον» εις τα όρη, την ορεινήν Θυρέαν, κατά το 1256 μ.χ.» (Ν.Φλούδας Θυρεατικα Β. σελ 28).
Το κάστρο Εστέλλα στον Αγιάννη του Άστρους στη θέση «Ξεροκάμπι» (2 χλμ), είναι επίσης γνωστό σαν το κάστρο Ωριάς.
Από, Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους
“ Και δη εν τη αραγωνιακή παραλλαγή του Χρονικού του Μωρέως αναφέρεται ότι ο πρίγκιψ του Μωρέως Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος προς ευκολωτέραν υποταγήν των Τσακώνων έκτισε , τω 1256, το κάστρον, όπερ καλείται laEstella” Παραθέτω…. Etleprinceppormellorsenyorearlosfizoalliuncastiellosusoenlasmontanyas, elqualseclamalaEstella (σ.93)» «Όθεν το castiellolaEstella (=Άστρος) πρέπει να αναζητήσωμε στα ενδότερα της Κυνουρίας « susoenlasmontanyas”,.( Νίκο Α. Βέη , Μνείαιτου Άστρους. σελ 93)
«Και όντως το Άστρος και κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές … ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρινών καλουμένηκαι (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους,έπειτα δε κατέστη και αυτοτελές χωρίον ,ότε μετά την Άλωσιν της Βασιλευούσης …Και ακριβώς επί μεμονωμένου βουνού άνωθεν του Αγίου Ιωάννου (=Επάνω Άστρους) κείται … το Κάστρο τη Ωριάς …Κατά την εμήν γνώμην μετά τας ανωτέρω εξηγήσεις πιθανώτατα δυνάμεθα να ταυτίσωμεν το Κάστρο της Ωριάς του Πάρνωνος προς το Estella =Άστρος.(( Νίκο Α. Βέη , Μνείαιτου Άστρους. σελ 99-100)
«Προφανώς το Estella τούτο είναι το Άστρος» (Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους. σελ 93 ).
«Kεντρικός πύργος Άστρους» (Κάστρο Εστέλλα στον Αγιάννη)
Διακρίνεται παραπάνω οκεντρικός πύργος του Κάστρου Εστέλλα (Άστρους) στον Αγιάννη. Ο Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης ) που ήταν το μητροπολιτικό κέντρο της Θυρέας για πολλού αιώνες πριν το 1821 , είχε επίσης και την ονομασία Άστρος, Αγιάννης Άστρους, Επάνω Άστρος, Ορεινό Άστρος. Ο Άγιος Ιωάννης ( Αγιάννης) Κυνουρίας ,ήταν η έδρα της Επαναστατικής Προσωρινής Διοίκησης – Κυβέρνησης από τις22 Αυγούστου έως την 1 Οκτωβρίου 1822.
Αναστάσιος Ι. Μπάλλας,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών,Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών Άστρος ( σ.209-210 Κάστρο Άστρους )
«Γνωρίζουμε ότι μετά την κατάκτηση της Μονεμβασίας ο Βιλλαρδουίνος έχτισε ένα κάστρο το 1256 πάνω στα βουνά για να ελέγχη τους Τσάκωνες. Η σχετική αναφορά στο «Βιβλίο των Άθλων» έχει ως εξής. Et le princep por mellor fenyorear los fizo alli un castiello suso en las montagnas, el qual se clama la Estella (Libro σ.49»
«ΤείχητηςακρόποληςτουΆστρους»(Κάστρο Εστέλλα στον Αγιάννη)
«Η σημαντικη αυτή οχύρωση είναι η Εστέλλα του Αραγωνικού Χρονικού το κάστρο έχτισε ο Βιλλαρδουίνος στο βόρειο άκρο του Πάρνωνα. Είναι επίσης άλλο ένα από τα πολλά κάστρα της Ωριάς,Έχει περιγραφεί επαρκώς από τον Antoine Bon και τον Πέππα»
«Πρώτος το αναφέρει ο Leake Travels II σ.486 (Σελ 492) γράφοντας πως δύο μίλλια πάνω από τα Αγιαννίτικα καλύβια , στον καλλιεργημένο κάμπο του Ξηροκαμπιούυπάρχει ένα φρούριο Ελληνικό».(Αναστάσιος Ι. Μπάλλας,)
Οπότε σήμερα θεωρείται δεδομένο ότι το κάστρο στο Ξεροκάμπι είναι το φράγκικο οχυρόπου αναφέρεται στο Αραγωνικό Χρονικό του Μορέως ωςEstella (μετάφραση της ελληνικής λέξης Άστρος). Το κάστρο αυτό έχει μείνει γνωστό και με το δημώδες όνομα «Κάστρο της Ωριάς», το οποίο απαντά και σε άλλα μέρη της Ελλάδας, συνδεόμενο με θρύλους γύρω από την κατάληψή του
Όπως αναφέρει ο Hopf, το 1423 το κάστρο βρίσκεται ακόμα στα χέρια των Ελλήνων. Αυτήν την εποχή ανήκει στον άρχοντα της Τσακωνιάς Λέοντα Μελισσηνό. Οι χωρογραφικοί πίνακες του Hopf το φέρουν να ανήκει το 1463 στους Ενετούς, ενώ το 1467 ανήκει πλέον στους Τούρκους.
Από την εποχή αυτή το κάστρο της Estella φαίνεται ότι εγκαταλείφθηκε, καθώς έπαψε να έχει στρατιωτική αξία για τους Οθωμανούς μετά την κατάληψή του.
Σήμερα, το ορεινό αυτό κάστρο θεωρείται ότι είναι το οχυρό που αναφέρεται στο Αραγωνικό Χρονικό ως Estella ((μετάφραση της ελληνικής λέξης Άστρος) και έχει μείνει γνωστό με το δημώδες όνομα Κάστρο της Ωριάς, το οποίο απαντά και σε άλλα μέρη της Ελλάδας, λόγω της λαϊκής παράδοσης σχετικά με την κατάληψή του.
Το κάστρο της Estella ανήκε στο μεσαιωνικό δρόγγο του Δραγαλέβου (Δραγαλεβός, Γαρδαλεβός, Δραγάλιγος και Δραγαλιβός), ο οποίος καταλάμβανε την ευρύτερη περιοχή γύρω από το Άστρος και αποτελούσε το βορειότερο τμήμα της σημερινής Κυνουρίας.
Από το «CastiellolaEstella» (Kάστρο του Άστρους) , στο Αγιάννη του Άστρους, διακρίνεται στο βάθος μέρος της τοποθεσίας «Ξεροκάμπι», του «άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής». (Aνδρόνικος Β’ Παλαιολόγος ). Η φωτογραφία από το φίλο και γείτονα μας στη παλιά “μητρόπολη του Αγιάννη Σουληνάρι” Θόδωρο Μαγκλή .
«περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής» (Aδρόνικος Β’ Παλαιολόγος (1259-1332 μ.χ σελ.114.)
Πεντακόσια χρόνια αργότερα από τον Aνδρόνικο Β’ Παλαιολόγο , επίσης ο Leake το 1805 αναφέρει και επιβεβαιώνει την ίδια πεδιάδα του Παλαιολόγου από το 1320 , « την πεδιάδα του Άστρους» στο Ξεροκάμπι ,κοντά στον Αγιάννη του Άστρους.
«Αυτός ο δρόμος φεύγει στα αριστερά του Eλληνικού φρουρίου ( κάστρο Εστέλλα =Άστρος) που είδα απότην πεδιάδα του Άστρους, (δηλ από το Ξεροκάμπι) που βρίσκεται δύο μίλια πάνω από τα Αγιαννίτικα Καλύβια, μετά μπαίνει στο καλλιεργούμενο κάμπο του Ξεροκάμπι κοντά στον Αγιάννη».(Leake Travels in Morea,σελ 492).
Οι διακεκριμένοι ιστορικοί μελετητές Νίκος Βέης , Σπ. Λάμπρος , Κ.Ρωμαίος ,Ε. Καρποδίνης, Αδαμ. Αδαμαντίου ,Αναστάσιος Ι. Μπάλλας και πολλοί άλλοι τοποθέτησαν πειστικά το «CastiellolaEstella» (Kάστρο του Άστρους)του Αραγωνικού Χρονικού του Μορέως , το οποίο έκτισε το 1256 ο πρίγκιπας του Μωρέως Γουλιέλμος Βιλλεαρδουίνος , στην τοποθεσία «Ξεροκάμπι» ανάμεσα στα χωριά Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης) και Άγιος Πέτρος.
Πρόσφατα ο καθηγητής Π.Β.Φάκλαρης αναφέρει το Κάστρο Estella=Άστροςσίγουρα βρίσκεται στη Ξεροκάμπι του Αγιάννη.
«Στον 13ο αι. ονομάζεται Άστρος (Estella)ένα κάστρο στην ενδοχώρα της Κυνουρίας που κτίστηκε από τους Φράγκους»… «Το 1256, … ο πρίγκηπαςτου Μορέως ΓουλιέλμοςΒιλλαρδουίνος , για να υποτάξει τους Τσάκωνες, έκτισε πάνω στα όρη (suso en las montanyas) ένα κάστρο που ονομαζότανla Estella,που αντιστοιχεί στην ονομασία Άστρος». “το κάστρο … φαίνεται ότι κυριαρχούσε στην περιοχή της Θυρεάτιδος, δηλ. του Άστρους κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας ” …” Ο Βέης υποστήριξε ότι θα λεγόταν Άστρος ,επειδή θα κατοικούσαν στην περιοχή αυτή κατά το θέρος οι κάτοικοι του Άστρους”….. “πρέπει να θεωρηθεί βέβαιο ότι το κάστρο που κτίστηκε με την πρωτοβουλία του Βιλλαρδουίνου ,είναι αυτό της Ωριάς στο Ξεροκάμπτι” (Φάκλαρης , (2023) σελ 86,87).
«Προφανώς το Estella τούτο είναι το Άστρος» (Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους. σελ 93 ).
Κάστρο Παραλίου Άστρους
Το Κάστρο Παραλίου Άστρους δεν είναι το κάστρο Estella,όπως λανθασμένα και ατεκμηρίωτα αναφέρεται σε φυλλάδια και στο διαδίκτυο . Δεν υπάρχουν ιστορικά στοιχεία και πειστικές αναφορές από κανένα ιστορικό μελετητή που να συνδέει το Κάστρο Παραλίου Άστρους με το κάστρο Εστέλλα και το Κάστρο Παραλίου Άστρους αναφέρεται από ιστορικούς μελετητές πιθανά είναι το Αστρίτσι= «Astritzi» των Ενετών.(Ν.Βέης και άλλοι). Οι καστρολόγοι και διακεκριμένοι ιστορικοί μελετητές υποστηρίζουν με στοιχεία και επιχειρήματα το Κάστρο Παραλίου Άστρους δεν είναι το κάστρο Estella, χτίστηκε πολύ αργότερα από το 1256 ,το 15 η 17 αιώνα.. Ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός Ν.Βέης είναι κατηγορηματικός .
«Ηδη έλθωμεν εις το περί της θέσεως ζήτημα του κάστρου la Estella (=Άστρος )…..ως ρητώς μνημονεύει η αραγωνιακή παραλλαγή του Χρονικού του Μωρέως. Η τόσον δε ρητή μνεία περί του τόπου ,καθ’ όν ιδρύθη το φρούριον, δεν δύναται ν’αναφέρεται εις τα κατά την χερσόνησον του Άστρους περισωθέντα ,εν μέρει, μικρά οχυρωματικά έργα,άτινα και ανίσχυρα θα ήσαν προς τον σκοπόν του Βιλλαρδουίνου» (( Νίκο Α. Βέη , Μνείαιτου Άστρους. σελ 99)
Στα αρχεία της Βενετίας του 15ου αιώνα το 1407, αναφέρεται το κάστρο «Astritzi».. «και κύριος αυτού Lampridios» , (Ν.Βέης Μνείαι του άστρους ,σελ 97).Ο κύριος του κάστρου ήταν ο Αγιαννίτης Λαμπρίδης ( Lampridios),και για το λόγο αυτό θεωρείται η αναφορά του 1407 είναι για το Κάστρο Παραλίου Άστρους .Το Κάστρο Παραλίου Άστρους αναφέρεται πιθανά είναι το«Astritzi» των Ενετών. (Ν.Βέης και άλλοι νεότεροι).
Επίσης σε αναφορές του Stefano Magno to 1463,1467,1469 και άλλων για τα κάστρα του Μορέως το 1471 αναφέρονταιδύο τοπογραφικα σημεία (κάστρα)Astro και Astrici , Astro και Astritzi.( Ν.Φλούδας Θυρεατικα Β. σελ 38).Οι παραπάνω αναφορές«Astro» είναι για το κάστρο Εστέλλα στον Αγιάννη ,στην τοποθεσία Ξεροκάμπι,όπως αναφέρουν πειστικά ο Ν.Βέης και πολλοί άλλοι ιστορικοί μελετητές και οι αναφορές Astritzi, Astriciείναι γιατο Κάστρο Παραλίου Άστρους.
Οι ιστορικοί μελετητές συμφωνούν το Κάστρο Παραλίου Άστρους η των Ζαφειρόπουλων κτίστηκε το 15ονη 17οαιώνα, πολύ αργότερα από το 1256 , και επισκεύαστηκε το 1824-1825 από τον Πάνο Ζαφειρόπουλο η Άκουρο και τους αδερφούς του Κωνσταντίνο και Ιωάννη.
Από τα παραπάνω αναφορές , του 1407 για τον Αγιαννίτη Λαμπρίδη κύριο του κάστρου ,για τα δύο τοπογραφικά σημεία (κάστρα) του Stefano Magno(to 1463,1467,1469) ,την αναφορά του 1471επίσης για τα δύο τοπογραφικά σημεία (κάστρα) και την χρονολογία κατασκευής του κάστρου μετά το 15ο αιώνα ,όπως συμφωνούν πολλοί ιστορικοί μελετητές , συμπεραίνουμε το«Astritzi» των Ενετών ,είναι το Κάστρο Παραλίου Άστρους.
Στην εκτενέστατη βιβλιογραφία σωστά αναφέρεται Κάστρο Παραλίου Άστρους η των Ζαφειρόπουλων από όλους τους ιστορικούς μελετητές και καστρολόγους. Είναι λανθασμένη η αναφορά Κάστρο του Άστρους και κάστρο Εστέλλα για τοΚάστρο Παραλίου Άστρους , που σίγουρα κτίστηκε πολύ αργότερα από το 1256. Αφού το κάστρο στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη αναφέρεται από το 1256 αναμφισβήτητα «Castiellola Estella» , Kάστρο του Άστρους , όπως συμφωνούν όλοι οι ιστορικοί μελετητές, δεν δικαιολογείται και έκδηλα προκαλεί αδικαιολόγητη σύγχυση να έχουμε σε κοντινή απόσταση δύο κάστρα με το ίδιο όνομα, Κάστρο του Άστρους, όταν μάλιστα δεν αναφέρεται σχετική βιβλιογραφία ,ιστορικά στοιχεία και αξιόπιστες αναφορές.
Στην ψηφιακή εποχή μας υπάρχουν πολλοί που λανθασμένα και ατεκμηρίωτα αντιγράφουνχωρίς να διασταυρώνουν τα ιστορικά στοιχεία και όπως τους καπνίσει «ξαναγράφουν την ιστορία» χωρίς βιβλιογραφία, για να την ξανά αντιγράψουν και άλλοι αργότερα που επίσης χωρίς να διασταυρώνουν τι διαβάζουν , αναφέρονται στα προηγούμενα ατεκμηρίωτα κείμενα. Τα ατεκμηρίωτα αυτά κείμενα , δεν είναι πειστικά και εύλογα αγνοούνται από τους αναγνώστες και τους διακεκριμένους ιστορικούς μελετητές.
Το κάστρο Εστέλλα στον Αγιάννη , διακρίνεται σαν μακρυνό αστέρι «επάνω εις τα όρη » suso en law montanyas , όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μορέως. Στο βάθος ευθεία ο Αργολικός και στο κέντρο στο μικρό λόφο είναι το «νησί» που είναι το Κάστρο Παραλίου Άστρους .
Οι δύο φωτογραφίες για το Κάστρο Εστέλλα , που αναφέρεται «Κεντρικός πύργος Άστρους» και «Τείχη της ακρόπολης του Άστρους» είναι Από το Αναστάσιος Ι. Μπάλλας ,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών,Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών. Οι άλλες τρεις φωτογραφίες από το φίλο και γείτονα μας στη παλιά “μητρόπολη του Αγιάννη Σουληνάρι” Θόδωρο Μαγκλή .Η φωτογραφία για το Κάστρο Παραλίου Άστρους από το Άστρος της Θαλάσσης
Αρβανίτη Σμ., «Το κάστρο του Παραλίου Άστρους Κυνουρίας».
Ιωάννη Μ. Αρβανίτη – Από τις Πηγές του Λαού μας, τόμος A,Β, Αθήνα 1988
Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους Το τοπωνυμικό «Άρια»
Αναστάσιος Ι. Μπάλλας ,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών,Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών (Άστρος ( σ.209-210 )
Φιλιππίδης Δ., «Κυνουρία», Ελληνική Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική, Πελοπόννησος Α’, τ. 4, Αθήνα 1985, 170-173
Bees N. A., «Μνείαι του Άστρους κατά τους μέσους αιώνας», Byzantinische Zeitschrift 17 (1908), 92-105
Buchon A., Nouvelles recherches historiques sur la principauté française de Morée et ses hautes baronies, v. 1, Paris 1843, 397
Buchon A., Recherches historiques sur la principauté francaise de Morée et ses hautes baronies, v. 1, Paris 1845, 65
Bon A., La Morée franque. Recherches historiques, topographiques et archéologiques sur la Principauté d’Achaïe (1205-1430), Paris 1969, 73, 220, 280, 500, 515-516
Hopf Ch., Chroniques gréco-romanes inédites ou peu connues, publiées avec notes et tables généalogiques, Berlin, Weidmann, 1873, 202-203, 205-206
Zakythinos A., Le despotat grec de Morée. Histoire politique, Variorum Reprints, London 1975, 78,164,166
Όλοι συμφωνούν και ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β’ Παλαιολόγος το «Castiello la Estella» (Kάστρο του Άστρους) (1256), βρίσκεται στο Αγιάννη του Άστρους, στην τοποθεσία «Ξεροκάμπι», πάνω από του «άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής» Το 1256 ο Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος έκτισε στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) Κυνουρίας στη θέση «Ξεροκάμπι» (2 χλμ ) σε ένα απόκρημνο λόφο σαν μία «φυσική πυραμίδα» «το κάστρον, όπερ καλείται»…«Castiello la Estella» (Kάστρο του Άστρους) (1256), » προς ευκολωτέραν υποταγήν των γειτόνων Τσακώνων στη Σίταινα , Καστάνιτσα και Πραστό, εκεί που ήταν οι Τσάκωνες , «επάνω εις τα όρη » suso en law montanyas , όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μορέως. (Η φωτογραφία από το φίλο και γείτονα μας στη παλιά “μητρόπολη του Αγιάννη Σουληνάρι” Θόδωρο Μαγκλή) .
ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 Το 1841 , Δήμος “Θυρέας” , “Τα συνιστώντα τον νέο δήμον χωρία”, “Άγιος Ιωάννης, Άστρος , Μελιγού ,Πλάτανος“,”Πρωτεύουσα αυτού” , “ Άγιος Ιωάννης το θέρος τον δεν χειμώνα το Άστρος” .
Το κείμενο επίσης σε PDF έγγραφο στο σύνδεσμο παρακάτω.
Με την πρώτη διοικητική διαίρεση του ελληνικού κράτους το 1835, συστάθηκε ο ΔήμοςΘυρέας, με διάταγμα της 9ης (21ης) Νοεμβρίου 1834 / 12ης Μαΐου 1835, σύμφωνα με το οποίο συστάθηκαν οι πρώτοι δήμοι της Αρκαδίας και της Κυνουρίας.Αμέσως μετά την απελευθέρωση από 400 χρόνων σκλαβιάς, οι Θυρεάτες πρόγονοι μας πριν διακόσια χρόνια το 1835 ήξεραν καλά και εθυμούντο την ιστορία μας αυτονόητα ονόμασαν το Δήμο Θυρέας από την αρχαία πόλη της Θυρέας , που βρισκόταν στην περιοχή του Άστρους, στο κάμπο της Θυρέας.
ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835 .
Σύσταση του δήμου με έδρα τον οικισμό Άγιος Ιωάννης.
Το 1845 ο δήμος περιλαμβάνει τα χωριά Άγιος Ιωάννης, Άστρος , Μελιγού , Πλάτανος και Παράλιον Άστρος.
ΦΕΚ 50Α – 25/07/1879
Ο οικισμός Τρεστενά (Χάραδρος) προσαρτάται στο δήμο Θυρέας
ΦΕΚ 59Β – 17/06/1897
Ο οικισμός Ξηροπήγαδον προσαρτάται στο δήμο Θυρέας
ΦΕΚ 252Α – 24/08/1912. Ο δήμος (Θυρέας) καταργείται.
Τα δύο παραπάνω ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 και ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845περιέχουν σαφέστατα την ιστορικήν αλήθεια για το Άστρος το 1841 και το Παράλιο Άστρος το 1845 . Η παραπάνω φωτογραφία του ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 ( φωτογραφία όχι αντιγραφή) και το ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 τα λένε όλα διαυγέστατα και σαφέστατα, αρκεί να μπορούμε σε απλά Ελληνικά να διαβάσουμε προσεκτικά και να καταλάβουμε το περιεχόμενο τους.
Θεωρούμε αναγκαίο , διακόσια χρόνια αργότερα, να ερμηνεύσουμε αναλυτικά, πειστικά και τεκμηριωμένα τα παρακάτω ιστορικά στοιχεία για το δήμο Θυρέας , αν και είναι σαφέστατα και αυτονόητα, γιατί πρόσφατα ακούγονται πολλά και για να βοηθήσουμε το δημόσιο διάλογο και την ιστορική αλήθεια.
Συνοπτικά τα τέσσερα συμπεράσματα μας.
1)Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης). Το 1835 συστάθηκε ο δήμος Θυρέας και η έδρα του δήμου από το 1835 μέχρι το 1841 είναι ο οικισμός Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης) και ο Αγιάννης είναι η θερινή έδρα του δήμου από το 1841-1912.
2) Άστρος. ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 . Ο οικισμός ορίζεται χειμερινή έδρα του δήμου Θυρέας” Στο ΦΕΚ του 1841 η αναφοράΆστρος είναι αναμφισβήτητα για το σημερινό Άστρος .
3) Παράλιο Άστρος. Το 1845 ο νεότερος οικισμός της περιοχής για πρώτη φορά «προσαρτάται» στο δήμο Θυρέας επίσημα με το όνομα Παράλιο Άστρος.ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845Πριν το 1845 δεν είχε άλλο επίσημο όνομα ( το όνομα της τοποθεσίας ήταν Σκάλα η Σκάλα του Άστρους).
4)Οι σπουδαιότερες αναφορές πριν το 1823. (Οι παρακάτω 6 αναφορές (και πολλές άλλες ) είναι σαφέστατες ).
1823,ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΗΣ Β’ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΕΙΣΗΣ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ
1823,ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ ΗΤΟΙ ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΝ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ Β’ ΕΘΝΙΚΗΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΝ
1823 Διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης-«Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη»
1823, O Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, πρόεδρος του Εκτελεστικού (δηλ.Πρωθυπουργός) ,”η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος”.
1844, Πρακτικά των Συνεδριάσεων της Βουλής των Ελλήνων “και ο τόπος ούτος εψηφίσθη και παρ’ αυτής Άστρος“.
1841-2024, ΦΕΚ , Άστρος και Παράλιο Άστρος
Παρακάτω αναλυτικά και τεκμηριωμένα καταθέτουμε τα συμπεράσματα μας για τις παραπάνω τέσσερις ενότητες.
Ο Άγιος Ιωάννης ( Αγιάννης) Κυνουρίας , ήταν η πρωτεύουσα του Ελληνικού κράτους το 1822 και προσέφερε πολλά και σημαντικά στην επανάσταση του 1821.
Το ιστορικόν Άστρος και ο ‘Αγιος Ιωάννης (Αγιάννης) είναι μία κοινότητα και το κυριότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν για πολλούς αιώνες και έχουν μέχρι σήμερα. σπίτια στο Άστρος και στον Αγιάννη του Άστρους. Από το Αγιάννη προήλθε το Άστρος ,το Παράλιο Άστρος και άλλοι μικροί οικισμοί.
Από, Διοικητικές μεταβολές της Τ.Α.-ΕΕΤΑΑ (eetaa.gr)
(ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835). Ο οικισμός ορίζεται έδρα του δήμου Θυρέας.
(ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841).Ο οικισμός ορίζεται θερινή έδρα του δήμου Θυρέας
ΦΕΚ 252Α – 24/08/1912. Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Θυρέας και προσαρτάται στην κοινότητα Άστρους
ΦΕΚ 250Α – 24/08/1915 Ο οικισμός ορίζεται θερινή έδρα της κοινότητα Άστρους .
ΦΕΚ 244Α-04-12-1997. Ο οικισμός αποσπάται από τον δήμο Άστρους και προσαρτάται στο δήμο Βόρειας Κυνουρίας
Τα σχόλια και οι ερμηνείες είναι περιττά, συνοπτικά ο Άγιος Ιωάννης ήταν η πρώτη πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας σύμφωνα με το ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835 από το 1835μέχρι το 1841 και ήταν η θερινή πρωτεύουσα του δήμου Θυρέαςσύμφωνα με το ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841, από το 1841 μέχρι το 1912.
ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841.Ο οικισμός ορίζεται χειμερινή έδρα του δήμου Θυρέας
ΦΕΚ 252Α – 24/08/1912. Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Θυρέας και ορίζεται έδρα της κοινότητας Άστρους
ΦΕΚ 99Α – 28/05/1985 ορίζεται έδρα του δήμου Άστρους (Ο δήμος προήλθε από την αναγνώριση σε δήμο της κοινότητας Άστρουςγια ιστορικούς λόγους)
ΦΕΚ 244Α-04-12-1997. Ο οικισμός αποσπάται από τον δήμο Άστρους και ορίζεται έδρα του δήμου Βόρειας Κυνουρίας
ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 (σελ.45) ,Ονομασία νέου του δήμου, «Θυρέας».Πρωτεύουα αυτού. « Άγιος Ιωάννης το θέρος τον δε χειμώνα το Άστρος».
Στο παραπάνω ΦΕΚ του 1841 αποκλειστικά αναφέρονται , «τα συνιστώντα τον νέον δήμο χωρία» , «Άγιος Ιωάννης, Μελιγού, Άστρος, Πλάτανος » και ταυτόχρονα δεν αναφέρεται το Παράλιο Άστρος με κανένα όνομα, γιατί σαν καινούργιος οικισμός προσαρτήθηκε στο δήμο αργότερα το 1845(δείτε λεπτομέρειες παρακάτω στην ενότητα Παράλιο Άστρος).
Ο γενικός κανόνας είναι πρωτεύουσα γίνεται ο μεγαλύτερος η ο ιστορικός οικισμός της περιοχής, αυτό κάνουν όλοι και σίγουρα δεν γίνεται πρωτεύουσα ένας καινούργιος οικισμός πριν κτιστεί η πριν ονομαστεί επίσημα από το Ελληνικό κράτος.Η άποψη το Ελληνικό κράτος το 1823 ονόμασε επίσημα τον οικισμό στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας που έγινε η Εθνοσυνέλευση Άστρος ,που αναμφισβήτητα υπήρχε πολύ νωρίτερα από το 1823 ,και το 1836 επίσης ονόμασε με το ίδιο όνομα Άστρος και ταυτόχρονα τον έκανε πρωτεύουσα του Δήμου Θυρέας το καινούργιο γειτονικό οικισμό στην τοποθεσία Σκάλα η Σκάλα του Άστρους ,(απέχει από το Άστρος 4 χλμ) που τα πρώτα σπίτια άρχισαν να κτίζονται το 1832 από τον Άκουρο, που αποκαλούσε την τοποθεσία “το ακατοίκητο τούτο μέρος”, είναι τουλάχιστον λανθασμένη ,αφελής και φαιδρά και δεν γίνεται πιστευτή από κανέναν. Στο Ελληνικό κράτος υπάρχει συνέχεια και σοβαρότητα ,χωρίς αντιφάσεις και αναθεωρήσεις , το 1823,1836,1841 και το 1845. Αδιαφιλονίκητα το Ελληνικό κράτος δεν θα αναθεωρούσε τόσο σύντομα στο ΦΕΚ 1845 χωρίς σχόλια και ερμηνείες , ότι ανέφερε στο ΦΕΚ 1841 ”Πρωτεύουσα αυτού” , “ Άγιος Ιωάννης το θέρος τον δεν χειμώνα το Άστρος”.
Το Άστρος αναμφισβήτητα ήταν ο μεγαλύτερος οικισμός της περιοχής πριν το 1823 και είχε πολύ πρόσφατη μεγάλη ιστορία. Η διακήρυξη σαφέστατα αναφέρει, «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη», υπήρχε επίσημα τουλάχιστον από το 1823, και θα έπρεπε να αναφέρεται στο δήμο της περιοχής το 1841 έστω και με άλλο όνομα,(δεν είχε ποτέ επίσημα άλλο όνομα ), όπως αναφέρονται οι μικρότεροι οικισμοί της περιοχής με τα επίσημα ονόματα τους Μελιγού,Πλάτανος. Aν το Άστρος τότε δεν ήταν στο δήμο Θυρέας ,όπως έμμεσα ισχυρίζονται μερικοί όταν αναφέρουν αναιτιολόγητα η αναφορά Άστρος στο ΦΕΚ είναι για το Παράλιο Άστρος, το Άστρος έπρεπε κάπου να είναι , αλλά δεν βρίσκεται σε κανέναν άλλο δήμο με κανένα άλλο όνομα. Η Εθνοσυνέλευση το 1823 χρησιμοποίησε και επιβεβαίωσε το όνομα Άστρος ,”Εν Άστρει” σε πολλά έγγραφα. Την τελευταία συνεδρία της εθνοσυνέλευσης την 18η Απριλίου 1823 « Ανεγνώσθη αναφορά κατοίκων Άστρους..» Οι Αστρεινοί, κάτοικοι του Άστρους, υπήρχαν και προσέφεραν πολλά στο έθνος το 1823 .
Θα πρέπει να αναφέρουμε εδώ ότι μερικοί λανθασμένα υποστηρίζουν η αναφορά Άστρος στο ΦΕΚ 1841 είναι για το σημερινό Παράλιο Άστρος και επίσης αναιτιολόγητα αναφέρουν ο καινούργιος οικισμός Παράλιο Άστρος ήταν η πρωτεύουσα του δήμου Θυρέας το 1841 !!! ,χωρίς να αναφέρουν γιατί εξαφανίστηκε και δεν αναφέρεται το Άστρος , με κανένα όνομα στο λανθασμένο συμπέρασμα τους, που ομολογούν αλλού αναμφισβήτητα υπήρχε το 1823 και το 1841 . Απλά και σοβαρά η αναφορά Άστρος στο ΦΕΚ 1841 είναι για το Άστρος ,δεν το έσβησε το Ελληνικό κράτος ούτε ονόμασε δύο οικισμούς με το ίδιο όνομα Άστρος , και δεν είναι για το Παράλιο Άστρος,προσαρτήθηκε στο δήμο το 1845, κάποτε απαιτείται μια στοιχειώδης σοβαρότητα. Οι ιστορικοί οικισμοί δεν εξαφανίζονται αυθαίρετα και αναιτιολόγητα από τους δήμους και τα δημόσια έγγραφα για φαιδρούς λόγους, ούτε για να καταλήξουν μερικοί σε λανθασμένα ατεκμηρίωτα συμπεράσματα,που δεν γίνονται πιστευτά από κανέναν. Φυσικά ούτε σχολιάζουν το Παράλιο Άστρος “προσαρτάται” στο δήμο στο ΦΕΚ 1845 χωρίς άλλη αναφορά “διορθώνεται ,καταργείται” ,δεν γνωρίζουν την διαδικασία η το αγνοούν σκόπιμα…. (δείτε λεπτομέρειες παρακάτω στην ενότητα Παράλιο Άστρος).
Η αναφορά του ΦΕΚ 1841 είναι σαφέστατη και αυτή είναι η τεκμηριωμένη ιστορική αλήθεια, το ιστορικό Άστρος Κυνουρίας το 1841ήταν η χειμερινή έδρα του δήμου Θυρέας ,τα σχόλια είναι περιττά,τελεία και πάβλα.
Στο Άστρος υπήρχε οικισμός ,υπήρχε το παράρτημα της σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη από το 1805, υπήρχαν οι Αστρεινοί κάτοικοι και οικίσματα χιλιάδες χρόνια , τουλάχιστον για χίλια χρόνια πριν το 1256 , πριν το 1435 και σίγουρα πριν το 1805 υπήρχαν οικίες, υπάρχουν φωτογραφίες ,αρχοντικά των προκρίτων του Αγιάννη(1) , «τα καλύβια» ….πολλά από αυτά «έχουν δύο πατώματα» κατά τον Leake(2 ) ,και τα «καλύβια εις το Άστρος» κατά τον Ν.Σπηλιάδη (3).Οι οικιστές του Παραλίου Άστρους είχαν πριν το 1824 οικίες στον Αγιάννη και στο Άστρος.π.χ. Αδερφοί Ζαφειρόπουλοι, Λογοθέτης,Πάσχος και άλλοι, που ακόμα υπάρχουν και σήμερα.
(2)« στην πεδιάδα είναι τα καλύβια που ανήκουν στα χωριά Άγιος Ιωάννης, (το σημερινό Άστρος), Μελιγού, Κορακοβούνι και Πραστός (Άγιος Ανδρέας)» (Leake, σελ 483) ……αποτελούνται από καλές εξοχικές κατοικίες, πολλές από τις οποίες έχουν δύο πατώματα (Leake,σελ 486)
(3)Ν.Σπηλιαδης, Απομνημονευματα σελ 502, «και όμως οι ολιγαρχικοί,οίτινες είχον καταλάβει τ’ Αγιαννίτικα λεγόμενα καλύβια εις το Άστρος, ητοιμάζοντο…» και άλλες αναφορές « προς τα Καλύβια του αγίου Ιωάννου εις το Άστρος»
Ο νεότερος οικισμός της περιοχής προσαρτάται στο δήμο Θυρέας το 1845 με το νόμιμο όνομα Παράλιον Άστρος ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 . Από το 1832 μέχρι το 1845 ο καινούργιος οικισμός που ήταν στην Χερσόνησο του σημερινού Παραλίου Άστρους και η τοποθεσία νωρίτερα, υπάγοντο διοικητικά και αναγκαστικά στο Άστρος,όπως γίνεται με όλους τους καινούργιους οικισμούς,στην αρχή υπάγονται σε ένα γειτονικό οικισμό. Το ίδιο γίνεται και σήμερα με τους καινούργιος οικισμούς δυτικά του Άστρους ,υπάγονται διοικητικά στο Άστρος. Φυσικά οι οικισμοί δεν ονομάζονται όταν κτιστούν τα πρώτα σπίτια και σίγουρα δεν γίνονται πρωτεύουσες δήμων πριν ονομασθούν επίσημα από το Ελληνικό κράτος .
Τα ΦΕΚ, όταν αναφέρονται στους οικισμούς, πάντοτε συμπεριλαμβάνουν ανάλογα τις λέξεις, που έχουν μεγάλη σημασία και δεν επιδέχονται ερμηνείες και σχόλια ,είναι σαφέστατα νομικά κείμενα , «ορίζεται…, αποσπάται…, προσαρτάται…, καταργείται.., διορθώνεται».
Το 1845 ο οικισμός πήρε επίσημα την ονομασία Παράλιο Άστρος. Αν το Παράλιο Άστρος είχε νωρίτερα άλλο επίσημο όνομα,σύμφωνα με την Ελληνική νομοθεσία, θα υπήρχε αναφορά για αλλαγή η κατάργηση ονόματος στο ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845, με τις λέξεις ( « καταργείται.., διορθώνεται»).Το ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845, είναι σαφέστατο για όλους ,αναφέρει μόνο τη λέξη «προσαρτάται», αυτή είναι η αναμφισβήτητη ιστορική αλήθεια, για πρώτη φορά «προσαρτάται» και τίποτα άλλο. Ο οικισμός το 1845 ονομάστηκε επίσημα Παράλιο Άστρος και δεν είχε άλλο επίσημο όνομα νωρίτερα, οι ερμηνείες είναι άσχετες και περιττές,γιατί η αναφορά είναι σαφέστατη.
Πριν το 1832 δεν υπήρχε οικισμός στην τοποθεσία για χιλιάδες χρόνια και ο Άκουρος αναφέρει στον Όθωνα και επιβεβαιώνει «το ακατοίκητο τούτο μέρος». Ο Leake αναφέρει το 1805 δεν υπήρχε οικισμός στην τοποθεσία και «στη σκάλα υπάρχουν μια δεξαμενή, ένα χάνι, ένα πυργόσπιτο του (Τούρκου) φοροεισπράκτορα, και δύο τρεις μικρές αποθήκες» (Travels in the Morea σελ 482) , όπως το ίδιο αναφέρουν και άλλοι ιστορικοί μελετητές .
Το όνομα της σημερινής τοποθεσίας του Παραλίου Άστρους μέχρι το 1845 ήταν Σκάλα η Σκάλα του Άστρους και υπάγετο διοικητικά στο γειτονικό οικισμό Άστρος. Ο βουλευτής Κων. Ζαφειρόπουλος, πρώτος κάτοικος και οικιστής του Παραλίου Άστρους αναφέρει το 1823 «Την Σκάλαν του Άστρους» “Σκάλα Άστρους ” αναφέρεται από την Πελοποννησιακή Γερουσία το 1822 και “σκάλα Άστρους” , “λιμάνι του Άστρους” από πολλούς άλλους . Ο Leake αναφέρει το όνομα της περιοχής ήταν Σκάλα του Άστρους, “Leaving the Scala of Astro= φεύγοντας από την Σκάλα του Άστρους ,Travels in the Morea (σελ 485 ).
Το όνομα του οικισμού είναι αδιάκοπα από το 1845 μέχρι σήμερα (2024) για όλους και για το Ελληνικό κράτος είναι Παράλιο Άστρος. ΦΕΚ 244Α-04-12-1997. Ο οικισμός αποσπάται από την κοινότητας Παραλίου Άστρους και προσαρτάται στο δήμο Βόρειας Κυνουρίας.
Το Παράλιο Άστρος έκτισε από το 1832-1845 ο Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος , όπως τιμoύν με αδριάντα του στη κεντρική πλατεία οι Παραλιώτες , «ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ» ,όχι βεβαιότατα Οικιστής του ‘Αστρους…με κεφαλαία «ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ» λέει ο αδριάντας,. Ο διακεκριμένος Αγιαννίτης Λογοθέτης,φίλος και συνεργάτης του Άκουρου, ακολούθησε τον Άκουρο και αναφέρει σε υπόμνημα του για τα γεγονότα της εποχής, το 1832 έκτισε το σπίτι του στο «Νησί» , που θεωρείται από τα πρώτα σπίτια του οικισμού, και αναφέρει « ολίγοι οι κατοικήσαντες εις παράλιο». Τον Λογοθέτη ακολούθησαν και άλλοι Αγιαννίτες και ο οικισμός άρχισε σιγά σιγά και δειλά να αναπτύσσεται.
Λανθασμένα ,παράξενα και ανεξήγητα αντίθετα με την τοπική κοινωνία και ειδικά τους κατοίκους του Παραλίου Άστρους , που τοποθέτησαν αδριάντα του Άκουρου στη κεντρική πλατεία που ξεκάθαρα αναφέρει την ιστορική αλήθεια με κεφαλαία γράμματα «ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ», χωρίς σχόλια αντίθετα με τα έκδηλα ιστορικά στοιχεία γίνεται αλλαγή της ιστορικής αλήθειας και αναφέρεται ο Άκουρος Οικιστής του Άστρους , αν και ταυτόχρονα δίπλα υπάρχει ο γειτονικός οικισμός με το νόμιμο όνομα Άστρος ,που υπήρχε χιλιάδες χρόνια πριν τον Άκουρο. Η αναφορά Οικιστής του Άστρους προκαλεί σύγχυση σε όλους και διχάζει τη τοπική κοινωνία, γιατί το νόμιμο όνομα του γειτονικού οικισμού είναι Άστρος αδιάκοπα από το 1823 μέχρι σήμερα.Σίγουρα ο Άκουρος δεν είναι Οικιστής του Άστρουςκαι ο Άκουροςσίγουρα δεν έκτισε το Άστρος, τα σχόλια είναι περιττά. Ο Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος είναι ο «ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ» ,αυτό μας λένε ξάστερα οι κάτοικοι του Παραλίου Άστρους.
Οι αδερφοί Ζαφειρόπουλοι είχαν καλές σχέσεις με τον βασιλιά Όθωνα, ο Άκουρος στην επίσκεψη του Όθωνα του δώρησε το κάστρο αλλά ο Όθωνας διακριτικά δεν αποδέχτηκε την δωρεά. Το Παράλιο Άστρος σαν ο νεότερος οικισμός της περιοχής προσαρτήθηκε στο δήμο Θυρέας το 1845, με τις έκδηλες , αυτονόητες ενέργειες και καλές σχέσεις με τον βασιλιά Όθωνα του Άκουρου , του αδερφού του πρώτου δήμαρχου του δήμου Θυρέας και οικιστή του Παραλίου Άστρους Ιωάννη Ζαφειρόπουλου ,(δημάρχου του δήμου από 1837-1847) και του Λογοθέτη πρώτου προέδρου του δημοτικού συμβουλίου , αν και ο δήμος Θυρέας συστήθηκε το 1835 και το 1841 ο δήμος περιλάμβανε τα χωριά Άγιος Ιωάννης, Άστρος , Μελιγού και Πλάτανος, δεν αναφέρεται στο ΦΕΚ 1841 το Παράλιο Άστρος . .Ο δημοφιλής στρατηγός Άκουρος ήταν πανίσχυρος, γιατί είχε την πλειοψηφία στο δημοτικό συμβούλιο του δήμου Θυρέας για πολλά χρόνια.
Το γεγονός της καθυστέρησης της προσάρτησης του οικισμού στο δήμο, συμπεραίνουμε οφείλεται ότι πριν 1845 ο οικισμός δεν είχε τα απαιτούμενα κριτήρια να προσαρτηθεί στο υπάρχοντα δήμο, γιατί ήταν πολύ μικρός. Αν και ο Άκουρος με το αδερφό Ιωάννη , του πρώτο δήμαρχο του δήμου, επιθυμούσαν να γίνει οικισμός το συντομότερο.Τελικά τα κατάφεραν και το 1845 ονόμασαν τον οικισμό Παράλιο Άστρος.
Θυμίζουμε και έχει μεγάλη σημασία για την πατρίδα Άστρος , που επηρέασε τον Άκουρο για το όνομα του καινούργιου οικισμού.Ο Αγιαννίτης στρατηγός Άκουρος νωρίτερα από το 1821, πριν επιστρέψει από την διασπορά ,τότε δεν υπήρχε οικισμός στη χερσόνησο Παραλίου Άστρους , ανέφερε υπερήφανα και δεν ξεχνούσε την γειτονική πατρίδα του Άστρος , «εις την πατρίδα μας το Άστρος » και «εις την πατρίδα μου το Άγιον Ιωάννην». Για το λόγο αυτό το 1845 ονόμασε τον καινούργιο οικισμό Παράλιο Άστρος, σίγουρα δεν το ονόμασε ο βασιλιάς Όθωνας.Φυσικά δεν ονόμασε το καινούργιο οικισμό με το ίδιο όνομα Άστρος της γειτονικής πατρίδας του , σοβαρά ήξερε και καταλάβαινε καλύτερα και ο Άκουρος δεν ονόμασε δύο χωριά με το ίδιο όνομα Άστρος.
Είναι αναμφισβήτητο γεγονός μετά από το 1823, τα ονόματα των οικισμών δεν τα δίνουν οι κάτοικοι ,οι όμιλοι και οι ιστορικοί μελετητές αλλά το Ελληνικό κράτος με ορισμένες διαδικασίες και νόμους, που έχουν σοβαρότητακαι συνέχεια,χωρίς αντιφάσεις και κενά.Το Ελληνικό κράτος αυτά έκανε για το Άστρος και το Παραλιο Άστρος το 1823,1835, 1841, 1845, 1871,1912, 1997, 2024 .Η ιστορική αλήθεια απαιτεί και πρέπει όλα να εξετάζονται , όλα μαζί είναι η αλήθεια, και να αναφέρονται όλα διαχρονικά χωρίς διακοπές και ερμηνείες , από την αρχή μέχρι το τέλος, από το 1823,1841, 1845,2024.
Διακόσια χρόνια αργότερα κάποτε να τελειώνουμε με την ονομασία Άστρος , πριν το 1832 δεν υπήρχαν κάτοικοι στην σημερινή τοποθεσία του Παραλίου Άστρους για χιλιάδες χρόνια για να ονομάσουν την τοποθεσία, όπως αναφέρουν σχετικά ο Άκουρος «ακατοίκητο τούτο μέρος» και περιγράφει λεπτομερέστατα ο Leake to 1805, “στη σκάλα υπάρχουν μια δεξαμενή, ένα χάνι, ένα πυργόσπιτο του (Τούρκου) φοροεισπράκτορα, και δύο τρεις μικρές αποθήκες» (Travels in the Morea σελ 482) , Είναι έκδηλο και αυτονόητο ,χωρίς κατοίκους δεν υπάρχουν ονόματα οικισμών ,λιμανιών και περιοχών.
Ενδεικτικά παρακάτω μετά το 1845 μέχρι σήμερα το όνομα του οικισμού είναι για όλους ,το Ελληνικό κράτους και τους κατοίκους του οικισμού, Παράλιο Άστρος
Οι Παραλιώτες τιμούν με αδριάντα τον Άκουρο στη κεντρική πλατεία και ταυτόχρονα προβάλλουν το χωριό τους Παράλιο Άστρος, «ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ».
Οι σφραγίδες «ΚΟΙΝΟΤΗΣ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ και η παλιότερη που αναφέρεται «ΚΟΙΝΟΤΗΣ ΠΑΡΑΛΙΑΣ ΑΣΤΡΟΥΣ» (1912 και 1932)
Οι τοπικές και εθνικές εφημερίδες αναφέρουν « Παραλ .Άστρος», «ΠΑΡΑΛΙΟ ΑΣΤΡΟΣ», «ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΑΛΙΟ ΑΣΤΡΟΣ»
Οι κάτοικοι του Παραλίου Άστρους αποδέχονται το όνομα του χωριού και το προβάλλουν με πολλούς τρόπους. «ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ», Αχιλλεύς «ΠΑΡΑΛΙΟ ΑΣΤΡΟΣ», «Σύλλογος των απανταχού Φίλων του Παραλίου Άστρους Κυνουρίας» , « Φιλοδασική Ένωση Παραλίου Άστρους», «ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΣ ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΝΑΥΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ Π.ΑΣΤΡΟΥΣ» και ονομάζουν τον οικισμό , Παράλιο Άστρος ,Π.Αστρος ,Εν Παρ Άστρει.
Οι εκλογικοί καταλόγοι του 1871,1881 αναφέρουν «Κοινοτ.Παραλίου Άστρους»
Πριν διακόσια χρόνια το Ελληνικό κράτος το 1823 στην «Συνέλευση του Άστρους»επίσημα χρησιμοποίησε και επιβεβαίωσε τό όνομα Άστρος, που αναμφισβήτητα υπήρχε χιλιάδες χρόνια νωρίτερα ,πολλές φορές με την αναφορά «Εν Άστρει» σε όλα τα έγγραφα , την Διακήυηξη, το Νόμο της Επιδαύρου (« Σύνταγμα του Άστρους») , τα πρακτικά, ψηφίσματα και αποφάσεις, για τον οικισμό που συνήλθε η «Συνέλευση του Άστρους» και ψηφίστηκε το «Σύνταγμα του Άστρους»,επιβεβαιώνοντας την μακρόχρονηιστορία του ιστορικού Άστρους. Όπως το ίδιο έκαναν με τα «Εν Άστρει» έγγραφα τους το Βουλευτικό, Εκτελεστικό και τα μινιστέρια (υπουργεία) Πολέμου, Θρησκείας, Δικαίου και Ναυτικών.
Πριν διακόσια χρόνια τα πρακτικά της Βουλής των Ελλήνων κατά την πρώτην σύνοδον του 1844, επιβεβαιώνουν τελεσίδικα και οριστικά , “και ο τόπος ούτος εψηφίσθη και παρ’ αυτής Άστρος“.
1844, Πρακτικά των Συνεδριάσεων της Βουλής τω Ελλήνων κατά την πρώτην σύνοδον του 1844 τ.Γ , εν Αθήναις εκ του Βασιλικού τυπογραφείου, σ.1214 Συνεδρίασις ΡΜΖ’ της 16 Μαϊου , «α.διότι η εν Άστρει συνέλευσις συνεκροτήθη όπου ήδη ενηργήθη η εκλογή και ο τόπος ούτος εψηφίσθη και παρ’ αυτής Άστρος , το δε εις το Παράλιον λεγόμενον Άστρος δεν υπήρχε κατά την συγκρότησην της συνέλευσεως , ώστε το κανονίζον την πρωτεύουσα (Δήμου Θυρέας) Άστρος διάταγμα εννοεί βεβαίως τον τόπον όπου η συνέλευσις συνήλθεν….».(Φλούδας , Θυρεατικά Β , σελ 114).
1823,ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΗΣ Β’ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΕΙΣΗΣ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ ΤΗΝ ΚΘ’ ΜΑΡΤΙΟΥ, ΑΩΚΓ ΚΑΙ Γ’ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ (Πρακτικά της Β’ Εθνικής των Ελλήνων Συνελεύσεως, Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, τόμος 3, σελ 63)
1823,ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ ΗΤΟΙ ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΝ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΝ ΑΣΤΡΕΙ Β’ ΕΘΝΙΚΗΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΝ (Πρακτικά της Β’ Εθνικής των Ελλήνων Συνελεύσεως, Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, τόμος 3, σελ 87)
1823 Διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης-«Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη»και «Ήδη δε μετά δεκαέξ μήνας Δευτέραν να συγκροτήση εν Άστρει συνέλευσιν» Διονύσιος Κόκκινος Ιστορία Ελληνικής Επανάστασης (τόμος 3ος Σελίδες 475-476)
1823, O Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, πρόεδρος του Εκελεστικού(δηλ.Πρωθυπουργός) , στις 22 Απριλίου 1823 ανακοίνωσε στους ισχυρούς της εποχής το μεγάλο γεγονός της απελευθερωμένης Ελλάδας , “η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος, στον κόλπο του Ναυπλίου» (Αριστείδης Ν. Χατζής σελ 121).
1841-2024,Άστρος Κυνουρίας, ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841. Ο οικισμός ορίζεται χειμερινή έδρα του δήμου Θυρέας, ΦΕΚ 99Α – 28/05/1985 ορίζεται έδρα του δήμου Άστρους, ΦΕΚ 244Α-04-12-1997. Ο οικισμός αποσπάται από τον δήμο Άστρους και ορίζεται έδρα του δήμου Βόρειας Κυνουρίας
Οι κάτοικοι είναι τα κράτη , μας λέει ο πρώτος επιστήμονας ιστορικός Θουκυδίδης, οι Αθηναίοι, Κορίνθιοι, Αργείοι, Λακεδαίμονες… Κυνουριείς ,Θυρεάτες, Αστρεινοί, Αγιαννίτες και ονομάζουν οικισμούς , λιμάνια και περιοχές..…Αθήνα, Κόρινθος, Άργος, Σπαρτη, Κυνουρία ,Θυρέα, Άστρος,Αγιάννης ….. astrosgr.com – Γιάννης Κουρόγιωργας
Ευστράτιος Χασαπογιάννης – δήμαρχος τα έτη 1889, 1891 κ.α.
Ιωάννης Β. Καλαμβοκίδης – δήμαρχος τα έτη 1896 – 1900
Ιωάννης (Γιαννούκος) Ν. Σακελλαρίου – πολλά έτη μεταξύ των οποίων 1908 (πιθανόν από το 1900 – 1912)
Υπήρξαν επίσης και άλλοι δήμαρχοι τα ονόματα των οποίων, όμως, και τα έτη θητειών τους δεν είναι γνωστά.
Τα παραπάνω ιστορικά στοιχεία αναμφισβήτητα είναι πειστικά και αυτονόητα για όλους τους αναγνώστες και περιέχουν σαφέστατα την ιστορικήν αλήθεια για το Άστρος το 1841 και το Παράλιο Άστρος το 1845 .
Σμαράγδη Ι.Αρνανίτη :2023, Ἐν Ἄστρει Ἡ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις, 29 Μαρτίου -18 Απριλίου 1823 , τα γεγονότα – οι πρωταγωνιστές – οι αποφάσεις
Ιωάννη Μ. Αρβανίτη – Από τις Πηγές του Λαού μας, τόμος A,Β, Αθήνα 1988
Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους
Αναστάσιος Ι. Μπάλλας ,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών,Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών (Άστρος ( σ.209-210 )
Ιωάννη Μ. Αρβανίτη,Η Επαναστατική Προσωρινή Διοίκηση της Ελλάδας στον Άγιο Ιωάνη (Αγιάννη) Β.Κυνουρίας -20 Αυγουστου εως 1 Οκτωβριου 1822
Διοικητικές μεταβολές της Τ.Α.-ΕΕΤΑΑ (eetaa.gr)
«Όλβιος όστις ιστορίης έσχεν μάθησιν» Ευριπίδης
Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας ,εκεί που ήταν η αρχαία πόλη Θυρέακαι αργότερα το πόλισμα Άστρον , νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες.
Στο παραπάνω χάρτη διακρίνονται στα ενδότερα από την αρχαιότητα το ιστορικόν Άργος και οι Μυκήνες , επίσης αργότερα στα ενδότερα βρίσκονται το Άστρος και το Λεωνίδιο. Στα νεότερα χρόνια επίσης στα ενδότερα βρίσκονται ο γειτονικός Άγιος Ανδρέας,(από τον οικισμό Άγιο Ανδρέα ονομάστηκε το Λιμάνι του Άγιου Ανδρέα, βέβαια από τους οικισμούς ονομάζονται τα λιμάνια), το Κορακοβούνι ,η Μελιγού και τα Κούτρουφα.
Είναι έκδηλο οι κάτοικοι στην αρχαιότητα προτιμούσαν τα ενδότερα.
Λανθασμένα αναφέρεται η Συνέλευση το 1823 ονόμασε τον οικισμό Άστρος,(μερικές φορές απαιτείται και νομική κατάρτιση), απλά και αυτονόητα χρησιμοποίησε και επιβεβαίωσε επίσημα το υπάρχον όνομα Άστρος του οικισμού, «εν Άστρει» με τα πρακτικά και τα πρώτα έγγραφα της Εθνοσυνέλευσης από την πρώτη ημέρα την 29η Μαρτίου 1823,πριν σχεδόν αρχίσει η Συνέλευση. γιατί όλες οι αποφάσεις της Συνταγματικής Συνέλευσης έγιναν και έπρεπε να γίνουν γραπτά ( ήταν Συνταγματική Συνέλευση, δεν ήταν καφενείο) και η Συνέλευση δεν αποφάσισε με κανένα έγγραφο για το όνομα Άστρος ,
Το όνομα Άστρος δεν ήταν το θέμα της Εθνοσυνέλευσης, ούτε ποτέ έγιναν συζητήσεις στην συνέλευση για το όνομα Άστρος , άλλωστε πριν την Συνέλευση τον οικισμό αποκαλούσαν Άστρος μεταξύ πολλών ο Κολοκοτρώνης και ο Άκουρος και υπήρχαν άλλα σοβαρά θέματα και οι Τούρκοι. Το Άστρος υπήρχε χιλιάδες χρόνια νωρίτερα, το βρήκαν εκεί οι πληρεξούσιοι και ο Κολοκοτρώνης, «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος»
Η ιδέα του μουσείου Άστρους ξεκίνησε και έγινε πραγματικότητα από τον αείμνηστο καθηγητή μας Κυριάκο (Κούλη) Χασαπογιάννη. Το πρώτο μουσείο Άστρουςστεγάστηκε το 1959 στο διώροφο πλίθινο κτήριο του Αγροκηπίου ,που δεν υπάρχει σήμερα, και βρισκόταν στη γωνία του «Αγροκηπίου Καρυτσιώτη », απέναντι από το παλιό σπίτι του Δημητράκη Ευθυμίου , όπως φαίνεται στην φωτογραφία , παλιότερα στέγαζε τον γεωπόνο και τους κηπουρούς του αγροκηπίου. Εδώ έκτισε την ιδέα του Μουσείου Άστρους .
O «αρχαίος Έλληνας» Κούλης Χασαπογιάννης, κουβαλούσε τα μαρμάρινα αγάλματα με τους συγχωριανούς του χωρικούς και ζήταγε καμιά φορά και την βοήθεια του Πάνου Καμπύλη, που ήταν νεότερος και δυνατότερος, να τα ανεβάσουν στη σκάλα και λόγω της μεγάλης ηλικίας του έπιανε και αυτός δήθεν από μια άκρη για να βοηθήσει. Τα κάγκελα στα παράθυρα για ασφάλεια από τους αρχαιοκαπήλους συνεργάτες, δεν τα είχε βάλλει ο Καρυτσιώτης ούτε ο γεωπόνος και οι κηπουροί του αγροκηπίου, τα είχε βάλλει με τα χέρια του …ο αείμνηστος καθηγητής μας και τα επιθεωρούσε κάθε φορά που άνοιγε του Μουσείο Άστρους.
Ο αυτοηδονιζόμενος σάτυρος από την ιστοσελίδα Θυρεάτις Γη
Για πολλά χρόνια μάζευε ότι έβρισκε και θεωρούσε σημαντικό από όλη την Κυνουρία. Όλα τα ευρήματα εκτός από ένα, τα στέγαζε στο παραπάνω διώροφο πλίθινο κτήριο, που είχε τις «συλλογές» ,όπως αποκαλούσε τα μνημεία. Το μικρό αγαλματάκι που δεν άφηνε ποτέ στο τότε μουσείο, τον εκφραστικότατο αυτοηδονιζόμενο σάτυρο, ο αείμνηστος καθηγητής μας το κουβαλούσε πάντοτε μαζί του και το έπαιρνε στο σπίτι του, γιατί το θεωρούσε πολύ σημαντικό και στόχο αρχαιοκαπήλων. Όταν ερχόντουσαν επισκέπτες σπουδαίοι με αξιώματα η απλοί άνθρωποι ο καθηγητής τους ξεναγούσε στο χώρο με πολύ χαρά και ενθουσιασμό. Αν τους θεωρούσε «ύποπτους» δεν τους έδειχνε το μικρό αγαλματάκι. Πολλές φορές περίμενε ανυπόμονα να έρθουν επισκέπτες για να κάνει ότι του «άρεσε». Ακολουθούσε την ίδια πάντοτε διαδρομή , σχολή, ιερός χώρος, τίλιο (όπου έγινε το Κολοκοτρωναίϊκο τραπέζι στον Υψηλάντη), και στο «μουσείο» και στο τέλος έβγαζε το μικρό αγαλματάκι από την τσέπη του. Έλεγε πάντοτε τα ίδια ακριβώς σαν μαγνητόφωνο με ένα πολύ γλαφυρό και πειστικό τρόπο ,όπως τα «χρυσά κουτάλια» ήταν τα χέρια που έτρωγε ο Κολοκοτρώνης με τον Υψηλάντη στο τίλιο , τι έλεγε στη Μελιγού ο /Ανδρούτσος και ο Πλαπούτας στο γέρο του Μοριά. Τα έλεγε όλα με «στόμφο ,σαν να αγόρευε στους Αθηναίους του Περικλή, χωρίς κανένα χαρτί, δυστυχώς δεν έγραφε τίποτα γιατί ήταν μια κινητή εγκυκλοπαίδεια. Όταν τελείωνε η ξεναγώγιση έλεγε στη παρέα του ενώ περπατούσαν στην κεντρική πλατεία , τον υποθηκοφύλακα αείμνηστο αδερφό του Περικλή και τον καθηγητή « Μπαμπαγιάννη» Σιούτο με έκδηλη ικανοποίηση ,«του τα έψαλλα και αυτού». Είχε και εκείνη τη φορά εκτελέσει το πατριωτικό του καθήκον, έτσι ένοιωθε.
Όταν μετά από περίπου 40 χρόνια διδασκαλίας και ξεναγώγισης στο ίδιο τόπο, έγινε επιθεωρητής και έπρεπε να φύγει από το Άστρος για πρώτη φορά και να πάει στη Ρόδο, παρέδωσε συγκινημένος το αγαλματάκι «δημόσια» για κάθε ενδεχόμενο, στο άλλο αείμνηστο καθηγητή μας Πάνο Καμπύλη, που έπρεπε να τον επιβεβαιώσει ότι θα το πρόσεχε και θα το έπαιρνε στο σπίτι του. O «αρχαίος Έλληνας» Κούλης Χασαπογιάννης, είχε κατά λάθος γεννηθεί 2,500 χρόνια αργότερα. Όλη η κοινωνική και επαγγελματική του ζωή ήταν γεμάτη «αμοιβαίο σεβασμό», «Ελληνικό μέτρο» , απαράμιλλο «ήθος» και «υπερβολικότατη ευγένεια» για την κάθε παραμικρή λεπτομέρεια, ακόμα και όταν μερικοί μαθητές του τον πείραζαν, χαμογελούσε με γλυκό και ευγενικό τρόπο και γύριζε γρήγορα στο δικό του θέμα για να προλάβει να μάθουν κάτι οι μαθητές, τους έτρωγε το χρόνο του διαλλείματος…, αυτοί ήταν οι καθηγητές μας και αυτά μας έμαθαν.
Tην δεκαετία του 1960 μαθητές του Λυκείου Άστρους παίζαμε ποδόσφαιρο καθημερινά στο γήπεδο, που τότε ήταν στη σημερινή πλατεία Καρυτσιώτη. Μερικές φορές πριν η μετά το παιχνίδι παρακολουθήσαμε την ξενάγηση που γινόταν από το αείμνηστο καθηγητή μας σε επισκέπτες. Μία φορά μια νεαρή κυρία ρώτησε τον καθηγητή να εξηγήσει με περισσότερες λεπτομέρειες για τις διαφορετικές εκφράσεις στο πρόσωπο του αυτοηδονιζόμενου σάτυρου. Ο καθηγητής έδωσε την απάντηση μονολεκτικά « για αυτό να ρωτήσεις τον άνδρα σου» και συνέχισε την ξενάγηση.
Το πρώτο μουσείο Άστρουςστεγάστηκε το 1959 στο διώροφο πλίθινο κτήριο ,που δεν υπάρχει σήμερα, και βρισκόταν στη γωνία του “αγροκηπίου”, απέναντι από το παλιό σπίτι του Δημητράκη Ευθυμίου , όπως φαίνεται στην φωτογραφία όπως ήταν πριν την κατεδάφιση.
Διακρίνονται την δεκαετία του 1960 από αριστερά οι σεβαστοί μας καθηγητές, ο φιλόλογος Πάνος Καμπύλης, ο μαθηματικός Λάμπρος Κορδογιάννης ,ο γυμναστής Π. Λαφαζάνης και η καθηγήτρια Μαρία Πλουμπή, στο παλιό γήπεδο/προαύλιο του τότε γυμνασίου Άστρους για τις 3 μικρότερες τάξεις. Οι τρεις μεγαλύτερες τάξεις εστεγάζοντο στη Σχολή Καρυτσιώτη, σήμερα Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους και οι καθηγητές μας περπατούσαν καθημερινά και μερικές φορές αργούσαν να έλθουν στην ώρα τους με μεγάλη μας χαρά …τον χειμώνα είχε και λάσπες στους δρόμους… Ο τότε γυμνασιάρχης Κονίδας έλεγε διακριτικά ,το Άστρος παράγει «λάδι, λάσπες και λεμόνια».
Η Σχολή Καρυτσιώτη λειτούργησε για πολλά χρόνια σας δημόσιο σχολείο ,ήταν το Λύκειο Άστρους την δεκαετία του 1960, έκλεισε το 1971 και το 1985 στέγασε το Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους .Η παραπάνω φωτογραφία είναι το 1967 με μαθητές της τελευταίας τάξης και τον επιστάτη (κτύπαγε το κουδούνι ) του Λυκείου Άστρους.
Ο αείμνηστος καθηγητής μας Παναγιώτης(Πάνος) Καμπύλης συνέχισε με το ίδιο και καλύτερο τρόπο να υπηρετεί το μουσείο και τον τόπο. Ο φίλος και σεβαστός μας καθηγητής Ηλίας Σακαλής, με την αναμφίβολα επίδραση του άλλου αείμνηστου καθηγητού μας Μίμη Σακαλή και του Γεωργίου Σταϊνχάουερ, έφορου αρχαιοτήτων του ΥΠΠΟΑ, έφερε το έργο όπως το ξέρουμε σήμερα με μεγάλη εξυπνάδα και πολλή δουλειά , μετέφερε το Μουσείο Άστρους στη Σχολή Καρυτσιώτη. Πολλοί άλλοι γνωστοί και άγνωστοι συμπατριώτες μας συνέχισαν και συνεχίζουν σήμερα το έργο και την παρακαταθήκη, που άφησε ο «αρχαίος Έλληνας» Κούλης Χασαπογιάννης ,αδιάκοπα όσο μπορούν και αμισθί , όπως έκαναν όλοι οι προηγούμενοι. Υπήρχαν κάποτεμερικοίάνθρωποι που προσφέρουν αμισθί τις υπηρεσίες τους στο τόπο.Όλους αυτούς τους γράψαμε στα βιβλία της ιστορίας, τους ευχαριστούμε και θα τους ευγνωμονούμε πάντοτε. Δεν θα ήταν υπερβολή να λέγαμε σήμερα, χωρίς όλους αυτούς “δεν θα είχαμε τίποτα”, ούτε θα κάναμε τον σημερινό διάλογο.
Την δεκαετία του 1950 η τοπική κοινωνία μπορούσε να έχει το μουσείο της στο Άστρος που με χαρά και υπερηφάνεια έδειχνε ότι είχε…αλλά σήμερα δεν μπορούμε να έχουμε το μουσείο ανοικτό.
Ο Δημήτριος Καρυτσιώτης (1741-1819)
Ο μεγάλος ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης <1741-1819> γεννήθηκε στον Άγιο Ιωάννη <Αγιάννη > και κατά την Αγιαννίτικη παράδοση, « έφυγε με το ένα τσαρούχι».Το 1798 έκτισε την μεγαλοπρεπή και «καλλιμάρμαρο» Σχολή Καρυτσιώτη στον λόφο Κουτρί στον Αγιάννη και το 1805 έκτισε στο Άστρος το παράρτημα της Σχολής του Αγίου Ιωάννη.
.
Η σχολή ήταν ένα είδος πανεπιστημίου για εκείνη την εποχή, αφού οι μαθητές διδάσκονταν αρχαίους Έλληνες συγγραφείς, μαθηματικά, φυσική – χημεία, γαλλικά και ιταλικά κ.α. Έχτισε, ακόμη, οικήματα για τους μαθητές που φοιτούσαν στη Σχολή και για τους διδασκάλους. Επιπλέον, εφοδίασε τη Σχολή με όργανα φυσικής, αστρονομίας, χημείας, χάρτες και άλλα εποπτικά μέσα διδασκαλίας. Έστελνε μάλιστα και χρηματικά ποσά για την πληρωμή των διδασκάλων και των ιατρών που εργάζονταν εκεί. Ο Καρυτσιώτης πλούτισε τη Σχολή με βιβλία και δημιούργησε μία μεγάλη βιβλιοθήκη. Ήθελε να ιδρύσει στην πατρίδα του μια σχολή, εφάμιλλη των Ευρωπαϊκών, που θα παρείχε τη γνώση στους μαθητές, δίνοντας τους την ευκαιρία να διαλέξουν δύο κατευθύνσεις: την εμπορική και την επαγγελματική. Από την πυρπόληση της Σχολής διασώθηκαν 1500 βιβλία, τα οποία φυλάσσονταν το 1827 στην οικία των Ζαφειροπουλαίων (Κάστρο Παραλίου Άστρους). Τα βιβλία αυτά ήταν, κατά την παράδοση, τοποθετημένα σε μια παλαιά ξύλινη βιβλιοθήκη που βρισκόταν στα γραφεία της Σχολής. Μεγάλο μέρος των βιβλίων αυτών έχει διασωθεί και καταγραφεί στις μέρες μας. Τα βιβλία αυτά ήταν ως επί το πλείστον κείμενα αρχαίων φιλοσόφων και συγγραφέων, εκκλησιαστικά κείμενα, εγχειρίδια φυσικής, μαθηματικών κ.α.Τα βιβλία σήμερα φυλάσσονται στο ίδρυμα Ζαφείρη στο Άστρος
Οι καμινάδες των δωματίων των οικοτρόφων μαθητών της σχολής σώζονται σήμερα , βρίσκονται στο προαύλιο χώρο της σχολής με την δική τους ιστορία…
Το Αρχαιολογικό Μουσείο του Άστρους στεγάζεται από το 1985 στο κτήριο της σχολής Καρυτσιώτη, τοπικού παραδοσιακού ρυθμού, μαντρωμένο με τον πέτρινο τοίχο , μαζί με τον προαύλιο χώρο που σώζονται μέχρι σήμερα οι καμινάδες των δωματίων των οικότροφων μαθητών της σχολής και τον επίσης μαντρωμένο χωριστό γειτονικό «Ιερό Χώρο» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων είναι σεμνός , αρμονικός και επιβλητικός χώρος , μουσείο από μόνος του . Είναι μεγαλείο, ένα σημαντικότατο ιστορικό μνημείο. Αυτοί οι θησαυροί μας , δεν κτίζονται σήμερα με τίποτα, ούτε με μια χούφτα εκατομμύρια ευρώ , γιατί η ιστορία μας δεν ξαναγράφετε μερικές φορές. Αυτούς τους θησαυρούς άλλοι τους προσέχουν σαν τα μάτια τους, γιατί θέλουν να τους δείχνουν στα παιδιά τους , τους λένε «μουσεία» και τους κρατάνε πάντοτε ανοικτούς.
Τα μάρμαρα και τα μνημεία είναι σημαντικά και υπάρχουν σε όλα τα μουσεία. Εμείς έχουμε παραπάνω από τα μνημεία αυτό τον υπέροχο σεμνό και επιβλητικό χώρο , ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΜΟΥΣΕIΟ ΑΠΟ ΜΌΝΟΣ ΤΟΥ, δεμένο με την σύγχρονη ιστορία μας που δεν το έχουν πολλοί. Αυτό το μουσείο μας θα ανοίξουμε σύντομα.
Η μεγάλη πλατεία Καρυτσιώτηβρίσκεται στο «Αγροκήπιο Καρυτσιώτη».
Ο μεγάλος ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης έκτισε την σχολή στον Αγιάννη και το παράρτημα της στο Άστρος αλλά έβλεπε πιο μακριά. Το 1805 δώρισε στους κατοίκους του Άστρους και στη Σχολή μια έκταση περίπου 48 στρεμμάτων, το λεγόμενο «Αγροκήπιο» , δίπλα και γύρω από τη Σχολή για να πληρώνονται για δίδακτρα οι καθηγητές της σχολής και να τρώνε οι οικότροφοι μαθητές της σχολής με τους καρπούς και τα φρούτα του “αγροκήπιου ” όπως σταφύλια, μούσμουλα. Επίσης περίφραξε το «Αγροκήπιο» με πέτρινο τοίχο( μάντρα), σε μερικά σημεία ψηλότερο από δύο μέτρα.
Απο το Greek Travel Pages
Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους – Περίληψη
Το Αρχαιολογικό Μουσείο του Άστρους στεγάζεται από το 1985 σε κτήριο του 19ου αι., τοπικού παραδοσιακού ρυθμού, που λειτουργούσε ως διδακτήριο (Σχολή Καρυτσιώτη). Το κτίριο παραχωρήθηκε στην τοπική Εφορεία Αρχαιοτήτων από το Δήμο ΄Αστρους και μετά από σημαντικές επισκευές και συντηρήσεις μετατράπηκε σε Μουσείο.
Οι συλλογές του Μουσείου περιλαμβάνουν γλυπτά, κεραμική, χάλκινα αντικείμενα, επιγραφές, νομίσματα και άλλα ευρήματα από διάφορες θέσεις της αρχαίας Κυνουρίας, όπως τη Θυρέα και την Ανθήνη, το ελληνιστικό – ρωμαϊκό νεκροταφείο των Ελληνικών και το ιερό του Απόλλωνα Τυρίτα, του σημαντικότερου ιερού της αρχαίας Κυνουρίας κατά την αρχαϊκή και κλασική περίοδο (8ος-4ος αι. π.Χ.). Γλυπτά και αρχιτεκτονικά μέλη, όπως κιονόκρανα, εκτίθενται επίσης στον υπαίθριο αύλειο χώρο του μουσείου.
Ιδιαίτερα σημαντική είναι η συλλογή των γλυπτών από την έπαυλη του Ηρώδη Αττικού (109-179 μ.Χ.) στην Εύα Δολιανών. Ο Αθηναίος μαικήνας διακόσμησε την έπαυλή του με μια πληθώρα έργων, που περιλάμβαναν τόσο πρωτότυπα γλυπτά των κλασικών και ελληνιστικών χρόνων, όσο και ρωμαϊκά αντίγραφα. Έτσι η ανασκαφή της έπαυλης ήταν σα να έφερε στο φως ένα αρχαίο «μουσείο». Στα σημαντικότερα εκθέματα συγκαταλέγονται:
– Επιτύμβια στήλη με παράσταση καθιστής γυναίκας και όρθιας κόρης. Αττικό έργο του 4ου αι. π.Χ. με μεταγενέστερες επεμβάσεις. – Ακέφαλο άγαλμα Νηρηίδας. 5ος αι. π.Χ. Θεωρείται έργο του γλύπτη Ξάνθου. – Αναθηματικό ανάγλυφο με παράσταση του Ερμή και των Νυμφών. Αρχαϊστικό έργο της εποχής του Αυγούστου που αντιγράφει πρώιμο κλασικό πρότυπο. – Πορτραίτο του Ηρώδη Αττικού. 2ος αι. μ.Χ. – Πορτραίτα του Αδριανού και αυτοκρατόρων της δυναστείας των Αντωνίνων, 2ος-3ος αι. μ.Χ.
Η Σχολή Καρυτσιώτη έγινε το 1985 το Aρχαιολογικό Μουσείο Άστρους και υπηρέτησε όμορφα τον τόπο για αρκετά χρόνια. Aυτά είχαμε, αυτά πάντοτε με «μέτρο» μπορούσαμε, αυτά κάναμε, μέχρι που έγινε η «πρόφαση της ρωγμής» και αργότερα η «πρόφαση για τις μελέτες,… πολλές μελέτες»
Την 7-10-2008με τηνπρόφαση της ρωγμής το ΥΠΠΟΑ έκλεισε το Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους και από υπερβολική ταχύτητα απερίσκεπτα χωρίς αιτιολογημένη απόφαση των αρμοδίων αρχών του ΥΠΠΟΑ «κλειδοαμπάρωσε»καταχρηστικά καιτον ξεχωριστό γειτονικό “Ιερό Χώρο” της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων.
Με την ΥΠΠΟΤ/ΔΑΒΜΜ/91790 2329 π.ε-12-01-2011 η Απόφαση εγκρίθηκε η “Μελετη Άρσης Ετοιμορροπίας Αρχαιολογικού Μουσείου Άστρους με όρους (ΑΔΑ-4Α9Γ-99 )και στις 22-04-2013 υπεγράφη η Προγραμματική Συμβαση Πολιτισμικής Αναπτυξης για την εκτέλεση του έργου μεταξύ του τέως ΥΠΑΙΘΠΑ, της Περιφέρειας Πελοποννήσου και του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας. Οι εγκριθείσες εργασίες ξεκίνησαν τον Απρίλιο του 2014 και ολοκληρώθηκαν το Δεκέμβριο του 2015.
Την 12-1-2011 με την ΑΔΑ-4Α9Γ-99 το ΥΠΠΟΑ έθεσε τους όρους του έργου μεταξύ άλλων τα παρακάτω.
“8.Να εκπονηθεί πλήρης και ολοκληρωμένη μελέτη <αρχιτεκτονική, στατική, Η-Μ> για την στερέωση και αποκατάσταση του μνημείου για τη λειτουργεία του ως σύγχρονου μουσείου”.
“.….ἀ) Έλεγχο στατικής επάρκειας του φέροντος οργανισμούκαι πλήρη μελέτη στερέωσης και αποκατάστασης του μνημείου που θα προσδιορίζει τις αναγκαίες εργασίες επισκευής και ενίσχυσης όπως …..”
Την 22-7-2016 με το έγγραφο Α.Π. ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΕΦΑ ΑΡΚΑΔΙΑΣ 244604/146538/2951, μεταξύ άλλων αναφέρει “…Οι εγκριθείσες εργασίες ξεκίνησαν τον Απρίλιο του 2014 και ολοκληρώθηκαν το Δεκέμβριο του 2015″….”Έπειτα από όλες τις ανωτέρω εγκεκριμένες εργασίες, οι αρχαιότητες επανατοποθετήθηκαν τόσο στην αποθήκη όσο και στο χώρο της έκθεσης. Το Μουσείο είναι έτοιμο να επαναλειτουργήσει αλλά δεν υπάρχει μόνιμο ημερήσιο προσωπικό”….
Μετά το 2015 με άλλαέγγραφαΥΠΠΟΑ ανέφερετο Μουσείο είναι έτοιμο να επαναλειτουργήσει.
Την 18-5-2018.…με το έγγραφο Α.Π. ΥΠΠΟA /ΓΔΑΠK /ΕΦΑAΡΚ /218494/158967/1928 μεταξύ άλλων αναφέρει …”Η Υπηρεσία μας έχει μεριμνήσει ώστε το Μουσείο να είναι ανοικτό σε συγκεκριμένες περιπτώσεις , διαθέτοντας τακτικό φυλακτικό προσωπικό από το Αρχαιολογικό Μουσείο Τεγέας . Σας επισυνάπτουμε Δελτίο Τύπου με συγκεκριμένες ημερομηνίες κατά τις οποίες το Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους θα είναι ανοικτό κατά τους μήνες Μάιο-Αύγουστο 2018. Τέλος η Εφορεία μας , αναμένει την Προκήρυξη του ΑΣΕΠ για μόνιμο φυλακτικό προσωπικό στο Μουσείο Άστρους”…..
Την 20 Ιουνίου 2018 “με την υπ’ αρ. 8Κ/2018 Προκήρυξη του ΑΣΕΠ (ΦΕΚ 19/τ ΑΣΕΠ/20-6-18> ζητείται η πλήρωση μιας μόνιμης θέσης τακτικού ημερήσιου φύλακα αρχαιοτήτων για το Αρχαιολογικό Μουσείο και Χώρους Άστρους.Τον Φεβρουάριο, 2020 ακούσαμε με μεγάλη χαρά το δήμαρχο μας που δημόσια ανάφερε και αποφάσισε με συγκεκριμένες ενέργειες να ανοίξει το Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους και τον «Ιερό Χώρο» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων. Η τοπική κοινωνία οργισμένη περιμένει υπομονετικά και σιωπηλά τον κοινό νου να επικρατήσει και εύχεται η πρόφαση της ρωγμής να μην γίνει πρόφαση της στατικότητας.
Από τη Σχολή Καρυτσιώτη πέρασαν χιλιάδες μαθητές που με τα άρβυλα τους «έφαγαν» τα σκαλοπάτια του κτηρίου, που ένας ανόητος υπάλληλος…. αντικατάστησε με καινούργια μάρμαρα , γιατί δεν ήξερε και «ούτε υπήρχε άλλος τρόπος» να διατηρήσει την ιστορία μας και την ασφάλεια των επισκεπτών.
O Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, πρόεδρος του Εκτελεστικού (δηλ.Πρωθυπουργός ) , τέσσερις ημέρες μετά την Εθνοσυνέλευση στο Άστρος σε επιστολή στις 22 Απριλίου 1823 , ένα από τα τελευταία έγγραφα που υπογράφει ως πρόεδρος του Εκτελεστικού ανακοινώνει με «ευχάριστο καθήκον» στους ισχυρούς της εποχής , με ευφυέστατο τρόπο , «με τους καλύτερους οιωνούς» ,σκόπιμα θετικά και πολύ υπεραισιόδοξα περιγράφειτην Εθνοσυνέλευση «στο Άστρος». Σαν ηγέτης ,πρώτος, μπροστά έδειχνε το δρόμο, πού έπρεπε όλοι να γνωρίζουν το μεγάλο γεγονός,υπήρχε «η απελευθερωμένη Ελλάδα, «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος»( Σμαράγδη Ι.Αρνανίτη :2023,Ἐν ἌστρειἩ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις, 29 Μαρτίου -18 Απριλίου 1823, τα γεγονότα – οι πρωταγωνιστές – οι αποφάσεις.Αριστείδης Ν. Χατζής σελ 121).
Το Αρχαιολογικό Μουσείο του Άστρους (Σχολή Καρυτσιώτη) , ο προαύλειος χώρος της Σχολής Καρυτσιώτη και ο χωριστóς γειτονικός «Ιερός Χώρος » της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων εíναι σεμνός , αρμονικός και επιβλητικός χώρος , μουσείο από μόνος του.
Η μεγαλοπρεπής είσοδος του Αγροκηπίου Καρυτσιώτη ,διακρίνεται ανάμεσα στους φοίνικες , από εδώ πέρασαν οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης , δίπλα στο αρχοντικό του Ευθυμίου ,που την έφαγαν η ανάπτυξη και τα τσιμέντα….
Οι κάτοικοι είναι τα κράτη , μας λέει ο πρώτος επιστήμονας ιστορικός Θουκυδίδης, οι Αθηναίοι, Κορίνθιοι, Αργείοι, Λακεδαίμονες,…. Κυνουριείς , Θυρεάτες , Αστρεινοί , Αγιαννίτες και ονομάζουν οικισμούς , λιμάνια και περιοχές..…Αθήνα, Κόρινθος, Άργος,Σπάρτη,Κυνουρία ,Θυρέα, Άστρος, Αγιάννης …..
Ο Δήμος Βόρειας Κυνουρίας «ξέχασε» την πρωτεύουσα του δήμου μας το ιστορικόν Άστρος από την κεντρική σελίδα της ιστοσελίδας του δήμου μας , μοναδικό φαινόμενο στον πλανήτη γη.,,, για πρωτεύουσα δήμου .
« Άγιος Ανδρέας Κεφαλοχώρι της Τσακωνιάς …..Το χωριό χαρακτηρίζεται «πύλη εισόδου» για τα γραφικά Καστριτοχώρια, αφού κανείς μπορεί να επισκεφτεί από εκεί την Καστάνιτσα, τον Πραστό, ενώ 5 χιλιόμετρα έξω από το χωριό ξεκινά το μοναδικό φαράγγι της Ζαρμπάνιτσας»,
Δεν βαρεθήκαμε να αναφέρουμε πολλές φορές θεσμικά και με δημόσιες παρεμβάσεις, τα μαργαριτάρια του δήμου μας. «Άγιος Ανδρέας Κεφαλοχώρι της Τσακωνιάς …..Το χωριό χαρακτηρίζεται «πύλη εισόδου» για τα γραφικά Καστριτοχώρια», μήπως πρέπει να διαβάζουμε τα γραφικά Τσακωνοχώρια, άραγε τι πρέπει να κάνουμε για τους επισκέπτες μας……που ψάχνουν να βρούν τα Καστριτοχώρια στο Άγιο Ανδρέα…
Αλλά υπάρχουν μεγαλύτερα μαργαριτάρια…..
Ο Δήμος Βόρειας Κυνουρίας διαχρονικά «ξέχασε» την πρωτεύουσα του δήμου μας το ιστορικόν Άστροςαπό το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ,όπως επίσης τυχαία «ξέχασε» το Άστρος από την κεντρική σελίδα της ιστοσελίδας του δήμου μας και το κείμενο παρακάτω είναι από, Ιστορία του Άστρους και του Αγιάννη του Άστρους Κυνουρίας , διαλεκτά κείμενα, τι να κάνουμε … «ο καθένας πιστεύει (και κάνει) ότι καταλαβαίνει».
Φαίνεται το Άστρος δεν είναι “σημαντικός οικισμούς” σας τους άλλους παρακάτω 11 σημαντικούς οικισμούς….Αιδώς Αργείοι.
Στο Δήμο Βόρειας Κυνουρίας υπάρχουν δεκάδες ενδιαφέροντα χωριά και οικισμοί. Οι κυριότεροι οικισμοί είναι μεταξύ άλλων:
Τί να κάνουμε προσθέσαμε και το Άστρος ….στους σημαντικούς οικισμούς του δήμου μας .
Άστρος .
Το ιστορικόν Άστρος και ο ‘Αγιος Ιωάννης (Αγιάννης) είναι μία κοινότητα και το κυριότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν για πολλούς αιώνες και έχουν μέχρι σήμερα σπίτια στο Άστρος και στον Αγιάννη του Άστρους.
Το Άστρος είναι η έδρα του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας και απέχει 170 χλμ από την Αθήνα , 200 χλμ από το αεροδρόμιο, και βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας , νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες . Ο Αγιάννης απέχει 17 χλμ. από το Άστρος και το Παράλιο Άστρος απέχει 4 χλμ από το Άστρος.
Το 1823 το Άστρος το βρήκαν εκεί ,«Εν Άστρει τη 29 Μαρτίου 1823 και γ’ της Ανεξαρτησίας », οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης , υπήρχε αναμφισβήτητα πολλούς αιώνες πριν το 1823, η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη» και το 1823 ο πρόεδρος του Εκτελεστικού ( δηλ. πρωθυπουργός) Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος ανακοίνωσε στην υφήλιο και στους ισχυρούς της εποχής «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος».
➢ Άγιος Πέτρος Πνιγμένο στο πράσινο χωριό του Πάρνωνα. Διαθέτει άρτια τουριστική υποδομή με ξενοδοχεία, ταβέρνες, καταστήματα με τοπικά προϊόντα και αποτελεί προορισμό όλες τις εποχές του χρόνου, αφού καλύπτει σχεδόν όλες τις προτιμήσεις. 192 χιλιόμετρα από την Αθήνα, 36 από την Τρίπολη, ο Άγιος Πέτρος αποτελεί παραδοσιακό οικισμό που δεν αφήνει τον επισκέπτη του παραπονούμενο.
➢ Άνω Δολιανά Καταπράσινο ορεινό χωριό με υπέροχη θέα και γνωστό για την νικηφόρα μάχη του Νικηταρά, επονομαζόμενου και Τουρκοφάγου, το Μάιο του 1821. Βρίσκεται στα 1050 μέτρα απέχει 25 χιλιόμετρα από την Τρίπολη, 45 από το Άστρος και διαθέτει καλές τουριστικές υποδομές, με ξενώνες, ταβέρνες. Ιδανικό χωριό για Σαββατοκύριακα και τριήμερα, κατάλληλο για όσους αγαπούν τη φύση και τους περιπάτους, από το χωριό περνά το Ευρωπαϊκό Μονοπάτι Ε4.
➢ Άγιος Ιωάννης Ο Άγιος Ιωάννης, γνωστός και ως Αγιάννης, είναι ορεινό χωριό του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας και βρίσκεται σε υψόμετρο 720 μ, 18 χιλιόμετρα δυτικά του Άστρους. Σε μικρή απόσταση μπορεί να βρεθεί κανείς τόσο στη θάλασσα, όσο και στα πανέμορφα χωριά του Πάρνωνα. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 71 μόνιμους κατοίκους. Για τους λάτρεις της φύσης το χωριό προσφέρεται και για πεζοπορία μέσα από τα περιποιημένα μονοπάτια του Πάρνωνα. Σε αυτή τη διαδρομή θα συναντήσουν 4 παραδοσιακούς νερόμυλους που άλεθαν με τα πλούσια νερά του Προδρόμου. Αξίζει κανείς να επισκεφθεί και τους καταρράκτες της «Λεπίδας», οι οποίοι είναι μαγευτικοί ειδικά την άνοιξη.
➢ Βέρβενα Ιστορικό χωριό γνωστό από την Επανάσταση του 1821. Εδώ δόθηκε η μία εκ των δύο νικητήρια μάχη υπό τον Κ.Καράμπελα κατά του Μουσταφά μπέη, η άλλη ήταν των Δολιανών, που οδήγησε στην Άλωση της Τριπολιτσάς. Από τα πιο ορεινά χωριά της Πελοποννήσου σε υψόμετρο 1160 μέτρα, έχει στα πόδια του τον κάμπο της Τρίπολης.
➢ Καστάνιτσα Το αρχαιότερο Τσακωνοχώρι με την Τσακώνικη διάλεκτο να ομιλείται και σήμερα από τους κατοίκους του. Η πρώτη γραπτή εμφάνιση του χωριού γίνεται σε Χρυσόβουλο του Ανδρόνικου το 1293μ. Χ. Σε υψόμετρο 840μέτρων και 152 χιλιόμετρα από την Αθήνα και 72 από την Τρίπολη, αποτελεί ιστορικό διατηρητέο οικισμό με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική και σπίτια λευκά από πλάκες σχιστόλιθου από το Μαλεβό. Τα χρωματιστά παράθυρα σε σπίτια, που πολλά αποτελούν πυργόσπιτα των 300 και πλέον ετών και τα λουλούδια σε κήπους και αυλές, δίνουν νησιώτικο χρώμα στο χωριό που έχει χτιστεί μεταξύ δύο καταπράσινων ρεμάτων. Από το σημείο αυτό ξεκινά και το εντυπωσιακό φαράγγι της Μαζιάς, ένα από τα πολλά φαράγγια του Πάρνωνα.
➢ Άγιος Ανδρέας Κεφαλοχώρι της Τσακωνιάς. Με διατηρημένη την παράδοση της περιοχής αναλλοίωτη. Απέχει 6 χιλιόμετρα από το Άστρος και βρίσκεται πάνω στο δρόμο για το Λεωνίδιο. Χωριό με διαρκή πληθυσμιακή αύξηση και τουριστική ανάπτυξη με υποδομές και με κατάφυτο με ελιές και εσπεριδοειδή. Στα όρια του ανήκει ο καταπράσινος οικισμός του Αγίου Γεωργίου και ο πρότυπος οικισμός για τους ομογενείς, το Αρκαδικό Χωριό. Το χωριό χαρακτηρίζεται «πύλη εισόδου» για τα γραφικά Καστριτοχώρια, αφού κανείς μπορεί να επισκεφτεί από εκεί την Καστάνιτσα, τον Πραστό, ενώ 5 χιλιόμετρα έξω από το χωριό ξεκινά το μοναδικό φαράγγι της Ζαρμπάνιτσας. Ο επισκέπτης μπορεί να δει ακόμα ερείπια της αρχαίας Ανθήνης κοντά στο λιμάνι του Αγίου Ανδρέα, το μετόχι της Μονής Ορθοκωστάς που διαθέτει ναό αφιερωμένο στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και ψηλό πύργο και το πετρόχτιστο τοξωτό γεφύρι στον ποταμό Βρασιάτη.
➢ Αρκαδικό Χωριό Το Αρκαδικό Χωριό αποτελεί έναν πρότυπο και αυτοτελή οικισμό που συνελήφθη σαν ιδέα στις αρχές της δεκαετίας του ’80 από Αρκάδες ομογενείς της Αμερικής και ξεκίνησε να υλοποιείται στα τέλη της. Εντάχθηκε στο πλαίσιο ενός εθνικού πιλοτικού προγράμματος που σκοπό είχε την επανασύνδεση απόδημων Ελλήνων με τον τόπο καταγωγής τους μέσω της δημιουργίας παραθεριστικών κατοικιών. Είναι χτισμένο σε μια χερσόνησο στη θέση Μικρή Pεποντίνα, μετά το χωριό Άγιος Ανδρέας στο δρόμο για το Λεωνίδιο, επί της Αρκαδικής Ριβιέρας. Δυτικά του υψώνεται η οροσειρά του Πάρνωνα. Απέχει 55 χλμ ανατολικά από την Τρίπολη, 45 χλμ νότια από το Ναύπλιο, 12 χλμ νότια από το Άστρος και 33 χλμ βόρεια από το Λεωνίδιο.
➢ Καστρί Όμορφο Χωριό, που πήρε το όνομά του από το σύμπλεγμα των επτά Καστριτοχωρίων, ως το μεγαλύτερο μέχρι το 1960 χωριό της περιοχής. Τα άλλα χωριά είναι η Μεσσοράχη, η Περδικόβρυση, η Νέα Χώρα, ο Καράτουλας, η Ωριά και ο Έλατος. 25 Χιλιόμετρα από την Τρίπολη, βρίσκεται σε υψόμετρο 950 μέτρων και αποτελεί παραδοσιακό ορεινό χωριό που συνδυάζει ηρεμία και δυνατότητες αναψυχής, όπως οι περίπατοι, η ανακάλυψη της ορεινής φύσης και των φαραγγιών του Πάρνωνα αλλά προσφέρει και τη δυνατότητα θρησκευτικής ανάτασης καθώς βορειονατολικά του χωριού βρίσκεται ένα από τα πιο γραφικά μοναστήρια, του Τιμίου Προδρόμου.
➢ Παράλιο Άστρος Ένα από τα πιο γνωστά καλοκαιρινά θέρετρα της Πελοποννήσου γνωρίζει ταχεία ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια λόγω της κοντινής απόστασης από τα αστικά κέντρα. Απέχει 165 χιλιόμετρα από την Αθήνα και 49 από την Τρίπολη. Διαθέτει ανεπτυγμένες τουριστικές υποδομές για κάθε προτίμηση, παραλίες χιλιομέτρων με πεντακάθαρα νερά και τη δυνατότητα θαλάσσιων δραστηριοτήτων. Περιοχή επισκέψιμη όλο το χρόνο, ιδανική για Σαββατοκύριακο καιτριήμερα. Κάθε καλοκαίρι στο θεατράκι που διαθέτει η κωμόπολη γίνονται πολλές πολιτιστικές εκδηλώσεις, ενώ πλούσιες είναι και οι αθλητικές δραστηριότητες.
➢ Πλάτανος Γραφικό χωριουδάκι χτισμένο στην νοτιοανατολική πλευρά του Πάρνωνα σε υψόμετρο 450 μέτρα, απέχει 180 χιλιόμετρα από την Αθήνα. Ο οικισμός έχει χαρακτηριστεί διατηρητέος παραδοσιακός και ο επισκέπτης μαγεύεται με την πρώτη ματιά από την πλούσια βλάστηση και τα πολλά νερά που αντικρίζει με το που φτάνει στο χωριό.
➢ Πραστός Παλιά πρωτεύουσα Τσακωνιάς. Πλούσια Μεσαιωνική Πόλη. Το χαμένο μεγαλείο του ορεινού χωριού της Τσακωνιάς αποτυπώνεται στο τραγούδι «Πραστέ μου πού ‘ναι οι πύργοι σου, πού ‘ναι η αρχοντιά σου». Βρίσκεται σε υψόμετρο 750 μέτρα, απέχει 20 χιλιόμετρα από το χωριό Άγιος Ανδρέας, με μία διαδρομή δύσκολη που όμως αποζημιώνει τον επισκέπτη με την ομορφιά που διαθέτει και την ιδιαίτερη τοπική αρχιτεκτονική του.
Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας απέχει 170 χλμ από την Αθήνα , 200 χλμ από το αεροδρόμιο, και βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας ,εκεί που ήταν η αρχαία πόλη Θυρέακαι αργότερα το πόλισμα Άστρον , νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες.Για χιλιάδες χρόνια , τουλάχιστον από το 1,500 π.χ . στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας αδιάκοπα υπήρχε οικισμός και το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας αναμφισβήτητα υπήρχε για πολλούς αιώνες πριν το 1823.Ο Αγιάννης απέχει 17 χλμ. από το Άστρος και το Παράλιο Άστρος απέχει 4 χλμ από το Άστρος.
Το 1823 το Άστρος το βρήκαν εκεί ,«Εν Άστρει τη 29 Μαρτίου 1823 και γ’ της Ανεξαρτησίας »οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης , υπήρχε αναμφισβήτητα και τεκμηριωμένα πολλούς αιώνες πριν το 1823 , η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη» και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος»..
Παρακάτω παρουσιάζονται όλοι οι αρχαιολογικοί χώροι, μνημεία και ιστορικοί τόποι του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας, χαρακτηρισμένα με ΦΕΚ από το Υπουργείο Πολιτισμού.
Άστρος και Αγιάννης
• ΦΕΚ 127 Β΄/8.8.1946 (ΥΑ 47192/1433/11.6.1946) Χαρακτηρισμός ως ιστορικού μνημείου του «εν Άστρει Διδακτηρίου…όπου συνήλθε εν έτει 1823 η Β΄ Εθνική Συνέλευσης του Έθνους».
• ΦΕΚ199 Β΄/11.5.1960 (ΥΑ 147099/8654/11.4.1960) ) Χαρακτηρισμός ως αρχαιολογικού χώρου «της περιοχής «Κουτρί» του χωρίου Αγίου Ιωάννου Κυνουρίας, θερινήν έδραν του Άστρους, ένθα ελειτούργησεν η ιστορική Σχολή Καρυτσιώτη εν έτει 1798»
• ΦΕΚ 1194 Β΄/30.8.2005 (ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Β1/Φ30/65069/3340/1.8.2005)Χαρακτηρισμός της πλατείας σχολής Καρυτσιώτη και τμήματος του αγροκηπίου, στο Άστρος Κυνουρίας, ως ιστορικού τόπου. «Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό τόπο το εναπομείναν σήμερα τμήμα εκτάσεως 18.850 τμ του παλαιού αγροκηπίου (συνολικής εκτάσεως 46 στρεμμάτων), το οποίο ανήκει στη Σχολή Καρυτσιώτη, όπως αυτό εμφαίνεται στο Κτηματολογικό Διάγραμμα κλίμακας 1:1000 και σημειώνεται με τα στοιχεία 1, 2, 3 έως και 15, λόγω των σημαντικών ιστορικών γεγονότων, τα οποία έλαβαν χώρα στη συγκεκριμένη περιοχή. Ο χώρος αυτός είναι τμήμα του αγροκηπίου- αρχικά 46 στρεμμάτων, το οποίο είχε δωρίσει ο Δημήτριος Καρυτσιώτης στη Σχολή, την οποία είχε ιδρύσει το 1805- δενδροφυτεμένου με πορτοκαλιές, λεμονιές και ελιές, το προϊόν των οποίων χρησιμοποιούνταν για την πληρωμή των δασκάλων της Σχολής και την κάλυψη των εξόδων της. Στο αγροκήπιο αυτό έλαβαν χώρα δύο σημαντικά γεγονότα της Επαναστάσεως, το γνωστό ως «κολοκοτρωνέϊκο τραπέζι της συμφιλίωσης» στις 19 Ιουνίου 1821, στο οποίο είχαν προσέλθει οι οπλαρχηγοί, προκειμένου να ξεπεραστούν οι αντιθέσεις και να ομονοήσουν για την επιτυχία της Επανάστασης που τότε ξεκινούσε, καθώς επίσης και η Β΄ Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων (30 Μαρτίου έως τις 18 Απριλίου του 1823) με την παρουσία οπλαρχηγών, πολιτικών, πλήθους λαού και στρατού. Εντός της Σχολής η οποία περιλαμβάνεται στον υπό κήρυξη χώρο, συντάχθηκε η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης».
• ΦΕΚ 199 Β΄/11.5.1960 (ΥΑ 25344/1499/11.4.1960) Χαρακτηρισμός ως αρχαιολογικού χώρου «την περιοχήν την καλούμενην Ελληνικό ή Τειχιό την ευρισκόμενη εις τα ορεινά της Θυρέας και άνωθεν της από Άστρους εις Τρίπολιν οδού».
• ΦΕΚ 470 Β΄/9.5.1980 (ΥΑ ΒΓ/Φ30/9292/256/30.4.1980) Περί κηρύξεως ως διατηρητέας της Ι.Μ. Λουκούς στο Ν. Αρκαδίας. «Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο με ζώνη προστασίας 200 μ. γύρω από αυτήν την Ι. Μονή Λουκούς που βρίσκεται στα Δ. της κοινότητας Άστρους, επαρχίας Κυνουρίας, νομού Αρκαδίας, γιατί είναι αξιόλογο σύνολο διώροφων και τριώροφων κελλιών με Καθολικόστο κέντρο, το οποίο είναι σύνθετος τετρακίονιος ναός του 17ου αιώνα με ωκτάπλευρο τρούλλο, κατάγραφος με τοιχογραφίες, πλούσιο κεραμοπλαστικό διάκοσμο και φορητές εικόνες του 17ου αιώνος»
• ΦΕΚ 329 Β΄/8.6.1981 (ΥΑ Β1/Φ30/25563/673/15.5.1981) Περί κηρύξεως Ιεράς Μονής Παλαιοπαναγιάς στο Άστρος Κυνουρίας του Νομού Αρκαδίας. «Χαρακτηρίζομεν την Ιερά Μονή Παλαιοπαναγιάς, που βρίσκεται 4 χιλιόμετρα ΝΔ του Άστρους της επαρχίας Κυνουρίας του Νομού Αρκαδίας, ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο με ζώνη προστασία 100 μ. γύρω του, διότι αποτελεί αξιόλογο δείγμα της μεταβυζαντινής μοναστηριακής αρχιτεκτονικής και το καθολικό της φέρει αξιόλογο τέμπλο με φορητές εικόνες των μοναχών Νικοδήμου και Κυδωνιάτου»
• ΦΕΚ 72 Β΄/19.2.1982 (ΥΑ Β1/Φ30/82232/1884/27.1.1982) Κήρυξη Ιερού Ναού Αγ. Ιωάννη Θεολόγου στη θέση Θεολόγος Κυνουρίας ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου. «…αποφασίζουμε: να κηρυχθεί ο Ιερός Ναός Αγ. Ιωάννη Θεολόγου στη θέση Θεολόγος Κυνουρίας, Νομού Αρκαδίας ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Ο ναός είναι εγγεγραμμένος σταυροειδής με οκτάπλευρο εξωτερικό τρούλο και είναι κατάγραφος εσωτερικά με τοιχογραφίες λαϊκής τεχνοτροπίας που ιστορήθηκαν σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή το έτος 1754 από τον «ιερέα» Γεώργιο Κουλιδά και τον υιό του Παναγιώτη».
• ΦΕΚ 148 Β΄/5.4.1982 (ΥΑ Β1/Φ30/10291/206/18.3.1982) Χαρακτηρισμός του Ιερού Ναού του Αγίου Γεωργίου στον οικισμό Αγ. Ιωάννης Ν. Αρκαδίας ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου. «Χαρακτηρίζουμε τον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου, που βρίσκεται στον οικισμό Άγιος Ιωάννης της Επαρχίας Κυνουρίας του Νομού Αρκαδίας ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο με ζώνη προστασίας 10μ. γύρω του. Ο ναός που τοποθετείται στους μεταβυζαντινούς χρόνους, είναι σταυροειδής με πλάγιους χορούς αγιορείτικου τύπου, με ωκτάγωνο τρούλλο και μεταγενέστερο νάρθηκα στα δυτικά. Στο εσωτερικό του διακρίνονται ίσχη τοιχογραφιών. Το δάπεδό του είναι στρωμένο με πλάκες από σμάλτο, πολλές από τις οποίες φέρουν ανάγλυφες παραστάσεις».
• ΦΕΚ 176 Β΄/21.4.1982 (ΥΑ ΑΡΧ/Β1/Φ30/10292/204/6.4.1982) Χαρακτηρισμός του ιερού Ναού στον οικισμό Άγιος Ιωάννης Ν. Αρκαδίας ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου. «Χαρακτηρίζουμε τον Ιερό Ναό του Προδρόμου που βρίσκεται στον οικισμό Άγιος Ιωάννης της επαρχίας Κυνουρίας του Νομού Αρκαδίας, ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο με ζώνη προστασίας 10μ. γύρω του. Ο ναός είναι σταυροειδής, τετρακιόνιος με οκταγωνικό τρούλο και μεταγενέστερο νάρθηκα. Σύμφωνα με ιστορικά δεδομένα και βάσει αρχιτεκτονικών στοιχείων συνάγεται ότι ο ναός είναι κτίσμα μεταβυζαντινών χρόνων».
• ΦΕΚ 780 Β΄/10.10.1989 (ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ30/ 40266/703/22.9.1989) Ανακοίνωση αρχαίου μνημείου (Ι. Ναός Αγίου Γεωργίου) (Μετόχι Μονής Παλαιοπαναγιάς), στην Κοινότητα Άστρους της επαρχίας Κυνουρίας του Νομού Αρκαδίας. «….ανακοινώνουμε ότι είναι αρχαίο μνημείο ο Ι. Ναός Αγίου Γεωργίου (Μετόχι της Μονής Παλαιοπαναγιάς), που βρίσκεται στην Κοινότητα Άστρους της επαρχίας Κυνουρίας του Νομού Αρκαδίας. Ο Ναός είναι μονόχωρη καμαροσκέπαστη βασιλική, με ημιεξαγωγική αψίδα ιερού. Εσωτερικά διατηρεί τοιχογραφίες, στην οροφή και στην κόγχη, βυζαντινών χρόνων (πιθανώς 13ου αιώνα). Εμπρός από την είσοδο (δυτικά) διακρίνονται σπαράγματα μωσαϊκού δαπέδου παλαιοχριστιανικού μνημείου. Το μνημείο μπορεί να χρονολογηθεί στα βυζαντινά χρόνια».
• ΦΕΚ 983 Β΄/25.7.2006 (ΥΠΠΟ/ΔΝΣΑΚ/49587/1396/27.6.2006)Χαρακτηρισμός ως μνημείου του κτιρίου με τον περιβάλλοντα χώρο του στα όρια της ιδιοκτησίας στον Αγ. Ιωάννη του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας φερόμενης ιδιοκτησίας Βενετίας Κάντζια. «Χαρακτηρίζουμε ως μνημείο, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 6, παρ. 1β του ν. 3028/2002 το κτίριο, που βρίσκεται στον Αγ. Ιωάννη του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας Ν. Αρκαδίας φερόμενης ιδιοκτησίας Βενετίας Κάντζια μαζί με τον περιβάλλοντα χώρο του καθ’ όσον αποτελεί τμήμα του λειτουργικά και μορφολογικά. Το κτίριο αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα της ορεινής Αρκαδικής αρχιτεκτονικής είναι σημαντικό για την μελέτη της εξέλιξης της αρχιτεκτονικής στην περιοχή αυτή της Ελλάδας και είναι συνδεδεμένο λόγω των κατασκευαστών του, με την ιστορική μνήμη των κοινοτήτων της περιοχής».
=========================================
Άγια Σοφιά
• ΦΕΚ 225 Β΄/10.4.1984 (ΥΑ Α1/Φ05/11323/407/10.3.1984) Κήρυξη ως αρχαιολογικού χώρου Κοινότητας Αγίας Σοφίας Κυνουρίας Ν. Αρκαδίας. «Για την αποτελεσματικότερη προστασία των αρχαίων της περιοχής κηρύσσουμε ως αρχαιολογικό χώρο την περιοχή της Κοινότητας Αγίας Σοφίας Κυνουρίας Ν. Αρκαδίας, επειδή πρόκειται για αρχαίο νεκροταφείο, σύμφωνα με το τοπογραφικό διάγραμμα, που ορίζεται από τις παρακάτω συντεταγμένες: …….»
• ΦΕΚ 538 Β΄/21.6.1995 (ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/1493/26916/23.5.1995) Χαρακτηρισμός ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου της παλιάς βρύσης στην Κοινότητα Αγ. Σοφίας του Νομού Αρκαδίας. «Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο την παλαιά βρύση στην Κοινότητα Αγ. Σοφίας του Ν. Αρκαδίας, γιατί με την αξιόλογη λιτή τυπολογία της αποτελεί ενδιαφέρον δείγμα τοπικής Αρχιτεκτονικής, σημαντικό για τη μελέτη της Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής».
====================================
Άγιος Ανδρέας
• ΦΕΚ 250 Β΄/14.3.1979 (ΥΑ ΛiΦ05/3641/90/19.1.1979) Περί χαρακτηρισμού ως αρχαιολογικού χώρου της παραλίας Αγίου Ανδρέου Κυνουρίας. «Τροποποιούμε την ΥΑ 12099/779/11.4.1960 (ΦΕΚ 199/Β/11.5.60) και χαρακτηρίζουμε ως αρχαιολογικό χώρο, ολόκληρη την περιοχή παραλίας Αγίου Ανδρέα Κυνουρίας που ορίζεται από τα αρχαία τείχη, με ζώνη προστασίας πλάτους 50 μέτρων έξω από αυτά και σε όλο το μήκος τους, σύμφωνα με τα συνημμένα τοπογραφικά σχέδια αριθ. 947-9 της Δνσης Αναστηλώσεως ΥΠΠΕ».
• ΦΕΚ 199 Β΄/11.5.1960 (ΥΑ 12099/779/11.4.1960) ) Χαρακτηρισμός ως αρχαιολογικού χώρου της περιοχής «εντός των τειχών….κείμενην εις θέσιν Νησί Παραλίας Αγίου Ανδρέου Κυνουρίας και ευρισκόμενην εις απόστασιν 3.500 περίπου μέτρων εκ του χωρίου»
• ΦΕΚ 177 Β΄/19.3.1996 (ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ30/7325/200/16.2.1996)Χαρακτηρισμός της γέφυρας του ποταμού Βρασιάτη κοινότητας Αγ. Ανδρέα επαρχίας Κυνουρίας νομού Αρκαδίας ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου. «Χαρακτηρίζουμε την γέφυρα του ποταμού Βρασιάτη που βρίσκεται στην κοινότητα Αγ. Ανδρέα επαρχίας Κυνουρίας νομού Αρκαδίας, ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο με ζώνη προστασίας 20 μέτρα γύρω του. Η γέφυρα είναι κτισμένη με αργολιθοδομή και ο δρόμος διαμορφώνεται με καλντερίμι. Η κατασκευή της μπορεί να τοποθετηθεί χρονικά στην περίοδο της ύστερης Τουρκοκρατίας».
• ΦΕΚ 361 ΑΑΠ/23.11.2012 (ΥΠΑΙΘΠΑ/ΓΔΑΠΚ/ΔΙΠΚΑ/ ΤΑΧ/Φ43/ 121974/35439/7034/5516/13.11.2012)Έγκριση οριοθέτησης ως ενιαίου αρχαιολογικού χώρου των θέσεων «Νησί Αγ. Ανδρέα» και «Χερρονήσι», Δήμου Βόρειας Κυνουρίας, Περιφερειακής Ενότητας Αρκαδίας, Περιφέρειας Πελοποννήσου. «Έχοντας υπ’ όψιν: 1.Το Π.Δ. 85/2012 (ΦΕΚ 141/Α/21.06.2012) «Ίδρυση και μετονομασία Υπουργείων, μεταφορά και κατάργηση υπηρεσιών». 2.Το Π.Δ. 86/2012 (ΦΕΚ 141/Α/21−06−12) «Διορισμός Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών». 3.Την υπ’ αριθμ. Υ27/2012 απόφαση του Πρωθυπουργού (ΦΕΚ 2048/28.06.2012) «Καθορισμός αρμοδιοτήτων του Αναπληρωτή Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού Κωνσταντίνο Τζαβάρα». 4.Το Π.Δ. 96/2012 (ΦΕΚ 154/Α/24.7.2012) «Σύσταση Γενικής Γραμματείας Πολιτισμού στο Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού». 5. Την ΥΠΠΟ/ΓΝΟΣ/49610/28.11.90 (ΦΕΚ 743/Β/29.11.90) «Εξαίρεση από τον περιορισμό των τριών υπογραφών». 6. Τις διατάξεις του Ν 3028/02 (ΦΕΚ 153/Α/28−06−2002) «Για την προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς» και ιδιαίτερα του άρθρου 12. 7.Τις διατάξεις του Π.Δ. 191/03 (ΦΕΚ 146/τ.Α΄/13−06− 2003) Περί Οργανισμού του ΥΠΠΟ. 8.Τις υπ’ αριθμ. ΥΑ 12099/779/11−4−1960 (ΦΕΚ 199/ Β/11−5−1960) και ΥΑ ΥΠΠΕ/Α1/Φ5/3641/90/19.1.1979 (ΦΕΚ 250/Β/14.3.1979), με τις οποίες χαρακτηρίστηκε ως αρχαιολογικός χώρος η περιοχή της παραλίας του Αγ. Ανδρέα Κυνουρίας με ζώνη προστασίας πλάτους 50 μέτρων έξω από τα αρχαία τείχη σε όλο το μήκος τους. 9.Την ομόφωνη γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, όπως αυτή διατυπώθηκε στην υπ’ αριθμ. 14/29.05.2012 Συνεδρία του. 10. Το υπ’ αριθμ. ΥΠΑΙΘΠΑ/ΓΔΑΜΤΕ/ΔΤΦΚ/80652/5139/ 458/13.8.2012 έγγραφο της Διεύθυνσης Τοπογραφήσεων, Φωτογραμμετρίας και Κτηματολογίου, αποφασίζουμε: Την έγκριση οριοθέτησης ως ενιαίου αρχαιολογικού χώρου των θέσεων «Νησί Αγ. Ανδρέα» και «Χερρονήσι», Δήμου Βόρειας Κυνουρίας, Περιφερειακής Ενότητας Αρκαδίας, Περιφέρειας Πελοποννήσου, καθώς και ως ενάλιου αρχαιολογικού χώρου της παραλίας στα βόρεια και ανατολικά των ως άνω θέσεων. Η οριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου γίνεται για λόγους προστασίας των αρχαιοτήτων που έχουν εντοπιστεί στις θέσεις και συγκεκριμένα α) στον Αγ. Ανδρέα Κυνουρίας των αρχαίων καταλοίπων του οχυρωμένου οικισμού κλασικών χρόνων με πολυγωνικό τείχος και διατείχισμα στο λόφο του, των εντός των τειχών αρχαιοτήτων (αναλημματικοί τοίχοι, λατομικά μέτωπα, ληνοί και δεξαμενές), αρχαίου πύργου στο χώρο της σύγχρονης κοινοτικής πλατείας και των καταλοίπων κτισμάτων στην περιοχή του σύγχρονου λιμένα και β) της εγκατάστασης στη θέση «Χερρονήσι» με χρήση από τους πρωτοελλαδικούς έως και τους αρχαϊκούς χρόνους, σύμφωνα με τα κινητά ευρήματα που έχουν εντοπιστεί στο χώρο. Ο ενιαίος αρχαιολογικός χώρος οριοθετείται με ενιαία πολυγωνική γραμμή που σημειώνεται με κόκκινο χρώμα στο συνημμένο τοπογραφικό διάγραμμα, που αποτελεί απόσπασμα του χάρτη της ΓΥΣ σε κλίμακα 1/5000 και ορίζεται από τα σημεία 1, 2, 3, …, 86, 1 του πίνακα συντεταγμένων, που συνοδεύει την παρούσα. Από τις διατάξεις της παρούσας απόφασης δεν προκύπτει δαπάνη σε βάρος του Κρατικού Προϋπολογισμού. Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Αθήνα, 13 Νοεμβρίου 2012».
====================================
Άγιος Πέτρος
• ΦΕΚ 204 Β΄/21.9.1953 (ΥΑ 26120/1194/17.8.1953) Χαρακτηρισμός ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο τον «εν Αγίω Πέτρω Κυνουρίας Πύργον Τρικαλίτη».
• ΦΕΚ 820 Β΄/31.12.1985 (ΥΑ Β1/Φ30/55509/1168/4.12.1985) Χαρακτηρισμός κρηνών στον Άγιο Πέτρο Κυνουρίας, ως ιστορικών διατηρητέων μνημείων. «Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία τις τρείς κρήνες εποχής Τουρκοκρατίας που βρίσκονται στον οικισμό Αγίου Πέτρου Κυνουρίας του Ν. Αρκαδίας. Πρόκειται για κτίσματα καμαροσκέπαστα με δίρριχτη εξωτερικά στέγη, μεγάλο πεταλόμορφο άνοιγμα και κτιστά πεζούλια, επιμελημένης γενικά κατασκευής.
===================================
Βέρβενα
• ΦΕΚ 596 Β΄/2.10.1985 (ΥΑ Φ30/37852/871/8.12.1985) Χαρακτηρισμός ναού στη θέση «Παλιόχανο» της Κοινότητας Βερβένων Αρκαδίας, ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου. «Χαρακτηρίζουμε το ναό μονόχωρο, καμαροσκέπαστο, κτισμένο με αργολιθοδομή και λαξευτούς λίθους στις γωνίες, κτίσμα μεταβυζαντινών χρόνων»
• ΦΕΚ 780 Β΄/10.10.1989 (ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ30/40265/706/29.9.1989) Χαρακτηρισμός ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου του Ι. Ναού του Τιμίου Προδρόμου στην Κοινότητα Βερβένων της επαρχίας Κυνουρίας του Νομού Αρκαδίας. «Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικά διατηρητέο μνημείο τον Ι. Ναό του Τιμίου Προδρόμου που βρίσκεται στην Κοινότητα Βερβένων της επαρχίας Κυνουρίας του Νομού Αρκαδίας. Ο ναός είναι μονόχωρος, τρίκογχος μετά τρούλου. Στη δυτική πλευρά έχει ανεγερθεί σε νεώτερους χρόνους επιμήκης νάρθηκας. Στη βόρεια πλευρά του νάρθηκα υψώνεται κωδωνοστάσιο με επιγραφές και με χρονολογίες 1861 και 1888. Ο ναός είναι μεταβυζαντινής εποχής»
• ΦΕΚ 793 Β΄/20.8.1977 (ΥΑ Φ.31/45625/5207/18.7.1977) Περί κηρύξεως χώρου της μάχης των Βερβένων ως ιστορικού τόπου. «Εγκρίνομεν τον χαρακτηρισμόντου χώρου της μάχης Βερβένων ως ιστορικού τόπου, λόγω της αναμφιβόλου ιστορικότητάς του και προς αποφυγήν της περαιτέρω αλλοιώσεως».
• ΦΕΚ 527 Β΄/31.5.1979 (ΥΑ 21122/807/4.5.1979) Περί κηρύξεως ιστορικών οικιών στα Βέρβενα Κυνουρίας. « Χαρακτηρίζουμε ως διατηρητέα τα εξής κτίρια: α) Πύργος Αδραχτά, β) Πύργος Μάνταλου, γ) Οικία Αυγουστή στα Βέρβενα Κυνουρίας, γιατί έχουν παραδοσιακό χαρακτήρα και συνδέονται με την νεώτερη ιστορία του τόπου.»
• ΦΕΚ 252 ΑΑΠ/19.6.2007 (ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Β1/Φ50/50161/ 2570/29.5.2007)Χαρακτηρισμός ως νεωτέρου μνημείου του Ι.Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο ΔΔ Βερβένων του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας Ν. Αρκαδίας. «Χαρακτηρίζουμε ως νεότερο μνημείο τον Ι.Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου που βρίσκεται στο ΔΔ Βερβένων Δήμου Βόρειας Κυνουρίας Ν. Αρκαδίας, διότι ο ναός αυτός αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής των αρχών του 20ου αιώνα με επιρροές από τον νεοκλασικισμό. Ανήκει στον τύπο του σταυροειδούς εγγεγραμμένου με τρούλου ναού. Ανατολικά απολήγει σε τρείς αμφίπλευρες αψίδες, στη δυτική όψη φέρει τοξωτό προστώο, ενώ η βόρεια και νότια κεραία του σταυρού προεξέχουν από το περίγραμμα της κάτοψης. Εδράζεται σε λιθόκτιστη κρηπίδα και τη βάση του περιτρέχει κοιλόκυρτο μαρμάρινο γείσο. Η τοιχοποιία του αποτελείται από λαξευμένους μαρμαρόλιθους και μαρμάρινους γωνιόλιθους τοποθετημένους κατά το ισόδομο σύστημα. Από μαρμάρινη επιγραφή πάνω από την ανατολική θύρα προκύπτει ότι ο ναός χτίστηκε μεταξύ των ετών 1906-1926, ενώ σύμφωνα με το αρχειακό υλικό και μαρτυρίες κατοίκων πρόκειται για έργο Τηνίων μαρμαροτεχνιτών»
===================================
Δολιανά
• ΦΕΚ 537 Β΄/13.9.1983 (ΥΑ Β1/Φ30/38870/844/9.12.1983) Χαρακτηρισμός της οικίας ιδιοκτησίας Αφών Χριστοφίλη στα Άνω Δολιανά Κυνουρίας ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου. «Χαρακτηρίζουμε την οικία ιδιοκτησίας αδελφών Χριστοφίλη στον οικισμό Άνω Δολιανά επαρχίας Κυνουρίας νομού Αρκαδίας ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, δυνάμει του άρθρου 52 του Κ.Ν. 5351/31 «περί αρχαιοτήτων», γιατί στο σπίτι αυτό οχυρώθηκε ο αγωνιστής της Επανάστασης του 1821 «Νικηταράς ο Τουρκοφάγος» στη μάχη των Δολιανών και γι’ αυτό το λόγο είναι γνωστό ως «Ταμπούρι του Νικηταρά». Η οικία βρίσκεται σε περίοπτη και στρατηγική θέση του οικισμού, αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα οχυράς κατοικίας της περιοχής.
• ΦΕΚ 35 ΑΑΠ/13.2.2012 (ΥΠΠΟΤ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ43/3437/167)Έγκριση κήρυξης − οριοθέτησης ως ενιαίου αρχαιολογικού χώρου του ρωμαϊκού συγκροτήματος έπαυλης Ηρώδου του Αττικού στην Εύα (Λουκού) και του αρχαίου λατομείου πωρόλιθου στη θέση «Κουφογή», Δήμου Βόρειας Κυνουρίας, Περιφέρειας Πελοποννήσου. «Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ Έχοντας υπ’ όψη: 1. Το Π.Δ. 186/2009 (ΦΕΚ 213/Α΄/7.10.2009) «Συγχώνευση των Υπουργείων Πολιτισμού και Τουριστικής Ανάπτυξης». 2. Το Π.Δ. 187/2009 (ΦΕΚ 214/Α΄/7−10−09) «Διορισμός Υπουργών και Υφυπουργών». 3. Την ΥΠΠΟ/ΓΝΟΣ/49610/28.11.90 (ΦΕΚ 743/Β΄/29.11.90) «Εξαίρεση από τον περιορισμό των τριών υπογραφών». 4. Το Π.Δ. 110/2011 (ΦΕΚ 243/11.11.2011 «Διορισμός Αντι− προέδρων της Κυβέρνησης, Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών». 5. Την υπ’ αριθμ. 121482/14.12.2011 υπουργική απόφαση (ΦΕΚ 2820/Β΄/14.12.2011) «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στον Υφυπουργό Πολιτισμού και Τουρισμού Πέτρο Αλιβιζάτο». 6. Τις διατάξεις του Ν. 3028/02 (ΦΕΚ 153/Α΄/28−06−2002) «Για την προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς» και ιδιαίτερα του άρθρου 12 παρ. 1. 7. Τις διατάξεις του Π.Δ. 191/03 (ΦΕΚ 146/τ.Α΄/13−06−2003) Περί Οργανισμού του ΥΠΠΟ. 8. Την υπ’ αριθμ. 15904/24−11−1962 υπουργική απόφαση (ΦΕΚ 473/Β΄/17−12−1962), σύμφωνα με την οποία κηρύχτηκε ως αρχαιολογικός ο χώρος η τοποθεσία «Κολώνες» της περιοχής της Μονής Λουκούς. 9. Την υπ’ αριθμ. ΥΠΠΕ/ΑΡΧ/Β1/Φ30/9292/256/30.4.1980 υπουργική απόφαση (ΦΕΚ 470/Β΄/9.5.1980) με την οποία κηρύχθηκε ως διατηρητέα η Ι. Μ. Λουκούς και προβλέπεται η θέσπιση ζώνης προστασίας 200μ. πέριξ αυτής. 10. Την εισήγηση της αρμόδιας Διεύθυνσης (ΔΙΠΚΑ). 11. Την ομόφωνη γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, όπως αυτή διατυπώθηκε στην υπ’ αρ. 4/1.2.2011 Συνεδρία του. 12. Το υπ’ αριθ. ΥΠΠΟΤ/ΔΤΦΚ/58318/297/21.11.2011 έγγραφο της Διεύθυνσης Τοπογραφήσεων, φωτογραμμετρίας και Κτηματολογίου, με το οποίο μας διαβιβάστηκε τοπογραφικό διάγραμμα και πίνακας συντεταγμένων της οριοθέτησης, αποφασίζουμε: • Την έγκριση κήρυξης − οριοθέτησης ως ενιαίου αρχαιολογικού χώρου του ρωμαϊκού συγκροτήματος − έπαυλης Ηρώδου του Αττικού στην Εύα (Λουκού), που έχει ανασκαφεί στη θέση «Κολώνες» και του αρχαίου λατομείου πωρόλιθου στη θέση «Κουφογή», Δήμου Βόρειας Κυνουρίας, Περιφέρειας Πελοποννήσου, για λόγους προστασίας και ανάδειξης των σημαντικών μνημείων του αρχαιολογικού χώρου. Εντός της οριοθέτησης συμπεριλαμβάνονται πλέον των προαναφερομένων μνημείων, η διατηρητέα Ι.Μ. Λουκούς με πλήθος αρχαίων εντοιχισμένων στο καθολικό της Μονής και διάσπαρτων στον αύλειο χώρο και το χώρο στάθμευσης αυτής, η δίτοξηυδατογέφυρα ρωμαϊκών χρόνων ΝΑ της Ι.Μ. Λουκούς, οι διάσπαρτες αρχαιότητες στη θέση «Μάνα του Νερού» και τα εντοπισμένα οικοδομικά κατάλοιπα στη θέση «Καλάμι». Ο αρχαιολογικός χώρος οριοθετείται με ενιαία πολυγωνική γραμμή που σημειώνεται με κόκκινο χρώμα στο συνημμένο τοπογραφικό διάγραμμα, που αποτελεί απόσπασμα του χάρτη της ΓΥΣ 1/5000 και ορίζεται από τα σημεία 1, 2, 3, …, 229, 1 του πίνακα συντεταγμένων, που συνοδεύει την παρούσα. Από τις διατάξεις της απόφασης αυτής δεν προκύπτει δαπάνη σε βάρος του Κρατικού Προϋπολογισμού. Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.»
• ΦΕΚ 1248 Β΄/11.12.1998 (ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ30/ΚΗΡ/50979/ 1989/23.11.1998)Κήρυξη κρήνης στη θέση «Σοποτός»,κοινότητας Άνω Δολιανών, επαρχίας Κυνουρίας, νομού Αρκαδίας, ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου. «Χαρακτηρίζουμε την κρήνη, η οποία βρίσκεται στη θέση «Σοποτός», κοινότητας Άνω Δολιανών, επαρχίας Κυνουρίας, νομού Αρκαδίας ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Πρόκειται για κρήνη θολωτή, κατασκευασμένη από πελεκητές πέτρες, ντόπιας προέλευσης. Χαμηλά υπάρχει πελεκητή γούρνα με κρουνό στη μέση. Κάτω από την καμάρα της κρήνης υπάρχει εντοιχισμένη κυκλική λίθινη επιγραφή στην παλαιά αραβική γραφή, όπου αναγράφεται απόσπασμα από το Κοράνι. Η κρήνη , σύμφωνα με τα μορφολογικά χαρακτηριστικά και βάσει της επιγραφής, χρονολογείται στην περίοδο της Τουρκοκρατίας».
=================================
Καστάνιτσα
• ΦΕΚ 429 Β΄/8.7.1966 (ΥΑ 11707/14.6.1966) Χαρακτηρισμός ως αρχαιολογικών χώρων και ιστορικών μνημείων «Ο Πύργος του Καψαμπόλη (Καψάμπελη) εις το χωρίον Καστάνιτσα Κυνουρίας»
• ΦΕΚ 352 Β΄/31.5.1967 (ΥΑ 10977/16.05.1967) Χαρακτηρισμός ως ιστορικών μνημείων κλπ: …Αποφασίζομεν όπως χαρακτηρισθούν ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία και τόποι παρουσιάζοντες ιδιαίτερον φυσικόν κάλλος ή ενδιαφέροντες από απόψεως αρχιτεκτονικής ή ιστορικής κατά περιφερείας ως ακολούθως …ΝΟΜΟΣ ΑΡΚΑΔΙΑΣ 1. Το χωρίον Καστάνιτσα μετά της γύρωθεν περιοχής.
===========================
Μελιγού
• ΦΕΚ 54 Β΄/25.2.1958 (ΥΑ 16875/694/7.2.1958) Χαρακτηρισμός ως αρχαιολογικού χώρου της περιοχής του λόφου «Καστράκι» περιφέρειας Κοινότητος Μελιγούς Κυνουρίας, εκτάσεως 35 περίπου στρεμμάτων.
• ΦΕΚ 316 Β΄/31.5.1982 (ΥΑ Β1/Φ30/23613/512/27.4.1982) Χαρακτηρισμός της οικίας Αθανασίου Διαμαντόγιαννη στη Μελιγού Κυνουρίας Ν. Αρκαδίας, ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου. «Χαρακτηρίζουμε την οικία ιδιοκτησίας Αθανασίου Διαμαντόγιαννη στη Μελιγού Κυνουρίας του Ν. Αρκαδίας, ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, γιατί αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα της αρχιτεκτονικής της ορεινής Πελοποννήσου».
• ΦΕΚ 470 Β΄/29.6.1993 (ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ30/ 27482/536/16.6.1993) Χαρακτηρισμός οικίας Παν. &Αντ. Ευθυμίου στην Ορεινή Μελιγού, επαρχία Κυνουρίας Νομού Αρκαδίας, ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου. «Χαρακτηρίζουμε την οικία Ευθυμίου που βρίσκεται στην Ορεινή Μελιγού επαρχίας Κυνουρίας, του Νομού Αρκαδίας ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Πρόκειται για χαρακτηριστικό δείγμα της παραδοσιακής τοπικής αρχιτεκτονικής των αρχών του 19ου αιώνα. Δεξιά της θύρας εισόδου σώζει εντοιχισμένη πλάκα με επιγραφή που αναγράφει έτος 1818»
• ΦΕΚ 177 Β΄/19.3.1996 (ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ30/7307/215/16.2.1996)Χαρακτηρισμός Ι. Ν. Τιμίου Προδρόμου κάτω Μελιγούς Κυνουρίας Ν. Αρκαδίας ως μνημείου χρήζοντος ειδικής κρατικής προστασίας. «Χαρακτηρίζουμε τον Ι.Ν. Τιμίου Προδρόμου Κάτω Μελιγούς επ. Κυνουρίας Ν. Αρκαδίας ως μνημείο που χρήζει ειδικής κρατικής προστασίας. Πρόκειται για σταυροειδή εγγεγραμένο ναό με νάρθηκα και τριμερές ιερό που απολήγει σε τρείς τρίπλευρες εξωτερικά αψίδες. Ο ναός είναι λιθόκτιστος, επιχρισμένος εξωτερικά. Εκχάρακτη επιγραφή διασώζει τον κτήτορα, Ιερομόναχο Ιερεμία Καζάκο και το έτος ανέγερσης του ναού 1876. Ο ναός εντάσσεται στα ενδιαφέροντα δείγματα της τοπικής εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής του β΄μισού του 19ου αιώνα και αποτελεί τεκμήριο για την ανάπτυξη της περιοχής κατά τον περασμένο αιώνα.»
• ΦΕΚ 132 ΑΑΠ/27.3.2009 (ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧΒ1/Φ50/ 23502/1045/17.3.2009) Αναοριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου του λόφου «Καστράκι» Μελιγούς Κυνουρίας, Νομ. Αρκαδίας. «Αναοριοθετούμε τον αρχαιολογικό χώρο του λόφου «Καστράκι», Μελιγούς Κυνουρίας, Νομού Αρκαδίας, ο οποίος στο φύλλο 7315.1 του χάρτη της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού, κλίμακας 1:5000, που υπογράφεται από τον Προεδρεύοντα του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, σημειώνεται με κίτρινο χρώμα και ορίζεται από τα σημεία 1, 2, 3, 4, … 10, 11, 1 τα οποία αντιστοιχούν στον ακόλουθο πίνακα συντεταγμένων των συστημάτων ΗΑΤΤ και ΕΓΣΑ…»
Παράλιο Άστρος
• ΦΕΚ 196 ΑΑΠ/13.6.2012 (ΥΠΠΟΤ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ43/41015/8.6.2009)Έγκριση οριοθέτησης αρχαιολογικού χώρου της περιοχής «Νησί» στο Παράλιο Άστρος, Δήμου Βόρειας Κυνουρίας, Π.Ε. Αρκαδίας, Περιφέρειας Πελοποννήσου. «Η ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ Έχοντας υπ’ όψιν: 1. Το Π.Δ. 186/2009 (ΦΕΚ 213/Α/7.10.2009) «Συγχώνευση των Υπουργείων Πολιτισμού και Τουριστικής Ανάπτυξης». 2. Το Π.Δ. 71/2012 (ΦΕΚ 124/Α/17−5−2012) «Διορισμός Υπουργών». 3. Την ΥΠΠΟ/ΓΝΟΣ/49610/28.11.90 (ΦΕΚ 743/Β/29.11.90) «Εξαίρεση από τον περιορισμό των τριών υπογραφών». 4. Τις διατάξεις του Ν 3028/02 (ΦΕΚ 153/Α/28−06−2002) «Για την προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς» και ιδιαίτερα των άρθρων 12 και 15. 5. Τις διατάξεις του Π.Δ. 191/03 (ΦΕΚ 146/τ.Α΄/13−6−2003) Περί Οργανισμού του ΥΠΠΟ. 6. Την υπ’ αριθμ. Υ.Α. 16307/9.9.1965 (ΦΕΚ 605/Β/16−9−1965), σύμφωνα με την οποία κηρύχθηκαν ως αρχαιολογικός χώρος τα αρχαία τείχη στο Παράλιο Άστρος και ο Πύργος Ζαφειρόπουλου ως μάρτυρες σημαντικών ιστορικών συμβάντων με ζώνη ασφαλείας όλη τη βραχώδη χερσόνησο. 7. Την ομόφωνη γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, όπως αυτή διατυπώθηκε στην υπ’ αριθμ. 38/15.11.2011 συνεδρία του. 8. Το υπ’ αριθμ. ΥΠΠΟΤ/ΔΤΦΚ/4162/26/23.4.2012 έγγραφο της Διεύθυνσης Τοπογραφήσεων, Φωτογραμμετρίας και Κτηματολογίου, με το οποίο μας διαβιβάστηκαν τοπογραφικά διαγράμματα και πίνακες συντεταγμένων του προς οριοθέτηση αρχαιολογικού χώρου, αποφασίζουμε: Την έγκριση οριοθέτησης ως ενιαίου χερσαίου και ενάλιου αρχαιολογικού χώρου της θέσης «Νησί Παραλίου Άστρους», στο Δήμο Βόρειας Κυνουρίας, Π.Ε. Αρκαδίας, Περιφέρειας Πελοποννήσου, για λόγους προστασίας των αρχαιολογικών καταλοίπων που δηλώνουν τη συνεχή χρήση της θέσης από τα προϊστορικά έως και τα σύγχρονα χρόνια και ιδιαίτερα: − Των αρχαίων καταλοίπων στη νότια κορυφή του λόφου, που δηλώνουν την ύπαρξη οικισμού προϊστορικών χρόνων. − Του αρχαίου τείχους στα βορειοδυτικά, που ταυτίζεται με το «επί θαλάσση τείχος» των Αιγινητών. − Των ρωμαϊκών καταλοίπων στη θέση «Άστρον». − Του Κάστρου της Φραγκοκρατίας (Κάστρο Ζαφειρόπουλου) στα νότια. Τα όρια του ενιαίου χερσαίου και ενάλιου αρχαιολογικού χώρου αποτυπώνονται με συνεχή κόκκινη πολυγωνική γραμμή στο συνημμένο τοπογραφικό διάγραμμα κλίμακας 1:5000 με σημεία 1, 2, 3, …44, 1, σύμφωνα με τον συνημμένο πίνακα ζευγών συντεταγμένων των κορυφών του πολυγώνου. Από τις διατάξεις της παρούσας απόφασης δεν προκύπτει δαπάνη σε βάρος του Κρατικού Προϋπολογισμού. Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως»
• ΦΕΚ 600 Β΄/7.7.1995 (ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/1439/28986/16.5.1995)Χαρακτηρισμός ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου του κτιρίου, ιδιοκτησίας Δημ. Γαρδικιώτη στο Παράλιο Άστρος Νομού Αρκαδίας. «Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο το κτίριο, ιδιοκτησίας Δημ. Γαρδικιώτη, στην οδό Ζαφειροπούλου στο παράλιο Άστρος, διότι τα δομικά υλικά, αλλά και τα επιμέρους μορφολογικά του στοιχεία το καθιστούν ενδιαφέρον και απαραίτητο για τη μελέτη της ιστορίας της Αρχιτεκτονικής».
• ΦΕΚ946 Β΄/16.11.1995 (ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/1683/53061/30.10.1995)Χαρακτηρισμός ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου του κτιρίου, ιδιοκτησίας Μιχαήλ Μαρούδη στο Παράλιο Άστρος. «Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο το κτίριο ιδιοκτησίας Μιχαήλ Μαρούδη στο Παράλιο Άστρος, γιατί αποτελεί αξιόλογο δείγμα κτιρίου της περιοχής και είναι σημαντικό για την μελέτη της ιστορίας της 67 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΥ ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ 2024 -2028 – ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ αρχιτεκτονικής»
• ΦΕΚ 1001 Β΄/5.12.1995 (ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ3818/57152/9.11.1995) Ανάκληση της ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/3288/3884/23.1.89 του μη χαρακτηρισμού του κτιρίου ιδ. Παναγιώτη Φοίτηρη στο Παράλιο Άστρος και χαρακτηρισμός του ιδίου κτιρίου ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου. « α) Ανακαλούμε την ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/3288/3884/23.1.89, με την οποία έχει χαρακτηρισθεί ως κτίριο που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία το κτίριο ιδιοκτησίας Παναγιώτη Φοίτηρη στο Παράλιο Άστρος και β) Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο το παραπάνω κτίριο, γιατί αποτελεί αξιόλογο κτίσμα με στοιχεία νεοκλασικισμού, σημαντικό για την μελέτη της ιστορίας της Αρχιτεκτονικής, και είναι αναπόσπαστο τμήμα αξιόλογου κτιριακού συνόλου του ιδίου δρόμου στο Παράλιο Άστρος».
• ΦΕΚ 347 ΑΑΠ/7.8.2008 (ΥΠΠΟ/ΔΝΣΑΚ/2507/41/23.7.2008)Χαρακτηρισμός ως μνημείου της τοξωτής αυλόπορτας και του λίθινου τμήματος του μανδρότοιχου εκατέρωθεν αυτής, που βρίσκονται στην οδό Ζαφειροπούλου 37, στο Παράλιο Άστρος Ν. Αρκαδίας, φερόμενης ιδιοκτησίας Μαρίας Μπούζιου. «Χαρακτηρίζουμε ως μνημείο την τοξωτή λίθινη αυλόπορτα και το λίθινο τμήμα του μανδρότοιχου εκατέρωθεν αυτής, διότι διατηρεί αμιγή στοιχεία της τοπικής παράδοσης και συγκεντρώνει ενδιαφέροντα αρχιτεκτονικά και μορφολογικά στοιχεία και πληροί κατά συνέπεια τις προϋποθέσεις που ορίζει το άρθρο 6 παρ. 1γ του ν. 3028/2002»
• ΦΕΚ 605 Β΄/16.9.1965 (ΥΑ 16307/9.9.1965) Χαρακτηρισμός ως αρχαιολογικών χώρων:
α) Τα εις Παράλιον Άστρος Αρχ. Τείχη, ως και τον Πύργον Ζαφειρόπουλου, ως μάρτυρες σημαντικών ιστορικών συμβάντων με ζώνην ασφαλείας όλην την βραχώδη χερσόνησον την αποκαλούμενην «Νησί» εφ’ ής ταύτα ίδρυνται,
β) Μετόχιον της Μονής Ορθοκωστάς παρά τον Άγιον Ανδρέαν Άστρους Κυνουρίας, ένθα μονόκλιτον ναϋδριον του 1714 επ’ ονόματι Ευαγγελισμού της Θεοτόκου έχον εσωτερικώς τοιχογραφίας του 18ου αιών. και Πύργος του 1715
====================================
Περδικόβρυση
• ΦΕΚ 836 Β΄/20.11.1984 (ΥΑ Β1/Φ30/26891/512/20.5.1984) Χαρακτηρισμός της Ιεράς Μονής Προδρόμου στην Κοιν. Περδικόβρυσης Κυνουρίας Ν. Αρκαδίας και του μετοχιού ως ιστορικών διατηρητέων μνημείων. «Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία: Α) την Ιερά Μονή Προδρόμου στην Κοινότητα Περδικόβρυσης Κυνουρίας Ν. Αρκαδίας, που αποτελείται από τριώροφο συγκρότημα κελιών σε σχήμα Π που κλείνεται μπροστά από ισόγεια πτέρυγα και το καθολικό που διατηρεί μόνο τμήμα από την αρχική του κόγχη και την κόγχη της προθέσεως με τοιχογραφίες του 18ου αιώνα. Σε διάφορα σημεία της μονής υπάρχουν εντοιχισμένα σε δεύτερη χρήση γλυπτά Βυζαντινών χρόνων. Β) Το μετόχι της Μονής στα νότια του χωριού που αποτελείται από διώροφο συγκρότημα σε σχήμα Π που περιλαμβάνει ορθογώνια αυλή. Προσκολλημένη στο συγκρότημα, στη ΝΔ γωνία του ήταν η εκκλησία από την οποία σώζονται μόνο μερικά λείψανα τοίχων. Ζώνη προστασίας ορίζεται 10μ. γύρω του στο καθένα.»
============================
Πλάτανος
• ΦΕΚ 60 Β΄/5.2.1966 (ΥΑ 21585/13.1.1966) Χαρακτηρισμός ως ιστορικών μνημείων και αρχαιολογικών χώρων: Α΄ως ιστορικά μνημεία α) την Μονή Αγίας Τριάδος εις την περιοχήν Μελιγούς Κυνουρίας β) Το ναϋδριον του Αγίου Θεοδώρου, με τοιχογραφίες του 15ου αιώνος εν τη περιφερεία Πλατάνου Κυνουρίας, γ) Η εκκλησία της Μεταμορφώσεως (βασιλική μετά τρούλλου) εις την αυτήν περιφέρειαν δ) Η εκκλησία της Παναγίας «Σέλλας» με τοιχογραφίες του 1528 εις την ως άνω περιφέρειαν.
=============================================
Πραστός
• ΦΕΚ 703 Β΄/17.11.1981 (ΥΑ Β1/Φ30/62304/1495/16.10.1981) Περί χαρακτηρισμού του Ιερού Ναού του Αγίου Γεωργίου στον οικισμό Πραστός της Κυνουρίας του Νομού Αρκαδίας ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο με ζώνη προστασίας 20μ γύρω του. Ο ναός είναι μονόχωρος με δίρριχτη στέγη και κτιστό τέμπλο στους τοίχους του ιερού διασώζει τοιχογραφίες λαϊκής τεχνοτροπίας»
• ΦΕΚ 473 Β΄/17.12.1962 (ΥΑ 15904/24.11.1962) Χαρακτηρισμός ως αρχαιολογικών χώρων:
Ερείπια Μονής της Κάτω Παναγιάς δεξιά της ημιονικής οδού της φερούσης εκ του Αγίου Ανδρέου εις Πραστόν,
Ερείπια της εκκλησίας του Αγίου Αθανασίου εν Πραστώ,
Ερείπια εκκλησίας της Θεοτόκου (Μητροπόλεως) εν Πραστώ,
Τοποθεσία «Κολόνες»της περιοχής της Μονής Λουκούς.
Ναϋδριον του Ευαγγελισμού μετά του παρακείμενου πύργου του Μετοχίου της Μονής Ορθοκωστάς παρά τον Άγιον Ανδρέαν Άστρους
Μονή Αγίου Δημητρίου Ρεοντηνού παρά την μονήν Ορθοκωστάς
Η Μονή Καρυάς παρά τον Πραστόν
Η Εκκλησία Αγίου Νικολάου εν Πραστώ
Η Εκκλησία Αγίου Δημητρίου εν Πραστώ
Η Εκκλησία Ταξιαρχών εν Πραστώ
Το Αρχοντικόν Χατζηπαναγιώτου εν Πραστώ
Το Αρχοντικόν Καραμάνου (του έτους 1798) εν Πραστώ.
Η κρήνη Μερίκα (του έτους 1740) εν Πραστώ
Καθολικόν της άλλοτε Μονής του Αγίου Νικολάου εις θέσιν Κοντονά (μεταξύ Πραστού και Καστανίτσης)
Χαρακτηρισμός Ι. Μ. Κοιμήσεως της Θεοτόκου Αρτοκωστάς επ. Κυνουρίας Αρκαδίας ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου. «Χαρακτηρίζουμε την Ι. Μονή Κοίμησης της Θεοτόκου Αρτοκωστάς επ. Κυνουρίας Αρκαδίας ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο με ζώνη προστασίας 150μ γύρω του. Η Μονή πιθανολογείται ότι ιδρύθηκε το 12ο αιώνα. Ερείπια του αρχικού κτιριακού συγκροτήματος που καταστράφηκε πριν από το 1540 σώζονται στη θέση «βρύση» 2-3 χλμ Β της σημερινής θέσης. Το 1617 η μονή επαναλειτούργησε ως πατριαρχικό σταυροπήγιο στη σημερινή της θέση, και καταστράφηκε από άγνωστη αιτία και ανακαινίστηκε το 1711. Το 1826 η μονή πυρπολήθηκε από τον Ιμπραήμ και το 1864-5 ανοικοδομήθηκε με απόφαση του τότε Υπουργείου Εκκλησιαστικών. Το μνημείο είναι αλλοιωμένο μορφολογικά από νεότερες επεμβάσεις, παρουσιάζει ένα τετράπλευρο σε κάτοψη σχήμα, διαμορφωμένο από μονώροφα και διώροφα κτίρια των κελιών. Το καθολικό είναι τετράστυλος σταυροειδής εγγεγραμμένος ναός με εξάπλευρο τρούλο».
====================================
Ωριά
• ΦΕΚ 453 Β΄/14.6.1996 (ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ30/23641/689/31.5.1996)Χαρακτηρισμός του Ι. Ναού Αγίου Γεωργίου Κοινότητας Ωριάς, επαρχίας Κυνουρίας Νομού Αρκαδίας ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου. «Χαρακτηρίζουμε τον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου που βρίσκεται στην Κοινότητα Ωριάς, επαρχίας Κυνουρίας Νομού Αρκαδίας ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Πρόκειται για μονόχωρο καμαροσκέπαστο ναό που απολήγει σε ημικυκλική εξωτερική κόγχη και καλύπτεται με δίρριχτη κεραμοσκεπή στέγη. Στο εσωτερικό του ναού αξιόλογο είναι το τέμπλο λαϊκής τεχνοτροπίας το οποίο κοσμούν όψιμες μεταβυζαντινές εικόνες των αρχών του 19ου αιώνα. Το μνημείο σύμφωνα με τα μορφολογικά και κατασκευαστικά χαρακτηριστικά χρονολογείται στα τέλη του 18ου αιώνα αρχές του 19ου αιώνα».
• ΦΕΚ 812 Β΄/3.10.1991 (ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ30/ 20455/354/23.2.1991) Κήρυξη ως μνημείου του Ι.Ν. Αγίου Γεωργίου Ενδύσσενας Κυνουρίας. «Κησύσσεται ως ιστορικά διατηρητέο μνημείο η Μονή Αγίου Γεωργίου Ενδύσσενας, της επαρχίας Κυνουρίας, του Νομού Αρκαδίας, στο σύνολο της με ζώνη προστασίας 30μ. γύρω του. Το καθολικό είναι ναός μονόχωρος καμαροσκέπαστος με ημικυκλική κόγχη Ιερού που εξωτερικά διακοσμείται με τοξωτές εσοχές. Διατηρείται επίσης ένα από τα κελλιά, η μεγάλη τοξοτή πύλη του περιβόλου και λιθόκτιστη κρήνη λαϊκής αρχιτεκτονικής. Χρονολογείται στο 18ο-19ο αιώνα».
Ο Δήμος Βόρειας Κυνουρίας «ξέχασε» την πρωτεύουσα του δήμου μας το ιστορικόν Άστροςαπό το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα.
Το αρχοντικό του Πάνου Σαρηγιάννη στο Άστρος ,που το 1821 φιλοξενήθηκε ο Δημήτρης Υψηλάντης πριν το Κολοκοτρωνέϊκο τραπέζι δίπλα στο Αργοκήπιο Καρυτσιώτη. Η φωτογραφία από τον συμπατριώτη μας Γιάννη Δ.Κουρμπέλη.
Το κείμενο επίσης σε PDF έγγραφο στο σύνδεσμο παρακάτω.
Το 1798 ο Δημήτριος Καρυτσιώτης έκτισε στον Αγιάννη την περίφημη Σχολή Καρυτσιώτη και το 1805 έκτισε στο Άστρος το παράρτημα της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη. Η Σχολή Καρυτσιώτη φυσικά κτίστηκε εκεί που υπήρχε οικισμός στην περιοχή στο σημερινό Άστρος, που οι Αγιαννίτες είχαν τα αρχοντικα τους (δύο πατώματα κατά τον Leake ), τους «πύργους» και τα καλύβια τους.
Το αρχοντικό του Πάνου Σαρηγιάννη στη γειτονιά Σουληνάρι, που ήταν το μητροπολιτικό κέντρο του Αγιάννη, ,που το 1821 φιλοξενήθηκε και κοιμήθηκε ο Δημήτρης Υξηλάντης, πριν αναχωρήσει για το τελικό προορισμό του το στρατόπεδο Βερβένων.
Ο Δημήτριος Υψηλάντηςτο 1821 ήρθε στο Άστρος για ένα συγκεκριμένο σκοπό ,να συναντήσει τους ανθρώπους της περιοχής, τον Πάνο Σαρηγιάννη που το φιλόξενησεστο σπίτι του την ίδια ημέρα της άφιξης στον Άγιαννη και στο σπίτι τους στο Άστρος, δίπλα στο αργοκήπιο του Καρυτσιώτη. Στο αγροκήπιο Καρυτσιώτη στο Άστρος έγινε συνάντηση και γεύμα με τους στρατιωτικούς, που ο Γ. Τερτσέτης αναφέρει «συνέτρωγαν ο Δημήτριος Υψηλάντης και ο Κολοκοτρώνης εις τους ίσκιους των δένδρων του Άστρους »(Διήγησις Συμβάντων της Ελληνικής φυλής σελ.287). και πρωταρχικά για να τους διαβάσει το έγγραφο του αδελφού του Αλέξανδρου Υψηλάντη που τον διώριζε «πληρεξούσιο του Γενικού Επιτρόπου της Αρχής». Η Αστρεινή παράδοση, φέρει τον Κολοκοτρώνη να παραθέτει γεύμα στο Δημήτριο Υψηλάντη, τογνωστόωςΚολοκοτρωναίϊκοτραπέζι, γίδα ψητή στρωμένη σε φύλλα, ασκί με ρετσινόκρασο και ψωμί.
Ο Δημήτριος Υψηλάντης το 1821 πέρασε απότολιμάνιτηςπεριοχήςτηΣκάλαηΣκάλατουΆστρους, όπως ήταν τότε η ονομασία της τοποθεσίας που βρίσκεται σήμερα το σημερινό Παράλιο Άστρος και το 1821 δεν υπήρχαν άλλα μεταφορικά μέσα. Από τη « παλιόστερνα» , την τοποθεσία της σημερινής κεντρικής πλατείας , μέχρι τον Ατσίγανο τότε υπήρχαν έλη , βούρλα και καλάμια , η χερσόνησος ήταν έρημος βράχος και δεν υπήρχαν πόσιμο νερό και δένδρα στην περιοχή. Πριν το 1832 δεν υπήρχε οικισμός στην τοποθεσία για χιλιάδες χρόνια και ο Άκουρος αναφέρει και επιβεβαιώνει στον Όθωνα «τοακατοίκητοτούτομέρος». Ο Leake αναφέρει το 1805 δεν υπήρχε οικισμός στην τοποθεσία , «At the scala (στη σκάλα =λιμάνι) υπάρχουνμιαδεξαμενή, έναχάνι, έναπυργόσπιτοτου (Τούρκου) φοροεισπράκτορα , καιδύοτρειςμικρέςαποθήκες» (TravelsintheMorea σελ 482) , όπως το ίδιο αναφέρουν και άλλοι ιστορικοί μελετητές.
Η ιστορική αλήθεια είναι οι Αγιαννίτες αποκαλούσαν επίσης Αγιαννίτικα καλύβια την δεύτερη προσωρινή κατοικία τους ,αναφερόμενοι στα καλύβια τους που είχαν στο Άστρος και στο κάμπο της Θυρέας. Ο Ν.Σπηλιαδης , πρωθυπουργός το 1829 , επιβεβαιώνει στα Απομνημονευματα (σελ 502) , «και όμως οι ολιγαρχικοί,οίτινες είχον καταλάβει τ’ Αγιαννίτικα λεγόμενα καλύβια εις το Άστρος,».
Ο Καρυτσιώτης και ο Άκουρος αποκαλούσαν «πατρίδας μας το Άστρος » και τον Αγιάννη του Άστρους.
Το αρχοντικό Καρυτσιώτη στον Αγιάννη, βρίσκεται κοντά στο «Κυβερνείο» του Αγιάννη στην πλατεία του χωριού ,κοντά στο λόφο κουτρί που ήταν η Σχολή Καρυτσιώτη του Αγιάννη. (κληρονόμων Δημητράκη Ευθυμίου)
Το αρχοντικό Καρυτσιώτη στο Άστρος , χτίστηκε πριν το 1750. Το 1806 ο Leake αναφέρει στο Άστρος υπήρχαν καλές εξοχικές κατοικίες, «πολλές από τις οποίες έχουν δύο πατώματα». (Leake Travels in Morea σελ 486). (κληρονόμων Μαρίνου Χασαπογιάννη)
«Παραιτώ της πατρίδος μουτο κτίριον της Σχολής και το υποτακτικόν ( Αγροκήπιο) του Άστρους με όλα τα συμπεριλαμβανόμενα εις το κοντράτο (συμβόλαιο) καμωμένου παρ εμού. Μάϊος 1819 Δ.Καρυτσιώτης».
Το αρχοντικό των Ζαφειρόπουλων στο Αγιάννη . Πάνος Ζαφειρόπουλος « επήλθεν το έτος 1823 και κατά Φεβρουάριον εσυστήθη η Εθνική συνέλευσις εις Άστρος κατά την ακόλουθον διαταγή του Εκτελεστικού ..έκαστος δύναται να εννοήσει τι υπέφερον οι κάτοικοι του Άστρους» …«Ηλεκτρισθέντες, έγραφεν, υπέρ της ελευθερίας της πατρίδος ,τα πάντα χαίρειν και ειδόντες, μετέβημεν άπαντες εις την πατρίδα μας το Άστρος» … και «διαμένων ειςτην πατρίδα μου τον Άγιον Ιωάννηνέλαβον και το ακόλουθον έγγραφον» (Φλούδας, Θυρεατικά Β , σελ 50,51,52).
Το αρχοντικό Λογοθέτη η Τσιράχη στο Άστρος,χτίστηκε πριν το 1750. Αργότερρα ο διακεκριμένος Αγιαννίτης Κ.Λογοθέτης ,συνεργάτης και φίλος του Άκουρου , πρώτος πρόεδρος του Συμβουλίου του Δήμου Θυρέας, από τους πρώτους οικιστές του Παραλίου Άστρους έχτισε στο Παράλιο Άστρος το αρχοντικό του το 1832 , που θεωρείται ένα από τα πρώτα σπίτια του Παραλίου Άστρους .
Πριν το 1805 υπήρχαν αρχοντικά,«πύργοι», “δύο πατώματα” σύμφωνα με τον τον Leake και «καλύβια εις το Άστρος» σύμφωνα με τον πρωθυπουργό Σπηλιάδη, και στον “Αγιάννη του Άστρους” , η Σχολή Καρυτσιώτη στον Αγιάννη και στο Άστρος και το μέγαρο «ΑΣΤΡΟΣ» στη Τεργέστη του Δημητρίου Καρυτσιώτη.
Από τον συμπατριώτη μας Γιάννη Δ.Κουρμπέλη αρχοντικά και “πύργοι” στο Άστρος που κτίστηκαν πριν το 1805 .
Στο Άστρος σώζονται μέχρι σήμερα πολλά αρχοντικα και οι “πύργοι” των προκρίτων του Αγιαννη ,που κτίστηκαν πριν το 1805 όπως του Καρυτσιώτη, Πάνου Σαρηγιάννη,Ματθαίου,Παπαπέτρου, Διγενή,της κυρά -Μάρως συζύγου του Κ.Ζαφειρόπουλου, πύργος του Τσιράχη και πύργος του Λογοθέτη,Πέρρου,Πάσχου,ο πύργος της Μαριέττας, Κοράλλη,πύργος του Ζαχαριά, Κομηνέϊκος πύργος, Γ.Σαρηγιάννη,και πολλά άλλα.Το Άστρος ελέγετο από τους Αγιαννίτες και “Γιαλός” και οι κάτοικοι “Γιαλίσιοι” , γιατί ήταν στην παραλία του κάμπου της Θυρέας και αυτοί ήταν στα βουνά του Αγιάννη,πού λένε και σήμερα.(Απο την Θυρεάτις Γη,Ι.Κακαβούλιας, Ι.Κουσκουνάς ,Κ.Χασαπογιάννης).
Ν.Σπηλιάδης ,πρωθυπουργός «τ’ Αγιαννίτικα λεγόμενα καλύβια εις το Άστρος,», διακρίνονται τα καλύβια του Αγροκηπίου Καρυτσιώτη δίπλα στο δημοτικό σχολείο στο Άστρος
Η ιδέα του μουσείου Άστρους ξεκίνησε και έγινε πραγματικότητα από τον αείμνηστο καθηγητή μας Κυριάκο (Κούλη) Χασαπογιάννη.Το πρώτο μουσείο Άστρουςστεγάστηκε το 1959 στο διώροφο πλίθινο κτήριο του Αγροκηπίου ,που δεν υπάρχει σήμερα, και βρισκόταν στη γωνία του «Αγροκηπίου Καρυτσιώτη », απέναντι από το παλιό σπίτι του Δημητράκη Ευθυμίου , όπως φαίνεται στην φωτογραφία , παλιότερα στέγαζε τον γεωπόνο και τους κηπουρούς του αγροκηπίου. Εδώ έκτισε την ιδέα του Μουσείου Άστρους .
Παλιά καλύβια και αρχοντικά στο Άστρος και Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΛΗΘΕΙΑ .
Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ, οι Αγιαννίτες αποκαλούσαν επίσης Αγιαννίτικα καλύβια την δεύτερη προσωρινή κατοικία τους ,αναφερόμενοι στα καλύβια τους που είχαν στο Άστρος και στο κάμπο της Θυρέας.
Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ .Ν.Σπηλιαδης Απομνημονευματα σελ 502, «και όμως οι ολιγαρχικοί,οίτινες είχον καταλάβει τ’Αγιαννίτικα λεγόμενα καλύβια εις το Άστρος, ητοιμάζοντο»
Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ. Γενική Εφημερίδα της Ελλαδος 1826, «και βλέπει τον εχθρόν επιστρέφοντα πάλιν πανστρατιά, και διευθυνόμενο προς τα Καλύβια του αγίου Ιωάννου εις το Άστρος» (Φάκλαρης , Παράλιο Άστρος σελ 139»
«που μετέβησαν στο Άστρος για να παραστούν στη Β’ Εθνοσυνέλευση ως παραστάτες – (Φάκλαρης , σελ 99»
Πάνος Ζαφειρόπουλος , το σημερινό Άστρος «ονομάζονται Άστρος και πριν την Β’Εθνοσυνέλευση π.χ. ο Πάνος Ζαφειρόπουλος σε κάποια έγγραφα του αναφέρει ως πατρίδα του το Άστρος ,όταν ακόμη δεν υπήρχε οικισμός στη σκάλα Άστρους »(Φάκλαρης ,σελ 44)
Πάνος Ζαφειρόπουλος « επήλθεν το έτος 1823 και κατά Φεβρουάριον εσυστήθη η Εθνική συνέλευσις εις Άστρος ..έκαστος δύναται να εννοήσει τι υπέφερον οι κάτοικοι του Άστρους»(Φλούδας Θυρεατικά Β σελ 52)
Το 1798 ο Δημήτριος Καρυτσιώτης έκτισε στον Αγιάννη την Σχολή Καρυτσιώτη και το 1805 έκτισε στο Άστρος το παράρτημα της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη, που το 1805, πριν την επανάσταση, φοιτούσαν μαθητές από το Άστρος και ολόκληρη την πατρίδα μας.
Διακρίνεται το μέγαρο «ΑΣΤΡΟΣ» στην Τεργέστη, η κατασκευή άρχισε το 1798 και τελείωσε το 1805. Mετά τον θάνατο τουΔημητρίου Καρυτσιώτη το μέγαρο ονομάστηκε Palazzo Carciotti.
Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης μαςΔημήτριος Καρυτσιώτης ,έφυγε από την Καρύτσα του Αγιάννη 15 χρονών το 1756, αλλά δεν ξέχασε στη διαθήκη του ποτέ την πατρίδα του τον Αγιάννη και το Άστρος, γιατί το Χρυσήλιο ,Ιστορικόν και “καμαρωτό” Άστρος υπήρχε πολύ νωρίτερα από το 1756.
Επάνω διακρίνεται η κτητορική επιγραφή της Σχολής Καρυτσιώτη στο Αγιάννη και κάτω το παράρτημα της Σχολής στο Άστρος με τις καμινάδες των δωματίων των οικότροφων μαθητών της Σχολής.
Το κείμενο επίσης σε PDF έγγραφο στο σύνδεσμο παρακάτω.
«παιδείαν μεν ουν φέρει και νίκην» (η παδεία πράγματι φέρει και την νίκη) . Πλάτων(427 π.Χ. – 347 π.Χ.)
Oι Αγιαννίτες διαχρονικά με πολλές θυσίες προσπαθούσαν και ενθάρρυναν τα παιδιά τους να «μάθουνγράμματα και να αλλάξουν ζωή». Η Σχολῆ τοῦ Ἀγίου Ἱωάννου “λειτουργούσης πολλοῦ παλαιότερον » από το 1638 ,στα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας, αναμφισβήτητα δείχνει διαχρονικά τον διακαή πόθο και την απαράμιλλη αφοσίωση από τους Αγιαννίτες για “γράμματα¨, μόρφωση και πολιτισμό. Δεν υπάρχει αναφορά πόσα χρόνια πριν το 1638 υπήρχε το σχολείο, η αναφορά λέει « πολλοῦ παλαιότερον»,αλλά πριν το φανερό σχολείο ας υποθέσουμε του 1600 η 1500, ,προηγήθηκαν αναμφισβήτα τα κρυφά σχολεία για πολλά χρόνια που έγιναν φανερά σχολεία αργότερα.
Oι Αγιαννίτες πραγματικά δεν παραδόθηκαν ποτέ στους Tούρκους κατακτητές. Για απόδειξη με το τρόπο τους κατάφεραν να κρατήσουν τα σχολεία τους ανοικτά όλη την διάρκεια του τούρκικου ζυγού και διατήρησαν κρυφά και φανερά αναμμένη την φλόγα του έθνους. Η μόρφωση και τα «γράμματα» , ήταν διαχρονικάμέχρι σήμεραημεγάλη και πρωταρχική προτεραιότητα στη ζωή τους.
Στον Άγιο Ιωάννη κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας αρχικά λειτουργούσαν κρυφά σχολεία,στο Μετόχι της Μονής Λουκούς Άγιος Δημήτριος , το εξωκκλήσι Άγιος Δημήτριος σώζεται μέχρι σήμερα, και αργότερα στους νάρθηκες των εκκλησιών του χωριού, όπως ιερό ναό Αγίου Ιωάννου Προδρόμου ,που έγιναν αργότερα φανερά «κατώτερα» σχολεία, όπως αυτό του Παπακυριακού, που λειτούργησε από την Τουρκοκρατία έως την περίοδο της Επανάστασης στο αρχοντικό του άλλοτε δημάρχου Θυρέας, Βασιλείου Ι. Καλαμβοκίδη (1814 – 1901).Τα κρυφά σχολεία λειτουργούσαν σε κρύπτες και νάρθηκες απομονωμένων μοναστηριών και εκκλησιών. Μία τέτοια κρύπτη κρυφού σχολείου υπάρχει στον Αγιάννη στο αρχοντικό του Αγιαννίτη προεστού Ιωάννη Ματθαίου στο Σουληνάρι , όπου υπήρχε υπόγεια κρύπτη με πέτρινα τουράκια και το 1826 διδάσκονταν οι μαθητές του κατώτερου σχολείου.Υποθέτουμε η κρύπτη όπως είχε κτιστείμε πέτρινα τουράκια , ήταν για να χρησιμοποιείται αποκλειστικά για «κρυφό σχολείο», δεν ξέρουμε πόσα χρόνια νωρίτερα λειτουργούσε εκεί «κρυφό σχολείο», ήταν κρυφό….
“Πολλοῦ παλαιότερον»πριν το 1638 λειτουργούσεανώτερο σχολείο.
Ο μεγαλοπρεπής ναός του Προδρόμου στον Αγιάννη ανακαινίστηκε και έγινε πατριαρχική εξαρχία το 1638. Σύμφωνα με αυτό το έγγραφο <<ανακηρύσσεται η χώρα του Αγίου Ιωάννου μετά του ομωνύμου ναού σταυροπήγιον >> και οριζόταν <<ινα εις τον ναόν του Αγίου Ιωάννουυπόκειται ο εις το χωρίον ναός του Αγίου Βασιλείου>>. Η ανακήρυξη έγινε «χάριν βεβαίως τῆς Σχολῆς τοῦ Ἀγίου Ἱωάννου, λειτουργούσης πολλοῦ παλαιότερον» . Σύμφωνα λοιπόν με αυτό το σιγίλιο, στον Άγιο Ιωάννη “πολλοῦ παλαιότερον» πριν το 1638 λειτουργούσε ανώτερο σχολείο.
Το 1765έγινε η “Ανασύστασις τη εν τη χώραΑγίω Ιωάννητου Ναυπλίου Ελληνικής Σχολής”, που είχαν από το 1715.
Το1715, “επετράπη εις τους κατοίκους τουΑγίου Ιωάννουκαι λοιπούς κατοίκου της περιφέρειαςη ίδρυση σχολείου” και το 1765 με το Πατριαρχικό Συνοδικόν Σιγιλλιώδες έγινε “Ανασύστασις τη εν τη χώραΑγίω Ιωάννητου Ναυπλίου Ελληνικής Σχολής”. Το αναφερόμενο σχολείο παραπάνω είναι για το Αγιάννη Κυνουρίας ,αφού στην αναφορά του 1765 περιέχει το μετόχι του Αγίου Δημητρίου της μονής Λουκούς στο Άστρος,που είναι το υπάρχον και σήμερα εξωκκλήσι του Αγιάννη.Το σχολεία παραπάνω του 1715 και 1765 αναφέρονται σαν σχολείο Αγίου Ιωάννου«Ναυπλίου“, γιατί θρησκευτικά τότε η περιοχή υπάγετο στο Ναύπλιο.
Επάνω διακρίνεται η κτητορική επιγραφή της Σχολής Καρυτσιώτη στο Αγιάννη.
Η περίφημη «καλλιμάρμαρος» Σχολή Καρυτσιώτη.
«..Ο ΤΟΠΟΣ ΟΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΙΕΙΝ’ Η ΑΥΤΟΥ ΠΑΤΡΙΔΑΚΑΡΥΤΣΙΩΤΗΣ ΛΕΓΕΤΑΙΠΑΝΤΟΥ Η ΑΥΤΗ ΦΑΜΙΛΙΑ….»
Από κτητορική επιγραφή της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη.
ΤΙ ΕΣΤΗΚΑΣ ΘΑΜΒΟΥΜΕΝΟΣ ΦΙΛΕ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΜΕ ΑΠΟΡΙΑΝ ΜΥΣΤΙΚΗΝ ΖΗΤΕΙΣ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥΝΑ ΜΑΘΕΙΣ ΝΑ ΒΕΒΑΙΩΘΕΙΣ ΤΙ ΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΜΟΥ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΜΕ ΕΠΡΟΣΤΑΤΕΥΣΕ ΚΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΚΑΜΩΜΑ ΜΟΥ
ΕΙΜΙ ΟΙΚΙΑ ΤΩΝ ΜΟΥΣΩΝ, ΚΕΙΝΩΝ ΤΟΥ ΕΛΙΚΩΝΟΣΣΧΟΛΕΙΟΝ ΟΝΟΜΑΖΟΜΑΙ ΤΟΥ ΤΡΕΧΟΝΤΟΣ ΑΙΩΝΟΣΣΟΦΙΑΝ ΕΠΑΓΓΕΛΟΜΑΙ ΑΦ’ ΗΣ ΟΥΔΕΝ ΓΛΥΚΕΙΟΝΤΟΙΣ ΝΕΟΙΣ ΧΡΗΣΙΜΩΤΕΡΟΝ ΤΩ ΑΝΑΓΚΑΙΩ ΒΙΩ
ΕΚ ΒΑΘΡΩΝ ΑΝΑΓΕΡΘΗΚΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΝΥΝ ΑΙΩΝΑΤΟ ΕΤΟΣ ΜΟΥ ΔΙΔΑΣΚΕΣΑΙ ΑΜΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑΝΟ ΚΤΗΤΟΡ ΟΠΟΥ Μ’ ΕΚΑΝΕΝ ΟΙΚΟΝ ΤΟΥ ΕΛΙΚΩΝΟΣΕΙΝ’ Ο ΚΛΕΙΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΓΟΝΟΣΚΑΙ ΤΗΣ ΚΑΝΕΛΛΑΣ ΕΙΝ’ ΥΙΟΣ ΑΝΑΘΡΕΜΜΑ ΚΑΙ ΠΟΝΟΣ
Ο ΤΟΠΟΣ ΟΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΙ ΕΙΝ’ Η ΑΥΤΟΥ ΠΑΤΡΙΔΑΚΑΡΥΤΣΙΩΤΗΣ ΛΕΓΕΤΑΙ ΠΑΝΤΟΥ Η ΑΥΤΗ ΦΑΜΙΛΙΑΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΤΟΥΤΟ ΕΓΙΝΕ ΑΥΤΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝΚΑΙ ΕΙΣ ΨΥΧΙΚΗΝ ΒΟΗΘΕΙΑΝ ΑΥΤΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΤΟΚΕΩΝ
ΟΣΟΙ ΛΟΙΠΟΝ ΕΜΒΑΙΝΕΤΕ Μ’ ΟΛΗΝ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΝΠΑΡΑΚΑΛΕΙΤΕ ΤΟΝ ΘΕΟΝ ΤΗΝ ΑΝΩ ΒΑΣΙΛΕΙΑΝΝ’ ΑΞΙΩΘΗ ΝΑ ΧΑΙΡΕΤΑΙ ΟΜΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΤΟΥΕΙΝ ΤΑΙΣ ΑΥΛΑΙΣ ΤΟΥ ΑΒΡΑΑΜ ΚΟΛΠΟΥΣ ΤΟΥΣ ΕΔΙΚΟΥΣ ΤΟΥ, ΑΜΗΝ
Η ΣΥΝΔΡΟΜΙΝ ΑΠ΄ΕΓΙΝΕΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΟΙΚΟΔΟΜΗΝ ΜΟΥΠΡΟΚΟΠΙΟΝ ΤΟΝ ΘΥΤΗΝ ΜΟΥ ΦΙΛΟΝ ΚΑΙ ΕΡΑΣΤΗΝ ΜΟΥΓΝΩΡΙΖΕΙ ΤΟΝ ΑΝΙΨΙΟΝ ΤΟΥ ΑΝΩ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ Δ’ ΥΙΟΝ ΚΥΡΙΟΝ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ»
«Δημήτριος Καρυτσιώτης, “Παραιτώ της πατρίδος μου το κτίριον της Σχολής και το υποτακτικόν( Αγροκήπιο) του Άστρους με όλα τα συμπεριλαμβανόμενα εις το κοντράτο (συμβόλαιο) καμωμένου παρ εμού.Μάϊος 1819 Δ.Καρυτσιώτης»
Η σχολή Καρυτσιώτη έπαιξε καταλυτικό ρόλο για την τοπική κοινωνία , έπαιξε πρωτεύοντα και καθοριστικό ρόλο για να γίνει ο Αγιάννης πρωτεύουσα της επαναστατημένης Ελλάδας, από τις 22 Αυγούστου έως την 1 Οκτωβρίου 1822 και για να γίνει η Β’Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων στο Άστρος το 1823.Το “κυβερνείο” που βρίσκεται πολύ κοντά στη σχολή Καρυτσιώτη του Αγιάννη ήταν η έδρα της κυβέρνησης. Πριν την Εθνοσύνελευση είχε προηγηθεί το καταλυτικό κτίσιμο της Σχολής Καρυτσιώτη.
Το Ελληνικό κράτος αναγνωρίζοντας την μεγάλη προσφορά της Σχολής Καρυτσιώτη στο Ελληνικό έθνος εκήρυξε σαν «ιστορικόν διατηρητέον μνημείον », «ιστορικό τόπο » και «αρχαιολογικόν χώρον».
ΥΑ 147099/8654/11-4-1960, ΦΕΚ 199/Β/11-5-1960.“Χαρακτηρίζομεν ως αρχαιολογικόν χώρον την περιοχήν ”Κουτρί”του χωρίου Άγιος Ιωάννης Κυνουρίας, θερινήν έδραν του Άστρους, ένθα ελειτούργησεν η ιστορική σχολή Καρυτσιώτη εν έτει 1798”.
“Χαρακτηρισμός της πλατείας σχολής Καρυτσιώτη και τμήματος του αγροκηπίου, στο Άστρος Κυνουρίας, ως ιστορικού τόπου.”Στο αγροκήπιο αυτό έλαβαν χώρα δύο σημαντικά γεγονότα της Επαναστάσεως, το γνωστό ως «κολοκοτρωναίικο τραπέζι της συμφιλίωσης» στις 19 Ιουνίου 1821, στο οποίο είχαν προσέλθει οι οπλαρχηγοί, προκειμένου να ξεπεραστούν οι αντιθέσεις και να ομονοήσουν για την επιτυχία της Επανάστασης που τότε ξεκινούσε, καθώς επίσης και η Β΄ Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων (30 Μαρτίου έως τις 18 Απριλίου του 1823) με την παρουσία οπλαρχηγών, πολιτικών, πλήθους λαού και στρατού. Εντός της Σχολής η οποία περιλαμβάνεται στον υπό κήρυξη χώρο, συντάχθηκε η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης.»
Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης (1741-1819) γεννήθηκε στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) και κατά την Αγιαννίτικη παράδοση, έφυγε το 1756 “με το ένα τσαρούχι”. Πιθανόν να μην είχε διαβάσει Πλάτωνα γιατί άρχισε να εργάζεται 15 χρονών, που έλεγε «παιδείαν μεν ουν φέρει και νίκην» (η παδεία πράγματι φέρει και την νίκη), αλλά αναμφισβήτητα επηρεάστηκε από τα καλέσματα του Κοσμά Αιτωλού, του Ρήγα Φεραίου και του Αδαμάντιο Κοραή ( Από την Σμαράγδη Ι. Αρβανίτη) και από την διαχρονική Αγιαννίτικη παράδοση για «γράμματα». Η πίστη του στην εκπαίδευση και στη μόρφωση του Γένους είχε ήδη διαφανεί από τη σημαντική χορηγία την οποία είχε κάνει στη Σχολή της Κοινότητας των Ορθοδόξων της Τεργέστης.
Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης συνέχισε έμπρακτα την Αγιαννίτικη δέσμευση αιώνων, για «γράμματα» και μόρφωση.Το 1798έκτισε στην θέση «Κουτρί» στον Αγιάννητην περίφημη και «καλλιμάρμαρο» Σχολή Καρυτσιώτη και το 1805έχτισε στο Άστρος το παράρτημα της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη. Η σχολή Καρυτσιώτη έπαιξε καταλυτικό ρόλο για την τοπική κοινωνία για πολλά χρόνια και ακόμα μέχρι σήμερα, αφού όλοι οι Αγιαννίτες και οι Αστρεινοί με πολύ μόχθο και με κάθε θυσία επιθυμούσαν τα παιδιά τους να μάθουν γράμματα και σαν απόφοιτοι “καλαμαράδες ” να αλλάξουν την ζωή τους ,σύμφωνα με τις “έξυπνες ” προσδοκίες του μεγάλου ευεργέτη τους Δημητρίου Καρυτσιώτη.
Η προεπαναστατιμένη Ελλάδα είχε πολλά μικρά “κρυφά” και λίγα φανερά σχολεία. Ένα από τα ελάχιστα φανερά σχολεία ήταν και η περίφημη Σχολή Καρυτσιώτη που είχε κτιστεί το 1798 , 23 χρόνια πριν την Ελληνική επανάσταση και αυτό έχει μεγάλη σημασία. Είχε κτιστεί στο λόφο Κουτρί στον Αγιάννη Κυνουρίας και ήταν ένα από τα λίγα “πανεπιστήμια” της προεπαναστατικής πατρίδας μας και οι μαθητές της ήταν από ολόκληρη την ηπειρωτική Ελλάδα και τα νησιά μας. Ο μεγαλος ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης, πανίσχυρος Αγιαννίτης πατριώτης της διασποράς, βρήκε τον τρόπο να επιτρέψουν οι 400 χρόνια κατακτητές Τούρκοι,το 1798 το κτήσιμο και την λειτουργία της σχολής στον Αγιάννη και το 1805 το παράρτημα της σχολής Καρυτσιώτη στο Άστρος Κυνουρίας.
Η σχολή Καρυτσιώτη έπαιξε καταλυτικό ρόλο για την τοπική κοινωνία , έπαιξε πρωτεύοντα και καθοριστικό ρόλο για να γίνει ο Αγιάννης πρωτεύουσα της επαναστατημένης Ελλάδας, από τις 22 Αυγούστου έως την 1 Οκτωβρίου 1822 και για να γίνει η Β’Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων στο Άστρος το 1823. “Το σχολέιο τούτο εμόρφωσε τους περισσότερους πολιτικούς άνδρας της Πελοποννήσου” Μ.Κ.Ζαρβάνος . ΗΔιακήρυξη της Β΄ των Ελλήνων Συνελεύσεως , “Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καριτζιώτου”. – astrosgr.com
Η σχολή ήταν ένα είδος πανεπιστημίου για εκείνη την εποχή, αφού οι μαθητές διδάσκονταν αρχαίους Έλληνες συγγραφείς, μαθηματικά, φυσική – χημεία, γαλλικά και ιταλικά κ.α. Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης τα πρόβλεψε όλα για την ομαλή λειτουργία της σχολής. Κάλυπτε μέχρι τον θάνατο του όλα τα έξοδα της Σχολης.Έκτισε, ακόμη, οικήματα για τους μαθητές που φοιτούσαν στη Σχολή και για τους διδασκάλους. Επιπλέον, εφοδίασε τη Σχολή με όργανα φυσικής, αστρονομίας, χημείας, χάρτες και άλλα εποπτικά μέσα διδασκαλίας. Έστελνε μάλιστα και χρηματικά ποσά για την πληρωμή των διδασκάλων και του ιατρού που εργάζονταν εκεί και τα φάρμακα για τους μαθητές. Ο Καρυτσιώτης πλούτισε τη Σχολή με βιβλία και δημιούργησε μία μεγάλη βιβλιοθήκη, γιατί εγνώριζε σχολείο χωρίς βιβλία , ήταν στρατόπεδο χωρίς όπλα. Ήθελε να ιδρύσει στην πατρίδα του μια σχολή, εφάμιλλη των Ευρωπαϊκών, που θα παρείχε τη γνώση στους μαθητές, δίνοντας τους την ευκαιρία να διαλέξουν δύο κατευθύνσεις: την εμπορική και την επαγγελματική.Δείτε το σύνδεσμο για περισσότερα. .2: Η Βιβλιοθήκη της Σχολής Καρυτσιώτη. Χριστίνα Κουλούρη. 1991.
Το 1805 δώρισε στους κατοίκους του Άστρους και στη Σχολή μια έκταση περίπου 48 στρεμμάτων, το λεγόμενο «Αγροκήπιο», δίπλα και γύρω από τη Σχολή για να πληρώνονται για δίδακτρα οι καθηγητές της σχολής και να τρώνε οι οικότροφοι μαθητές της σχολής τους καρπούς και τα φρούτα του “αγροκήπιου ” όπως σταφύλια, μούσμουλα. Επίσης περίφραξε το «Αγροκήπιο» με πέτρινο τοίχο (μάντρα), σε μερικά σημεία ψηλότερο από δύο μέτρα. Η μάντρα σώζεται μέχρι σήμερα στα ανατολικά του αγροκηπίου, την υπόλοιπη την έφαγε η “ανάπτυξη”. Το 1805 με τη βοήθεια του αδελφού του, Γεώργιου έφερε το νερό για το χωριό από την “μάννα του νερού”περίπου 5 χλμ,πάνω από τη ιερά μονή της Λουκούς , με πέτρινο σούγελο, (υδραγωγείο) που σε μερικά σημεία ακόμα υπάρχει, για να έχει το χωριό νερό και “να ποτίζεται το αγροκήπιο για να είναι ανοικτή η Σχολή».Σύμφωνα με την διαθήκη του αδερφού του το νερό ανήκε 1/3 στη ιερά μονή Λουκούς, 1/3 στη Σχολή και το 1/3 στο χωριό. Με το νερό αυτό έζησε για ύρδρευση και άρδρευση το Άστρος και το Παράλιο Άστρος περίπου μέχρι την δεκαετία του 1960 και τότε με την αύξηση των κατοίκων προστέθηκαν τα νερά από τα φρέατα . Επίσης έστειλλε τον ανηψιό του Προκόπιο στην Ακαδημία της Παβίας ,για να μάθει γράμματα, και να διευθύνει αργότερα την Σχολή στον Αγιάννη. Τα είχε προβλέψει όλα ο μεγάλος ευεργέτης μας.
«Το ενδιαφέρον του για τους αδελφούς του στην Κοινότητα, αλλά και για την ιδιαίτερη πατρίδα του, καταδεικνύει έναν ακούραστο άνθρωπο, ο οποίος ένιωθε την ευγνωμοσύνη για την καλή του τύχη και ποτέ δεν ξέχασε τον τόπο του. Το επίγραμμα στον τάφο του, το οποίο παραθέτουμε στα νέα ελληνικά, συμπυκνώνει εύγλωττα όλη του την πορεία:(έχει μεγαλη σημασία το έγραψε ο ίδιος πριν τον θάνατο του).
«Εδώ κείται ο Δημήτριος Καρυτσιώτης, ο οποίος κατά την ευσέβεια, την επιείκεια και κατά την τιμιότητα στις συμβολαιογραφικές πράξεις σε όλους τους Έλληνες και ξένους ήταν σεβαστός έως την τελευταία μέρα της ζωής του, και ο οποίος ουδέποτε λησμόνησε την ιδιαίτερη πατρίδα του,και ίδρυσε σε αυτήν σχολείο με δικές του δαπάνες, για να ανακτήσει η νεότητα του τόπου και των γύρω περιοχών την πατροπαράδοτη αρετή».
Ήθελε να τελειώσει τη ζωή του , με την τελευταία λέξη και επιθυμία του , τονίζοντας στους μεταγενέστερους δέν ξέχασε την πατρίδα του τον Αγιάννη και το Άστροςκαιτην μεγάλη σημασίαγια την δέσμευση του, για «γράμματα» και μόρφωση των νέων της πατρίδας του.
Είναι εύκολα κατανοητό ότι ένα παιδί πουέφυγε από την Καρύτσα του Αγιάννη15 χρονών το 1756, δεν εδημιούργησε το ιστορικό Άστρος εκείνη την ημέρα. Το Άστρος υπήρχε για πολλούς αιώνες νωρίτερακαι ο μεγάλος ευεργέτης μαςδεν ξέχασε ποτέ την πατρίδα του τον Αγιάννη και το Άστρος
Για το λόγο αυτό ονόμασε το κτήριο στην Τεργέστη «ΑΣΤΡΟΣ», που θυμότανε καλά από το 1756.
«1798ΕΝ ΜΗΝΙ ΙΟΥΛΙΩ 18 , Η ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΑ …Ο ΤΟΠΟΣ ΟΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΙΕΙΝ’ Η ΑΥΤΟΥ ΠΑΤΡΙΔΑΚΑΡΥΤΣΙΩΤΗΣ ΛΕΓΕΤΑΙΠΑΝΤΟΥ Η ΑΥΤΗ ΦΑΜΙΛΙΑ….»
«Παραιτώ της πατρίδος μου το κτίριον της Σχολής και τουποτακτικόν ( Αγροκήπιο) του Άστρουςμε όλα τα συμπεριλαμβανόμεναεις το κοντράτο (συμβόλαιο) καμωμένου παρ εμού.Μάϊος 1819 Δ.Καρυτσιώτης».
Δημήτριος Καρυτσιώτης, 27η Φεβρουαρίου 1819 , παράγραφο #5 της διαθήκης του «5) Αφήνω εις την πατρίδα μας (χωρίον μας) το κτίριον του σχολείου και την περιουσίαν του Άστρους (Astro) ως είναι»( Φλουδας ,Θυρεατικα Β’ σελ 312) .
«Το 1812 το περιοδικόν Λόγιος Ερμής γράφει (σ.114-115), ο φιλόκαλος Καρυτσιώτης διατρίβων εις Τεργέστην εσύστησεν σχολείον εις την ιδίαν πατρίδα καλουμένην Άγιος Ιωάννης του Άστρου».
Οι Αγιαννίτες είχαν μεγάλο πάθος για γράμματα ,δεν φοβήθηκαν τον Ιμπραήμ που έκαψε το χωριό και ουσιαστικά πριν σβήσουν οι καπνοί της πυρπολημένης Σχολής, αμέσως μετά την πυρπόληση της Σχολής Καρυτσιώτη το 1826 έκαναν ότι μπορούσαν, αλλά δεν ξέχασαν τα σχολεία και τα γράμματα.
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη – Οι σχολές του Δημητρίου Καρυτσιώτη στον Άγιο Ιωάννη και το Άστρος Θυρέας – Κυνουρίας κατά τα προεπαναστικά χρόνια έως την απελευθέρωση, Εταιρία Πελοποννησιακών Σπουδών, Αθήνα 2001
Χριστίνας Κουλούρη – Η βιβλιοθήκη της Σχολής Καρυτσιώτη,Εταιρία Μελέτης Νέου Ελληνισμού, Αθήνα 2009
“Από την πρώτη στιγμή προσπάθησαν να ιδρύσουν καινούργια σχολεία σε αντικατάσταση της Σχολής Καρυτσιώτη. Κατά την παράδοση, ήδη από τον καιρό που ο Ιμπραήμ πασάςπυρπόλησετον Άγιο Ιωάννη και την Σχολή (Ιούλιος 1826), οι μαθητές του κατώτερου σχολείου του χωριού, το οποίο στεγαζόταν στην οικία κληρονόμων Γρηγορίου Κουρόγιωργα ή Φουρλίγκα , διδάσκονταν κρυφά στο υπόγειο της γειτονικής κατοικίας της οικογένειας Κουρόγιωργα (Καπίλα) στη θέση «Άγιος Βασίλειος ή Ματθαίου» του Αγίου Ιωάννη. Στο υπόγειο αυτό υπήρχε μία κρύπτη η οποία έφτανε μέχρι το γειτονικό σπίτι του Ιωάννη Αν. Βλαχάκη. Είχε στα άκρα της τουράκια (λίθινα καθίσματα), όπου διδάσκονταν οι μαθητές. “
“Σύμφωνα με τον ιστοριοδίφη Νικόλαο Ι. Φλούδα, ο οποίος διέσωσε την σχετική Αγιαννίτικη παράδοση, μετά την πυρπόληση της Σχολής Καρυτσιώτη από τον Ιμπραήμ πασά, οι μαθητές διδάσκονταν στο υπόγειο του αρχοντικού αυτού καθώς και του γειτονικού αρχοντικού του Φουρλίγκα (Γρηγορίου Κουρόγιωργα). Στο υπόγειο του πύργου του Ματθαίου υπήρχε κρύπτη η οποία έφτανε μέχρι το κοντινό σπίτι του Ιωάννη Αν. Βλαχάκη. Τέτοιες κρύπτες υπήρχαν και σε άλλα σπίτια του χωριού, καθώς και στον ναό του Προδρόμου.”
«Το αρχοντικό της οικογένειας Κουρόγιωργα – Φουρλίγκα στον Άγιο Ιωάννη. Βρίσκεται στη θέση «Ελαγός – Άγιος Βασίλειος», κοντά στην πηγή Σουληνάρι. Εδώ στεγάστηκε επί Τουρκοκρατίας κατώτερο σχολείο του χωριού.» «Το αρχοντικό του Αγιαννίτη προεστού Ιωάννη Ματθαίου (σήμερα Κουρόγιωργα – Καπήλα). Στα υπόγεια και στην κρύπτη του σπιτιού αυτού διδάσκονταν οι μαθητές του κατώτερου σχολείου (στεγαζόταν στο γειτονικό σπίτι του Φουρλίγκα) κατά την επιδρομή του Ιμπραήμ το 1826.»
Χριστίνας Κουλούρη – Η βιβλιοθήκη της Σχολής Καρυτσιώτη, Εταιρία Μελέτης Νέου Ελληνισμού, Αθήνα 2009
ΣμαράγδηςΙ. Αρβανίτη–ΟισχολέςτουΔημητρίουΚαρυτσιώτηστονΆγιοΙωάννηκαιτοΆστροςΘυρέας–Κυνουρίαςκατάταπροεπαναστικάχρόνιαέωςτηναπελευθέρωση, ΕταιρίαΠελοποννησιακώνΣπουδών, Αθήνα 2001
ΝικολάουΙ. Φλούδα–Θυρεατικά,ΆγιοςΙωάννης, ΜητρόπολιςΟικισμώνΘυρέας (Κυνουρίας), τόμοςΓ’, Αθήνα 1983
ΝικολάουΙ. Φλούδα–Θυρεατικά, ΆστροςΤοΧρυσήλιονκαιΙστορικόντόμοιΒ’, Αθήνα 1982
ΣμαράγδηΙ.Αρνανίτη :2023,ἘνἌστρειἩἘθνικήΔευτέρατῶνἙλλήνωνΣυνέλευσις, 29 Μαρτίου -18 Απριλίου 1823, ταγεγονότα–οιπρωταγωνιστές–οιαποφάσεις
“Tο εν Άστρει διδακτήριον”, το 1805 ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης (1741-1819) έxτισε στο Άστρος τοπαράρτημα της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη ,νωρίτερα το 1798 είχε κτίσει στην θέση «Κουτρί» στον Αγιάννη την περίφημη και «καλλιμάρμαρο» Σχολή Καρυτσιώτη.
astrosgr.com - Το Ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας 
