Κάστρο Εστέλλα στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) Κυνουρίας

«Castiello la Estella» (Kάστρο του Άστρους) , στο Αγιάννη του Άστρους , «επάνω εις τα όρη »  suso en law montanyas  , όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μoρέως.

Το κείμενο επίσης σε PDF έγγραφο στο σύνδεσμο παρακάτω.

Κάστρο Εστέλλα στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) Κυνουρίας (PDF)

 Όλοι  οι ιστορικοί μελετητές ,καστρολόγοι και  ο  Βυζαντινός Αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β’ Παλαιολόγος συμφωνούν το «Castiello la Estella», Kάστρο του Άστρους , βρίσκεται στην τοποθεσία «Ξεροκάμπι» του Αγιάννη του Άστρους, πάνω από την «πεδιάδα του Άστρους», πάνω από του  «άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής».

Το κάστρο στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη ,όταν χτίστηκε το 1256, ονομάστηκε  φυσιολογικά  από τον πρίγκηπα Βιλλεαρδουίνο, από την μητρόπολη της περιοχής  τον γειτονικό   Αγιάννη (Άστρος) «Castiello la Estella» (Kάστρο του Άστρους). Η  φυσιολογική ονομασία του κάστρου  από τον Αγιάννη (Άστρος) πρόσθετα επιβεβαιώνει ο  Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης)  πριν το 1256, όπως αναφέρουν διακεκριμένοι ιστορικοί μελετητές (Ν.Βέης και άλλοι ) , τους μεσαιωνικούς χρόνους τουλάχιστον για χίλια χρόνια  περίπου  200 μ.χ. -1435 και αργότερα ,ονομαζόταν επίσης  Άστρος, (επάνω) Άστρος και  Αγιάννης του Άστρους. 

Επίσης ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β’ Παλαιολόγος το 1320 επιβεβαιώνει  το όνομα της περιοχής είναι Άστρος (Αγιάννης), «του άστρου εις τον κάμπον της Μαλεβής»,  κάτω από το γειτονικό κάστρο «Castiello la Estella» ,Kάστρο του Άστρους , το οποίο εύλογα πήρε το όνομα Εστέλλα από το Άστρος (όπως λεγόταν τότε ο Αγιάννης). Πεντακόσια χρόνια αργότερα από τον Aνδρόνικο Β’  Παλαιολόγο , επίσης ο Leake το 1806 αναφέρει και επιβεβαιώνει την ίδια πεδιάδα του Παλαιολόγου από το 1320 «του άστρου εις τον κάμπον της Μαλεβής», « την πεδιάδα του Άστρους» στο Ξεροκάμπι ,κοντά στον Αγιάννη του Άστρους.

Οι διακεκριμένοι ιστορικοί μελετητές Νίκος Βέης , Σπ. Λάμπρος , Κ.Ρωμαίος ,Ε. Καρποδίνης, Αδαμ. Αδαμαντίου ,Αναστάσιος Ι. Μπάλλας  και πολλοί άλλοι τοποθέτησαν πειστικά το «Castiello la Estella» (Kάστρο του Άστρους)  του Αραγωνικού Χρονικού του Μορέως , το οποίο έκτισε το 1256  ο πρίγκιπας του Μωρέως Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος , στην τοποθεσία  «Ξεροκάμπι»  ανάμεσα στα χωριά Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης) και Άγιος Πέτρος.

Το 1256  ο Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος έχτισε στον  Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) Κυνουρίας,  στη θέση «Ξεροκάμπι» (2 χλμ ) σε ένα απόκρημνο λόφο σαν μία «φυσική πυραμίδα»   «το κάστρον, όπερ καλείται»  «Castiello la Estella» (Kάστρο του Άστρους) (1256), προς ευκολωτέραν υποταγήν  των γειτόνων Τσακώνων στη  Σίταινα , Καστάνιτσα και Πραστό, εκεί που ήταν οι Τσάκωνες, «επάνω εις τα όρη »  suso en law montanyas  , όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μoρέως.Πάνω από το Ξεροκάμπι του Αγιάννη , “την πεδιάδα του Άστρους,” του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής».Το μνημείο προστατεύεται από τον Αρχαιολογικό Νόμο 3028/2002.

“Μετά  λοιπόν από την μικράν πόλιν «Άστρον»,η οποία έκειτο το πρώτον (κατά τον 2ον  μ.χ. αιώνα ) κάπου εις την πεδινήν Θυρέαν,δηλ. την σημερινήν πεδιάδα Άστρους, εμφανίζεται μικρόν κάστρον «Άστρον» εις τα όρη, την ορεινήν Θυρέαν, κατά το 1256 μ.χ.» (Ν.Φλούδας Θυρεατικα Β. σελ 28).

Το κάστρο Εστέλλα  στον  Αγιάννη του Άστρους  στη θέση «Ξεροκάμπι» (2 χλμ), είναι επίσης γνωστό σαν το κάστρο Ωριάς.

Από, Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους

“ Και δη εν τη αραγωνιακή παραλλαγή του Χρονικού του Μωρέως αναφέρεται ότι ο πρίγκιψ του Μωρέως Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος προς ευκολωτέραν υποταγήν των Τσακώνων έκτισε , τω 1256, το κάστρον, όπερ καλείται la Estella” Παραθέτω…. Et le princep por mellor senyorear los fizo alli un castiello suso en las montanyas, el qual se clama la Estella (σ.93)» «Όθεν το castiello la Estella (=Άστρος) πρέπει να αναζητήσωμε στα ενδότερα της Κυνουρίας « suso en las montanyas”,.( Νίκο Α. Βέη , Μνείαι  του Άστρους. σελ 93)

«Και όντως το Άστρος και κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές … ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρινών καλουμένη και (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους,έπειτα δε κατέστη και αυτοτελές χωρίον ,ότε μετά την Άλωσιν της Βασιλευούσης …Και ακριβώς επί μεμονωμένου βουνού άνωθεν του Αγίου Ιωάννου (=Επάνω Άστρους) κείται … το Κάστρο τη Ωριάς …Κατά την εμήν γνώμην μετά τας ανωτέρω εξηγήσεις πιθανώτατα δυνάμεθα να ταυτίσωμεν το Κάστρο της Ωριάς του Πάρνωνος προς το Estella =Άστρος.(( Νίκο Α. Βέη , Μνείαι  του Άστρους. σελ 99-100)

«Προφανώς το Estella τούτο  είναι το Άστρος»  (Νίκο Α. Βέη , Μνείαι  του Άστρους. σελ 93 ).

«Kεντρικός πύργος Άστρους» (Κάστρο Εστέλλα στον Αγιάννη)

Διακρίνεται παραπάνω ο κεντρικός πύργος του Κάστρου Εστέλλα (Άστρους) στον Αγιάννη .  Ο Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης ) που ήταν το μητροπολιτικό κέντρο της Θυρέας για πολλού αιώνες πριν το 1821 , είχε  επίσης και την ονομασία  Άστρος,   Αγιάννης Άστρους, Επάνω Άστρος, Ορεινό Άστρος. Ο Άγιος Ιωάννης ( Αγιάννης) Κυνουρίας ,ήταν η έδρα της Επαναστατικής Προσωρινής Διοίκησης – Κυβέρνησης  από τις 22 Αυγούστου έως την 1 Οκτωβρίου 1822.

Αναστάσιος Ι. Μπάλλας,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών,Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών Άστρος ( σ.209-210 Κάστρο Άστρους )

«Γνωρίζουμε ότι μετά την κατάκτηση της Μονεμβασίας ο Βιλλαρδουίνος  έχτισε ένα κάστρο το 1256 πάνω στα βουνά  για να ελέγχη τους Τσάκωνες. Η σχετική αναφορά στο «Βιβλίο των Άθλων» έχει ως εξής. Et le princep por  mellor fenyorear los fizo alli un castiello suso en las montagnas, el qual se clama la Estella (Libro σ.49»

«Τείχη της ακρόπολης  του Άστρους» (Κάστρο Εστέλλα στον Αγιάννη)

Αναστάσιος Ι. Μπάλλας,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών,Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών Άστρος https://www.tsakonianarchives.gr/kastra–kynouria

«Η σημαντικη αυτή οχύρωση είναι η Εστέλλα του Αραγωνικού Χρονικού το κάστρο έχτισε  ο Βιλλαρδουίνος στο βόρειο άκρο του Πάρνωνα. Είναι επίσης άλλο ένα από τα πολλά κάστρα της Ωριάς,Έχει περιγραφεί επαρκώς από τον  Antoine  Bon και τον Πέππα»

«Πρώτος το αναφέρει  ο Leake  Travels II σ.486 (Σελ 492) γράφοντας πως δύο μίλλια πάνω από τα Αγιαννίτικα καλύβια , στον καλλιεργημένο κάμπο του Ξηροκαμπιού υπάρχει ένα φρούριο Ελληνικό».(Αναστάσιος Ι. Μπάλλας,)

Από το Καστρολόγο,Κάστρο Εστέλλα – Ελληνικά Κάστρα – Kastra.eu

Οπότε σήμερα θεωρείται δεδομένο ότι το κάστρο στο Ξεροκάμπι είναι το φράγκικο οχυρό που αναφέρεται στο Αραγωνικό Χρονικό του Μορέως ως  Estella   (μετάφραση της ελληνικής λέξης Άστρος). Το κάστρο αυτό έχει μείνει γνωστό και με το δημώδες όνομα «Κάστρο της Ωριάς», το οποίο απαντά και σε άλλα μέρη της Ελλάδας, συνδεόμενο με θρύλους γύρω από την κατάληψή του

Όπως αναφέρει ο Hopf, το 1423 το κάστρο βρίσκεται ακόμα στα χέρια των Ελλήνων. Αυτήν την εποχή ανήκει στον άρχοντα της Τσακωνιάς Λέοντα Μελισσηνό. Οι χωρογραφικοί πίνακες του Hopf το φέρουν να ανήκει το 1463 στους Ενετούς, ενώ το 1467 ανήκει πλέον στους Τούρκους. 

Από την εποχή αυτή το κάστρο της  Estella φαίνεται ότι εγκαταλείφθηκε, καθώς έπαψε να έχει στρατιωτική αξία για τους Οθωμανούς μετά την κατάληψή του. 

Από Εστέλλα, κάστρο – mobileContent – eCastles (culture.gr)

Σήμερα, το ορεινό αυτό κάστρο θεωρείται ότι είναι το οχυρό που αναφέρεται στο Αραγωνικό Χρονικό ως Estella ((μετάφραση της ελληνικής λέξης Άστρος) και έχει μείνει γνωστό με το δημώδες όνομα Κάστρο της Ωριάς, το οποίο απαντά και σε άλλα μέρη της Ελλάδας, λόγω της λαϊκής παράδοσης σχετικά με την κατάληψή του.

Το κάστρο της Estella ανήκε στο μεσαιωνικό δρόγγο του Δραγαλέβου (Δραγαλεβός, Γαρδαλεβός, Δραγάλιγος και Δραγαλιβός), ο οποίος καταλάμβανε την ευρύτερη περιοχή γύρω από το Άστρος και αποτελούσε το βορειότερο τμήμα της σημερινής Κυνουρίας.

Από  το «Castiello la Estella» (Kάστρο του Άστρους) ,  στο Αγιάννη του Άστρους, διακρίνεται στο βάθος  μέρος της τοποθεσίας «Ξεροκάμπι», του «άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής». (Aνδρόνικος Β’ Παλαιολόγος ). Η φωτογραφία από το φίλο και γείτονα μας στη παλιά “μητρόπολη του Αγιάννη Σουληνάρι” Θόδωρο Μαγκλή .

«περί τον αιγιαλόν του άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής» (Aδρόνικος Β’ Παλαιολόγος (1259-1332 μ.χ σελ.114.)

Πεντακόσια χρόνια αργότερα από τον Aνδρόνικο Β’  Παλαιολόγο , επίσης ο Leake το 1805 αναφέρει και επιβεβαιώνει την ίδια πεδιάδα του Παλαιολόγου από το 1320 , « την πεδιάδα του Άστρους» στο Ξεροκάμπι ,κοντά στον Αγιάννη του Άστρους.

«Αυτός ο δρόμος φεύγει στα αριστερά του Eλληνικού φρουρίου ( κάστρο Εστέλλα =Άστρος) που είδα από την πεδιάδα του Άστρους, (δηλ  από το Ξεροκάμπι)  που βρίσκεται δύο μίλια πάνω από τα Αγιαννίτικα Καλύβια, μετά μπαίνει στο καλλιεργούμενο κάμπο του Ξεροκάμπι κοντά στον Αγιάννη».(Leake Travels in Morea,σελ 492). 

Οι διακεκριμένοι ιστορικοί μελετητές Νίκος Βέης , Σπ. Λάμπρος , Κ.Ρωμαίος ,Ε. Καρποδίνης, Αδαμ. Αδαμαντίου ,Αναστάσιος Ι. Μπάλλας  και πολλοί άλλοι τοποθέτησαν πειστικά το «Castiello la Estella» (Kάστρο του Άστρους)  του Αραγωνικού Χρονικού του Μορέως , το οποίο έκτισε το 1256  ο πρίγκιπας του Μωρέως Γουλιέλμος Βιλλεαρδουίνος , στην τοποθεσία  «Ξεροκάμπι»  ανάμεσα στα χωριά Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης) και Άγιος Πέτρος.

Πρόσφατα ο καθηγητής Π.Β.Φάκλαρης αναφέρει το Κάστρο Estella=Άστρος σίγουρα βρίσκεται στη Ξεροκάμπι του Αγιάννη.

«Στον 13ο αι. ονομάζεται Άστρος (Estella) ένα κάστρο στην ενδοχώρα της Κυνουρίας που κτίστηκε από τους Φράγκους»… «Το 1256, … ο πρίγκηπας  του Μορέως Γουλιέλμος  Βιλλαρδουίνος , για να υποτάξει τους Τσάκωνες, έκτισε πάνω στα όρη (suso en las montanyas) ένα κάστρο που ονομαζόταν la Estella,που αντιστοιχεί στην ονομασία Άστρος». “το κάστρο … φαίνεται ότι κυριαρχούσε στην περιοχή της Θυρεάτιδος, δηλ. του Άστρους κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας ” …” Ο Βέης υποστήριξε ότι θα λεγόταν Άστρος ,επειδή θα κατοικούσαν στην περιοχή αυτή κατά το θέρος οι κάτοικοι του Άστρους”….. “πρέπει να θεωρηθεί βέβαιο ότι το κάστρο που κτίστηκε με την πρωτοβουλία του Βιλλαρδουίνου ,είναι αυτό της Ωριάς στο Ξεροκάμπτι” (Φάκλαρης , (2023) σελ 86,87).

«Προφανώς το Estella τούτο  είναι το Άστρος»  (Νίκο Α. Βέη , Μνείαι  του Άστρους. σελ 93 ).

Κάστρο Παραλίου Άστρους

Το Κάστρο Παραλίου Άστρους δεν είναι το κάστρο Estella, όπως λανθασμένα και ατεκμηρίωτα αναφέρεται σε φυλλάδια και στο διαδίκτυο . Δεν υπάρχουν  ιστορικά στοιχεία και  πειστικές αναφορές από κανένα ιστορικό μελετητή που να συνδέει το Κάστρο Παραλίου Άστρους με το  κάστρο Εστέλλα  και το Κάστρο Παραλίου Άστρους  αναφέρεται  από ιστορικούς μελετητές πιθανά είναι το Αστρίτσι= «Astritzi» των Ενετών.(Ν.Βέης και άλλοι). Οι καστρολόγοι και διακεκριμένοι ιστορικοί μελετητές υποστηρίζουν με στοιχεία και επιχειρήματα το Κάστρο Παραλίου Άστρους δεν είναι το κάστρο Estella, χτίστηκε πολύ αργότερα από το 1256 ,το 15 η 17 αιώνα.. Ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός Ν.Βέης είναι κατηγορηματικός .

«Ηδη έλθωμεν εις το περί της θέσεως ζήτημα του κάστρου  la Estella (=Άστρος )…..ως ρητώς μνημονεύει η αραγωνιακή παραλλαγή του Χρονικού του Μωρέως. Η τόσον δε ρητή μνεία περί του τόπου ,καθ’ όν  ιδρύθη το φρούριον, δεν δύναται ν’αναφέρεται εις τα κατά την χερσόνησον του Άστρους περισωθέντα ,εν μέρει, μικρά οχυρωματικά έργα,άτινα και ανίσχυρα θα ήσαν προς τον σκοπόν του Βιλλαρδουίνου»  (( Νίκο Α. Βέη , Μνείαι  του Άστρους. σελ 99)

Στα αρχεία της Βενετίας του 15ου αιώνα το 1407, αναφέρεται το κάστρο «Astritzi».. «και κύριος αυτού Lampridios» , (Ν.Βέης Μνείαι του άστρους ,σελ 97). Ο κύριος του κάστρου ήταν ο Αγιαννίτης Λαμπρίδης ( Lampridios), και για το λόγο αυτό θεωρείται  η αναφορά  του 1407 είναι για το Κάστρο Παραλίου Άστρους .Το Κάστρο Παραλίου Άστρους  αναφέρεται  πιθανά είναι το «Astritzi» των Ενετών. (Ν.Βέης και άλλοι νεότεροι).

Επίσης σε αναφορές του Stefano Magno to 1463,1467,1469 και  άλλων για τα κάστρα του Μορέως το 1471  αναφέρονται δύο τοπογραφικα σημεία (κάστρα)  Astro και Astrici , Astro και Astritzi.( Ν.Φλούδας Θυρεατικα Β. σελ 38). Οι παραπάνω αναφορές «Astro»  είναι για  το κάστρο Εστέλλα στον Αγιάννη ,στην τοποθεσία Ξεροκάμπι,όπως αναφέρουν πειστικά ο Ν.Βέης  και πολλοί άλλοι ιστορικοί μελετητές και  οι αναφορές Astritzi, Astrici  είναι για το Κάστρο Παραλίου Άστρους.

 Οι ιστορικοί μελετητές συμφωνούν το Κάστρο Παραλίου Άστρους η των Ζαφειρόπουλων κτίστηκε το 15ον η 17ο αιώνα , πολύ αργότερα από το 1256 , και επισκεύαστηκε το 1824-1825 από τον Πάνο Ζαφειρόπουλο η Άκουρο και τους αδερφούς  του Κωνσταντίνο και Ιωάννη.

Από τα παραπάνω αναφορές ,  του 1407  για  τον Αγιαννίτη Λαμπρίδη κύριο του κάστρου , για τα δύο τοπογραφικά σημεία (κάστρα)  του Stefano Magno(to 1463,1467,1469) ,την αναφορά του 1471  επίσης για τα δύο τοπογραφικά σημεία (κάστρα)   και την χρονολογία κατασκευής του κάστρου μετά το 15ο  αιώνα ,όπως συμφωνούν πολλοί ιστορικοί μελετητές , συμπεραίνουμε το  «Astritzi» των Ενετών ,είναι το Κάστρο Παραλίου Άστρους.

Στην εκτενέστατη βιβλιογραφία σωστά αναφέρεται Κάστρο Παραλίου Άστρους η των Ζαφειρόπουλων από όλους τους ιστορικούς μελετητές και καστρολόγους. Είναι λανθασμένη η αναφορά Κάστρο του Άστρους και κάστρο Εστέλλα  για  το Κάστρο Παραλίου Άστρους , που σίγουρα  κτίστηκε πολύ αργότερα από το 1256.  Αφού το κάστρο στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη αναφέρεται από το 1256 αναμφισβήτητα  «Castiello la Estella» , Kάστρο του Άστρους , όπως συμφωνούν όλοι οι ιστορικοί μελετητές,  δεν δικαιολογείται  και  έκδηλα προκαλεί  αδικαιολόγητη σύγχυση να έχουμε σε κοντινή απόσταση δύο κάστρα με το ίδιο όνομα,  Κάστρο του Άστρους, όταν μάλιστα δεν αναφέρεται σχετική βιβλιογραφία ,ιστορικά στοιχεία και αξιόπιστες αναφορές.

Στην ψηφιακή εποχή μας υπάρχουν πολλοί  που λανθασμένα και ατεκμηρίωτα αντιγράφουν χωρίς να διασταυρώνουν τα ιστορικά στοιχεία και όπως τους καπνίσει «ξαναγράφουν την ιστορία» χωρίς βιβλιογραφία, για να την ξανά αντιγράψουν και άλλοι αργότερα που επίσης  χωρίς να διασταυρώνουν τι διαβάζουν , αναφέρονται στα προηγούμενα ατεκμηρίωτα κείμενα. Τα ατεκμηρίωτα αυτά κείμενα ,  δεν είναι πειστικά και εύλογα αγνοούνται από τους αναγνώστες και τους διακεκριμένους ιστορικούς μελετητές.

Το κάστρο Εστέλλα  στον Αγιάννη , διακρίνεται σαν μακρυνό αστέρι «επάνω εις τα όρη »  suso en law montanyas , όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μορέως. Στο βάθος ευθεία ο Αργολικός και στο κέντρο στο μικρό λόφο είναι το «νησί» που είναι το Κάστρο  Παραλίου Άστρους .

Κάστρο Εστέλλα στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) Κυνουρίας (PDF)

Πηγές

Βιβλιογραφία

  • Αρβανίτη Σμ., «Το κάστρο του Παραλίου Άστρους Κυνουρίας. Πρώτες παρατηρήσεις», Πρακτικά του Ζ΄ Διεθνούς Συνεδρίου Πελοποννησιακών Σπουδών (Πύργος- Γαστούνη-Αμαλιάδα, 11-17 Σεπτεμβρίου 2005), τ. Δ΄, Βυζάντιον-Συμπληρώματα, Πελοποννησιακά, Παράρτημα 27 (2007), 385-410
  • Ιωάννη Μ. Αρβανίτη – Από τις Πηγές του Λαού μας, τόμος A,Β, Αθήνα 1988
  • Ι. Κακαβούλια, Ι. Κουσκουνά, Κ. Χασαπογιάννη –Θυρεάτις Γη, Αθήνα 1981
  • Καρποδίνη Ε., Κάστρα της Πελοποννήσου, Αθήνα 1993, 242-243
  • Κουσκουνάς Ι., «Η Χερσόνησος του Παράλιου Άστρους», Θυρεάτις Γη (Ιστορία – Αρχαιολογία – Λαογραφία), Κουσκουνάς Ι. – Χασαπογιάννης Κ. – Κακαβούλιας Ι. (επιμ.), 1981, 121-123
  • Κουσκουνάς Ι., «Η ίδρυση του φρουρίου ¨Άστρους¨», Θυρεάτις Γη (Ιστορία – Αρχαιολογία – Λαογραφία), Κουσκουνάς Ι. – Χασαπογιάννης Κ. – Κακαβούλιας Ι. (επιμ.), 1981, 168-171
  • Κουσκουνάς Ι., «Το Άστρος και τα γειτονικά μεσαιωνικά φρούρια», Θυρεάτις Γη (Ιστορία – Αρχαιολογία – Λαογραφία), Κουσκουνάς Ι. – Χασαπογιάννης Κ. – Κακαβούλιας Ι. (επιμ.), 1981, 175-177
  • Μπάλλας Α., «Κάστρα της Κυνουρίας. Επισκόπηση των μεσαιωνικών κάστρων της Τσακωνιάς», Πελοποννησιακά ΚΣΤ΄ (2001-2002), 208-210
  • Αναστάσιος Ι. Μπάλλας ,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών,Βραβείο  της Ακαδημίας Αθηνών
  • Πέππας Ι., Μεσαιωνικές σελίδες της Αργολίδας, Αρκαδίας, Κορινθίας, Αττικής, Αθήνα 1990, 176-177,178, 182-185
  • Ρωμαίος Α., Τοπογραφικά της Φραγκοκρατίας,  Πελοποννησιακά  Β΄(1957), 23-24
  • Σαραντάκης Π., Αρκαδία: Οι Ακροπόλεις – Τα Κάστρα & Οι πύργοι της σιωπηλά ερείπια μιας δοξασμένης γης, Αθήνα 2006, 152, 155-158
  • Σφηκόπουλος Ι., Τα Μεσαιωνικά κάστρα του Μορηά, Αθήνα 1968, 199-201
  • Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, τόμοι Α’, Β’, Γ’, Αθήνα 1981/2/3
  • Φιλιππίδης Δ., «Κυνουρία», Ελληνική Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική, Πελοπόννησος Α’, τ. 4, Αθήνα 1985, 170-173
  • Bees N. A., «Μνείαι του Άστρους κατά τους μέσους αιώνας», Byzantinische Zeitschrift 17 (1908), 92-105
  • Buchon A., Nouvelles recherches historiques sur la principauté française de Morée et ses hautes baronies, v. 1, Paris 1843, 397
  • Buchon A., Recherches historiques sur la principauté francaise de Morée et ses hautes baronies, v. 1, Paris 1845, 65
  • Bon A., La Morée franque. Recherches historiques, topographiques et archéologiques sur la Principauté d’Achaïe (1205-1430), Paris 1969, 73, 220, 280, 500, 515-516
  • Hopf Ch., Chroniques gréco-romanes inédites ou peu connues, publiées avec notes et tables généalogiques, Berlin, Weidmann, 1873, 202-203, 205-206
  • Zakythinos A., Le despotat grec de Morée. Histoire politique, Variorum Reprints, London 1975, 78,164,166

Όλοι συμφωνούν  και ο  Βυζαντινός Αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β’ Παλαιολόγος  το «Castiello la Estella» (Kάστρο του Άστρους) (1256),  βρίσκεται στο Αγιάννη του Άστρους, στην τοποθεσία «Ξεροκάμπι», πάνω από του «άστρου εις τον κάμπον της μαλεβής»   Το 1256  ο Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος έκτισε στον  Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) Κυνουρίας  στη θέση «Ξεροκάμπι» (2 χλμ ) σε ένα απόκρημνο λόφο σαν μία «φυσική πυραμίδα» «το κάστρον, όπερ καλείται»…«Castiello la Estella» (Kάστρο του Άστρους) (1256), » προς ευκολωτέραν υποταγήν  των γειτόνων Τσακώνων στη  Σίταινα , Καστάνιτσα και Πραστό, εκεί που ήταν οι Τσάκωνες , «επάνω εις τα όρη »  suso en law montanyas ,   όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μορέως. (Η φωτογραφία από το φίλο και γείτονα μας στη παλιά “μητρόπολη του Αγιάννη Σουληνάρι” Θόδωρο Μαγκλή) .

Το άρθρο έχει δημοσιευτεί στους συνεργάτες μας Astros Kynouria News  ftzivel – 21 Ιανουαρίου, 2023

astrosgr.com – Γιάννης Κουρόγιωργας

Πίσω στην Αρχική σελίδα

astrosgr.com “Αφιερώνεται στη Θυρεάτιδα Γή.

astrosgr.com/en Dedicated to Thyreatis Land.”

#astrosgrcom

Leave a comment