Month: February 2023

Ο χρόνε  & Οι αμέρε ταρ εβδιμά

Ιούνιος 5,2023

  • Από το Ανθολογιο Λυσικάτου πρέπει να διαβάσετε το κείμενα και να μπορείτε να  το πείτε με τα δικά σας λόγια στα Τσακώνικα

===============================

Από, Σωτήρης Λυσικάτος ,Τσακώνικο Ανθολόγιο Tόμος Θ ,Αρχείον Τσακωνιάς ,2006

Ο χρόνε 

Ο χρόνε ένι έχου τέσσερι εποχέ ταν άνοιξη,το καουτσαίρι(το σέρι) το χινόπωρε τσ’αι το χειμωνικό.

Ταν άνοιξη ο τσουρέ ένι καλέ. Όνι ποία κάψα ούτε κριάδα. Οι χούρε είνι πράσινοι. Α άνοιξη ένι έχα τσ’ει μήνοι-Μάτζη,Απρίλη,Αμάη.

Οι μήνοι του καουτσ’αιρίου  είνι Σερική,Αωνάρη τσαι Άγουστε .Ν’έμε αούντε Σερική γιατσί έμε σερίντουντε του χούρε.Τον Αωνάρη έμε αωνούντε για να μπάλουμε τον καρπό τα χρονία.Τον Άγουστε είνι γινούμενοι οι βότσοι ,τα σύκα τσαι οι αχράε.Τα σκολεία είνι κλειστά τσαι τα καμπζιά είνι βοηθούντα του γονίε σου.Το καουτσαίρι ένι ποία πρεσσά κάψα τσ΄έμε κασημένοι ταν απότσα η έμε έγκουντε τα θάσσα.

Οι μήνοι του χινόπωρου-Σταυρέ,(Σετέμπρη),Αγιε Δηνήτρη(Οχτώμπρη) τσαι Άγιε Αντρία (Νοέμπρη).Το Σταυρέ ένι ανοίνουντα τα σκολεία μετά το καθήσιε του καουτσαιρίου.Τον Άγιε Δηνήτηρ είνι γιορτάζουντε οι Δηνητράδε.Με τον Άγιε Αντρία ένι παρίντα το χειμωνικό τσαι οι κριάδε.

Από το Δετσέμπρη έμε έχουντα πρεσσοί βροχάδε τσαι χιόνε.Έμε κασημένοι του τσέλε τσ΄έμε σονισκούμενοι τα κάρα.Ένι παρία α γιορτά του Χριστού τσ’ έμε αρίκουντε δώρα τσαι καούδια.Με το Γενάρη ένι παρίου ο Άγιε Βασίλη τσαι ο νέο χρόνε.Ο άλλε μήνα του χειμωνικού ένι ο Φλεβάρη .Το χειμωνικό οι αμέρε είνι ατσοί τσαι οι νιούτε είνι μιτσοί.

Λεξιλόγιο

Τσαιρέ=καιρός, κριάδα=κρύο, χούρε=χωράφια ,έμε σερίντουντε=θερίζουμε ,αωνούντε=αλωνίζουμε, βότσου (α.ε.βότρυς)=σταφύλια, σούκα=σύκα, αχράε=αχλάδια, γονίε=γονείς,έμε έγκουντε=πάμε, ένι παρίντα=έρχεται, έμε σονισκουμένοι=ζεσταινόμαστε,κάρα=φωτιά,ατσοί=μεγάλες, μιτσοί=μικρές

A

  1. Ποίε μήνοι ένι έχα α άνοιξη?
  2. Γιατσί έμε αούντε Σερική?
  3. Τσ’ έμε ποίντε τον Αωνάρη?
  4. Πουρ ένι ο τσαιρέ το καουτσαίρι?
  5. Που ν΄ έμε αούντε Σεπτέμπρη?
  6. Γιατσί ν έμε αούντε Άγιε Δηνήτρη τον Οκτώμπρη?
  7. Πουρ έμε σονισκουμένοι το χειμωνικό?
  8. Πουρ ένι ο τσαιρέ το Χειμωνικό?
  9. Πουρ ένι ο τσαιρέ το  σέρι?
  10. Ποίε εποχη ντ΄΄ενι αρέσουντα  καλύτερα τσαι γιατσί?

Β)Που ν’ έμε αούντε τα γρούσσα νάμου

  • Ακόμα δεν άνοιξαν τα σχολεία
  • Η τηλεόραση είπε ότι αύριο θα  ρίξει χιόνι
  • Φέτος το χειμώνα έβρεξε πολύ και έτσι θα έχουμε… το καλοκαίρι
  • Τα χωριά μας δεν έχουν πολλά νερά.
  • «Ο μήνας που τρέφει τους έντεκα» (Θεριστής)

Γ.Μάθε απότσου

  • 1) Τα τσεραϊα καλέ ένι τσαι το χάζι.
  • 2)Από Αγουστε χειμώνα τσ’ από Μάτζη καουτσαίρι
  • 3) Άγουστε καλέ  μι μήνα να έσα δύ φορέ το χρόνε

====================================

Ο χρόνος

Ο χρόνος έχει τέσσερες εποχές  την Άνοιξη ,το Καλοκαίρι,το Φθινόπωρο και το Χειμώνα.

Την Ανοιξη ο καιρός είναι καλός .Δεν κάνει ζέστη ούτε κρύο.Τα χωράφια είναι πράσινα.Η άνοιξη έχει τρεις μήνες ,Μάρτιο,Απρίλιο Μάιο.

Οι μήνες του καλοκαιριού ειναι ο Ιούνιος, Ιούλιος και Αύγουστος.Τον λέμ Σερικη γιατι θερίζουμε τα χωράφια.Τον Ιούλιο αλωνίζουμε για να βάλουμε το καρπό της χρονιάς. Τον Αύγουστο γίνονται τα σταφύλια ,τα σύκα και τα αχλάδια. Τα σχολεία είναι κλειστά και τα παιδια βοηθάνε τους γονείς τους.Το καλοκαιρι κάνει πολύ ζέστη και καθόμαστε έξω η πάμε στη θάλασσα.

Οι μήνες του φθινοπώρου είναι.Σεπτέμβριος,Οκτώβριος,και Νοέμβριος. Τον Σεπτέμβριο ανοίγουν τα σχολεία μετα το καθησι του καλοκαιριού.Τον Οκτώβριο γιορτάζουν οι Δημήτρηδες . Με τον Νοέμβριο έρχεται ο χειμώνας και το κρύο.

Απο τον Δεκέμβριο έχουμε πολλές βροχές και χιόνια.Καθόμαστε στο σπίτι και ζεσταινόμαστε στη φωτιά. Έρχεται η γιορτή των Χριστουγέννων και παιρνουμε δώρα και καλουδια.Με τον Ιανουάριο έρχεται ο Άγιος Βασίλης και ο καινούργιος χρόνος.Ο΄άλλος μήνα του χειμώνα είναι ο Φεβρούαριος.Το χειμώνα οι ημέρες είναι μεγάλες και οι νύκτες μικρές. ( λάθος ανάποδα)

Περίληψα ο χρόνε   

Ο χρόνε ένι έχου τέσσερι εποχέ ταν άνοιξη,το καουτσαίρι(το σέρι) το χινόπωρε τσ’αι το χειμωνικό.

Ταν άνοιξη ο τσουρέ ένι καλέ. Όνι ποία κάψα ούτε κριάδα. . Α άνοιξη ένι έχα τσ’ει μήνοι-Μάτζη,Απρίλη,Αμάη.

Οι μήνοι του καουτσ’αιρίου  είνι Σερική,Αωνάρη τσαι Άγουστε ..Τον Άγουστε είνι γινούμενοι οι βότσοι ,τα σoύκα τσαι οι αχράε.Τα σκολεία είνι κλειστά .Το καουτσαίρι ένι ποία πρεσσά κάψα τσ΄έμε κασημένοι ταν απότσα η έμε έγκουντε τα θάσσα.

Οι μήνοι του χινόπωρου-Σταυρέ,(Σετέμπρη),Αγιε Δηνήτρη(Οχτώμπρη) τσαι Άγιε Αντρία (Νοέμπρη) .Με τον Άγιε Αντρία ένι παρίντα το χειμωνικό τσαι οι κριάδε.

Από το Δετσέμπρη έμε έχουντα πρεσσοί βροχάδε τσαι χιόνε.Έμε κασημένοι του τσέλε τσ΄έμε σονισκούμενοι τα κάρα..Το χειμωνικό οι αμέρε είνι ατσοί τσαι οι νιούτε είνι μιτσοί.

——————————————-

  • Άγνωστες λέξεις και φράσεις
  • να μπάλουμε>  να  βάλουμε ??? να βγάνουμε???
  • Έμε αρίκουντε δώρα >παίρνουμε δώρα ???????????
  • Ένι λάθος
  • Το χειμωνικό οι αμέρε είνι ατσοί τσαι οι νιούτε είνι μιτσοί.
  • Ενι σουστέ
  • Το χειμωνικό οι αμέρε είνι μιτσοί. τσαι οι νιούτε είνι ατσοί
  • ΜισΆ ούρα όχι μισέ. Μισέ> μισς Μισά> μισή Μισέ> μισο Είναι θηλυκό

————————————————————-

Α

  1. Ποίε μήνοι ένι έχα α άνοιξη?>Ποιούς μήνες έχει η άνοιξη?
  2. Γιατσί έμε αούντε Σερική?>Γιατί τον λέμε Θεριστή?
  3. Τσ’ έμε ποίντε τον Αωνάρη? >Τί κάνουμε τον Ιούλιο?
  4. Πουρ ένι ο τσαιρέ το καουτσαίρι?>Πως είναι ο καιρός το καλοκαίρι?
  5. Που ν΄ έμε αούντε Σεπτέμπρη?>Πως λέμε το Σεπτέμβριο?
  6. Γιατσί ν έμε αούντε Άγιε Δηνήτρη τον Οκτώμπρη?>Γιατί λέμε Αγιο Δημήτριο τον Οκτώβριο?
  7. Πουρ έμε σονισκουμένοι το χειμωνικό?>Πως ζεσταινόμαστε το χειμώνα?
  8. Πουρ ένι ο τσαιρέ το Χειμωνικό? >Πως είναι ο καιρος το χειμώνα?
  9. Πουρ ένι ο τσαιρέ το  σέρι?>Πως είναι ο καιρός το καλοκαίρι?
  10. Ποίε εποχη ντ΄΄ενι αρέσουντα  καλύτερα τσαι γιατσί?>Ποια εποχή σου αρέσει καλύτερα κια γιατί?

Β) Που ν’ έμε αούντε τα γρούσσα νάμου> Πως το λέμε στη γλώσσα μας

  1. Ακόμα δεν άνοιξαν τα σχολεία> ακόνη ο ανοίαϊ τα σκολεία
  2. Η τηλεόραση είπε ότι αύριο θα  ρίξει χιόνι>Α τηλεόραση επέτσε ότσι  ταχία θα ξερίσει χιόνα
  3. Φέτος το χειμώνα έβρεξε πολύ και έτσι θα έχουμε πολλά νερά το καλοκαίρι> Σάτσι το χειμωνικό εβρέτσε πρεσσού τσ’ έτρου θα έχουμε πρεσσά ύβατα το καουτσαίρι
  4. Τα χωριά μας δεν έχουν πολλά νερά.> Τα χουρία νάμου ούνι έχουντε πρεσσά ύβατα.
  5. «Ο μήνας που τρέφει τους έντεκα» (Θεριστής)> « ο μήνα πη ένι σέφου του εντεκα (Σερική)

Γ.Μάθε απότσου>Μάθετε απέξω

1) Τα τσεραϊα καλέ ένι τσαι το χάζι.>  Στη ξεραϊλα καλό είναι και  το χαλάζι.

2) Από Αγουστε χειμώνα τσ’ από Μάτζη καουτσαίρι>Από Αύγουστο χειμώνα και από Μάρτη καλοκαίρι

3) Άγουστε καλέ  μι μήνα να έσα δύ φορέ το χρόνε> Αύγουστε καλέ μου μηνα να είσαι δυό φορές το χρόνο.

Παρατηρήσεις

Γράψε όλα τα ρήματα χωριστά και παρατήρησε τα ΚΑΛΑ . Δες πως κάνει το βοηθητικό και πώς κάνει το ρήμα.

Ένι έχου> ένι > Όνι ποία > είνι> ένι έχα> είνι> έμε αούντε> έμε σερίντουντε> έμε αωνούντε> να μπάλουμε> είνι γινούμενοι> είνι> είνι βοηθούντΑ> ένι ποία> έμε κασημένοι> έμε έγκουντε> ΈΊΝΙ ανοίντουντα> είνι γιορτάζουντε> ένι παρίντα> έμε έχουντΕ> έμε κασημένοι> έμε σονισκούμενοι> ένι παρία> έμε αρίκουντε> ένι παρίου> ένι> είνι>

=======================================================

Οι αμέρε ταρ εβδιμά >

  • Δάσκαλε – Καλημέρα καμπζία>
  • Καμπζία-Καλημέρα>
  • Δάσκαλε –Τσι αμέρα ένι σάμερε Κωσταγκή?>
  • Κ-Σάμερε ένι Δεύτερα>
  • Δάσκαλε –Επέρι τσι αμέρα έκι Γιάννη?>
  • Γ-Επέρι εκι Τσουρακά.Εζάκαμε τον Άγιε>
  • Δάσκαλε –Τατσιπέρι τσι αμέρα έκι Ελένη?>
  • Ε-Τατσιπέρι έκι Σάμπα.Ομαϊ έχουντε σκολείε >
  • Δάσκαλε –Ταχία τσι αμέρα ένι Δηνήτρη?>
  • Δ-Ταχία ένι Τσίτα .Έμε έχουντε σκολείε.>
  • Δάσκαλε –Ταν ασκρία τσι αμέρα ένι Νικόα ?>
  • Ν-Ταν ασκρία ένι Τίτιντα ,Θα μόλει ο τσίε μι >
  • Δάσκαλε –Μετά από ταν Τίτιντα ποίερ αμέρα ένι Σοθία
  • Σ.-Ένι Πέφτα .Α μάτη μι θα ζαει τον Άγιε Λιδη να οράει τον αθύ μι>
  • Δάσκαλε –Ποίερ είνι οι αμέρε ταρ εβδιμα Βασίλη?>
  • Β.-Τσουρακά,Δεύτερα,Τσίτα,Τίτιντα,Πέφτα,Παράσι,Σάμπα,

Λεξιλόγιο

  • Εβδιμά>εβδομάδα, σάμερε>σήμερα,επέρι>χτες, Τσουρακά>Κυριακή, Τίτιντα>Τετάρτη, Τσίτα>Τρίτη, Παράσι>Παρασκευή, Σάμπα>Σάββατο,ταχία> αύριο, ταν ασκρία> μεθαύριο,Θα μόλει (π.β. μολών λαβέ) θα έρθει, τσίε>θείος, μάτη> μητέρα, να οραει> να δει, αθύ> αδελφός, υζέ>γυιός,ναθεί>γίνει,σάτη(σατέρα α..ε. θυγάτηρ)>κόρη
  1. Πόσοι αμέρε ένι έχα νια εβδιμά? >
  2. Κιά έσα επέρι? Τσι μέρα έκει?>
  3. Τσι θα ποίερε ταχία?Τσι αμέρα ένι>
  4. Πουρ έκι ο τσαιρέ ταν ατσιπέρι?
  5. Ποίερ αμέρε έτε έγκουντε το σχολείε?
  6. Ποίε αμέρα έμε εγκουντε το Άγιε?
  7. Τσι ούρα έσι ταίνου κάθε σύνταχα>
  8. Τσι ούρα ενι κιούφα α αθυά ντι τ΄αργά?>
  9. Που ν΄ έμε αούντε ταν εβδιμά μπρου ταν Αμπρία?
  10. Που ν΄έμε αούντε ταν πρώτε Δεύτερα τα Σαρακωστά?>

=======================================

Οι αμέρε ταρ εβδιμά > Οι ημέρες της εβδομάδος

  • Δάσκαλε – Καλημέρα καμπζία>Καλημέρα παιδιά
  • Καμπζία-Καλημέρα>Καλημέρα
  • Δάσκαλε –Τσι αμέρα ένι σάμερε Κωσταγκή?> Τι ημέρα είναι σήμερα Κωσταντή?
  • Κ-Σάμερε ένι Δεύτερα>Σήμερα είναι Δευτέρα
  • Δάσκαλε –Επέρι τσι αμέρα έκι Γιάννη?>Χτές τι ημέρα ήταν Γιάννη?
  • Γ-Επέρι εκι Τσουρακά.Εζάκαμε τον Άγιε>Χτες ήταν Κυριακή.Επήγαμε στην εκκλησία
  • Δάσκαλε –Τατσιπέρι τσι αμέρα έκι Ελένη?> Προχτές τι ημέρα ήταν Ελένη?
  • Ε-Τατσιπέρι έκι Σάμπα.Ομαϊ έχουντε σκολείε >Προχτές ήταν Σάββατο.Δεν είχαμε σχολείο.
  • Δάσκαλε –Ταχία τσι αμέρα ένι Δηνήτρη?> Αύριο τι ημέρα είναι Δημήτρη?
  • Δ-Ταχία ένι Τσίτα .Έμε έχουντε σχολείε.> Αύριο είναι Τρίτη. Έχουμε σχολείο
  • Δάσκαλε –Ταν ασκρία τσι αμέρα ένι Νικόα ?> Μεθαύριο τι ημέρα είναι Νικόλαε?
  • Ν-Ταν ασκρία ένι Τίτιντα ,Θα μόλει ο τσίε μι >Μεθαύριο είναι Τετάρτη.Θα έρθει ο θείος μου
  • Δάσκαλε –Μετά από ταν Τίτιντα ποίερ αμέρα ένι Σοθία?Μετά από την Τετάρτη ποιά ημέρα είναι Σοφία?
  • Σ.-Ένι Πέφτα .Α μάτη μι θα ζαει τον Άγιε Λιδη να οράει τον αθύ μι>Είναι Πέμπτη.Η μητέρα μου θα πάει στο Λεωνίδιο να δει το αδελφό μου
  • Δάσκαλε –Ποίερ είνι οι αμέρε ταρ εβδιμα Βασίλη?>ποιές είναι οι ημέρες της εβδομάδας Βασίλη?
  • Β.-Τσουρακά,Δεύτερα,Τσίτα,Τίτιντα,Πέφτα,Παράσι,Σάμπα,> Κυριακή,Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο
  • Άγνωστες λέξεις και φράσεις
  • σηκώνομαι >ένι ταίνου
  • ξυπνώ , σηκώνω> ένι ταΐχου
  1. Πόσοι αμέρε ένι έχα νια εβδιμά? >Πόσες ημέρες έχει μία εβδομάδα?
  2. Κιά έσα επέρι? Τσι μέρα έκι?>Που ησουν χτές?Τι ημέρα ήταν?
  3. Τσι θα ποίερε ταχία?Τσι αμέρα ένι> Τι θα κάνεις αύριο? Τι ημέρα είναι?
  4. Πουρ έκι ο τσαιρέ ταν ατσιπέρι?Πως ήταν ο καιρός προχτές?
  5. Ποίερ αμέρε έτε έγκουντε το σχολείε? Ποίες ημέρες πηγαίνετε στο σχολείο?
  6. Ποίε αμέρα έμε εγκουντε το Άγιε?> Ποιά ημέρα πηγαίνουμε στην εκκλησία?
  7. Τσι ούρα έσι ταίνου κάθε σύνταχα> Τι ώρα σηκώνεσαι καθε πρωί
  8. Τσι ούρα ενι κιούφα α αθυά ντι τ΄αργά?> Τ ώρα κοιμάται η αδελφλη σου το βράδυ?
  9. Που ν΄ έμε αούντε ταν εβδιμά μπρου ταν Αμπρία? Πως τη λέμε την εβδομάδα πριν το Πάσχα?
  10. Που ν΄έμε αούντε ταν πρώτε Δεύτερα τα Σαρακωστά?> Πως τη λέμε την πρώτη Δευτέρα της Σαρακοστής?

============================

Πηγές

Σωτήρης Λυσικάτος ,Τσακώνικο Ανθολόγιο Tόμος Θ ,Αρχείον Τσακωνιάς ,2006

astrosgr.com – Γιάννης Κουρόγιωργας

Πίσω στην Αρχική σελίδα

astrosgr.com “Αφιερώνεται στη Θυρεάτιδα Γή».

astrosgr.com/en «Dedicated to Thyreatis Land.»

#astrosgrcom

Το ιστορικόν Άστρος Κυνουρίας : «Είμαστε κοντά σε όλα και τα έχουμε όλα».

Στο ιστορικό Άστρος Κυνουρίας τα έχουμε όλα .
1) Είμαστε κοντά σε όλα..
2) Έχουμε τον «ήλιο και την θάλασσα» του Αργολικού, με πολλές μαγευτικές παραλίες.
3) Έχουμε μεγάλη ιστορία και σημαντικότατα αρχαιολογικά μνημεία
4) Έχουμε τον Πάρνωνα , «τα βουνά μας και τα κάστρα μας».
5) Είμαστε το «Άγιον Όρος» της Νότιας Ελλάδας
Έχουμε τους γείτονες μας και τις κατάλληλες υποδομές για διακοπές για όλους και για οικογένειες.

Το ιστορικόν Άστρος είναι συνέχεια της αρχαίας πόλης  Θυρέας. Η πόλη Θυρέα και αργότερα το πόλισμα Άστρον  ήταν στα ενδότερα του κάμπου Θυρέας στην σημερινή τοποθεσία του Άστρους . Το 1823 το Άστρος το βρήκαν εκεί ,«Εν Άστρει τη 29 Μαρτίου 1823 και γ’ της Ανεξαρτησίας » οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης , υπήρχε αναμφισβήτητα  και τεκμηριωμένα πολλούς αιώνες πριν το 1823 , η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτη» και «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος»..

1) Το ιστορικό Άστρος Κυνουρίας δεν είναι το κέντρο του  κόσμου, αλλά «είναι κοντά σε όλα και τα έχουμε όλα».

Στον αρχαίο Ελληνικό κόσμο οι Δελφοί ήταν ο ομφαλός της γης.

Η Αθήνα απέχει 170 χλμ, περίπου δύο ώρες ,το αεροδρόμιο  περίπου 200 χλμ  και το Άστρος έχει το  φημισμένο και το καλύτερο Αττικό κλίμα.

Το Άστρος είναι πολύ  κοντά στους σπουδαιότερους    Αρχαιολογικούς Χώρους  και Μουσεία της πατρίδας μας, , που κάποτε όλοι πρέπει να επισκεφτούμε , που εύκολα επισκέπτονται πολλοί φίλοι μας  με  ημερήσιες εκδρομές  από το Άστρος, όταν διαλέγουν το Άστρος για τη βάση των ετήσιων διακοπών τους .

α.Σπουδαιότεροι Αρχαιολογικοί Χώροι και Μουσεία στην Ελλάδα.

Το Παλαμήδι  στο Ναύπλιο (33 χλμ,),η Τύρινθα 33 χλμ, οι Μυκήνες( 43 χλμ),  το Θέατρο Επιδαύρου( 70 χλμ),  η Ολυμπία(170 χλμ),  ο Παρθενώνας,η Ακρόπολη και το Μουσείο της Ακρόπολης στην Αθήνα (170 χλμ), οι Δελφοί (288 χλμ) και ο Μυστράς (88 χλμ).

b. Έχουμε κοντά μας εύκολα  προσβάσιμα  του “Αιγαίου τα νησιά”

c. Έχουμε πολλά ιστορικά και παραδοσιακά χωριά

Οι γείτονες μας Τσάκωνες συνεχίζουν να μιλάνε αρχαία Ελληνικά…,(τα Τσακώνικα είναι αρχαία Δωρική διάλεκτος) . Καλώς ήρθατε στη Κυνουρία > Καούρ εκάνατε ταν Κυνουρία. Τι κάνεις σήμερα? Τσ’ έσ’ ποίου σάμερε ; (Α>Α) Τσ’ έσ’ ποία σάμερε ; (Α>Θ)

2) Ο Αργολικός και οι παραλίες μας

Έχουμε τον «ήλιο και την θάλασσα» του Αργολικού, με πολλές μαγευτικές παραλίες. Είμαστε ένα μαγευτικό «νησί που τα έχει όλα».  Ας επαναλάβουμε, έχουμε κοντά μας εύκολα προσβάσιμα του “Αιγαίου τα νησιά”.

Το Άστρος και ο Αγιάννης συνδυάζουν άριστα “το βουνό και τη θάλασσα”και γι αυτό πολλοί προτιμούν το Άστρος για τις διακοπές τους . Η εναλλαγή του τοπίου από το μπλε της θάλασσας στο πράσινο της πεδιάδας και του βουνού, είναι μια ευχάριστη πρόκληση για τον απαιτητικό ταξιδιώτη που βαριέται γρήγορα τα μονότονα σκηνικά.

Το γραφικό “νησί” Παράλιο Άστρος απέχει  4  χλμ από το Άστρος. Το “νησί” , όπως αποκαλούσαν οι παλιοί τον κατοικημένο λόφο,  δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από κανένα νησί του Αιγαίου, τα έχει όλα, είναι μόνο 2 ώρες από την Αθήνα και πολύ κοντά είναι “το βουνό” Πάρνωνας και τα παραδοσιακά χωριά του, από το λιμάνι του η πρόσβαση στου “Αιγαίου τα νησιά” είναι εύκολη.

Ο Αργολικός έχει μαγευτικές παραλίες και “ο ήλιος και η θάλασσα” του Αργολικού είναι γοητευτικός, Όποιος δοκιμάζει μια φορά ξαναέρχεται και γίνεται μόνιμος ….Δεν είναι τυχαίο που έχουμε μόνιμους επισκέπτες από Γερμανία, Ιταλία , Γαλλία, Αγγλία και όλη την Ελλάδα. Στην παραλία πόρτες υπάρχει και ο μικρός Γερμανικός οικισμός.!!!

Πίσω στην αρχική σελίδα AstrosGr.com η Το ιστορικό Άστρος

3 ) Αρχαιολογικά και ιστορικά μνημεία

Έχουμε μεγάλη ιστορία και σημαντικότατα αρχαιολογικά μνημεία , που έπαιξαν αναμφισβήτητα καταλυτική σημασία για την οργάνωση και επιτυχία του απελευθερωτικού αγώνα.

α. O «Ιερός Χώρος» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων

Εν τούτω τω τόπω συνήλθεν η Β΄ Εθνική Συνέλευσις των Ελλήνων, 30 Μαρτίου – 18 Απριλίου 1823».

O Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, πρόεδρος του Εκτελεστικού (δηλ.Πρωθυπουργός ) , τέσσερις ημέρες μετά την Εθνοσυνέλευση στο Άστρος σε  επιστολή στις 22 Απριλίου 1823 , ένα από τα τελευταία έγγραφα που υπογράφει ως πρόεδρος του Εκτελεστικού ανακοινώνει με «ευχάριστο καθήκον» στους ισχυρούς της εποχής , με ευφυέστατο τρόπο , «με τους καλύτερους οιωνούς» ,σκόπιμα  θετικά  και πολύ υπεραισιόδοξα περιγράφει την  Εθνοσυνέλευση «στο Άστρος». Σαν ηγέτης ,πρώτος,  μπροστά έδειχνε το δρόμο, πού έπρεπε όλοι να γνωρίζουν το μεγάλο  γεγονός, υπήρχε «η απελευθερωμένη Ελλάδα,  «η Εθνοσυνέλευση της απελευθερωμένης Ελλάδας συνήλθε στο Άστρος»( Σμαράγδη Ι.Αρνανίτη :2023,  Ἐν Ἄστρει  Ἡ Ἐθνική Δευτέρα τῶν Ἑλλήνων Συνέλευσις, 29 Μαρτίου -18 Απριλίου 1823  , τα γεγονότα – οι πρωταγωνιστές – οι αποφάσεις. Αριστείδης Ν. Χατζής σελ 121).

Στο Άστρος, το 1823 μ.Χ., συνήλθε η Β’ Εθνική Συνέλευση των Ελλήνων, με κύριο σκοπό την αναθεώρηση και τον εκσυγχρονισμό  του Συντάγματος το οποίο είχε ψηφιστεί το 1822 μ.Χ., κατά την Α΄ Εθνοσυνέλευση στην Επίδαυρο, για αυτό και ονομάστηκε «Νόμος της Επιδαύρου».

Η χώρα απόκτησε πλέον οριστικό Καταστατικό Χάρτη, ο οποίος ρύθμιζε όλα τα σχετικά θέματα με τη σύσταση και τη λειτουργία του κράτους, των θεσμών και του στρατού. Το αναθεωρημένο Σύνταγμα, εξαιρετικά προοδευτικό και πρωτοποριακό για την εποχή του. Η Συνέλευση, στα πρότυπα των Συνταγμάτων της Γαλλικής Επανάστασης του 1789 μ.Χ., συνέταξε και τη «Διακήρυξη της Β΄ των Ελλήνων Συνελεύσεως». Η συνέλευση απάντησε με την διακήρυξη,στην υφήλιο και τους μεγάλους της εποχής . «Είμεθα αποφασισμένοι να ανεξαρτισθώμεν, ως έθνος αυτόνομον και ανεξάρτητον».” λίγο επίκαιρο σήμερα…..

β. H Σχολή Καρυτσιώτη του Αγιάννη και ο Δημήτριος Καρυτσιώτης

Η σχολή Καρυτσιώτη του Αγιάννη με το παράρτημα της στο Άστρος έπαιξε πρωτεύοντα και καθοριστικό ρόλο για να γίνει ο Αγιάννης πρωτεύουσα της επαναστατημένης Ελλάδος.

Η κτητορική επιγραφή της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη.

«1798 ΕΝ ΜΗΝΙ ΙΟΥΛΙΩ 18   Η ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΑ…..Ο ΤΟΠΟΣ ΟΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΙ ΕΙΝ’ Η ΑΥΤΟΥ ΠΑΤΡΙΔΑ  ΚΑΡΥΤΣΙΩΤΗΣ ΛΕΓΕΤΑΙ ΠΑΝΤΟΥ Η ΑΥΤΗ ΦΑΜΙΛΙΑ….»»

Ο Δημήτρης Καρυτσιώτης έκτισε την περίφημη σχολή Καρυτσιώτη η “πανεπιστήμιο” στη προεπαναστατική Ελλάδα το 1798 στον Αγιάννη (17 χλμ)  και το παράρτημα της σχολής το 1805 στο Άστρος . H προσφορά του στη Θυρεάτιδα Γη και την πατρίδα είναι ανυπολόγιστη.

 Η προεπαναστατιμένη  Ελλάδα είχε πολλά μικρά “κρυφά” και λίγα φανερά σχολεία. Ένα από τα ελάχιστα φανερά σχολεία ήταν και η περίφημη Σχολή Καρυτσιώτη που είχε κτιστεί το 1798 , 23 χρόνια πριν την Ελληνική επανάσταση και αυτό έχει μεγάλη σημασία. Είχε κτιστεί στο λόφο Κουτρί του Αγιάννη Κυνουρίας και ήταν ένα από τα λίγα “πανεπιστήμια” της προεπαναστατικής πατρίδας μας και οι μαθητές της ήταν από ολόκληρη την ηπειρωτική Ελλάδα και τα νησιά μας. Ο μεγάλος ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης, πανίσχυρος Αγιαννίτης πατριώτης της διασποράς, βρήκε τον τρόπο να επιτρέψουν οι 400 χρόνια κατακτητές Τούρκοι το κτίσιμο και την λειτουργία της σχολής στον Αγιάννη και στο παράρτημα της σχολής Καρυτσιώτη στο Άστρος Κυνουρίας.

γ. Το Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους

Το Αρχαιολογικό Μουσείο του Άστρους στεγάζεται από το 1985 στο κτήριο της σχολής Καρυτσιώτη ( κτίστηκε  το 1805) , τοπικού παραδοσιακού ρυθμού, μαντρωμένο με τον πέτρινο τείχο, μαζί με τον προαύλιο χώρο που σώζονται μέχρι σήμερα οι καμινάδες των δωματίων των οικότροφων μαθητών της σχολής και τον επίσης μαντρωμένο  χωριστó  γειτονικό «Ιερό Χώρο» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων.   Διαθέτει επίσης μεγάλο προαύλειο χώρο, ο οποίος έχει μετατραπεί σε αρχαιολογικό πάρκο και έκθεση. Στον προαύλειο χώρο ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει δύο αγάλματα σε ανάκλιντρο, του Ηρώδη Αττικού και της συζύγου του, καθώς και κίονες και κιονόκρανα κορινθιακού ρυθμού.

Ο χώρος εíναι  σεμνός, αρμονικός και επιβλητικός, «είναι μουσείο από μόνος του» .

Το εκθεσιακό υλικό του Μουσείου περιλαμβάνει τις εξής συλλογές: Αρχιτεκτονικά μέλη από την Έπαυλη του Ηρώδη του Αττικού στην Εύα (Δολιανά Κυνουρίας), ευρήματα, κυρίως κεραμικά από νεκροταφεία ελληνιστικών χρόνων, μικροαντικείμενα και νομίσματα από διάφορες περιοχές της Κυνουρίας, επιγραφές από διάφορες θέσεις της Κυνουρίας

δ. Άγιος Ιωάννης Κυνουρίας :Το “κυβερνείο” και ο Πάνος (Άκουρος) Ζαφειρόπουλος

Το «κυβερνείο» του Αγιάννη

Aπό τις αρχές το 1821  άρχισαν  συζητήσεις μεταξύ των επαναστατημένων  για να γίνει ο Αγιάννης η πρωτεύουσα του ελεύθερου Ελληνικού κράτους.Η σχολή Καρυτσιώτη έπαιξε πρωτεύοντα και καθοριστικό ρόλο για να γίνει ο Αγιάννης πρωτεύουσα της επαναστατημένης Ελλάδας από τις 22 Αυγούστου έως την 1 Οκτωβρίου 1822.Το «κυβερνείο» που βρίσκεται πολύ κοντά στη σχολή Καρυτσιώτη του Αγιάννη ήταν η έδρα της κυβέρνησης. . Το χρονικό αυτό διάστημα βεβαιώνεται και από τα Αρχεία των Λαζάρου και Γεωργίου Κουντουριώτη (τ. Α΄, σ. 92 κ.εξ.).

Ο Ιμπραήμ κατέσφαξε και έκαψε ολόκληρο την Πελοπόννησο, αλλά ποτέ δεν μπόρεσε να νικήσει τον Άκουρο , αν και τον είχε αιχμαλωτίσει προσωρινά, ούτε στο κάστρο του Παραλίου Άστρους, κάποιος έπρεπε να αντισταθεί και είναι μεγάλη μας τιμή, αυτός ήταν ο Αγιαννίτης Παναγιώτης Ζαφειρόπουλος (Άκουρος).Από την πυρπόληση της Σχολής διασώθηκαν 1500 βιβλία, τα οποία αρχικά φυλάσσονταν το 1827 στην οικία των Ζαφειροπουλαίων,  στο Κάστρο Παραλίου Άστρους. Τα βιβλία σήμερα είναι στο ίδρυμα Ζαφείρη στο Άστρος.

ε. Tο “στρατόπεδο τωνΒερβένων” ,τα ιστορικά Βέρβενα και τα ιστορικά Δολιανά  

Η μάχη την 18ην Μαϊου 1821 στα ιστορικά Βέρβενα και στα ιστορικά Δολιανά  ματαίωσε τη διάλυση του στρατοπέδου στα Βέρβενα  και το σχέδιο των Τούρκων. Επίσης τόνωσε το ηθικό των επαναστατών και άνοιξε το δρόμο για την άλωση της Τριπολιτσάς.

Αναμφισβήτητα το “στρατόπεδο των Βερβένων” έπαιξε καταλυτική σημασία για την οργάνωση και επιτυχία του απελευθερωτικού αγώνα .

Από το “στρατόπεδο των ιστορικών Βερβένων” άρχισε ουσιαστικά και στρατιωτικά η απελευθέρωση της πατρίδας μας.

Πίσω στην αρχική σελίδα AstrosGr.com η Το ιστορικό Άστρος

4)Τα βουνά και τα κάστρα μας  

Έχουμε τον Πάρνωνα, «τα βουνά μας και τα κάστρα μας».

Μεγάλο μέρος της Β. Κυνουρίας, αλλά και φυσικό σύνορο στα δυτικά προς τη Λακωνία είναι η οροσειρά ίου Πάρνωνα. 0 Πάρνωνας ή Μαλεβός διαγράφει μέχρι το μέσον περίπου τα όρια των νομών της Αρκαδίας και Λακωνίας και η νοτιότερη προέκταση της φτάνει μέχρι το ακρωτήριο Μαλέας. Η ονομασία του είναι αρχαιότατη και προέρχεται από την ίδια ρίζα με τις ονομασίες των ορέων Πάρνηθα και Παρνασσός, δηλώνοντας “τη λάμπουσα κορυφή”, από τον ανα­τέλλοντα ήλιο ή τη σελήνη. Η ψηλότερη κορυφή του είναι η Μεγάλη Τούρλα (1.93Β μέτρα], ενώ στη κορυφογραμμή του υπάρχουν αρκετές βουνοκορ­φές, που το υψόμετρο τους ξεπερνά τα 1500 μέτρα.

 Κάστρα , έχουμε πολλά κάστρα….

« Κεντρικός   πύργος  Άστρους » , Κάστρο Εστέλλα=Άστρος   στο Ξεροκάμπι του Αγιάννη του Άστρους. Η φωτογραφία είναι από, Αναστάσιος Ι. Μπάλλας ,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών, Βραβείο  της Ακαδημίας Αθηνών Άστρος ( σ.209-210 Κάστρο Άστρους ),Κάστρα της Κυνουρίας-Κάστρα της Τσακωνιάς.

Κάστρο Παράλιου Άστρους ή Κάστρο των Ζαφειρόπουλων

5) Μοναστήρια και εκκλησίες, 

Είμαστε το «Άγιον Όρος» της Νότιας Ελλάδας

Πάρνωνας: το «Άγιον Όρος» της Νότιας Ελλάδας Δεκάδες τα μοναστήρια του Πάρνωνα, άλλοτε ριζωμένα σε απόκρημνα βράχια, ρίζες της πίστης και της ψυχής του χριστιανισμού και άλλοτε σε υψώματα, ανάταση προς το θείο και το όνειρο. Θεμελιωμένα εδώ και πολλούς αιώνες, αποτελούν ένα πολυσύνθετο κομμάτι της ιστορίας του τόπου, υψηλά δείγματα αρχιτεκτονικής, τόπους ψυχικής ευφορίας και αγαλλίασης, μονοπάτια λύτρωσης κι ελπίδας.

Mοναστήρια του Δήμου Βόρεια Κυνουρίας, αποστάσεις από το Άστρος.

Ιερα Μονή Λουκούς 4χλ,  Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Παλαιοπαναγιάς 6 χλμ,  Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Μαλεβής 26 χλμ,  Ιερά Μονή Τίμιου Προδρόμου Περδικόβρυσης 37 χλμ, Ιερά Μονή Παναγίας Αρτοκωστάς 20 χλμ, ,Άγιος Νικόλαος-Παντελεήμων Κοντολινάς Καστάνιτσας 18 χλμ ,  Ιερά Μονή Παναγίας  Έλωνας στο Λεωνίδιο (64χλμ),   και  ο Μυστρας 90 χλμ

Έχουμε τις κατάλληλες υποδομές για διακοπές για όλους και για οικογένειες.

astrosgr.com – Γιάννης Κουρόγιωργας

Στο ιστορικό Άστρος Κυνουρίας τα έχουμε όλα. 

Το ιστορικό Άστρος Κυνουρίας βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,στα ενδότερα του κάμπου της Θυρέας ,εκεί που στο παραπάνω χάρτη διακρίνεται η αρχαία πόλη της Θυρέας  και αργότερα το πόλισμα Άστρον , νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες.  Ο Αγιάννης απέχει 17 χλμ. από το Άστρος και το Παράλιο Άστρος απέχει 4 χλμ από το Άστρος

Άστρος «Το κλεινόν Άστυ» , Περήφανο και Καμαρωτό, Χρυσήλιο και Ιστορικόν.

Το Άστρος ονομάστηκε από τους κατοίκους  της περιοχής Άστυ( Πόλη) , σαν διάκριση με τους γύρω μικρότερους οικισμούς . Άστυ (=πόλη ) ονομάζετο αρχικά στην περιοχή η αρχαία πόλη Θυρέα ,το μητροπολιτικό κέντρο της περιοχής στην αρχαιότητα , όπως αργότερα το Άστρος είναι μέχρι σήμερα. το μητροπολιτικό κέντρο της περιοχής Από την αρχαιότητα έμεινε αδιάκοπα στους κατοίκους το Άστυ (=πόλη) .Οι Αστρεινοί αποκαλούν και σήμερα το οικισμό «Το Kλεινόν Άστυ» . Από το Άστυ, προήλθε Toasti= Toast(r)ι, Toastri και το Astro  και συμφωνούμε με  την  σοβαρά τεκμηριωμένη, λογική  και έξυπνη άποψη το όνομα Άστρος προήλθε από το Άστυ=(Τoasti) Toast(r)ι ,Astro  (Καραχάλιος,  Ι. Κουσκουνάς ,Κ.Χασαπογιάννης ,Ι. Κακαβούλιας, Ν.Φλούδας Θυρεατικα Β. σελ 24,25).

Πώς θα πάτε και Χάρτες

Ο Αργολικός και οι παραλίες μας

Αρχαιολογικοί Χώροι στο Άστρος

“Ιερός Χώρος” της Β’ Εθνικής Συνέλευσης των Ελλήνων   &   Σχολή Καρυτσιώτη

Τα βουνά και τα κάστρα μας

Μοναστήρια και εκκλησίες

Γιάννης Γρηγ. Κουρόγιωργας. Ιστορία του Άστρους και του Αγιάννη του Άστρους ,διαλεκτά κείμενα ,(PDF) -2024 .

astrosgr.com – Γιάννης Κουρόγιωργας

Οκτώβριος 21,2021

Πίσω στην Αρχική σελίδα

astrosgr.com “Αφιερώνεται στη Θυρεάτιδα Γή.

astrosgr.com/en Dedicated to Thyreatis Land.”

#astrosgrcom

Διεθνή Θέματα

Στο χάρτη παραπάνω η Βυζαντινή Αυτοκρατορία το 555 μ.χ. ήταν στο μεγαλέιο της ακμής της.

Δείτε τους συνδέσμους

Το λεγόμενο «δίκαιο του ισχυρότερου » και οι  αναπόφευκτες συνέπειες .

by Γιάννης ΚουρόγιωργαςApril 28, 2025


Oι έμποροι όπλων και οι αριθμοί.

Την 29 Μαϊου 1453 «η Πόλις Εάλω», αλλά ο πόλεμος συνεχίζεται σήμερα .

Το τέλος της Αμερικάνικης αυτοκρατορίας και το αίσχος των Λατίνων.

Η ηλεκτρονική κοινωνία μας, το μέλλον του κόσμου ,το “1984” και ο “Γενναίος Νέος Κόσμος “

Ενδιαφέροντα διεθνή νέα χωρίς σχόλια (2018-10-11)

Αυτός είναι ένας διαφορετικός τρόπος σκέψης για αυτό.

Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία μετά το 1204 τεμαχίστηκε σε μικρότερες «αυτοκρατορίες» με ασταμάτητους εμφυλίους πολέμους.
Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία  το 1450  ήταν έτοιμη να παραδοθεί και να υποδουλωθεί στους εχθρούς της.
Οι τρείς χάρτες περιγράφουν κραυγαλέα τα μάθήματα της ιστορίας  που είναι πολύ επίκαιρα σήμερα, ο πόλεμος δεν τελείωσε.
Πίσω στην σελίδα Θέματα και Απόψεις

astrosgr.com – Γιάννης Κουρόγιωργας

Πίσω στην Αρχική σελίδα

astrosgr.com “Αφιερώνεται στη Θυρεάτιδα Γή.

astrosgr.com/en Dedicated to Thyreatis Land.”

#astrosgrcom

Καθημερινοί διάλογοι

Ένι αφιερουσκούμενε ταν Τσακωνιά.> Αφιερώνεται στην Τσακωνιά

Tσι έμε ποίντε όρεγι : Εμε βοηθούντε να κοντουθεί α τσακώνικη γρούσσα τσαι ο τσακώνικο πολικισμό.> Τί κάνουμε εδώ : Bοηθάμε να διατηρηθεί η Τσακώνικη γλώσσα και ο Τσακώνικος πολιτισμός.

Από , “Για να κοντούμε τα γρούσσα νάμου ” ( Για να κρατήσουμε τη γλώσσα μας ) Γιάννη Καμβύση

  • Χρόνου πάσου του φίλου, πατριώτε τσαι Τσάκωνε, να εμέχουντε υγεία τσαι να περαΐτσουμε έμορφα τιρ γιορτινέ ρ’ αμέρε !
  • (Τσακώνικη διάλεκτο : ιδίουμα Γαστένιτσα, Σίκινα)
  • Χρόνια πολλά στους φίλους, πατριώτες και Τσάκωνες, να έχουμε υγεία και να περάσουμε όμορφα τις γιορτινές ημέρες !

Σ’ εμαθήτσε απότσου τσ’ ανακατουτά> Τα έμαθε απ’ έξω κι ανακατωτά.

  • Οσ’ αού μι
  • Ντ’ ένι έχου πετέ > σου έχω πει.
  • Έχε γειά κολλέγα> Γειάσου φίλε.
  • Η τσακώνικη γλώσσα > Α Τσακώνικα γρούσσα.
  • Η γλώσσα μας> Α γρούσσα νάμου.
  • Μιλάμε Τσακώνικα >Έμε νιούντε Τσακώνικα
  • Πώς το λέμε στη γλώσσα μας;> Που ν’έμε αούντε τα γρούσσα νάμου?
  • Καλώς ήρθες> Καούρ εκάνερε
  • Καλώς ήρθατε > Καούρ εκάνατε
  • Καλώς σας βρήκα>Καού ντ’ ερέκα νιούμου
  • Καλώς ήρθατε στη Κυνουρία > Καούρ εκάνατε ταν Κυνουρία
  • Καλώς ήρθατε στην πατρίδα μας>Καούρ εκάνατε τα χώρα νάμου
  • Καλώς σας βρήκα από την Τσακωνιά >Καού ντ’ ερέκα νιούμου από ταν Τσακωνιά
  • Μ ‘ ένι αρέσουντα να μάθου Τσακώνικα>Μου αρέσει να μάθου Τσακώνικα.
  • Κάθε ρ αμέρα κάτσι έμε μαθέντε > καθημερινά κάτι μαθαίνουμε.
  • Έμε νιουρίζουντε ότσι όταν σ’ έμε γράφουντε σ’ έμε μαθέντε>Γνωρίζουμε ότι όταν τα γράφουμε τα μαθαίνουμε.
  • Καλημέρα >κα μέρα (Α), ( Καλάν αμέρα (Β))
  • Καλημέρα σας, τι κάνετε > Κα μέρα νιούμου,τσ’ έτε ποίντε;
  • Είμαστε καλά. Ευχαριστώ.>Κα έμε.Ντ’ ένι ευχαριστού
  • Α>Α- Ευχαριστώ >ένι ευχαριστού
  • Α>Θ ΚΑΙ Θ – Ευχαριστώ >ένι ευχαριστούα
  • Θ> -Σας ευχαριστώ>Ντ’ένι ευχαζιστούα νιούμου
  • Παρακαλω>ντ’ εμ’παρακαού-α
  • Α- Ένι θέου να μάθου τα γρούσσα νάμου
  • Θ- Ένι θέα να μάθου τα γρούσσα νάμου
  • (ΑΘ)- Ένι θέου-α (ΑΘ) να μάθου τα γρούσσα νάμου
  • π’ού ντ’ είνι αούντε >  πώς σε λένε
  • Ενίου μ’είνι αούντε > Εμένα με λένε..>Ετίου?>εσένα?
  • πού έμε νι αούντε ;>πώς το λέμε ;>
  • πού έτε νι αούντε> πώς το λέτε ;
  • Κια έσ’ έγγου τσαι από κια έσ’ έγγου;> πού πας
    και από πού έρχεσαι ;
  • όρκο μι> καμάρι μου
  • μαθαίνουμε να προφέρουμε σωστά > έμε μαθέντε να αούντε σουστά .
  • ο ποντικός >ο π’ογκικό ,οι ποντικοί >οι π’ογκιτσοί
  • η πέρδικα >α π’έτζικα,οι πέρδικες> οι π’έτζιτσε
  • το πράσο >α απ’άρα ,τα πράσα > οι απ’άρε
  • ΟΚ========================================
  • να μ’ αλήερε> να μου λες  
  • τσι να ντ’ αλήου > τι να σου πω
  • ντ’ ένι παρακαούα δούε νι μι > σε παρακαλώ δώσέ το μου
  •  ντ’ ένι παρακαούα δι μι ένα ποκήρι ύο> σε παρακαλώ δώσε μου ένα ποτήρι νερό
  • Πορού ένι να ντι ρωτήου κάτσι; > μπορώ να σε ρωτήσω κάτι ;
  • Φυσικά ,αλήετέ μι ,τσ’ έτε θέντε;> φυσικά ,πείτε μου ,τι( εσείς) θέλετε;
  • Πόσιου μακρία ένι ο γιαλέ τα Σαμπατηγά> πόσο μακριά είναι το λιμάνι της Σαμπατιγης;
  • Θα σι μελετήου τσαι θα σ’ αλήουμε πάλι. Να έτε κα και καλέ Σάμπα-Τσουρακά> > θα τα μελετησω και θα τα πουμε παλι να εισαστε καλα και καλο Σαββατοκυριακο.
  • Ταχία με το καλέ. θα σι αλήουμε> Αύριο με το καλό. θα τα πούμε
  • Κα πορεία,Ντ’ ένι ευχαριστούα.Να έσι κα>>Καλή βόλτα Ευχαριστώ να είσαι καλά
  • ==================================
  • Καλημέρα> Κα μέρα.Καλώς ήρθες> Καούρ εκάνερε
    Καλώς σε βρήκα>Καού ντ’ ερέκα
    Καλό βράδυ> κα αργακινά (το λέμε πριν να σκοτεινιάσει)
    Καληνύχτα >Καλέ ξημέρουμα
  • Μου αρέσει να μιλάμε >Μ ‘ ένι αρέσουντα να νιούντε
    Τι κάνεις σήμερα? Α>Α,Θ Τσ’ έσ’ ποίου-α σάμερε ; (Τσι έσι)
    Τι (εσύ ) κάνεις ; > Τσ’ έσ’ ποίου ; Τσι έσι ποίου ; (Αρ)
    Τι ( εσύ ) κάνεις ;> Τσ’ έσ’ ποία; Τσι έσι ποία; (Θλ)
    Ποιός είναι> Ποίερ ένι?
  • ποσο χαίρομαι που έχουμε τοσο καλούς μαθητες, μία μόνο διόρθωση για καλό > πόσου ένι χαιρουμένα πφη εμε έχουντε τόσου καλοί μαθητάδε…νία μόνιου διόρθωση για καλέ,

Ρίξτε μια ματιά να δείτε

To άρθρο 

Συγγενικές ομάδες λέξεων  & Αντωνυμίες

Πάντοτε γράφουμε ΕΛ>ΤΣ (Αργότερα να οργανωθούν σε ενότητες ) Ερώτηση

  • Προσωπική αντωνυμία
  • Πρώτο Πρόσωπο (Ονομ & Αιτιατ)
  • Απλός Τύπος-Εν-Μέ,με,μ’,μού,μου >Μί η μ’,
  • Πλ. μάς, μας> νάμου, ναμ’
  • Προσωπική αντωνυμία Δεύτερο Πρόσωπο
  • Απλός Τύπος-Εν.-σέ,σε,σ’,σού,σου >ντί, ντ΄,
  • Πλ.-σάς, σας >νιούμου, νιουμ’
  • Προσωπική αντωνυμία γ πρόσωπο
  • Ενικος νι= τον,την,το .
  • πληθυντικός σι = τους,τις,τα
  • Η κτητική αντωνυμία
    Μι = (δικό) μου , Ντι = (δικό )σου, Σι = ( δικό ) του,της,του
    Νάμου= ( δικό)μας , Νιούμου = (δικό ) σας , Σου = ( δικό) τους
  • μι> μου ,ντι > σου ,σι> του ,της ,του
    νάμου > μας ,νιούμου > σας ,σου > τους,τις
  • Να μου πεις >να μ ‘ αλήου, μ’> μι
    Τσι να ντ’ αλήου > τι να σου πω; ντ’ > ντι > σου
  • Δι μι νι > δωσ’ μου το
    Δι νι > δωσ’ το
  • Πώς το λέμε στη γλώσσα μας> Που ν’ έμ’ αούντε τα γρούσσα νάμου .
  • Εγώ είμαι Τσάκωνας> Εζού ένι Τσάκωνα – Τσακώνα ( για το θηλυκό)
  • Εμείς είμαστε Τσακώνοι> Ενεί έμε Τσακώνοι – Τσακώνισσε
  • Εσύ πήγαινε στη δουλειά σου> Εκιού χάγκε τα δουλεία ντι
  • Εσείς ελάτε εδώ> Εμού εάτε όρεγι
  • Εσείς να έρθετε μαζί μου> Εμού να μόλετε μαζί μι
  • Εσένα ,τι σου έδωσαν;> Ετίου ,τσι ντ’ εδούκαϊ;
  • Σ ‘ εμένα το είπε> Σ ‘ ενίου νι ‘ επέτσε
  • Σ’ εσένα τα είπε> Σ’ ετίου σ’ επέτσε
  • Εμένα μου είπε > Ενίου μ’ επέτσε
  • Εμάς μας είπε> Σ’ ενεί νάμ’ επέτσε
  • Εσάς σας είπε> Σ’ εμού νιούμ’ επέτσε
  • Εσένα τι σου είπε;> Ετίου τσι ντ’ επέτσε;
  • Σ’ εμάς μας είπε> Σ’ ενείνανε μ’ επέτσε
  • Τι σας είπαν ;> Τσι νιούμ’ επέκαϊ ;
  • Για να σου πω> Για να ντ’ αλήου
  • Θα σου το πω> Θα ντι ν’ αλήου
  • Μου το είπε> Μι νι επέτσε
  • Να μου πεις> Να μ’ αλήερε
  • Να μου πείτε> Να μ’ αλήετε
  • Να μου πεις >να μ ‘ ένι αλήου, μ’> μι
  • Τσι να ντ’ αλήου > τι να σου πω;
  • Πες μου> Άλε μι
  • Πες μας> Αλήετε νάμου
  • Πες μου το> Άλε μι νι
  • Σου είπε> Ντ’ επέτσε
  • Σου το είπε> Ντι νι επέτσε
  • Να σου το πω> Να ντι ν’ αλήου
  • Να σου πω> Να ντ’ αλήου
  • Να σας πω> Να ντ’ αλήου νιούμου- ( Να νιούμ’ αλήου)
  • Να σας πουν> Να ντ’ αλήωι νιούμου-( Να νιούμ’ αλήωι)
  • Δώσε μου> Δούε μι
  • Δώσε μας> Δούε νάμου
  • Δώστε μου> Δείτε μι
  • Δώστε μας> Δείτε νάμου ή δούετε
  • Δώσε μου το> Δούε μι νι
  • Να μας δώσετε> Να μι δείετε νάμου
  • Να μας δώσουν>Να μι δούνι νάμου
  • Να σας το δώσω> Να ντι νι δου
  • Μου έδωσε> Μ’ εδούτσε
  • Μας έδωσε> Μ’ εδούτσε νάμου
  • Σου έδωσε> Ντ’ εδούτσε
  • Σας έδωσε> Σ’ εδούτσε νιούμου
  • Δεν του έδωσα> Ό νι εδούκα
  • Δεν του το έδωσα> Ό νι νι εδούκα
  • Θα σου δώσω> Θα ντι δου
  • Θα σου το δώσω> Θα ντι νι δου
  • Θα του το δώσω> Θα νι νι δου
  • Μου έδωσε> Μ’ εδούτσε
  • Μας έδωσε> Μ’ εδούτσε νάμου
  • Εσένα ,τι σου έδωσαν;> Ετίου ,τσι ντ’ εδούκαϊ;
  • Σας φώναξε> Ντ’ εφωνιάε νιούμου- ( Νιούμου εφωνιάε)
  • Φώναξέ του> Φώνιατσέ νι
  • Τον φώναξε> Νι εφωνιάε
  • Τους φώναξε> Σ’ εφωνιάε
  • Τον είδες;> Νι οράτσερε;
  • Την είδες;> Οράτσερέ νι;
  • Το είδες;> Νι οράτσερε;
  • Τους είδες;> Σ’ οράτσερε;
  • Τις είδες;> Σ’ οράτσερε;
  • Τα είδες;> Σ’ οράτσερε;
  • Ποί ‘ νάμ ‘ οράτσε ; > Ποιος μας είδε;
  • Άλε μι κια έσα >  Πες μου πού ήσουν
  • Ό θ’ αλήερε πη’ ( ότσι) ντι σ’ επέκα εζού >Δε θα πεις ότι σου τα είπα εγώ
  • Εζού όμα ζατέ άβα βοά > Εγώ δεν είχα πάει άλλη φορά
  • Άλε μι τσ’ έσ’ θέου > Πες μου τι θέλεις
  • Να μη μ’ οράει νιούμου> Να μη μας δεί
  • διαβάζω> ένι ζβαϊχου. αορ- εζβαϊα.ζβηστέ
  • κολλέγοι ταν Τσακωνιά>φίλοι της Τσακωνιάς
  • Κιά έτε χανούμενα κια εζάκατε τσαι εγκριούφτατε>πού χανόσαστε , πού πήγατε και κρυφτήκατε
  • Εμε έχουντα ερεστέ μπουζούλια τσαι έμε γκριουφούμενα>Εχουμε κρυψώνες και κρυβόμαστε
  • γκανένα όνι πορού να μου ερέσει> , κανένας δεν μπορεί να μας βρει
  • Εζάκα τσαι εζού κοντα να μάθου τσι θα πει> Πήγα και εγώ κοντα να μάθω τί θα κάνει
  • Να αϊθή μοι με έκι αούα> Να αδερφέ μου, μου έλεγε
  • για να ναθεί το φαϊ πιο νόστσιμο> για να γίνει το φαγητό πιο νόστιμο
  • Εντανη τα δουλεία νι ένι ποία συνέχεια ώσπε να τελειούκου: >Αυτή τη δουλειά την κάνω συνέχεια ώπου να τελειώσω
  • που> πη. π (αναφορά)
  • Αυτούς που βλέπαμε >Έτεοι π΄εμαϊ ορούντε
  • Τι είδατε εκεί που πήγατε >Τσε οράκατε οπά π΄εζάκατε
  • Φράσει κάθε ρ μέρα
  • Ν’ εμαθήτσε απότσου τσ’ ανακατουτά> το έμαθε απ’ έξω κι ανακατωτά.
  • Έχε γειά κολλέγα> γειά σου φίλε
  • Γιούρε γιούρε έν’ έχου φκιαστέ τοίχο > γύρω γύρω έχει φτιάξει τοίχο .
  • Κα ντ’ επέτσε >καλά σου είπε
  • Εδαρι έκι όρεγι ,πότε εχάτε;> τώρα ήταν εδώ ,πότε χάθηκε
  • Τό(θ)ε π’ έκανε ό ν’ οράκα> τότε που ήρθε δεν τον είδα .
  • Μ’ ένι αρέσουντα > μ’ αρέσει
  • • Αρέσουντα ντ’ ένι;> σ’αρέσει;
  • Φύου έσ’τσόα;> φεύγεις κιόλας;
  • Κιά έσ’ αραμού > πού μένεις ;
  • Κιά έτ’ αραμούντε ;> πού μένετε;
  •  
  • Ετσιτάε κίστουμα τσ’ όκι πορού να τάει.( Έπεσε μπρούμυτα και δεν μπορεί να σηκωθεί)
  • τσι (λ) ογής άθρωπο έν’ έντενη( Τι λογής ,τι είδους άνθρωπος είναι αυτός ;
  • Ν’εγκίτσε μονονία το κρασί τσαι ν’ εζαλίε.( Το ήπιε μονομιάς το κρασί και τον ζάλισε)
  • Μονοφούσι> μονορούφι
  • Ν’ εγκίτσε μονοφούσι το ύο( Το ήπιε μονορούφι το νερό )
  • Μ’ εκείνο όλιου ό παθήτσε τσίπτα(Παρ’ όλα αυτά όλο δεν έπαθε τίποτα )
  • Ό ξα > δεν ξέρω ( θηλυκό)
  • Ό ξα πόσα εδούτσε > δεν ξέρω πόσα έδωσε
  • Ένι πάσου καλέ > είναι πολύ καλός
  • Κάκια ν’ οράκα> κάπου τον είδα .
  • Οπά> εκεί
  • Πέρ’ οπά> πέρα εκεί
  • • Οπά π’ έσ’ έγγου θα χαθήρε> εκεί που πας θα χαθείς .
  • Ανάκοντα> κοντά,σε μικρή απόσταση
  • •Ανάκοντα ο ένα με τον άλλε > κοντά ο ένας με τον άλλο .
  • Ογί> εδώ
  • Ογί οπά> εδώ κι εκεί  Όρεγι> εδώ ( ακριβώς )
  • •Έα όρεγι > έλα εδώ
  • •Όρεγι έκι ,κιά ‘ζάτσε;> εδώ ήταν,πού πήγε;
  • Όκια> όπου
  • • Όκια τσαι να ζάρε θα ντ’ ερέσου> όπου και να πας θα σε βρω.
  • Όρπα> εκεί
  • Κάτσα όρπα π’ έσι > κάτσε εκεί που είσαι .
  • Πέρε> πέρα ,προς τα πέρα
  •  Πέρ’ οπά εζάτσε > προς τα εκεί πήγε .
  • Άοτε ο ένα άοτε ο άλλε> άλλοτε ο ένας άλλοτε ο άλλος
  • Αποσπερού> αποβραδίς
  • Έκι φερτέ αποσπερού> έχει έρθει αποβραδίς
  • Τα σύνταχα θα μόλου> το πρωί θα έρθω .
  • Πότε εκάνερε τσόα;> πότε ήρθες κιόλας ;
  • Κο> ξαφνικό ( κακό )
  • Κο να ντι μόλει > ξαφνικό να σου ‘ ρθει.
  • • Άλε μι > πες μου
  • • Τσι να ντ’ αλήου> τι να σου πω
  • • Τσ’ έσ’ αού; > τι λες;
  • • Τσ’ έτ’ αούντε; > τι λέτε;
  • • Τσι μ’ έσ’ αού ; τι μου λες;
  • • Τσι ν’ επέτσερε; > τι του είπες;
  • • Ό μ’ επέκα τσίπτα > δεν του είπα τίποτα .
  • • Τσ’ επέτσερε;> τι είπες ;
  • •Τσ’ επέκατε ;> τι είπατε ;
  • •Τσι ν’ επέκατε;> τι του είπατε;
  • • Ντ’ ένι έχου πετέ > σου έχω πει.
  • • Όσ’ αού μι;> δεν μου λες ;
  • • Όν’ αού ντι> δεν σου λέω
  • Ό ντ’ επέκα > δεν σου είπα .
  • Ό ‘πέκαμε > δεν είπαμε .
  • Κα,α αφεγκία ντι ;> Καλά,η αφεντιά σου ;
  • Τσ’ έτε ποίντε; > τι κάνετε;
  • Κα,α αφεγκία νιούμου;> Καλά,η αφεντιά σας ;
  • Όνι ποίου τσίπτα,ένι κασήμενε> δεν κάνω τίποτα,κάθομαι.
  •  Τσούνερ έσι ; > ποιανού είσαι ;
  • Τσούνερ έτε;> Ποιανού είστε ;
  •  Τσούνερ ένι έγκεινι το χαρκί ;> ποιανού είναι αυτό το βιβλίο ;
  • #23
  •  
  • Κιά ‘σ’ έγγου ;> πού πηγαίνεις ;
  • Κιά ‘τ’ έγγουντε;> πού πηγαίνετε;
  •  Ένι έγγου τα χώρα> πηγαίνω στην πόλη .
  • Ένι ζατέ τα χούρα> έχει πάει στο χωράφι .
  • Επέρι εζάκα τον Άγιελίδη> χτες πήγα στο Λεωνίδιο .
  • • Κιά έσα ζατέ> πού είχες πάει ;
  • •Έκι ζατά ταν Ελένη να ζβαΐσωι> είχε πάει στην Ελένη να διαβάσουν.
  • • Από κιά ‘σ’ παρίου ;> από πού έρχεσαι ;
  • • Εκάνα τ’ αργά> ήρθα το βράδυ
  • • Θα μόλου συνταχούλια > θα έρθω πρωί πρωί.
  • •Θα μόλωι τσ’ έντεοι > θα έρθουν κι αυτοί.
  • Μην παρίσου, όνι θέου ντι > μην έρχεσαι ,δεν σε θέλω.
  • Ντ’ ενιάκα> σ’ άκουσα.
  • Ντ’ ενιάκαμε > σ’ ακούσαμε .
  • Ντ’ ενιάκαμε νιούμου > σας ακούσαμε .
  • Μ’ έσι συχωρού ( συχωρούα)> με συγχωρείς.
  •  Μ’ έτε συχωρούντε> με συγχωρείτε.
  • Τσι ούρα είν’ανοίντουντα τα μαγαζία;> τι ώρα ανοίγουν τα μαγαζιά;
  •  Είν’ ανοίντουντα τουρ οχτώ α ούρα> ανοίγουν στις οχτώ η ώρα .
  • Τσι ούρα είνι κλείντα;> το ώρα κλείνουν ;
  • Θα τάου συνταχούλια > θα ξυπνήσω πρωί .
  • Εμπάτσε το καουτσαίρι> μπήκε το καλοκαίρι.
  • • Κιά θα ζάτε εμού;> πού θα πάτε εσείς ;
  • • Ενεί θα ζάμε τον Τερέ > εμείς θα πάμε στον Τυρό.
  • • Ένι έχου πεντακάθαρε θάσσα> έχει πεντακάθαρη θάλασσα.
  • • Τα νοίτσια είνι φκηνά> τα νοίκια ειναι φτηνά.
  • • Έσ’ ερέχου καλέ τσαι φκηνέ σομό> βρίσκεις καλό και φτηνό φαγητό .
  • •Εμού κιά θα ζάτε;> Εσείς πού θα πάτε;
  •  Ενεί θα ζάμε τον Κοσμά> εμείς θα πάμε στον Κοσμά
  • Εμαϊ έχουντε πειρτέ φαέ> είχαμε σπεί
  • Πόσο μακρυά είναι η μονή της Έλωνας; >Πόσιου μακρία ένι το μονασκήρι τα Έωνη;
  • Είναι περίπου δεκαπέντε χιλιόμετρα.> Ένι γιούρε τα 15 χιλιόμετρα.
  • Πως λένε , δεξιά, αριστερά, ίσια, ψηλά, χαμηλά, πάνω ,κάτω
  • δεξιά > ίσια ,αριστερά> σοβά ς > sh ,ίσια > ίσα ,ψηλά > ψεά
  • χαμηλά> χαμεά,πάνω > τάνου, κάτω > κάτου
  • Σε παρακαλώ μπορώ να έχω ένα ποτήρι νερό, δύο μπύρες και ένα μπουκάλι κρασί;> Ντ’ ένι παρακαού ένι πορού να ένι έχου ένα ποκήρι ύο,δύου μπύρε τσαι ένα γυαλί κρασί;
  • πως λένε λαδί , ξύδι, φαγητό, κρέας,ψάρι,τυρι, σαλάτα, αγγουρια. ντοματες , φρούτα “
  • Λάδι > άι, ξύδι > γλυκάδι ,φαγητό > σομό ( σ> sh),κρέας > κρίε,
  • ψάρι > ψάζ, τυρί > άρτουμα ,σαλάτα> σαλάτα ,αγγούρια> αγγούρια
  • ντομάτες > ντουμάτε,ντομάτα > ντουμάτα ,φρούτα > φρούτα
  • ποσο χαίρομαι που έχουμε τοσο καλούς μαθητες, μία μόνο διόρθωση για καλό > πόσου ένι χαιρουμένα πφη εμε έχουντε τόσου καλοί μαθητάδε…νία μόνιου διόρθωση για καλέ,
  • Τα πέρασα πολύ καλά .>Σ’ επεραΐα πρεσσού ωραία
  • καλά σου είπε>Κα ντ’ επέτσε
  • Αύριο με το καλό. >Ταχία με το καλέ.
  • Αύριο θα τα πούμε> Ταχία θα σι αλήουμε
  • Αύριο Γιάννη θα τα πούμε > Ταχία Γιάννη θα σι αλήουμε
  • Να είσαστε καλά > Να έτε κα,
  • Καλή βόλτα Ευχαριστώ να είσαι καλά>Κα πορεία,Ντ’ ένι ευχαριστούα.Να έσι κα
  • δεν είμαι > όνι ,
  • Να μου πεις> να μ ‘ ένι αλήου
  • δεν θα πάω > ό θα ζάου
  • έγινε κάθε μέρα > ενάτε κάθε ρ αμερα
  • το σωστο > το σουστέ
  • διαβάζω> Ένι σβαΐχου-α ( α για ου)
  • μαθαινω> ένι μαθαίνου
  • λέω > ένι αού
  • έρχομαι> ένι παρίου
  • μιλάω> Ένι νιού
  • ακούω >Ένι νίου
  • Δεν σε άκουσα> Ό ντ’ ενιάκα
  • Δεν τον άκουσα> Ό νι ενιάκα
  • καληνύχτα δεν βιαζομαι>Καλέ ξημέρουμα ονι βιασκούμενε
  • και για τον καφέ> Τσαι για το καφούτσι
  • Ώρα καλή > Ούρα κα
  • Αύριο με το καλό>Ταχία με το καλέ
  • Τι να σου κάνω;> Τσι να ντι ποίου
  • πού πας> Κια έσ’ έγγου
  • Από πού είσαι> Από κια έσι;
  • και από πού έρχεσαι ;>Τσαι από κια έσ’ έγγου;
  • Πολύ καλό παιδί>Πάσου καλέ καμπζί
  • Πολύ> πασου,πρεσσού
  • Δε θα πεις ότι σου τα είπα εγώ>Ό θ’ αλήερε πη’ ( ότσι) ντι σ’ επέκα εζού.
  • Δεν μπορώ να κοιμηθώ τόσο νωρίς>Μπα όνι πορούα να κιούψου τόσιου νωρίς
  • Θέλω να δω ένα σήριαλ στην τηλεόραση>Ένι θέα να ορήνου ένα σήριαλ ταν τηλεόραση
  • Και σε εσένα καλό βραδυ >Τσαι σ’ ετίου Κα αργακινά
  • Η γυναίκα μου τον μαύρισε στο ξύλο >Α γουναίκα μι νι εκουβανίε το καλι
  • Αυτός είναι καλός άνθρωπος> Έντεν’η έν’ι  καλέ άθρωπο
  • Δεν άκουγες που σου φώναζα? >1)Όσ’ νίου πη ένι φωνιάντου;
  • Το ζέστανες το νερό για να πλυθούμε? >Νι έσ’ σονισκούμενε το ύο για να κσυστούμε;
  • Αυτά τα παλιόρουχα είναι για πέταμα >Ένταϊ τα παλιά είτα είνι για ανενουκουμέα.
  • Σήμερα ο ήλιος καίει πολύ,κανει ζέστη >Σάμερε ο ήλιε ένι δάου πρεσσού.Ενι ποιου κάψα .
  • Έρχεται σήμερα ο πατέρας η θα έρθει αύριο? >Ένι παρίου σάμερε α’φέγκη ντι νη θα μόλει ταχία;
  • Το σπίτι είναι καλό απέξω , αλλά δεν είναι από μέσα >Τα τσέα ένι καλέ απότσου αλλά όνι αποτάτσου.
  • από δω και πέρα > Από όρεγι τσαι πέρε
  • =========================================
  • Τσακώνικα Κείμενα -Φίλοι Τσακωνιάς
  • Γιατί ρωτάς>Γιατσί έσι ρωτού ,
  • να έχουμε όλοι μας> να έχουμε όλοι νάμου
  • και μου είπε να σου ειπώ ότι > τσαι μ’ επέτσε να ντη αλίου ότσι
  • η δουλειά που έπιασα> Α δουλεία πφη εκιάκα
  • όσα είχαν> όσα ίγκιαει έχουντα
  • ώσπου να τους πάρουμε> ώσπε να σι άρουμε
  • να σου φωνάζω ότι πρέπει να προσέχεις τον εαυτό σου. Δεν με άκουσες> να ντη φωνιάντου ότσι ένι πρέπουντα να προσέχερε τον εαυτέ ντη.΄Ο σα νίου μοι,
  • από δω και πέρα > Από όρεγι τσαι πέρε
  • θα ντυνόμαστε ελαφρά γιατί πέρασε ο χειμώνας και δεν κάνει κρύο>θα γκιουκχουμαεϊ αφρά γιατσί επεράτσε το χειμωνικό τσαι όνει ποία κρυάδα
  • Όρα,ποίερ έν’ έτενη π’ ένι παρίου; ( Κοίταξε,ποιος είναι αυτός που έρχεται ;
  • Εκάναϊ τα καμπζία από το σκολείε.Βάνε σι να φάνι τσαι να κατσάνι να σβαΐσωι.( Ήρθαν τα παιδιά από το σχολείο .Βάλε τα να φάνε και να καθήσουν να διαβάσουν )
  • Αν έσα παρίου επ(φ)έρι θα κια μ’ ερέσερε .( Αν ερχόσουν χτες θα μ’ έβρισκες)
  • Εκάνε τσόα ο αθή ντι;( Ήρθε κιόλας ο αδελφός σου ;
  • Ανοίαϊ τα σκολεία.Θα μόλωϊ οι παπάδε να ποίωι αγιασμό.( Άνοιξαν τα σχολεία.Θα έρθουν οι παπάδες να κάνουν αγιασμό)
  • Όνι παρίου πλέα τα τσέα,έν’ έχου μούζε.( Δεν έρχεται πια στο σπίτι ,είναι δυσαρεστημένος )
  • Έγκεινι το όγκιουμα όνι παρίντα μι.Ένι μιτσί .( Αυτό το πουκάμισο δεν μου έρχεται ( κάνει) .Είναι μικρό )
  • Εκάνε το χειμωνικό τσαι όμ’ έχουντε κάβα για τα κ(χ)άρα.Με τσι θα σονιστούμε ;( Ήρθε ο χειμώνας και δεν έχουμε ξύλα για τη φωτιά.Με τι θα ζεσταθούμε;)
  • Έτρου μ ‘ εκάνε,ν’ αβράτσου ένα στούμπο να ν’ ανεμού τσαι να νι κατσού τα τσουφά.( Έτσι μου ήρθε να αρπάξω μια πέτρα ,να του σπάσω το κεφάλι )
  • Έα να ράμε ,τσι θα μ’ αλήερε νάμου .( Έλα να δούμε τι θα μας πεις)
  • Έα να ράμε τσι να μ’ ενέτζερε(Έλα να δούμε τι μας έφερες)
  • Έμ’ αούντε ,το παζίντα ,να νοιτσάσομε άβα τσέα. ( Λέμε τον επόμενο χρόνο να νοικιάσουμε άλλο σπίτι )
  • Εξερίε χιόνα τσαι τα καμπζία ούγκιαϊ πορούντα να μόλωϊ το σκολείε.( Έριξε χιόνι και τα παιδιά δεν μπορούσαν να έρθουν στο σχολείο)
  • Τα τσέρβα είνι στενά,ούνι παρίντα μι .( Τα παπούτσια είναι στενά .Δεν μου έρχονται – κάνουν)
  • Έα παρίσου ( Έλα )

Πηγές

Γιάννη Καμβύση” Για να κοντούμε τα γρούσσα νάμου “ (Για να κρατήσουμε τη γλώσσα μας),Αρχείο Τσακωνιάς 2020,  Κείμενο : Από την ομάδα, Η γλώσσα των Τσακώνων

Η γλώσσα των Τσακώνων

Θανάση Κωστάκη ,Γραμματική της Τσακώνικης Διαλέκτου -Αρχείον Τσακωνιάς 1999

Αρχείο Τσακωνιάς

Πίσω στην Αρχική σελίδα η  Οι Τσάκωνες 

astrosgr.com – Γιάννης Κουρόγιωργας

astrosgr.com “Αφιερώνεται στη Θυρεάτιδα Γή.

astrosgr.com/en Dedicated to Thyreatis Land.”

#astrosgrcom

«Αιδώς Αργείοι» και  η « αιδώς και δίκη»

Από την ιστοσελίδα Αργολικά

«Αιδώς Αργείοι»: Τι σημαίνει, σε ποιους αναφέρεται, από πού προέρχεται η φράση

Συχνά αναφέρεται η φράση «Αιδώς Αργείοι» που σε απλά ελληνικά σημαίνει «Ντροπή (σας) Αργείοι». Χρησιμοποιείται απαξιωτικά ως επίπληξη σε ομάδες ανθρώπων όταν λένε ή κάνουν πράγματα ντροπιαστικά. Σπανιότερα η φράση χρησιμοποιείται για ατομική επίπληξη.

Η φράση αυτή ειπώθηκε αρκετές φορές στην Ιλιάδα του Ομήρου και αναφέρεται σε όλους τους Έλληνες και όχι μόνο στους καταγόμενους από το Άργος, καθώς «Αργείους» και «Δαναούς» αποκαλούσαν ολόκληρο το στράτευμα των Αχαιών.

Η πρώτη που φώναξε αυτή τη φράση είναι η Ήρα με τη φωνή του τελάλη Στέντορα (αυτού με τη …στεντόρεια φωνή) στην προσπάθειά της να παρακινήσει τους Έλληνες να δείξουν θάρρος στον αγώνα εναντίον των Τρώων, μετά την αποχώρηση του Αχιλλέα από τη μάχη. Ραψωδία Ε, στίχος 787: «αἰδώς Ἀργεῖοι κάκ᾿ ἐλέγχεα εἶδος ἀγητοί» Δηλαδή: Ντροπή σας! Κρίμα λέω στα κάλλη σας, Αργίτες τιποτένιοι.

Ο ίδιος ακριβώς στίχος («αἰδώς Ἀργεῖοι κάκ᾿ ἐλέγχεα εἶδος ἀγητοί» – Ντροπή σας! Κρίμα λέω στα κάλλη σας, Αργίτες τιποτένιοι) ακούγεται και από τον Αγαμέμνονα (Ραψωδία Θ, στίχος 228).

Με με την ίδια φράση επέπληξε ο Αίαντας τους Αχαιούς όταν φοβισμένοι είχαν καταπτοηθεί και ανέχονταν τους Τρώες να απειλούν με κάψιμο τα πλοία τους. Ραψωδια Ο, στίχος 503: «Αἴας δ’ ἑτέρωθεν ἐκέκλετο οἷς ἑτάροισιν. αἰδώς Ἀργεῖοι νῦν ἄρκιον ἤ ἀπολέσθαι» – Κι ο Αίαντας απέναντι έλεγε στους δικούς του: «Ντροπή Αργείοι! Το μόνο βέβαιο που τώρα μας περιμένει είναι να χαθούμε».

Τη φράση θα την πει και ο Ποδειδώνας (Ραψωδία Ν, στίχος 95): «αἰδὼς Ἀργεῖοι, κοῦροι νέοι».

Κείμενο από την ιστοσελίδα Αργολικά

ΑΡΧΙΚΗ

Αλλά καλύτερα ας  προσέξουμε τι μας έλεγε  ο μεγάλος εκπρόσωπος  του  Ελληνικού  διαφωτισμού , ο θεωρητικός και ο πατέρας της δημοκρατίας  Πρωταγόρας   που περιέγραψε συνοπτικά σε μια σελίδα τις δύο βασικές και καταλυτικές προϋποθέσεις της  δημοκρατίας  και της κοινωνίας,  την « αιδώ και δίκη» ( ντροπή και  δίκαιο).

Αυτά μόνα τους, η σοφία και η τέχνη , «έντεχνο σοφία συν πυρί» όμως  δεν ήταν αρκετά για να σωθούν οι άνθρωποι. Παρά όλα  αυτά ο Δίας από λύπη του για τους ανθρώπους που τους έβλεπε να χάνονται και η να τρώγονται μεταξύ τους, έστειλε τον Ερμή να δώσει στους ανθρώπους επιπλέον την «αιδώ και την δίκη» για να σωθούν και να ζουν οργανωμένα δίκαια και πολιτισμένα στις κοινωνίες τους.

Η ντροπή είναι το συναίσθημα του ανθρώπου για τις  συνήθως ανήθικες πράξεις του, που δεν γίνονται αποδεκτές  σύμφωνα με  τους άγραφτους  κανόνες συμπεριφοράς της κοινωνίας.

Το δίκαιο είναι ο σεβασμός των γραπτών νόμων , των δικαιωμάτων των άλλων ανθρώπων και η  αποδοχή από τον άνθρωπο να δίνει στους συνανθρώπους του αυτά που τους ανήκουν.

Η ντροπή και  δίκαιο συμβάλλουν στην εναρμόνιση των ανθρώπινων σχέσεων και εμπεδώνουν την κοινωνική συνοχή, αν και δεν ταυτίζονται με την πολιτική, αποτελούν ωστόσο απαραίτητες προϋποθέσεις για την κατάκτηση και την άσκησή της.

Σήμερα η κοινωνία έχασε  την αιδώ και την δίκη, την ντροπή  και το δίκαιο. Αλλά υπάρχουν και άλλα χειρότερα. Διαβάζουμε και ακούμε στο δημόσιο διάλογο και τον τύπο  καθημερινά  τούς “ειδικούς ”  που  έκαναν επιστήμη  και αλλάζουν την σημασία των λέξεων  και των γεγονότων , όπως τους συμφέρει καλύτερα, γιατί στην ουσία μιλάνε για το τομάρι τους , τους επιγόνους τους και τις δικές τους καρέκλες.

Ο Θουκυδίδης επισημαίνει επιγραμματικά τις στρεβλωτικές επιπτώσεις της  ηθικοπολιτικής  κρίσης στη χρήση της γλώσσας:  “και την ειωθυίαν  αξίωσιν των ονομάτων εις τα έργα αντήλλαξαν τη δικαιώσει”  άλλαξαν την καθιερωμένη σημασία των λέξεων, ανάλογα με το πώς τους συνέφερε.”

Αλλά ο Πρωταγόρας και ο Δίας συνεχίζουν  στα βαθιά νερά της δημοκρατίας.  Θυμίζουμε λέγαμε παραπάνω ο Δίας έλεγε στον Ερμή για τον τρόπο διανομής στους ανθρώπους της  αιδούς  και της δίκης.

«Σε όλους και να έχουν όλοι μερίδιο σε αυτές. Αν σε αυτές είχαν λίγοι μερίδιο, όπως στις  άλλες τέχνες , τότε δεν θα υπήρχαν πόλεις»

Αν θέλουμε να επιζήσουμε σαν κοινωνία και σαν έθνος πρέπει να ξανά βρούμε σύντομα το συναίσθημα της ντροπής και της δίκης του Πρωταγόρα…..

Το άρθρο έχει δημοσιευτεί στους συνεργάτες μας Astros Kynouria News 

Από ftzivel10 Φεβρουαρίου, 2023

Πηγές

Πρωταγόρας-Η ντροπή και το δίκαιο είναι οι βασικές και καταλυτικές προϋποθέσεις της δημοκρατίας και της κοινωνίας.

astrosgr.com – Γιάννης Κουρόγιωργας

Πίσω στην Αρχική σελίδα

astrosgr.com “Αφιερώνεται στη Θυρεάτιδα Γή.

astrosgr.com/en Dedicated to Thyreatis Land.”

#astrosgrcom

«Ξέχασαν» την πρωτεύουσα του δήμου μας το ιστορικό Άστρος από την καινούργια ιστοσελίδα του δήμου μας

Αφιερώνεται στο δήμο μας και στη Θυρεάτιδα Γη.

Ο δήμαρχος μας άρχισε να φτιάχνει την ιστοσελίδα του δήμου μας.

Καλωσήρθατε | ΔΗΜΟΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ (voreiakynouria.gov.gr)

Πολύ καλά  ΕΚΑΝΕ ΚΑΙ ΕΒΑΛΛΕ το Παράλιο ¨Αστρος στην αρχική σελίδα  της ιστοσελιδας του δήμου μας  με άλλα χωριά . Το μεγάλο ΛΑΘΟΣ  είναι «ΞΈΧΑΣΕ»  να έχει ΕΠΙΣΗΣ  ΣΤΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ και μιά φωτογραφία από την ΠΡΩΤΕΎΟΥΣΑ του δήμου μας το ιστορικό ΑΣΤΡΟΣ, όπως έχουν όλες οι ιστοσελίδες των δήμων στον πλανήτη γη ,ΣΤΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ . Για το λόγο αυτό αφιερώνουμε την φωτογραφία στο δήμο μας  και στο δήμαρχο , που είναι από την ιστοσελίδα της κοινότητας μας, μήπως δεν έχει φωτογραφίες… από το Άστρος .ΤΙ ΑΛΛΟ ΝΑ ΠΟΥΜΕ .ΑΙΔΩΣ ΑΡΓΕΙΟΙ…….

Η τοπική κοινωνια δεν ξεχνάει και διαβάζει την ιστορίαμας.

  • Ν.Βέης «ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρινών καλουμένη και (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους
  • Πουκεβίλ ,“Η έδρα της Κυβερνήσεως μεταφερθή εις Άγιον Ιωάννην του Άστρους εν Κυνουρία
  • Κόκκινος, «Η κυβέρνησις … απεφάσισε μετά τη βουλής  να μεταφέρουν την έδραν των από το Άγιον Ιωάννην του Άστρους  εις  Καστρί Ερμιονίδας

H «Διακήρυξη της Β΄ των Ελλήνων Συνελεύσεως» που είναι ένα συνταγματικό κείμενο αναφέρει. «Ήδη δε μετά δεκαέξ μήνας Δευτέραν να συγκροτήση εν Άστρει συνέλευσιν ….»  «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου του Καρυτσιώτου»,  

Το άρθρο έχει δημοσιευτεί στους συνεργάτες μας Astros Kynouria News  ftzivel – 3 Φεβρουαρίου, 2023

astrosgr.com – Γιάννης Κουρόγιωργας

Πηγές

Home – Κοινότητα Άστρους (koinotita–astrous.gr)

Το “AΙΣΧΟΣ ΤΗΣ ΘΥΡΕΑΣ” και πέντε δημόσιες προτάσεις : Δήμοσια επιστολή στο δήμαρχο μας κ.Γιώργο Καμπύλη

Η πρωτεύουσα του δήμου μας , το  ιστορικό Άστρος, απουσιάζει διαχρονικά χωρίς ντροπή από την ιστοσελίδα του δήμου μας .

 Ο Αγιάννης και το Άστρος είναι μια κοινότητα για τουλάχιστον χίλια χρόνια.  

astrosgr.com – Γιάννης Κουρόγιωργας

Πίσω στην Αρχική σελίδα

astrosgr.com “Αφιερώνεται στη Θυρεάτιδα Γή.

astrosgr.com/en Dedicated to Thyreatis Land.”

#astrosgrcom

Υποκοριστικά

ΥΠΟΚΟΡΙΣΤΙΚΑ

1. Σε – άθι

Ελία ( ελιά)- ελιάθι
Συντζά( συκιά) – συντζάθι
Τσούα – τσουάθι
Φούκα ( κοιλιά)-φουκάθι
Χούρα ( χωράφι)- χουράθι

2. Σε – άλι

Σούκι ( σκουπίδι) – σουκιάλι
Τσουφά( κεφάλι)- τσουφάλι
Σκούντι ( σκόρδο)σκουγκιάλι
Πούγγα(σακούλι)- πουγκάλι,πουγκαλιούλι
Βότσε (σταφύλι )-βοτσάλι
Έριφο ( κατσίκι)- ρουφάλι

3. Σε -άρι

Ίτε( πανί)- ιτάρι
Όνε( γάϊδαρος) -ονάρι
Κούε( σκύλος) -κουνάρι
Πέτσε( πέτρα)- πετσάρι
Τσέα( σπίτι) – τσεάρι
Κότα- κοτάρι

4. Σε -άτσι

Βαγένι ( βαρέλι) βαγενάτσι
Κακίστρι ( καπίστρι)- κακιστράτσι
Κατούγι( κατώι) κατουγάτσι
Πουλί – πουλάτσι

5. Σε – άτσι

Στρούμα(στρώμα) – στρουμάτσι
Τούμα (στόμα) τουμάτσι
Όγκιουμα(πουκάμισο) – ογκιουμάτσι
Άρτουμα(τυρί)αρτουμάτσι
Σύρμα- συρμάτσι

6. Σε – ι

Άχανε (χόρτα φαγώσιμα)- αχάνι
Σατέρα(κορίτσι)- σατέρι,σατερούλι,σατεράτσι
Σποΐα(στάχτη)- σποΐλι
Κόκαλε ( κόκαλο)- κοκάλι
Πόντυλε(σπόνδυλος)- ποντύλι
Πούα (πόδι)-πόι

7. Σε – ί

Βάνε (αρνί)- βανί- πληθ.βανίζα
Βούλε(κόκκορας)- βουλί- πληθ.βουλίζα
Πρίνε (πουρνάρι)- πρινί
Κάλι(ξύλο)- καλί -πληθ.καλίζα
Χιούρε(γουρούνι)- χιουρί
Μίσα(κουτάλι)- μισί
Γούρνα- γουρνί

Σε- ίτσι

Φαέ (σιτάρι)- φαΐτσι
Κότσυτα (κολοκύθα)- κοτσύτσι

9. Σε – ούλι

Καμπζί(παιδί)- καμπζούλι
Ύο (νερό)- βατσούλι
Ρυάτσι( ρέμα)- ρυακούλι
Σάκο(σακί)- σακούλι
Κατσούα (γάτα)- κατσούλι
Πογκικό (ποντικός)- πογκικούλι
Ντρυνικό(μεγάλο καλάθι)
– ντρινικούλι
Σανία(σανίδα)- σανιούλι
Κάρυ (καρύδι)- καριούλι

10. Σε – ούνι

Τσάο (τράγος)- τσαούνι
Κόκο (κουκί)- κοκούνι
Κώακα (σκουλήκι)- κωακούνι
Κρίε(κρέας)- κριαούνι
Βρέο(οβριός)- βρεούνι
Αχρά(αχλάδι)- αχραούνι

11.Σε – ούτσι ,ούσι

Αγό(λαγός- αγούτσι
Καφέ- καφούτσι
Άντε(ψωμί)- αντούτσι
Κάλυε ( καλύβα)- καλυούτσι
Άγιε (εκκλησία)- αγιούτσι
Λουπάι (τσουκάλι)-λουπαούσι

12. Σε -ούσικο ( επίθετα)

Αφρέ(ελαφρύς)- αφρούσικο
Καλέ(καλός)- καούσικο
Λευκό(λευκός)- λεκούσικο
Κοτσινέ( κόκκινος)- κοτσινούσικο

Πηγές

Σύντομος γραμματική της Τσακώνικης Διαλέκτου (Κωστάκη – Περνό) (ΝΤ) 1933 Δειτε το σύνδεσμο παρακάτω

Γιάννη Καμβύση” Για να κοντούμε τα γρούσσα νάμου “ (Για να κρατήσουμε τη γλώσσα μας) Κείμενο : Από την ομάδα, Η γλώσσα των Τσακώνων

Πίσω στην Αρχική σελίδα η  Οι Τσάκωνες 

astrosgr.com – Γιάννης Κουρόγιωργας

astrosgr.com “Αφιερώνεται στη Θυρεάτιδα Γή.

astrosgr.com/en Dedicated to Thyreatis Land.”

#astrosgrcom