Τίτλος ΦΕΚ Έγκριση οριοθέτησης αρχαιολογικού χώρου της περιοχής «Νησί» στο Παράλιο Άστρος, Δήμου Βόρειας Κυνουρίας, Π.Ε. Αρκαδίας, Περιφέρειας Πελοποννήσου.
Κάστρο Παραλίου ¨Αστρους, το κάστρο προστατεύεται από την ΥΑ-ΥΠΠΟΤ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ43/41015/2009/8-6-2012,ΦΕΚ 196/ΑΑΠ/13-6-2012
Την έγκριση οριοθέτησης ως ενιαίου χερσαίου και ενάλιου αρχαιολογικού χώρου της θέσης «Νησί Παραλίου Άστρους», στο Δήμο Βόρειας Κυνουρίας, Π.Ε. Αρκαδίας, Περιφέρειας Πελοποννήσου, για λόγους προστασίας των αρχαιολογικών καταλοίπων που δηλώνουν τη συνεχή χρήση της θέσης από τα προϊστορικά έως και τα σύγχρονα χρόνια και ιδιαίτερα:
– Των αρχαίων καταλοίπων στη νότια κορυφή του λόφου, που δηλώνουν την ύπαρξη οικισμού προϊστορικών χρόνων.
– Του αρχαίου τείχους στα βορειοδυτικά, που ταυτίζεται με το «επί θαλάσση τείχος» των Αιγινητών.
– Των ρωμαϊκών καταλοίπων στη θέση «Άστρον».
– Του Κάστρου της Φραγκοκρατίας (Κάστρο Ζαφειρόπουλου) στα νότια. Τα όρια του ενιαίου χερσαίου και ενάλιου αρχαιολογικού χώρου αποτυπώνονται με συνεχή κόκκινη πολυγωνική γραμμή στο συνημμένο τοπογραφικό διάγραμμα κλίμακας 1:5000 με σημεία 1, 2, 3, …44, 1, σύμφωνα με τον συνημμένο πίνακα ζευγών συντεταγμένων των κορυφών του πολυγώνου
Ο Πάνος (Άκουρος) Ζαφειρόπουλος , είναι ένας από τους σημαντικότερους, η ορθότερα ο σημαντικότερος Αγιαννίτης πριν την επανάσταση του 1821 και η προσφορά του στη Θυρεάτιδα Γη και την πατρίδα είναι ανυπολόγηστη και πέρασε στα ψιλά γράμματα της ιστορίας, δεν αναφέρεται στα βιβλία της ιστορίας και είναι παράξενα άγνωστος για τις μεγάλες προσφορές του στην πατρίδα μας.
Το αρχοντικό των Ζαφειροπουλαίων στον Άγιο Ιωάννη βρίσκεται πολύ κοντά κάτω από την σχολή Καρυτσιώτη του Αγιάννη και πάνω από την πηγή Σουληνάρι. Εδώ ο Άκουρος έσωσε και μετέφερε προσωρινά τα καπνισμένα 500 βιβλία της σχολής Καρυτσιώτη πριν τα μεταφέρει για καλύτερη προστασία στο κάστρο του Παραλίου Άστρους.
“Στις αρχές Ιουλίου 1826, το στρατιωτικό σώμα του Πάνου Ζαφειρόπουλου κατέσφαξε 400 Άραβες σε ενέδρα που είχε στήσει στον Μεχμέτ αγά της Τριπολιτσάς. Αυτό ήταν πολύ βαρύ πλήγμα για τους Οθωμανούς. Γι’ αυτό ο Ιμπραήμ πασάς κατέστρεψε ολοσχερώς τον Άγιο Ιωάννη και ολόκληρη την επαρχία του Αγίου Πέτρου”
Ο Ιμπραήμ κατέσφαξε και έκαψε ολόκληρο την Πελοπόννησο, αλλά ποτέ δεν μπόρεσε να νικήσει τον Άκουρο , αν και τον είχε αιχμαλωτίσει προσωρινά, ούτε στην μάχη της 5 και 6 Αυγούστου 1826 στο κάστρο του Παραλίου Άστρους, κάποιος έπρεπε να αντισταθεί και είναι μεγάλη μας τιμή, αυτός ήταν ο Αγιαννίτης Παναγιώτης Ζαφειρόπουλος (Άκουρος).
Από την πυρπόληση της Σχολής Καρυτσιώτη στον Αγιάννη διασώθηκαν 500 βιβλία, τα οποία φυλάσσονταν το 1827 στην οικία των Ζαφειροπουλαίων (Κάστρο Παραλίου Άστρους). Τα βιβλία αυτά ήταν, κατά την παράδοση, τοποθετημένα σε μια παλαιά ξύλινη βιβλιοθήκη που βρισκόταν στα γραφεία της Σχολής. Μεγάλο μέρος των βιβλίων αυτών έχει διασωθεί και καταγραφεί στις μέρες μας. Τα βιβλία αυτά ήταν ως επί το πλείστον κείμενα αρχαίων φιλοσόφων και συγγραφέων, εκκλησιαστικά κείμενα, εγχειρίδια φυσικής, μαθηματικών κ.α.”
«Στο Παράλιο Άστρος και στην νότια κορυφή του λόφου (νησί) που δεσπόζει του λιμανιού, υπάρχει κάστρο από τα χρόνια της φραγκοκρατίας. Συχνά αναφέρεται και σαν Κάστρο (ή Πύργος) των Ζαφειρόπουλων………….
Στα μεταγενέστερα χρόνια της Τουρκοκρατίας το κάστρο διαμορφώθηκε σε ισχυρό αμυντικό συγκρότημα.
Τον 18ο αιώνα, τρεις αδελφοί, οι αδελφοί Ζαφειρόπουλοι, εύποροι έμποροι στο εξωτερικό, επέστρεψαν στην ιδιαίτερη πατρίδα τους για να αγωνιστούν κατά των Τούρκων και οικοδόμησαν στο χώρο του κάστρου τρεις κατοικίες, διαμορφώνοντας παράλληλα το εσωτερικό του. Οι κατοικίες αυτές είναι χαρακτηριστικά δείγματα της προεπαναστατικής αρχιτεκτονικής της περιοχής και σώζονται μέχρι σήμερα, οι δύο πρώτες σε ημιερειπωμένη και η Τρίτη σε ερειπωμένη κατάσταση.
Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία
Έχει τετράπλευρη κάτοψη και διατηρεί μεγάλο τμήμα του οχυρωματικού περιβόλου και έναν από τους οχυρούς του πύργους. Σώζονται επίσης δύο εξωτερικές πύλες του κάστρου.
Το Κάστρο στην Τέχνη και στο Λόγο
Η κατασκευή του κάστρου μαρτυρείται από γράμμα που στέλνει τον Αύγουστο του 1684 στο Βενετό αρχιστράτηγο Μοροζίνι επιτροπή Μανιατών, στο οποίο αναφέρεται ότι ο Οθωμανός κατακτητής
“…Αγκαλά νά έφτιασε και ένα άλλο (κάστρο) εις την Ζαρνάτα, όπου είναι το τέλος του τόπου μας…”
Αλλά κι από το Γάλλο περιηγητή Spon, ο οποίος επισκέφθηκε το Μοριά το 1675, και γράφει, εννοώντας τα κάστρα της Κελεφάς και της Ζαρνάτας:
…”Όταν ευρισκώμεθα όχι πολύ μακράν από την Μάνην, είχαμε την ευχαρίστησιν να πληροφορηθώμεν από μερικούς Μανιάτας, οι οποίοι ήσαν ναύται επί του πλοίου μας, περί της παρούσης καταστάσεως του τόπου των. Μας είπαν ότι προ τινός καιρού ο Τούρκος του υπεχρέωσε με πανουργίαν να συγκατατεθούν εις το να κτίση και έκτισε δύο κάστρα εις τα παράλιά των…”»
«Η ταύτιση της θέσης Άστρος και του κάστρου της, καθώς και ο συσχετισμός τους με τις ονομασίες Αστρίτσι και Estella [=Άστρος (ελλ.)] δημιούργησε σύγχυση στους ιστορικούς και χαρτογράφους του παρελθόντος, αλλά και σε νεώτερους ερευνητές. Το κάστρο στο παράλιο Άστρος συγχεόταν κυρίως με το κάστρο Estella, το οποίο σύμφωνα με το Αραγωνικό Χρονικό ανεγέρθηκε το 1256 από τον Γουλιέλμο Βιλλεαρδουίνο για τον έλεγχο των ατίθασων Τσακώνων. Ωστόσο, το κάστρο Estella έχει πλέον ταυτιστεί με το οχυρό στο Ξεροκαστέλλι στην ορεινή ενδοχώρα της βορειοανατολικής Κυνουρίας….” κοντά στον Αγιάννη (2χλμ).
“Η μελέτη των καταλοίπων του κάστρου επιτρέπει τη διάκριση δυο οικοδομικών φάσεων. Η πρώτη φάση αφορά στην περίοδο μεταξύ του 17ου αι. και του τέλους του 18ου αι….. Η δεύτερη οικοδομική περίοδος εντοπίζεται από το 1824 και 1825, εποχή που το κάστρο ενισχύθηκε και κατοικήθηκε από τους μυημένους στην Φιλική Εταιρία εύπορους έμπορους του εξωτερικού, αδερφούς Ζαφειρόπουλους.”
Κοντά στον Αγιάννη στη θέση «Ξηροκάμπι»(2 χλμ), βρίσκεται το Κάστρο Εστέλλα , σε ένα απόκρημνο λόφο σαν μία «φυσική πυραμίδα», ανάμεσα στα χωριά Άγιος Ιωάννης και Άγιος Πέτρος, είναι επίσης γνωστό σαν το κάστρο Ωριάς η κάστρο στο Ξηροκάμπι. Tο ορεινό αυτό κάστρο θεωρείται ότι είναι το οχυρό που αναφέρεται στο Αραγωνικό Χρονικό του Μορέως ως Estella (μετάφραση της ελληνικής λέξης Άστρος. Το κάστρο Εστέλλα έχτισε το 1256 ο Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος προς υποταγήν των ανυπότακτων γειτόνων Τσακώνων στη Σίταινα , Καστάνιτσα και Πραστό, εκεί που ήταν οι Τσάκωνες , «επάνω εις τα όρη » suso en law montanyas , όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μορέως.
“Και δη εν τη αραγωνιακή παραλλαγή του Χρονικού του Μωρέως αναφέρεται ότι ο πρίγκιψ του Μωρέως Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος προς ευκολωτέραν υποταγήν των Τσακώνων έκτισε , τω 1256, το κάστρον, όπερ καλείται la Estella” Παραθέτω…. Et le princep por mellor senyorear los fizo alli un castiello suso en las montanyas, el qual se clama la Estella (σ.93)»
“Κατά την εμήν γνώμην μετά τας ανωτέρω εξηγήσεις πιθανώτατα δυνάμεθα να ταυτίσωμεν το Κάστρο της Ωριάς του Πάρνωνος προς το Estella =Άστρος”.(σελ 99-100) Απο Νίκο Α. Βέη ,
Το Κάστρο Παραλίου Άστρους η των Ζαφειρόπουλων σήμερα περιμένει υπομονετικά για μια στοιχειώδη συντήρηση, αναστήλωση και προβολή από τις αρμόδιες αρχές.
Το κάστρο Εστέλλα στον Αγιάννη έχτισε το 1256 ο Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος προς υποταγήν των ανυπότακτων γειτόνων Τσακώνων στη Σίταινα , Καστάνιτσα και Πραστό, εκεί που ήταν οι Τσάκωνες , «επάνω εις τα όρη » suso en law montanyas , όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μορέως.
«Κάστρο Εστέλλα (στον Αγιάννη), Το μνημείο προστατεύεται από τον Αρχαιολογικό Νόμο 3028/2002
Κάστρο Παραλίου ¨Αστρους, το κάστρο προστατεύεται από την ΥΑ-ΥΠΠΟΤ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ43/41015/2009/8-6-2012,ΦΕΚ 196/ΑΑΠ/13-6-2012»
Η εκπομπή της ΕΡΤ Τοπόσημα του 1821 -Επίδαυρος, Άστρος, Τροιζήνα, που ήταν εκτός θέματος σχετικά με το ιστορικό Άστρος, με τις ανακρίβειες και τις άσχετες μπαρούφες ,αφού βάλλανε ένα δανεικό πεινασμένο « λύκο να φυλλάξει τα πρόβατα» του γείτονα , δεν ξεχάστηκε από την τοπική κοινωνία, ούτε θα ξεχασθεί ποτέ. Αντίθετα μας άνοιξε τα μάτια και «διαβαζουμε την ιστορία μας» που δεν «ξαναγράφεται ούτε σβήνεται» με τίποτα . Πως να σβηστεί το Χρονικό του Μορέως και η διακήρυξη της Β’Εθνοσυνέλευσης ¨ του Έθνους των Ελλήνων»….
Διαβάζοντας την ιστορία μας βρήκαμε ενδιαφέροντα θέματα σχετικά με τα κάστρα μας, από βιβλιογραφία πουμας πρότεινε το Υπουργείο Πολιτισμού, και θέλουμε να μοιραστούμε με τους αναγνώστες μας που ενδιαφέροντε για ιστορικά θέματα και εκείνους που «διαβάζουν την ιστορία μας».
Κάστρο Παραλίου Άστρους
Ενδιαφέρον είναι ότι το κάστρο Εστέλλα στον Αγιάννη είχε και την ονομασία ‘Αστρος (Κάστρο, Ακρόπολη Άστρους) και ο Αγιάννης είχε και την ονομασία Αγιάννης Άστρους, Επάνω Άστρος, Ορεινό Άστρος , Άστρος και Αγιαννίτικα Καλύβια και το Άστρος είχε την ονομασία Αγιάννης, Καλύβια Άστρους,Αγιαννίτικα καλύβια.Επίσης ενδιαφέρον βρήκαμε διαβάζοντας για τα κάστρα, οι Ζαφειρόπουλοι αναφέρονται από τους ιστορικούς ότι ήταν οι πρώτοι κάτοικοι του Παραλίου Άστρους, το 1824-1825 έχτισαν σπίτια στο Κάστρο του Παραλίου Άστρους και ανακαίνησαν το κάστρο .Επίσης η πρώτη οικοδομική φάση του κάστρου εντοπίζεται στην περίοδο μεταξύ του 17ου αι. και του τέλους του 18ου αι και φυσικά η δεύτερη οικοδομική περίοδος εντοπίζεται από το 1824 και 1825 με τον Άκουρο.
Άστρος: Ιστορική αναδρομή
Με την πρώτη διοικητική διαίρεση του ελληνικού κράτους το 1835, το Άστρος εντάχθηκε στον Δήμο Θυρέας με έδρα τον οικισμό Άγιος Ιωάννης (ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835). Από το 1841 έως το 1912, το Άστρος ήταν η χειμερινή έδρα του Δήμου Θυρέας , ο Αγιάννης ήταν η θερινή έδρα {ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841) . Από το 1912 ο οικισμός αποτέλεσε έδρα κοινότητας Άστρους η οποία εξελίχθηκε στο Δήμο Άστρους το 1985 (ΦΕΚ 99Α – 28/05/1985) Από το 1998 το Άστρος αποτελεί έδρα του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας (ΦΕΚ 244Α – 04/12/1997) .
Παράλιον Άστρος(Αρκαδίας)ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845Ο οικισμός προσαρτάται στο δήμο ΘυρέαςΦΕΚ 252Α – 24/08/1912.Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Θυρέας και ορίζεται έδρα της κοινότητας Παραλίου Άστρους
Από το χωριό Άγιος Ιωάννης προήλθε το Άστρος , το Παράλιο Άστρος, αλλά και άλλοι οικισμοί.
Η πρώτη επίσημη αναφορά της πόλης με το όνομα «Άστρος» συναντάται σε χρυσόβουλο του έτους 1293 του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου . Η πρώτη όμως αναφορά με το όνομα «Άστρον» απαντά στο Γεωγράφο Κλαύδιο Πτολεμαίο (2ος αι. μ.Χ.). Ο Νίκος Βέης (1883–1958) καθηγητής Πανεπιστημίου και Ακαδημαϊκός αναφέρει «έχομε κατ΄ επανάληψιν μνείας του Κυνουριακού αυτού πολίσματος» του Άστρους το 1320,1372,1374, 1407,1421, ,1435, 1463, 1467, 1471, 1481.Ο Γ. Τερτσέτης αναφέρει «συνέτρωγαν ο Δημήτριος Υψηλάντης και ο Κολοκοτρώνης εις τους ίσκιους των δένδρων του Άστρους».(Διήγησις Συμβάντων της Ελληνικής φυλής σελ.287) Ο υπασπιστής του Κολοκοτρώνη Φωτάκος αναφέρεi μετά από το τραπέζι : «Από το Άστρος επεράσαμεν εις τον Άγιον Ιωάννην, και από εκεί, αφού εγευματίσαμεν εις ταις καμάρες του Αγίου Πέτρου, εφθάσαμεν εις Βέρβαινα». Η Συνέλευση, στα πρότυπα των Συνταγμάτων της Γαλλικής Επανάστασης του 1789 μ.Χ., συνέταξε και τη «Διακήρυξη της Β΄ των Ελλήνων Συνελεύσεως» υπογραμμένη από 128 Πληρεξούσιους, μεταξύ των οποίων και ο Κολοκοτρώνης, «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου του Καρυτσιώτου», λέει η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης .
Για πολλούς αιώνες πριν την επανάσταση του 1821 σε διαφορές αναφορές και χάρτες οι δύο οικισμοί το Άστρος και ο Αγιάννης ανακατεύονται , το Άστρος αναφέρεται Άστρος ,γίνεται Αγιάννης ,Καλύβια Άστρους, Αγιαννίτικα καλύβια και ο Αγιάννης αναφέρεται Aγιάννης, γίνεται Άστρος, ορεινό Άστρος ,επάνω Άστρος ,Αγιάννης Άστρους και Αγιαννίτικα καλύβια.
Το Άστρος και ο Αγιάννης είναι μια κοινότητα και το σπουδαιότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν και έχουν σήμερα σπίτια στον Άγιάννη και στο Άστρος. Οι περισσότεροι κάτοικοι είναι διπλοκάτοικοι με το Άστρος. Τους χειμερινούς μήνες διαμένουν αρκετοί τα Σαββατοκύριακα και τους καλοκαιρινούς μήνες το χωριό γεμίζει ζωή.
Κοντά στον Αγιάννη στη θέση «Ξεροκάμπι»(2 χλμ), βρίσκεται το Κάστρο Εστέλλα , σε ένα απόκρημνο λόφο σαν μία «φυσική πυραμίδα», ανάμεσα στα χωριά Άγιος Ιωάννης και Άγιος Πέτρος, είναι επίσης γνωστό σαν το κάστρο Ωριάς η κάστρο στο Ξεροκάμπι. Tο ορεινό αυτό κάστρο θεωρείται ότι είναι το οχυρό που αναφέρεται στο Αραγωνικό Χρονικό του Μορέως ως Estella (μετάφραση της ελληνικής λέξης Άστρος). Το κάστρο Εστέλλα έχτισε το 1256 ο Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος προς υποταγήν των ανυπότακτων γειτόνων Τσακώνων στη Σίταινα , Καστάνιτσα και Πραστό, εκεί που ήταν οι Τσάκωνες , «επάνω εις τα όρη » suso en law montanyas , όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μορέως. Οι διακεκριμένοι ιστορικοί μελετητές Νίκος Βέης , Σπ. Λάμπρος , Κ.Ρωμαίος και Αδαμ. Αδαμαντίου τοποθέτησαν πειστικά το κάστρο Εστέλλα του Αραγωνικού Χρονικού του Μορέως , στο Ξεροκάμπι ανάμεσα στα χωριά Άγιος Ιωάννης και Άγιος Πέτρος.
Το κάστρο Εστέλλα στον Αγιάννη , διακρίνεται σαν μακρυνό αστέρι «επάνω εις τα όρη » suso en law montanyas , όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μορέως.Στο βάθος ευθεία ο Αργολικός και στο κέντρο στο μικρό λόφο είναι το «νησί» που είναι το Κάστρο Παραλίου Άστρους . Οι φωτογραφίες από το φίλο και γείτονα μας στη παλιά “μητρόπολη του Αγιάννη Σουληνάρι” Θόδωρο Μαγκλή .
“ Και δη εν τη αραγωνιακή παραλλαγή του Χρονικού του Μωρέως αναφέρεται ότι ο πρίγκιψ του Μωρέως Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος προς ευκολωτέραν υποταγήν των Τσακώνων έκτισε , τω 1256, το κάστρον, όπερ καλείται laEstella” Παραθέτω…. Et le princep por mellor senyorear los fizo alli un castiello suso en las montanyas, el qual se clama la Estella (σ.93»
«Όθεν το castiellolaEstella (=Άστρος) πρέπει να αναζητήσωμε στα ενδότερα της Κυνουρίας « susoenlasmontanyas”,
«Και όντως το Άστρος και κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές… οι κατοικούντες τα λεγόμενα Καλύβια Άστρους (είτε Αγιαννίτικα) αναγκάζονται ένεκεν των ελωδών πυρετών ν’αναβαίνωσιν εις το Άγιον Ιωάννη. … ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρινών καλουμένη και (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους,έπειτα δε κατέστη και αυτοτελές χωρίον ,ότε μετά την Άλωσιν της Βασιλευούσης …Και ακριβώς επί μεμονωμένου βουνού άνωθεν του Αγίου Ιωάννου (=Επάνω Άστρους) κείται … το Κάστρο τη Ωριάς …Κατά την εμήν γνώμην μετά τας ανωτέρω εξηγήσεις πιθανώτατα δυνάμεθα να ταυτίσωμεν το Κάστρο της Ωριάς του Πάρνωνος προς το Estella =Άστρος.(σελ 99-100)
«Κατά τας αρχάς δε της Ελληνικής Επαναστάσεως εσχηματίσθη η σημερινή παρά την θάλασσαν πολίχνη του Άστρους, πρώτων των Ζαφειρόπουλοων οικοδομησάντων οχυρούς οίκους εν αυτή»
=================================
Kεντρικός πύργος Άστρους (Κάστρο Εστέλλα στον Αγιάννη)
«Η σημαντικη αυτή οχύρωση είναι η Εστέλλα του Αραγωνικού Χρονικού το κάστρο έχτισε ο Βιλλαρδουίνος στο βόρειο άκρο του Πάρνωνα. Ειναι επίσης άλλο ένα από τα πολλά κάστρα της Ωριάς,Έχει περιγραφεί επαρκώς από τον AntoineBon και τον Πέππα»
«Γνωρίζουμε ότι μετά την κατάκτηση της Μονεμβασίας ο Βιλλαρδουίνος έχτισε ένα κάστρο το 1256 πάνω στα βουνά για να ελέγχη τους Τσάκωνες. Η σχετική αναφορά στο «Βιβλίο των Άθλων» έχει ως εξής. Et le princep por mellor fenyorear los fizo alli un castiello suso en las montagnas, el qual se clama la Estella (Libro σ.49»
«Πρώτος το αναφέρει ο Leake Travels II σ.486 γράφοντας πως δύο μίλλια πάνω από τα Αγιαννίτικα καλύβια , στον καλλιεργημένο κάμπο του Ξηροκαμπιού υπάρχει ένα φρούριο Ελληνικό».
Τείχη της ακρόπολης του Άστρους (Κάστρο Eστέλλα στον Αγιάννη)
Θέση:Το κάστρο εντοπίζεται σε φυσικό έξαρμα με υψόμετρο 1.008μ. στα νοτιοανατολικά του οροπεδίου Ξερόκαμπος και ανάμεσα στα χωριά Άγιος Ιωάννης και Άγιος Πέτρος…..
Σήμερα,το ορεινό αυτό κάστρο θεωρείται ότι είναι το οχυρό που αναφέρεται στο Αραγωνικό Χρονικό ως Estella ((μετάφραση της ελληνικής λέξης Άστρος) και έχει μείνει γνωστό με το δημώδες όνομα Κάστρο της Ωριάς, το οποίο απαντά και σε άλλα μέρη της Ελλάδας, λόγω της λαϊκής παράδοσης σχετικά με την κατάληψή του…..
«Η ταύτιση της θέσης Άστρος και του κάστρου της, καθώς και ο συσχετισμός τους με τις ονομασίες Αστρίτσι και Estella [=Άστρος (ελλ.)] δημιούργησε σύγχυση στους ιστορικούς και χαρτογράφους του παρελθόντος, αλλά και σε νεώτερους ερευνητές. Το κάστρο στο παράλιο Άστρος συγχεόταν κυρίως με το κάστρο Estella, το οποίο σύμφωνα με τοΑραγωνικό Χρονικόανεγέρθηκε το 1256 από τον Γουλιέλμο Βιλλεαρδουίνο για τον έλεγχο των ατίθασων Τσακώνων. Ωστόσο, το κάστρο Estella έχει πλέον ταυτιστεί με το οχυρό στο Ξεροκαστέλλι στην ορεινή ενδοχώρα της βορειοανατολικής Κυνουρίας….
Η μελέτη των καταλοίπων του κάστρου επιτρέπει τη διάκριση δυο οικοδομικών φάσεων. Η πρώτη φάση αφορά στην περίοδο μεταξύ του 17ου αι. και του τέλους του 18ου αι….. Η δεύτερη οικοδομική περίοδος εντοπίζεται από το 1824 και 1825, εποχή που το κάστρο ενισχύθηκε και κατοικήθηκε από τους μυημένους στην Φιλική Εταιρία εύπορους έμπορους του εξωτερικού, αδερφούς Ζαφειρόπουλους
Από
Αρβανίτη Σμ., «Το κάστρο του Παραλίου Άστρους Κυνουρίας.
«H ύπαρξη κάστρου στην ίδια θέση ,από την Βυζαντινή περίοδο η την Ενετοκρατία ,δεν επιβεβαιώνεται ως τώρα απο οικοδομικά λέιψανα.»
«Σύμφωνα με τα όσα αναφέρθηκαν, με επιφύλαξη, μπορούν να διακριθούν δύο οικοδομικές φάσεις . Στη πρώτη ανήκουν ο εξωτερικός οχυρωματικος περίβολος… Συνεπώς εντάσσεται στην οικοδομική δραστηριότητα είτε κατά το διάστημα της Β’Ενεκοκρατίας στην Πελοπόννησο (1689-1715) και στα οχυρωμτικά έργα που κατασκεύασαν οι Οθωμανοί στην περιοχή για να αντιμετωπίσουν κυρίως τοπικά κινήματα είτε της Β’ Τουρκοκρατίας μετά το 1715»
Από το Υπουργείο Πολιτισμού
ΥΠΠΟΑ/ΕΦΑΑΡΚ/ Α.Π. 91048/03-03-2022
«Όσον αφορά, τέλος, στο τρίτο ερώτημά σας σχετικά με τα κάστρα αρμοδιότητας της Υπηρεσίας μας, σας παραθέτουμε τους κάτωθι υπερσυνδέσμους προκειμένου όχι μόνο να ενημερωθείτε για το ποια είναι τα κάστρα της Κυνουρίας αλλά και για να σταχυολογήσετε χρήσιμες πληροφορίες ιστορικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, ούτως ώστε να έχετε μια σφαιρική θεώρηση σχετικά με το θέμα:»
Το κάστρο εντοπίζεται σε φυσικό έξαρμα με υψόμετρο 1.008μ. στα νοτιοανατολικά του οροπεδίου Ξερόκαμπος και ανάμεσα στα χωριά Άγιος Ιωάννης και Άγιος Πέτρος. Το κάστρο έχει κατασκευαστεί σε στρατηγική θέση, στο δρόμο που ένωνε την Αργολίδα με την Λακωνία και τα παράλια της Κυνουρίας με την ενδοχώρα της Αρκαδίας.
Ιστορικά στοιχεία
Η ταύτιση του κάστρου απασχόλησε και προβλημάτισε τους ερευνητές από πολύ νωρίς. Δυσχερή έκανε την ταύτιση της θέσης Άστρος με το κάστρο, η παρουσία και άλλων σχετικών ονομασιών που αφορούν στα παράλια και στην ενδοχώρα της βορειοανατολικής Κυνουρίας με αποτέλεσμα οι όροι Άστρος, Αστρίτσι και Estella να συγχέονται σε χωρογραφικούς καταλόγους, παλαιούς χάρτες και αναφορές νεώτερων ιστορικών.
Σήμερα, το ορεινό αυτό κάστρο θεωρείται ότι είναι το οχυρό που αναφέρεται στοΑραγωνικό Χρονικόως Estella ((μετάφραση της ελληνικής λέξης Άστρος) και έχει μείνει γνωστό με το δημώδες όνομα Κάστρο της Ωριάς, το οποίο απαντά και σε άλλα μέρη της Ελλάδας, λόγω της λαϊκής παράδοσης σχετικά με την κατάληψή του.
Το κάστρο της Estella ανήκε στο μεσαιωνικό δρόγγο του Δραγαλέβου (Δραγαλεβός, Γαρδαλεβός, Δραγάλιγος και Δραγαλιβός), ο οποίος καταλάμβανε την ευρύτερη περιοχή γύρω από το Άστρος και αποτελούσε το βορειότερο τμήμα της σημερινής Κυνουρίας. Το 1463 πέρασε στα χέρια των Ενετών, ενώ το 1467 καταλήφθηκε από τους Τούρκους. Από την εποχή αυτή το κάστρο της Estella φαίνεται ότι εγκαταλείφθηκε, καθώς έπαψε να κατέχει στρατιωτική σημασία για τους Οθωμανούς μετά και την κατάληψή του.
Το σχήμα του κάστρου ακολουθεί την φυσική διαμόρφωση του εδάφους, η δυτική πλευρά του οποίου είναι ομαλή και η ανατολική πιο κρημνώδης. Αποτελείται από δυο οχυρωματικούς περιβόλους που προστατεύουν τη δυτική πιο ευπρόσβλητη πλευρά, ενώ το εξωτερικό τείχος περιβάλει οικισμό και το εσωτερικό στην κορυφή του υψώματος την ακρόπολη. Η συνολική έκταση του κάστρου ανέρχεται περίπου στα 22 στρέμματα.
Στον εξωτερικό περίβολο αυτό δεν έχει εντοπιστεί είσοδος. Αντιθέτως, στον εσωτερικό, διακρίνεται η κύρια είσοδος της ακρόπολης, ενώ κοντά στο βόρειο άκρο του τείχους απαντά μια δεύτερη. Τέλος, ενδείξεις και για μια τρίτη είσοδο υπάρχουν στο νοτιοανατολικό τμήμα του τείχους. Το εξωτερικό τείχος είναι κατασκευασμένο από ξηρολιθιά. Οι λίθοι είναι επεξεργασμένοι, πλακοειδούς σχήματος. Η οχύρωση της ακρόπολης αποτελείται από λιθοδομή με ασβεστοκονίαμα. Εντός του περιβόλου απαντά πύργος επόπτευσης τετράγωνης κάτοψης που διασώζεται σε ύψος 3 μέτρα. Έχει κατασκευαστεί από λιθοδομή με ασβεστοκονίαμα, ενώ στη δυτική πλευρά του πύργου διακρίνεται χρήση πλίθων.
Εντός του εξωτερικού περιβόλου και εκτός του εσωτερικού, εντοπίζονται ίχνη οικισμού που αποτελούνται από αρκετές μονόχωρες ορθογώνιες κατασκευές από ξηρολιθιά. Ένα διώροφο κτίσμα μόνο ξεχωρίζει λόγω του προθαλάμου και των δυο χώρων που διαθέτει.
Το μνημείο σήμερα
Η κατάσταση διατήρησης του κάστρου σήμερα δεν είναι ιδιαιτέρως καλή. Το μνημείο προστατεύεται από τον Αρχαιολογικό Νόμο 3028/2002.
Βιβλιογραφία
Καρποδίνη Ε., Κάστρα της Πελοποννήσου, Αθήνα 1993, 242-243
Μπάλλας Α., «Κάστρα της Κυνουρίας. Επισκόπηση των μεσαιωνικών κάστρων της Τσακωνιάς», Πελοποννησιακά ΚΣΤ΄ (2001-2002), 208-210
Πέππας Ι., Μεσαιωνικές σελίδες της Αργολίδας, Αρκαδίας, Κορινθίας, Αττικής, Αθήνα 1990, 178, 182-185
Ρωμαίος Α., Τοπογραφικά της Φραγκοκρατίας, Πελοποννησιακά Β΄(1957), 23-24
Σαραντάκης Π., Αρκαδία: Οι Ακροπόλεις – Τα Κάστρα & Οι πύργοι της σιωπηλά ερείπια μιας δοξασμένης γης, Αθήνα 2006, 152, 155-158
Σφηκόπουλος Ι.,Τα Μεσαιωνικά κάστρα του Μορηά, Αθήνα 1968, 199-201
Buchon A., Nouvelles recherches historiques sur la principauté française de Morée et ses hautes baronies, v. 1, Paris 1843, 397
Buchon A., Recherches historiques sur la principauté francaise de Morée et ses hautes baronies, v. 1, Paris 1845, 65
Bees N., «Μνείαι του Άστρους κατά τους μέσους αιώνας», ByzantinischeZeitschrift 17 (1908), 92-105
Bon A., La Morée franque. Recherches historiques, topographiques et archéologiques sur la Principauté d’Achaïe (1205-1430), Paris 1969, 73, 220, 280, 500, 515-516
Hopf Ch., Chroniques gréco-romanes inédites ou peu connues, publiées avec notes et tables généalogiques, Berlin, Weidmann, 1873, 202-203, 205-206
Zakythinos A., Le despotat grec de Morée. Histoire politique, Variorum Reprints, London 1975, 164
Πρόσβαση στο Κάστρο
Το κάστρο βρίσκεται σε απόσταση 2,5χλμ. νοτιοδυτικά του Αγ. Ιωάννη Κυνουρίας. Μετά το χωριό Άγ. Ιωάννη ξεκινά χωματόδρομος από την επαρχιακή οδό διαμέσου του Ξερόκαμπου, ο οποίος οδηγεί έως τους πρόποδες του υψώματος. Μέχρι την κορυφή, ακολουθεί ανάβαση περίπου 45 λεπτών.
Κάστρο Εστέλλα Η πόρτα του κάστρου Εστέλλα στον Αγιάννη .
Το Παράλιο Άστρος απέχει 4χλμ. από το Άστρος. Το κάστρο βρίσκεται σε κορυφή στο νότιο τμήμα του λόφου «Νησί» του Παράλιου Άστρους βόρεια του οικισμού. Η θέση του κάστρου εξασφάλιζε τον έλεγχο των δρόμων που οδηγούσαν στα Δολιανά, στο Άστρος και στο Λεωνίδιο. Η στρατηγική σημασία της θέσης ενισχυόταν και από την άμεση επικοινωνία με το λιμάνι και τη θέα προς ολόκληρο τον Αργολικό κόλπο.
Ιστορικά στοιχεία
Στη βόρεια πλευρά του λόφου εντοπίζονται τα κατάλοιπα αρχαίου τείχους της Ακρόπολης της Θυρέας. Από πολύ νωρίς, η θέση μαρτυρείται ως «Άστρο-Άστρος» λόγω του αστεροειδούς σχήματος του ακρωτηρίου στο οποίο κτίστηκε, ενώ γνωστή είναι και η ονομασία του λόφου ως «Νησί». Παλαιότερα ονομαζόταν εξίσου και Σκάλα του Άστρους.
Έχει υποστηριχθεί ότι στη θέση του κάστρου του Παράλιου Άστρους είχε προηγηθεί μεσαιωνικό κάστρο, υπόθεση που λόγω απουσίας επαρκών στοιχείων δεν γίνεται να επιβεβαιωθεί. Η μελέτη των καταλοίπων του κάστρου επιτρέπει τη διάκριση δυο οικοδομικών φάσεων. Η πρώτη φάση αφορά στην περίοδο μεταξύ του 17ουαι. και του τέλους του 18ουαι. Ίσως μάλιστα να σχετίζεται με την ανακατάληψη της περιοχής το 1715 από τους Οθωμανούς και την οικοδομική τους δραστηριότητα για τον έλεγχο τοπικών κινημάτων. Η δεύτερη οικοδομική περίοδος εντοπίζεται από το 1824 και 1825, εποχή που το κάστρο ενισχύθηκε και κατοικήθηκε από τους μυημένους στην Φιλική Εταιρία εύπορους έμπορους του εξωτερικού, αδερφούς Ζαφειρόπουλους.
Σημαντική στιγμή για την ιστορία του κάστρου αποτελεί η μάχη στις 5-6 Αυγούστου 1826, όπου οι αγωνιστές υπό τον Παναγιώτη Ζαφειρόπουλου αντιμετώπισαν ηρωικά τον στρατό του Ιμπραήμ, τον οποίο ηγούταν ο Σουλεϊμάν πασάς και ανάγκασαν τα αιγυπτιακά στρατεύματα να τραπούν σε φυγή.
Το κάστρο αποτελείται από εσωτερικό τετράπλευρο οχυρωματικό περίβολο και δυο εξωτερικούς στα δυτικά και ανατολικά του. Ο ανατολικός εξωτερικός περίβολος σχηματίζει ορθογώνια αυλή. Αντίστοιχα, ο δυτικός διαμορφώνεται σε δυο προμαχώνες τριγωνικού σχήματος και διαθέτει δύο κυκλικούς πύργους με scarpa, cordone και parapetto, όπου ανοίγονται κανονιοθυρίδες.
Στο βορειοδυτικό άκρο του δυτικού εξωτερικού περιβόλου υπάρχει είσοδος που προστατευόταν από τον πύργο στα ανατολικά της. Μια ακόμη πύλη, η οποία διαμορφώθηκε κατά τη δεύτερη οικοδομική φάση του κάστρου, βρίσκεται στο μέσον του ανατολικού εξωτερικού περιβόλου. Η πρόσβαση σε αυτή γίνεται μέσω λίθινης κλίμακας.
Τυφεκιοθυρίδες ανοίχτηκαν κατά την πρώτη οικοδομική φάση του κάστρου, τόσο στο τείχος των εξωτερικών περιβόλων, όσο και στον εσωτερικό, ενώ στα χρόνια της Επανάστασης ορισμένες από αυτές κλείστηκαν και ανοίχτηκαν νέες.
Ο εσωτερικός περίβολος διαμορφώθηκε κατά την δεύτερη οικοδομική φάση του κάστρου. Εντός του χώρου αυτού υψώνονται οι κατοικίες των τριών αδερφών Ζαφειρόπουλων. Πρόκειται για ευρύχωρες οικίες που δηλώνουν την ευμάρεια των κατόχων τους, χωρίς έντονα αμυντικό χαρακτήρα. Η ασφάλειά τους εξασφαλιζόταν από την οχυρότητα της θέσης του κάστρου, αλλά και από τον οχυρωματικό περίβολο που τα προστάτευε.
Η οικία του Παναγιώτη Ζαφειρόπουλου στη νοτιοδυτική γωνία του περιβόλου αποτελείται από υπερυψωμένο όροφο ορθογωνικής κάτοψης και υπόγειο με κινστέρνα. Το κτήριο είναι θεμελιωμένο σε προγενέστερη κατασκευή. Η είσοδος στην οικία γίνεται μέσω λίθινης κλίμακας στηριζόμενης σε καμάρα. Ο όροφος λειτουργούσε ως χώρος υποδοχής, εστίασης και προετοιμασίας φαγητού και διέθετε τζάκι.
Η οικία του Κωνσταντίνου Ζαφειρόπουλου στη νοτιοανατολική πλευρά του περιβόλου αποτελείται από όροφο ορθογωνικής κάτοψης και υπόγεια κινστέρνα. Ο όροφος διαμορφωνόταν σε δωμάτια, το κεντρικό από τα οποία λειτουργούσε ως χώρος διαμονής, στα δυτικά υπήρχε κουζίνα και βοηθητικό δωμάτιο με τζάκι, ενώ στα ανατολικά χώρος υποδοχής και κοιτώνες.
Η οικία Ιωάννη Ζαφειρόπουλου στη βορειανατολική πλευρά του κάστρου αποτελείται από ένα ορθογωνικής κάτοψης διώροφο κτίριο, στο οποίο εφάπτεται ισόγειο σχήματος Γ με υδατοδεξαμενή στα νότια του και δευτερεύοντα ορθογώνιο χώρο βορειοδυτικά.
Εντός του κάστρου εντοπίζονται επίσης λείψανα διάφορων βοηθητικών χώρων, υπόγειων και υπέργειων δεξαμενών, αλλά και αγωγοί ύδατος.
Το μνημείο σήμερα
Το κάστρο προστατεύεται από την ΥΑ
ΥΠΠΟΤ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ43/41015/2009/8-6-2012,ΦΕΚ 196/ΑΑΠ/13-6-2012. Η κατάσταση διατήρησης του κάστρου είναι σχετικά καλή. Οι εξωτερικοί περίβολοι έχουν υποστεί φθορές και καταρρεύσεις της λιθοδομής, γεγονός που καθιστά την επίσκεψη στα σημεία αυτά επικίνδυνη. Η οικία Ιωάννη Ζαφειρόπουλου βρίσκεται σε κακή κατάσταση διατήρησης, αυτή του Κωνσταντίνου Ζαφειρόπουλου σε μέτρια, ενώ η οικία του Παναγιώτη είναι η καλύτερα σωζόμενη.
Βιβλιογραφία
Αρβανίτη Σμ., «Το κάστρο του Παραλίου Άστρους Κυνουρίας. Πρώτες παρατηρήσεις», Πρακτικά του Ζ΄ Διεθνούς Συνεδρίου Πελοποννησιακών Σπουδών (Πύργος- Γαστούνη-Αμαλιάδα, 11-17 Σεπτεμβρίου 2005), τ. Δ΄, Βυζάντιον-Συμπληρώματα,Πελοποννησιακά, Παράρτημα27 (2007), 385-410
Καρποδίνη Ε., Κάστρα της Πελοποννήσου, Αθήνα 1993, 242-243
Μπάλλας Α., «Κάστρα της Κυνουρίας. Επισκόπηση των μεσαιωνικών κάστρων της Τσακωνιάς», ΠελοποννησιακάΚΣΤ΄ (2001-2002), 208-209
Πέππας Ι., Μεσαιωνικές σελίδες της Αργολίδας, Αρκαδίας, Κορινθίας, Αττικής, Αθήνα 1990, 176-177
Σαραντάκης Π., Αρκαδία: Οι Ακροπόλεις – Τα Κάστρα & Οι πύργοι της σιωπηλά ερείπια μιας δοξασμένης γης, Αθήνα 2006, 150-155
Σφηκόπουλος Ι.,Τα Μεσαιωνικά κάστρα του Μορηά, Αθήνα 1968, 198
Φιλιππίδης Δ., «Κυνουρία», Ελληνική Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική, Πελοπόννησος Α’, τ. 4, Αθήνα 1985, 170-173
Bees N. A., «Μνείαι του Άστρους κατά τους μέσους αιώνας», ByzantinischeZeitschrift 17 (1908), 92-105
Bon A., La Morée franque. Recherches historiques, topographiques et archéologiques sur la Principauté d’Achaïe (1205-1430), Paris 1969, 73, 220, 280, 500, 515-516
Zakythinos A. , Le despotat grec de Morée. Histoire politique, Variorum Reprints, London 1975, 78, 164, 166
Πρόσβαση στο Κάστρο
Ο επισκέπτης συναντά πρώτα το φυλάκιο του αρχαιολογικού χώρου και ύστερα τον ανατολικό εξωτερικό περίβολο του οχυρού. Η είσοδος στην εσωτερική αυλή του κάστρου πραγματοποιείται μέσω λίθινης κλίμακας και από την ανατολική πύλη.
Πηγές
Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους (σελ 93-104)
Θυρεάτις Γη ( Ιστορία – Αρχαιολογία – Λαογραφία ) Ιωάννης Κουσκουνάς – Κυριάκος Χασαπογιάννης -Ιωάννης Κακαβούλιας. 1981
Οι δύο φωτογραφίες για το Κάστρο Εστέλλα , που αναφέρεται «Κεντρικός πύργος Άστρους» και «Τείχη της ακρόπολης του Άστρους» είναι Από το Αναστάσιος Ι. Μπάλλας ,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών,Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών
Οι άλλες φωτογραφίες για το Κάστρο Εστέλλα στον Αγιάννη από το φίλο και γείτονα μας στη παλιά “μητρόπολη του Αγιάννη Σουληνάρι” Θόδωρο Μαγκλή.
Το κάστρο Εστέλλα στον Αγιάννη έχτισε το 1256 ο Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος προς υποταγήν των ανυπότακτων γειτόνων Τσακώνων στη Σίταινα , Καστάνιτσα και Πραστό, εκεί που ήταν οι Τσάκωνες , «επάνω εις τα όρη » suso en law montanyas , όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μορέως.Στο βάθος ευθεία ο Αργολικός και στο κέντρο στο μικρό λόφο είναι το «νησί» που είναι το Κάστρο Παραλίου Άστρους . Οι φωτογραφίες από το φίλο και γείτονα μας στη παλιά “μητρόπολη του Αγιάννη Σουληνάρι” Θόδωρο Μαγκλή .
..”.Και ακριβώς επί μεμονωμένου βουνού άνωθεν του Αγίου Ιωάννου (=Επάνω Άστρους) κείται … το Κάστρο τη Ωριάς …Κατά την εμήν γνώμην μετά τας ανωτέρω εξηγήσεις πιθανώτατα δυνάμεθα να ταυτίσωμεν το Κάστρο της Ωριάς του Πάρνωνος προς το Estella =Άστρος.”(σελ 99-100)
Διακρίνεται παραπάνω ο κεντρικός πύργος του Κάστρου Εστέλλα (Άστρους) στον Αγιάννη . Ο Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης ) είχε και την ονομασία Αγιάννης Άστρους, Επάνω Άστρος, Ορεινό Άστρος , Άστρος, Αγιαννίτικα Καλύβια.
Κοντά στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) Κυνουρίας , που ήταν πρωτεύουσα του Ελληνικού κράτους από τις 22 Αυγούστου έως την 1 Οκτωβρίου 1822 , στη θέση «Ξεροκάμπι»(2 χλμ), βρίσκεται το Κάστρο Εστέλλα , σε ένα απόκρημνο λόφο σαν μία «φυσική πυραμίδα», ανάμεσα στα χωριά Άγιος Ιωάννης και Άγιος Πέτρος, είναι επίσης γνωστό σαν το κάστρο Ωριάς η κάστρο στο Ξεροκάμπι. Tο ορεινό αυτό κάστρο θεωρείται ότι είναι το οχυρό που αναφέρεται στο Αραγωνικό Χρονικό του Μορέως ως Estella (μετάφραση της ελληνικής λέξης Άστρος). Το Κάστρο Εστέλλα έχτισε το 1256 ο Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος προς υποταγήν των ανυπότακτων γειτόνων Τσακώνων στη Σίταινα , Καστάνιτσα και Πραστό, εκεί που ήταν οι Τσάκωνες , «επάνω εις τα όρη » suso en law montanyas , όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μορέως.
Όταν η επανάσταση στο δεύτερο έτος έδειχνε τις δυσκολίες που υπήρχαν, οι Άγγλοι φίλοι μας έστειλαν ένα ναύαρχο να συμβιβάσει τους εμπολέμους .Ο ναύαρχος συνάντησε τον γέρο του Μωριά στο Ναύπλιο και του ζήτησε να συμβιβαστεί με τους Τούρκους κατακτητές και ο γέρος του Μωριά έδωσε την απάντηση.Τι λέει παρακάτω ο γέρος του Μωριά με δύο λόγια τα λέει όλα.
Εμείς δεν παραδοθήκαμε ποτέ,πολεμάμε τους Τούρκους κατακτητές ασταμάτητα τετρακόσια χρόνια στα κάστρα μας ,στους κάμπους και στα βουνά, και για να καταλάβει καλύτερα ο ναύαρχος συνέχισε .
Φωτιά και τσεκούρι στους συνεργάτες των κατακτητών.
Ο ναύαρχος κατάλαβε καλά και η συνάντηση τελείωσε γρήγορα.
Το Κάστρο Εστέλλα στον Αγιάννη , διακρίνεται σαν μακρυνό αστέρι «επάνω εις τα όρη » suso en law montanyas , όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μορέως. Στο βάθος ευθεία ο Αργολικός και στο κέντρο στο μικρό λόφο είναι το «νησί» που είναι το Κάστρο Παραλίου Άστρους . Οι φωτογραφίες από το φίλο και γείτονα μας στη παλιά “μητρόπολη του Αγιάννη Σουληνάρι” Θόδωρο Μαγκλή .
“Το Παλαμήδι είναι η μάννα των κάστρων ” “Το Παλαμήδι είναι ένα από τα ωραιότερα κάστρα της Ελλάδας και το μεγαλύτερο και καλύτερα διατηρημένο φρουριακό συγκρότημα της Ενετοκρατίας”
Όσον αφορά, τέλος, στο τρίτο ερώτημά σας σχετικά με τα κάστρα αρμοδιότητας της Υπηρεσίας μας, σας παραθέτουμε τους κάτωθι υπερσυνδέσμους προκειμένου όχι μόνο να ενημερωθείτε για το ποια είναι τα κάστρα της Κυνουρίας αλλά και για να σταχυολογήσετε χρήσιμες πληροφορίες ιστορικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, ούτως ώστε να έχετε μια σφαιρική θεώρηση σχετικά με το θέμα:
Από το «Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού, 2015. Οδηγός για την προστατευόμενη περιοχή όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού. Φύση, Πολιτισμός, Οικοτουρισμός. Άστρος Αρκαδίας».
«Ο μαγευτικός και λαμπρός Πάρνωνας, πανέμορφες και διαμαντένιες παραλίες, ψαροχώρια και λουτροπόλεις, τα γραφικά χωριά του Πάρνωνα με τη μοναδική τους φυσιογνωμία, ταυτότητα και αρχιτεκτονική, η μυθολογία, οι δεκάδες αρχαιολογικοί χώροι, η πλούσια ιστορία, η ανεξάντλητη λαϊκή παράδοση, τα βυζαντινά μνημεία, μοναστήρια και ασκηταριά, η Τσακωνιά, η χλωρίδα της περιοχής με τα σπάνια φαρμακευτικά και αρωματικά φυτά, η ενδιαφέρουσα πανίδα, ο υγρότοπος του Μουστού, καταπληκτικά φαράγγια και οροπέδια, η Δίνη, σπήλαια, αλώνια, πηγάδια, πέτρινα γεφύρια, νερόμυλοι και νεροτριβές, κάστρα, φυλάκεια, πύργοι και πυργόσπιτα, χάνια, ασβεστοκάμινα, λιοτρίβια, ληνοί, παραδοσιακοί φούρνοι, ξερολιθιές, στάνες και στρούγκες, παλιά μονοπάτια, γιορτές γης, πανηγύρια, «ανταμώματα» και τόσοι άλλοι θησαυροί, αποτελούν τα «προϊόντα» μιας τουριστικής βιομηχανίας ικανής να μαγέψει και να κερδίσει και τον πιο απαιτητικό επισκέπτη.
Με κύριο χαρακτηριστικό της περιοχής το «αντάμωμα» του όμορφου βουνού με τη στραφταλίζουσα θάλασσα, ο Δήμος Βόρειας Κυνουρίας προσκαλεί τους επισκέπτες του σε ένα μαγευτικό ταξίδι.»
Το όνομα Πάρνωνας σημαίνει λαμπερή κορυφή, από το φως του δύοντος ηλίου ή από το φως της σελήνης…. ή «Κρόνιον Όρος», δηλαδή το ιερό βουνό του Κρόνου.
Το φαράγγι Λεπίδας, όπου δεσπόζουν οι εντυπωσιακοί καταρράκτες,βρίσκεται κοντά στα παραδοσιακά χωριά Άγιος Ιωάννης(Αγιάννης) και Πλάτανος.
Χλωρίδα
Η περιοχή της Βόρειας Κυνουρίας δικαίως μπορεί να χαρακτηριστεί βοτανικός παράδεισοςμεμεγάληοικολογικήαξία.
Αν και δεν έχει γίνει πλήρης και συστηματική καταγραφή της χλωρίδας του Πάρνωνα είναι σίγουρο πως από τους πρόποδες έως τις κορφές του φύονται περισσότερα από χίλια είδη και υποείδη. Έχουνκαταγραφεί 113 σπάνιαφυτά, μοναδικάστονΕυρωπαϊκόχώροκαι 16 τοπικοενδημικά, φυτάδηλαδήπουδενσυναντώνταισεκανέναάλλομέροςτουκόσμου. Τα σπάνια αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά του Πάρνωνα, γνωστά από την αρχαιότητα, προσθέτουν άλλη μια δυναμική στη χλωρίδα της περιοχής.
Η κορυφή του όρους Πάρνωνα είναι από τους ελκυστικότερους προορισμούς των ορειβατών. Η ύπαρξη του ορειβατικού καταφυγίου του Πάρνωνα στη θέση Αρνόμουσγα, στα σύνορα με το νομό Λακωνίας, έχει συμβάλλει πολύ στην ανάπτυξη του ορειβατικού και πεζοπορικού τουρισμού στην περιοχή
Η Μονή Μαλεβής, βρίσκεται στον επαρχιακό δρόμο Αγιάννη Τρίπολη ,μετά το “Ξεροκάμπι” που εκεί διακρίνεται το φημισμένο κάστρο της “Ωριάς “,πριν το γραφικότατο και ιστορικό Άγιο Πέτρο Κυνουρίας
“Στην περιοχή γύρω από τη Μονή Μαλεβής, στην Κυνουρία, εκτείνεται το μοναδικό στην Ευρώπη δάσος από δενδρόκεδρους, που έχει κηρυχθεί διατηρητέο μνημείο της φύσης και προστατεύεται από το δίκτυο Natura 2000.
Ο δενδρόκεδρος ή γιουνίπερος ή συριακή άρκευθος είναι σπάνιο είδος, ενδημικό της Ανατολικής Μεσογείου και σε δάση συναντάται μόνο στη Συρία. Παρ’ όλα αυτά, είναι χαρακτηριστικό της χλωρίδας του Πάρνωνα και στη συγκεκριμένη τοποθεσία συναντάται σε αμιγή συστάδα έκτασης 740 στρεμμάτων. Στο ίδιο δάσος έχουν καταγραφεί και άλλα είδη σπάνιων φυτών, που επιβεβαιώνουν τη μοναδικότητα του περιβάλλοντος στην περιοχή αυτή.”
Ορειβατικές διαδρομές
Μεγάλο ενδιαφέρον για τους θιασώτες του είδους παρουσιάζουν οι παρακάτω διαδρομές που έχουν διαμορφωθεί και σηματοδοτηθεί στο δήμο Βόρειας Κυνουρίας:
· Το μονοπάτι από το καταφύγιο στην κορυφή του Πάρνωνα.
· Το μονοπάτι από το οροπέδιο του Πάρνωνα στη Μονή Μαλεβής.
· Το «εθνικό μονοπάτι 33» που διασχίζει το δυτικό τμήμα του δήμου, ξεκινά από τον Άγιο Πέτρο και καταλήγει στο ακρωτήριο του Μαλέα.
· Το διεθνές μονοπάτι Ε4 που διέρχεται από βορειοδυτικό τμήμα του Δήμου. Από το χωριό Άνω Δολιανά και από δασικούς δρόμους περνά από τη θέση Ζυγός και συνεχίζει προς το νομό Λακωνίας και το χωριό Καρυές. Μία παράκαμψή του οδηγεί στο χωριό Άγιος Πέτρος όπου υπάρχει δυνατότητα διαμονής και εστίασης.»
Πίσω ακριβώς από τον Άη-Λιά είναι η δεύτερη ψηλότερη κορυφή … Η ψηλότερη κορυφή Τούρλα είναι δεξιά
Καταφύγιο στο Παρνωνα. Βρίσκεται σε υψόμετρο 1420 μέτρων. Πάνω από το χωριό Βαμβακού Λακωνίας, στη θέση Αρνόμουσγα.
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαιδεια
Πάρνωνας – Μαλεβός ,Ύψος 1.934 μέτρα Κορυφή Μεγάλη Τούρλα ή Κρόνιο
Το όνομα Πάρνωνας είναι αρχαίο και συγγενεύει ετυμολογικά με τα ονόματα των βουνών Παρνασσός και Πάρνηθα. Σημαίνει λαμπερή κορυφή, από το φως του δύοντος ηλίου ή από το φως της σελήνης. Αποκαλείται και «θηλυκό βουνό», επειδή είναι πιο ομαλός και ήπιος από τον «μεγάλο αντίπαλό» του, τον Ταΰγετο
Την δεκαετία του 1960 πηγαίναμε στον Αή Λια από τον Αγιάννη και κοιμόμαστε ένα βράδυ εκεί ,στις 20 Ιουλίου στη γιορτή του
Ο προφήτης Ηλίας στην κορυφή του Πάρνωνα.
Απο την βικιπαΊδεια.ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Το Φαράγγι της Λεπίδας είναι ένα από τα φαράγγια της Πελοποννήσου. Βρίσκεται στο όρος Πάρνωνας.
[1] Παρά το σχετικά μικρό του μέγεθος, διαθέτει έναν αναλογικά μεγάλο καταρράκτη 70 μέτρων και έναν μικρότερο 45 μέτρων, οι οποίοι βρίσκονται σε απόσταση περίπου 800 μέτρων μεταξύ τους, ακολουθώντας τη ροή των υδάτων. Οι πηγές των καταρρακτών ξεκινάνε από το οροπέδιο Ξηροκάμπι, ανάμεσα στο χωριό Άγιος Ιωάννης και στην Ιερά Μονή Μαλεβής. Το ποτάμι, κατεβαίνοντας από το οροπέδιο διασχίζει το φαράγγι και σχηματίζει στην πορεία του μικρές βάθρες.[2][3]
Ο πρώτος καταρράκτης βρίσκεται σε απόσταση 3 χιλιομέτρων από το χωριό Άγιος Ιωάννης. Η πρόσβαση στη βάση του γίνεται από χωματόδρομο και μετά από σύντομη πεζοπορία σε μονοπάτι 200 περίπου μέτρων. Ο δεύτερος καταρράκτης (επονομαζόμενος «Μελίσσι») βρίσκεται σε απόσταση 1,5 χλμ. από το χωριό Πλάτανος, στο δρόμο προς Άστρος και σε απόσταση 19 χιλιομέτρων από το τελευταίο. Προσεγγίζεται μετά από 800 μέτρα πεζοπορίας από τον κοντινότερο αυτοκινητόδρομο, ακολουθώντας την κοίτη του ποταμού.[4][5]
Μελιγού και Αγιάννης , τα χωριά του Πάρνωνα είναι όμορφα.
«ΚΡΟΝΙΟΝ ΠΕΡΑΣΜΑ-ΑΓΩΝΑΣ ΥΠΕΡΑΠΟΣΤΑΣΗΣ 70 ΧΛΜ.
Ο Δήμος Βόρειας Κυνουρίας,
Ο Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα –Μουστού – Μαινάλου & Μονεβασίας,
Η τοπική κοινότητα Αγίου Πέτρου Κυνουρίας, με την αρωγή των τοπικών φορέων και των επαγγελματιών της Κοινότητας
Και με την ευγενική συμμετοχή του Συλλόγου Α.Π.Σ. Απόλλων Δυτ.Αττικής και των Σπαρτιατών Δρομέων ως τεχνικών συμβούλων του αγώνα,
ΠΡΟΚΗΡΥΣΣΟΥΝ ΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΥΠΕΡΑΠΟΣΤΑΣΗΣ 70 ΧΛΜ. ΣΤΟΝ ΠΑΡΝΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΟΝΟΜΑ
ΚΡΟΝΙΟΝ ΠΕΡΑΣΜΑ ΄΄ΤΡΕΞΙΜΟ ΣΤΟ ΙΕΡΟ ΒΟΥΝΟ ΤΟΥ ΚΡΟΝΟΥ – ΤΟΥ ΠΑΤΕΡΑ ΤΩΝ ΘΕΩΝ΄΄»
ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΥΘΙΚΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ Βαμβακού – Καταφύγιο Πάρνωνα – Μεγάλη Τούρλα – Μονή Μαλεβής
“Το σηματοδοτημένο μονοπάτι ξεκινά από τη Βαμβακού, στα 960 μέτρα υψόμετρο, στις πλαγιές του Πάρνωνα, απαιτεί πορεία 2 ωρών και οδηγεί στο ορειβατικό Καταφύγιο του Πάρνωνα, στα 1.450 μέτρα. Από το καταφύγιο, η σηματοδοτημένη διαδρομή συνεχίζει για την κορυφή της Μεγάλης Τούρλας, την ψηλότερη κορυφή του Πάρνωνα, στα 1.935 μέτρα υψόμετρο, και καταλήγει στο οροπέδιο του Κάμπου που θέλει άλλα 30’ πορείας για την κορυφή. Το μήκος της διαδρομής είναι 9,5 χιλιόμετρα και η ανάβαση διαρκεί συνολικά 4 ώρες. Στο τέλος, κατευθύνεσαι βόρεια προς το το χωριό Άγιος Πέτρος που είναι ό,τι πρέπει για αυτό που χρειάζεσαι, ξεκούραση και καλό φαγητό.”
Από το «Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού, 2015. Οδηγός για την προστατευόμενη περιοχή όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού. Φύση, Πολιτισμός, Οικοτουρισμός. Άστρος Αρκαδίας”
«Πάρνωνας», πανάρχαιο όνομα που σημαίνει «Λαμπερό Βουνό». Η ετυμολογία του ονόματος συνδέεται με τη ρίζα παρνα-(parna) που είναι προελληνική. Προέρχεται από την ίδια ρίζα με τις ονομασίες της Πάρνηθας και του Παρνασσού. Το βουνό είναι γνωστό και ως «Μαλεβός» ή «Κρόνιον Όρος», δηλαδή το ιερό βουνό του Κρόνου. Για την ετυμολογική προέλευση της λέξης «Μαλεβός» υπάρχουν πολλές απόψεις. Άλλες υποστηρίζουν τη σλαβική και άλλες την αλβανική προέλευσή της. Στην αλβανική γλώσσα υπάρχει η λέξη male = βουνό και η κατάληξη – εβος, -οβος χρησιμοποιείται ως δηλωτικό τόπου. Μερικοί ακόμη τη συσχετίζουν με το «Μαλέας, Μαλεός, ή Μαλεάτας Πάν». Σύμφωνα με τον M. Deffner (1848-1934) η ρίζα «Μαλ» σημαίνει «βουνό», δεν είναι σλάβικη, αλλά προήλθε από το αρχαίο «Μαλεός». Κατά τον Ησύχιο «μάλα» σημαίνει «βούνισμα» και «μάλεοι» είναι οι «όρειοι» Οι οροσειρές του Πάρνωνα που ξεπερνούν σε ύψος τα 1.500 μ. είναι περισσότερες από δέκα με ψηλότερη τη Μεγάλη Τούρλα με 1.934 μ. υψόμετρο. Η χλωρίδα του δεν είναι ακόμα πλήρως καταγεγραμμένη, ωστόσο περιλαμβάνει ένα μεγάλο αριθμό φυτών που πιθανότατα υπερβαίνει τα 1.000 είδη, από τα οποία πολλά είναι απειλούμενα, ενδημικά και προστατευόμενα. Περιμετρικά της Μονής Μαλεβής στον Άγιο Πέτρο του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας, το είδος Juniperus drupacea (δρυπώδης άρκευθος ή δενδρόκεδρος), απαντά ως κυρίαρχο είδος σε αμιγείς ή μικτές συστάδες με μαύρη πεύκη (Pinus nigra) και κεφαλληνιακή ελάτη (Abies cephalonica). Πρόκειται για ένα σπάνιο είδος το οποίο από όλη την Ευρώπη εμφανίζεται μόνο στην περιοχή του Πάρνωνα, ως αμιγής συστάδα. Οι Κορυφές Όρους Πάρνωνα και η περιοχή Μονής Μαλεβής, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, έχουν ενταχθεί στο Eυρωπαϊκό Δίκτυο Natura 2000 ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης (με κωδικό GR2520006). Σε εθνικό επίπεδο, έχει ορισθεί ως Περιοχή Απόλυτης Προστασίας της Φύσης (2.Ι: Συστάδα δενδρόκεδρου Μονή Μαλεβής) και ως Περιοχή Προστασίας της Φύσης (3.IV: Σημαντική περιοχή χλωρίδας Κορυφών Πάρνωνα) [σύμφωνα με την ΚΥΑ υπ’ αριθμ. 33999
Σίταινα :Τα χωριά του Πάρνωνα είναι όμορφα
Πάρνωνας – Μαλεβός ,Ύψος 1.934 μέτρα Κορυφή Μεγάλη Τούρλα ή Κρόνιο
“Το Παλαμήδι του Αναπλιού” είναι “η μητέρα όλων των κάστρων” , μισή ώρα απο το Άστρος (34χλμ) και είναι ένα από τα ωραιότερα κάστρα της Ελλάδας , το μεγαλύτερο και καλύτερα διατηρημένο φρουριακό συγκρότημα της Ενετοκρατίας. Στο Παλαμήδι βρίσκεται η φυλακή του Κολοκοτρώνη ,στο κέντρο του μεγάλου κάστρου, στα δεξιά της μικρής εκκλησίας στο βάθος μέσα στη τελευταία καμάρα( διακρίνεται κάποιος με κίτρινα) .Σε αυτό το επιβλητικό καλντιρίμι περπάτησε ο γέρος του Μωριά αλυσσοδεμένος από τους κοντζαπμάσηδες, που πολλοί επισκέπτες συγκινούνται όταν το περπατάνε με όλες τις σκέψεις…. για τις εξουσίες…
Η πόρτα αριστερά οδηγεί στο μικρό μουντρούμι που σε λίγα σκαλιά οδηγεί στη “φυλακή του Κολοκοτρώνη” ,που όταν κατέβεις τα σκαλιά “πιάνετε κυριολεκτικα η αναπνοή σου”, σκεπτόμενος τον αλυσσοδεμένο γέρο του Μωριά που με το τσαρούχι του έφαγε το βράχο από την οργή του, για τους κοντζαμπάσηδες που δεν φεύγουν ποτέ από την ζωή μας……..Η επίσκεψη στην φυλακή του Κολοκοτρώνη εμπνέει και ενθαρρύνει πολλούς επισκέπτες να συνεχίζουν με αξιοπρέπεια και θάρρος τους δικούς τους καθημερινούς αγώνες .
Όταν η επανάσταση στο δεύτερο έτος έδειχνε τις δυσκολίες που υπήρχαν, οι Άγγλοι φίλοι μας έστειλαν ένα ναύαρχο να συμβιβάσει τους εμπολέμους .Ο ναύαρχος συνάντησε τον γέρο του Μωριά στο Ναύπλιο και του ζήτησε να συμβιβαστεί με τους Τούρκους κατακτητές και ο γέρος του Μωριά έδωσε την απάντηση.Τι λέει παρακάτω ο γέρος του Μωριά με δύο λόγια τα λέει όλα.
Εμείς δεν παραδοθήκαμε ποτέ,πολεμάμε τους Τούρκους κατακτητές ασταμάτητα τετρακόσια χρόνια στα κάστρα μας ,στους κάμπους και στα βουνά, και για να καταλάβει καλύτερα ο ναύαρχος συνέχισε .
Φωτιά και τσεκούρι στους συνεργάτες των κατακτητών.
Ο ναύαρχος κατάλαβε καλά και η συνάντηση τελείωσε γρήγορα.
Tο ορεινό αυτό κάστρο θεωρείται ότι είναι το οχυρό που αναφέρεται στο Αραγωνικό Χρονικό του Μορέως ως Estella (μετάφραση της ελληνικής λέξης Άστρος) και έχει μείνει γνωστό με το δημώδες όνομα «Κάστρο της Ωριάς», το οποίο απαντά και σε άλλα μέρη της Ελλάδας, λόγω της λαϊκής παράδοσης σχετικά με την κατάληψή του. Το κάστρο Εστέλλα η της Ωριάς έκτισε ο Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος προς υποταγήν των ανυπότακτων γειτόνων Τσακώνων στη Σίταινα ,Καστάνιτσα και Πραστό, εκεί που ήταν οι Τσάκωνες , «επάνω εις τα όρη » suso en law montanyas , όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μορέως
Το ΚάστροτηςΕστέλλαςηΩριάςβρίσκεται στο οροπέδιο Ξεροκάμπι, σε ένα απόκρημνο λόφο σαν μία «φυσική πυραμίδα», ανάμεσα στα χωριά Άγιος Ιωάννης και Άγιος Πέτρος, είναι επίσης γνωστό σαν το κάστρο στο Ξηροκάμπι.
Ο Ιμπραήμ κατέσφαξε και έκαψε ολόκληρο την Πελοπόννησο, αλλά ποτέ δεν μπόρεσε να νικήσει τον Άκουρο , αν και τον είχε αιχμαλωτίσει προσωρινά, ούτε στην μάχη της 5 και 6 Αυγούστου 1826 στο κάστρο του Παραλίου Άστρους, κάποιος έπρεπε να αντισταθεί και είναι μεγάλη μας τιμή, αυτός ήταν ο Αγιαννίτης Παναγιώτης Ζαφειρόπουλος (Άκουρος). Η νίκη του Άκουρου στο Κάστρο του Παραλίου Άστρους αναπτέρωσε αποφασιστικά το ηθικό των Ελλήνων και έδειξε ουσιαστικά το δρόμο στον Ιμπραήμ για την Αίγυπτο.
Στο ίδρυμαΜνήμης Αγγελικής & Λεωνίδα Ζαφείρη στο ‘Αστρος βρίσκονται τα περίπου 1,500 βιβλία της περίφημης Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη ,που προνοητικά και έξυπνα έσωσε και διαφύλλαξε ο Αγιαννίτης στατηγόςΠαναγιώτης Ζαφειρόπουλος (Άκουρος) αναγνωρίζοντας την μεγάλη σημασία τους , από τις ορδές του Ιμπραήμ αρχικά στο «αρχοντικό« του στον Αγιάννη και αργότερα τα μετέφερε για καλύτερη προστασία στην οικία του στο Κάστρο του Παραλίου Άστρους. Τα βιβλία αυτά ήταν ως επί το πλείστον κείμενα αρχαίων φιλοσόφων και συγγραφέων, εκκλησιαστικά κείμενα, εγχειρίδια φυσικής, μαθηματικών κ.α.”
Στις πρόποδες του λόφου βρίσκεται η λίμνη Μουστού . Ο Μουστός ,υδροβιότοπος της Κυνουρίας, είναι εντεταγμένος στο ευρωπαϊκό δίκτυο Natura 2000 και έχει χαρακτηριστεί ως προστατευόμενη περιοχή, καθώς αποτελεί καταφύγιο για σημαντικό πληθυσμό αποδημητικών πουλιών τα οποία διαχειμάζουν σε αυτόν.
Tο ορεινό αυτό κάστρο θεωρείται ότι είναι το οχυρό που αναφέρεται στο Αραγωνικό Χρονικό του Μορέως ως Estella (μετάφραση της ελληνικής λέξης Άστρος) και έχει μείνει γνωστό με το δημώδες όνομα «Κάστρο της Ωριάς», το οποίο απαντά και σε άλλα μέρη της Ελλάδας, λόγω της λαϊκής παράδοσης σχετικά με την κατάληψή του. Το κάστρο Εστέλλα η της Ωριάς έκτισε ο Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος προς υποταγήν των ανυπότακτων γειτόνων Τσακώνων στη Σίταινα ,Καστάνιτσα και Πραστό, εκεί που ήταν οι Τσάκωνες , «επάνω εις τα όρη » susoenlawmontanyas , όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μορέως.Το μνημείο προστατεύεται από τον Αρχαιολογικό Νόμο 3028/2002.
Το Κάστρο της Εστέλλας η Ωριάς βρίσκεται στο οροπέδιο Ξεροκάμπι, σε ένα απόκρημνο λόφο σαν μία «φυσική πυραμίδα», ανάμεσα στα χωριά Άγιος Ιωάννης και Άγιος Πέτρος, είναι επίσης γνωστό σαν το κάστρο στο Ξεροκάμπι.
Το κάστρο βρίσκεται σε απόσταση 2,5χλμ. νοτιοδυτικά του Αγ. Ιωάννη Κυνουρίας. Μετά το χωριό Άγ. Ιωάννη ξεκινά χωματόδρομος από την επαρχιακή οδό διαμέσου του Ξερόκαμπου, ο οποίος οδηγεί έως τους πρόποδες του υψώματος. Μέχρι την κορυφή, ακολουθεί ανάβαση περίπου 45 λεπτών.
Η κατάσταση διατήρησης του κάστρου σήμερα δεν είναι ιδιαιτέρως καλή.
Το οχυρό, έχει κτιστεί σε στρατηγική θέση, πάνω στον μοναδικό δρόμο που ένωνε την Αργολίδα με την Λακωνία και την παραλιακή με την κεντρική Κυνουρία. Κατά τα χρόνια της Τουρκοκρατίας, το όνομα Estella ξεχάστηκε και ο λαός το συνέδεσε με τον διαδεδομένο μύθο της Ωριάς ή Ωραίας αρχόντισσας…………..
Το κάστρο, βρίσκεται σε έναν βραχώδη λόφο, καθιστώντας το κάστρο απρόσιτο. Στην δυτική ομαλή πλαγιά, υπήρχε διπλός οχυρωματικός περίβολος, που περιέβαλε τον λόφο, που στα ανατολικά καταλήγει στους καταρράκτες της Λεπίδας. Το εξωτερικό τείχος, έχει κτιστεί με ξερολιθιά και έκλεινε μέσα του έναν μεγάλο οικισμό με περισσότερες από 150 μικρές κατοικίες, διατάσεων 4×8 μέτρων περίπου. Τριάντα μέτρα πριν την κορυφή, υψώνεται μία δεύτερη σειρά τειχών που έχει κτιστεί με πέτρες και ασβεστοκονίαμα και διασώζεται σε μήκος 100 και ύψος 3 μέτρων. Εκεί, υπάρχει μία στενή εξωτερικά πύλη, η οποία προς τα μέσα πλαταίνει, ώστε να χωρά 4 – 5 υπερασπιστές του κάστρου, οδηγεί στο ευρύχωρο πλάτωμα της κορυφής όπου είναι ορατά τα θεμέλια 3 κατοικιών, αλλά και ένας τετράγωνος πύργος που διασώζεται σε ύψος 3 μέτρων.»
Για πολλούς αιώνες πριν την επανάσταση του 1821 σε διαφορές αναφορές και χάρτες οι δύο οικισμοί το Άστρος και ο Αγιάννης ανακατεύονται , το Άστρος αναφέρεται Άστρος ,γίνεται Αγιάννης ,Καλύβια Άστρους, Αγιαννίτικα καλύβια και ο Αγιάννης αναφέρεται Aγιάννης, γίνεται Άστρος, ορεινό Άστρος ,επάνω Άστρος και Αγιάννης του Άστρους. Φαίνεται το Άστρος άρχιζε από το ξεροκάμπι και το κάστρο της Ωριάς η Εστέλλας , που βρίσκεται κοντά σον Αγιάννη, μέχρι το κάστρο του Παραλίου Άστρους και ο πυρήνας του ήταν οι κάτοικοι του Αγιάννη και του σημερινού Άστρους και σίγουρα συμφωνούσε με αυτά ο οικιστής του Παραλίου Άστρους Αγιαννίτης Άκουρος που γνώριζε τον τόπο του καλύτερα από όλους μας.
Το Άστρος και ο Αγγιάννης είναι μια κοινότητα για τουλάχιστον επτακόσια χρόνια και το σπουδαιότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν και έχουν σήμερα σπίτια στον Άγιάννη και στο Άστρος .Επίσης ας θυμόμαστε τι μας έλεγε ο Θουκυδίδης , «οι κάτοικοι είναι τα κράτη», δεν είναι τα κράτη οι πόλεις και τα κάστρα.
Το Κάστρο Εστέλλα στον Αγιάννη , διακρίνεται σαν μακρυνό αστέρι «επάνω εις τα όρη » suso en law montanyas , όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μορέως. Στο βάθος ευθεία ο Αργολικός και στο κέντρο στο μικρό λόφο είναι το «νησί» που είναι το Κάστρο Παραλίου Άστρους . Οι φωτογραφίες από το φίλο και γείτονα μας στη παλιά “μητρόπολη του Αγιάννη Σουληνάρι” Θόδωρο Μαγκλή .
Φεύγοντας από το ιστορικό μοναστήρι της Μαλεβής με κατεύθυνση προς το Άστρος, και λίγο πριν φτάσουμε στον Άγιο Ιωάννη, βλέπουμε στα δεξιά μας τον οχυρωμένο λόφο του Κάστρου της Ωριάς. Πρόκειται για ένα φρούριο της φραγκοκρατίας, από την κορυφή του οποίου ο επισκέπτης έχει καταπληκτική θέα προς ένα μεγάλο τμήμα της ανατολικής Πελοποννήσου.
Το σκηνικό συμπληρώνει ο εντυπωσιακός καταρράκτης, που ξεκινά από τη βάση του λόφου και κυλά προς τον Πλάτανο.
Ιστορία
Η ταύτιση του κάστρου απασχόλησε και προβλημάτισε τους ερευνητές. Η ταύτιση της θέσης «Άστρος» με το κάστρο είναι δυσχερής λόγω της ύπαρξης παρόμοιων ονομασιών σε αρκετά σημεία στα παράλια και στην ενδοχώρα της βορειοανατολικής Κυνουρίας με αποτέλεσμα οι όροι Άστρος, Αστρίτσι και Estella να συγχέονται σε χωρογραφικούς καταλόγους, παλαιούς χάρτες και αναφορές νεώτερων ιστορικών.
Με βάση αυτήν την ταύτιση και την αναφορά στο Αραγωνικό Χρονικό, το κάστρο πρέπει να κατασκευάστηκε το αργότερο τον 14ο αιώνα και το πιθανότερο τον 13ο.
Το κάστρο της Estella ανήκε στο μεσαιωνικό δρόγγο του Δραγαλέβου (Δραγαλεβός, Γαρδαλεβός, Δραγάλιγος και Δραγαλιβός), ο οποίος καταλάμβανε την ευρύτερη περιοχή γύρω από το Άστρος και αποτελούσε το βορειότερο τμήμα της σημερινής Κυνουρίας. Το 1463, η περιοχή πέρασε στα χέρια των Ενετών, ενώ το 1467 καταλήφθηκε από τους Τούρκους. Από την εποχή αυτή το κάστρο της Estella φαίνεται ότι εγκαταλείφθηκε, καθώς έπαψε να κατέχει στρατιωτική σημασία για τους Οθωμανούς μετά και την κατάληψή του.
Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία
Το σχήμα του κάστρου ακολουθεί την φυσική διαμόρφωση του εδάφους, η δυτική πλευρά του οποίου είναι ομαλή και η ανατολική πιο κρημνώδης. Αποτελείται από δυο οχυρωματικούς περιβόλους που προστατεύουν τη δυτική πιο ευπρόσβλητη πλευρά, ενώ το εξωτερικό τείχος περιβάλει οικισμό και το εσωτερικό στην κορυφή του υψώματος την ακρόπολη. Η συνολική έκταση του κάστρου ανέρχεται περίπου στα 22 στρέμματα.
Στον εξωτερικό περίβολο δεν έχει εντοπιστεί είσοδος. Στον εσωτερικό περίβολο διακρίνεται η κύρια είσοδος της ακρόπολης, ενώ κοντά στο βόρειο άκρο του τείχους υπάρχει μια δεύτερη. Ενδείξεις και για μια τρίτη είσοδο υπάρχουν στο νοτιοανατολικό τμήμα του τείχους.
Το εξωτερικό τείχος είναι κατασκευασμένο από ξερολιθιά. Οι λίθοι είναι επεξεργασμένοι, πλακοειδούς σχήματος. Η οχύρωση της ακρόπολης αποτελείται από λιθοδομή με ασβεστοκονίαμα.
Εντός του περιβόλου απαντά πύργος επόπτευσης τετράγωνης κάτοψης που διασώζεται σε ύψος 3 μέτρα. Έχει κατασκευαστεί από λιθοδομή με ασβεστοκονίαμα, ενώ στη δυτική πλευρά του πύργου διακρίνεται χρήση πλίνθων.
Εντός του εξωτερικού περιβόλου και εκτός του εσωτερικού, εντοπίζονται ίχνη οικισμού που αποτελούνται από αρκετές μονόχωρες ορθογώνιες κατασκευές από ξερολιθιά. Ένα διώροφο κτίσμα μόνο ξεχωρίζει λόγω του προθαλάμου και των δυο χώρων που διαθέτει.
Θρύλοι και Παραδόσεις
Ο θρύλος κάνει λόγο για την εξαπάτηση της όμορφης κόρης του καστελλάνου (της «Ωριάς») την περίοδο της εκπόρθησης του κάστρου από τους Τούρκους μισθοφόρους των Βυζαντινών, μετά από μακροχρόνια πολιορκία. Η κόρη έπεσε θύμα ενός τεχνάσματος μεταμφίεσης (σε έγκυο γυναίκα ή καλόγερο) ενός πολιορκητή, που εισήλθε στα ενδότερα και άνοιξε την πύλη στους υπόλοιπους.
Το Κάστρο στην Τέχνη και στο Λόγο
Στα γύρω χωριά σώζεται το τραγούδι της Ωριάς, το οποίο χόρευαν κυρίως κατά τις Απόκριες σε ρυθμό Τσάμικο. Το τραγούδι αυτό που μνημονεύεται από τον Buchon στο βιβλίο του “La Grece Continentale et la Moree” (1843).
Σαν της Ωργιάς το κάστρο Κάστρο δεν είδα άλλο Εκεί το πολεμούσανε Χρόνους, μήνες δεκατρείς Τούρκα θα γενής Ένας κοντός Τουρκάκος έλεγε Ότι είναι Ρωμιά Μαξιλάρι εζώθηκε Ανοίχτε μου της δόλιας της Αρετινής Γιατί είμαι γκαστρωμένη Και στο μήνα μου Να έχετε το κρίμα μου Όσο ν’ ανοίξη η πόρτα Χίλιοι μύργιοι μπήκανε Και ψυχούλα δεν αφήσανε Τη βασιλοπούλα δε σκοτώσανε Τη βάλαν σε βαρέλι Και την κυλίσανε Μα δεν πέθανε
και ένα άλλο
Όλα τα κάστρα τα είδα κι ούλα τα ’δειρα, Σαν της Ωριάς το κάστρο κάστρο δεν είδα, Να΄χει ασημένιες πόρτες κι αργυρά κλειδιά. Τούρκοι το πολεμούσαν χρόνους δώδεκα, Το κάστρο δεν πατιέται δίχως προδοσιά. Κι ένας κοντοτουρκάκος και ρωμιογενής Το μαξιλάρι εζώθη και γκαστρώθηκε Το κάστρο τριγυρνάει και μοιρολογάει: Ανοίχτε μου της δόλιας της Αρετιανής, Γιατ’ είμαι γκαστρωμένη και στο μήνα μου. Βασιλοπούλα το είδε και λυπήθηκε… Όσο ν’ ανοίξει η πόρτα χίλιοι εμπήκανε Κι όσο να καλανοίξει το πατήσανε. Όλοι χυθήκαν στ’ άστρα, όλοι στα φλουριά Κι εκείνος εις της κόρη που ’ναι στα γυαλιά…
Καρποδίνη Ε., Κάστρα της Πελοποννήσου, Αθήνα 1993, 242-243 Μπάλλας Α., «Κάστρα της Κυνουρίας. Επισκόπηση των μεσαιωνικών κάστρων της Τσακωνιάς», Πελοποννησιακά ΚΣΤ΄ (2001-2002), 208-210 Πέππας Ι., Μεσαιωνικές σελίδες της Αργολίδας, Αρκαδίας, Κορινθίας, Αττικής, Αθήνα 1990, 178, 182-185 Ρωμαίος Α., Τοπογραφικά της Φραγκοκρατίας, Πελοποννησιακά Β΄(1957), 23-24 Σαραντάκης Π., Αρκαδία: Οι Ακροπόλεις – Τα Κάστρα & Οι πύργοι της σιωπηλά ερείπια μιας δοξασμένης γης, Αθήνα 2006, 152, 155-158
Οι φωτογραφίες από το φίλο και γείτονα μας στη παλιά “μητρόπολη του Αγιάννη Σουληνάρι” Θόδωρο Μαγκλή .
Οι καταρράκτες της Λεπίδας
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
«Οι πηγές των καταρρακτών της Λεπίδας ξεκινάνε από το οροπέδιο Ξηροκάμπι, ανάμεσα στο χωριό Άγιος Ιωάννης και στην Ιερά Μονή Μαλεβής. Το ποτάμι, κατεβαίνοντας από το οροπέδιο διασχίζει το φαράγγι και σχηματίζει στην πορεία του μικρές βάθρες……..
Ο πρώτος καταρράκτης βρίσκεται σε απόσταση 3 χιλιομέτρων από το χωριό Άγιος Ιωάννης. Η πρόσβαση στη βάση του γίνεται από χωματόδρομο και μετά από σύντομη πεζοπορία σε μονοπάτι 200 περίπου μέτρων. Ο δεύτερος καταρράκτης (επονομαζόμενος «Μελίσσι») βρίσκεται σε απόσταση 1,5 χλμ. από το χωριό Πλάτανος, στο δρόμο προς Άστρος και σε απόσταση 19 χιλιομέτρων από το τελευταίο. Προσεγγίζεται μετά από 800 μέτρα πεζοπορίας από τον κοντινότερο αυτοκινητόδρομο, ακολουθώντας την κοίτη του ποταμού.
Ιδανική περίοδος επίσκεψης είναι η άνοιξη, καθώς η ροή των υδάτων σταματά τους καλοκαιρινούς μήνες.
Στο φαράγγι διοργανώνονται συχνά καταβάσεις canyoning και καταρριχήσεις με σχοινί (rappel).
Τίτλος ΦΕΚ Αναοριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου του λόφου«Καστράκι» Μελιγούς Κυνουρίας, Νομ. Αρκαδίας
Κείμενο
Αναοριοθετούμε τον αρχαιολογικό χώρο του λόφου «Καστράκι», Μελιγούς Κυνουρίας, Νομού Αρκαδίας,ο οποίος στο φύλλο 7315.1 του χάρτη της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού, κλίμακας 1:5000, που υπογράφεται από τον Προεδρεύοντα του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, σημειώνεται με κίτρινο χρώμα και ορίζεται από τα σημεία 1, 2, 3, 4, … 10, 11, 1 τα οποία αντιστοιχούν στον ακόλουθο πίνακα συντεταγμένων των συστημάτων ΗΑΤΤ και ΕΓΣΑ.
Το Καστράκι της Μελιγούς απέχει περίπου 3 χλμ από το Άστρος και από εκεί η θέα της Θυρεάτιδας Γής (Θυρέας), ολόκληρου του κάμπου του Άστρους και του Άγιου Ανδρέα ,είναι απολαυστική. Στη κορυφή του λόφου διακρίνονται γκρεμισμένα τείχη από την μακρόχρονη ιστορία μας . Το Καστράκι ήταν γνωστό στην αρχαία Ελλάδα και τους μεσαιωνικούς χρόνους πιθανότατα με το όνομα το Αστρίτσι η Καστρίτσι με ιστορία τουλάχιστον 3,500 χρόνια. Τα νεότερα χρόνια πρίν την δεκαετία του 1960 οι κάτοικοι της Θυρέας τις Απόκριες εόρταζαν στο Καστράκι τα κούλουμα με «τρικούβερτο γλέντι» ,χορούς, κλαρίνα, βιολιά ,τραγούδια, χαρτοπόλεμο, κοδέλλες και χαρταετούς ,όμορφα χρόνια.
Στις πρόποδες του λόφου βρίσκεται η λίμνη Μουστού .Ο Μουστός ,υδροβιότοπος της Κυνουρίας, είναι εντεταγμένος στο ευρωπαϊκό δίκτυο Natura 2000 και έχει χαρακτηριστεί ως προστατευόμενη περιοχή, καθώς αποτελεί καταφύγιο για σημαντικό πληθυσμό αποδημητικών πουλιών τα οποία διαχειμάζουν σε αυτόν.
Πυργόσπιτο της μεταβυζαντινής περιόδου στον χαμηλό λόφο «Καστράκι» νοτιοανατολικά από τη Χειμερινή Μελιγού της Β.Κυνουρίας, σε ένα σημείο όπου υπάρχουν ίχνη οχυρώσεων και από παλαιότερες εποχές.
Η θέση εποπτεύει τον κάμπο του Άστρους και τμήμα του Αργολικού Κόλπου.
Ιστορία
Στον λόφο εντοπίζεται ανθρώπινη παρουσία από τα μυκηναϊκά έως και τα νεώτερα χρόνια. Κατά την κλασσική περίοδο πρέπει να υπήρχε εδώ κάποιο πόλισμα, ίσως η αρχαία Θυρέα (δεν είναι βέβαιο).
Στον χώρο έχουν βρεθεί αρχιτεκτονικά λείψανα ελληνιστικής και ρωμαϊκής εποχής. Υπάρχουν επίσης ευρήματα από την πρωτοβυζαντινή περίοδο, καθώς και ίχνη μεσαιωνικής οχύρωσης.
Από τα κτίσματα του λόφου αυτό που μας ενδιαφέρει περισσότερο εδώ είναι το πυργόσπιτο. Είναι το είδος των αρχοντικών που έχτιζαν οι Οθωμανοί γαιοκτήμονες κατά τον 17ο και κυρίως κατά τον 18 αιώνα.
Πολύ κοντά στο πυργόσπιτο υπάρχει μονόχωρος καμαροσκεπής ναός, που σύμφωνα με επιγραφή ανεγέρθηκε το έτος 1611 από τους μοναχούς της Μονής Ελεούσας (Παλαιοπαναγιά).
Η εγγύτητα του ναού με την πυργοκατοικία είναι λίγο παράξενη. Το να έκτισε κάποιος Οθωμανός το αρχοντικό του κολλητά με την εκκλησία φαίνεται μάλλον απίθανο. Άρα ή η πυργοκατοικία κτίστηκε πριν την εκκλησία ή η χρονολόγηση της εκκλησίας είναι λάθος.
Θεωρούμε πιο πιθανό η πυργοκατοικία να κτίστηκε στις αρχές του 17ου αιώνα και να εγκαταλείφθηκε για κάποιο λόγο σχετικά γρήγορα. Όταν κτίστηκε η εκκλησία, οι μοναχοί θα πρέπει να χρησιμοποίησαν και τον πύργο. Δεν αποκλείεται, ακόμα, η εκκλησία και ο πύργος να κατασκευάστηκαν εξαρχής σαν μοναστικό συγκρότημα. Ξέρουμε ότι οι εγκαταστάσεις στο λόφο μαζί με το ναό αποτέλεσαν το 1612 μετόχι της Μ. Αγίας Τριάδας Μελιγούς, σύμφωνα με σιγίλιο του Πατριάρχη Νεόφυτου του Β’. Θα τοποθετήσουμε λοιπόν χρονικά την κατασκευή του πύργου στις αρχές του 17ου αιώνα, αλλά με επιφυλάξεις. Στην πραγματικότητα, δεν ξέρουμε με βεβαιότητα τον χρόνο κατασκευής του πυργόσπιτου.
Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία
Ο πύργος είναι διώροφος. Η είσοδος βρισκόταν στη βόρεια πλευρά του ισογείου, το οποίο αποτελείται από θολωτούς χώρους. Στους τοίχους του ισογείου ανοίγονται τυφεκιοθυρίδες. Η πρόσβαση στον όροφο εξασφαλιζόταν από εξωτερική κτιστή κλίμακα που σχηματιζόταν επάνω από θολοσκεπή χώρο.
Στον όροφο διακρίνονται δυο κύριοι χώροι διαμονής με εστία στον ένα από αυτούς και με ερμάρια στο πάχος της τοιχοποιίας, η οποία αποτελείται από αργολιθοδομή με χρήση πλίνθων και συνδετικό κονίαμα.
Στα βόρεια και ανατολικά του λόφου διασώζεται τμήμα αρχαίας οχύρωσης, ενώ στην ανατολική απότομη πλαγιά εντοπίζεται αναλημματικός τοίχος πιθανώς ρωμαϊκής περιόδου. Κατά την εποχή αυτή σημειώθηκε ισοπέδωση και νέα διαμόρφωση του πλατώματος του λόφου.
Στα βορειοδυτικά του πλατώματος υπάρχουν υπολείμματα κτίσματος πιθανώς όψιμων ελληνιστικών χρόνων. Τμήματα μεσαιωνικού τείχους εντοπίζονται στην ανατολική και δυτική πλευρά του λόφου. Το τείχος είναι κατασκευασμένο από αδρά λαξευμένους λίθους, σχετικά μεγάλων διαστάσεων με παρεμβολή κεράμων και κονιάματος.
Το Ναύπλιο απέχει από το Άστρος 33 χλμ και είναι ένα απέραντο μουσείο με πολλά αξιοθέατα και ιστορικά μνημεία. Τα σημαντικότερα είναι η πλατεία Καποδίστρια και το κάστρο Παλαμήδι , που εκεί βρίσκεται η φυλακή του γέρου του Μωριά.
Στο κάστρο του Παλαμηδίου βρίσκεται η φυλακή του γέρου του Μωριά. Στο βάθος στα αριστερά βρίσκεται η είσοδος του μπουντρουμιού, το οποίο όταν κατεβαίνετε το πέτρινο σκαλοπάτι από συγκίνηση και δέος πιάνεται η αναπνοή σας . Τα πέτρινα σκαλοπάτια οδηγούν στο μέρος, όπου με την τσαρούχια του, ο σιδεροδέσμιος γέρος του Μωριά έσκαψε τον βράχο από τον θυμό του για τους Κοτζαμπάσιδες.
Το Ναύπλιο απέχει από το Άστρος 33 χλμ και είναι ένα απέραντο μουσείο με πολλά αξιοθέατα και ιστορικά μνημεία. Τα σημαντικότερα είναι η πλατεία Καποδίστρια και το κάστρο Παλαμήδι , που εκεί βρίσκεται η φυλακή του γέρου του Μωριά.
Στο κάστρο του Παλαμηδίου βρίσκεται η φυλακή του γέρου του Μωριά. Στο βάθος στα αριστερά βρίσκεται η είσοδος του μπουντρουμιού, το οποίο όταν κατεβαίνετε το πέτρινο σκαλοπάτι από συγκίνηση και δέος πιάνεται η αναπνοή σας . Τα πέτρινα σκαλοπάτια οδηγούν στο μέρος, όπου με την τσαρούχια του, ο σιδεροδέσμιος γέρος του Μωριά έσκαψε τον βράχο από τον θυμό του για τους Κοτζαμπάσιδες.
Arcadia, the utopia of Greece – Discover the magic of Peloponnese
Απο την Βικιπαίδεια
«Το Φαράγγι της Λεπίδας είναι ένα από τα φαράγγια της Πελοποννήσου. Βρίσκεται στο όρος Πάρνωνας.[1] Παρά το σχετικά μικρό του μέγεθος, διαθέτει έναν αναλογικά μεγάλο καταρράκτη 70 μέτρων και έναν μικρότερο 45 μέτρων, οι οποίοι βρίσκονται σε απόσταση περίπου 800 μέτρων μεταξύ τους, ακολουθώντας τη ροή των υδάτων. Οι πηγές των καταρρακτών ξεκινάνε από το οροπέδιο Ξηροκάμπι, ανάμεσα στο χωριό Άγιος Ιωάννης και στην Ιερά Μονή Μαλεβής. Το ποτάμι, κατεβαίνοντας από το οροπέδιο διασχίζει το φαράγγι και σχηματίζει στην πορεία του μικρές βάθρες.[2][3]
Ο πρώτος καταρράκτης βρίσκεται σε απόσταση 3 χιλιομέτρων από το χωριό Άγιος Ιωάννης. Η πρόσβαση στη βάση του γίνεται από χωματόδρομο και μετά από σύντομη πεζοπορία σε μονοπάτι 200 περίπου μέτρων. Ο δεύτερος καταρράκτης (επονομαζόμενος «Μελίσσι») βρίσκεται σε απόσταση 1,5 χλμ. από το χωριό Πλάτανος, στο δρόμο προς Άστρος και σε απόσταση 19 χιλιομέτρων από το τελευταίο. Προσεγγίζεται μετά από 800 μέτρα πεζοπορίας από τον κοντινότερο αυτοκινητόδρομο, ακολουθώντας την κοίτη του ποταμού.[4][5]
Ιδανική περίοδος επίσκεψης είναι η άνοιξη, καθώς η ροή των υδάτων σταματά τους καλοκαιρινούς μήνες. Στο φαράγγι διοργανώνονται συχνά καταβάσεις canyoning και καταρριχήσεις με σχοινί (rappel).[6] Πολύ κοντά βρίσκεται και το κάστρο της Ωριάς.»
«Το Φαράγγι της Λεπίδας είναι ένα από τα φαράγγια της Πελοποννήσου. Βρίσκεται στο όρος Πάρνωνας.[1] Παρά το σχετικά μικρό του μέγεθος, διαθέτει έναν αναλογικά μεγάλο καταρράκτη 70 μέτρων και έναν μικρότερο 45 μέτρων, οι οποίοι βρίσκονται σε απόσταση περίπου 800 μέτρων μεταξύ τους, ακολουθώντας τη ροή των υδάτων. Οι πηγές των καταρρακτών ξεκινάνε από το οροπέδιο Ξηροκάμπι, ανάμεσα στο χωριό Άγιος Ιωάννης και στην Ιερά Μονή Μαλεβής. Το ποτάμι, κατεβαίνοντας από το οροπέδιο διασχίζει το φαράγγι και σχηματίζει στην πορεία του μικρές βάθρες.[2][3] Ο πρώτος καταρράκτης βρίσκεται σε απόσταση 3 χιλιομέτρων από το χωριό Άγιος Ιωάννης. Η πρόσβαση στη βάση του γίνεται από χωματόδρομο και μετά από σύντομη πεζοπορία σε μονοπάτι 200 περίπου μέτρων. Ο δεύτερος καταρράκτης (επονομαζόμενος «Μελίσσι») βρίσκεται σε απόσταση 1,5 χλμ. από το χωριό Πλάτανος, στο δρόμο προς Άστρος και σε απόσταση 19 χιλιομέτρων από το τελευταίο. Προσεγγίζεται μετά από 800 μέτρα πεζοπορίας από τον κοντινότερο αυτοκινητόδρομο, ακολουθώντας την κοίτη του ποταμού.[4][5]
Ιδανική περίοδος επίσκεψης είναι η άνοιξη, καθώς η ροή των υδάτων σταματά τους καλοκαιρινούς μήνες. Στο φαράγγι διοργανώνονται συχνά καταβάσεις canyoning και καταρριχήσεις με σχοινί (rappel).[6] Πολύ κοντά βρίσκεται και το κάστρο της Ωριάς.»
Θα ήταν παράλειψη να μην αναφέρουμε και τα παρακάτω , που έχουν σχέση με την προβολή του τόπου μας απο το δήμο μας.
Τα ΜΕΓΑΛΑ …., μαργαριτάρια της ιστοσελίδας του δήμου μας ,το Φαράγγι της Λεπίδας στα Κάτω Δολιανά και στα Καστριτοχώρια!!!. Έλεος πιά….
Το άσχημο είναι ότι ο δήμος μας το γνωρίζει για μερικά χρόνια και δεν κάνει τίποτα. Έμπρακτα δεν μπορεί να διορθώσει μια σελίδα με λάθη ,για μερικούς δεν είναι και τίποτα σπουδαίο…. να αναφέρεται λανθασμένα στην ιστοσελίδα του δήμου , “Για να φθάσει κανείς στο φαράγγι έχει δύο επιλογές είτε από τα Κάτω Δολιανά είτε από τα Καστριτοχώρια.» Τι να πούμε……
Δεν τα ξέρουμε όλα ,αλλά διαβάζουμε τα παρακάτω από την ιστοσελίδα του δήμου μας.
Στην συνοπτική σελίδα Αξιοθέατα Αξιοθέατα | DiscoverKynouria.gr υπάρχουν φωτογραφίες και σύνδεσμοι που οδηγούν σε 40 αξιοθέατα του δήμου μας. Ανάμεσα στα 40 αξιοθέατα υπάρχουν και δύο σελίδες για τα παρακάτω.
Στη σελίδα Καταρράκτες Λεπίδας υπάρχουν επίσης επτά φωτογραφίες και η παρακάτω φωτογραφία , που επίσης η ίδια φωτογραφία υπάρχει και στη σελίδα Φαράγγι Λεπίδας
Οι υπέροχοι καταρράκτες της Λεπίδας βρίσκονται στο ομώνυνο φαράγγι σε απόσταση 4 χιλιομέτρων από το χωριό Αϊ – Γιάννη του Πάρνωνα. Ο μεγάλος καταρράκτης έχει ύψος 70 μέτρα και ο μικρός 45 μέτρα. Ορειβατικοί σύλλογοι διοργανώνουν canyoning στο φαράγγι και καταρρίχηση με σχοινί (ραπέλ) στους καταρράκτες.
Οι καταρράκτες της Λεπίδας θεωρούνται από τα ομορφότερα αλλά και συνάμα άγνωστα θαύματα της φύσης του Πάρνωνα. Τα βράχια γύρω από τους καταρράχτες έχουν σταχτί χρώμα και το νερό πέφτει με ιδιαίτερη δύναμη πάνω τους. Η περιοχή μυρίζει ρίγανη, φασκόμηλο ενώ τα μικρά πλατάνια πάνω στις πέτρες συνθέτουν ένα μοναδικό γραφικότατο τοπίο. Το καλοκαίρι υπάρχει η περίφημη λιμνούλα για βουτιές.
Το Φαράγγι της Λεπίδας αν και δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλο διαθέτει υπέροχη φυσική ομορφιά. Για να φθάσει κανείς στο φαράγγι έχει δύο επιλογές είτε από τα Κάτω Δολιανά είτε από τα Καστριτοχώρια. Διαθέτει δύο καταρράκτες, τον μεγάλο 70 μέτρων και τον μικρό 45 μέτρων, που αφήνουν τον επισκέπτη εντυπωσιασμένο. Εκτός από το φυσικό τοπίο ο περιπατητής μπορεί να θαυμάσει τα πολλά είδη χλωρίδας και πανίδας που έτσι και αλλιώς αφθονούν στον Πάρνωνα. Μάλιστα λέγεται ότι μπορεί κανείς να μετρήσει 80 είδη φυτών και βοτάνων. Το φαράγγι είναι κατάλληλο για extreme sports και για canyoning: Για όσους θέλουν να δοκιμάσουν το φαράγγι διαθέτει δύο εντυπωσιακά ραπέλ (καταρράκτες) , jump και τσουλήθρες σε πεντακάθαρα νερά. Ώρες κατάβασης: 6. Απαιτείται πολύ καλή γνώση ραπέλ και κολύμβησης, καθώς και πρότερη κατάβαση τουλάχιστον δύο τεχνικών φαραγγιών.
Εμείς έχουμε επισκεπτεί,περπατήσει και ξέρουμε την Λεπίδα στον Αγιάννη, τι άλλο να πούμε.
Θέλουμε μόνο να πούμε ότι την ιστοσελίδα του δήμου την έφτιαξαν ερασιτέχνες. Ας ρίξουν μια ματιά στα δύο κείμενα παραπάνω οι συμπολίτες μας και ας βγάλουν τα δικά τους συμπεράσματα.
Είμαστε άξιοι της μοίρας μας….
Δεν σκοπεύουμε, δεν θελουμε, δεν επιχειρούμε και δεν μπορούμε να αντικαταστήσουμε το δήμο μας , που αδιαφιλονίκητα έχει η πρέπει να έχει τον πρώτο λόγο για την προβολή και την ανάπτυξη του τόπου μας. Πάντοτε οι επισκέπτες μας θα κοιτάνε πρώτα την ιστοσελίδα του κάθε δήμου, όταν ψάχνουν που θα περάσουν τις διακοπές τους στη πατρίδα μας , αυτό δεν θα αλλάξει ποτέ. Ευχόμαστε και ο δήμος μας κάποτε να καταλάβει τα αυτονόητα. Ας αρχίσει από τα εύκολα, μια ανάρτηση στην ιστοσελίδα του δήμου με λίγες λέξεις και δύο φωτογραφίες για τα αυτονόητα ,για αυτά που έχουμε και μας ξέρει όλος ο ντουνιάς, για τα σπουδαιότερα μνημεία του τόπου μας ,για ότι δήθεν «γιορτάζουμε»…,που είναι εδώ και θα τα βρούμε μπροστά μας ,δεν κρύβονται πιά….. και ας διορθώσει τουλάχιστον τα αυτονόητα…..
astrosgr.com 