Από ftzivel – 2 Μαΐου, 2020
Η ιδέα του μουσείου Άστρους ξέκινησε και έγινε πραγματικότητα από τον αείμνηστο καθηγητή μας Κυριάκο (Κούλη) Χασαπογιάννη.
Το πρώτο μουσείο Άστρους στεγάστηκε την δεκαετία του 1950 στo δυόροφο πλίθινο κτήριο ,που δεν υπάρχει σήμερα, και βρισκόταν στη γωνία του “αγροκηπίου”, απένατι από το παλιό σπίτι του Δημητράκη Ευθυμίου , όπως φαίνεται στην φωτογραφία όπως ήταν πριν την κατεδάφηση, παλιότερα στέγαζε τον γεωπόνο και τους κηπουρούς του αγροκηπίου.Εδώ έκτισε την ιδέα του Μουσείου Άστρους O «αρχαίος Έλληνας» Κούλης Χασαπογιάννης , κουβαλούσε τα μαρμάρινα αγάλματα με τους συγχωριανούς του χωρικούς και ζήταγε καμιά φορά και την βοήθεια του Πάνου Καμπύλη, που ήταν νεώτερος και δυνατότερος, να τα ανεβάσουν στη σκάλα και λόγω της μεγάλης ηλικίας του έπιανε και αυτός δήθεν από μια άκρη για να βοηθήσει. Τα κάγκελα στα παράθυρα για ασφάλεια από τους αρχαιοκαπήλους συνεργάτες, δεν τα είχε βάλλει ο Καρυτσιώτης ούτε ο γεωοπόνος και οι κηπουροί του αγροκηπίου, τα είχε βάλλει με τα χέρια του …ο αείμνηστος καθηγητής μας και τα επιθεωρούσε κάθε φορά που άνοιγε του Μουσείο Άστρους.
Ο αυτοηδονιζόμενος σάτυρος από την ιστοσελίδα Θυρεάτις Γη
Για πολλά χρόνια μάζευε ότι έβρισκε και θεωρούσε σημαντικό από όλη την Κυνουρία. Όλα τα ευρήματα εκτός απο ένα, τα στέγαζε στό παραπάνω δυόροφο πλίθινο κτήριο, που είχε τις «συλλογές» ,οπως αποκαλουσε τα μνημεία.Το μικρό αγαλματάκι που δεν άφηνε ποτέ στο τότε μουσείο, τον εκφραστικότατο αυτοηδονιζόμενο σάτυρο, ο αείμνηστος καθηγητης μας το κουβαλούσε πάντοτε μαζύ του και το επαίρνε στο σπίτι του γιατί το θεωρούσε πολύ σημαντικό και στόχο αρχαιοκαπήλων. Όταν ερχούντοσαν επισκέπτες σπουδαίοι με αξιώματα η απλοί άνθρωποι ο καθηγητής τους ξεναγούσε στο χώρο με πολύ χαρά και ενθουσιασμό. Αν τους θεωρούσε “ύποπτους ” δεν τους έδειχνε το αγαλματάκι. Πολλές φορές περίμενε ανυπόμονα να έρθουν επισκέπτες για να κάνει ότι του” άρεσε”.Ακολουθούσε την ίδια πάντοτε διάδρομή , σχολή, ιερός χωρος, τήλιο (οπου έγινε το κολοκοτρωνέικο τραπέζι στον Υψηλάντη), και στο “μουσειο” και στο τέλος έβγαζε το μικρό αγαλματάκι απο την τσέπη του.Έλεγε πάντοτε τα ίδια ακριβώς σαν μαγνητόφωνο με ένα πολύ γλαφυρό και πειστικό τρόπο ,όπως τα “χρυσά κουταλια” ήταν τα χέρια που έτρωγε ο Κολοκοτρώνης με τον Υψηλάντη στο τήλιο , τι έλεγε στη Μελιγού ο Πλαπούτας στο γέρο του Μωριά. Τα έλεγε όλα με “στόμφο” ,σαν να αγόρευε στους Αθηναίους του Περικλή, χωρίς κανένα χαρτί, δυστυχώς δέν έγραφε τίποτα γιατί ήταν μια κινητή εγκυκλοπαίδεια. Όταν τελείωνε η ξεναγώγηση έλεγε στη παρέα του με έκδηλη ικανοποίηση “του τα έψαλλα και αυτού”. Είχε και εκείνη τη φορά εκτελέσει το πατριωτικό του καθήκον, έτσι ένοιωθε. Όταν μετά από περίπου 40 χρόνια διδασκαλίας και ξεναγώγησης στο ίδιο τόπο, έγινε επιθεωρητής και έπρεπε να φύγει από το Άστρος για πρώτη φορά και να πάει στη Ρόδο, παρέδοσε συνγκινημένος το αγαλμάτακι “δημόσια” για κάθε ενδεχόμενο, στο άλλο αείμνηστο καθηγητή μας Πάνο Καμπύλη, που έπρεπε να τον επιβεβαίωσει ότι θα το πρόσεχε και θα το έπαιρνε στο σπίτι του. O “αρχαίος Έλληνας” Κούλης Χασαπογιάννης, είχε κατά λάθος γεννηθεί 2,500 χρόνια αργότερα. Όλη η κοινωνική και επαγγελματική του ζωή ηταν γεμάτη “αμοιβαίο σεβασμό”,“Ελληνικό μέτρο” , απαράμιλλο “ήθος “, και “υπερβολικότατη ευγένεια “ για την παραμικρή λεπτομέρεια, ακόμα και όταν μερικοί μαθητές του τον πείραζαν,χαμογέλουσε με γλυκό και ευγενικό τρόπο και γυριζε γρήγορα στο δικό του θέμα για να προλάβει να μάθουν κάτι οι μαθητές, τους έτρωγε το χρόνο του διαλλείματος…, αυτοί ήταν οι καθηγητές μας και αυτά μας έμαθαν.
Ο αείμνηστος καθηγητής μας Παναγιώτης (Πάνος) Καμπύλης συνέχισε με το ίδιο και καλύτερο τρόπο να υπηρετεί το μουσείο και τον τόπο. Ο φίλος και σεβαστός μας καθηγητής Ηλίας Σακαλής ,με την αναμφίβολα επίδραση του άλλου αείμνηστου καθηγητού μας Μίμη Σακαλή και του πατριώτη μας αρχαιολόγου, Παναγιώτη Φάκλαρη, καθηγητού της Κλασσικής Αρχαιολογίας του Α.Π.Θ, και του Γεωργίου Σταϊνχάουερ, έφορου αρχαιοτήτων του ΥΠΠΟΑ, έφερε το έργο όπως το ξέρουμε σήμερα με μεγαλη εξυπνάδα και πολλή δουλειά , μετέφερε το Μουσείο Άστρους στη Σχολή Καρυτσιώτη. Πολλοί άλλοι γνωστοί και άγνωστοι συμπατριώτες μας συνέχισαν και συνεχίζουν σήμερα το έργο και την παρακαταθήκη, που άφησε ο “αρχαίος Έλληνας ” Κούλης Χασαπογιάννης ,αδιάκοπα όσο μπορούν και αμισθί , όπως έκαναν όλοι οι προηγούμενοι. Υπήρχαν κάποτε μερικοί άνθρωποι που προσφέρουν αμισθί τις υπηρεσίες τους στο τόπο. Όλους αυτούς τους γράψαμε στα βιβλία της ιστορίας, τους ευχαριστούμε και θα τους ευγνωμονούμε πάντοτε.Δεν θα ήταν υπερβολή να λέγαμε σήμερα, χωρίς όλους αυτούς “δεν θα είχαμε τίποτα”, ούτε θα κάναμε τον σημερινό διάλογο.
Την δεκαετία του 1950 η τοπική κοινωνία μπορούσε να έχει το μουσείο της στο Άστρος που με χαρά και υπερηφάνεια έδειχνε ότι είχε…………
Ο Δημήτριος Καρυτσιώτης <1741-1819>
Ο μεγάλος ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης <1741-1819> γεννήθηκε στον Άγιο Ιωάννη <Αγιάννη > και κατά την Αγιαννίτικη παράδοση, έφυγε “με το ένα τσαρούχι”.Το 1798 έκτισε την μεγαλοπρεπή και <<καλλιμάρμαρο>> Σχολή Καρυτσιώτη στον λόφο Κουτρί στον Αγιάννη και το 1805 έκτισε στο Άστρος (τότε Αγιαννίτικα καλύβια) το παράρτημα της Σχολής του Αγίου Ιωάννη.
Η σχολή ήταν ένα είδος πανεπιστημίου για εκείνη την εποχή, αφού οι μαθητές διδάσκονταν αρχαίους Έλληνες συγγραφείς, μαθηματικά, φυσική – χημεία, γαλλικά και ιταλικά κ.α. Έχτισε, ακόμη, οικήματα για τους μαθητές που φοιτούσαν στη Σχολή και για τους διδασκάλους. Επιπλέον, εφοδίασε τη Σχολή με όργανα φυσικής, αστρονομίας, χημείας, χάρτες και άλλα εποπτικά μέσα διδασκαλίας. Έστελνε μάλιστα και χρηματικά ποσά για την πληρωμή των διδασκάλων και των ιατρών που εργάζονταν εκεί. Ο Καρυτσιώτης πλούτισε τη Σχολή με βιβλία και δημιούργησε μία μεγάλη βιβλιοθήκη. Ήθελε να ιδρύσει στην πατρίδα του μια σχολή, εφάμιλλη των Ευρωπαϊκών, που θα παρείχε τη γνώση στους μαθητές, δίνοντας τους την ευκαιρία να διαλέξουν δύο κατευθύνσεις: την εμπορική και την επαγγελματική. Από την πυρπόληση της Σχολής διασώθηκαν 1500 βιβλία, τα οποία φυλάσσονταν το 1827 στην οικία των Ζαφειροπουλαίων (Κάστρο Παραλίου Άστρους). Τα βιβλία αυτά ήταν, κατά την παράδοση, τοποθετημένα σε μια παλαιά ξύλινη βιβλιοθήκη που βρισκόταν στα γραφεία της Σχολής. Μεγάλο μέρος των βιβλίων αυτών έχει διασωθεί και καταγραφεί στις μέρες μας. Τα βιβλία αυτά ήταν ως επί το πλείστον κείμενα αρχαίων φιλοσόφων και συγγραφέων, εκκλησιαστικά κείμενα, εγχειρίδια φυσικής, μαθηματικών κ.α.
Οι καμινάδες των δωματίων των οικοτρόφων μαθητών της σχολής σώζονται σήμερα , βρίσκονται στο προαύλιο χώρο της σχολής με την δική τους ιστορία…
Το Αρχαιολογικό Μουσείο του Άστρους στεγάζεται από το 1985 στο κτήριο της σχολής Καρυτσιώτη, τοπικού παραδοσιακού ρυθμού, μαντρωμένο με τον πέτρινο τείχο , μαζί με τον προαύλιο χώρο που σώζονται μέχρι σήμερα οι καμινάδες των δωματίων των οικότροφων μαθητών της σχολής και τον επίσης μαντρωμένο χωριστó γειτονικό «Ιερό Χώρο» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων εíναι σεμνός , αρμονικός και επιβλητικός χώρος , μουσείο από μόνος του . Είναι μεγαλείο, ένα σημαντικότατο ιστορικό μνημείο. Αυτοί οι θησαυροί μας , δεν κτίζονται σήμερα με τίποτα, ούτε με μια χούφτα εκατομμύρια ευρώ , γιατί η ιστορία μας δεν ξαναγράφετε μερικές φορές. Αυτούς τους θησαυρούς άλλοι τους προσέχουν σαν τα μάτια τους, γιατί θέλουν να τους δείχνουν στα παιδιά τους , τους λένε «μουσεία» και τους κρατάνε πάντοτε ανοικτούς.
Τα μάρμαρα και τα μνημεία είναι σημαντικά και υπάρχουν σε όλα τα μουσεία. Εμείς έχουμε παραπάνω από τα μνημεία αυτό τον υπέροχο σεμνό και επιβλητικό χώρο , ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΜΟΥΣΕIΟ ΑΠΟ ΜΌΝΟΣ ΤΟΥ, δεμένο με την σύγχρονη ιστορία μας που δεν το έχουν πολλοί. Αυτό το μουσείο μας θα ανοίξουμε σύντομα.
Η μεγάλη πλατεία Καρυτσιώτη βρίσκεται στο “αγροκήπιο” του Καρυτσιώτη.
Ο μεγάλος ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης έκτισε την σχολή στον Αγιάννη και το παράρτημα της στο Άστρος αλλά έβλεπε πιο μακρυά. Το 1805 δώρισε στους κατοίκους του Άστρους και στη Σχολή μια έκταση περιπου 48 στρεμμάτων, το λεγόμενο «Αγροκήπιο», δίπλα και γύρω από τη Σχολή για να πληρώνονται για δίδακτρα οι καθηγητές της σχολής και να τρώνε οι οικότροφοι μαθητές της σχολής με τους καρπούς και τα φρούτα του “αγροκήπιου ” όπως σταφύλια, μούσμουλα. Επισης περίφραξε το «Αγροκήπιο» με πέτρινο τείχο( μάντρα), σε μερικά σημεία ψηλότερο από δύο μέτρα.
Απο το Greek Travel Pages
Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους – Περίληψη
Το Αρχαιολογικό Μουσείο του Άστρους στεγάζεται από το 1985 σε κτήριο του 19ου αι., τοπικού παραδοσιακού ρυθμού, που λειτουργούσε ως διδακτήριο (Σχολή Καρυτσιώτη). Το κτίριο παραχωρήθηκε στην τοπική Εφορεία Αρχαιοτήτων από το Δήμο ΄Αστρους και μετά από σημαντικές επισκευές και συντηρήσεις μετατράπηκε σε Μουσείο.
Οι συλλογές του Μουσείου περιλαμβάνουν γλυπτά, κεραμική, χάλκινα αντικείμενα, επιγραφές, νομίσματα και άλλα ευρήματα από διάφορες θέσεις της αρχαίας Κυνουρίας, όπως τη Θυρεά και την Ανθήνη, το ελληνιστικό – ρωμαϊκό νεκροταφείο των Ελληνικών και το ιερό του Απόλλωνα Τυρίτα, του σημαντικότερου ιερού της αρχαίας Κυνουρίας κατά την αρχαϊκή και κλασική περίοδο (8ος-4ος αι. π.Χ.). Γλυπτά και αρχιτεκτονικά μέλη, όπως κιονόκρανα, εκτίθενται επίσης στον υπαίθριο αύλειο χώρο του μουσείου.
Ιδιαίτερα σημαντική είναι η συλλογή των γλυπτών από την έπαυλη του Ηρώδη Αττικού (109-179 μ.Χ.) στην Εύα Δολιανών. Ο Αθηναίος μαικήνας διακόσμησε την έπαυλή του με μια πληθώρα έργων, που περιλάμβαναν τόσο πρωτότυπα γλυπτά των κλασικών και ελληνιστικών χρόνων, όσο και ρωμαϊκά αντίγραφα. Έτσι η ανασκαφή της έπαυλης ήταν σα να έφερε στο φως ένα αρχαίο «μουσείο». Στα σημαντικότερα εκθέματα συγκαταλέγονται:
– Επιτύμβια στήλη με παράσταση καθιστής γυναίκας και όρθιας κόρης. Αττικό έργο του 4ου αι. π.Χ. με μεταγενέστερες επεμβάσεις.
– Ακέφαλο άγαλμα Νηρηίδας. 5ος αι. π.Χ. Θεωρείται έργο του γλύπτη Ξάνθου.
– Αναθηματικό ανάγλυφο με παράσταση του Ερμή και των Νυμφών. Αρχαϊστικό έργο της εποχής του Αυγούστου που αντιγράφει πρώιμο κλασικό πρότυπο.
– Πορτραίτο του Ηρώδη Αττικού. 2ος αι. μ.Χ.
– Πορτραίτα του Αδριανού και αυτοκρατόρων της δυναστείας των Αντωνίνων, 2ος-3ος αι. μ.Χ.
Η Σχολή Καρυτσιώτη έγινε το 1985 το Aρχαιολογικό Μουσείο Άστρους και υπηρήτησε όμορφα τον τόπο για αρκετά χρόνια. Aυτά είχαμε, αυτά πάντοτε με “μέτρο”μπορούσαμε, αυτά κάναμε, μέχρι που έγινε η “πρόφαση της ρωγμής “.
Την 7-10-2008 με την πρόφαση της ρωγμής το ΥΠΠΟΑ έκλεισε το Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους και από υπερβολική ταχύτητα απερίσκεπτα χωρίς αιτιολογημένη απόφαση των αρμοδίων αρχών του ΥΠΠΟΑ κλειδοαμπάρωσε καταχρηστικά και τον ξεχωριστό γειτονικό “Ιερό Χώρο” της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων.
Με την ΥΠΠΟΤ/ΔΑΒΜΜ/91790 2329 π.ε-12-01-2011 η Απόφαση εγκρίθηκε η “Μελετη Άρσης Ετοιμορροπίας Αρχαιολογικού Μουσείου Άστρους με όρους (ΑΔΑ-4Α9Γ-99 )και στις 22-04-2013 υπεγράφη η Προγραμματική Συμβαση Πολιτισμικής Αναπτυξης για την εκτέλεση του έργου μεταξυ του τέως ΥΠΑΙΘΠΑ, της Περιφέρειας Πελοποννήσου και του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας. Οι εγκριθείσες εργασίες ξεκίνησαν τον Απριλιο του 2014 και ολοκληρώθηκαν το Δεκεμβριο του 2015.
Την 12-1-2011 με την ΑΔΑ-4Α9Γ-99 το ΥΠΠΟΑ έθεσε τους όρους του έργου μεταξύ άλλων τα παρακάτω.
“8.Να εκπονηθεί πλήρης και ολοκληρωμένη μελέτη <αρχιτεκτονική, στατική, Η-Μ> για την στερέωση και αποκατάσταση του μνημείου για τη λειτουργεία του ως σύγχρονου μουσείου”.
“.….ἀ) Έλεγχο στατικής επάρκειας του φέροντος οργανισμού και πλήρη μελέτη στερέωσης και αποκατάστασης του μνημείου που θα προσδιορίζει τις αναγκαίες εργασίες επισκευής και ενίσχυσης όπως …..”
Την 22-7-2016 με το έγγραφο Α.Π. ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΕΦΑ ΑΡΚΑΔΙΑΣ 244604/146538/2951, μεταξυ άλλων αναφέρει “…Οι εγκριθεισες εργασίες ξεκίνησαν τον Απριλιο του 2014 και ολοκληρώθηκαν το Δεκεμβριο του 2015″….”Έπειτα από όλες τις ανωτέρω εγκεκριμένες εργασίες, οι αρχαιότητες επανατοποθετήθηκαν τόσο στην αποθήκη όσο και στο χώρο της έκθεσης. Το Μουσείο είναι έτοιμο να επαναλειτουργήσει αλλά δεν υπάρχει μόνιμο ημερήσιο προσωπικό”….
Μετά το 2015 με άλλα έγγραφα ΥΠΠΟΑ ανέφερε το Μουσείο είναι έτοιμο να επαναλειτουργήσει.
Την 18-5-2018.… με το έγγραφο Α.Π. ΥΠΠΟA /ΓΔΑΠK /ΕΦΑAΡΚ /218494/158967/1928 μεταξυ άλλων αναφέρει …”Η Υπηρεσία μας έχει μεριμνήσει ώστε το Μουσείο να είναι ανοικτό σε συγκεκριμένες περιπτώσεις , διαθέτοντας τακτικό φυλακτικό προσωπικό από το Αρχαιολογικο Μουσείο Τεγέας .Σας επισυνάπτουμε Δελτίο Τύπου με συγκεκριμένες ημερομηνίες κατα τις οποίες το Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους θα είναι ανοικτό κατά τους μήνες Μάιο-Αύγουστο 2018. Τέλος η Εφορεία μας , αναμένει την Προκήρυξη του ΑΣΕΠ για μόνιμο φυλακτικό προσωπικό στο Μουσείο Άστρους”…..
Την 20 Ιουνίου 2018 “με την υπ’ αρ. 8Κ/2018 Προκήρυξη του ΑΣΕΠ (ΦΕΚ 19/τ ΑΣΕΠ/20-6-18> ζητείται η πλήρωση μιας μόνιμης θέσης τακτικού ημερήσιου φύλακα αρχαιοτήτων για το Αρχαιολογικό Μουσειο και Χώρους Άστρους.
Τον Φεβρουάριο, 2020 ακούσαμε με μεγάλη χαρά το δήμαρχο μας που δημόσια ανάφερε και αποφάσισε με συγκεκριμένες ενέργειες να ανοίξει το Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους και τον “Ιερό Χώρο” της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων. Η τοπική κοινωνία οργισμένη περιμένει υπομονετικά και σιωπηλά τον κοινό νου να επικρατήσει και εύχεται η πρόφαση της ρωγμής να μην γίνει πρόφαση της στατικότητας.
Το Αρχαιολογικό Μουσείο του Άστρους, ο προαύλιος χώρος τη σχολής και ο χωριστóς γειτονικός «Ιερός Χώρος » της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων εíναι σεμνός , αρμονικός και επιβλητικός χώρος , μουσείο από μόνος του.
Ο κοινός νους τελικά θα επικρατήσει…………..
Πηγές: Astros-kynoyria News
Greek Travel Pages
Παρνωνίτες
astrosgr.com 
