Από το «Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού, 2015. Οδηγός για την προστατευόμενη περιοχή όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού. Φύση, Πολιτισμός, Οικοτουρισμός. Άστρος Αρκαδίας».
«Η Μελιγού αποτελεί όμορο χωριό του Άστρους, της έδρας του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας. Εντός του οικισμού ο επισκέπτης θα παρατηρήσει την προτομή του Κολοκοτρώνη, ο οποίος είχε κατασκηνώσει εδώ μαζί με τους στρατιωτικούς κατά τη διάρκειας της Β΄ Εθνικής Συνέλευσης των Ελλήνων και θα θαυμάσει τις εκκλησίες του Τιμίου Προδρόμου και του Αγίου Νικολάου, τις πλατείες και το πάρκο-χώρο αναψυχής και γήπεδο δίπλα στο δημοτικό σχολείο. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα πετρόχτιστα νερογέφυρα δίπλα στο χωριό και ιδιαίτερα η επιβλητική νερογέφυρα (Μυλοβάγενο) στην περιοχή του Αγίου Γεωργίου. Εντυπωσιακή η θέα από το Καστράκι Μελιγούς (Βλ. σελ. 215) προς την πεδιάδα της Θυρέας, τον υγρότοπο του Μουστού και τον Αργολικό Κόλπο. Το εκκλησάκι της Αγίας Αναστασίας, με αρχιτεκτονικά μέλη από την αρχαιότητα, βρίσκεται σε μια περιοχή η οποία ίσως και να κρύβει και σηματοδοτεί την αρχαία πόλη της Θυρέας, η οποία σύμφωνα με τις γραπτές αναφορές του Θουκυδίδη «απέχει θαλάττης σταδίους δέκα» . Δύο χλμ. νότια της Μελιγούς βρίσκεται η λιμνοθάλασσα του Μουστού (Βλ. σελ. 31) σημαντικός πόλος έλξης επισκεπτών, τα νερά της οποίας καταλήγουν μέσω συμπλέγματος τεχνητών και φυσικών καναλιών στον Αργολικό Κόλπο, με εντυπωσιακές τις εκβολές τους και το γεφύρι της Καζάρμπας (Βλ. φωτ. σελ. 228). Από το Βαυαρικό γεφύρι της Καζάρμπας έως τις Πόρτες απλώνεται μια μοναδική παραλία, σε ένα ειδυλιακό περιβάλλον που διατηρείται αναλλοίωτο, αφού χωροθετείται στην Περιοχή Απόλυτης Προστασίας του υγροτόπου Μουστού.
Σε απόσταση 12 χλμ. νοτιοδυτικά του Άστρους και σε υψόμετρο 616 μ. είναι χτισμένη η ορεινή Μελιγού. Εντυπωσιακά τα πετρόχτιστα σπίτια του χωριού και οι εκκλησίες του Αγίου Γεωργίου και της Παναγίας. Σημείο αναφοράς για τον επισκέπτη είναι η όμορφη πλατεία της Παναγίας με τα επιβλητικά υπεαιωνόβια πλατάνια και τα πλούσια νερά. Βορειοδυτικά του χωριού Μελιγού και σε μικρή απόσταση από αυτό, στη θέση Σπαθοκομμένο, βρίσκεται αρχαίο φυλακείο. Η ιστορική Μονή της Αγίας Τριάδας αποτελεί ένα ακόμα δυναμικό αξιοθέατο της Μελιγούς. Πληθώρα πολιτιστικών εκδηλώσεων και πλούσια πανηγύρια διοργανώνονται από τους Πολιτιστικούς και Αθλητικούς Συλλόγους του χωριού καθόλη τη διάρκεια του έτους. «
Η μαγευτική παραλία Πόρτες βρίσκεται στην κάτω Μελιγού , είναι σημείο αναφοράς για όλους τους ντόπιους κατοίκους και “ανήκει” σε όλους ….. στο Παράλιο Άστρος , στο Άστρος και στην Μελιγού. Οι Αστρινοί συμφωνούν με τους επισκέπτες που αναφέρουν ότι απόλαυσαν τα μπάνια τους “στις Πόρτες, την καλύτερη παραλία του Άστρους “.
Ορεινή Μελιγού Αρκαδίας
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
«Η Ορεινή ΜελιγούΑρκαδίας, είναι ένας ορεινός, παραδοσιακός οικισμός[της Κυνουρίας. Βρίσκεται χτισμένη σε υψόμετρο 616 μ., σε απόσταση 12 χλμ. δυτικά του Άστρους και δίπλα από το χωριό Άγιος Ιωάννης. Διοικητικά υπάγεται στον Δήμο Βόρειας Κυνουρίας
Ιστορία
Η Ορεινή Μελιγού αναφέρεται για πρώτη φορά στο Χρονικό του Μορέωςαπό τον Γεώργιο Σφραντζή το έτος 1435 με το όνομα Μελιγού. Το όνομα «Μελιγού» είναι σλαβικής προέλευσης και προέρχεται από την φυλή των Μηλιγγών (ή Μελιγγών), οι οποίοι μαζί με τους Εζερίτες εγκαταστάθηκαν τον 9ο αι. στον Πάρνωνα, αφήνοντας πολλά τοπωνύμια. Τον 17ο και 18ο αι. η Μελιγού αναπτύχθηκε και έγινε ένα από τα πλουσιότερα και ισχυρότερα χωριά της περιοχής μαζί με τον Άγιο Ιωάννη, τον Άγιο Πέτρο, τον Πλάτανο και άλλα. Σημαντική ήταν η προσφορά της Μελιγούς στην Επανάσταση του 1821, καθώς πολλοί Μελιγιώτες συμμετείχαν σε διάφορες μάχες όπως των Βερβένων, των Δολιανών, της Τριπολιτσάςκ.ά. Το 1826, η Ορεινή Μελιγού, καταστράφηκε ολοσχερώς από τις στρατιές του Ιμπραήμ Πασά, ενώ την ίδια τύχη είχαν και άλλα χωριά της περιοχής. Μετά την απελευθέρωση, η Μελιγού υπήχθη στον Δήμο Θυρέας (με έδρα τον Άγιο Ιωάννη και Άστρος), ενώ οι κάτοικοί της εγκαταστάθηκαν μόνιμα στα Μελιγγιώτικα Καλύβια (σημερινή Χειμερινή Μελιγού Αρκαδίας).
Το χωριό
Η Ορεινή Μελιγού, βρίσκεται χτισμένη στην πλαγιά ενός κατάφυτου και καταπράσινου βουνού. Το χωριό είναι γεμάτο με παραδοσιακά αρχοντικά, βρύσες, ταβέρνες και εκκλησίες. Στο χωριό, υπάρχει η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου με το νεκροταφείο και η Παναγία, η οποία εορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου. Σε κοντινή απόσταση από το χωριό, υπάρχουν τα ξωκκλήσια του Αγίου Σάββα, του Προφήτη Ηλία και της Αγίας Τριάδας, πρώην μονή χτισμένη τον 17ο αι. Βορειότερα του χωριού βρίσκονται, στη θέση Σπαθοκομμένο, λείψανα αρχαίου φυλακίου. Στο χωριό λαμβάνουν χώρα κάθε χρόνο εκδηλώσεις και πανηγύρια, με σημαντικότερα της Παναγίας (7 – 8 Σεπτεμβρίου) και της Αγίας Τριάδας. Τον χειμώνα το χωριό μένει με λιγοστούς κάτοικους, αφού οι περισσότεροι κάτοικοι κατεβαίνουν στη Μελιγού»
Τειχιό – Ελληνικό
Σε κόντινη απόσταση απέναντι από την Άνω Μελιγού βρίσκεται το Τειχιό – Ελληνικό.Σε απόσταση περίπου 5 χιλιομέτρων από το Άστρος στην κορυφή του λόφου πάνω από τις στροφές «κοδέλες » σε λίγη απόσταση από τον ανηφορικό δρόμο προς τον Αγιάννη βρισκεται το Ελληνικό η Τειχιό,από εκεί η θέα της Θυρεάτιδας Γης και του Αργολικου κόλπου είναι εξαιρετικη. Στο σημείο υπάρχει επιγραφή της αρχαιολογικής υπηρεσίας που οδηγεί σε αγροτικό δρόμο και μετά από 2 χιλιόμετρα φθάνει ο επισκέπτης σε ένα πλάτωμα, που αποτελεί την αρχή 15λεπτης πορείας που οδηγεί στην κορυφή ενός λόφου, του Τειχιού ή Ελληνικού. Εδώ αντικρίζει κανείς τα ερείπια του αρχαίου ιερού ναού του Θεού Απόλλωνα, ερείπια τειχών, οικοδομημάτων και υπόγειων δεξαμενών και λειψάνων της Άνω Θυρέας ή για κάποιους άλλους της Νηρηίδας.
Αγία Τριάδα
«Στον δρόμο από Αστρος για Ορεινή Μελιγού, λίγο πριν φθάσουμε στο χάνι του Κοπανίτσα, ακολουθούμε αριστερά το χωματόδρομο και τα σήματα προς το Μοναστήρι της Αγίας Τριάδος (1612). Το μοναστήρι είναι ερειπωμένο, αλλά το καθολικό του σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση
Aπo to FBΣυμπόσιο Μελιγιωτών
Περί Μελιγούς
ΣΥΜΠΌΣΙΟ ΜΕΛΙΓΙΩΤΏΝ·MONDAY, FEBRUARY 4, 2019·
Η Μελιγού όπως οφείλουμε να ξέρουμε είναι Χωριό της Κυνουρίας, Κοινότητα του άλλοτε Δήμου Θυρέας και τώρα Διαμέρισμα του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας. Το συναμφότερο της Μελιγούς αποτελούν τα δύο τμήματα αυτής «εν ενί σώματι και μιά καρδία», η Απάνω Μελιγού ( Εαρινή κατοικία, ή Ορεινή Μελιγού, ή το «Χωριό») και η Κάτω Μελιγού (Χειμερινή κατοικία, ή Πεδινή Μελιγού, ή ο «Γιαλός», ή «Καλύβια Μελιγούς»). Κατοικείται από τους Μελιγιώτες ή Μελιγίτες, επιπρόσθετα δε στο Γιαλό έχουν εγκατασταθεί πολλοί ξενοχωρίτες από τα ορεινά της Κυνουρίας (Πλατανίτες και Βερβενιώτες κυρίως, αλλά όχι μόνο) αναφομοίωτοι. Το κοντινότερο, μέχρι παρεξηγήσεως, χωριό στη Μελιγού είναι ο Αγιάννης ή Άστρος, που αποτελεί την έδρα του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας. Ορισμένα επί πλέον στοιχεία για το χωριό μας:
1. ΙΣΤΟΡΙΚΑ
Το χωριό μας «Μελιγού», όπως σήμερα επισήμως ονομάζεται, οφείλει το όνομά της – λένε οι ειδικοί – στους Μελιγγούς ή Μηλιγγούς Σλάβους, οι οποίοι κατά τους μέσους χρόνους (6ος-7ος κλπ αιώνες), εγκαταστάθηκαν στις υπώρειες των ορέων «Πάρνων» ή «Μαλεβός» (όπως τον αποκαλούμε εμείς) και «Ταΰγετος» και ειδικώτερα για εμάς στη σημερινή «Ορεινή Μελιγού» και μάλιστα στις θέσεις «Κουτρί» και «Μελιγγαριά» όπου υπάρχουν καταφανή ίχνη παλαιών συνοικισμών και τοποθεσίες με σλαβικές ονομασίες.
Η κάθοδος των Σλάβων στην Πελοπόννησο κατά τον μεσαίωνα, η συμπεριφορά τους προς την αυτοκρατορία και προς τους Φράγκους και η εν τέλει αφομοίωση με την ελληνικότητα του χώρου και την πλειοψηφία του πληθυσμού αποτελεί μεγάλο κεφάλαιο συνεχούς μελέτης για τους ιστορικούς και τους αρχαιολόγους.
Το «Χρονικό του Μορέως», έμμετρο κείμενο άγνωστου του 14ου αιώνα, δίνει πληροφορίες για τους Σλάβους της Πελοποννήσου μεταξύ των οποίων και οι Μηλιγγοί ή Μελιγγοί (δρούγγος ή δρόγγος του Μιληγγού ή του Μελιγού που απετελείτο από Σλαβικά και Ελληνικά ή αμφίμικτα χωριά).
Περαιτέρω η Μελιγού (δηλαδή η αρχέγονη εγκατάσταση στο ορεινό τμήμα) είναι γνωστή και στο έτος 1435 μ. Χ. όπου αναφέρεται από τον Γεώργιο Φραντζή ως «Μελίγον» μαζί με άλλα γειτονικά χωριά που υπάρχουν και σήμερα.
Κατά την περίοδο (1683-1699), που σοβούσε η Ενετοτουρκική διένεξη για την κυριαρχία στην Πελοπόννησο, και συγκεκριμένα το 1687, αναφέρεται ξανά το χωριό μας στον υπ’ αριθμόν 61 κώδικα της Μονής των Ιβήρων Αγίου Όρους από τον Θεοφύλακτο Αγοραστό που σημειώνει ότι «ήλθεν ο Μεϊμέτ πασάς και μη θέλοντος τα χωρία να τον προσκυνήσουν, εσκλάβωσεν και έκαψεν τον Άγιον Ιωάννην, στου Μελιγγού, την Καστάνιτσα κλπ».
Το έτος 1700, κατά τη Ενετοκρατία, η Μελιγού αναφέρεται στην απογραφή του Γκριμάνι ως χωριό της περιφέρειας του Αγίου Πέτρου με 43 οικογένειες (περίπου 160 κατοίκους).
Κατά τον 18ο και 19ο αιώνα το χωριό μας αναφέρεται από τους επισκέπτες, περιηγητές ή και κατασκόπους ευρωπαίους της εποχής εκείνης.
2. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ
Κατά τη δεύτερη Τουρκοκρατία και την Επανάσταση μέχρι το 1833 η Μελιγού υπαγόταν διοικητικά στην Επαρχία του Αγίου Πέτρου. Το 1833-1834 η Μελιγού περιελήφθη στην Επαρχία Κυνουρίας ως Κοινότητα του Δήμου Θυρέας. Με την κατάργηση των παλαιών Δήμων το 1914 η Μελιγού ονομάστηκε ως Κοινότητα Μελιγούς με ενιαίο γεωγραφικό χώρο την Ορεινή και Χειμερινή Μελιγού. Με την εισαγωγή των συστημάτων «Καποδίστριας» και «Καλλικράτης» η Μελιγού αποτελεί σήμερα Κοινοτικό Διαμέρισμα του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας.
Η διοικητική υπαγωγή της Μελιγούς είναι στην Επαρχία Κυνουρίας του Νομού Αρκαδίας της Περιφέρειας Πελοποννήσου
Δικαστικά η Μελιγού υπάγεται στο Πρωτοδικείο και Εφετείο Ναυπλίου.
Η Μελιγού ως σύνολο καταλαμβάνει 25.000,- περίπου στρέμματα ενιαίου χώρου και ο πληθυσμός της είναι 900 κάτοικοι περίπου.
3. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
Κατά τη δεύτερη τουρκοκρατία οι μελιγιώτες, οι οποίοι κατείχαν γη στο λεγόμενο πεδίον του Άστρους, κατασκεύαζαν πρόχειρες κατοικίες στην άκρη της πεδιάδας, όπου παρέμεναν για λίγο, όσο χρειαζόταν για την καλλιέργεια των κτημάτων. Συν τω χρόνω τα κτίσματα αυτά έγιναν ισόγεια σπίτια και ονομάστηκαν «Καλύβια Μελιγούς» ή «Μελεγγίτικα ή Μελιγιώτικα Καλύβια» και αποτέλεσαν τη χειμερινή κατοικία των κατοίκων. Τα καλύβια έγιναν κανονικά σπίτια, διώροφα, ο κόσμος απαλλάχτηκε από το φόβο των διαφόρων από θαλάσσης κινδύνων και από τη μάστιγα της ελονοσίας του έλους της λίμνης «Μουστός» και φτάσαμε στο σήμερα όπου η κύρια κατοικία των Μελιγιωτών είναι στην Πεδινή ή Χειμερινή ή Κάτω Μελιγού ή στο «Γιαλό», ενώ η Ορεινή ή Απάνω Μελιγού ή το «Χωριό», αποτελεί τόπο αναψυχής και πανηγυριών με κάθε ευκαιρία.
Το «Χωριό» βρίσκεται σε υψόμετρο 600 μέτρων περίπου και ο «Γιαλός» 50 μέτρων περίπου από την επιφάνεια της θάλασσας.
«ΣΟΥΓΕΛΟΣ – ΝΕΡΟΜΥΛΟΣ – ΜΑΝΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ
Τα μνημεία αυτά στην Κάτω Μελιγού αποτέλεσαν κάποτε μνημειώδη έργα για την επιβίωση των κατοίκων του Χωριού. Χτίστηκαν πριν από την απελευθέρωση από τους Τούρκους και το νερό ακολουθούσε την πορεία από την πηγή (Μάνα) με ανοιχτό υδραύλακα (Σούγελος από το τουρκικό ομώνυμο su yollari), περνούσε από το επιβλητικό Μυλοβάγενο του Νερόμυλου στο εξωκκλήσι του Αγιώργη, από δύο πέτρινα θολωτά γεφύρια των δύο χειμάρρων της Μελιγούς (το ένα σώζεται), από ενδιάμεσες δεξαμενές και κατέληγε σε τρεις δημόσιες βρύσες στο χωριό για την ύδρευση και σε χωμάτινα αυλάκια για την άρδευση. Η παλαιότερη γραπτή αναφορά που έχει βρεθεί μέχρι σήμερα για τα μνημεία αυτά είναι το συμβολαιογραφικό εργολαβικό έτους 1837 με το οποίο ανέθεσε ο Ειδικός Πάρεδρος Μελιγούς την επισκευή της Μάνας του Νερού και του Σούγελου σε μάστορα («τέκτονα») από το Καστρί. Η πορεία από τη Μελιγού κατά μήκος του Σούγελου μέχρι το Μυλοβάγενο και από εκεί μέχρι τη Μάνα του Νερού είναι για κάθε επισκέπτη αληθής πορεία ιστορίας μέσα στο φυσικό περιβάλλον, που αξίζει να την ζήσε.»
«Μάνα του Νερού» λέγεται και η πηγή πάνω από την μονή της Λουκούς από την οποία με το σούγελο του Καρυτσιώτη υδρεύοντο το Άστρος και τα Κάτω Δολιανά. Πριν διακόσια χρόνια ο Καρυτσιώτης μας δώρησε την σχολή και μας έφερε το νερό στο χωριό για να πληρώνονται οι καθηγητές της σχολής από το αγροκήπιο” .
Με το θάρρος δανειστήκαμε φωτογραφίες και κείμενα από τους φίλους μας Μελιγιώτες
http://meligiotiko-simposio.blogspot.com/
Πίσω στην σελίδα Παραδοσιακά Χωριά
astrosgr.com 