Στο χάρτη παραπάνω η Βυζαντινή Αυτοκρατορία το 555 μ.χ. ήταν στο μεγαλέιο της ακμής της
Οι τρείς χάρτες περιγράφουν κραυγαλέα τα μάθήματα της ιστορίας που είναι πολύ επίκαιρα σήμερα, ο πόλεμος δεν τελείωσε…..
Την 29 Μαϊου 1453 «μαύρη Τρίτη» και αποφράδα ημέρα για το Ελληνικό έθνος ,τον χριστιανισμό και τον δυτικό πολιτισμό «η Πόλις Εάλω» , η Βασιλεύουσα αλώθηκε και υποδουλούθηκε στους Οθωμανούς «βάρβαρους» κατακτητές . Η πτώση της Κωνσταντινούπολης στους Οθωμανούς χαρακτηρίστηκε «το αίσχος των Λατίνων» γιατί ευτυχώς οι λιγοί φανατικοί διδάσκουν στα παιδιά τους το μίσος για το δυτικό πολιτισμό δεν σταμάτησαν τον πόλεμο μέχρι σήμερα και η «δύση» αποδέχεται αυτά χωρίς καμία αντίδραση, αγνοώντας την δική τους άλωση που γίνεται καθημερινά αναπόφευκτη.
«Η εξουσία φθείρει και το χρήμα διαφθείρει» το 1453 και σήμερα, δεν ξεχάσαμε τους «πάση θυσία» πρωθυπουργούς μιας καμμένης γης …
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
«Η Βυζαντινή αυτοκρατορία των πρώτων χρόνων του 13ου αιώνα βρισκόταν σε αναταραχή και σε παρακμή. Η οικονομία πήγαινε από το κακό στο χειρότερο, η διαφθορά στον κρατικό μηχανισμό γιγαντωνόταν, ενώ η εκμετάλλευση του λαού από τους κρατικούς αξιωματούχους και η συστηματική παραμέληση των επαρχιών από τους αυτοκράτορες είχε αποξενώσει τις επαρχίες από την πρωτεύουσα.»
Ουσιαστικά το τέλος της Βυζαντινής αυτοκρατορίας άρχισε το 1204 με την τέταρτη σταυροφορία που προσκάλεσαν στην Βασιλεύουσα οι «πραιτωριανοί» της εξουσίας για να ξαναπάρουν τις χαμένες «κουτάλες» από τους άλλους πραιτωριανούς . Η αυτοκρατορία μετα το 1204 τεμαχίστηκε σε μικρότερες «αυτοκρατορίες» και σε ασταμάτητους εμφύλιους πολέμους μεταξύ τους απο το 1204 μέχρι το 1453 . τελικά παρέδωσαν την Βασιλεύουσα στους Οθωμανούς.
Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία μετα το 1204 τεμαχίστηκε σε μικρότερες «αυτοκρατορίες» με ασταμάτητους εμφυλίους πολέμους.
Οι Οθωμανοί ανενόχλητοι , από τους εμφυλίους πολέμους μεταξύ των πραιτωριανων αυτοκρατόρων ,άρχισαν το δικό τους μεγαλεπήβολο σχέδιο να πάρουν την πόλη , που το σχέδιο είχε αρχίσει πριν το 1204 και ολοκληρώθηκε σχεδόν μετά από 300 χρόνια ,κάτι που δεν καταλαβαίνουν σήμερα οι «Λατίνοι του αίσχους» .
Ο «μαρμαρωμένος Βασιλιάς» τελικά έμεινε μόνος με 2,000 μισθοφόρους , 5,000 πολιτικοφύλακες και 170 Σφακιανούς να υπερσπίσει την πόλη μπροστά σε 150,000 φανατικούς Οθωμανούς .
Νωρήτερα είχε απορρίψει επιγραμματικά την πρόταση του Μωάμεθ Β’ να παραδόσει την πόλη με αντάλαγμα την ελευθερία του και το Δεσποτάτο του Μωρέος .
«Το δε την πόλιν σοι δούναι ουτ’ εμού εστίν, ουτ’ άλλου των κατοικούντων εν ταύτη κοινή γαρ γνώμη πάντες αυτοπροαιρέτως αποθανούμεν και ού φεισόμεθα της ζωής ημών».
Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία το 1450 ήταν έτοιμη να παραδοθεί και υποδουλωθεί στουε εχθρούς της.
Οι Οθωμανοί είχαν μεγάλα σχέδια και δεν σταμάτησαν το έργο τους για 300 χρόνια ………
Ήταν «μαύρη Τρίτη» αποφράδα ημέρα 29 Μαΐου 1453, όταν ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, ο τελευταίος αυτοκράτορας του Βυζαντίου «έπεφτε» μπροστά στην Πύλη του Αγίου Ρωμανού, υπερασπιζόμενος την Βασιλεύουσα.
Οι ήρωες Σφακιανοί συνέχιζαν την αντίσταση και την σφαγή των Οθωμανών και μετά την άλωση μέχρι τον θάνατο και του τελευταίου.
Ο «μαρμαρωμένος Βασιλιάς» αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Παλαιολόγος αναφώνησε δυνατά πριν τον επερχόμενο θάνατον του.
“ουκ έστι τις των Χριστιανών τού λαβείν την κεφαλήν μου απ’ εμού;”
Τετρακόσια χρόνια αργότερα όταν η Ελληνική επανάσταση στο δεύτερο έτος έδειχνε τις δυσκολίες που υπήρχαν, οι Αγγλοι φίλοι μας έστειλαν ένα ναύαρχο να συμβιβάσει τους εμπολέμους .Ο ναύαρχος συνάντησε τον γέρο του Μωριά στο Ναύπλιο και του ζήτησε να συμβιβαστεί με τους Τούρκους κατακτητές και ο γέρος του Μωριά έδωσε την απάντηση.
Παρακάτω ο γέρος του Μωριά με δύο λόγια τα λέει όλα.
–Εμείς ποτέ δεν παραδοθήκαμε , πολεμάμε τους Τούρκους κατακτητές ασταμάτητα τετρακόσια χρόνια στους κάμπους και στα βουνά, και για να καταλάβει καλύτερα ο ναύαρχος συνέχισε . Φωτιά και τσεκούρι στους συνεργάτες των κατακτητών. Ο ναύαρχος κατάλαβε καλά και η συνάντηση τελείωσε γρήγορα.
Την 29 Μαϊου 1453 «η Πόλις Εάλω» αλλά ο πόλεμος από ευτυχώς λίγους φανατικούς συνεχίζεται σήμερα , ας ξυπνήσουν κάποτε οι φίλοι μας στη «δύση» για να αποφύγουν την δική τους άλωση.
Πηγές
Χαρτες Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης (1741-1819) γεννήθηκε στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) και κατά την Αγιαννίτικη παράδοση, έφυγε “με το ένα τσαρούχι”.Το 1798 έκτισε την μεγαλοπρεπή και “καλλιμάρμαρο” Σχολή Καρυτσιώτη στον λόφο Κουτρί στον Αγιάννη και το 1805 έχτισε στο Άστρος το παράρτημα της Σχολής του Αγίου Ιωάννη.
Το Ελληνικό κράτος αναγνωρίζοντας την μεγάλη προσφορά της Σχολής Καρυτσιώτη στο Ελληνικό έθνος εκήρυξε σαν «ιστορικόν διατηρητέον μνημείον», «ιστορικό τόπο» και «αρχαιολογικόν χώρον».
“Χαρακτηρίζομεν ως αρχαιολογικόν χώρον την περιοχήν ”Κουτρί” του χωρίου Άγιος Ιωάννης Κυνουρίας, θερινήν έδραν του Άστρους, ένθα ελειτούργησεν η ιστορική σχολή Καρυτσιώτη εν έτει 1798”.
Τίτλος ΦΕΚ Χαρακτηρισμός της πλατείας σχολής Καρυτσιώτη και τμήματος του αγροκηπίου, στο Άστρος Κυνουρίας, ως ιστορικού τόπου.
Από κτητορική επιγραφή της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη.
«1798ΕΝ ΜΗΝΙ ΙΟΥΛΙΩ 18
Η ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΑ
ΤΙ ΕΣΤΗΚΑΣ ΘΑΜΒΟΥΜΕΝΟΣ ΦΙΛΕ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΜΕ ΑΠΟΡΙΑΝ ΜΥΣΤΙΚΗΝ ΖΗΤΕΙΣ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥΝΑ ΜΑΘΕΙΣ ΝΑ ΒΕΒΑΙΩΘΕΙΣ ΤΙ ΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΜΟΥ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΜΕ ΕΠΡΟΣΤΑΤΕΥΣΕ ΚΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΚΑΜΩΜΑ ΜΟΥ
ΕΙΜΙ ΟΙΚΙΑ ΤΩΝ ΜΟΥΣΩΝ, ΚΕΙΝΩΝ ΤΟΥ ΕΛΙΚΩΝΟΣΣΧΟΛΕΙΟΝ ΟΝΟΜΑΖΟΜΑΙ ΤΟΥ ΤΡΕΧΟΝΤΟΣ ΑΙΩΝΟΣΣΟΦΙΑΝ ΕΠΑΓΓΕΛΟΜΑΙ ΑΦ’ ΗΣ ΟΥΔΕΝ ΓΛΥΚΕΙΟΝΤΟΙΣ ΝΕΟΙΣ ΧΡΗΣΙΜΩΤΕΡΟΝ ΤΩ ΑΝΑΓΚΑΙΩ ΒΙΩ
ΕΚ ΒΑΘΡΩΝ ΑΝΑΓΕΡΘΗΚΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΝΥΝ ΑΙΩΝΑΤΟ ΕΤΟΣ ΜΟΥ ΔΙΔΑΣΚΕΣΑΙ ΑΜΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑΝΟ ΚΤΗΤΟΡ ΟΠΟΥ Μ’ ΕΚΑΝΕΝ ΟΙΚΟΝ ΤΟΥ ΕΛΙΚΩΝΟΣΕΙΝ’ Ο ΚΛΕΙΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΓΟΝΟΣΚΑΙ ΤΗΣ ΚΑΝΕΛΛΑΣ ΕΙΝ’ ΥΙΟΣ ΑΝΑΘΡΕΜΜΑ ΚΑΙ ΠΟΝΟΣ
Ο ΤΟΠΟΣ ΟΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΙ ΕΙΝ’ Η ΑΥΤΟΥ ΠΑΤΡΙΔΑΚΑΡΥΤΣΙΩΤΗΣ ΛΕΓΕΤΑΙ ΠΑΝΤΟΥ Η ΑΥΤΗ ΦΑΜΙΛΙΑΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΤΟΥΤΟ ΕΓΙΝΕ ΑΥΤΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝΚΑΙ ΕΙΣ ΨΥΧΙΚΗΝ ΒΟΗΘΕΙΑΝ ΑΥΤΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΤΟΚΕΩΝ
ΟΣΟΙ ΛΟΙΠΟΝ ΕΜΒΑΙΝΕΤΕ Μ’ ΟΛΗΝ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΝΠΑΡΑΚΑΛΕΙΤΕ ΤΟΝ ΘΕΟΝ ΤΗΝ ΑΝΩ ΒΑΣΙΛΕΙΑΝΝ’ ΑΞΙΩΘΗ ΝΑ ΧΑΙΡΕΤΑΙ ΟΜΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΤΟΥΕΙΝ ΤΑΙΣ ΑΥΛΑΙΣ ΤΟΥ ΑΒΡΑΑΜ ΚΟΛΠΟΥΣ ΤΟΥΣ ΕΔΙΚΟΥΣ ΤΟΥ, ΑΜΗΝ
Η ΣΥΝΔΡΟΜΙΝ ΑΠ΄ΕΓΙΝΕΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΟΙΚΟΔΟΜΗΝ ΜΟΥΠΡΟΚΟΠΙΟΝ ΤΟΝ ΘΥΤΗΝ ΜΟΥ ΦΙΛΟΝ ΚΑΙ ΕΡΑΣΤΗΝ ΜΟΥΓΝΩΡΙΖΕΙ ΤΟΝ ΑΝΙΨΙΟΝ ΤΟΥ ΑΝΩ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ Δ’ ΥΙΟΝ ΚΥΡΙΟΝ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ»
Από το ίδιο σιγίλλιο του 1638 πληροφορούμαστε ότι ο Αγιάννης έγινε πατριαρχική εξαρχία «χάριν βεβαίως τῆς Σχολῆς τοῦ Ἀγίου Ἱωάννου, λειτουργούσης πολλοῦ παλαιότερον». Σύμφωνα, λοιπόν, με το συγκεκριμένο απόσπασμα στον Άγιο Ιωάννη λειτουργούσε σχολείο, πολύ πριν το 1638. Στον Άγιο Ιωάννη, λειτουργούσαν επίσης και «κατώτερα» σχολεία, όπως αυτό του Παπακυριακού και κρυφά σχολεία, αρχικά στο Μετόχι της Μονής Λουκούς, Άγιος Δημήτριος και αργότερα στους νάρθηκες των εκκλησιών του χωριού.
Oι Αγιαννίτες πραγματικά δεν παραδόθηκαν ποτέ στους κατακτητές και για απόδειξη με το τρόπο τους κατάφεραν να κρατήσουν τα σχολεία τους ανοικτά όλη την διάρκεια του τούρκικου ζυγού και διατήρησαν κρυφά και φανερά αναμμένη την φλόγα του έθνους.
Η σχολή Καρυτσιώτη έπαιξε καταλυτικό ρόλο για την τοπική κοινωνία για πολλά χρόνια και ακόμα μέχρι σήμερα, αφού όλοι οι Αγιαννίτες με πολύ μόχθο και με κάθε θυσία επιθυμούσαν τα παιδιά τους να μάθουν γράμματα και σαν απόφοιτοι “καλαμαράδες ” να αλλάξουν την ζωή τους ,σύμφωνα με τις “έξυπνες ” προσδοκίες του μεγάλου ευεργέτη τους Δημητρίου Καρυτσιώτη. Στη σχολή φοιτούσαν νέοι από την ευρύτερη περιοχή και από όλη την Ελλάδα.
Η προεπαναστατιμένη Ελλάδα είχε πολλά μικρά “κρυφά” και λίγα φανερά σχολεία. Ένα από τα ελάχιστα φανερά σχολεία ήταν και η περίφημη Σχολή Καρυτσιώτη που είχε κτιστεί το 1798 , 23 χρόνια πριν την Ελληνική επανάσταση και αυτό έχει μεγάλη σημασία. Είχε κτιστεί στο λόφο Κουτρί του Αγιάννη Κυνουρίας και ήταν ένα από τα λίγα “πανεπιστήμια” της προεπαναστατικής πατρίδας μας και οι μαθητές της ήταν από ολόκληρη την ηπειρωτική Ελλάδα και τα νησιά μας. Ο μεγαλος ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης, πανίσχυρος Αγιαννίτης πατριώτης της διασποράς, βρήκε τον τρόπο να επιτρέψουν οι 400 χρόνια κατακτητές Τούρκοι το κτήσιμο και την λειτουργία της σχολής στον Αγιάννη και στο παράρτημα της σχολής Καρυτσιώτη στο Άστρος Κυνουρίας ,που άνοιξε το 1805.
Η σχολή Καρυτσιώτη έπαιξε καταλυτικό ρόλο για την τοπική κοινωνία , έπαιξε πρωτεύοντα και καθοριστικό ρόλο για να γίνει ο Αγιάννης πρωτεύουσα της επαναστατημένης Ελλάδας, από τις 22 Αυγούστου έως την 1 Οκτωβρίου 1822 και για να γίνει η Β’Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων στο Άστρος το 1823.Το “κυβερνείο” που βρίσκεται πολύ κοντά στη σχολή Καρυτσιώτη του Αγιάννη ήταν η έδρα της κυβέρνησης. Πριν την Εθνοσύνελευση είχε προηγηθεί το καταλυτικό κτίσιμο της Σχολής Καρυτσιώτη.
Η σχολή ήταν ένα είδος πανεπιστημίου για εκείνη την εποχή, αφού οι μαθητές διδάσκονταν αρχαίους Έλληνες συγγραφείς, μαθηματικά, φυσική – χημεία, γαλλικά και ιταλικά κ.α. Έχτισε, ακόμη, οικήματα για τους μαθητές που φοιτούσαν στη Σχολή και για τους διδασκάλους. Επιπλέον, εφοδίασε τη Σχολή με όργανα φυσικής, αστρονομίας, χημείας, χάρτες και άλλα εποπτικά μέσα διδασκαλίας.Έστελνε μάλιστα και χρηματικά ποσά για την πληρωμή των διδασκάλων και των ιατρών που εργάζονταν εκεί. Ο Καρυτσιώτης πλούτισε τη Σχολή με βιβλία και δημιούργησε μία μεγάλη βιβλιοθήκη. Ήθελε να ιδρύσει στην πατρίδα του μια σχολή, εφάμιλλη των Ευρωπαϊκών, που θα παρείχε τη γνώση στους μαθητές, δίνοντας τους την ευκαιρία να διαλέξουν δύο κατευθύνσεις: την εμπορική και την επαγγελματική. Από την πυρπόληση της Σχολής διασώθηκαν 500 βιβλία, τα οποία φυλάσσονταν το 1827στην οικία των Ζαφειροπουλαίων(Κάστρο Παραλίου Άστρους). Τα βιβλία αυτά ήταν, κατά την παράδοση, τοποθετημένα σε μια παλαιά ξύλινη βιβλιοθήκη που βρισκόταν στα γραφεία της Σχολής. Μεγάλο μέρος των βιβλίων αυτών έχει διασωθεί και καταγραφεί στις μέρες μας. Τα βιβλία αυτά ήταν ως επί το πλείστον κείμενα αρχαίων φιλοσόφων και συγγραφέων, εκκλησιαστικά κείμενα, εγχειρίδια φυσικής, μαθηματικών κ.α.
Η πλατεία Καρυτσιώτη , τμήμα από τον «ιστορικό τόπο» το λεγόμενο «Αγροκήπιο» Καρυτσιώτη.
Στο κτήριο της σχολής στο Άστρος στεγάζεται σήμερα το Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους. Επίσης έκτισε δωμάτια για να μένουν οι μαθητές και οι καθηγητές στη σχολής. Στο προαύλιο χώρο της σχολής του Άστρους σώζονται μέχρι σήμερα οι επιβλητικές καμινάδες των δωματίων της σχολής των οικοτρόφων μαθητών της σχολής με την δική τους ξεχωριστή ιστορία, Το 1805 δώρισε στους κατοίκους του Άστρους και στη Σχολή μια έκταση περιπου 48 στρεμμάτων, το λεγόμενο «Αγροκήπιο», δίπλα και γύρω από τη Σχολή για να πληρώνονται για δίδακτρα οι καθηγητές της σχολής και να τρώνε οι οικότροφοι μαθητές της σχολής με τους καρπούς και τα φρούτα του “αγροκήπιου ” όπως σταφύλια, μούσμουλα.Το ίδιο έτος (1805) ο αδερφός του, Γεώργιος Καρυτσιώτης, επίσης μεγαλέμπορος στην Τεργέστη, μετέφερε με “σούγελο” <πέτρινο αυλάκι > για 5-6 χιλιόμετρα το νερό από τη <<Μάνα του νερού>>, πλησίον της Μονής Λουκους, στο Άστρος. Για “να ποτίζεται το αγροκήπιο για να είναι ανοικτή η Σχολή». Το έργο κατέληγε σε τρεις βρύσες (η μία απέναντι από το Δημοτικό σχολείο, η άλλη δίπλα στον Άγιο Κωνσταντίνο και η τρίτη δίπλα στο Δημαρχείο .
Στη τοποθεσία Κουτρί στον Αγιάννη το καινουργιο δημοτικό σχολείο χτισμένο στην θέση που βρισκόταν η Σχολή Καρυτσιώτη.
“Στα τέλη Ιουλίου – αρχές Αυγούστου του 1826 και οι δύο σχολές πυρπολήθηκαν από τις ορδές του Ιμπραήμ πασά και η Σχολή του Αγίου Ιωάννη, καταστράφηκε ολοσχερώς. Μαζί με τη σχολή καταστράφηκε όλο το χωριο, καθώς και οι 13 εκκλησίες και τα 2 μοναστήρια του. Σύμφωνα με τον ιστορικό Φαίδωνα Κουκουλέ, η σχολή «έγινε σωρός πετρών από την πυρκαϊάν του κοινού εχθρού της πίστεως Ιμβραήμ…». Κατά την Αγιαννίτικη παράδοση, η Σχολή καιγόταν συνεχώς επί μία εβδομάδα, καθώς οι κάτοικοί του είχαν διασκορπιστεί και δεν μπορούσαν να σβήσουν την φωτιά. Η σχολή του Άστρους σύντομα ανακαινίστηκε και έλαβε την ονομασία «Μουσείον Καρυτσιώτου».
Από την πυρπόληση της Σχολής διασώθηκαν 500 βιβλία, τα οποία φυλάσσονταν το 1827 στην οικία των Ζαφειροπουλαίων (Κάστρο Παραλίου Άστρους). Τα βιβλία αυτά ήταν, κατά την παράδοση, τοποθετημένα σε μια παλαιά ξύλινη βιβλιοθήκη που βρισκόταν στα γραφεία της Σχολής. Μεγάλο μέρος των βιβλίων αυτών έχει διασωθεί και καταγραφεί στις μέρες μας. Τα βιβλία αυτά ήταν ως επί το πλείστον κείμενα αρχαίων φιλοσόφων και συγγραφέων, εκκλησιαστικά κείμενα, εγχειρίδια φυσικής, μαθηματικών κ.α.” Τα βιβλία βρίσκονται σήμερα στο Ίδρυμα Ζαφείρη στο Άστρος.
Η Σχολής Καρυτσιώτη στο Άστρος και ο «Ιερός Χώρος» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων.
Τίτλος ΦΕΚ Περί κηρύξεως χώρου της μάχης των Βερβένων ως ιστορικού τόπου.
Κείμενο
”Εγκρίνομεν τον χαρακτηρισμόν του χώρου της μάχης των Βερβένων ως ιστορικού τόπου, λόγω της αναμφιβόλου ιστορικότητός του και προς αποφυγήν της περαιτέρω αλλοιώσεως”.
KN 5351/1932, άρθρο 52
Ν 1469/1950
ΥΑ ΥΠΠΕ/ΑΡΧ/Β1/Φ30/38870/844/9-8-1983 – ΦΕΚ 537/Β/13-9-1983 Τίτλος ΦΕΚ Χαρακτηρισμός της οικίας ιδιοκτησίας Αφών Χριστοφίλη στον οικισμό Άνω Δολιανά επαρχίας Κυνουρίας νομού Αρκαδίας ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου Κείμενο “Xαρακτηρίζουμε την οικία ιδιοκτησίας αδελφών Χριστοφίλη στον οικισμό Άνω Δολιανά επαρχίας Κυνουρίας νομού Αρκαδίας ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, δυνάμει του άρθρου 52 του Κ Ν 5351/32 “περί αρχαιοτήτων”, γιατί στο σπίτι αυτό οχυρώθηκε οαγωνιστής της Επανάστασης του 1821 ”Nικηταράς ο Tουρκοφάγος ‘ στη μάχη των Δολιανών και γι’ αυτό το λόγο είναι γνωστό ως ”ταμπούρι του Nικηταρά”. Η οικία, που βρίσκεται σε περίοπτη θέση και στρατηγική θέση του οικισμού, αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα οχυράς κατοικίας της περιοχής”.
K N 5351/1932, άρθρο 52.
Στις πρώτες σημαντικότατες νίκες των Ελλήνων αγωνιστών του 1821 στο Βαλτέτσι, στα Βέρβενα και τα Δολιανά κρίθηκε η τύχη του απελευθερωτικού αγώνα και άνοιξαν οι δρόμοι για την απελευθέρωση της υποδουλωμένης Τριπολιτσάς, που ήταν το ευφυέστατο και μεγαλεπήβολο σχέδιο του Γέρου του Μωριά, καθοριστικής σημασίας για τη τελική επιτυχία του αγώνα. Χαρακτηριστικά πριν την μάχη των Δολιανών και των Βερβένων , οι Έλληνες έλεγαν «έρχονται οι Τούρκοι» και κρυβόντουσαν και μετά τη αποφασιστική νίκη έλεγαν «που είναι οι Τούρκοι» για να τους σφάξουν. Ο «Τουρκοφάγος» με το αιματοβαμμένο σπαθί του σηκωμένο ψηλά κυνήγαγε τους Τούρκους μέχρι την Τριπολιτσά φωνάζοντας δυνατά «Που πάτε ωρέ Περσιάνοι! Σταθείτε να πολεμήσετε»! Ουσιαστικά στα ιστορικά Βέρβενα και στα ιστορικά Δολιανά « έκλεισαν οι στράτες του Μωριά» για να είμαστε σήμερα ελεύθεροι.
«Στις 12 και 13 Μαΐου 1821 έγινε στο Βαλτέτσι της Αρκαδίας μια μάχη καθοριστικής σημασίας ανάμεσα σε Έλληνες και Τούρκους. Επρόκειτο για την πρώτη «τακτική» μάχη, που είχε διάρκεια 23 ώρες σύμφωνα με τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη που ήταν επικεφαλής των Ελλήνων. Οι πρόγονοί μας πέτυχαν μια μεγάλη νίκη η οποία τους έδωσε μεγάλη αυτοπεποίθηση, καθώς πείστηκαν ότι μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τους Τούρκους. Αν οι Τούρκοι κέρδιζαν τη μάχη του Βαλτετσίου το μέλλον της Επανάστασης ήταν ζοφερό. Ο Κολοκοτρώνης γράφει σχετικά: «Εκείνος ο πόλεμος (στο Βαλτέτσι) εστάθη η σωτηρία της Ελλάδος».».
Η ήττα των Τούρκων στο Βαλτέτσι σήμανε εκτός των άλλων και την αποτυχία του σχεδίου τους για προέλαση προς τη Μεσσηνία από τον δρόμο της Μεγαλόπολης. Η ήττα τους έπρεπε ν’ αντισταθμιστεί πολύ γρήγορα από μια νίκη. Ο Μουσταφάμπεης η Κεχαγιάμπεης που ήταν ο αρχηγός των Τούρκων στο Βαλτέτσι, μόλις πέντε ημέρες αργότερα αποφάσισε να εκστρατεύσει εναντίον του στρατοπέδου των Βερβένων το οποίο θεωρούσε εύκολο στόχο καθώς ήταν περισσότερο απομονωμένο από τα υπόλοιπα. Πίστευε ότι το στρατόπεδο θα διαλυόταν και οι Τούρκοι θα έφταναν στον Μυστρά και από εκεί στη Μεσσηνία για να καταπνίξουν την Επανάσταση. Αλλά και σε περίπτωση ήττας τους ο δρόμος του Άργους και της Κορίνθου θα ήταν ανοιχτός για να κατέβουν ενισχύσεις από την Ανατολική Στερεά.
Το βράδυ της 17ης προς 18ης Μαΐου 1821 ξεκίνησε ο Κεχαγιάμπεης από την Τριπολιτσά επικεφαλής μεγάλης δύναμης (4.000 άνδρες και κανόνια, κατά τον Σπ. Τρικούπη) , με στόχο τη διάλυση του ελληνικού στρατοπέδου στα Βέρβενα.
Όταν έφτασε στις Ρίζες, ο Κεχαγιάμπεης χώρισε τη δύναμή του σε τρεις φάλαγγες.
Η δεύτερη φάλαγγα επιτέθηκε στα Δολιανά, έχοντας απώτερο στόχο να προσβάλλει το στρατόπεδο των Βερβένων από τα νοτοανατολικά.
Η τρίτη φάλλαγα (κυρίως ιππικό) επιτέθηκε στο Δραγούνι.Με σχέδιο να ενωθεί αργότερα με τις άλλες δυνάμεις που εμάχοντο στα Βέρβενα.
Η απελευθέρωση του έθνους δεν δωρίζεται αλλά κερδίζεται στα πεδία των μαχών με το αίμα των ηρώων προγόνων μας που έμπρακτα έκαναν το πατριωτικό τους καθήκον. Δυστυχώς στο Δραγούνι στις 18 Μαϊου του 1821, οι Τούρκοι με την υπεροχή του ιππικού νίκησαν τους Έλληνες και εκεί σκοτώθηκε ο Αγιαννίτης οπλαρχηγός του Πάνου Ζαφειρόπουλου Γεωργάκης Διγενής και 17 Αγιαννίτες αγωνιστές. Ο Πάνος (Άκουρος)Ζαφειρόπουλος αυτή την ημέρα συμμετείχε στη μάχη των Βερβένων.
Ο Νικηταράς είχε περάσει από τα Δολιανά αλλά μόλις ενημερώθηκε ότι οι άνδρες του Κεχαγιάμπεη επιτίθενται στο χωριό επέστρεψε εκεί μαζί με τον αδελφό του Νικόλα Σταματελόπουλο και οχυρώθηκαν σε 13 πετρόκτιστα σπίτια. Άλλοι 100 άνδρες από τον Άγιο Πέτρο Κυνουρίας έσπευσαν στο πλευρό του ενώ και δύο ντόπιοι οπλαρχηγοί ο Μητρομάρας Αθανασίου και ο Ηλίας Κωνσταντόπουλος ένωσαν τις δυνάμεις τους με εκείνες του Νικηταρά.
Ο Κεχαγιάμπεης είχε περισσότερους από 2.000 άνδρες οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν Τουρκαλβανοί
Ο Κεχαγιάμπεης έκανε στρατηγείο του την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου και αφού τοποθέτησε τα πυροβόλα του σε καίριες θέσεις άρχισε τον κανονιοβολισμό του χωριού των Δολιανών για να διασπείρει τους αμυνόμενους. Τα σπίτια των Δολιανών αποδείχτηκαν ανθεκτικά και οι Έλληνες πολεμιστές παρακινούμενοι από τον Νικηταρά αγωνίζονταν γενναία. Μάλιστα ένας αγωνιστής από τη Βαρβίτσα σκότωσε τον Τούρκο αρχικανονιέρη. Η μάχη συνεχιζόταν το ίδιο όμως γινόταν και στα κοντινά Βέρβενα.
Στο στρατόπεδο των Βερβένων υπήρχαν 2.500 περίπου πολεμιστές με επικεφαλής τους Παναγιώτη Γιατράκο, Αντώνη Μαυρομιχάλη, Αναγνώστη Κοντάκη , Πανο (Άκουρο) Ζαφειρόπουλοκαι το επίσκοπο Βρεσθένης Θεοδώρητο.
Ο Παναγιώτης Γιατράκος προσπάθησε αρχικά να χτυπήσει τους Τούρκους όταν έφταναν στα Βέρβενα αλλά σε αφύλακτο μέρος. Έτσι η προσπάθειά του δεν απέδωσε. Σιγά σιγά ο κλοιός γύρω από τα Βέρβενα στένευε ιδιαίτερα όταν έφτασε και στο τμήμα που πέρασε από το Δραγούνι. Σύντομα οι Τούρκοι κατέλαβαν το ύψωμα που βρίσκεται πάνω από το χωριό και έστησαν πάνω σ’ αυτό τη σημαία (το μπαϊράκι όπως λεγόταν τότε) τους.
Δεν πρόλαβαν όμως να χαρούν την επιτυχία τους αυτή, γιατί δύο άριστοι Μανιάτες σκοπευτές, υποσχέθηκαν να σκοτώσουν τον μπαϊρακτάρη (=τον σημαιοφόρο), αφού πάρουν πρώτα ως αμοιβή10 φισέκια (φυσίγγια δηλαδή) ο καθένας και την ευχή του δεσπότη Θεοδώρητου. Πραγματικά αυτό έγινε. Οι Μανιάτες σκότωσαν τον σημαιοφόρο και πέταξαν κάτω τη σημαία. Ένας άλλος μπαϊρακτάρης , έστησε και δεύτερη σημαία, αλλά οι Μανιάτες τον σκότωσαν κι αυτόν.
Αυτό το γεγονός έδωσε θάρρος στους Έλληνες, ενώ αντίθετα οι Τούρκοι το θεώρησαν κακό οιωνό. Αποφάσισαν έτσι να φύγουν, φοβούμενοι πανωλεθρία ανάλογη μ’ αυτή του Βαλτετσίου. Τότε δέχτηκαν την επίθεση όσων ήταν κλεισμένοι στα Βέρβενα. Σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή, οχυρώθηκαν σε μία εκκλησία ανάμεσα στα Βέρβενα και τα Δολιανά. Οι απώλειες των Τουρκαλβανών δεν ήταν πολύ μεγάλες.
Ο Σπυρίδων Τρικούπης, γράφει για 70 νεκρούς, ενώ ο Αναγνώστης Κοντάκης που πήρε μέρος στη μάχη, αναφέρει ότι οι εχθρικές απώλειες ήταν μεγαλύτερες και ότι η κύρια μάχη έγινε στο φαράγγι ανάμεσα στα Βέρβενα και τα Δολιανά και κράτησε όλη την ημέρα. Οι ηττημένοι άφησαν στο πεδίο της μάχης πολλά λάφυρα
Οι Τουρκαλβανοί υποχρεώθηκαν να υποχωρήσουν ως τα Δολιανά, όπου συνέχισαν τη μάχη ως τις 2 μετά τα μεσάνυχτα. Εξαντλημένοι τότε τράπηκαν σε φυγή και χάθηκαν μέσα στον κάμπο της Τριπολιτσάς. Εκεί όμως τους περίμεναν και τους χτυπούσαν μερικοί θαρραλέοι Έλληνες, διότι ήταν «σκότος βαθύτατον και δεν διεκρίνοντο οι ημέτεροι από τους εχθρούς». Μια ξαφνική βροχή, τους γλίτωσε από τη σφαγή.
Η μάχη στα ιστορικά Βέρβενα και στα ιστορικά Δολιανά την 18ην Μαϊου 1821 ματαίωσε τη διάλυση του στρατοπέδου των Βερβένων και το σχέδιο των Τούρκων. Επίσης τόνωσε το ηθικό των επαναστατών και άνοιξε το δρόμο για την απελευθέρωση της υποδουλωμένης Τριπολιτσάς.
Οι Τούρκοι μετά την ήττα τους στα Βέρβενα και στα Δολιανά κλείστηκαν οριστικά στην Τριπολιτσά. Ο γέρος του Μωριά αναμφισβήτητα δικαιώθηκε και άρχισε να « κλείνει τις στράτες του Μωριά»…για τα επακόλουθα.
Αναμφισβήτητα το “στρατόπεδο των Βερβένων” έπαιξε καταλυτική σημασία για την οργάνωση και επιτυχία του απελευθερωτικού αγώνα .Δεν είναι υπερβολή να πούμε από το “στρατόπεδο των ιστορικών Βερβένων” άρχισε ουσιαστικά και στρατιωτικά η απελευθέρωση της πατρίδας μας.
Ο Νικηταράς απέκτησε μεγάλη αίγλη και τότε του δόθηκε το προσωνύμιο «Τουρκοφάγος». Κατά κάποιον τρόπο, πήρε εκδίκηση για τον πατέρα του και τον εντεκάχρονο αδελφό του Ιωάννη που σφαγιάστηκαν στη Μονεμβασιά τον Οκτώβριο του 1816.
Ο Νικηταράς, το πραγματικό ονοματεπώνυμο του οποίου ήταν Νικήτας Σταματελόπουλος, γεννήθηκε το 1782 στη Μεγάλη Αναστασίτσα (σήμερα Νέδουσα Μεσσηνίας). Η μητέρα του, ήταν αδελφή της γυναίκας του Θ. Κολοκοτρώνη. Η γενναιότητα και η προσφορά του στον Αγώνα, είναι γνωστές. Ξεχωριστή ήταν και η ανιδιοτέλεια του. Μια φορά μόνο, μετά τη μάχη στα Δερβενάκια καταδέχτηκε να πάρει από τα πλούσια λάφυρα ένα πολύτιμο σπαθί, το οποίο πρόσφερε αργότερα σ’ έναν έρανο για το Μεσολόγγι.
Μετά την Επανάσταση, φυλακίστηκε γιατί θεωρήθηκε αρχηγός της «Φιλορθοδόξου Εταιρείας» (Δεκέμβριος 1839). Δικάστηκε και αθωώθηκε στις 11 Ιουλίου 1840, ωστόσο η Κυβέρνηση δεν τον απελευθέρωσε τότε, αλλά μόλις στις 18 Σεπτεμβρίου 1841. Είχε σχεδόν τυφλωθεί, καθώς έπασχε από ζάχαρο.
TΜετά την αποφυλάκισή του, του δόθηκε «άδεια επαιτείας» κάθε Παρασκευή στον Πειραιά, εκεί που βρίσκεται σήμερα ο ναός της Ευαγγελίστριας. Μετά το 1844 από τον Όθωνα του δόθηκε ο βαθμός του Υποστράτηγου μαζί με μία πενιχρή σύνταξη. Πέθανε στις 25 Σεπτεμβρίου 1849.
Έχουμε προτείνει στο δήμο μας , σε όλους τους αρμόδιους της επιτροπής “Ελλάδα 2021” και στο κοινό νου, τα πέντε θέματα της Θυρεάτιδας Γης που έπαιξαν αναμφισβήτητα καταλυτική σημασία για την οργάνωση και επιτυχία του απελευθερωτικού αγώνα.
Στους παρακάτω συνδέσμους είναι τα σπουδαιότερα θέματα που έχουμε στη Θυρεάτιδα Γη και πάντοτε πρέπει να διακρίνουμε και να προβάλουμε και στις επετειακέςεκδηλώσεις του 1821 .
Δεν θα σχολιάσουμε εδώ όλα τα άρθρα του Συντάγματος του Άστρους, αλλά κατά την γνώμη μας θα επισημάνουμε χωρίς σχόλια τα σπουδαιότερα . Οι διακεκριμένοι σύνεδροι ακαδημαϊκοί και καθηγητές στο σύνεδριο στο ιστορικό Άστρος Κυνουρίας για την επέτειο των διακοσίων χρόνων ,1823-2023, της Β’Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων ανάφεραν επιγραμματικά , το Σύνταγμα του Άστρους είναι “σημαντικό” και επίσης “σημαντικότατο” στην συνταγματική μας ιστορία.
«Θ). Εις την Ελληνικήν επικράτειαν ούτε πωλείται ούτε αγοράζεται άνθρωπος αργυρώνητος δε παντός γένους και πάσης θρησκείας , άμα πατήσας το Ελληνικό έδαφος ,είναι ελεύθερος, και από τον δεσπότην αυτού ακαταζήτητος.
Εξεδόθη εν Άστρει. Κατά μήνα μεσούντα τον Απρίλιον του χιλιοστού οκτακοσιοστού εικοστού τρίτου Σωτηρίου έτους , τρίτου δε της των Ελλήνων Ανεξαρτησίας.»
Καθιερώθηκε η κατάργηση της δουλείας. Με το ψήφισμα Θ , πολύ σωστά επεσήμανε και τόνισε ο συνταγματολόγος καθηγητής Σπύρος Βλαχόπουλος και ο συμπολίτης μας πρόεδρος του ΔΣΑ Δημήτρης Βερβεσός είναι το σπουδαιότερο και αρκετό μόνο αυτό να δείξει την μεγάλη σημασία του Συντάγματος του Άστρους. Οι επαναστατημένοι Έλληνες δεν καταργούσαν μόνο την δουλεία, πολύ πρωτοποριακό γαι την εποχή τους , αλλα καλούσαν και πρότρεπαν όλους τους σκλάβους της υφηλίου να σπάσουν τις αλυσίδες τους και να ζήσουν ελεύθεροι η να πεθάνουν. .» να ανεξαρτισθώμεν εντελώς Έθνος χωριστόν, αυτόνομον και ανεξάρτητον … η με τα όπλα εις τα χείρας όλοι, όλοι οι Έλληνες να καταβώμεν εις τους τάφους»,
Το σύνταγμα καθίσταται ” ο ανώτερος νόμος”, υπερίσχυε των νόμων του βουλευτικού και τίθενται όροι δικαίου και συνταγματικότητας των νόμων. Η πρωτοποριακή σχετική διάταξη ήταν ουσιαστικά η απαρχή για την εγκαθίδρυση του κράτους δικαίου και των νόμων, για όλους και την διοίκηση του κράτους, που είναι δυστυχώς επίκαιρο θέμα και σήμερα.
Ενισχύθηκε του Βουλευτικό έναντι του Εκτελεστικού για την άσκηση της νομοθετικης εξουσίας, που ήταν κυρίως το αντιπροσωπευτικό σώμα εκλεγμένο με καθολικη ψηφοφορία ,σε αντίθεση με το Σύνταγμα της Επιδαύρου , όπου το Εκτελεστικό είχε δικτατορικές εξουσίες και δεν εκλέγόταν με καθολική ψηφοφορία.
Η Εθνοσυνέλευσηκατήργησε τα πολλά μικρά «καπετανάτα»και τις τοπικές Γερουσίες , τη Πελοποννησιακή Γερουσία (1821), (από τη «Μεσσηνιακή Γερουσία» από τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη), τη Γερουσία της Δυτικής Στερεάς Ελλάδας από τον Αλ. Μαυροκορδάτο, τον Άρειο Πάγο της Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας από το Θ. Νέγρη , ώστε να υπάρχει ένα μόνο κέντρο εξουσίας και συντονισμού.
Καθιερώθηκε η αρχή τηςδιάκρισης των εξουσιών (Βουλευτικού ,Εκτελεστικού, Δικανικής)
Καθιερώθηκε σαν πολίτευμα ηΑβασίλευτη Φιλελεύθερη Αντιπροσωπευτική Δημοκρατία .Το θεμέλιο των αρχών της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων του ανθρώπου βρίσκονται στο Σύνταγμα του Άστρους .
Καθιερώθηκε η αρχή της ελευθεροτυπίας και της έκφρασης
Καθιερώθηκε το δικαιώμα αναφοράς των πολιτών στο βουλευτικό, και αργότερα στο κράτος, κοινοβουλευτικός έλεγχος
Καθιερώθηκε η ευθύνη των μελών του εκτελεστικού , του βουλευτικου και της δικαιοσύνης
Καθιερώθηκε η αρχή της ισότητας
Καθιερώθηκε η αρχή τηςθρησκευτικής ελευθερίας ( σύνδεσμος πολιτών)
Καθιερώθηκετοδικαιωμα ιδιοκτησίας ,τιμής και ασφάλειας για όλους τους ανθρώπους στην Ελληνική επικράτεια (όχι μόνο τους Έλληνες πολίτες)
Καθιερώθηκεη δικαστική προστασία . Φυσικός δικαστής,τεκμήριο της αθωότητας ,προφυλάκιση βασανιστήρια και δήμευση.Καταρτίστηκε και ο Ποινικός Κώδικας, βάσει του Βυζαντινού Δικαίου, για την προστασία του πολίτη από την ασυδοσία των αρχών
Ο σπουδαιότατος διορισμός των Επάρχων θα γινόταν με σύμπραξη του Βουλευτικού και του Εκετελεστικού
Η διεθνής εκπροσώπηση της χώρας ανατέθηκε στο Βουλευτικό
Καθιερώθηκε η καθολική ψηφοφορία των ανδρών , “ολοκλήρου του λαού» . Καθιερώθηκε το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι , για όλους τους άνδρες 25 ετώνχωρίς περιορισμούς ,πρωτοποριακό για την εποχή του, περορισμοί υπηρχαν τότε σε όλη την υφήλιο
Καθιερώθηκε η αναθεώρηση του συντάγματος σε ωρισμένο χρόνο ( σήμερα άρθρο 110)
Κοινωνικά δικαιώματα– Πολύ πρωτοποριακο για την εποχή του θεσμοθετήθηκαν η Δημόσια εκπαίδευση και οι Σταθεροί πόροι ζωης( αρχή του κοινωνικού κράτους)
Ένα από τα σημαντικά σημεία της Β’ Εθνοσυνέλευσης είναι η κατάργηση της αρχιστρατηγίας, απόφαση που αν και χωρίς αναφορά στο όνομά του, κατάργησε τη θέση του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.Η απόφαση θεωρήθηκε αναγκαία σαν διακήρυξη του δημοκρατικού πολιτεύματος ,που όλες οι εξουσίες ανήκαν στους εκλεγμένους από καθολική ψηφοφορία αντιπροσώπους του έθνους.
O γέρος του Μωριά, ήταν η κεντρική και σπουδαιότερη προσωπικότητα της Εθνοσυνέλευσης, αναμφισβήτα είχε την δύναμη να επιβάλλει στρατιωτική εξουσία, αλλά βαθειά δημοκρατικός δεν το έκανε, δεν ενδιαφερόταν για το “τομάρι ” του , αλλά για το έθνος των Ελλήνων.
Το σπουδαιότερο ,και πολύ επίκαιρο σήμερα, δίδαγμα από την Εθνοσυνέλευση στο ιστορικό Άστρος Κυνουρίας , αντίθετα με αυτά που μερικοί υποστηρίζουν για διχόνοια και τα παρόμοια, είναι η αναγκαία εθνική συμφιλίωση, συναίνεση και συννενόηση, που έμπρακτα επέβαλλε, «διέταξε», και οδήγησε τους συνέδρους, τους προκρίτους και τους αγωνιστές ο μεγάλος ηγέτης Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, νομιμοποιώντας την συνέλευση με την υπογραφή του και με την αποδοχή του της θέσης του αντιπροέδρουτου Εκετελεστικού , για να δείξει στους αγωνιστές το σωστό και μοναδικό δρόμο για την ελευθερία των ραγιάδων Ελλήνων, που είναι διαχρονικά και πολύ επίκαιρο σήμερα…
Για να τελειώνουμε κάποτε με την προβολή της διχόνοιας και της «ένοπλης σύρραξης», ας αναφέρουμε και τις απόψεις μας. Οι αντιθέσεις των δύο αντιμαχόμενων στρατοπέδων της Εθνοσυνέλευσης υπήρχαν για πολλούς αιώνες νωρήτερα , από το Θαλή…. και συνεχίζονται μέχρι σήμερα, δέν εχουν καμία αιτιολογημένη και τεκμηριωμένη σύνδεση με το Άστρος, γιατί σίγουρα θα υπήρχαν στον ίδιο βαθμό ανεξαρτητα που θα γινόταν η συνέλευση , οι αντιθέσεις δεν ανακαλύφτηκαν στο Άστρος, αλλά προυπήρχαν και συνεχίζονται να γίνονται αργότερα πολύ χειρότερα το 1915, 1946, παντού ,καθημερινά και σήμερα . Παράξενα και αναιτιολόγητα συνδέονται από μερικούς για τους δικούς τους λόγους με το Άστρος , επιμένουν για τους λόγουσ τους να προβάλλουν την διχόνοια, χωρίς ταυτόχρονα οι ίδιοι ποτέ να αναφέρουν τίποτα από τα παραπάνω “σημαντικότατα” θετικά της εθνοσυνέλευσης ,δεν τα θεωρούν σημαντικά και άξια αναφοράς , και το σπουδαιότερο δεν αναφέρουν τίποτα για μια Συνταγματική Συνέλευση που έγινε στον τόπο μας , αλλά συνεχίζουν να «αυτοπυροβολούνται» και επιμένουν στην άρνηση, απαξίωση και τη λάσπη του ανεμιστήρα. Επίσης δεν καταλαβαίνουν, δεν θυμούνται και δεν σεβόνται την υπογραφή του γέρου του Μωριά ,που έβλεπε ΠΟΛΥ ΜΑΚΡΥΤΕΡΑ . Είναι ενδιαφέρον και παράξενο, ότι αυτό το θέμα της δήθεν απαξίωσης της εθνοσυνέλευσης πρωταρχικά αναφέρεται από λίγους «προοδευτικούς» , όπως αυτοαποκαλούνται, στη μικρη κοινωνία μας και είναι βασικά πολύ μικρό τοπικιστικό θέμα και έχει άλλους ανόητους ολοφάνερους συγκεκριμένους στόχους.
Για την Β’ Εθνοσυνέλευση είχαμε την πρώτη εφαρμογή του εκλογικού νόμου για την εκλογή των αντιπροσώπων, που έγινε κατά την διαρκεια του πολέμου, και το σημαντικότερο η Εθνοσυνέλευσηπρωταρχικά τελεσίδικα και κατηγορηματικά νομιμοποιήθηκε από τον Κολοκοτρώνη, και γενικάη νομιμότητα της Εθνοσυνέλευσης δεν αμφισβητήθηκε από κανένα μέχρι σήμερα , αν και ακούστηκαν πολλά παρατράγουδα , που πάντοτε γίνονται συνήθως σε όλες τις εκλογές.
Οι πληρεξούσιοι της εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης ετίμησαν το μεγάλο εθνικό ευεργέτη μας Δημήτριο Καρυτσιώτη και θεώρησαν αναγκαίο να προσθέσουν το όνομα του στη διακήρυξη για την μεγάλη, έμπρακτη και αποτελεσματικγ προσφορά του στην εθνικη παλιγεννεσία. Η συνέλευση απάντησε με την διακήρυξη ,στην υφήλιο και τους μεγαλους της εποχής ”…. και να ανεξαρτισθώμεν εντελώς Έθνος χωριστόν, αυτόνομον και ανεξάρτητον αναγνωριζόμενοι δια την δόξαν της Αγίας ημών πίστεως και την ευτυχίαν των ανθρώπων, η με τα όπλα εις τα χείρας όλοι, όλοι οι Έλληνες να καταβώμεν εις τους τάφους, ……Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καριτσιώτου την 18ην Απριλίου του χιλιοστού οκτακοσιοστού εικοστού τρίτου και τρίτου της των Ελλήνων ανεξαρτησίας».
Τα επαναστατικά συντάγματα της Επιδαύρου (1822), Άστρους (1823) και Τροιζήνας (1827 ) επηρεασμένα βασικά από τα συντάγματα της Αμερικής (1787) και της Γαλλίας (1792) , εν καιρώ πολέμου, έθεσαν τα θεμέλια για την οργάνωση του Ελληνικού κράτους και την επιτυχία του απελευθερωτικού αγώνα. Η σημασία τους είναι καταλυτική για την σύγχρονη Ελλάδα.
DCIM\101MEDIA\DJI_0184.JPG
«ΔιακήρυξητηςΒ΄τωνΕλλήνωνΣυνελεύσεως», ο τονισμός είναι δικός μου.
Ήδη δε μετά δεκαέξ μήνας Δευτέραν να συγροτήση εν Άστρει Συνέλευσιν , η οποία αφού επεξειργάσθη και επιδιώρθωσεν αναλόγως τους καθεστώτας Νόμους , διέταξε πολλά των γενικών του Έθνους συμφερόντων,αφού εμελέτησε τα περί του υποθετικού λογαριασμού , ενησχολήθη εις τα των αναλόγων Εθνικών δυνάμεων της ξηράς και της θαλάσσης. Αφού προσδώρισε ν’ αρχίση η Β’ περίοδος τηε Διοικήσεως ,κατά το ευτυχώς επικρατούντα Νόμον της Επιδαύρου ,δεν μένει άλλον πριν διαλυθή η Συνέλευσις αφήνουσα την Διοίκησιν να εκπληροί τα μεγάλα αυτής χρέη, δεν μένει ει μη να διακηρύξη εις το όνομα του Ελληνικού Έθνους, του οποίου νομίμως φέρει την πληρεξουσιότητακαι κηρύττει σήμερον κατ’ επανάληψιν ενώπιον Θεού και ανθρώπων την πολιτικήν των Ελλήνων ύπαρξιν και ανεξαρτησίαν , δια την ανάκτησιν της οποίας έχυσε το Έθνος και χύνει αίματα ποταμηδόν, με αμετάθετον απόφασιν όλοι, όλοι οι Έλληνες , η να επαναλάβωμεν αυτήν κατά τα απαράγραπτα δικαιώματα μας από το άρπαγα αυτής Σουλτάνον, και να ανεξαρτισθώμεν εντελώς Έθνος χωριστόν, αυτόνομον και ανεξάρτητον αναγνωριζόμενοι δια την δόξαν της Αγίας ημών πίστεως και την ευτυχίαν των ανθρώπων, η με τα όπλα εις τα χείρας όλοι, όλοι οι Έλληνες να καταβώμεν εις τους τάφους, αλλά Χριστιανοί και Ελεύθεροι, καθώς ανήκει εις ανθρώπους ,προσπαθούντας να απολαύσωσι ατίμητα αγαθά , ότι λογής είναι η πολιτική ύπαρξις και ανεξαρτησία , και τα οποία αυτά αγαθά δεν γνωρίζουν εκ φήμης, αλλ’ έχοντες εστερήθησαν, καθώς ανήκει εις ανθρώπους κατοικούντας γην ηρωϊκήν , όπου όλα ενθυμίζοντα την προγονική εύκλειαν και τας προγονικάς αρετάς εμψυχώνουσι μεγάλως ζωογονούντα, και τέλος καθώς ανήκει εις ανθρώπους πάτριον έχοντας τον βάρβαρον να καταπολεμώσι και την πατριδα ν’ απελευθερώσωσι .Ταύτα είναι τα πρακτικά της παρούσης Β’ των Ελλήνων Εθνικής Συνελεύσεως , ταύτα είναι ειδικώτερον, διωρισμένη η Συνέλευσις , από τους ελεύθερους λαούς της Ελλάδος να διακηρύξη εις την υφήλιον περί του ανά χείρας Εθνικού υπέρ ανεξαρτησίας πολέμου, καθώς και περί του σκοπού του Έθνους να επαναλάβη τα οποία έχυσε φώτα, ρυθμιζόμενον κατά τα λοιπά σοφά της Ευρώπης Έθνη, από των οποίων την φιλανρωπίαν ελπίζει το Ελληνικόν Έθνος πάσαν συνδρομήν και βοήθειαν. Η Συνέλευσις είναι ακόμη διωρισμένη να ευχαριστήση από μέρους όλων αυτών των λαών το Στρατιωτικόν και το Ναυτικόν τα οποία εις των δεκαέξ μηνών το διάστημα ενδόξως αντηγωνίσθησαν και υπέρ το πεντήκοντα χιλιάδων εχθρών το αίμα εξέχυσαν.Είναι διωρισμένη να ευχαριστήση και την καθεστώσαν Εθνικήν Διοίκησιν δια τους μεγάλους αγώνας,όσους εδοκίμασεν καθ΄όλην αυτής την δεκαεξαμηνιαίαν πρώτην περίοδον. Να ευχαριστήση και τας διαλυθείσας μερικάς διοικήσεις , οίον Γερουσία της Πελοποννήσου, της Δυτικής Ελλάδος και Άρειον Πάγον..
Καιρός είναι λοιπόν να διαλυθεί σήμερον η Συνέλευσις αύτη, ευχόμενη προς θεόν τον ζώντα τύχην αγαθήν χάριν του Έθνους των Ελλήνων.
ΕξεδόθηενΆστρειεντόςτουΜουσείουΚαριτσιώτου την 18ην Απριλίου του χιλιοστού οκτακοσιοστού εικοστού τρίτου και τρίτου της των Ελλήνων ανεξαρτησίας»
Διονύσιος Κόκκινος Ιστορία Ελληνικής Επανάστασης (τόμος 3ος Σελίδες 475-476)
Δείτε στους παρακάτω πέντε συνδέσμουςτην ιστορική αλήθεια με όλες τις λεπτομέρειες για το Σύνταγμα του Άστρους
Ιωάννη Μ. Αρβανίτη–Η Επαναστατική Προσωρινή Διοίκηση της Ελλάδας στον Άγιο Ιωάνη (Αγιάννη) Β.Κυνουρίας -20 Αυγουστου εως 1 Οκτωβριου 1822
”…. και να ανεξαρτισθώμεν εντελώς Έθνος χωριστόν, αυτόνομον και ανεξάρτητον αναγνωριζόμενοι δια την δόξαν της Αγίας ημών πίστεως και την ευτυχίαν των ανθρώπων, η με τα όπλα εις τα χείρας όλοι, όλοι οι Έλληνες να καταβώμεν εις τους τάφους, ……Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καριτσιώτου την 18ην Απριλίου του χιλιοστού οκτακοσιοστού εικοστού τρίτου και τρίτου της των Ελλήνων ανεξαρτησίας».
Με επιτυχία και μεγάλη συναίνεση των συνέδρων έγινε το Πρώτο Επιστημονικό Συνέδριο Ιστορίας και Πολιτισμού με θέμα «Η Β΄ Εθνοσυνέλευση, τα γεγονότα, οι πρωταγωνιστές, οι αποφάσεις, ο αντίκτυπος της», για την επέτειο 200 ετών από τη Σύγκληση της Β΄ Εθνοσυνέλευσης στο ιστορικό Άστρος Κυνουρίας . Είναι αυτονόητο και περιμένουμε να διαβάσουμε τα πρακτικά και όλα τα κείμενα του συνεδρίου για να μάθουμε καλύτερα την ιστορία μας.
Η τοπική κονωνία τελικά έμπρακτα ,βροντερά και έξυπνα κατάφερε να μπει μπροστά , σαν μια άλλη διακήρυξη από το Άστρος, έδειξε στο πανελλήνιο και την υφήλιο τον «Ιερό Χώρο» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων και την σπουδαιότητα για το Ελληνικό Έθνος του «Συντάγματος του Άστρους».Επίσης δεσμεύθηκε δημόσια να προχωρήσει στην ίδια πορεία καλύτερα στο μέλλον, για να πάρει και αυτονόητα να προβάλλει αυτά που τις ανήκουν από τους διαχειριστές της εξουσίας , συγκεκριμένα το αναιτιολόγητα κλειδοαμπαρωμένο για «πολλές μελέτες»… Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους ,τον «Ιερό Χώρο» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων και τη Σχολή Καρυτσώτη.
Το σύνταγμα είναι ο ανώτατος νόμος του κράτους , που περιέχει συνοπτικά τους γενικούς νομικούς κανόνες της κρατικής λειτουργείας (πολιτειολογικές διατάξεις, οργάνωση και βασικούς κανόνες ) του κράτους και των θεσμών , τους γενικούς κανόνες της κοινωνικής συμβίωσης και των δικαιωμάτων των πολιτών (θεμελιώδεις συνταγματικές διατάξεις ισότητα, ελευθερία κλπ).
Τα συντάγματα είναι λίγα, είναι σημαντικοί σταθμοί στην ιστορία των λαών και δεν γίνονται συντάγματα ούτε πολύ συχνά ούτε σε τυχαίους τόπους. Για το λόγο αυτό πολύ σωστά αναφέρθηκε από τους διακεκριμένους συνέδρους η μεγάλη και ιστορική σημασία της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων και του Συντάγματος του Άστρους.
Συντακτική Συνέλευση βασικά είναι συνέλευση αντιπροσώπων για την κατάρτιση συντάγματος ενός καινούργιου κράτους π.χ. το Αμερικάνικο Συνταγμα του 1787 η για την θεμελιώδη αλλαγή του πολιτεύματος π.χ. το Γαλλικό σύνταγμα του 1792 , και τότε οι συνταγματικοι νομοθέτες βασικά δεν δεσμεύονται από κανένα προηγούμενο νόμο. Το δύο αυτά παραπάνω συντάγματα είναι τα σπουδαιότερα της παγκόσμιας ιστορίας , και έχουν επηρεάσει πολλά άλλα και όλα τα δικα μας συντάγματα.
Αναθεωρητική Συνέλευση η Βουλή είναι βασικά νομοθετικά σώματα που αναθεωρουν διατάξεις προηγουμένων συνταγμάτων, όταν αυτές επιτρέπεται από τα προηγούμενα να ανθεωρηθούν.
Χρησιμοποιούνται επίσης στη συνταγματικη βιβλιογραφία οι λέξεις Εθνική Συνέλευση ( όπως θεσμικά ονομάστηκε η Εθνοσυνέλευση στο Άστρος από απόφαση του τότε Εκετελεστικού) η Εθνοσυνέλευση και γενικά Συνταγματική Συνέλευση, που μπορεί να είναι Συντακτική η Αναθεωρητικη Συνέλευση .
Οι σύνεδροι πολιτισμένα και τεκμηριωμένα κατέθεσαν τις απόψεις του χωρίς μεγάλες αντιθέσεις και μας έδειξαν πως πρέπει να γίνεται ο δημόσιος διάλογος. Η γενικά αποδεκτή συναίνεση του συνεδρίου κατέγραψε και κατέληξε στα γνωστά μέχρι σήμερα συμπεράσματα και αυτό έχει μεγάλη σημασία.
Το Σύνταγμα της Επιδαύρου («Προσωρινού Πολιτεύματος της Ελλάδος») , το σύνταγμα το οποίο είχε ψηφιστεί την 1η Ιανουαρίου 1822 , ουσιαστικά δεν εφαρμόστηκε , γιατί οι πανίσχυρες δικτατορικές εξουσίες του Εκτελεστικού, δεν ήταν δυνατόν να γίνουν αποδεκτές από τους μαχομένους αγωνιστάς στα πεδία των μαχών , αλλά και από κανένα λογικό άνθρωπο της εποχής . Από μεγάλο ενθουσιασμό για πολιτική ελευθερία, ήταν ένα βιαστικό λάθος που καταλάβαιναν και οι ίδιοι σύνεδροι και το ονόμασαν «προσωρινό».
Στις 13 Απριλίου 1823 στο Άστρος, αναθεωρήθηκε το Προσωρινόν Πολίτευμα της Ελλάδος. Η χώρα απόκτησε πλέον οριστικό Καταστατικό Χάρτη,ο οποίος ρύθμιζε όλα τα σχετικά θέματα με τη σύσταση και τη λειτουργία του κράτους, των θεσμών και του στρατού ,που με απόφαση της συνέλευσης ήταν “ο ανώτερος νόμος” υπερίσχυε των νόμων του βουλευτικού. Η πρωτοποριακή σχετική διάταξη ήταν ουσιαστικά η απαρχή για την εγκαθίδρυση του κράτους δικαίου και των νόμων, για όλους και την διοίκηση του κράτους, που είναι δυστυχώς επίκαιρο θέμα και σήμερα.
Το Σύνταγμα του Άστρους του 1823 (αποκαλούμενο θεσμικά από την Εθνοσυνέλευση «Νόμος της Επιδαύρου», για να δείξουν συνέχεια και την σοβαρότητα του αγώνα στους Ευρωπαίους ) ,εξαιρετικά προοδευτικό ,πρωτοποριακό,για την εποχή του , περιείχε φιλελεύθερες και δημοκρατικές διατάξεις, που διασφάλιζαν τα ατομικά δικαιώματα του πολίτη και περικλείονται σε ολα τα μετέπειτα συντάγματα. Είναι ουσιαστικά δημοκρατικό , φιλελεύθερο και αντιπροσωπευτικό , πολύ σημαντικό στην συνταγματική ιστορία μας. Αν και η εθνοσυνέλευση ήταν αναθεωρητική , με τις πολλές ουσιαστικές θεμελιώδεις διατάξεις κατέληξε σαν μια συντακτική συνέλευση , εφάμιλλη του πρώτου συντάγματος της Επιδαύρου και εφαρμόστηκε για τέσσερα χρόνια, περισσότερο χρόνο από τα άλλα επαναστατικά συντάγματα της Επιδαύρου και της Τροιζήνας και οριστικά επανήλθε το 1975.
Οι αποφάσεις της Εθνοσυνέλευσης ήταν σημαντικότατες για την ίδρυση και οργάνωση του Ελληνικού Κράτους, και ουσιαστιακά περιέχονται στον ισχύον σύνταγμα .Η αναθεώρηση ήταν ευρύτατη, είχε ισσοροπία των εξουσιών, άσκησε επίσης νομοθετικη εξουσία. Το θεμέλιο της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας και των ατομικών δικαιωμάτων βρίσκεται στο Σύνταγμα του Άστρους .
Συνοπτικά στη συνέλευση επικράτησαν οι πρόκριτοι αλλά το σπουδαιότερο είναι ότι ενισχύθηκε το Βουλευτικό , που οι αντιπρόσωποι του εκλέγοντο από καθολική ψηφοφορία, και ουσιαστικά εδραιώθηκε η δημοκρατική μορφή τους πολιτεύματος ,σαν αβασίλευτη αντιπροσωπευτική δημοκρατία, πολύ πρωτοποριακό για την εποχή του, που τελικά εδραιώθηκε στο ισχύον σήμερα σύνταγμα μας (1975, αναθεωρημένο το 1986,2001,2008,2019). Η δημοκρατικη μορφή του πολιτεύματος έγινε βασικά με την ενίσχυση της θεμελιώδου αρχής της δημοκρατίας της διάκρισης των εξουσιών , αφού στο σύνταγμα της Επιδαύρου το Εκετελεστικό είχε δικτατορικές εξουσίες, αποφάσιζε γιά όλα. Για το λόγο αυτό ουσιαστικά η εθνοσυνέλευση στο Άστρος αποδείχτηκε σαν συντακτική συνέλευση με την εγκαθίδρυση για πρώτη φορά της αβασίλευτης αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας.
Για την Β’ Εθνοσυνέλευση είχαμε την πρώτη εφαρμογή του εκλογικού νόμου για την εκλογή των αντιπροσώπων, που έγινε κατά την διαρκεια του πολέμου, και το σημαντικότερο η Εθνοσυνέλευσηπρωταρχικά τελεσίδικα και κατηγορηματικά νομιμοποιήθηκε από τον Κολοκοτρώνη, και γενικάη νομιμότητα της Εθνοσυνέλευσης δεν αμφισβητήθηκε από κανένα μέχρι σήμερα , αν και ακούστηκαν πολλά παρατράγουδα , που πάντοτε γίνονται συνήθως σε όλες τις εκλογές.
Η Εθνοσυνέλευσηκατήργησε τα πολλά μικρά «καπετανάτα»και τις τοπικές Γερουσίες , τη Πελοποννησιακή Γερουσία (1821), (από τη «Μεσσηνιακή Γερουσία» από τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη), τη Γερουσία της Δυτικής Στερεάς Ελλάδας από τον Αλ. Μαυροκορδάτο, τον Άρειο Πάγο της Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας από το Θ. Νέγρη , ώστε να υπάρχει ένα μόνο κέντρο εξουσίας και συντονισμού. Ο Μαυροκορδατος ήθελε ισχυρή κεντρική διοίκηση και ενιαίο Ελληνικό κράτος. Αναφέρθηκε η ανάμειξη και επίδραση της δύσης στον αγώνα , που πραγματικά παρακαλούσε ο επαναστατημένος λαός για βοήθεια, και υποστηρίχτηκε σωστά η άποψη ότι και σήμερα το Ελληνικό κράτος για μα επιβιώσει στο δύσκολο διεθνή ορίζοντα αναγκαστικά θα παραχωρήσει ένα μέρος της ανεξαρτησίας του στους συμμάχους του, όπως άρχισε το 1821 και στη ναυμαχία στο Ναυαρίνου στις 20 Οκτωβρίου
Ένα από τα σημαντικά σημεία της Β’ Εθνοσυνέλευσης είναι η κατάργηση της αρχιστρατηγίας, απόφαση που αν και χωρίς αναφορά στο όνομά του, κατάργησε τη θέση του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.Η απόφαση θεωρήθηκε αναγκαία σαν διακήρυξητου δημοκρατικού πολιτεύματος ,που όλες οι εξουσίες ανήκαν στους εκλεγμένους από καθολική ψηφοφορίααντιπροσώπους του έθνους.
O γέρος του Μωριά, ήταν η κεντρική και σπουδαιότερη προσωπικότητα της Εθνοσυνέλευσης, αναμφισβήτα είχε την δύναμη να επιβάλλει στρατιωτική εξουσία, αλλά βαθειά δημοκρατικός δεν το έκανε, δεν ενδιαφερόταν για το τομάρι του , αλλά για το έθνος των Ελλήνων.
Η “πολιτική σοφία” του αρχιστράτηγου Θεόδωρου Κολοκότρωνη έπαιξε καταλυτική σημασία για να διατηρηθεί η αναγκαία εκείνη την ώρα“εθνική συννενόηση καιεθνική ενότητα”. O γέρος του Μωριά δέχτηκε “ότι αποφασίστηκε” από την συνέλευση, ακόμα και την καθαίρεση του από αρχιστρατήγου, που είχε κερδίσει στα πεδία των μαχών από τους αγωνιστές, όπως στην πανωλεθρία του Δράμαλη στα Δερβενάκια, που αναμφισβήτητα έπαιξε καταλυτική σημασία στην νικηφόρα πορεία του απελευθερετικού αγώνα.
Ο γέρος του Μωριά θεώρησε αναγκαίο ,να πει τα πράγματα με το όνομά τους, και προειδοποίησε το “τσογλάνι” Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, όπως τον αποκαλούσαν οι αγωνιστές. «Σου λέγω τούτο, Κύριε Μαυροκορδάτε… μη καθίσεις πρόεδρος διότι έρχομαι και σε διώχνω με τα λεμόνια, με τη βελάδα όπου ήρθες»
Επίσης στη Μελιγού ο γέρος του Μωριά απόρριψε τις προτάσεις των οπλαρχηγών Πλαπούτα και Ανδρούτσου και άλλων να σφάξουν στο Άστρος τους μαζωμένους από ολή την την επικράτεια κοτζαμπάσηδες, δεν ήθελε να χυθεί Ελληνικό αίμα, αλλά επίσης καταλαβαινε πολύ καλά πως θα πετύχαινε την απελεθεύερωση των ραγιάδων Ελλήνων. Χαρακτηριστικά είπε στον Αδρούτσο. «Ρε, τι τους πέρασες τους ανθρώπους, κοκορόπουλα να τους σφάξουμε; Αυτοί οι Πολιτικοί ξέρουν τέτοια τερτίπια στα πολιτικά πράγματα που μας είναι χρήσιμοι, όπως εμείς είμαστε χρήσιμοι περισσότερο στον πόλεμο»
Με απόφαση της συνέλευσης, την καταλυτική παρέμβαση του Κολοκοτρώνη, την οργή του λαού και του στρατού, απετράπει η εκποίηση των εθνικών γαιών – κτημάτων, που άφηναν πίσω τους οι Τούρκοι άρχοντες, που επεδίωκαν και ήθελαν οι κοτζαμπάσηδες της συνέλευσης.
Το πολύ συζητημένο θέμα της διχόνοιας και του μετέπειτα εμφυλίου πολέμου, επίσης ονομάστηκε από τους συνέδρους ένοπλη σύρραξη , ,συζητήθηκε αλλά γενικά σωστά υποβιβάστικε και δεν αναφέρθηκε σαν θέμα συνδεδεμένο με το Άστρος.
Με την ευκαιρία για να τελειώνουμε κάποτε με την προβολή της διχόνοιας και της «ένοπλη σύρραξης», ας αναφέρουμε και τις απόψεις μας. Βέβαια δεν έχουμε ξεχάσει την ακόμα «καταρραμένη» αναφορά από την εκπομπή τηςδημόσιας τηλεόρασης ΕΡΤ τα τοπόσημα !!!, από βαλμένους και στημένους κοντόφθαλμους ερασιτέχνες και «λύκους». Οι αντιθέσεις των δύο αντιμαχόμενων στρατοπέδων της Εθνοσυνέλευσης υπήρχαν για πολλούς αιώνες νωρήτερα , από το Θαλή…. και συνεχίζονται μέχρι σήμερα, δέν εχουν καμία αιτιολογημένη και τεκμηριωμένη σύνδεση με το Άστρος, γιατί σίγουρα θα υπήρχαν στον ίδιο βαθμό ανεξαρτητα που θα γινόταν η συνέλευση , δεν ανακαλύφτηκαν στο Άστρος,αλλά συνεχίζονται να γίνονται πολύ χειρότερα το 1915, 1946,παντού καθημερινά και σήμερα . Παράξενα και αναιτιολόγητα συνδέονται από μερικούς για τους δικούς τους λόγους με το Άστρος , χωρίς ταυτόχρονα οι ίδιοι ποτέ να αναφέρουν τίποτα από τα θετικά της εθνοσυνέλευσης , αβασίλευτη αντιπροσωπευτικη δημοκρατία ,διάκριση των εξουσιών, κατάργηση δουλείας, , καθιέρωση ισότητας, καθιέρωση ελευθεροτυπίας, κατάργηση των καπετανάτων, δημόσια εκπαίδευση, σταθερούς πόρους ζωής… κλπ και το σπουδαιότερο τίποτα για μια συνταγματική συνέλευση που έγινε στον τόπο μας , αλλά συνεχίζουν να «αυτοπυροβολούνται» και επιμένουν στην άρνηση, απαξίωση και τη λάσπη του ανεμιστήρα. Επίσης δεν θυμούνται και δεν σεβόνται την υπογραφή του γέρου του Μωριά ,που έβλεπε ΠΟΛΥ ΜΑΚΡΥΤΕΡΑ .Είναι ενδιαφέρον και παράξενο ότι αυτό το θέμα της δήθεν απαξίωσης της εθνοσυνέλευσης πρωταρχικά αναφέρεται από λίγους «προοδευτικούς» ,όπως αυτοαποκαλούνται, στη μικρη κοινωνία μας και είναι βασικά πολύ μικρό τοπικιστικό θέμα και έχει άλλους ανόητους συγκεκριμένους στόχους.
Επίσης θα σχολιάσουμε συνοπτικά την άστοχη, άσχετη και επιστημονικά αναιτιολόγητη αναφορά «Αγιαννίτικα καλύβια», που αν και δεν υπάρχει λόγος να αναφέρεται στο θέμα προστίθεται διακριτικά και επιδεικτικά για ανεξήγητους λόγους , δεν αρμόζει στο δημόσιο διάλογο και δυστυχώς κυρίως άθελα και μερικές φορές ηθελημένα έχει στόχο την απαξίωση μιας κοινωνίας , αφού ταυτόχρονα το νόμιμο όνομα Άστρος είναι γνωστό στους αναφέροντες η «έπρεπε να είναι γνωστό».. και στην ιστορία τουλάχιστο 800 χρόνια , και ουσιαστικα οδηγεί και ενθαρρύννει στον διχασμό της τοπικής κοινωνίας, που μερικοί επιδιώκουν χωρίς μια πρόταση για τίποτα.
Είπαμε συνοπτικά, θα αναφέρουμε κάτι που είναι σχετικό με το θεμα της εθνοσυνέλευσης ,το Σύνταγμα του Άστρους και την διακήρυξη της εθνοσυνέλευσης .
· «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου του Καρυτσιώτου».
· Ήδη δε μετά δεκαέξ μήνας Δευτέραν να συγροτήση εν Άστρει Συνέλευσιν ..» λέει η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης.
· Ψήφισμα Θ) Εις την Ελληνική επικράτειαν ούτε πωλείται ….Εξεδόθει εν Άστρει Κατα μήνα μεσούντα..»
· Γ. Ψύλλας «Εδώ δε πάλιν υπέφερα πολλάς στερήσεις καθ’ όλην την εν Άστρει διατριβήν μου..»
· Ο Γ. Τερτσέτης αναφέρει«συνέτρωγανο Δημήτριος Υψηλάντηςκαιο Κολοκοτρώνης εις τους ίσκιουςτων δένδρων του Άστρους».(Διήγησις Συμβάντων της Ελληνικής φυλής σελ.287 .
· Ο υπασπιστής του Κολοκοτρώνη Φωτάκος αναφέρεi μετά από το τραπέζι:«ΑπότοΆστρος επεράσαμεν εις τον Άγιον Ιωάννην, και από εκεί, αφού εγευματίσαμεν εις ταις καμάρες του Αγίου Πέτρου, εφθάσαμεν εις Βέρβαινα»»
Φυσικά το «εν Άστρει» δεν το ανακάλυψε η εδημιούργησε εκείνη την ημέρα το 1823 ο πληρεξούσιος Ψύλλας , ο Κολοκοτρώνης, οι 127 πληρεξούσιοι που υπόγραψαν την διακήρυξη, ούτε ο Νίκος Βέης, ο Φραντζής ,ο Τερτσέτης , ο Φωτάκος και ο Καρυτσιώτης με το μέγαρο «ΑΣΤΡΣΟΣ» αλλά υπήρχε πολύ νωρήτερα ….. για πολλούς αιώνες. Ας προσθέσουμε πολυ λίγα,δεν χρειαζονται περισσότερα.
· Ο Νίκος Βέης (1883–1958) καθηγητής Πανεπιστημίου και Ακαδημαϊκός αναφέρει «έχομε κατ΄ επανάληψιν μνείας του Κυνουριακού αυτού πολίσματος» του Άστρους το 1320,1372,1374, 1407,1421, ,1435, 1463, 1467, 1471, 1481.
«ΑπότοΦρατζή,έκδοσηΒόννηςσ.159…..Καικατάαρχάςτουθέρουςτους@μγ (=1435).… αί είσιν αι κάτω γεγραμμέναι χώραι και πόλεις και κώμαι, Άστρον,άγιος Πέτρος, ΆγιοςΙωάννης, Πλαταμόνας (Σημερ.Πλάτανος),Μελίγον (σημρ. Μελιγού),Προάστειον (σημερ,Πραστός) ,Λεωνίδας (σημερ.Λεωνίδιον), Κυπαρισσία (σημερ.Κυπαρίσσι) ,Ρέοντας και Σίτανας (σημερ.Σίταινας)…Βλ.Σ.Λάμπρου,Μικταί Σελίδες , Αθήναι 1905 σ.416-419 και Φ.Κοκκουλέ, Αθηνά 39 (1927) σ.122
Ν.Βέης«ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρινών καλουμένη και (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους
Πουκεβίλ,“Η έδρα της Κυβερνήσεως μεταφερθή εις Άγιον Ιωάννην του Άστρους εν Κυνουρία
Κόκκινος,«Ηκυβέρνησις…απεφάσισεμετάτηβουλήςναμεταφέρουντηνέδραντωναπότοΆγιον Ιωάννην του Άστρους εις Καστρί Ερμιονίδας
ΑναστάσιοςΙ. Μπάλλας,Πελοποννησιακά, «Πρώτος το αναφέρει ο Leake Travels II σ.486 γράφοντας πως δύο μίλλια πάνω απόταΑγιαννίτικακαλύβια , στονκαλλιεργημένοκάμποτουΞηροκαμπιούυπάρχει ένα φρούριο Ελληνικό». .
(Θα επανέλθουμε χωρίς ευγένειες αναλυτικότερα και πολύ συγκεκριμένα σε κατάλληλο καιρό για να τελειώνουμε κάποτε με την διχόνοια και τις τουλάχιστον ατεκμηρίωτες και άστοχες αναφορές, για να ασχοληθούμε με ουσιαστικά θέματα και την προβολή του τόπου μας. )
Δια ταύτα, ( το σωστό είναι).
Η εθνοσυνέλευση έγινε στο ιστορικό Άστρος Κυνουρίας ,( τελεία και πάβλα).
Αν κάποιος για τους λόγους του, θελει πότε πότε να πει κάτι περισσότερο, όχι βέβαια συνέχεια ,τότε δεν θα γίνει αποδεκτός από την τοπικη κοινωνία, είναι δικαίωμα του ,το παρακάτω είναι ανεκτό και σωστό.
Η εθνοσυνέλευση έγινε στο ιστορικό Άστρος , που οι Αγιαννίτες αποκαλούσαν επίσης Αγιαννίτικα καλύβια ,αναφερόμενοι στα καλύβια τους που είχαν σαν δεύτερη προσωρινή κατοικία. Αυτή είναι η επιστημονική και ιστορική αλήθεια. ,( τελεία και πάβλα).
Σκέτο , Η εθνοσυνέλευση έγινε στα Αγιαννίτικα καλύβια, είναι μια αναιτιολόγητη και ατεκμηρίωτη αναφορά και ανακρίβεια, που λένε στα καφενεία, Ας μη ξεχνάμε ο γέρος του Μωριά επίσης υπόγραψε «Εξεδόθη εν Άστρει»…γιατί μερικοί «επιστημονικά» ξεχνάνε ότι δεν τους αρέσει.
Ας αφήσουμε τις διχόνειες και τις άστοχες αναφορές και ας έλθουμε στα διδάγματα του γέρου του Μωριά . Το σπουδαιότερο ,και πολύ επίκαιρο σήμερα, δίδαγμα από την Εθνοσυνέλευση στο ιστορικό Άστρος Κυνουρίας , αντίθετα με αυτά που μερικοί υποστηρίζουν για διχόνοια και τα παρόμοια, είναι η αναγκαία εθνική συναίνεση και συννενόηση, που έμπρακτα επέβαλλε, «διέταξε», και οδήγησε τους συνέδρους, τους προκρίτους και τους αγωνιστές ο μεγάλος ηγέτης Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, νομιμοποιώντας την συνέλευση με την υπογραφή του και με την αποδοχή του της θέσης του αντιπροέδρου του Εκετελεστικού , για να δείξει στους αγωνιστές το σωστό και μοναδικό δρόμο για την ελευθερία των ραγιάδων Ελλήνων.
Οι Κολοκοτρωναίοι δεν πραδόθηκαν ποτέ και εμάχοντο ασταμάτητα τους Τούρκους κατακτητές στους κάμπους και στα βουνά. Οι Τούρκοι δεν κατάφεραν να σκοτώσουν τον γυιο του γέρου του Μωρια Πάνο Κολοκοτρώνη αλλά κατάφεραν ύπουλα να τον σκοτωσουν οι κοτζαμπάσηδες και ο μεγάλος ηγέτης που δεν είχε ποτε παραδοθεί στους Τούρκους, παραδόθηκε στους κοτζαμπάσηδες και οδηγήθηκε στις φυλακές για το μοναδικό λόγο να σταματησει να χύνεται το Ελληνικό αίμα , αν και νωρήτερα μπορούσε να επιβάλλει στρατιωτική εξουσία και να σφαξει τους κοτζαμπάσηδες.
O γέρος του Μωριά στα Μελιγιώτικα καλύβια απόρριψε τις προτάσεις των οπλαρχηγών Πλαπούτα και Ανδρούτσου , να σφάξουν τους μαζωμένους κοτζαμπάσηδες από ολή την την επικράτεια,δεν ήθελε να χυθεί Ελληνικό αίμα και γιατί ο στόχος του εκείνη την ώρα ήταν οι Τούρκοι κατακτητές, που λήστευαν και βιαιοπραγούσαν εναντίον τοu λαού. Μετα την απελευθερωση από τους Τούρκους κατακτητές όταν ήταν αλυσοδεμένος μαζύ με το Πλαπούτα από τους ίδιους πάντοτε κοτζαμπάσηδες που πάντοτε βρίσκονται κοντά όπου υπάρχουν κουτάλες, ο Πλαπούτας του θύμησε τις κουβέντες τους στη Μελιγού , αλλά ο γέρος του Μωριά του επεσήμανε, οι Έλληνες ήταν ελεύθεροι και αυτό ήταν το σπουδαιότερο….
Τα επιτεύγματα του Συντάγματος του Άστρους είναι πολλά, πρωτοποριακά , προοδευτικά και πολύ σημαντκά. Ο συνταγματολόγος καθηγητής Βλαχόπουλος αναφέρει. το Σύνταγμα του Άστρους είναι το πιο σημαντικό από τα επαναστατικά συντάγματα για τις πολλές πρωτοποριακές διατάξεις του . Αλλά το παρακάτω ,ψήφισμα Θ , πολύ σωστά επεσήμανε και τόνισε ο καθηγητής Βλαχόπουλος και ο συμπολΊτης μας πρόεδρος του ΔΣΑ Δημήτρης Βερβεσός είναι το σπουδαιότερο και αρκετό μόνο αυτό να δείξει την μεγάλη σημασία του Συντάγματος του Άστρους. Οι επαναστατημένοι Έλληνες δεν καταργούσαν μόνο την δουλεία, πολύ πρωτοποριακό γαι την εποχή τους , αλλα καλούσαν και πρότρεπαν όλους τους σκλάβους της υφηλίου να σπάσουν τις αλυσίδες τους και να ζήσουν ελεύθεροι η να πεθάνουν. .» να ανεξαρτισθώμεν εντελώς Έθνος χωριστόν, αυτόνομον και ανεξάρτητον … η με τα όπλα εις τα χείρας όλοι, όλοι οι Έλληνες να καταβώμεν εις τους τάφους»,
Η διάκριση και ανεξαρτησία των εξουσιων που ειναι θεμελιωδης αρχή του δημοκρατικού πολιτεύματος – Νομοθετικης , Εκτελεστικης και Δικαστικης Εξουσίας (Βουλευτικου,Εκτελεστικού και Φυσικών Δικαστών)
Ενίσχυση του Βουλευτικού έναντι του Εκτελεστικού για την άσκηση της νομοθετικης εξουσίας
Ο διορισμός των Επάρχων με σύμπραξη του Βουλευτικού και του Εκετελεστικού
Η διεθνής εκπροσώπηση της χώρας από το Βουλευτικό
Καθολική ψηφοφορία των ανδρών ,»ολοκλήρου του λαού» και εκλογή αντιπροσώπων
Δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι , άνδρες 25 ετών.
Αναθεώρηση σε ωρισμένο χρόνο ( σήμερα άρθρο 110)
Ατομικά δικαιώματα
Θρησκευτική ελευθερία ( σύνδεσμος πολιτών)
Κατάργηση της δουλείας και είναι ελεύθεροι οι εισερχόμενοι στο Ελληνικο κράτος
Αρχή της ισότητας
Δικαιωμα ιδιοκτησίας ,τιμής και ασφάλεια για όλους τους ανθρώπους (όχι μόνο τους πολιτες)
Καθιερώθηκε η αρχή της ελευθεροτυπίας και της έκφρασης
στο βουλευτικό, και αργότερα κοινοβουλευτικός έλεγχος
Φυσικός δικαστής,τεκμήριο της αθωότητας ,προφυλάκιση βασανιστηρια και δήμευση
Ευθύνη των μελών του εκτελεστικού , του βουλευτικου και της δικαιοσύνης
Καταρτίστηκε και ο Ποινικός Κώδικας, βάσει του Βυζαντινού Δικαίου, για την προστασία του πολίτη από την ασυδοσία των αρχών
Διάκριση των εξουσιών, θεμελιώδη αρχή του δημοκρατικού πολιτεύματος
Ενίσχυση του Βουλευτικού, με καθολικη ψηφογορία και ενίσχυση της δημοκρατίας
Καθιερώθηκε η αρχή της ισότητας
Κατάργηση της δουλείας και είναι ελεύθεροι οι εισερχόμενοι σκλάβοι στο Ελληνικο κράτος
Καθιερώθηκε η αρχή της ελευθεροτυπίας και της έκφρασης
Δικαιώμα αναφοράς των πολιτών στο βουλευτικό, και αργότερα κοινοβουλευτικός έλεγχος
Τα επαναστατικά συντάγματα της Επιδαύρου (1822), Άστρους (1823) και Τροιζήνας (1827 ) επηρεασμένα βασικά από τα συντάγματα της Αμερικής (1787) και της Γαλλίας (1792) , εν καιρώ πολέμου έθεσαν τα θεμέλια για την οργάνωση του Ελληνικού κράτους και την επιτυχία του απελευθερωτικού αγώνα. Η σημασία τους είναι καταλυτική για την σύγχρονη Ελλάδα..
Διακρίνεται ο «Ιερός Χώρος» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων με την κίτρινη γραμμή και σε μπλε γραμμή το Προαύλιο της Σχολής Καρυτσιώτη
Οι πληρεξούσιοι της εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης ετίμησαν το μεγάλο εθνικό ευεργέτη μας Δημήτριο Καρυτσιώτη, «ΕξεδόθηενΆστρειεντόςτουΜουσείουτουΚαρυτσιώτου», λέει η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης. Ησυνέλευσηαπάντησεμετηνδιακήρυξη ,στηνυφήλιοκαιτουςμεγαλουςτηςεποχής .«Είμεθααποφασισμένοιναανεξαρτισθώμεν, ωςέθνοςαυτόνομονκαιανεξάρτητον».”λίγοεπίκαιροσήμερα…
¨”…. καινα ανεξαρτισθώμεν εντελώς Έθνος χωριστόν, αυτόνομον και ανεξάρτητον αναγνωριζόμενοι δια την δόξαν της Αγίας ημών πίστεως και την ευτυχίαν των ανθρώπων, ημεταόπλαειςταχείραςόλοι, όλοιοιΈλληνεςνακαταβώμενειςτουςτάφους, ……ΕξεδόθηενΆστρειεντόςτουΜουσείουΚαριτσιώτου την 18ην Απριλίου του χιλιοστού οκτακοσιοστού εικοστού τρίτου και τρίτου της των Ελλήνων ανεξαρτησίας».
Το αρχοντικό του Πάνου Σαρηγιάννη όπως ήταν μετά την δεκαετία του 1960, στο Σουληνάρι του Αγιάννη. Ο Πάνος Σαρηγιάννης το 1821 στο αρχοντικό του στο Σουληνάρι φιλοξένησε το Δημήτριο Υψηλάντη στην πορεία του από το Άστρος για το στρατόπεδο των Βερβένων.
Ο Πάνος Σαρηγιάννης υπήρξε από πολύ νωρίς ένας από τους πρωτεργάτες της Επανάστασης στην Πελοπόννησο. Το 1820 μυείται στην Φιλική Εταιρία από τον Αγιοπετρίτη προεστό Αναγνώστη Κονδάκη.Στις 24 Μαρτίου το 1821 μαζύ με τον Αγιοπετρίτη προεστό Αναγνώστη Κονδάκη κήρυξαν την επανάσταση στην επαρχία του Αγίου Πέτρου.Διετέλεσε μέλος της Πελοποννησιακής Γερουσίας ,πληρεξούσιος στην Εθνοσυνέλευση στο Άστρος και εκπρόσωπος της Επαρχίας του Αγίου Πέτρου.
«Ο Πάνος Σαρηγιάννης τιμήθηκε πολλές φορές από το Ελληνικό κράτος. Την 3ηΑυγούστου 1842 οι: πρώην Βρεσθένης και Σελλασίας Θεοδώρητος, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης και Πανούτσος Νοταράς, μετά από αίτησης της Μαρίας χήρας Σαρηγιάννη και της κόρης της Μάρως, υπέγραψαν ένα πιστοποιητικό δρασεώς του. Το πιστοποιητικό αυτό υπέγραψε και ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος. Αυτό γράψει τα εξής:
<<Η οικία του εξ’ Αγίου Ιωάννου της Κυνουρίας Πελοποννήσου, υπήρξε μία εκ των επισήμων οικογενειών της Πελοποννήσου. Ούτος επί μεν τουρκοκρατίας εχρημάτισεν προεστώς της αυτής επαρχίας, εις τον υπέρ ανεξαρτησίας της πατρίδος πόλεμον, εδείχθη ζηλωτής, επροσέφερεν εις τας ανάγκας του Έθνους, αυτοπροαιρέτως τροφάς, πολεμοφόδια και χρήματα εις το εν βερβένη στρατόπεδον, εις το εν ρίζαις στενώ, βολιμή, και εις πολλά άλλα μέρη, όπου οι ανάγκες.
Έτι δε εις την του Ναυπλίου πολιορκίαν εις τα κατά του Δράμαλη ημέτερα στρατεύματα. Εις συνεισφοράς πάντοτε προθύμως κατέβαλεν καθόλας τας του πολέμου περιστάσεις.
Έν ένι λόγω απεκατέστησε την οικίαν του πανδοχείον, εφιλοξένει χωρίς εξαίρεσιν πάντας τους εκείσε διευθυνομένους χορηγών εν αυτοίς φιλοφρόνως και παν ότι αναγκαίον εις την οδοιπορίαν τους. Διετήρει εις την επαρχίαν του την μεγαλυτέραν ησυχίαν και ευνομίαν. Συνδεδεμένος δε και μετά του γαμβρού του Κωνσταντίνου Ζαφειρόπουλου εκυβέρνα ούτος μεν το εσωτερικόν της επαρχίας, ο γαμβρός του δε διατελών εις τα πολιτικά Γερουσιαστής πληρεξούσιος εις όλας τας συνελεύσεις και βουλευτής εις δύο περιόδους υπηρέτησε την πατρίδα και εις πολλάς υπηρεσίας αυτής και αιχμαλωτίσθη παρά του Ιμβραΐμη εις την εν Σφακτηρία μάχην.
Τέλος κατά το 1826 τελευτήσαντες αμφότεροι εγκατέλιπον τας συζύγους των χήρας.
Σεβόμενοι όθεν τας πασιγνώστους πολυειδείς θυσίας των ρηθέντων πάνου Σαρηγιάννη και Κων/νου γαμβρού του… εκδίδομεν το παρόν…>>
Η παραδοσιακή πηγή Σουληνάρι στον Αγιάννη με την πλατάνα της .
Τα καλοκαίρια όταν “γέμιζε το χωριό”, ερχόντουσαν πολλοί κάτοικοι για διακοπές , στο Σουληνάρι καθημερινά είχαμε πανηγύρι. Είχε πολύ κόσμο 20 – 30 περίπου άτομα, που περίμενε 2-3 ώρες μερικές φορές να έρθει η σειρά του, για να πάρει νερό με τις λαίνες , τις τέσες και τα βαρέλια φορτωμένα στα γαιδούρια. Ήταν μια ευχάριστη κοινωνική εκδήλωση και το κουτσομπολιό από τις γυναίκες “πήγαινε σύννεφο” ,ποιά κοίταξε ποιόν και τα παρόμοια.Πολλές πήγαιναν περισσότερο για το κουτσομπολιό και δηθεν και για νερό με μια μικρή στάμνα. Μερικές φορές ο παππούς μου με έστελνε στη βρύση για “λίγο δροσερό νεράκι “και πήγαινα με μια πολύ μίκρη στάμνα , έξυπνο κόλπο, και οι γυναίκες που περίμεναν να γεμίσουν τα βαρέλια τους με άφηναν πρώτο , αφού “είχα μικρή στάμνα” …, αλλά πιθανώτατα και για μην ακούω το κουστομπολιό.
Ο Αγιάννης ήταν η πρωτεύουσα της Ελλαδος της Προσωρινής Κυβέρνησης της Επανάστασης, από τις 22 Αυγούστου μέχρι την 1 Οκτωβρίου και η γειτονιά το Σουληνάρι ήταν η μητρόπολη του Αγιάννη. “Ο ναός του Αγίου Βασιλείου ήταν ένας μεγάλος ναός ο οποίος βρισκόταν στο κάτω μέρος του χωριού και συγκεκριμένα στη θέση Ματθαίου και κοντά στην πηγή Σουληνάρι. Ο ναός, ο οποίος αποτέλεσε την μητρόπολη του ναού, καταστράφηκε ολοσχερώς το 1826 και στη θέση του σήμερα έχει στηθεί ένα λιτό προσκυνητάρι…..“Ο ναός μαζί με την γύρω περιοχή του αποτελούσαν τη μητρόπολη του χωριού, καθώς βλέπουμε ότι στη γύρω περιοχή υπάρχουν πολλά αρχοντικά σημαντικών Αγιαννιτών (όπως του Πέρρου, του Σαρηγιάννη, του Ματθαίου κ.α. (των αδερφών Ζαφειροπουλαίων) ) και διάφορες εκκλησίες (Άγιος Ευστράτιος και Άγιος Πέτρος)” από τον συμπολίτη μας Γιάννη Δ.Κουρμπέλη
Σύμφωνα με τον ιστοριοδίφη Νικόλαο Ι. Φλούδα“Το αρχοντικό της οικογένειας Κουρόγιωργα – Φουρλίγκα στον Άγιο Ιωάννη. Βρίσκεται στη θέση «Ελαγός – Άγιος Βασίλειος», κοντά στην πηγή Σουληνάρι. Εδώ στεγάστηκε επί Τουρκοκρατίας κατώτερο σχολείο του χωριού
Το αρχοντικό του προεστού Ματθαίου στο Σουληνάρι του Αγιάννη “Σύμφωνα με τον ιστοριοδίφη Νικόλαο Ι. Φλούδα, ο οποίος διέσωσε την σχετική Αγιαννίτικη παράδοση, μετά την πυρπόληση της Σχολής Καρυτσιώτη από τον Ιμπραήμ πασά, οι μαθητές διδάσκονταν στο υπόγειο του αρχοντικού αυτού καθώς και του γειτονικού αρχοντικού του Φουρλίγκα (Γρηγορίου Κουρόγιωργα).”
Οι φίλοι μας λένε ότι το παραπάνω αρχοντικό βρίσκεται στον Πραστό και σεβόμαστε την παρατήρηση, δεν έχουμε στόχο τις αντιπαραθέσεις αλλα θέλουμε να προβάλλουμε τον τόπο μας αλλά και τους γείτονες μας , και διαχρονικα αυτό κάνουμε.
Το αρχοντικό του Πάνου Σαρηγιάννη όπως ήταν την δεκαετία του 1980 παρόμοιομε το παραπανω, η μάντρα και η εξώπορτα είχαν πρόσφατα γκρεμιστεί . Φαίνεται η αρχιτεκτονική της εποχής για ολη την Κυνουρία , μοιάζουν..Θέλουμε να τονίσουμε ότι έχουμε προσωπική εμπειρία, μεγαλώσαμε στο Σουληνάρι , το σπίτι μας ήταν δύο σπίτια μπροστά από το σπίτι τότε του Παγιού/Σαρηγιάννη, θυμόμαστε τον Παγιό με τις φουστανελλες, την μάντρα και στο σπίτι του αριστερά στην φωτογραφία διακρίνεται η κορομπληλιά που αναβαίναμε στον τοίχο για να φάμε τα κορόμπηλα για να πάμε στο γειτονικό σχολείο,ίσως να βρούμε στο αρχείο μας και άλλο σχετικό υλικό , αλλα δεν έχει μεγάλη σημασία.
Ακριβώς πίσω απο το αρχοντικό του Πάνου Σαρηγιάννη ήταν το αρχοντικό του Πέρρου
Το παλιό δημοτικό σχολείο του Αγιάννη
Δεν ειναι μακριά απο το Σουληνάρι ,το αρχοντικό Χασαπόγιαννη στη θέση Πηγαδάκι στον Αγιάννη.
Δυστυχώς με την επέτειο για τα διακόσια χρόνια της Εθνοσυνέλευσης συνεχίζονται οι «αυτοπυροβολισμοί» με πολλά , μόνο αρνητικά και ανακριβή σχόλια για την συνταγματική συνέλευση στον τόπο μας να «ξαναγράφονται» , κατασκευάζονται και αναφέρονται αναιτιολόγητα, σε φυλλάδια και στα ΜΜΕ ,όπως « συμφέρει» αυτούς που ονειρευόνται χωρίς μια συγκεκριμένη πρόταση για τίποτα. Για μερικούς, ευτυχώς έλάχιστους, δεν υπάρχει τίποτα θετικό , ούτε καταλαβαίνουν και ούτε σέβονται την υπογραφή του Κολοκοτρώνη.
Ας μην αναφέρουμε , τίποτα θετικό, ούτε την διακήρυξη.
..» και να ανεξαρτισθώμεν εντελώς Έθνος χωριστόν, αυτόνομον και ανεξάρτητον αναγνωριζόμενοι δια την δόξαν της Αγίας ημών πίστεως και την ευτυχίαν των ανθρώπων, η με τα όπλα εις τα χείρας όλοι, όλοι οι Έλληνες να καταβώμεν εις τους τάφους, αλλά Χριστιανοί και Ελεύθεροι, καθώς ανήκει εις ανθρώπους ,προσπαθούντας να απολαύσωσι ατίμητα αγαθά»…«Είναι διωρισμένη να ευχαριστήση και την καθεστώσαν Εθνικήν Διοίκησιν δια τους μεγάλους αγώνας,όσους εδοκίμασεν καθ΄όλην αυτής την δεκαεξαμηνιαίαν πρώτην περίοδον. Να ευχαριστήση και τας διαλυθείσας μερικάς διοικήσεις , οίον Γερουσία της Πελοποννήσου, της Δυτικής Ελλάδος και Άρειον Πάγον..
Καιρός είναι λοιπόν να διαλυθεί σήμερον η Συνέλευσις αύτη, ευχόμενη προς θεόν τον ζώντα τύχην αγαθήν χάριν του Έθνους των Ελλήνων.
Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καριτσιώτου την 18ην Απριλίου του χιλιοστού οκτακοσιοστού εικοστού τρίτου και τρίτου της των Ελλήνων ανεξαρτησίας»
Η ελευθεροτυπία και η θρησκευτικη ελευθερία είναι ψιλά γράμματα….
Tο Έθνος απέκτησε οριστικό Σύνταγμα, που με απόφαση της συνέλευσης ήταν “ο ανώτερος νόμος και υπηρίσχυε των νόμων του βουλευτικού. Με απόφαση της συνέλευσης, την καταλυτική παρέμβαση του Κολοκοτρώνη, την οργή του λαού και του στρατού, απετράπει η εκποίηση των εθνικών γαιών – κτημάτων, που άφηναν πίσω τους οι Τούρκοι άρχοντες, που επεδίωκαν και ήθελαν οι κοτζαμπάσηδες της συνέλευσης. Το αναθεωρημένο Σύνταγμα, εξαιρετικά προοδευτικό και πρωτοποριακό για την εποχή του, περιείχε φιλελεύθερες και δημοκρατικές διατάξεις, που διασφάλιζαν τα ατομικά δικαιώματα του πολίτη. Θεσμοθετήθηκε η Δημόσια εκπαίδευση, λύθηκαν ζητήματα θρησκευτικής ελευθερίας, καθιερώθηκε η αρχή της ελευθεροτυπίας κ.α. Καταρτίστηκε και ο Ποινικός Κώδικας, βάσει του Βυζαντινού Δικαίου, για την προστασία του πολίτη από την ασυδοσία των αρχών.
Για τους παραπάνω «αυτοπυροβολισμούς» και με την ευκαιρία κρίνουμε αναγκαίο να αναφέρουμε πάλι τις ιστορικές αλήθειες για την επίσκεψη του Δημητρίου Υψηλάντη στο ιστορικο Άστρος. Για την σημασία και την σπουδαιότητατης συνταγματικης συνέλευσης στο τόπο μας , δεν χρειάζεται να σχολιάσουμε τίποτα, όποιος το καταλαβαίνει ας το καταλαβαίνει μόνος του.
Ο Δημήτριος Υψηλάντης ήρθε με πλοίο στο τότε λιμάνι Σκάλα , στην θέση που βρίσκεται σήμερα το σημερινό Παράλιο Άστρος με προορισμό το στρατόπεδο των Βερβένων.
Ο Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος μετά την επισκευή του Κάστρου Παραλίου Άστρους το 1824-25 «αποφάσισε να ιδρύσει στην χερσόνησο του Άστρουςένα νέο χωριό», και για το λόγο αυτό τιμήθηκε αργότερα από τους Παραλιώτες ας «Οικιστής Παραλίου Άστρους» . Όπως μας αναφέρουν διακεκρκιμένοι ιστορικοί και ακαδημαϊκοί οι Ζαφειρόπουλοι ήταν οι πρώτοι κάτοικοι του οικισμού και «η δημιουργία του νέου αυτούχωριού συντελέστηκε απότο 1828έως το 1833.Τότε χτίστηκαν και τα πρώτα σπίτια.»Το1845 ο οικισμός του Άκουρου «επισήμως ονομάζεται Παράλιο Άστρος».
Το 1821 δεν υπήρχαν άλλα μεταφορικά μέσα , και από εκεί ο Κολοκοτρώνης , ο Άκουρος και άλλοι στρατιωτικοί με τμήματα στρατού τον συνόδευσαν θριαμβευτικά μέχρι τον ενδιάμεσο προορισμό του στο Άστρος, «ενώ ο λαός της Κυνουρίας με δάκρυα χαράς και συγκινήσεως εφώναζεν» «Καλώς ήρθες, Αφέντη» .
Στο αγροκήπιο Καρυτσιώτη στο Άστρος έγινε συνάντηση και γεύμα με τους στρατιωτικούς, χωρίς τους προεστούς της περιοχής , όπου διάβασε το έγγραφο του αδελφού του Αλέξανδρου Υψηλάντη που τον διώριζε «πληρεξούσιο του Γενικού Επιτρόπου της Αρχής».
Η Αστρεινή παράδοση, φέρει τον Κολοκοτρώνη να παραθέτει γεύμα, το 1821 στο Άστρος, στο Δημήτριο Υψηλάντη, το γνωστό ως Κολοκοτρωνέικο τραπέζι, γίδα ψητή στρωμένη σε φύλλα, ασκί με ρετσινόκρασο και ψωμί. Το γεύμα έγινε στο αγροκήπιο του Καρυτσιώτη κάτω από το τίλιο ,που ακόμα υπάρχει και αργοπεθαίνει, και στο χώρο υπάρχει σχετική πινακίδα, δίπλα στην Σχολή Καρυτσιώτη (σήμερα Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους).
Ο Γ. Τερτσέτης αναφέρει«συνέτρωγανο Δημήτριος Υψηλάντηςκαιο Κολοκοτρώνης εις τους ίσκιουςτων δένδρων του Άστρους».
Ο υπασπιστής του Κολοκοτρώνη Φωτάκος αναφέρει μετά από το τραπέζι. : «Από το Άστρος επεράσαμεν εις τον Άγιον Ιωάννην, και από εκεί, αφού εγευματίσαμεν εις ταις καμάρες του Αγίου Πέτρου, εφθάσαμεν εις Βέρβαινα».
Μετά την συνάντηση με τους στρατιωτικούς στο Άστρος μέσω Αγιάννη και Άγιου Πέτρου έφθασε στο τελικό προορισμό του, στο ιστορικό στρατόπεδο των Βερβένων που δέκα χιλιάδες στρατού και λαού θραμβευτικά τον υποδέχτηκαν. Ένα μεγάλο και σημαντικο βήμα για την εθνική παλιγγενεσία ήταν γεγονός και η Τριπολιτσά το καταλάβαινε, οι στράτες του Μωριά έκλειναν αποφασιστικά, οριστικά και τελεσίδικα.
Το αρχοντικό αρχικά του Αγιαννίτη προεστού Αναγνώστη Παπάζογλου και μετέπειτα του γαμπρού του προεστού Πάνου Σαρηγιάννη στο Άστρος . Στο Άστρος υπάρχουν και σήμερα πολλά αρχοντικά των προεστών του Αγιάννη που ήταν κτισμένα από τον 18 αιώνα (1700-1800).
Oι μεγάλοι ηγέτες του 1821. ” Φωτιά και τσεκούρι στους προσκυνημένους” ελεγε ο γέρος του Μωριά.
Η Ελληνική επανάσταση του 1821 μετά τετρακόσια χρόνια δουλείας και σκότους , μοναδικό φαινόμενο στη παγκόσμια ιστορία , έγινε γιατί υπήρχαν ακόμα άνθρωποι σαν τον Κολοκοτρώνη η τον Παπαφλέσσα ,που όχι μόνο μας απελευθέρωσαν ,αλλά μας άφησαν παρακαταθήκες πως πρέπει να μείνουμε ελεύθεροι ακόμα και σήμερα.
Γρηγόριος Δικαίος η Παπαφλέσσας
Ο Παπαφλέσσας υπουργός των εσωτερικών της κυβέρνησης θυσιάστηκε,εγκατέλειψε τις καρέκλες….. στο Μανιάκι για να διατηρήσει αναμένη την φλογα της επανάστασης .΄Οταν ήταν σταλμένος της Φιλικής Εταιρείας στη Πελοπόννησο για να βολιδοσκοπήσει αν υπήρχαν συνθήκες να αρχίσει η επανάσταση.
Όταν συναντούσε τους υπόδουλους Έλληνες τους έλεγε. Τι περιμένετε ακόμα, αλοίμονο σας άμα αργήσετε περισσότερο, η επανάσταση άρχισε στη Οδησσό και σύντομα θα μπούμε στη Κωνσταντινούπολη.
Οταν γύρισε στη Οδησσό να πει στους εταίρους τι είδε στη Πελοπόννησο τους είπε , τι περιμένετε, αλοίμονο σας άμα αργήσετε περισσότερο , όλος ο Μωριάς ξεσηκώθηκε διώξανε τους Τούρκους και σύντομα θα μπούνε στη Κωνσταντινούπολη. Δίκαια οι συναγωνιστές του τον αποκαλούσαν “ο μπουρλοτιέρης της ψυχής”
“-Εμείς ποτέ δεν παραδοθήκαμε.Φωτιά και τσεκούρι στους συνεργάτες των κατακτητών”.
Η “πολιτική σοφία” του αρχιστράτηγου Θεόδωρου Κολοκότρωνη έπαιξε καταλυτική σημασία για να διατηρηθεί η αναγκαία εκείνη την ώρα“εθνική συννενόηση και εθνική ενότητα”,στη Β’ Εθνοσυνέλευση στο ιστορικό Άστρος Κυνουριάς.
O γέρος του Μωριά δέχτηκε “ότι αποφασίστηκε” από την συνέλευση, ακόμα και την καθαίρεση του από αρχιστρατήγου , που είχε κερδίσει στα πεδία των μαχών από τους αγωνιστές ,όπως στην πανωλεθρία του Δράμαλη στα Δερβενάκια , που αναμφισβήτητα έπαιξε καταλυτική σημασία στην νικηφόρα πορεία του απελευθερετικού αγώνα.
Ο γέρος του Μωριά αν και καθαιρέθηκε από την εθνοσυνέλευση από την θέση του αρχιστρατηγου, υπόγραψε την διακήρυξη της εθνοσυνέλευσης, που τότε η εθνοσυνέλευση απάντησε με την διακήρυξη ,στην υφήλιο και τους μεγαλους της εποχής . «Είμεθα αποφασισμένοι να ανεξαρτισθώμεν, ως έθνος αυτόνομον και ανεξάρτητον».” λίγο επίκαιρο σήμερα…
Ο γέρος του Μωριά γεννήθηκε κάτω από μα γκορτσιά στα βουνά του Μωριά, γιατί ο πατέρας τους εκεί πολεμούσε τους κατακτητές,δεν βολευότανε εύκολα στα “αρχοντικά”και “τις επαύλεις” των συνεργατών κοτζαμπάσηδων.Oι κλέφτες και οι Κολοκοτρωναίοι ήταν πάντοτε ελεύθεροι και ποτέ δεν υποδουλώθηκαν για τετρακόσια χρόνια , και μάχονταν στους κάμπους και τα βουνά τους Tούρκους κατακτητές.
Όταν η επανάσταση στο δεύτερο έτος έδειχνε τις δυσκολίες που υπήρχαν, οι Αγγλοι φίλοι μας έστειλαν ενα ναύαρχο να συμβιβάσει τους εμπολέμους .Ο ναύαρχος συνάντησε τον γέρο του Μωριά στο Ναύπλιο και του ζήτησε να συμβιβαστεί με τους Τούρκους κατακτητές και ο γέρος του Μωριά έδωσε την απάντηση.
Παρακάτω ο γέρος του Μωριά με δύο λόγια τα λέει όλα.
–Εμείς ποτέ δεν παραδοθήκαμε , πολεμάμε τους Τούρκους κατακτητές ασταμάτητα τετρακόσια χρόνια στους κάμπους και στα βουνά, και για να καταλάβει καλύτερα ο ναύαρχος συνέχισε . Φωτιά και τσεκούρι στους συνεργάτες των κατακτητών. Ο ναύαρχος κατάλαβε καλά και η συνάντηση τελείωσε γρήγορα.
Ο Ρήγας Βελεστινλής ή Ρήγας Φεραίος ( 1757 – 1798) επηρεασμένος από το ευρωπαικό διαφωτισμό και την Γαλλική επανάσταση στοχαστής και επαναστάτης θεωρείται εθνομάρτυρας και ο πρόδρομος της Ελληνικής Επανάστασης του 1821.
Ανήσυχος από μικρός ταξίδεψε στην Ελλάδα και στην Ευρώπη.Στη Βιέννη τύπωσε τον Θούριο και την Χάρτα, την επαναστατική του προκήρυξη σε χιλιάδες αντίτυπα, προκειμένου να μοιραστούν στους Έλληνες των υπόλοιπων φιλελεύθερων περιοχών των Βαλκανίων. Έγραψε βιβλία με τα θέματα του όπως Το Σύνταγμα της Ελληνικής Δημοκρατίας, Τα Δίκαια του ανθρώπου και άλλα.
Ο Ρήγας συνελήφθη στην Τεργέστη, από τις Αυστριακές αρχές στις 19 Δεκεμβρίου του 1797,υποβλήθηκε σε ανάκρισηκαι βασανιστήρια και οδηγήθηκε σιδηροδέσμιος στη Βιέννη, στις 14 Φεβρουαρίου 1798, όπου ανακρίθηκε μαζί με τους υπόλοιπους συντρόφους του.Τελικά παραδόθηκαν στις 10 Μαΐου 1798 στους Τούρκους του Βελιγραδίου και φυλακίστηκαν στον Πύργο Νεμπόισα (Небојша), παραποτάμιο φρούριο του Βελιγραδίου. Μετά από συνεχή βασανιστήρια και χωρίς δίκη στις 24 Ιουνίου του 1798, στραγγαλίστηκαν και τα σώματά τους ρίχτηκαν στον Δούναβη.
Μόλις μαθεύτηκε η σύλληψη του Ρήγα πολλοί έκαναν έκκληση στο Σουλτάνο για την απελευθέρωση του. Ωστόσο, οι εχθροί του έπεισαν το Σουλτάνο πως έπρεπε να θανατωθεί χωρίς διαδικασία, πριν οι επαναστατικές ενέργειές του οδηγήσουν σε εξέγερση στα Βαλκάνια. Οι εχθροί του Ρήγα κοτζαμπάσηδες ενδιαφέροντο περισσότερο για το κατεστημένο ,τις καρέκλες του με τα οφφίτσια και τα κουτάλια τους και με αυτό τον τρόπο εκδικήθηκαν τον Ρήγα για την επαπειλούμενη ανατροπή της κρατούσας κατάστασης, που πιθανότατα θα προέκυπτε εάν υλοποιούνταν οι επαναστατικές του προετοιμασίες.
Επίσης αιτία για τη θανάτωσή τους υπήρξε η πεποίθηση των Αυστριακών και Τουρκικών Αρχών πως ο Ρήγας και οι σύντροφοί του είχαν στενές σχέσεις με το Ναπολέοντα Α΄, θεωρούμενοι έτσι ως άκρως επικίνδυνοι.
Η Οθωμανική κυβέρνηση ανησυχούσε για τις διασυνδέσεις του Ρήγα με άλλους Σέρβους επαναστάτες , φοβούμενη ακόμη και επίθεση των κατά του Βελιγραδίου, ενώ επιπλέον, δίσταζε να διατάξει τη μεταφορά τους από το Βελιγράδι προς την Πόλη, από την πιθανότητα οι επαναστάτες φίλοι του στο δρόμο να τον απελευθερώσουν. Οι Σέρβοι τίμησαν τον Ρήγα στο Βελιγράδι με άγαλμα καθώς και την ονομασία οδού Riga od Fere (Ρήγας Φεραίος στα Σέρβικα).
Υπάρχει αναμνηστική πλάκα στον Πύργο Νεμπόισα, όπου ο Ρήγας Βελεστινλής βρήκε φρικτό θάνατο. Πριν το θάνατο του οι δεσμοφύλακες του το φοβέριζαν με θάνατο και βασανιστήρια και είναι θαραλλέα και διαχρονική η απάντηση του μεγάλου στοχαστή και προδρόμου της Ελληνικής επανάστασης του 1821. «Έσπειρα αρκετούς καρπούς και θα θερίσει το έθνος μου»
Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης 1792 – 1828) στρατιωτικός, λόγιος και αρχηγός της Φιλικής Εταιρείας σημαντικός έλληνας της διασποράς ήταν υποστράτηγος του ρωσσικού στρατού και συμετείχε στην διάσκεψη της Βιέννης το 1814 -1815 που τότε εκεί αποφασίσθηκαν από τους μεγάλους της εποχής οι τύχες των λαών της Ευρώπης .
Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης επίσης άφησε τις ανέσεις του και τα αξιώματα και έμπρακτα άρχισε την Ελληνική επανάσταση στρατιωτικά την 22 -24 Φεβρουαρίου 1821 στην Μολδοβλαχία .
Το κείμενο παρακάτω από την Βικιπαίδεια. «Στη συνάντηση εκείνη στην Πετρούπολη στις 11 Απριλίου 1820, ο Υψηλάντης τον δέχθηκε με ευγένεια και, ύστερα από κάποιες ερωτήσεις για την καταγωγή του και διάφορες άλλες υποθέσεις, του ζήτησε να μάθει πώς περνούν οι Έλληνες. Ο Ξάνθος του απήντησε ότι οι Τούρκοι τους τυραννούν και η τυραννία αυτή έχει γίνει πλέον αφόρητη. Στη συνέχεια ακολούθησε ο εξής δραματικός διάλογοςΥψηλάντης: «Γιατί οι Έλληνες δεν προσπαθούν να ενεργήσουν ώστε, αν δεν δύνανται να ελευθερωθούν από τον ζυγόν, τουλάχιστον να τον ελαφρώσουν;»
Ξάνθος: «Πρίγκιψ, με ποία μέσα και με ποίους οδηγούς να ενεργήσωσιν οι δυστυχείς Έλληνες την βελτίωσιν της πολιτικής των καταστάσεως; Αυτοί έμειναν εγκαταλελειμμένοι από εκείνους, οίτινες εδύναντο να τους οδηγήσωσι, διότι όλοι οι καλοί ομογενείς καταφεύγουν εις ξένους τόπους και αφήνουν τους ομογενείς των ορφανούς. Ιδού ο Κόμης Καποδίστριας υπηρετεί τη Ρωσίαν, ο μακαρίτης πατήρ σας κατέφυγε εδώ και ο Καρατζάς εις την Ιταλίαν, υμείς ο ίδιος υπηρετούντες την Ρωσίαν εχάσατε υπέρ αυτής την δεξιάν χείρα σας, και άλλοι ίσοι καλοί καταφεύγοντες εις την χριστιανικήν Ευρώπην μένουν εκεί, χωρίς να φροντίζουν δια τους δυστυχείς αδελφούς των.»
Υψηλάντης: «Αν εγώ εγνώριζον ότι οι ομογενείς μου είχον ανάγκην από εμέ και εστοχάζοντο, ότι εδυνάμην να συντελέσω εις την ευδαιμονίαν των, σου λέγω εντίμως, ότι ήθελον μετά προθυμίας κάμω κάθε θυσίαν, ακόμη και την κατάστασίν μου, και τον εαυτόν μου θα εθυσίαζον υπέρ αυτών».
Ξάνθος (σηκώνεται όρθιος και συγκινημένος): «Δος μοι Πρίγκιψ, την χείρα σας εις βεβαίωσιν των όσων εκφράσθητε».
Κοιτάζοντάς τον κατάματα ο Υψηλάντης με θαυμασμό τού έδωσε το χέρι του. Ο Υψηλάντης, ενθουσιώδης μεν πατριώτης, αν και ακατατόπιστος στα τότε ελληνικά και διεθνή ζητήματα, δεν άργησε να κυριευθεί από τον δραματικό τόνο της φωνής του Ξάνθου, καθώς και από τον δικό του ενθουσιασμό και τη βαθιά πίστη του στα όνειρα του ελληνικού έθνους. Έτσι η αποστολή του ενός είχε εκπληρωθεί, ενώ οι φιλοδοξίες του άλλου, να γίνει ο ελευθερωτής του έθνους του, άρχισαν να πραγματοποιούνται.
Ο Ξάνθος φανέρωσε στον πρίγκιπα τα μυστικά της Φιλικής Εταιρείας και εκείνος με συγκίνηση και ενθουσιασμό κατηχείται και ορκίζεται κατά το τυπικό της εταιρείας, όπου και αναγνωρίζεται Γενικός Επίτροπος της Αρχής. Του δόθηκε το ψευδώνυμο «Καλός» και τα γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου «α.ρ.» για να υπογράφει τις επιστολές του.
Έτσι πιεσμένος από τις καταστάσεις ο Υψηλάντης εκδίδει προκήρυξη ανεξαρτησίας, περνάει τον ποταμό Προύθο στις 22 Φεβρουαρίου 1821 και υψώνει τελικά τη σημαία της Επανάστασης στις παραδουνάβιες ηγεμονίες και συγκεκριμένα στο Ιάσιο της Μολδοβλαχίας, δύο μέρες αργότερα, στις 24 Φεβρουαρίου εκδίδοντας επαναστατική προκήρυξη με τον τίτλο Μάχου υπέρ πίστεως και πατρίδος.
Η επιλογή της Μολδαβίας και της Βλαχίας θα πρέπει μάλλον να αναζητηθεί στο γεγονός ότι στις περιοχές αυτές απαγορευόταν η παραμονή του Τουρκικού στρατού, ενώ από το 1709 οι τοπικοί άρχοντες ήταν Έλληνες Φαναριώτες κυριεύουν και εξοπλίζουν 15 πλοία, ενώ στις 17 Μαρτίου ο Υψηλάντης υψώνει τη σημαία στο Βουκουρέστι,
Συγκροτείται ο Ιερός Λόχος αποτελούμενος από 500 σπουδαστές. Στις 4 Μαρτίου οι Έλληνες ναυτικοί κυριεύουν και εξοπλίζουν 15 πλοία, ενώ στις 17 Μαρτίου ο Υψηλάντης υψώνει τη σημαία στο Βουκουρέστι, αντιμετωπίζοντας το στρατό τριών πασάδων στο Γαλάτσι, το Δραγατσάνι, τη Σλατίνα, το Σκουλένι και το Σέκο .
Ο στρατός του Υψηλάντη καταστράφηκε στη μάχη του Δραγατσανίου στις 7 Ιουνίου 1821 και υποχώρησε προς τα αυστριακά σύνορα. Οι λόγοι της αποτυχίας του θα πρέπει να αναζητηθούν κυρίως στην έλλειψη αξιόμαχων δυνάμεων.
Ο Υψηλάντης παραδόθηκε στους Αυστριακούς, φυλακίστηκε και απελευθερώθηκε στις 24 Νοεμβρίου 1827. Η κλονισμένη υγεία του δεν του επέτρεψε έκτοτε να βοηθήσει το επαναστατημένο έθνος. Δύο μήνες μετά την αποφυλάκισή του στις 31 Ιανουαρίου 1828 πέθανε στη Βιέννη.»’
Η Λασκαρίνα “Μπουμπουλίνα”υπήρξε η πιο σπουδαία γυναίκα που έλαβε μέρος στην επανάσταση, ξόδεψε την σημαντική περιουσία της στον απελευθερωτικό αγώνα με το στρατό της και «τα παληκάρια της» και σε χρόνους σκοταδιού έδειξε στις γυναίκες όλου του κόσμου τον δρόμο τους που τους αρμόζει στην κοινωνία και στο κράτος.
Το κείμενο παρακάτω από την Βικιπαίδεια. Η Λασκαρίνα “Μπουμπουλίνα” Πινότση (Κωνσταντινούπολη, 11 Μαΐου 1771 – Σπέτσες, 22 Μαΐου 1825) ήταν Ελληνίδα ηρωίδα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Πιθανότατα, υπήρξε η πιο σπουδαία γυναίκα που έλαβε μέρος στην επανάσταση. Μετά θάνατον, έλαβε τιμητικά από την Ελληνική Πολιτεία το βαθμό της Υποναυάρχου. Πολέμησε ηρωικά το 1821.
Η Μπουμπουλίνα, έχοντας γίνει ήδη μέλος της Φιλικής Εταιρείας στην Κωνσταντινούπολη, που προετοίμαζε την ελληνική επανάσταση, και όντας η μόνη γυναίκα που μυήθηκε σε αυτή, στον κατώτερο βαθμό μύησης αφού οι γυναίκες δεν γίνονταν δεκτές, καθώς γυρνούσε στις Σπέτσες, αγόραζε μυστικά όπλα και πολεμοφόδια από τα ξένα λιμάνια, τα οποία μετά έκρυψε στο σπίτι της, ενώ ξεκίνησε την κατασκευή του πλοίου Αγαμέμνων[7], της ναυαρχίδας της, η οποία ολοκληρώθηκε το 1820.
Για τη ναυπήγηση του Αγαμέμνονα καταγγέλθηκε στην Υψηλή Πύλη ότι ναυπήγησε κρυφά πολεμικό πλοίο, αλλά η Μπουμπουλίνα κατάφερε να ολοκληρώσει την κατασκευή του δωροδοκώντας τον απεσταλμένο Τούρκο επιθεωρητή στις Σπέτσες και πετυχαίνοντας την εξορία αυτών που την κατήγγειλαν. Το 1819 η Μπουμπουλίνα επισκέφθηκε και πάλι την Κωνσταντινούπολη
Επανάσταση
Όταν ξεκίνησε η ελληνική επανάσταση, είχε σχηματίσει δικό της εκστρατευτικό σώμα από Σπετσιώτες, τους οποίους αποκαλούσε «γενναία μου παλικάρια». Είχε αναλάβει να αρματώνει, να συντηρεί και να πληρώνει τον στρατό αυτό μόνη της όπως έκανε και με τα πλοία της και τα πληρώματά ητους, κάτι που συνεχίστηκε επί σειρά ετών και την έκανε να ξοδέψει πολλά χρήματα για να καταφέρει να περικυκλώσει τα τουρκικά οχυρά, το Ναύπλιο και την Τρίπολη. Έτσι τα δύο πρώτα χρόνια της επανάστασης είχε ξοδέψει όλη της την περιουσία
Το σπίτι της Μπουμπουλίνας στις Σπέτσες.
Το αρχοντικό της οικογένειας Μπούμπουλη» στις γειτονικές Σπέτσες απέναντι απο το ιστορικό Άστρος «μετατράπηκε το 1991 από τον ιδιοκτήτη και απόγονο της ηρωίδος, Φίλιππο Δεμερτζή-Μπούμπουλη σε μουσείο, το Μουσείο Μπουμπουλίνας, το οποίο έχουν επισκεφθεί εκατοντάδες χιλιάδες επισκέπτες. Σε αυτό μπορεί κανείς να δει συλλογή όπλων, επιστολές και άλλα αρχεία, παλιά βιβλία, πορτραίτα της Μπουμπουλίνας, προσωπικά της αντικείμενα, έπιπλα, διακρίσεις που της είχαν απονείμει κυρίως ξένες κυβερνήσεις και πολλά άλλα.»
Η Μπουμπουλίνα το 1826 βοήθησε με πολεμοφόδια και τρόφιμα τον στόλο της τον γείτονα της Αγιαννίτη στρατηγό Πάνο (Άκουρο) Ζαφειρόπουλο να νικήσει το Ιμπραήμ που είχε κάψει ολόκληρη την Πελοπόννησο αλλά δεν μπορούσε να νικήσει τους Αγγιανίτες και άλλους αγωνιστές του Άκουρου
Ο Πάνος (Άκουρος) Ζαφειρόπουλος δεν είναι γνωστός στο ευρύτερο Ελληνικό κοινό και ανήκει στην ομάδα των πολλών άλλων αγωνιστών που με το λάο και τους μικρούς ανώνυμους αγωνιστές προσέφεραν πολλά και πέρασαν η αγνοήθηκαν και από τα ψιλά γράμματα της ιστορίας. Οι μεγαλύτεροι ανώνυμοι αγωνιστές σε κάθε αγώνα πάντοτε προσέφεραν και σήμερα προσφέρουν περισσότερα χωρίς να περιμένουν ανταλλάγματα και αξιώματα και πάντοτε πάνε μπροστά.
O Αγιαννίτης Άκουρος Έλληνας της διασποράς , πλούσιος έμπορος στη πόλη επίσης εγκατέλειψε τις πολυτέλειες και αφιέρωσε στην πατρίδα την περιουσία του και την ζωή του στα πεδία των μαχών σε όλοκληρη την Πελοππόνησο απο Μεσσηνία , Πάτρα και Κόρινθο μέχρι την Ήπειρο και την Στερεά Ελλαδα.Μας θυμίζει τα ελληνόπουλα της διασποράς που μέχρι σήμερα έρχονται στην πατρίδα για να πολεμήσουν τον σουλτάνο.
Ο Πάνος (Άκουρος) Ζαφειρόπουλος , είναι ένας από τους σημαντικότερους, η ορθότερα ο σημαντικότερος Αγιαννίτης πριν την επανάσταση του 1821 και η προσφορά του στη Θυρεάτιδα Γη και την πατρίδα είναι ανυπολόγηστη και πέρασε στα ψιλά γράμματα της ιστορίας, δεν αναφέρεται στα βιβλία της ιστορίας και είναι παράξενα άγνωστος για τις μεγάλες προσφορές του στην πατρίδα μας.
Το αρχοντικό των Ζαφειροπουλαίων στον Άγιο Ιωάννη βρίσκεται πολύ κοντά κάτω από την σχολή Καρυτσιώτη του Αγιάννη και πάνω από την πηγή Σουληνάρι. Εδώ ο Άκουρος εσωσε και μετέφερε προσωρινά τα καπνισμένα 1500 βιβλία της σχολής Καρυτσιώτη πριν τα μεταφέρει για καλύτερη προστασία στο κάστρο του Παραλίου Άστρους.
“Στις αρχές Ιουλίου 1826, το στρατιωτικό σώμα του Πάνου Ζαφειρόπουλου κατέσφαξε 400 άραβες σε ενέδρα που είχε στήσει στον Μεχμέτ αγά της Τριπολιτσάς. Αυτό ήταν πολύ βαρύ πλήγμα για τους Οθωμανούς. Γι’ αυτό ο Ιμπραήμ πασάς κατέστρεψε ολοσχερώς τον Άγιο Ιωάννη και ολόκληρη την επαρχία του Αγίου Πέτρου”Ο Ιμπραήμ κατέσφαξε και έκαψε ολόκληρο την Πελοπόννησο,αλλά ποτέ δεν μπόρεσε να νικήσει τον Άκουρο , αν και τον είχε αιχμαλωτίσει πρσωρινά, ούτε στις 5 και 6 Αυγούστου 1826 στο κάστρο του Παραλίου Άστρους, κάποιος έπρεπε να αντισταθεί και είναι μεγάλη μας τιμή, αυτός ήταν ο Αγιαννίτης Παναγιώτης Ζαφειρόπουλος (Άκουρος).
Από την πυρπόληση της Σχολής Καρυτσιώτη στον Αγιάννη διασώθηκαν 1500 βιβλία, τα οποία φυλάσσονταν το 1827 στην οικία των Ζαφειροπουλαίων (Κάστρο Παραλίου Άστρους). Τα βιβλία αυτά ήταν, κατά την παράδοση, τοποθετημένα σε μια παλαιά ξύλινη βιβλιοθήκη που βρισκόταν στα γραφεία της Σχολής. Μεγάλο μέρος των βιβλίων αυτών έχει διασωθεί και καταγραφεί στις μέρες μας. Τα βιβλία αυτά ήταν ως επί το πλείστον κείμενα αρχαίων φιλοσόφων και συγγραφέων, εκκλησιαστικά κείμενα, εγχειρίδια φυσικής, μαθηματικών κ.α.”
Το Κάστρο Εστέλλα (Άστρους ) βρίσκεται στο Ξεροκάμπι στον Αγιάννη και δεν είναι το Κάστρο Παραλίου Άστρος .
Το κάστρο Εστέλλα στον Αγιάννη έχτισε το 1256 ο Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος προς υποταγήν των ανυπότακτων γειτόνων Τσακώνων στη Σίταινα , Καστάνιτσα και Πραστό, εκεί που ήταν οι Τσάκωνες ,«επάνω εις τα όρη » suso en law montanyas , όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μορέως. Οι διακεκριμένοι ιστορικοί μελετητές Νίκος Βέης , Σπ. Λάμπρος , Κ.Ρωμαίος , Ε. Καρποδίνης, Αδαμ. Αδαμαντίου ,Αναστάσιος Ι. Μπάλλας, και άλλοι τοποθέτησαν πειστικά το κάστρο Εστέλλα του Αραγωνικού Χρονικού του Μορέως , στο Ξεροκάμπι ανάμεσα στα χωριά Άγιος Ιωάννης και Άγιος Πέτρος
Αναστάσιος Ι. Μπάλλας Άστρος ( σ.209-210 Κάστρο Άστρους )« Πρώτος το αναφέρει ο Leake TravelsII σ.486 γράφοντας πως δύο μίλλια πάνω από τα Αγιαννίτικα καλύβια , στον καλλιεργημένο κάμπο του Ξηροκαμπιού υπάρχει ένα φρούριο Ελληνικό». «Τείχη της ακρόπολης του Άστρους» (Κάστρο Eστέλλα στον Αγιάννη), «Kεντρικός πύργος Άστρους» (Κάστρο Εστέλλα στον Αγιάννη)
ΟΝίκος Βέης (1883; – 1958) ήταν Βυζαντινολόγοςιστορικός και νεοελληνιστής, καθηγητής Πανεπιστημίου και Ακαδημαϊκός.
“ Και δη εν τη αραγωνιακή παραλλαγή του Χρονικού του Μωρέως αναφέρεται ότι ο πρίγκιψ του Μωρέως Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος προς ευκολωτέραν υποταγήν των Τσακώνων έκτισε , τω 1256, το κάστρον, όπερ καλείται la Estella” Παραθέτω…. Et le princep por mellor senyorear los fizo alli un castiello suso en las montanyas, el qual se clama la Estella (σ.93»……«Όθεν το castiello la Estella (=Άστρος) πρέπει να αναζητήσωμε στα ενδότερα της Κυνουρίας « suso en las montanyas”.
«Και όντως το Άστρος και κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές… Και ακριβώς επί μεμονωμένου βουνού άνωθεν του Αγίου Ιωάννου (=Επάνω Άστρους) κείται … το Κάστρο τη Ωριάς …Κατά την εμήν γνώμην μετά τας ανωτέρω εξηγήσεις πιθανώτατα δυνάμεθα να ταυτίσωμεν το Κάστρο της Ωριάς του Πάρνωνος προς το Estella =Άστρος.(σελ 99-100).
Aπό
Θανάση Π. Κωστάκη: Σύντομη γραμματική της Τσακώνικης Διαλέκτου (BT),1951
«Από το Φρατζή,έκδοση Βόννης σ.159…..Και κατά αρχάς του θέρους του ς@μγ (=1435).… αί είσιν αι κάτω γεγραμμέναι χώραι και πόλεις και κώμαι, Άστρον,άγιος Πέτρος, Άγιος Ιωάννης, Πλαταμόνας (Σημερ.Πλάτανος),Μελίγον (σημρ. Μελιγού),Προάστειον (σημερ,Πραστός) ,Λεωνίδας (σημερ.Λεωνίδιον), Κυπαρισσία (σημερ.Κυπαρίσσι) ,Ρέοντας και Σίτανας (σημερ.Σίταινας)…Βλ.Σ.Λάμπρου,Μικταί Σελίδες , Αθήναι 1905 σ.416-419 και Φ.Κοκκουλέ, Αθηνά 39 (1927) σ.122»
Το 1435 ο Φρατζής αναφέρει (έκδοση Βόννης σ.159) ¨Αστρον ,Άγιο Ιωάννηκαι τα άλλα μικρα χωριά που τότε υπήρχαν , αλλά δεν αναφέρει Παράλιο Άστρος η ας πούμε τα Αγιαννίτικα Καλύβια ,όπως ισχυρίζονται μερικοί ήταν το όνομα του Άστρους, γιατί το 1453 δεν υπήρχε το Παράλιο Άστρος και τότε αναμφισβήτητα υπήρχε στο κάμπο της Θυρέας ο οικισμός Άστρος, όπως σωστά αναφέρεται από τον Φρατζή.Έχει μεγάλη σημασία ποιά χωριά αναφέρει ο Φρατζής για το 1435, αυτά που τότε υπήρχαν. Σχετικά ότι το Παραλιο Άστρος δεν υπήρχε το 1435 επιβεβαιώνεται από τον καθηγητή Παναγιώτη Φάκλαρη, που αναφέρει για το Παράλιο Άστρος , «το 1806 …δεν υπήρχε χωριό στο νησί τότε, παρά μόνον τρία σπίτια…. η δημιουργία του νέου αυτού χωριού συντελέστηκε από το 1828 έως το 1833. Τότε χτίστηκαν και τα πρώτα σπίτια.» Καί επισης σωστά δεν αναφέρεται από το Φρατζή αφού δεν υπήρχε. Η αναφορά του καθηγητή Φάκλαρη επιβεβαιώνεται από την ιστορική αλήθεια ότι το Παράλιο Άστρος έχτισε ο Οικιστής Παραλίου Άστρους στρατηγός Άκουρος και ότι το καινούργιο χωριό Παράλιο Άστρος εντάχθηκε στο δήμο Θυρέας το 1845 και όχι το 1835 που έγινε ο δήμος Θυρέας,γιατί ακόμα το 1835 δεν είχε τελειώσει ο οικισμός.
Πολλοί διακεκριμένοι ακαδημαϊκοί, ιστορικοί αναφέρουν.
Ν.Βέης«ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρινών καλουμένη και (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους
Πουκεβίλ ,“Η έδρα της Κυβερνήσεως μεταφερθή ειςΆγιον Ιωάννην του Άστρουςεν Κυνουρία
Κόκκινος, «Η κυβέρνησις … απεφάσισε μετά τη βουλής να μεταφέρουν την έδραν των από το Άγιον Ιωάννην του Άστρους εις Καστρί Ερμιονίδας
Ο Γ. Τερτσέτης αναφέρει «συνέτρωγαν ο Δημήτριος Υψηλάντης και ο Κολοκοτρώνης εις τους ίσκιους των δένδρων του Άστρους».
Ο Φωτάκος αναφέρεi μετά από το τραπέζι : «Από το Άστρος επεράσαμεν εις τον Άγιον Ιωάννην..»
Ο Δημήτριος Καρυτσιώτης έφυγε από την Καρύτσα του Αγιάννη 15 χρονών και ονόμασε το κτήριο στην Τεργέστη «ΑΣΤΡΟΣ»,που θυμότανε καλά από το 1756 .
ΤΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΟ από όλα είναι το ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΠΡΙΝ 200 ΧΡΟΝΙΑ ,Η «Διακήρυξη της Β΄ των Ελλήνων Συνελεύσεως» και διαχρονικά το Ελληνικό κράτος
H «Διακήρυξη της Β΄ των Ελλήνων Συνελεύσεως» που είναι ένα συνταγματικό κείμενο αναφέρει. «Ήδη δε μετά δεκαέξ μήνας Δευτέραν να συγκροτήσηεν Άστρεισυνέλευσιν ….» «Εξεδόθη εν Άστρειεντός του Μουσείου του Καρυτσιώτου»,
Με την πρώτη διοικητική διαίρεση του ελληνικού κράτους το 1835,το Άστρος εντάχθηκε στον Δήμο Θυρέας με έδρα τον οικισμό Άγιος Ιωάννης (ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835).
Από το 1841 έως το 1912, το Άστρος ήταν η χειμερινή έδρα του Δήμου Θυρέας ,ο Αγιάννης ήταν η θερινή έδρα {ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841) ..
Από το 1912 ο οικισμός αποτέλεσε έδρα κοινότητας Άστρους η οποία εξελίχθηκε στο Δήμο Άστρους το 1985 (ΦΕΚ 99Α – 28/05/1985)( Για ιστορικούς λόγους έγινε δήμος).
Από το 1998 το Άστρος αποτελεί έδρα του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας (ΦΕΚ 244Α – 04/12/1997) ..
Παράλιο Άστρος
Διαχρονικά το Ελληνικό κράτος από το 1845 αναγνωρίζει το οικισμό του Παραλίου Άστρους και το όνομα είναι αποδεκτό από την μεγάλη πλειοψηφία της τοπικής κοινωνίας .
ΦΕΚ 252Α – 24/08/1912Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Θυρέας και ορίζεται έδρα της κοινότητας Παραλίου Άστρους
Οι σφραγίδες της Κοινότητας του Παραλίου Άστρους , από τις αρχές του 20 αιώνα αρχικά, «ΚΟΙΝΟΤΗΣ ΠΑΡΑΛΙΑΣ ΑΣΤΡΟΥΣ» 1912 και αργότερα «ΚΟΙΝΟΤΗΣ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ»1932.
Στον εκλογικό κατάλογο του 1871 της «Κοινοτ. Παραλίου ‘Aστρους» αναφέρεται πρώτος ο Αγιαννίτης Αναστάσιος Πάσχος του Ιωάννου κτηματίας .
Συνοπτικά, ο καθηγητής αρχαιολογίας Παναγιώτης Φάκλαρης, από την ομιλία του για την Χερσόνησο Άστρους, αναφέρει πειστικά τις ιστορικές αλήθειες για το Παράλιο Άστρος .
Δεν υπήρχε νησί στην Χερσόνησο Άστρους μετά το 500 π.χ, ,αλλά υπήρχε νωρήτερα.
δεν είναι «το κάστρο Εστέλλα» (Άστρος) που αναφέρεται στο Αραγωνικό Χρονικό του Μορέως που έχτισε ο Γουλιέλμος Βιλαρδουίνος το 1256 ,αλλά χτίστηκε αργότερα.Τό ίδιο αναφέρουν και αλλοι ιστορικοί και ακαδημαϊκοί χτίστηκε αργότερα από το 1256.
Σύμφωνα με το καθηγητή το Κάστρο Παραλίου Άστρους «χτίστηκε στις αρχές του 15οναιώνα 1400-1410 …οι Ενετοί κατέχουν την χερσόνησο Άστρουςστην οποία έχτισανένα μικρό κάστρο που αναφέρεται σε πηγή του 1407 με το όνομα Stella δηλ.Αστέρι, βλέπετε ένα χάρτη Ενετικό που το έχει σαν νησάκι κει πέρακαι λέειStella»
Ο καθηγητής γνωρίζει ότι οι χάρτες της εποχής περιέχουν μεγάλες ανακρίβειες με τον τρόπο και τις πληροφορίες που υπήρχαν τον μεσαίωνα, όλοι αντέγραφαν ότι εβρισκαν και επίσης αντέγραφαν και τα πολλά ίδια λάθη και επισημαίνει.. «Δεν υπάρχει νησί στην Χερσόνησο Άστρους μετά το 500 π.χ ,αλλά υπήρχε νωρήτερα».
«Το 1806 …δεν υπήρχε χωριό στο νησί τότε, παρά μόνον τρία σπίτια, και μερικές αποθήκες και μία μεγάλη δεξαμενή, η «παλιόστερνα» που τροφοδοτούσε με νερό τα πλοία»
«Ο Ζαφειρόπουλος …αποφάσισε να ιδρύσει στην χερσόνησο του Άστρουςένα νέο χωριό» …«Η δημιουργία του νέου αυτού χωριού συντελέστηκε από το 1828 έως το 1833.Τότε χτίστηκαν και τα πρώτα σπίτια.»
Ο οικισμός το1845 «επισήμως ονομάζεταιΠαράλιο Άστρος».
Οι Ζαφειρόπουλοι το 1835,που συστάθηκε ο δημος Θυρέας, αν και έιχαν σημαντικη επιβολή και στο βασιλιά Όθωνα, δεν κατάφεραν να εντάξουν το Παράλιο Άστρος στο δήμο Θυρέας, γιατί πιθανόν τότε δεν είχε τελειώσει ο οικισμός .Το Ελληνικό κράτος έκρινε τότε δεν υπήρχαν τα κατάλληλα κριτήρια.
Ο Πάνος Ζαφειρόπουλος βοήθησε να ενταχθεί το 1845 το καινούργιο χωριό Παράλιο Άστρος στον υπάρχοντα δήμο Θυρέας, ενώ πριν δέκα χρόνια το 1835το Άστροςκαι άλλα χωριά είχαν ενταχθεί στο δήμο Θυρέας και από το 1841 το Άστρος ήταν η έδρα του δήμου Θυρέας
Οι Παραλιώτες ετίμησαν τον Πάνο Ζαφειρόπουλο η Άκουρο με άγαλμα στην κεντρική πλατεία, «ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ”
Πριν το 1806 στη τοποθεσία που βρίσκεται σήμερα το Παράλιο Άστρος υπήρχαν τρία σπίτια με την «παλιόστερνα» και για πολλά χρόνια υπήρχε το λιμάνι , αρχικά στον Ατσίγγανο και αργότερα εκεί που είναι σήμερα.
Η περιοχή γύρω από το λιμάνι ονομαζόταν «Σκάλα του Άστρους» και από το 1845 «επίσημαΠαράλιο Άστρος».
Ο κάμπος της Θυρέας γενικά και το «νησί» ονομαζόταν επίσης Χερσόνησος Άστρους .Το όνομα στην ευρύτερη περιοχή επικράτησε από τον μαγαλύτερο οικισμό Άστρος στο κάμπο της Θυρέας, που υπήρχε για πολλούς αιώνες νωρήτερα μαζί με άλλους οικισμούς. Στο Άστρος υπήρχαν τα «αρχοντικά» των προεστών , που υπάρχουν μερικά και σήμερα , και τα «καλύβια» που διέμεναν τον χειμώνα οι Αγιαννίτες και μεγάλωσε μετά το 1805 αναμφισβήτητα από την επίδραση της Σχολής Καρυτσιώτη. Η πρώτη επίσημη αναφορά της πόλης με το όνομα «Άστρος» συναντάται σε χρυσόβουλο του έτους 1293 του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου . Η πρώτη όμως αναφορά με το όνομα «Άστρον» απαντά στο Γεωγράφο Κλαύδιο Πτολεμαίο (2ος αι. μ.Χ.).
Επίλογος
Διακεκριμένοι ιστορικοί και ακαδημαϊκοί τεκμηριωμένα και επιστημονικά έχουν λεπτομερέστατα καταγράψει την μακρόχρονο ιστορία της Θυρεάτιδας Γης.
Η Θυρεάτιδα Γη η ο κάμπος της Θυρέας προοδεύει και δέχεται φιλόχενα πολλούς μόνιμους που διαλέγουν τον τόπο μας για την δική τους μόνιμη εγκτάσταση, πολλοί μάλιστα δικαιολογημένα γίνονται «Αστρεινότεροι» των Αστρεινών .
Δυστυχώς υπάρχουν και μερικοί, που χωρίς να καταθέτουν μια συγκεκριμένη πρόταση διαμαρτύρονται ατεκμήριωτα με «μισές αλήθειες» και μύθους για τους δικούς του λόγους για το όνομα Άστρος. Καταλαβαίνουμε ότι το Παράλιο Άστρος είναι επίσης στο κάμπο της Θυρέας και στην Χερσόνησο Άστρους.
Αλλά επίσης γνωρίζουμε το Άστρος τεκμηριωμένα και θεσμικά υπήρχε για πολλούς αιώνες νωρήτερα από το 1845, που το «καινούργιο χωριό» Παράλιο Άστρος χτίστηκε μετά το 1828 και εντάχθηκε στο δήμο της Θυρέας το 1845, και φυσικά σίγουρα «τα άγρια δεν θα διώξουν τα ήμερα» .
Επίσης ας θυμόμαστε τι μας έλεγε ο Θουκυδίδης , «οι κάτοικοι είναι τα κράτη», δεν είναι τα κράτη οι πόλεις και τα κάστρα. Φαίνεται το Άστρος άρχιζεαπό το ξεροκάμπι και το κάστρο Εστέλλαςητης Ωριάς, που βρίσκεται κοντά σον Αγιάννη, μέχρι το κάστρο του Παραλίου Άστρους και ο πυρήνας του ήταν οι κάτοικοι του Αγιάννη και του σημερινού Άστρους και σίγουρα συμφωνούσε με αυτά ο οικιστής του Παραλίου Άστρους Αγιαννίτης στρατηγός Άκουρος, που γνώριζε τον τόπο του καλύτερα από όλους μας.
Έχουμε αναφέρει και άλλοτε. Πρέπει να βρουν την λύση που θέλουν και να προτείνουν κάτι δημόσια. Ευχόμαστενα αποδεχθούν την πραγματικότητα τουλάχιστον διακόσιων χρόνων , από το 1823 ,1835, 1841 και 1845 ,η να αλλάξουν σε ένα όνομα που τους αρέσει η να ενωθούν με το Άστρος σε μια κοινότητα. Για να ησυχάσουμε μόνιμα. Είναι σίγουρο δεν θα πάρουν κανενός το όνομα του, που έχει μια μακρόχρονη ιστορία, και έχουν αποτύχει νωρήτερα. Αυτό είναι αδύνατο και αδιανόητο. Είναι όνειρο καλοκαιριάτικης νύκτας , μεγάλο παραμύθι και γίνεται για τους δικούς τους λόγους ….στα «φυλλάδια» και σε κουβεντούλες στα καφενεία.
Αυτοί που έχουν το πρόβλημα, «τα τοπόσημα»… και τα πονηρά και ηθελημένα δήθεν «μικρά λαθάκια»… , με την τεκμηριωμένη ιστορική αλήθεια, τα θεσμικά δεδομένα τουλάχιστον διακοσίων χρόνων, με τα σημερινα δεδομένα και με την υπογραμμένη από τον Κολοκοτρώνη και τους πληρεξουσίους διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης, που ξάστερα και βροντερα αναφέρει «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου του Καρυτσιώτου» , πρέπει να βρούν μια εφικτή λύση στο δικό τους πρόβλημα ,που είναι για μια τρούπα στο νερό.
Δεν σβήνεται ούτε ξαναγράφεται η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης και το Χρονικο του Μορέως. Ούτε είναι διχαστικό να διαβάζουμε την διακήρυξη……Αντίθετα η τοπική κοινωνία γνωρίζει καλά τι είναι τα ατεκμήριωτα «φυλλάδια» και τα «τοπόσημα».
Συνιστούμε με όλο το θάρρος στους φίλους μας αναγνώστες, αν θέλουν να γνωρίζουν τις ιστορικές αλήθειες να μην διαβάζουν ατεκμήριωτα «φυλλάδια» και κείμενα στο διαδίκτυο , που σωστά τα αποκαλούν «κίτρινο τύπο», και να διαβάζουν τεκμηριωμένα και επιστημονικά κείμενα .Εμείς δεν ασχολούμαστε , δεν διαβάζουμε και δεν απαντούμε σε «φυλλάδια» και ατεκμήριωτες «μισές αλήθειες».
Η τοπική κοινωνία γνωρίζει, διαβάζει την ιστορία μας (και την διακύρηξη της Εθνοσυνέλευσης ,που δεν εΊναι καθόλου διχαστικό να την διαβάζουμε ), τους περιφρονεί σιωπηρά και ενδιαφέρεται για αυτά που μας ενώνουν.
Πριν από 2,500 χρόνια ο πρώτος επιστήμονας ιστορικός του κόσμου Θουκυδίδης αποκαλούσε τον τόπο μας «Θυρέαν ….. Θυρεᾶτιςγῆ».
Νικολάου Ι. Φλούδα –Διακοσιαετηρίς Σχολής Αγίου Ιωάννου Άστρους Κυνουρίας, Αθήνα 1965
Ιωάννη Μ. Αρβανίτη – Από τις Πηγές του Λαού μας, τόμος A,Β, Αθήνα 1988
Ιωάννη Μ. Αρβανίτη-Η Επαναστατική Προσωρινή Διοίκηση της Ελλάδας στον Άγιο Ιωάνη (Αγιάννη) Β.Κυνουρίας -20 Αυγουστου εως 1 Οκτωβριου 1822
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη – Οι σχολές του Δημητρίου Καρυτσιώτη στον Άγιο Ιωάννη και το Άστρος Θυρέας – Κυνουρίας κατά τα προεπαναστικά χρόνια έως την απελευθέρωση, Εταιρία Πελοποννησιακών Σπουδών, Αθήνα 2001
«Kεντρικός πύργος Άστρους» (Κάστρο Εστέλλα στον Αγιάννη)
Διακρίνεται παραπάνω οκεντρικός πύργος του ΚάστρουΕστέλλα(Άστρους) στον Αγιάννη. Ο Άγιος Ιωάννης(Αγιάννης ) που ήταν το μητροπολιτικό κέντρο της Θυρέας για πολλού αιώνες πριν το 1821 , είχε επίσης και την ονομασία Άστρος, Αγιάννης Άστρους, Επάνω Άστρος, Ορεινό Άστρος , Αγιαννίτικα Καλύβια. Ο Άγιος Ιωάννης ( Αγιάννης) Κυνουρίας ,ήταν η έδρα της Επαναστατικής Προσωρινής Διοίκησης – Κυβέρνησης από τις 22 Αυγούστου έως την 1 Οκτωβρίου 1822.
Το μνημείο προστατεύεται από τον Αρχαιολογικό Νόμο 3028/2002.
Το κάστρο Εστέλλα στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) Κυνουρίας στη θέση «Ξεροκάμπι» (2 χλμ), σε ένα απόκρημνο λόφο σαν μία «φυσική πυραμίδα», είναι επίσης γνωστό σαν το κάστρο Ωριάς, έχτισε το 1256 ο Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος προς υποταγήν των ανυπότακτων γειτόνων Τσακώνων στη Σίταινα , Καστάνιτσα και Πραστό, εκεί που ήταν οι Τσάκωνες , «επάνω εις τα όρη » suso en law montanyas , όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μορέως.
Οι διακεκριμένοι ιστορικοί μελετητές Νίκος Βέης , Σπ. Λάμπρος , Κ.Ρωμαίος ,Ε. Καρποδίνης. Αδαμ. Αδαμαντίου ,Αναστάσιος Ι. Μπάλλας και άλλοι τοποθέτησαν πειστικά το κάστρο Εστέλλα του Αραγωνικού Χρονικού του Μορέως , στο Ξεροκάμπι ανάμεσα στα χωριά Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης) και Άγιος Πέτρος,
Από το Καστρολόγο
Οπότε σήμερα θεωρείται δεδομένο ότι το κάστρο στο Ξεροκάμπι είναι το φράγκικο οχυρόπου αναφέρεται στο Αραγωνικό Χρονικό του Μορέως ως Estella (μετάφραση της ελληνικής λέξης Άστρος). Το κάστρο αυτό έχει μείνει γνωστό και με το δημώδες όνομα «Κάστρο της Ωριάς», το οποίο απαντά και σε άλλα μέρη της Ελλάδας, συνδεόμενο με θρύλους γύρω από την κατάληψή του
Όπως αναφέρει ο Hopf, το 1423 το κάστρο βρίσκεται ακόμα στα χέρια των Ελλήνων. Αυτήν την εποχή ανήκει στον άρχοντα της Τσακωνιάς Λέοντα Μελισσηνό. Οι χωρογραφικοί πίνακες του Hopf το φέρουν να ανήκει το 1463 στους Ενετούς, ενώ το 1467 ανήκει πλέον στους Τούρκους.
Από την εποχή αυτή το κάστρο της Estella φαίνεται ότι εγκαταλείφθηκε, καθώς έπαψε να έχει στρατιωτική αξία για τους Οθωμανούς μετά την κατάληψή του.
Το κάστρο Εστέλλα στον Αγιάννη , διακρίνεται σαν μακρυνό αστέρι «επάνω εις τα όρη » suso en law montanyas , όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μορέως. Στο βάθος ευθεία ο Αργολικός και στο κέντρο στο μικρό λόφο είναι το «νησί» που είναι το Κάστρο Παραλίου Άστρους .
Από, Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους
“ Και δη εν τη αραγωνιακή παραλλαγή του Χρονικού του
Μωρέως αναφέρεται ότι ο πρίγκιψ του Μωρέως Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος προς ευκολωτέραν υποταγήν των Τσακώνων έκτισε , τω 1256, το κάστρον, όπερ καλείται la Estella” Παραθέτω…. Et le princep por mellor senyorear los fizo alli un castiello suso en las montanyas, el qual se clama la Estella(σ.93» «Όθεν το castiello la Estella (=Άστρος) πρέπει να αναζητήσωμε στα ενδότερα της Κυνουρίας « suso en las montanyas”,
«Και όντως το Άστρος και κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές…οι κατοικούντες τα λεγόμενα Καλύβια Άστρους (είτε Αγιαννίτικα) αναγκάζονται ένεκεν των ελωδών πυρετών ν’αναβαίνωσιν εις το Άγιον Ιωάννη. … ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρινών καλουμένηκαι (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους,έπειτα δε κατέστη και αυτοτελές χωρίον ,ότε μετά την Άλωσιν της Βασιλευούσης …Και ακριβώς επί μεμονωμένου βουνού άνωθεν του Αγίου Ιωάννου (=Επάνω Άστρους) κείται … το Κάστρο τη Ωριάς …Κατά την εμήν γνώμην μετά τας ανωτέρω εξηγήσεις πιθανώτατα δυνάμεθα να ταυτίσωμεν το Κάστρο της Ωριάς του Πάρνωνος προς το Estella =Άστρος.(σελ 99-100)
«Τείχη της ακρόποληςτου Άστρους»(Κάστρο Εστέλλα στον Αγιάννη)
Αναστάσιος Ι. Μπάλλας,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών,Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών Άστρος ( σ.209-210 Κάστρο Άστρους )
«Η σημαντικη αυτή οχύρωση είναι η Εστέλλα του Αραγωνικού Χρονικού το κάστρο έχτισε ο Βιλλαρδουίνος στο βόρειο άκρο του Πάρνωνα. Ειναι επίσης άλλο ένα από τα πολλά κάστρα της Ωριάς,Έχει περιγραφεί επαρκώς από τον Antoine Bon και τον Πέππα»
«Γνωρίζουμε ότι μετά την κατάκτηση της Μονεμβασίας ο Βιλλαρδουίνος έχτισε ένα κάστρο το 1256 πάνω στα βουνά για να ελέγχη τους Τσάκωνες. Η σχετική αναφορά στο «Βιβλίο των Άθλων» έχει ως εξής. Et le princep por mellor fenyorear los fizo alli un castiello suso en las montagnas, el qual se clama la Estella (Libro σ.49»
«Πρώτος το αναφέρει ο Leake Travels II σ.486 γράφοντας πως δύο μίλλια πάνω από τα Αγιαννίτικα καλύβια , στον καλλιεργημένο κάμπο του Ξηροκαμπιού υπάρχει ένα φρούριο Ελληνικό». .
Σήμερα, το ορεινό αυτό κάστρο θεωρείται ότι είναι το οχυρό που αναφέρεται στο Αραγωνικό Χρονικό ως Estella ((μετάφραση της ελληνικής λέξης Άστρος) και έχει μείνει γνωστό με το δημώδες όνομα Κάστρο της Ωριάς, το οποίο απαντά και σε άλλα μέρη της Ελλάδας, λόγω της λαϊκής παράδοσης σχετικά με την κατάληψή του.
Το κάστρο της Estella ανήκε στο μεσαιωνικό δρόγγο του Δραγαλέβου (Δραγαλεβός, Γαρδαλεβός, Δραγάλιγος και Δραγαλιβός), ο οποίος καταλάμβανε την ευρύτερη περιοχή γύρω από το Άστρος και αποτελούσε το βορειότερο τμήμα της σημερινής Κυνουρίας.
Οι διακεκριμένοι ακαδημαϊκοί , ιστορικοι και οι διακεκριμένοι καστρολόγοι συμφωνούν πειστικά και κατηγορηματικά, το Κάστρο Εστέλλα (Άστρους ) βρίσκεται στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) Κυνουρίας, στην τοποθεσία Ξεροκάμπι(2 χλμ) .
Κάστρο Παραλίου Άστρους
Το Κάστρο Παραλίου Άστρους δεν είναι το κάστρο Εστέλλα, που αναφέρεται στο Αραγωνικό Χρονικό του Μορέως ως Estella το έχτισε το 1256 ο Γουλιέλμος Βιλλεαρδουίνος, αλλά σύμφωνα με πολλούς ιστορικούς και ακαδημαϊκούς χτίστηκε αργότερα.
Αρβανίτη Σμ., «Το κάστρο του Παραλίου Άστρους Κυνουρίας.
«H ύπαρξη κάστρου στην ίδια θέση ,από την Βυζαντινή περίοδο η την Ενετοκρατία ,δεν επιβεβαιώνεται ως τώρα απο οικοδομικά λέιψανα.»
«Σύμφωνα με τα όσα αναφέρθηκαν, με επιφύλαξη, μπορούν να διακριθούν δύο οικοδομικές φάσεις . Στη πρώτη ανήκουν ο εξωτερικός οχυρωματικος περίβολος…Συνεπώς εντάσσεται στην οικοδομική δραστηριότητα είτε κατά το διάστημα της Β’Ενεκοκρατίας στην Πελοπόννησο (1689-1715) και στα οχυρωμτικά έργα που κατασκεύασαν οι Οθωμανοί στην περιοχή για να αντιμετωπίσουν κυρίως τοπικά κινήματα είτε της Β’ Τουρκοκρατίας μετά το 1715… Στη δεύτερη οικοδομική φάση ανήκουν ο εσωτερικός περίβολος …..Είναι η περίοδος της οικοδομικής δραστηριότητας των Ζαφειρόπουλων από το Νοέμβεριο 1824 έως τον Αύγουστο το 1825.
Παναγιώτης Φάκλαρης ,από την ομιλία του για την Χερσόνησο Άστρους
Σύμφωνα με το καθηγητή χτίστηκε αργότερα από το 1256. Ο καθηγητής αναφέρει ,«στις αρχές του 15οναιώνα 1400-1410…οι Ενετοί κατέχουν την χερσόνησο Άστρουςστην οποία έχτισανένα μικρό κάστρο που αναφέρεται σε πηγή του 1407 με το όνομα Stella δηλ.Αστέρι, βλέπετε ένα χάρτη Ενετικό που το έχει σαν νησάκι κει πέρακαι λέειStella»
Ο καθηγητής γνωρίζει ότι οι χάρτες της εποχής περιέχουν μεγάλες ανακρίβειες με τον τρόπο και τις πληροφορίες που υπήρχαν τον μεσαίωνα, όλοι αντέγραφαν ότι εβρισκαν και επίσης αντέγραφαν και τα πολλά ίδια λάθη και επισημαίνει.. «Δεν υπάρχει νησί στην Χερσόνησο Άστρους μετά το 500 π.χ ,αλλά υπήρχε νωρήτερα».
Σήμερα, για διαφόρους λόγους, θεωρείται σίγουρα ότι το το κάστρο στο Παράλιο Άστρος δεν έχει σχέση ούτε με το Estellaούτε με το Astritzi.
Ιστορία
Υπάρχει μια θεωρία ότι στη θέση του κάστρου του Παράλιου Άστρους προϋπήρχε Βυζαντινό φρούριο. Όμως αυτή η υπόθεση δεν μπορεί να επαληθευτεί, καθώς δεν υποστηρίζεται από ευρήματα ή από ιστορικές πηγές.
Στο κάστρο διακρίνονται δύο οικοδομικές φάσεις: Η πρώτη φάση αφορά την περίοδο μεταξύ του 17ου αι. και του τέλους του 18ου αι. Ίσως μάλιστα να σχετίζεται με το τέλος της Β’ Ενετοκρατίας και την ανακατάληψη του Μοριά το 1715 από τους Οθωμανούς. (Εκείνη την εποχή οι Οθωμανοί οχύρωσαν κάποιες θέσεις για να εδραιώσουν την παρουσία τους στην περιοχή φοβούμενοι τους Τσάκωνες αλλά και την επιστροφή των Ενετών.)
Η δεύτερη κατασκευαστική περίοδος εντοπίζεται από το 1824 και 1825, όταν το κάστρο ανήκε στους τρεις αδερφούς Ζαφειρόπουλους οι οποίοι ήταν πλούσιοι έμποροι από το εξωτερικό και μυημένοι στη Φιλική Εταιρεία.
Η ταύτιση της θέσης Άστρος και του κάστρου της, καθώς και ο συσχετισμός τους με τις ονομασίες Αστρίτσι και Estella [=Άστρος (ελλ.)] δημιούργησε σύγχυση στους ιστορικούς και χαρτογράφους του παρελθόντος, αλλά και σε νεώτερους ερευνητές.
Το κάστρο στο παράλιο Άστρος συγχεόταν κυρίως με το κάστρο Estella, το οποίο σύμφωνα με το Αραγωνικό Χρονικό ανεγέρθηκε το 1256 από τον Γουλιέλμο Βιλλεαρδουίνο για τον έλεγχο των ατίθασων Τσακώνων. Ωστόσο, το κάστρο Estella έχει πλέον ταυτιστεί με το οχυρό στο Ξεροκαστέλλι στην ορεινή ενδοχώρα της βορειοανατολικής Κυνουρίας.
Έχει υποστηριχθεί ότι στη θέση του κάστρου του Παράλιου Άστρους είχε προηγηθεί μεσαιωνικό κάστρο, υπόθεση που λόγω απουσίας επαρκών στοιχείων δεν γίνεται να επιβεβαιωθεί. Η μελέτη των καταλοίπων του κάστρου επιτρέπει τη διάκριση δυο οικοδομικών φάσεων. Η πρώτη φάση αφορά στην περίοδο μεταξύ του 17ουαι. και του τέλους του 18ουαι….Η δεύτερη οικοδομική περίοδος εντοπίζεται από το 1824 και 1825,
Η αναμφισβήτητα τεκμηριώμενη ιστορική αλήθεια είναι το Κάστρο Εστέλλα (Άστρους) βρίσκεται στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) Κυνουρίας στη θέση «Ξεροκάμπι» (2 χλμ).
Τα κείμενα παραπάνω είναι διασταυρωμένες ιστορικές αλήθειες με μεγάλη βιβλιογραφία , όπως πρέπει να γράφεται η ιστορία. Παραθέτουμε παρακάτω ενδεικτικά την σχετική βιβλιογραφία από μερικά κείμενα ,όχι από όλα ,και τις πηγές μας.( π.χ σε ενα κείμενο από τα παραπάνω μετρήσαμε 32 βιβλία η άρθρα).
Αντίθετα ο μεγάλος μύθος και τα παραμύθια για κουβεντούλες στα καφενεία είναι τα ατεκμηρίωτα κείμενα , χωρίς στοιχειώδη βιβλιογραφία.
Στην ψηφιακή εποχή μας υπάρχουν πολλοί που αντιγράφουν ,χωρίς να διασταυρώνουν, ότι βρουν μπροστά τους, και «ξαναφράφουν την ιστορία» χωρίς βιβλιογραφία, όπως τους καπνίσει, για να την ξανά αντιγράψουν και άλλοι αργότερα που χωρίς να διασταυρώνουν τι διαβάζουν , αναφέρονται στα προηγούμενα ατεκμήριωτα κείμενα .Τα ατεκμήριωτα αυτά κείμενα , είναι αυτά που λέμε τα μεγάλα παραμύθια , οι μισές αλήθειες και τα ψέμματα..
Πηγές
Οι δύο φωτογραφίες για το Κάστρο Εστέλλα , που αναφέρεται «Κεντρικός πύργος Άστρους» και «Τείχη της ακρόπολης του Άστρους» είναι Από το Αναστάσιος Ι. Μπάλλας ,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών,Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών. Οι άλλες δύο φωτογραφίες από το φίλο και γείτονα μας στη παλιά “μητρόπολη του Αγιάννη Σουληνάρι” Θόδωρο Μαγκλή .
Αρβανίτη Σμ., «Το κάστρο του Παραλίου Άστρους Κυνουρίας».
Ιωάννη Μ. Αρβανίτη – Από τις Πηγές του Λαού μας, τόμος A,Β, Αθήνα 1988
Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους Το τοπωνυμικό «Άρια»
Αναστάσιος Ι. Μπάλλας ,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών,Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών (Άστρος ( σ.209-210 )
Φιλιππίδης Δ., «Κυνουρία», Ελληνική Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική, Πελοπόννησος Α’, τ. 4, Αθήνα 1985, 170-173
Bees N. A., «Μνείαι του Άστρους κατά τους μέσους αιώνας», Byzantinische Zeitschrift 17 (1908), 92-105
Buchon A., Nouvelles recherches historiques sur la principauté française de Morée et ses hautes baronies, v. 1, Paris 1843, 397
Buchon A., Recherches historiques sur la principauté francaise de Morée et ses hautes baronies, v. 1, Paris 1845, 65
Bon A., La Morée franque. Recherches historiques, topographiques et archéologiques sur la Principauté d’Achaïe (1205-1430), Paris 1969, 73, 220, 280, 500, 515-516
Hopf Ch., Chroniques gréco-romanes inédites ou peu connues, publiées avec notes et tables généalogiques, Berlin, Weidmann, 1873, 202-203, 205-206
Zakythinos A., Le despotat grec de Morée. Histoire politique, Variorum Reprints, London 1975, 78,164,166
Το κάστρο Εστέλλα στον Αγιάννη έχτισε το 1256 ο Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος προς υποταγήν των ανυπότακτων γειτόνων Τσακώνων στη Σίταινα , Καστάνιτσα και Πραστό, εκεί που ήταν οι Τσάκωνες , «επάνω εις τα όρη » suso en law montanyas , όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μορέως.
Το Άστρος και ο Αγιάννηςείναι μια κοινότητα και το σπουδαιότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν και έχουν σήμερα σπίτια στον Άγιάννη και στο Άστροςγια τουλάχιστον χίλια χρόνια.Από το χωριό Άγιος Ιωάννης προήλθε το Άστρος , το Παράλιο Άστρος, αλλά και άλλοι οικισμοί. Το 1845 ο Αγιάννης αποτέλεσε την θερινή έδρα της Επαρχίας Κυνουρίας και ήταν το μητροπολιτικό κέντρο της Θυρέας για πολλούς αιώνες πριν την επανάσταση του 1821..
Για πολλούς αιώνες πριν την επανάσταση του 1821 σε διαφορές αναφορές και χάρτες οι δύο οικισμοί το Άστρος και ο Αγιάννης ανακατεύονται , το Άστρος αναφέρεται Άστρος ,γίνεται Αγιάννης ,Καλύβια Άστρους, Αγιαννίτικα καλύβια και ο Αγιάννης αναφέρεται Aγιάννης, γίνεται Άστρος, ορεινό Άστρος ,επάνω Άστρος ,Αγιάννης Άστρους και Αγιαννίτικα καλύβια.Ενδιαφέρον είναι σε χάρτες επίσης ο Αγιάννης αναφέρεται σαν «Άστρος» και το Άστρος σαν «Άγιος Ιωάννης».
Οι ιστορικοί Πουκεβίλ και Διονύσιος Κόκκινος αναφέρουν χαρακτηριστικά «Άγιον Ιωάννην του Άστρους».
Ο Νίκος Βέης (1883; – 1958) ήταν Βυζαντινολόγοςιστορικός και νεοελληνιστής, καθηγητής Πανεπιστημίου και Ακαδημαϊκός.
Από, Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους
«Και όντως το Άστρος και κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές… οι κατοικούντες τα λεγόμενα Καλύβια Άστρους (είτε Αγιαννίτικα) αναγκάζονται ένεκεν των ελωδών πυρετών ν’αναβαίνωσιν εις το Άγιον Ιωάννη. … ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρινών καλουμένη και (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους,έπειτα δε κατέστη και αυτοτελές χωρίον ,ότε μετά την Άλωσιν της Βασιλευούσης …Και ακριβώς επί μεμονωμένου βουνού άνωθεν του Αγίου Ιωάννου (=Επάνω Άστρους) κείται … το Κάστρο τη Ωριάς …Κατά την εμήν γνώμην μετά τας ανωτέρω εξηγήσεις πιθανώτατα δυνάμεθα να ταυτίσωμεν το Κάστρο της Ωριάς του Πάρνωνος προς το Estella =Άστρος. (σελ 99-100)
Η πρώτη επίσημη αναφορά της πόλης με το όνομα «Άστρος» συναντάται σε χρυσόβουλο του έτους 1293 του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου . Η πρώτη όμως αναφορά με το όνομα «Άστρον» απαντά στο Γεωγράφο Κλαύδιο Πτολεμαίο (2ος αι. μ.Χ.).Ο Νίκος Βέης (1883–1958) καθηγητής Πανεπιστημίου και Ακαδημαϊκός αναφέρει «έχομε κατ΄ επανάληψιν μνείας του Κυνουριακού αυτού πολίσματος» του Άστρους το 1320,1372,1374, 1407,1421, ,1435, 1463, 1467, 1471, 1481.
Ο Φρατζής αναφέρει το Άστρος και τον Άγιο Ιωάννη το 1435.
Από , Θανάση Π. Κωστάκη: Σύντομη γραμματική της Τσακώνικης Διαλέκτου (BT),1951
«Από το Φρατζή,έκδοση Βόννης σ.159…..Και κατά αρχάς του θέρους του ς@μγ (=1435).… αί είσιν αι κάτω γεγραμμέναι χώραι και πόλεις και κώμαι, Άστρον,άγιος Πέτρος, Άγιος Ιωάννης, Πλαταμόνας (Σημερ.Πλάτανος),Μελίγον (σημρ. Μελιγού),Προάστειον (σημερ,Πραστός) ,Λεωνίδας (σημερ.Λεωνίδιον), Κυπαρισσία (σημερ.Κυπαρίσσι) ,Ρέοντας και Σίτανας (σημερ.Σίταινας)…Βλ.Σ.Λάμπρου,Μικταί Σελίδες , Αθήναι 1905 σ.416-419 και Φ.Κοκκουλέ, Αθηνά 39 (1927) σ.122»
Ο Γ. Τερτσέτης αναφέρει «συνέτρωγαν ο Δημήτριος Υψηλάντης και ο Κολοκοτρώνης εις τους ίσκιους των δένδρων του Άστρους».(Διήγησις Συμβάντων της Ελληνικής φυλής σελ.287) Ο υπασπιστής του Κολοκοτρώνη Φωτάκος αναφέρεi μετά από το τραπέζι : «Από το Άστρος επεράσαμεν εις τον Άγιον Ιωάννην, και από εκεί, αφού εγευματίσαμεν εις ταις καμάρες του Αγίου Πέτρου, εφθάσαμεν εις Βέρβαινα». Η Συνέλευση, στα πρότυπα των Συνταγμάτων της Γαλλικής Επανάστασης του 1789 μ.Χ., συνέταξε και τη «Διακήρυξη της Β΄ των Ελλήνων Συνελεύσεως» υπογραμμένη από 128 Πληρεξούσιους, μεταξύ των οποίων και ο Κολοκοτρώνης, «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου του Καρυτσιώτου», “Ήδη δε μετά δεκαέξ μήνας Δευτέραν να συγκροτήσηεν Άστρει συνέλευσιν ….»λέει η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης .
Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης έφυγε από την Καρύτσα του Αγιάννη 15 χρονών το 1756, αλλά δεν ξέχασε ποτέ την πατρίδα του, τον Αγιάννη και το Άστρος και για το λόγο αυτό ονόμασε το κτήριο στην Τεργέστη «ΑΣΤΡΟΣ»,που θυμότανε καλά από το 1756 (και το 1756 δεν είχαν κινητά τηλέφωνα και διαδίκτυο….το θυμότανε καλά από το 1756) .
Με την πρώτη διοικητική διαίρεση του ελληνικού κράτους το 1835,το Άστρος εντάχθηκε στον Δήμο Θυρέας με έδρα τον οικισμό Άγιος Ιωάννης (ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835).Από το 1841 έως το 1912, το Άστρος ήταν η χειμερινή έδρα του Δήμου Θυρέας ,ο Αγιάννης ήταν η θερινή έδρα {ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841) ..Από το 1912 ο οικισμός αποτέλεσε έδρα κοινότητας Άστρους η οποία εξελίχθηκε στο Δήμο Άστρους το 1985 (ΦΕΚ 99Α – 28/05/1985)( Για ιστορικούς λόγους έγινε δήμος).
Από το 1998 το Άστρος αποτελεί έδρα του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας (ΦΕΚ 244Α – 04/12/1997) ..
Παράλιον Άστρος
Οι Ζαφειρόπουλοι έχτισαν το 1825 σπίτια τους στο Κάστρο του Παραλίου Άστρους και προνοητικά επισκεύασαν το κάστρο, για να αντισταθούν αργότερα νικηφόρα εναντίον του Ιμπραήμ. Ο Ιμπραήμ κατέσφαξε και έκαψε ολόκληρο την Πελοπόννησο, αλλά ποτέ δεν μπόρεσε να νικήσει τον Άκουρο , αν και τον είχε αιχμαλωτίσει προσωρινά, ούτε στην μάχη της 5 και 6 Αυγούστου 1826 στο Κάστρο Παραλίου Άστρους.
«Η δημιουργία του νέου αυτού χωριού συντελέστηκε από το 1828 έως το 1833.Τότε χτίστηκαν και τα πρώτα σπίτια», και συνεχίστηκε αρχικά από τους Αγιαννίτες αγωνιστές του ¨Ακουρου και ακολούθησαν αργότερα άλλοι από Σπέτσες και τα γύρω χωριά Καστρί, Πλάτανο και άλλα.
Δεν είναι τυχαίο οι φίλοι μας Παραλιώτες ετίμησαν τον Άκουρο με άγαλμα στην κεντρική πλατεία, αναγνωρίζοντας ο «ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ”
Οι πρώτοι κάτοικοι του Παραλίου Άστρους Ζαφειρόπουλοι δεν κατάφεραν το 1835 να εντάξουν το Παράλιο Άστρος στο δήμο Θυρέας, γιατί πιθανόν τότε δεν είχε τελειώσει ο οικισμός .Το Ελληνικό κράτος έκρινε τότε δεν υπήρχαν τα κατάλληλα κριτήρια. Ο οικιστής του Παραλίου Άστρους Αγιαννίτης στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος (1788-1848) και ο αδελφός του Ιωάννης Ζαφειρόπουλος βοήθησαν να ενταχθεί το 1845 το καινούργιο χωριό Παράλιο Άστρος στον υπάρχοντα δήμο Θυρέας, που από το 1841 είχε έδρα το Άστρος και από το 1835 είχε έδρα τον Αγιάννη.
Παράλιον Άστρος (Αρκαδίας) ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 . Ο οικισμός προσαρτάται στο δήμο Θυρέας. ΦΕΚ 252Α – 24/08/1912. Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Θυρέας και ορίζεται έδρα της κοινότητας Παραλίου Άστρους.
Συνοπτικά, αυτές τις παρακάτω μεγάλες ιστορικές αλήθειες καταλάβαμε απότον συμπατριώτη μαςκαθηγητή αρχαιολογίας Παναγιώτη Φάκλαρη από την ομιλία του για την Χερσόνησο Παραλίου Άστρους .
Δεν υπάρχει νησί στην Χερσόνησο Άστρους μετά το 500 π.χ αλλά υπήρχε νωρήτερα.
Το Κάστρο Παραλίου Άστρους δεν είναι «το κάστρο Εστέλλα» (Άστρος) που αναφέρεται στο Αραγωνικό Χρονικό του Μορέως που έχτισε ο Γουλιέλμος Βιλαρδουίνος το 1256 ,αλλά χτίστηκε αργότερα.». Επίσης έχει σημασία ότι γύρω από το κάστρο όταν χτίστηκε, δεν ανέφερε ο καθηγητής ότι υπήρχε οικισμός.Απλά αναφέρει το κάστροχτίστηκε τον 15οναιώνα.
Σύμφωνα με το καθηγητή, αργότερα από το 1256, «στις αρχές του 15ον αιώνα 1400-1410 …οι Ενετοί κατέχουν την χερσόνησο Άστρους στην οποία έχτισαν ένα μικρό κάστρο που αναφέρεται σε πηγή του 1407 με το όνομα Stella δηλ. Αστέρι, βλέπετε ένα χάρτη Ενετικό κει πέρα που το έχει σαν νησάκι κει πέρα και λέει Stella»
«Το 1806 …δεν υπήρχε χωριό στο νησί τότε, παρά μόνον τρία σπίτια, και μερικές αποθήκες και μία μεγάλη δεξαμενή, η «παλιόστερνα» που τροφοδοτούσε με νερό τα πλοία»
«Ο Ζαφειρόπουλος … αποφάσισε να ιδρύσει στην χερσόνησο του Άστρουςένα νέο χωριό» …«Η δημιουργία του νέου αυτού χωριού συντελέστηκε από το 1828 έως το 1833.Τότε χτίστηκαν και τα πρώτα σπίτια.»
Ο οικισμός το1845 «επισήμως ονομάζεταιΠαράλιο Άστρος».
Όλοι γνωρίζουμε καλά και δεν ξεχνάμε την μακρόχρονο ιστορία μας , που δεν σβήνεται ούτε ξαναγράφεται με τίποτα, για την Θυρεάτιδα Γη , για όλα τα χωριά και τους οικισμούς του κάμπου της Θυρέας και τα γειτονικά χωριά.Είμαστε στην ίδια βάρκα και σεβόμαστε τους φίλους γείτονες μας με τα χαρακτηριστικά τους και την ιστορία τους.
Στη σημερινή ψηφιακή εποχή μας οι αποστάσεις μηδενίστηκαν και φιλόξενα προστέθηκαν πολλοί μόνιμοι κάτοικοι απά τα γύρω και μακρυνά χωριά. Οι πρόγονοι μας δεν είχαν αυτή την άνεση και λέγανε για παράδειγμα τους Παραλιώτες η αντίστοιχα τους Αστρινούς «ξένους», γιατί δεν τους ήξεραν και δεν τους έβλεπαν συχνά , μερικές φορές ποτέ. Σήμερα όλοι οι κάτοικοι της Θυρέας και οι γείτονες μας, είναι οι καθημερινοί φίλοι μας, που τους βλέπουμε εύκολα καθημερινά σε 2-3 λεπτά, το πολύ σε 10 λεπτά.
Τελειώσαμε με το όνομα και συμφωνούμε όλοι , οι παλιότεροι κάτοικοι της περιοχής την αποκαλούσαν και “η γούβα μας “,(τα φυσικά σύνορα αρχίζουν με τη Ζάβιτσα ),που αρχίζει από το Κανάβαλλο μέχρι τον Άγιο Ανδρέα και το Αρκαδικό Χωριό, και από τον Ατσίγγανο και τις Πόρτες μέχρι τις λαμπερές κορφές του Πάρνωνα η του Μαλεβού, στην μακρόχρονη ιστορία μας την αποκαλούσαν Θυρεάτις Γη η Θυρέα και σήμερα σωστά την αποκαλούμε όλοι μας το ιστορικό Άστρος.
Με την ευκαρία ας μην ξεχνάμε επίσης κάτι που συμφωνούμε όλοι. Κάποτε μας φόρτωσαν στην πλάτη μας υπολογισμένα για τους λόγους τους το απαίσιο , άδειο , ανόητο και διχαστικό Δήμο Βόρειας Κυνουρίας. Αφού όλοι συμφωνούμε , είναι καιρός να ξεκινήσουμε σωστά τις απαιτούμενες ενέργειες για να φέρουμε πάλι στον τόπο μας, όπως πριν από 2,500 χρόνια αποκαλούσε ο πρώτος επιστήμονας ιστορικός του κόσμου Θουκυδίδης , τον ιστορικό Δήμο Θυρέας.
Οι αυτόχθονες Πελασγοί είχαν ένα χρυσό κανόνα που για χιλιετηρίδες εφάρμοσαν πιστά μέχρι σήμερα οι κάτοικοι της Θυρέας, τον αμοιβαίο σεβασμό , την συναίνεση , την συνεννόηση και το Ελληνικό μέτρο. Η Θυρεάτις Γη σχετικά μικρός χώρος για χιλιετηρίδες μέχρι σήμερα κατόρθωσε να διατηρήσει την ανεξαρτησία της , την ιδαιτερότητα της , τα συγκριτικά πλεονεκτήμ ατα της , τα χαρακτηριστικα της, το πολιτισμό της και να αντισταθεί γενναία και αποτελεσματικά σε πολλούς μικρούς και μεγάλους κατακτητές και επιδρομείς,
Η Κυνουρία αντλεί το όνομα της από τον αρχαίο οικιστή της περιοχής Κύνουρο, γυιό του Περσέα σύμφωνα με την Αργεία παράδοση. Οι κάτοικοι την Κυνουρίας ήταν σε σειρά Πελασγοί, Δαναοί, Ίωνες και Δωριείς.Οι Κυνουριείς ήταν Ιώνες και έδωσαν το όνομα στην περιοχή από το όνομα τους.
Στη βόρεια Κυνουρία ,στα αρχαία χρόνια αντιστοιχούσε στην περιοχή της Θυρεάτιδος γης , υπήρχε ο κύριοτερος οικισμός της περιοχής η Θυρέακαι δευτερεύοντες η Ανθήνη, η Νηρίδα, η Εύα και αργότερα τουλάχιστον από το 2.μ,χ αιώνα το Άστρος. . Υποστηρίζεται η άποψη από τους ιστορικούς οι Θυρεάτες προέρχοντο από τους Δαναούς. που εγκαταστάθηκαν στο Άργος, την πρώτη πόλη της Ευρώπης, από το 2,800-2,000 π.χ.
Ο Θουκυδίδης ,ο πρώτος επιστήμονας Ιστορικός του κόσμου, και ο Ηρόδοτος , αναφέρουν η Θυρεάτις Γη ( Θυρέα) υπήρχε πριν 3,000 χρόνια, με αναφορά από τον Ηρόδοτο για το 1,100 Π.Χ,
Ως προς το τοπωνύμιο «Θυρέα», οφείλει την προέλευσή του στο ότι η περιοχή αποτελούσε τη δίοδο ή θύρα επικοινωνίας και μετάβασης από το Κράτος του Άργους στο Κράτος της Σπάρτης και τανάπαλιν (Θουκυδίδης, Β΄ 27). Το φυσικό μάλιστα όριο, κατά τον Ευριπίδη (Ηλ. 410-2), ήταν ο «Ταναός», δηλαδή ο σημερινός χείμαρρος Τάνος.
Στα πρώτα ίχνη της ανθρώπινης παρουσίας διαπιστώνονται με βεβαιότητα τουλάχιστον από τα νεολιθικά χρόνια. Πλούσια ευρήματα της εποχής αυτής, καθώς και της εποχής Χαλκοκρατίας από τις θέσεις Μαρμαράλωνα (Ξερόκαμπου), Κουτρί (Άνω Μελιγούς), Άγιος Γεώργιος (Μελιγούς), Χερρονήσι (Τεύχος Παραρτημάτων, φωτο 1), Νησί Παραλίου , στο δρόμο κοντά στην Παραλία Λεωνιδίου, στο Γεράκι, φωτίζουν κάπως τα προϊστορικά αυτά χρόνια. Οι πρώτοι κάτοικοι ανήκουν στα προελληνικά φύλλα, ήταν οι Πελασγοί, που έζησαν στην Κυνουρία πριν τους Αρκάδες στην Αρκαδία και τους (πρωτοέλληνες) Δαναούς στην Αργολίδα και στα Παράλια της Κυνουρίας. Στη συνέχεια εγκαθίστανται στην Κυνουρία οι Ίωνες. Οι δημιουργοί του Μυκηναϊκού πολιτισμού, οι Αχαιοί, εγκαταστάθηκαν στην Αργολίδα γύρω στα 1600 π.Χ. Λίγο αργότερα κατέβηκαν από κει στη Λακωνία, ενώ η Κυνουρία ήταν ήδη κομμάτι της Αργείας γης. Αυτά μαρτυρούν και τα ευρήματα από το Χερρονήσι, το Νησί του Αγίου Ανδρέα, το Ελληνικό Άστρους, το Καστράκι Μελιγούς.
Με την κάθοδο των Δωριέων, που ήρθαν και κατέλαβαν τη γη αυτοί τελευταίοι, αρχίζει ο εκδωρισμός των κατοίκων. Στην περιοχή συναντιούνται τα όρια των τριών επικρατειών: των Δωριέων της Σπάρτης, των Αρκάδων της Τεγέας και των Aχαιών του Άργους. Χαρακτηριστική μαρτυρία είναι τα ευρήματα στη θέση Φονομένοι του Αγ. Πέτρου, δίπλα στο δρόμο προς Καρυές, όπου βρέθηκαν τρεις μεγάλοι λιθοσωροί οι οποίοι αντιστοιχούσαν στα όρια των επικρατειών του Άργους, της Τεγέας και της Σπάρτης και ήταν αρχαία ιερά αφιερωμένα στον Ενόδιον Ερμή.
Η περιοχή έγινε σύντομα στόχος των ισχυρών γειτόνων της, τωνΣπαρτιατών, τωνΑργείωνκαι τωνΑρκάδων/Τεγεατών. Αποτέλεσε κυρίως μήλον της έριδος μεταξύ των Σπαρτιατών και των Αργείων, καθώς βρισκόταν ανάμεσα στα δύο κράτη και διέθετε ιδιαίτερη γεω-στρατηγική θέση, γεγονός που κατέληξε σε πολεμική σύρραξη (περί τα τέλη του 11ου π.χ. αιώνα σύμφωνα με τον Ηρόδοτο). Γεωγραφικά η περιοχή της χωρίζεται σε δυο μεγάλες ενότητες. Τη βόρεια,που στα αρχαία χρόνια αντιστοιχούσε στη Θυρεάτιδα, με κύριο οικισμό τη Θυρέακαι δευτερεύοντες την Ανθήνη, τη Νηρίδα, την Εύα και το Άστρος, ενώ το νότιο αντιστοιχούσε στη χώρα των Πρασιών, στην οποία υπήρχε ο κύριος οικισμός Πρασιαί και οι δευτερεύοντες Πολίχνη, Τυρός και Γλυππία. Μέχρι τον 7ο αι. π.Χ. η Κυνουρία πρέπει να διατηρεί την αυτονομία της (προκύπτει από την συμμετοχή των Πρασιών στην Αμφικτυονία της Καλαυρίας) παρ’ όλες τις προσπάθειες του Άργους και της Σπάρτης να την προσαρτήσουν. Εν τούτοις η περιοχή των Πρασιών πρέπει να σχετιζόταν περισσότερο με τη Λακωνία, ενώ η περιοχή της Θυρεάτιδας με την Αργολίδα.
Παρά την έντονη πίεση των γειτόνων της η Κυνουρία πρέπει να παρέμενε ανεξάρτητη μέχρι την εποχή του Αργείου Τυράννου Φείδωνα οπότε και πέρασε στην κυριαρχία του Άργους, που γνώριζε τότε τη μέγιστη ακμή του. Μετά τη Φείδωνα όμως το Άργος άρχισε σταδιακά να παρακμάζει ενώ η Σπάρτη ισχυροποιούταν. Η τύχη της Κυνουρίας φαίνεται να κρίθηκε οριστικά ο 546 π.Χ., στη μάχη της Θυρέας (ή μάχη των Εξακοσίων Επιλέκτων), οπότε η Σπάρτη επικράτησε του Άργους και απέκτησε τον έλεγχο της Κυνουρίας. Το 424 π.Χ. ο αθηναϊκός στόλος έφθασε στα παράλια της Θυρεάτιδος, την κυριεύσε, τη λεηλάτησε ,την πυρπόλησε και την κατέστρεψε ολοσχερώς.. Η Κυνουρία παρέμεινε Σπαρτιατική μέχρι το 338 π.Χ. όταν ο Φίλιππος Β΄ απέδωσε το βόρειο τμήμα της στους Αργείους μέχρι και τη ρωμαϊκή περίοδο, ενώ η νότια περιοχή των Πρασιών και του Τυρού (η οποία ήταν το φυσικό σύνορο της αρχαίας Σπάρτης) παρέμεινε στη Σπάρτη.
Θυρέα και Τειχιό ή Ελληνικό
Σε απόσταση δέκα χιλιομέτρων από το σημερινό Άστρος, στην περιοχή του Τειχιού ή Ελληνικού, πιθανότατα εδώ ήταν η πολή της Θυρέας ,υπήρχε Ναός αφιερωμένος στο Θεό Απόλλωνα τον οποίο λάτρευαν ιδιαίτερα οι Κυνούριοι. Στη θέση αυτή σήμερα βρίσκονται ερείπια αρχαίας πόλης του 5ου έως 3ου π.χ αιώνα κατά τις εκτιμήσεις των αρχαιολόγων. Εδώ αντικρίζει κανείς ερείπια τειχών, οικοδομημάτων και υπόγειων δεξαμενών. .
Εύα
Στα Κάτω Δολιανά, κοντά στην ιστορική Μονή Λουκούς, περίπου 4 χλμ από το Άστρος απαντάται η περιοχή της Αρχαίας Εύα, όπου σήμερα βρίσκονται τα ερείπια της ιδιωτικής έπαυλης του Ηρώδη του Αττικού , Έπαρχου και συνεργάτη των Ρωμαίων κατακτητών. που αποκαλύφθηκαν σε ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν εκεί τα τελευταία χρόνια. Στις ίδιες ανασκαφές βρέθηκαν σπουδαία και μοναδικά ευρήματα που χρονολογούνται από τον 4ο π.χ. αιώνα μέχρι και τον 2ο αιώνα μ.χ. Τα ευρήματα αυτά φυλάσσονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους.
Ανθήνη
Δίπλα στο Λιμάνι Αγίου Ανδρέα υπάρχει το «νησί του Αγίου Ανδρέα» όπου κανείς μπορεί να δει ερείπια κυκλώπειου τείχους που ανήκουν σύμφωνα με τις μαρτυρίες στην αρχαία πόλη Ανθήνη. Σώζονται τμήματα από τον εξωτερικό περίβολο με πύργους του 5ου-4ου αιώνας. π.Χ. Αργότερα η πόλη μεταφέρθηκε χαμηλότερα προς τη θάλασσα, όπου σώζονται υστερορωμαϊκά ερείπια και συμπληρωματική οχύρωση από τους βυζαντινούς χρόνους. Κοντά στο κάστρο σώζεται μισό κατεστραμμένο τοξωτό λιθόκτιστο γεφύρι.
Στη θέση Ελληνικό Χάραδρου, 3 χλμ. ανατολικά του χωριού υπάρχουν λείψανα τετράγωνου πύργου – φυλακίου, ο οποίος πιθανολογείται ότι χτίστηκε από τους Αργείους για τον έλεγχο της γύρω περιοχής και του δρόμου από την παραλία στο εσωτερικό.Απο το Άστρος ο Χάραδρος απέχει 17 χλμ.
Το ιστορικό Άστρος Κυνουρίας βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,εκεί που στο παραπάνω χάρτη διακρίνεται η αρχαία πόλη της Θυρέας, νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες
Για χιλιάδες χρόνια δεν έγινε τίποτα σημαντικό που να γνωρίζουμε στην περιοχή , « όλα τα πλάκωνε η φοβέρα και η σκλαβιά».Η παρακμή άρχισε με την υποταγή οτους Ρωμαίους κατακτητάς και τους προδότες συνεργάτες τους το 146 π.χ και αργότερα με πολλούς άλλους κατακτητάς και επιδρομείς μέχρι το 1821.
Ρωμαική και Βυζαντινή Περίοδος
Για την ιστορική διαδρομή της περιοχής κατά τους ρωμαικούς και βυζαντινούς χρόνους, οι πληροφορίες είναι λιγοστές, πράγμα που δεν επιτρέπει το σχηματισμό σαφούς εικόνας. Γνωρίζουμε ότι κατά την περίοδο της εγκατάστασης των Σλάβων στην Πελοπόννησο (6ος αι. και εξής) δύο σλαβικές φυλές- οι Μηλιγγοί και οι Εζερίτες- επέλεξαν ως τόπο κατοικίας τους τις δυσπρόσιτες περιοχές του Ταϋγέτου και του Πάρνωνα. Επί αυτοκράτορος Βασιλείου Α΄ του Μακεδόνος (867- 866) ασπάζονται και αυτοί τον χριστιανισμό, όπως και οι Έλληνες του Πάρνωνα και του Ταϋγέτου, και έκτοτε δεν απασχολούν ως ξεχωριστή εθνική οντότητα την Ιστορία.
Τα χωριά του Πάρνωνα εκχριστιανίστηκαν περίπου τον 9ον αιώνα και από υπερβολικό σεβασμό πολλά πρόσθεσαν την λέξη Άγιος στο όνομα τους , όπως Άγιος Ιωάννης ,Άγιος Πέτρος, Άγιος Νικόλαος ,Άγιος Ανδρέας ,¨Αγιος Βασίλειος,¨Αγιοι Αώματοι,Άγιος Πανελεήμονασς, Άγια Σοφιά ,Άγιος Γεώργιος, Κοσμάς και γέμισαν το τόπο με εκκλησίες και μοναστήρια .Επίσης όνόμασαν «άγιες» πολλές τοποθεσίες.Για το λόγο αυτό ο Πάρνωνας ονομάστηκε και το «Άγιον Όρος» της Νότιας Ελλάδας.
Φραγκοκρατία-Τουρκοκρατία
Μετά το 12 ον αιώνα οι πεδινές περιοχές εγκαταλείπονται από τους κατοίκους και πλέον κατοικούν μόνιμα στα βουνά για να γλυτώσουν από τις ασταμάτητες επιδρομές , τους κουρσάρους και τους κατακτητές .
Ο Γουλιέλμος Βιλλεαρδουίνος προς υποταγήν των ανυπότακτων γειτόνων Τσακώνων στη Σίταινα ,Καστάνιτσα και Πραστό, εκεί που ήταν οι Τσάκωνες , «επάνω εις τα όρη » suso en law montanyas , όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μορέως, έκτισε το κάστρο Εστέλλα η της Ωριάς σε μια οχυρή τοποθεσία κοντά στο “Ξεροκάμπι”, του Αγίου Ιωάννου της Θυρεάτιδας.
Σήμερα, το ορεινό αυτό κάστρο θεωρείται ότι είναι το οχυρό που αναφέρεται στο Αραγωνικό Χρονικό του Μορέως ως Estella ((μετάφραση της ελληνικής λέξης Άστρος) και έχει μείνει γνωστό με το δημώδες όνομα «Κάστρο της Ωριάς», το οποίο απαντά και σε άλλα μέρη της Ελλάδας, λόγω της λαϊκής παράδοσης σχετικά με την κατάληψή του. Με βάση αυτήν την ταύτιση και την αναφορά στο Αραγωνικό Χρονικό, το κάστρο πρέπει να κατασκευάστηκε το αργότερο τον 14ο αιώνα και το πιθανότερο τον 13ο .
Κάστρο του Παραλίου Άστρους η των Ζαφειρόπουλων. Η μελέτη των καταλοίπων του κάστρου επιτρέπει τη διάκριση δυο οικοδομικών φάσεων. Η πρώτη φάση αφορά στην περίοδο μεταξύ του 17ου αι. και του τέλους του 18ου αιώνα. Η δεύτερη οικοδομική περίοδος εντοπίζεται από το 1824 και 1825, εποχή που το κάστρο ενισχύθηκε και κατοικήθηκε από τους μυημένους στην Φιλική Εταιρία εύπορους έμπορους του εξωτερικού, αδελφούς Ζαφειρόπουλους.Το κάστρο στο παράλιο Άστρος συγχεόταν κυρίως με το κάστρο Estella, το οποίο σύμφωνα με το Αραγωνικό Χρονικό ανεγέρθηκε το 1256 από τον Γουλιέλμο Βιλλεαρδουίνο για τον έλεγχο των ατίθασων Τσακώνων, εκεί που ήταν οι Τσάκωνες , «επάνω εις τα όρη » suso en law montanyas όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μορέως,σε μια οχυρή τοποθεσία κοντά στο “Ξεροκάμπι” στον Αγιάννη.
«Η Κυνουρία, εν συνεχεία, μετέχει της κοινής μοίρας της Πελοποννήσου: έχει μια πρώτη μικρή πρόγευση της Τουρκικής κατοχής μετά την εισβολή των Τούρκων στο Μωριά(1460), γνωρίζει την αποκατάσταση της Ενετικής κυριαρχίας μέχρι το 1715 και από τότε μέχρι τον απελευθερωτικό αγώνα του 1821 αποτελεί τμήμα της αχανούς Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η Τουρκική κατοχή, ωστόσο, δεν κατάφερε να αναστείλει πλήρως την οικονομική και πνευματική δραστηριότητα των Κυνουριέων. Παρατηρείται μια έκτακτη κινητικότητα σε αυτούς τους τομείς, που έχει ως επίκεντρο τις κώμες του Αγ. Ιωάννη, της Μελιγούς, του Πλατάνου και τις γύρω μονές. Λίγο πριν την επανάσταση ξαναζωντανεύει και το Άστρος, με τη βοήθεια φιλογενών ανδρών, μεταξύ των οποίων εξέχουσα θέση κατέχουν οι αδελφοί Καρυτσιώται.»
Δήμος Θυρέας
Ο Δήμος Θυρέας, συστάθηκε με διάταγμα της 9ης (21ης) Νοεμβρίου 1834 / 12ης Μαΐου 1835, σύμφωνα με το οποίο συστάθηκαν οι πρώτοι δήμοι της Αρκαδίας και της Κυνουρίας.Διοικητικές μεταβολές των ΟΤΑ Δ. Θυρέας Ν. Αρκαδίας, ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835 Σύσταση του δήμου με έδρα τον οικισμό Άγιος Ιωάννης ,ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841 Ο οικισμός Άστρος ορίζεται χειμερινή έδρα του δήμου, Ο οικισμός Άγιος Ιωάννης ορίζεται θερινή έδρα του δήμου. Το 1836, όταν οι δήμοι πήραν την τελική τους μορφή, ο Δήμος Θυρέας περιελάμβανε τα χωριά Άγιος Ιωάννης, Άστρος και Μελιγού. Το 1840 ο Δήμος Πλατανούντος (Πλατάνου) συγχωνεύθηκε στον δήμο Θυρέας . Το 1845 προσετέθησαν στο δήμο το Παράλιον Άστρος (Αρκαδίας) ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 και το Ξηροπήγαδο και το 1879 ο Χάραδρος (τότε Τρεστενά). Για πολλούς αιώνες μέχρι την δεκαετία του 1950 ο Αγιάννης, σημερινός θερινός οικισμός του Άστρους, αποτελούσε το μητροπολιτικό κέντρο της Θυρέας.
Το 1912, καταργήθηκε το παλιό Δημοτικό σύστημα του 1834 και εγκαθιδρύθηκαν οι κοινότητες. Από τον Δήμο Θυρέας προέκυψαν οι εξής κοινότητες: Άστρους, Βερβένων, Ξηροπηγάδου, Παραλίου Άστρους, Μελιγούς, Πλατάνου και Χαράδρου.
Δ. Άστρους (Αρκαδίας)ΦΕΚ 99Α – 28/05/1985Ο δήμος προήλθε από την αναγνώριση σε δήμο της κοινότητας Άστρους
Δήμος Βόρειας Κυνουρίας
ΦΕΚ 244Α – 04/12/1997Ο οικισμός Άστρος αποσπάται από το δήμο και ορίζεται έδρα του δήμου Βόρειας ΚυνουρίαςΟ οικισμός Άγιος Ιωάννης αποσπάται από το δήμο και προσαρτάται στο δήμο Βόρειας Κυνουρίας
Αγία Σοφία,Άγιος Ανδρέας,Άγιος Γεώργιος, Άγιος Πέτρος, Άστρος, Βέρβενα,Δολιανά,Έλατος,Καράτουλα,Καστάνιτσα,Καστρί,Κορακοβούνι,Κούτρουφα, Μελιγού,Μεσορράχη,Νέα Χώρα, Ξηροπήγαδο, Παράλιο Άστρος, Περδικόβρυση, Πλατάνα, Πλάτανος, Πραστός, Σίταινα,Στόλος,Χάραδρος, Ωριά .Επίσης στο δήμο υπάγονται επιπλέον περίπου 40 μικροί οικισμοί.
Άστρος και Άγιος Ιωάννης ( Αγιάννης )
Στο Άστρος το 1823 έγινε η Β΄ Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων.
Το Άστρος και ο Αγιάννης ήταν για τουλάχιστον οκτακόσια χρόνια και είναι και σήρερα μία κοινότητα, με τους ίδιους κατοίκους.
Η πρώτη επίσημη αναφορά της πόλης με το όνομα «Άστρος» συναντάται σε χρυσόβουλο του έτους 1293 του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου . Η πρώτη όμως ααφορά με το όνομα «Άστρον» απαντά στο Γεωγράφο Κλαύδιο Πτολεμαίο (2ος αι. μ.Χ.).
Για πολλούς αιώνες πριν την επανάσταση του 1821 σε διαφορές αναφορές και χάρτες οι δύο οικισμοί το Άστρος και ο Αγιάννης ανακατεύονται , το Άστρος αναφέρεται Άστρος ,γίνεται Αγιάννης ,Καλύβια Άστρους, Αγιαννίτικα καλύβια και ο Αγιάννης αναφέρεται Aγιάννης, γίνεται Άστρος, ορεινό Άστρος ,επάνω Άστρος και Αγιάννης του Άστρους. Φαίνεται το Άστρος άρχιζε από το ξεροκάμπι και το κάστρο της Ωριάς η Εστέλλας , που βρίσκεται κοντά σον Αγιάννη, μέχρι το κάστρο του Παραλίου Άστρους, και ο πυρήνας του ήταν οι κάτοικοι του Αγιάννη και του σημερινού Άστρους και σίγουρα συμφωνούσε με αυτά ο οικιστής του Παραλίου Άστρους Αγιαννίτης Άκουρος που γνώριζε τον τόπο του καλύτερα από όλους μας. Ο Θουκυδίδης μας έλεγε , «οι κάτοικοι είναι τα κράτη», δεν είναι τα κράτη οι πόλεις και τα κάστρα.
Το 1805, ιδρύθηκε στο Άστρος παράρτημα της σχολής Καρυτσιώτη του Αγίου Ιωάννου (1798) (νυν Αρχαιολογικό μουσείο), στην οποία φοιτούσαν νέοι από διάφορα μέρη της Ελλάδας. Μαζί με την σχολή, ο Αγιαννίτης Δημήτριος Καρυτσιώτης (1741 – 1819), δώρισε μία μεγάλη έκταση, το λεγόμενο Αγροκήπιο.
Το Άστρος έπαιξε σημαντικό ρόλο στην Επανάσταση, την 30 Μαρτίου μέχρι 18 Απριλίου του 1823, στον περίβολο της σχολής Καρυτσιώτη στο Άστρος, έγινε η Β΄ Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων, στην οποία ψηφίστηκε το νέο αναθεωρημένο Σύνταγμα της επαναστατημένης Ελλάδας. Η επέτειος αυτού του γεγονότος γιορτάζεται με ιδιαίτερη λαμπρότητα κάθε χρόνο την Παρασκευή του Πάσχα.
Οι αποφάσεις της Εθνοσυνέλευσης ήταν σημαντικότατες για την ίδρυση και οργάνωση του Ελληνικού Κράτους.
Tο Έθνος απέκτησε οριστικό Σύνταγμα, που με απόφαση της συνέλευσης ήταν “ο ανώτερος νόμος”, που ονομάστηκε «Νόμος της Επιδαύρου» σαν συνέχεια της πρώτης εθνοσυνελευσης στη Επίδαυρο, και υπηρίσχυε των νόμων του βουλευτικού… Με απόφαση της συνέλευσης, την καταλυτική παρέμβαση του Κολοκοτρώνη, την οργή του λαού και του στρατού, απετράπει η εκποίηση των εθνικών γαιών – κτημάτων, που άφηναν πίσω τους οι Τούρκοι άρχοντες, που επεδίωκαν και ήθελαν οι κοτζαμπάσηδες της συνέλευσης.
Η Συνέλευση, στα πρότυπα των Συνταγμάτων της Γαλλικής Επανάστασης του 1789 μ.Χ., συνέταξε και τη «Διακήρυξη της Β΄ των Ελλήνων Συνελεύσεως». Η διακήρυξη αρχίζει με τις φράσεις: “Τρίτον ήδη χρόνον διαρκεί ο υπέρ ανεξαρτησίας εθνικός των Ελλήνων πόλεμος….Ήδη δε μετά δεκαέξ μήνας Δευτέραν να συγκροτήση εν Άστρει συνέλευσιν ....» Οι πληρεξούσιοι της εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης ετίμησαν το μεγάλο εθνικό ευεργέτη μας Δημήτριο Καρυτσιώτη, «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου του Καρυτσιώτου», λέει η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης. Η συνέλευση απάντησε με την διακήρυξη ,στην υφήλιο και τους μεγαλους της εποχής . «Είμεθα αποφασισμένοι να ανεξαρτισθώμεν, ως έθνος αυτόνομον και ανεξάρτητον».”
Tο Κολοκοτρωνέϊκοτραπέζι στο Άστρος
Η Αστρεινή παράδοση, φέρει τον Κολοκοτρώνη να παραθέτει γεύμα, το 1821 στο Άστρος, στο Δημήτριο Υψηλάντη, το γνωστό ως Κολοκοτρωνέικο τραπέζι. Το γεύμα έγινε στο αγροκήπιο του Καρυτσιώτη κάτω από το τήλιο ,που ακόμα υπάρχει και αργοπεθαίνει, και στο χώρο υπάρχει σχετική πινακίδα, δίπλα στην Σχολή Καρυτσιώτη (νυν Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους). Ο Τερτσέτης αναφέρει «συνέτρωγαν ο Δημήτριος Υψηλάντης και ο Κολοκοτρώνης εις τους ίσκιους των δένδρων του Άστρους». Ο Κολοκοτρώνης σκόπιμα για να προσαρμόσει τον πρίγκηπα στην Ελληνική πραγματικότητα είπε στο τραπέζι στον Δημήτριο Υψηλάντη κόβοντας το ψητό με τα χέρια του “ αυτά είναι τα χρυσά πιρούνια και τα χρυσά μαχαίρια της Ελλάδος ” που ήταν τα χέρια του …..
Τίτλος ΦΕΚ Χαρακτηρισμός της πλατείας σχολής Καρυτσιώτη και τμήματος του αγροκηπίου, στο Άστρος Κυνουρίας, ως ιστορικού τόπου.
Στο αγροκήπιο αυτό έλαβαν χώρα δύο σημαντικά γεγονότα της Επαναστάσεως, το γνωστό ως «κολοκοτρωναίικο τραπέζι της συμφιλίωσης» στις 19 Ιουνίου 1821, στο οποίο είχαν προσέλθει οι οπλαρχηγοί, προκειμένου να ξεπεραστούν οι αντιθέσεις και να ομονοήσουν για την επιτυχία της Επανάστασης που τότε ξεκινούσε, καθώς επίσης και η Β΄ Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων (30 Μαρτίου έως τις 18 Απριλίου του 1823) με την παρουσία οπλαρχηγών, πολιτικών, πλήθους λαού και στρατού. Εντός της Σχολής η οποία περιλαμβάνεται στον υπό κήρυξη χώρο, συντάχθηκε η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης.»
Άγιος Ιωάννης ( Αγιάννης )
Ο Άγιος Ιωάννης ( Αγιάννης) Κυνουρίας , ήταν η πρωτεύουσα του Ελληνικού κράτους το 1822 και προσέφερε πολλά και σημαντικά στην επανάσταση του 1821. Από το 1834 έως το 1912, αποτέλεσε θερινή έδρα του Δήμου Θυρέας, χειμερινη έδρα ήταν το ΄Αστρος από το 1841. Το1845, το χωριό έγινε έδρα τηςΕπαρχίας Κυνουρίας. Από αυτό το χωριό προήλθε το Άστρος, το Παράλιο Άστρος και άλλοι μικροί οικισμοί.
Ο Άγιος Ιωάννης αναφέρεται για πρώτη φορά το 1435 στο Χρονικό της Αλώσεως του Γεωργίου Σφραντζή και πιθανόν πήρε το όνομά του από την εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, που βρίσκεται στο κάτω μέρος του χωριού. Από το σιγίλλιο του 1638 πληροφορούμαστε ότι ο Αγιάννης έγινε πατριαρχική εξαρχία «χάριν βεβαίως τῆς Σχολῆς τοῦ Ἀγίου Ἱωάννου, λειτουργούσης πολλοῦ παλαιότερον». Σύμφωνα με το συγκεκριμένο απόσπασμα στον Άγιο Ιωάννη λειτουργούσε σχολείο, πολύ πριν το 1638. Στον Άγιο Ιωάννη, λειτουργούσαν επίσης και «κατώτερα» σχολεία, όπως αυτό του Παπακυριακού και κρυφά σχολεία, αρχικά στο Μετόχι της Μονής Λουκούς, Άγιος Δημήτριος και αργότερα στους νάρθηκες των εκκλησιών του χωριού
Ν.Βέης«ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρινών καλουμένη και (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους
Oι Αγιαννίτες πραγματικά δεν παραδόθηκαν ποτέ στους κατακτητές και για απόδειξη με το τρόπο τους κατάφεραν να κρατήσουν τα σχολεία τους ανοικτά όλη την διάρκεια του τούρκικου ζυγού και διατήρησαν κρυφά και φανερά αναμμένη την φλόγα του έθνους.
Ο μεγάλος ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης <1741-1819> γεννήθηκε στον Άγιο Ιωάννη <Αγιάννη > και κατά την Αγιαννίτικη παράδοση, έφυγε “με το ένα τσαρούχι”.Το 1798 έκτισε την μεγαλοπρεπή και <<καλλιμάρμαρο>> Σχολή Καρυτσιώτη στον λόφο Κουτρί στον Αγιάννη και το 1805 έκτισε στο Άστρος το παράρτημα της Σχολής του Αγίου Ιωάννη. Η σχολή αυτή, λειτούργησε κατά τα έτη 1798 – 1826 και απέκτησε μεγάλη φήμη, καθώς στη Σχολή Καρυτσιώτη, συνέρρεαν μαθητές από διάφορα μέρη της Ελλάδας.
Η σχολή Καρυτσιώτη έπαιξε καταλυτικό ρόλο για την τοπική κοινωνία , έπαιξε πρωτεύοντα και καθοριστικό ρόλο για να γίνει ο Αγιάννης πρωτεύουσα της επαναστατημένης Ελλάδας, από τις 22 Αυγούστου έως την 1 Οκτωβρίου 1822 και για να γίνει η Β’Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων στο Άστρος το 1823.Το “κυβερνείο” που βρίσκεται πολύ κοντά στη σχολή Καρυτσιώτη του Αγιάννη ήταν η έδρα της κυβέρνησης. Πριν την Εθνοσύνελευση είχε προηγηθεί το καταλυτικό κτίσιμο της Σχολής Καρυτσιώτη.
Οι Αγιαννίτες προσέφεραν πολλά και σημαντικά στην Ελληνική επανάσταση του 1821 και ο σημαντικότερος από όλους του Αγιαννίτες ήταν ο στρατηγός Πάνος Ζαφειρόπουλος (Άκουρος), υπεύθυνου για την στρατιωτική ασφάλεια σε καιρό πολέμου τηs εθνοσυνέλευσης στο Άστρος. Κατά την έναρξη της επανάστασης, υπό την ηγεσία του Πάνου Ζαφειρόπουλου, πάνω από 100 κάτοικοι του Αγιάννη, συμμετείχαν σε μάχες των Δολιανών και των Βερβένων, στην Τριπολιτσά και σε ολόκληρη την Πελοπόννησο. Ο Αγιάννης ανέδειξε και άλλες σημαντικές προσωπικότητες που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην προετοιμασία και κατά τη διάρκεια της επανάστασης και βοήθησαν έμπρακτα στον απελευθερωτικό αγώνα, όπως ο Πάνος Σαρηγιάννης, Ιωάννης Ζαφειρόπουλος, Κωνσταντίνος Ζαφειρόπουλος και Γεωργάκης Διγενής πεσόντα μαχόμενος ηρωϊκά στο Δραγούνι το 1821.
Aπό τις αρχές το 1821 άρχισαν συζητήσεις μεταξύ των επαναστατημένων για να γίνει ο Αγιάννης η πρωτεύουσα του ελεύθερου Ελληνικού κράτους. Η σχολή Καρυτσιώτη έπαιξε πρωτεύοντα και καθοριστικό ρόλο για να γίνει ο Αγιάννης πρωτεύουσα της επαναστατημένης Ελλάδας από τις 15 Αυγούστου έως την 1 Οκτωβρίου 1822 .Το «κυβερνείο» που βρίσκεται πολύ κοντά στη σχολή Καρυτσιώτη του Αγιάννη ήταν η έδρα της κυβέρνησης. . Το χρονικό αυτό διάστημα βεβαιώνεται και από τα Αρχεία των Λαζάρου και Γεωργίου Κουντουριώτη (τ. Α΄, σ. 92 κ.εξ.).
Πουκεβίλ ,“Η έδρα της Κυβερνήσεως μεταφερθή εις Άγιον Ιωάννην του Άστρους εν Κυνουρία
Κόκκινος, «Η κυβέρνησις … απεφάσισε μετά τη βουλής να μεταφέρουν την έδραν των από το Άγιον Ιωάννην του Άστρους εις Καστρί Ερμιονίδας
Το 1826 το χωριό καταστράφηκε ολοσχερώς από τις ορδές του Ιμπραήμ , ενώ την ίδια τύχη είχαν και άλλα χωριά της περιοχής ,όπως τα Βέρβενα , ο Πραστός και άλλα .Ο Ιμπραήμ , κατέστρεψε ολοσχερώς την Σχολή του Καρυτσιώτη όπως επίσης και πολλές εκκλησίες, όπως του Άγιου Βασιλείου, του Αγίου Ευστρατίου, του Αγίου Πέτρου και πολλές άλλες,
ΤοΚάστροΠαραλίου Άστρους η των Ζαφειρόπουλων
Το 1824 ο Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος με τα αδέρφια του Ιωάννη και Κωνσταντίνο ανακαίνισε και οχύρωσε κατάλληλα το ερειπωμένο κάστρο , μάλιστα έκτισε και τρεις οχυρωμένες οικίες μέσα στο κάστρο για τον εαυτό του και τα αδέλφια του και ταυτόχρονα άρχισε το οικισμό του Παραλίου Άστρους με τους Αγιαννίτες αγωνιστές του. Οι αδελφοι Ζαφειρόπουλοι είναι οι πρώτοι κάτοικοι του Παραλίου Άστρους.
Στις αρχές Αυγούστου 1826 στο Κάστρο Παραλίου Άστρους οι 2.000 Έλληνες μαχητές με επικεφαλής τον Πάνο (Άκουρο) Ζαφειρόπουλο , θα αποκρούσουν επιτυχώς τις ορδές του Ιμπραήμ, τις οποίες στη συνέχεια θα κυνηγήσουν στον κάμπο της Θυρέας, πετυχαίνοντας μια λαμπρή νίκη των Ελλήνων σε μια δύσκολη περίοδο για την Ελληνική Επανάσταση. Ο Ιμπραήμ κατέσφαξε και έκαψε ολόκληρο την Πελοπόννησο,αλλά ποτέ δεν μπόρεσε να νικήσει τον Άκουρο , αν και τον είχε αιχμαλωτίσει πρσωρινά,ούτε στο κάστρο του Παραλίου Άστρους, κάποιος έπρεπε να αντισταθεί …και είναι μεγάλη μας τιμή, αυτός ήταν ο Αγιαννίτης Παναγιώτης Ζαφειρόπουλος (Άκουρος).. Ο Πάνος Ζαφειρόπουλος και τα αδέλφια του καλά οχυρωμένοι στο Κάστρο, αλλά και με τη βοήθεια άλλων αγωνιστών πρόβαλαν τόσο σθεναρή αντίσταση, ώστε τον εξανάγκασαν σε φυγή. Σύμφωνα δε με μαρτυρία του Κολοκοτρώνη το Κάστρο αυτό έμεινε το μόνο απόρθητο.
Στο ίδρυμα Μνήμης Αγγελικής & Λεωνίδα Ζαφείρη στο άστρος βρίσκονται τα περίπου 1,500 βιβλία της περίφημης Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη , που προνοητικά και έξυπνα έσωσε και διαφύλλαξε ο Αγιαννίτης στατηγόςΠαναγιώτης Ζαφειρόπουλος (Άκουρος)αναγνωρίζοντας την μεγάλη σημασία τους , από τις ορδές του Ιμπραήμ αρχικά στο «αρχοντικό« του στον Αγιάννη και αργότερα τα μετέφερε για καλύτερη προστασία στην οικία του στο Κάστρο του Παραλίου Άστρους
Το “στρατόπεδο των Βερβένων”
Δεν είναι τυχαίο που οι πρόγονοι μας «τετρακόσια τόσα χρόνια ζούσανε στην καταφρόνια και ανάστασης ημέρα καρτερούσαν» . Στην παγκόσμια ιστορία κανένα έθνος δεν αντιστάθηκε τετρακόσια χρόνια και τελικά νικηφόρα έδιωξε τους κατακτητές .
Στα ιστορικά Βέρβενα κατά την αρχαιότητα κατοικούσαν οι Βερβένιοι, αρκαδικό γένος, ενώ η περιοχή του σημερινού χωριού ανήκε στην αρχαία Αρκαδία. Τα αρχαιότερα λείψανα που έχουν επισημανθεί στην περιοχήανάγονται στη 2η χιλιετία π.Χ. και πρόκειται για λίθινες αξίνες που βρέθηκαν στη θέση Πέτρα. Στη θέση Παντελεήμων βρέθηκαν λείψανα λατρείας της Αρτέμιδος από τον 9ο αι π.Χ. μέχρι και τα ελληνιστικά χρόνια. Στη θέση αυτή κατά τον 6ο αι. π.Χ. κατασκευάστηκε ένας ολομάρμαρος ναός δωρικού ρυθμού.
Στην επανάσταση του 1821 τα Βέρβενα έπαιξαν σημαντικό ρόλο, κυρίως λόγω της στρατηγικής τους θέσης.Το “στρατόπεδο των Βερβένων” ήταν το πρώτο οργανωμένο στρατόπεδο του αγώνα,είχε περίπου 2,500 αγωνιστές ( τα άλλα τρία ήταν του Βαλτετσίου, Χρυσοβίτσι και Πιάνας) και ένα από τα σπουδαιότερα στρατόπεδα κατά τις πρώτες μέρες του αγώνα. Εδώ είχε εγκαταστήσει ο Κολοκοτρώνης το στρατηγείο του, στον Πύργο του Αυγουστή, πριν την επίθεσή του κατά των Τούρκων για την άλωση της Τριπολιτσάς.
Στα ιστορικά Βέρβενα λειτούργησε επίσης το πρώτο οργανωμένο “Φροντιστήριο του Αγώνα”, όπου εδιδάσκοντο η στρατιωτική οργάνωση, η πολεμική τέχνη και η στρατιωτική πειθαρχία των αυθόρμητων επαναστατημένων αγωνιστών . Στα ιστορικά Βέρβενα επίσης είχε εγκατασταθεί η Πελοποννησιακή Γερουσία για να συντονίσει τον απελευθερωτικό αγώνα . Στο κέντρο του χωριού, βρίσκεται ο τριώροφος θολωτός πύργος-κατοικία της οικογένειας Δαρβέρη, εκεί όπου εγκαταστάθηκε στα χρόνια της Επανάστασης το πρώτο εθνικό τυπογραφείο που στάλθηκε από την Τεργέστη ,αναγκαίο για την οργάνωση του Ελληνικού κράτους. Στις 21 Ιουνίου 1821 έφθασε στη Βέρβενα ο Δημήτριος Υψηλάντης από την Οδησσό της Ρωσίας, όπου και έγινε η επίσημη υποδοχή του από την Πελοποννησιακή Γερουσία, η οποία μνημονεύεται στην μαρμάρινη πλάκα, που αναρτήθηκε το 1920 στο σημείο της υποδοχής.
Ανεξαίρετα όλα τα χωριά της Θυρέας βοήθησαν την επανάσταση. Οι Προεστοί και Δημογέροντες του Πραστού, σε συνεννόηση με τον Κολοκοτρώνη και τους Βερβενιώτες, Καράμπελα και Κρητικό, συνέστησαν στα Βέρβενα το περίφημο «Κελάρι», δηλ. την επιμελητεία του Στρατού, για να εφοδιάζει και ο Πραστός με τρόφιμα το στρατόπεδο των Βερβένων, στο οποίο συμμετείχαν και πολλοί Πραστιώτες αγωνιστές. Ο Αγιοπετρίτης προεστός , Αναγνώστης Κοντάκης, γράφει πως: «αν δεν ήταν ο Πραστός, που επί 4 μήνες τροφοδοτούσε τον στρατό, ο αγώνας για την λευτεριά ήταν χαμένος». Γενικός φροντιστής ήταν ο Αγιαννίτης Γεώργιος Τροχάνης.
Οι Τούρκοι μετά την ήττα τους στα Βέρβενα και στα Δολιανά κλείστηκαν οριστικά στην Τριπολιτσά.
Η μάχη στα ιστορικά Βέρβενα και στα ιστορικά Δολιανά την 18ην Μαϊου 1821 ματαίωσε τη διάλυση του στρατοπέδου των Βερβένων και το σχέδιο των Τούρκων. Επίσης τόνωσε το ηθικό των επαναστατών και άνοιξε το δρόμο για την άλωση της Τριπολιτσάς.
Αναμφισβήτητα το “στρατόπεδο των Βερβένων”έπαιξε καταλυτική σημασία για την οργάνωση και επιτυχία του απελευθερωτικού αγώνα.Δεν είναι υπερβολή να πούμε από το “στρατόπεδο των ιστορικών Βερβένων” άρχισε ουσιαστικά και στρατιωτικά η απελευθέρωση της πατρίδας μας.
Οι μάχες στα Δολιανά και στα Βέρβενα.
Στις πρώτες σημαντικότατες νίκες των Ελλήνων αγωνιστών του 1821 στο Βαλτέτσι, στα Βέρβενα και τα Δολιανά κρίθηκε η τύχη του απελευθερωτικού αγώνα και άνοιξαν οι δρόμοι για την απελευθέρωση της υποδουλωμένης Τριπολιτσάς, που ήταν το ευφυέστατο και μεγαλεπήβολο σχέδιο του Γέρου του Μωριά, καθοριστικής σημασίας για τη τελική επιτυχία του αγώνα. Χαρακτηριστικά πριν την μάχη των Δολιανών και των Βερβένων , οι Έλληνες έλεγαν «έρχονται οι Τούρκοι» και κρυβόντουσαν και μετά τη αποφασιστική νίκη έλεγαν «που είναι οι Τούρκοι» για να τους σφάξουν. Ο «Τουρκοφάγος» με το αιματοβαμμένο σπαθί του σηκωμένο ψηλά κυνήγαγε τους Τούρκους μέχρι την Τριπολιτσά φωνάζοντας δυνατά «Που πάτε ωρέ Περσιάνοι! Σταθείτε να πολεμήσετε»! Ουσιαστικά στα ιστορικά Βέρβενα και στα ιστορικά Δολιανά« έκλεισαν οι στράτες του Μωριά» για να είμαστε σήμερα ελεύθεροι.
Στις 18 Μαϊου 1821 ο Νικηταράς με 200 μόνον άντρες αντιμετώπισε ηρωϊκά στα Δολιανά τους χιλιάδες Τούρκους του Μουσταφάμπεη. Με ενισχύσεις που ήρθαν από τα Βέρβενα , τόπο επίσης γνωστό για μια άλλη εξ ίσου μεγάλη μάχη πο έγινε νωρήτερα την ίδια ημέρα , ο εχθρός υποχώρησε με τόσο μεγάλες απώλειες πουο Νικηταράς ονομάστηκε έκτοτε “Τουρκοφάγος”.
Oι νίκες των Ελλήνων νωρήτερα στο Βαλτέτσι, και στις 18 Μαϊου 1821 στα Βέρβενα και Δολιανά υπήρξαν καθοριστικές για την εξάπλωση και καθιέρωση του Αγώνα στην Πελοπόννησο, και αποτελούν έναν ακόμα μεγάλο σταθμό της Εθνεγερσίας. Τα ιστορικά Βέρβενα και τα ιστορικά Δολιανά (και το ταμπούρι του Τουρκοφάγου) είναι γνωστά από τις πρώτες σημαντικότατες νίκες στον απελευθερωτικό αγώνα στις 18 Μαϊου του 1821, που εκείνη την δύσκολη στιγμή γέμισαν με την αναγκαία αυτοπεποίθηση τους επαναστατημένους Έλληνες.
Ο Κολοκοτρώνης αναφέρει στα απομνημονεύματά του: «Το ορδί των Βερβένων τους επήρε από κοντά. Αφού εζύγωσαν κοντά εις τα Δολιανά ετσάκισαν και οι Τούρκοι οπού πολιορκούσαν τον Νικήτα, και έτσι εβγήκε ο Νικήτας με τους ανθρώπους του, και τους εκατέβασαν έως τον κάμπον κυνηγώντας».
Η απελευθέρωση του έθνους δεν δωρίζεται αλλά κερδίζεται στα πεδία των μαχών με το αίμα των ηρώων προγόνων μας που έμπρακτα έκαναν το πατριωτικό τους καθήκον. Δυστυχώς στο Δραγούνι στις 18 Μαϊου του 1821, οι Τούρκοι με την υπεροχή του ιππικού νίκησαν τους Έλληνες και εκεί σκοτώθηκε ο Αγιαννίτης οπλαρχηγός του Πάνου Ζαφειρόπουλου Γεωργάκης Διγενής και Αγιαννίτες αγωνιστές. Ο Πάνος (Άκουρος)Ζαφειρόπουλος συμμετείχε στη μάχη των Βερβένων.
Άγιος Πέτρος
Ο Άγιος Πέτρος αναφέρεται για πρώτη φορά το 1435 στο Χρονικό της Αλώσεως του Γεωργίου Σφραντζή. Τα επόμενα χρόνια το χωριό αναφέρεται σε διάφορα έγγραφα της εποχής. Το 1600 περίπου στο χωριό γεννιέται οΆγιος Νείλος ο Μυροβλήτης (ο κατά κοσμόν Νικόλαος Τερζάκης, †1651), ο οποίος μόνασε στην Μονή Μαλεβής και αργότερα στο Άγιο Όρος. Κατά την περίοδο της Ενετοκρατίας, το1687, ο Άγιος Πέτρος γίνεται έδρα τηςΕπαρχίας Αγίου Πέτρου Τσακωνιάς (TerritoriodiSanPietrodiZacognia). Την ίδια περίοδο (18ος αι.) το χωριό γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη λόγω του εμπορίου, με πληθυσμό τότε σχεδόν 4.000 κατοίκους και πάμπολλα αρχοντικά – πυργόσπιτα.
“Ο προεστός Αναγνώστης Κονδάκης μύησε στην Φιλική Εταιρία την μισή …..Πελοπόννησο”.
Με την ίδρυση της Φιλικής Εταιρίας, το 1814, αρκετοί Αγιοπετρίτες αρχίζουν να συμμετέχουν, μεταξύ των οποίων ο προεστός Αναγνώστης Κονδάκης, ο ηγούμενος της Μονής Μαλεβής, Καλλίνικος Τσιαμούρης κ.ά. Σημαντική ήταν η προσφορά του χωριού στην Επανάσταση του 1821. Στις 24 Μαρτίου1821 ο Αναγνώστης Κονδάκης κηρύσσει την Επανάσταση στην περιοχή. Αρκετοί Αγιοπετρίτες, υπό τον Αναγνώστη Κονδάκη, συμμετείχαν με μεγάλη επιτυχία στις μάχες των Δολιανών και των Βερβένων, της Τριπολιτσάς, του Βαλτετσίου κ.ά., σε συνεργασία με τα άλλα στρατιωτικά σώματα της Κυνουρίας. Το 1826 ο Ιμπραήμ Πασάς κατέστρεψε ολοσχερώς το χωριό, όπως και όλα τα άλλα χωριά της περιοχής. Τα επόμενα χρόνια ο Άγιος Πέτρος αποτέλεσε έδρα της Κοινότητας Αγίου Πέτρου. Το 1944, κατά τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής, εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς 48 άμαχοι κάτοικοι του Αγίου Πέτρου.
Σε όλους τους εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες που ακολούθησαν μέχρι τη σύγχρονη εποχή, η περιοχή πλήρωσε τη γενναιότητα των κατοίκων της με βαρύ φόρο αίματος (χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η εκτέλεση κατοίκων του Αγίου Πέτρου κατά τη γερμανική κατοχή).
Ο Πλάτανος αναφέρεται για πρώτη φορά στο Χρονικό της Αλώσεως του Γεωργίου Σφραντζή το 1435, με την ονομασία Πλαταμώνας. Κατά τα επόμενα έτη, αναφέρεται σε αρκετά έγγραφα την περίοδο της Ενετοκρατίας. Πριν και κατά τη διάρκεια της Β΄ Τουρκοκρατίας (18ος και 19ος αι.) το χωριό γνώρισε μεγάλη ακμή, μαζί με άλλα γειτονικά χωριά. Την ίδια περίοδο χτίστηκαν και αρκετά αρχοντικά πυργόσπιτα. Σημαντική ήταν η προσφορά του χωριού κατά την Επανάσταση του 1821. Το 1826, ο Ιμπραήμ πέρασε από το χωριό όμως οι κάτοικοι σωθήκανε γιατί κρυφτήκανε σε μια σπηλιά στον απέναντι λόφο που οι κάτοικοι την λένε ακόμα “τρούπα”. Υπάρχει μέσα φούρνος και στέρνα.
Μετά την απελευθέρωση, έγινε έδρα του δήμου Πλατανούντος, ενώ τα επόμενα χρόνια, μετά τη συγχώνευσή του στον Δήμο Θυρέας, αποτέλεσε την έδρα της ομώνυμης κοινότητας.
Χάραδρος
Ο Χάραδρος είναι ένα όμορφο ημιορεινό χωριό, 17 χλμ. νοτιο δυτικά του Άστρους, στις βορειοανατολικές πλαγιές του Πάρνωνα, χτισμένο σε υψόμετρο 568 μ. Μεγάλα και μικρά υψώματα, κορυφογραμμές ποικίλες, πλαγιές με λιόδεντρα, ρέματα και φαράγγια συνθέτουν το τοπίο. Η χαραδραϊικη γη γίνεται ομορφότερη με τις χρωματικές συνθέσεις και αντιθέσεις που αποκτά στις εποχές του χρόνου. Στα όρια του χωριού παρατηρούνται αξιόλογοι αρχαιολογικοί χώροι όπως, το Σπήλαιο του Άσουλα (Άη Γιώργη) , με διαχρονική κατοίκηση από τη Νεολιθική περίοδο έως και τους Βυζαντινούς χρόνους, και το αρχαίο φυλακείο στη θέση Ελληνικό, λίγο πριν την είσοδο στο χωριό, το οποίο σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση, ο οποίος πιθανολογείται ότι χτίστηκε από τους Αργείους για τον έλεγχο της γύρω περιοχής και του δρόμου από την παραλία στο εσωτερικό.
Μελιγού
Η Ορεινή Μελιγού αναφέρεται για πρώτη φορά στο Χρονικό του Μορέωςαπό τον Γεώργιο Σφραντζή το έτος 1435 με το όνομα Μελιγού. Το όνομα «Μελιγού» είναι σλαβικής προέλευσης και προέρχεται από την φυλή των Μηλιγγών (ή Μελιγγών), οι οποίοι μαζί με τους Εζερίτες εγκαταστάθηκαν τον 9ο αι. στον Πάρνωνα, αφήνοντας πολλά τοπωνύμια. Τον 17ο και 18ο αι. η Μελιγού αναπτύχθηκε και έγινε ένα από τα πλουσιότερα και ισχυρότερα χωριά της περιοχής μαζί με τον Άγιο Ιωάννη, τον Άγιο Πέτρο, τον Πλάτανο και άλλα. Σημαντική ήταν η προσφορά της Μελιγούς στην Επανάσταση του 1821, καθώς πολλοί Μελιγιώτες συμμετείχαν σε διάφορες μάχες όπως των Βερβένων, των Δολιανών, της Τριπολιτσάςκ.ά. Το 1826, η Ορεινή Μελιγού, καταστράφηκε ολοσχερώς από τις στρατιές του Ιμπραήμ Πασά, ενώ την ίδια τύχη είχαν και άλλα χωριά της περιοχής. Μετά την απελευθέρωση, η Μελιγού υπήχθη στον Δήμο Θυρέας (με έδρα τον Άγιο Ιωάννη και Άστρος), ενώ οι κάτοικοί της εγκαταστάθηκαν μόνιμα στα Μελιγγιώτικα Καλύβια (σημερινή Χειμερινή Μελιγού Αρκαδίας).
Στη Μελιγού υπάρχει προτομή του Κολοκοτρώνη, ο οποίος είχε κατασκηνώσει μαζί με τους άλλους αγωνιστές κατά τη διάρκειας της Β΄ Εθνικής Συνέλευσης των Ελλήνων στο Άστρος Κυνουρίας.
Η “πολιτική σοφία” του αρχιστράτηγου Θεόδωρου Κολοκότρωνη έπαιξε καταλυτική σημασία για να διατηρηθεί η αναγκαία εκείνη την ώρα“εθνική συννενόηση καιεθνική ενότητα”. O γέρος του Μωριά δέχτηκε “ότι αποφασίστηκε” από την συνέλευση, ακόμα και την καθαίρεση του από αρχιστρατήγου, που είχε κερδίσει στα πεδία των μαχών από τους αγωνιστές, όπως στην πανωλεθρία του Δράμαλη στα Δερβενάκια, που αναμφισβήτητα έπαιξε καταλυτική σημασία στην νικηφόρα πορεία του απελευθερετικού αγώνα.
Ο γέρος του Μωριά θεώρησε αναγκαίο ,να πει τα πράγματα με το όνομά τους, και προειδοποίησε το “τσογλάνι” Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, όπως τον αποκαλούσαν οι αγωνιστές.
«Σου λέγω τούτο, Κύριε Μαυροκορδάτε… μη καθίσεις πρόεδρος διότι έρχομαι και σε διώχνω με τα λεμόνια, με τη βελάδα όπου ήρθες»
Ο κοτζαμπασισμός , οι “συνεργάτες “των εξουσιών και οι“γενιτσαραγάδες”είναιτούρκικη κατάρακαι η χειρότερη πληγή και πανούκλατου Ελληνικού Έθνους.
O γέρος του Μωριά νωρήτερα στα Βέρβενα στις 21 Ιουνίου 1821 και στη Ζαράκοβα στις 4 Ιουλίου 1821 έσωσε κυριολεκτικά από λυτσάρισμα τους Γερουσιαστές κοτζαμπάσηδες από την οργή των αγωνιστών και του λαού. Χαρακτηριστικά είπε στο εξαγριωμένο πλήθος πρέπει να σκοτώσετε μένα πρώτα.
Επίσης στη Μελιγού ο γέρος του Μωριά απόρριψε τις προτάσεις των οπλαρχηγών Πλαπούτα και Ανδρούτσου να σφάξουν στα Άστρος τους μαζωμένους από ολή την την επικράτεια κοτζαμπάσηδες, δεν ήθελε να χυθεί Ελληνικό αίμα. Χαρακτηριστικά είπε στον Αδρούτσο. «Ρε, τι τους πέρασες τους ανθρώπους, κοκορόπουλα να τους σφάξουμε; Αυτοί οι Πολιτικοί ξέρουν τέτοια τερτίπια στα πολιτικά πράγματα που μας είναι χρήσιμοι, όπως εμείς είμαστε χρήσιμοι περισσότερο στον πόλεμο»
Ο στόχος του εκείνη την ώρα ήταν οι Τούρκοι κατακτητές,που λήστευαν και βιαιοπραγούσαν εναντίον τοu λαού , αυτούς πελεμούσε ο γέρος του Μωριά. Δεν πολεμούσε για το εαυτό του , ούτε για καρέκλες και στρατηγεία, ούτε για τους τους κοτζαμπάσηδεs, γιατί αυτοί είχαν βολευτεί και απολάμβαναν τις ληστείες , τους φόρους και το πλιάτσικο που κάνανε σαν καλοί συνεργάτες των κατακτητών
Μετα την απελευθερωση από τους Τούρκους κατακτητές, όταν ήταν αλυσοδεμένος μαζύ με το Πλαπούτα, από τους ίδιους πάντοτε κοτζαμπάσηδες που πάντοτε βρίσκονται κοντά όπου υπάρχουν κουτάλες, ο Πλαπούτας του θύμησε τις κουβέντες τους στη Μελιγού , αλλά ο γέρος του Μωριά του επεσήμανε, «οι Έλληνες ήταν ελεύθεροι και αυτό ήταν το σπουδαιότερο».
Κορακοβούνι
Στο Κορακοβούνι (που βρίσκεται 7 χλμ. Νότια του Άστρους) γεννήθηκε στα 1790 ο γνωστός Φιλικός Γεώργιος Λεβέντης. Ο Γεώργιος Λεβέντης μαζί με τον άλλο Αρκάδα Παναγιώτη Σέκερηυπήρξαν οι κύριοι χορηγοί στο μεγάλο σκοπό της Φιλικής Εταιρίας.
Το Ορεινό Κορακοβούνι είναι ένας ορεινός οικισμός, χτισμένος σε υψόμετρο 534 μ. Έχει απόσταση 12 χλμ από το Κορακοβούνικαι 22 χλμ από το Άστρος. Το χωριό υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Βόρειας Κυνουρίαςκαι έχει πληθυσμό 8 μόνιμους κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2011
Το χωριό, σύμφωνα με την παράδοση, ιδρύθηκε μετά την καταστροφή του Παλαιού Κορακοβουνίου (οικισμός που υπήρχε κοντά στον Πραστό) από τα τουρκικά στρατεύματα το 1687.[2] Μαζί με το Παλαιό Κορακοβούνι καταστράφηκαν επίσης ο Άγιος Ιωάννης, η Μελιγού, η Καστάνιτσα και ο Πραστός. Μετά την καταστροφή του χωριού οι κάτοικοι ίδρυσαν ένα νέο χωριό στην θέση όπου βρίσκεται σήμερα το Ορεινό Κορακοβούνι. Κατά τα έτη της Τουρκοκρατίας ο οικισμός υπαγόταν στο Βιλαέτι Αγίου Πέτρου. Σύμφωνα με ενετική απογραφή του 1699 το χωριό διέθετε δύο εκκλησίες: τον Άγιο Δημήτριο και την Παναγία, καθώς και δύο εφημέριους.[3] Τον 18ο και 19ο οι Κορακοβουνίτες ανέπτυξαν εμπορικές σχέσεις με διάφορες περιοχές, καθώς οι Κορακοβουνίτες ζούσαν και εμπορεύονταν σε μέρη όπως οι Σπέτσες, η Ύδρα, η Κωνσταντινούπολη, η Οδησσός κ.α.
Κατά τα έτη 1750 – 1775στο χωριό έδρασε ο κλέφτης Γεώργιος Λεβέντης (παππούς του φιλικού), ο οποίος ήταν πρωτοπαλίκαρο του Κωνσταντή Κολοκοτρώνη.[4] Με την ίδρυση της Φιλικής Εταιρίαςπολλοί Κορακοβουνίτες έγιναν μέλη της, με σημαντικότερο τον έμπορο Γεώργιο Λεβέντη(1790 – 1847). Η συνεισφορά των Κορακοβουνιτών στην Επανάσταση του 1821 ήταν σημαντική, καθώς πάνω από 100 αγωνιστές διακρίθηκαν στις μάχες των Δολιανών, Βερβένων, της Τριπολιτσάςκ.α. Το 1826 το χωριό καταστράφηκε ολοσχερώς από τις ορδές του Ιμπραήμ πασά. Μετά την απελευθέρωση το χωριό υπήχθη στον Δήμο Βρασιών (1834 – 1912). Από το Ορεινό Κορακοβούνι προήλθε το Χειμερινό Κορακοβούνι, το οποίο δημιουργήθηκε κατά τον 18ο αι. και αποτελεί μόνιμη κατοικία των Κορακοβουνιτών.
Καστρί
Όμορφο Χωριό, που πήρε το όνομά του από το σύμπλεγμα των επτά Καστριτοχωρίων, ως το μεγαλύτερο μέχρι το 1960 χωριό της περιοχής. Τα άλλα χωριά είναι η Μεσσοράχη, η Περδικόβρυση, η Νέα Χώρα, ο Καράτουλας, η Ωριά και ο Έλατος. 25 Χιλιόμετρα από την Τρίπολη, βρίσκεται σε υψόμετρο 950 μέτρων και αποτελεί παραδοσιακό ορεινό χωριό που συνδυάζει ηρεμία και δυνατότητες αναψυχής, όπως οι περίπατοι, η ανακάλυψη της ορεινής φύσης και των φαραγγιών του Πάρνωνα αλλά προσφέρει και τη δυνατότητα θρησκευτικής ανάτασης καθώς βορειονατολικά του χωριού βρίσκεται ένα από τα πιο γραφικά μοναστήρια, του Τιμίου Προδρόμου. Διαθέτει τουριστική υποδομή με ενοικιαζόμενα δωμάτια και πολλές ταβέρνες για φαγητό. Ο επισκέπτης μπορεί να γνωρίσει τον λαϊκό πολιτισμό μέσα από προσκυνητάρια, υδρόμυλους, αλώνια και παραδοσιακές βρύσες που διατηρούνται και σήμερα και να εξερευνήσει το περιβάλλον και τη φύση του Πάρνωνα μέσα από το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης που λειτουργεί στην πλατεία. Για όσους μαγεύονται από μοναδικές διαδρομές μέσα στη φύση, από το χωριό ξεκινά δρόμος που καταλήγει μέσω Βουρβούρων και Καρυάς στην εθνική Τρίπολης- Σπάρτης. Στο Καστρί έδρασε ο Καπετάν Ζαχαριάς Βαρβιτσιώτης με μεγάλη συμμετοχή στον αγώνα του 1821.
Καστριτοχώρια Τα Καστριτοχώρια, με κέντρο το Καστρί-Άγιο Νικόλαο, βρίσκονται σε μια κατάφυτη και πολυσύνθετη ως προς τη χλωρίδα πλαγιά του Πάρνωνα. Μαγευτικό φυσικό τοπίο και πανέμορφοι οικισμοί που δημιουργούν μια ξεχωριστή ενότητα επτά χωριών, Καστρί, Έλατος, Καράτουλας, Μεσορράχη, Νέα Χώρα, Περδικόβρυση και Ωριά. Η προφορική παράδοση αναφέρει ότι οι επτά οικισμοί, δημιουργήθηκαν από κατοίκους της παραθαλάσσιας περιοχής της Θυρέας, κοντά στο Άστρος, οι οποίοι για να γλυτώσουν από τις επιδρομές των εχθρών, που έρχονταν από τη θάλασσα, προχώρησαν προς τις ορεινές περιοχές, ακολουθώντας κυρίως την κοίτη του ποταμού Τάνου και των παραποτάμων του. Αυτούς τους πρώτους οικιστές ακολούθησαν και άλλοι Θυρεάτες που διασκορπίστηκαν στους οικισμούς του Καστρίου και έτσι αυξήθηκε ο πληθυσμός τους. Κατά την Τουρκοκρατία τα Καστριτοχώρια συμμετείχαν ενεργά στην επανάσταση του 1821. Μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους, όταν με διάταγμα του 1834/5 σχηματίστηκαν οι Δήμοι του Νομού Αρκαδίας, δημιουργήθηκε και ο Δήμος Τανίας, ο οποίος περιελάμβανε τα Καστριτοχώρια. Το 1912 καταργήθηκε ο Δήμος Τανίας και στην περιοχή ιδρύθηκαν κοινότητες. Στα χρόνια που ακολούθησαν ο πληθυσμός σχεδόν διπλασιάστηκε μέχρι τον πόλεμο του 1940, οπότε και άρχισε να φθίνει λόγω του φόρου αίματος στους Γερμανούς, του εμφυλίου και αργότερα της εσωτερικής και εξωτερικής μετανάστευσης.
Η Τσακωνιά
Στην περιοχή της Τσακωνιάς,Πραστός, Άγιος Ανδρέας, Καστάνιτσα, Σίταινα και φυσικά στο γειτονικό Δήμο Νότιας Κυνουρίας Λεωνίδιο ,Τυρό και άλλα χωριά χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα η τσακώνικη διάλεκτος η οποία έχει ρίζες στην αρχαία Δωρική”. “Τα Τσακώνικα είναι η αρχαιότερη ζωντανή γλώσσα στην Ελλάδα.
Σε αυτό το ξεχωριστό κομμάτι της Ελληνικής γης που λέγεται Τσακωνιά (κοιτίδα της Τσακωνιάς υπήρξε ο Πραστός, η Καστάνιτσα και η Σίταινα),σε αυτούς τους τραχινούς τόπους, οι κάτοικοι της περιοχής, διαθέτοντας ελάχιστα μέσα, όχι μόνο επιβίωσαν, αλλά άφησαν πίσω τους μια πολύτιμη κληρονομιά, την τσακώνικη παράδοση, την πανέμορφη γλώσσα, τον μοναδικό υποβλητικό τσακώνικο χορό, τα τσακώνικα τραγούδια, την υφαντική τέχνη, τις συνήθειες τους, ό,τι ονομάζουμε σήμερα ήθη και έθιμα. Όλα αυτά συνθέτουν την ταυτότητα του τόπου με μια ζωντανή γλώσσα που είναι στο χέρι των Tσακώνων, αλλά και όλου του ελληνισμού, να την αγκαλιάσει και να την προστατέψει από τη λησμονιά
Καστάνιτσα
«Καούρ εκάνατε τα χώρα νάμου» δηλαδή «Καλώς ήρθατε στο χωριό μας»
«Και για την ιστορία, για τους Τσάκωνες πρώτος κάνει λόγο τον 9ο αιώνα μ.Χ. ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Κωνσταντίνος ο Πορφυρογέννητος. Περί το 1000 μ.Χ. οι Τσάκωνες που απέμειναν από τις μεγάλες επιδρομές των Σλάβων άρχισαν το ειρηνικό τους έργο, απαραίτητο για την επιβίωσή τους. Λίγα χρόνια αργότερα – το 1293 μ.Χ.- κάνει την επίσημη γραπτή του εμφάνισή του το πρώτο Τσακωνοχώρι, η Καστάνιτσα.»
Η Καστάνιτσα, σκαρφαλωμένη στις πλαγιές του Πάρνωνα, στα 840 μ., είναι το αρχαιότερο Τσακωνοχώρι, με ιστορία επτά και πλέον αιώνων και ένα από τα αρχαιότερα ορεινά χωριά της Κυνουρίας (σ.σ. ανήκει στο δήμο Βόρειας Κυνουρίας). Χαρακτηρισμένη από το 1967, από το υπουργείο Πολιτισμού με Προεδρικό Διάταγμα, παραδοσιακός – διατηρητέος οικισμός με ιδιαίτερη φυσική και αρχιτεκτονική ομορφιά, κτισμένη πάνω σε έναν στενόμακρο λόφο, ξεχωρίζει με τα πυργόσπιτά της, βαμμένα λευκά, με στέγες από τοπικό σχιστόλιθο Μαλεβού και ξύλινα μπαλκόνια, με έντονα χρώματα στις πόρτες και στα παράθυρα και λουλουδιασμένες αυλές.
Σε χρυσόβουλο Αυτοκρατορικό Βυζαντινό διάταγμα, του έτους 1293, υπάρχει γραπτή αναφορά στην Καστάνιτσα. Πρόκειται για την αρχαιότερη γραπτή αναφορά για συγκεκριμένο χωριό. Η Καστάνιτσα, και αυτή προσέφερε στον αγώνα. Γνωστή για την νικηφόρα μάχη κατά του στρατού του Ιμπραήμ και του οπλαρχηγού “Καψαμπέλη” το όνομά του οποίου έχει δοθεί σε μία από τις πλατείες του χωριού. Σήμερα σώζονται σχεδόν όλα τα Πυργόσπιτα και μέρος του παλιού τριώροφου Πύργου Καψαμπέλη, ο οποίος καταστράφηκε στον εμφύλιο. Ξεχωριστή αξία έχει το ξυλόγλυπτο και επίχρυσο τέμπλο της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα, δώρο της αυτοκράτειρας της Ρωσίας Αικατερίνης.
Πραστός
Ο Πραστός αναφέρεται για πρώτη φορά σε χρυσόβουλο του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β΄ Παλαιολόγου το 1293 με την ονομασία Προάστειον. Διαδέχτηκε την αρχαία πόλη του Οριόντα, καθώς έγινε η έδρα της Μητρόπολης Ρέοντος Πραστού, με συνέπεια να γίνει το μεγαλύτερο Τσακωνοχώρι. Απέκτησε μεγάλη δύναμη και πλούτο κατά τη διάρκεια της Β΄ Τουρκοκρατίας (18ος & αρχές 19ου αιώνα). Την περίοδο εκείνη εκτιμάται ότι ο Πραστός είχε πληθυσμό πάνω από 6.000 άτομα, 30 εκκλησίες, 9 ενορίες, 3 μονές, 2 κάστρα και αρκετά αρχοντικά – πυργόσπιτα.Οι άνθρωποι ταξίδευαν στις Σπέτσες, στην Ύδρα, στην Κωνσταντινούπολη και σ’ άλλα μέρη και αποκτούσαν μεγάλες περιουσίες.
Το 1819, ο Πραστός, διαχωρίστηκε από το Βιλαέτι Αγίου Πέτρου και έγινε πρωτεύουσα του Βιλαετίου Πραστού. Το βιλαέτι αυτό, περιελάμβανε και την Καστάνιτσα, την Σίταινα, την σημερινό Άγιο Ανδρέα, το Κορακοβούνι, την περιοχή του Τυρού, έως το Λεωνίδιο.
Στα χρόνια της τουρκοκρατίας ο Ιστορικός Πραστός, έδρα της επισκοπής Πραστού και Ρέοντος, πρωτεύουσα της Τσακωνιάς, με περισσότερους από 3.500 κατοίκους οι οποίοι ασχολούνταν με το εμπόριο, προσέφερε πολλά στον απελευθερωτικό αγώνα μέχρι να καταστραφεί, το 1826 από τον Ιμπραήμ ο οποίος τον πυρπόλησε κι έτσι διακόπηκε η οικονομική και πληθυσμιακή του άνθιση. Σήμερα υπάρχουν εκεί ερείπια του Ρέοντος και Πραστού. Κάποιες Βυζαντινές εκκλησίες. Πυργόσπιτα και πλήθος ερειπίων που δείχνουν την άλλοτε ακμή του.
Σίταινα
Κατά τα προεπαναστατικά χρόνια, στην Σίταινα γεννιέται ο γνωστός κλέφτης και πρωτοπαλίκαρο του Καπετάν Ζαχαριά, Δημήτριος Καλιοντζής. Σημαντική ήταν η προσφορά του χωριού και κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821, καθώς 150 Σιταινιώτες, εντάχθηκαν σε διάφορα σώματα, με μεγάλη επιτυχία. Το 1826 ο Ιμπραήμ Πασάς κατέστρεψε ολοσχερώς το χωριό, όπως και όλα τα άλλα χωριά της Κυνουρίας. Σύμφωνα με την παράδοση οι κάτοικοι του χωριού κατέφυγαν στο σπήλαιο της Ζαγγόλης.
Νικολάου Φλούδα – Θυρεατικά τόμος Β’: Άστρος, το χρυσήλιον το ιστορικόν, Αθήνα 1983
Νικολάου Φλούδα – Θυρεατικά, τόμος Γ’: Άγιος Ιωάννης, μητρόπολις οικισμών Θυρέας, Αθήνα 1983
Νικολάου Φλούδα – Διακοσιαετηρίς Σχολής Αγίου Ιωάννου Άστρους Κυνουρίας, Αθήνα 1965
Ιωάννη Μ. Αρβανίτη – Από τις Πηγές του Λαού μας, τόμος A, Β΄
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη – Οι σχολές του Δημητρίου Καρυτσιώτη στον Άγιο Ιωάννη και το Άστρος Θυρέας – Κυνουρίας κατά τα προεπαναστικά χρόνια έως την απελευθέρωση, Εταιρία Πελοποννησιακών Σπουδών, Αθήνα 2001
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη – Β’ Εθνοσυνέλευση του Άστρους Από Αρκάδες Εσμέν
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη Άγιος Ιωάννης Κυνουρίας ,Από Αρκάδες Εσμέν
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη – Μελέτες Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης προς τιμήν της καθηγήτριας Ελένης Δεληγιάννη-Δωρή. Ο μεταβυζαντινός ναός του Αγίου Γεωργίου στον Άγιο Ιωάννη Κυνουρίας συνοπτική παρουσίαση του μνημείου και του εικονογραφικού προγράμματος, Αθήνα 2010
Σμαράγδης Ι. Αρβανίτη -Το κάστρο του Παραλίου Άστρους Κυνουρίας πρώτες παρατηρήσεις, Αθήνα 2007
Η Κυνουρία αντλεί το όνομα της από τον αρχαίο οικιστή της περιοχής Κύνουρο, γυιό του Περσέα σύμφωνα με την Αργεία παράδοση. Οι κάτοικοι την Κυνουρίας ήταν σε σειρά Πελασγοί, Δαναοί, Ίωνες και Δωριείς.Οι Κυνουριείς ήταν Ιώνες και έδωσαν το όνομα στην περιοχή από το όνομα τους.
Στη βόρεια Κυνουρία , στα αρχαία χρόνια αντιστοιχούσε στην περιοχή της Θυρεάτιδος γης , υπήρχε ο κύριοτερος οικισμός της περιοχής η Θυρέα και δευτερεύοντες η Ανθήνη, η Νηρίηδα, η Εύα στην οποία βρίσκεται η πασίγνωστη Έπαυλη του Ηρώδη του Αττικού και αργότερα τουλάχιστον από το 2.μ,χ αιώνα το Άστρος.
Υποστηρίζεται η άποψη από τους ιστορικούς οι Θυρεάτες προέρχοντο από τους Δαναούς. που εγκαταστάθηκαν στο Άργος, την πρώτη πόλη της Ευρώπης, από το 2,800-2,000 π.χ.
«Το ιστορικό Άστρος Κυνουρίας βρίσκεται στη δυτική παραλία του Αργολικού ,εκεί που στο παραπάνω χάρτη διακρίνεται η αρχαία πόλη της Θυρέας, νότια από την πρώτη πόλη της Ευρώπης το ιστορικό Άργος και την έδρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού Μυκήνες».
Γενικά τον μεσαίωνα οι δραστηριότητες στο Θυρεάτικο κάμπο και στα παράλια ήταν σχεδόν ανύπαρκτες. Οι ιστορικοί για την περίοδο πρίν το 1800, δεν κατέγραψαν σημαντικά γεγονότα για την περιοχή γιατί απλούστατα δεν υπήρχαν. Αναφέρουν διάφορα ονόματα για την περιοχή χωρίς τεκμηριωμένες λεπτομέρειες , όπως Άστρος, Aστρίτσι , Καστράκι, Τoastri, Οstrici,Laprici, Astritsι, Αstrizzi, Astrisssi, Stella . Οι πληροφορίες είναι γενικές, απλές αναφορές σε έγγραφα η πρόσωπα , ατεκμήριωτες , αντικροούμενες και συγκεχυμένες.
Φαίνεται το αναφερόμενο “Toastri” είναι το σημερινό Άστρος γιατι ταυτόχρονα αναφέρονται σε διαφορετικούς χάρτες ανaτολικά η νότια από το “Toastri” το Οstrici, Laprici, Stella. Διαβάσαμε μεταξύ άλλων το όνομα Άστρος προήλθε από τη λέξη άστυ, Άστρι, Άστρος , σαν άστυ το γεωγραφικό κέντρο της Θυρεάτιδας Γής. Ενδιαφέρον είναι σε χάρτες επίσης ο Αγιάννης αναφέρεται σαν «Άστρος» και το Άστρος σαν «Άγιος Ιωάννης».
Η χαρτογράφηση τον μεσαίωνα γινόταν βασικά από έγγραφα και πληροφορίες που πολλές φορές ήταν εσφαλμένες και ανακρίβωτες. Οι χαρτογράφοι του μεσαίωνα αντέγραφον, χωρίς έλεγχο ο ένας το άλλον, για το λόγο αυτό βλέπουμε το ανύπαρκτο νησί Stella που αναφέρεατι από τον Gastaldi μέσα στη θάλλασα σαν πραγματικό νησί να υπάρχει επίσης λανθασμένα σε πολλούς μελλοντικούς χάρτες .Επίσης οι πληροφορίες στους χάρτες είναι ατεκμηρίωτες, αντικροούμενες και συγκεχυμένες.
Οι κάτοικοι στα χρόνια της Τουρκοκρατίας ανέβηκαν στα βουνά βασικά για δύο λόγους, για να γλυτώσουν από τους κατακτητές , που προτιμούσαν τα παράλια και τις μεγάλες πόλεις, και για να μην τους «φάει ο κάμπος» με την ελονοσία και τις ασθένειες.
Το Άστρος και το Παράλιο Άστρος δεν αναφέρονται για εκατονταδες χρόνια στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγους , αλλά αναφέρονται τα άλλα μεγάλα ιστορικά χωριά. Ο λόγος που το ¨Αστρος δεν αναφέρεται στους Τούρκικους φορολογικούς καταλόγους είναι ότι αναφερόταν ο Αγιάννης ,που ήταν το μητροπολιτικο κέντρο της Θυρέας για εκατονταδες χρόνια και ο Αγιάννης ήταν μία κοινότητα με το Άστρος , ήταν οι ίδιοι κάτοικοι, και ο Αγιάννης αναφερόταν επίσης σαν Άστρος.
Από
Venetians and Ottomans in SouthEast Peloponnese (15th*18th century)
Dr, Evangelia Balta Director of Studies (Institute for Neohellenic Research/National Hellenic Research Foundation)
Πλυθησμός, Πρώτη Τουκοκρατία 1540-1685
Άγιος Ιωάννης (203), Αγιος Ιωάννης Θεολογος (107), Aγιος Πέτρος (300) , Βέρβενα (162), Δολιανά (49), Καστάνιτσα (494), Κορακοβούνι (25), Μελιγού (210), Πλάτανος (57), Πραστός (461), Τρεστενα (84) ,
Στα βουνά της Κυνουρίας και της Αρκαδίας γενικά δεν υπήρχαν Τούρκοι, αλλά οι Τουρκοι είχαν βάλλει τους συνεργάτες κοτζαμπάσηδες να εισπράτουν το «χαράτσι» και ένας από τους μεγάλους φορεοεισπράκτορας και φίλος του σουλτάνου ήταν και ο Αναγνώστης Παπάζογλου ,που τον εφοβόντουσαν οι Έλληνες και επίσης οι Τούρκοι σε ολόκληρη την Πελοποννήσο. Ο «Τουρκοπαπάζογλου» κυνηγούσε τον Κολοκοτρώνη πολλά χρόνια.
Κατά το 1805 – 1806 όταν έγινε ο μεγάλος διωγμός των κλεφτών, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνηςκατέφυγε στη Μάνη. Όταν το έμαθε ο πασάς της Τριπολιτσάς, έστειλε τον Αναγνώστη Παπάζογλου με50.000 γρόσια στον Μπέη της Μάνης, Αντώνμπεη Γρηγοράκη. Όταν έφτασε ο Παπάζογλου, συνάντησε τον Αντωνόμπεη, του παρέδωσε τα γρόσια και την εξής διαταγή: <<Το κεφάλι του Κολοκοτρώνη. Ειδεμή να βάψετε όλοι από τώρα μαύρα τα σκουτιά (= ρούχα) σας>>. Ύστερα, ο Μπέης έδωσε τα λεφτά στον μανιάτη Κωνσταντίνο Δουράκη, προκειμένου να βρει και να παραδώσει στον πασά τον Κολοκοτρώνη. Ως γνωστόν ο Δουράκης παγίδευσε τον Κολοκοτρώνη στον πύργο του, αλλά ο Κολοκοτρώνης δραπέτευσε και κατέφυγε στηΖάκυνθο.» Θέλουμε να αναφέρουμε ότι οι λέξεις, κοτζαμπάσηδες και συνεργάτες , είναι οι πιο βρώμικες λέξεις της Ελληνικής γλώσσας.
Στα βουνά της Κυνουρίας εβασίλευαν οι «κλέφτες» αγωνιστές , που «έκλεβαν» τους Τούρκους φοροεισπράκτορες και τους συνεργάτες τους κοτζαμπάσηδες . Για το λόγο αυτό , που οι κλέφετς εβασίλευαν στα βουνά, βασικά η επνάσταση άρχισε στα βουνά και αναμφισβήτητα το “στρατόπεδο των Βερβένων” στα βουνά έπαιξε καταλυτική σημασία για την οργάνωση και επιτυχία του απελευθερωτικού αγώνα .Δεν είναι υπερβολή να πούμε από το “στρατόπεδο των ιστορικών Βερβένων” άρχισε ουσιαστικά και στρατιωτικά η απελευθέρωση της πατρίδας μας.
Τον 17ον και 18ον αιώνα οι Αγιαννίτες άρχιζαν να χτίζουν περισσότερα «καλύβια» και « αρχοντικά» στο Άστρος , που μερικά υπάρχουν και σήμερα.
Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης (1741-1819) το 1798 έχτισε την Σχολή Καρυτσιώτη στον λόφο Κουτρί στον Αγιάννη ,επίσης το 1798 άρχισε να χτίζει το μεγαλοπρεπές μέγαρο που ονόμασε «ΑΣΤΡΟΣ»στη Τεργέστη,έχει ιδιαίτερη σημασία που δεν το ονόμασε Αγιάννης, ( αργότερα γνωστό σαν Palazzo Cartsiotti). Ο Αγιαννίτης ευεργέτης μας τιμούσε στην διασπορά έμπρακτα την γενέτειρα του Άστρος (Αγιάννης ) και το 1805 έχτισε στο Άστρος το παράρτημα της Σχολής του Αγίου Ιωάννη και με το αδελφό του Γεώργιο, επίσης το 1805, έφερε και το νερό στο Άστρος από την «μάννα του νερού» της Λουκούς.
Οι επαναστατημένοι Έλληνες επέλεξαν τελικά το Άστρος και το Αγροκήπιο Καρυτσιώτη για την Εθνοσυνέλευση ως «τόπος του Έθνους». Η Συνέλευση, στα πρότυπα των Συνταγμάτων της Γαλλικής Επανάστασης του 1789 μ.Χ., συνέταξε και τη «Διακήρυξη της Β΄ των Ελλήνων Συνελεύσεως» υπογραμμένη από 128 Πληρεξούσιους, μεταξύ των οποίων και ο Κολοκοτρώνης, «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου του Καρυτσιώτου», λέει η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης..
Με την πρώτη διοικητική διαίρεση του ελληνικού κράτους το 1835, το Άστρος εντάχθηκε στον Δήμο Θυρέας με έδρα τον οικισμό Άγιος Ιωάννης (ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835).Από το 1841 έως το 1912, το Άστρος ήταν η χειμερινή έδρα του Δήμου Θυρέας , ο Αγιάννης ήταν η θερινή έδρα {ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841) . Από το 1912 ο οικισμός αποτέλεσε έδρα κοινότητας Άστρους η οποία εξελίχθηκε στο Δήμο Άστρους το 1985 (ΦΕΚ 99Α – 28/05/1985)( Για ιστορικούς λόγους έγινε δήμος). Από το 1998 το Άστρος αποτελεί έδρα του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας (ΦΕΚ 244Α – 04/12/1997) . Το 1845 Ο Αγιάννης αποτέλεσε την θερινή έδρα της Επαρχίας Κυνουρίας.
Παράλιον Άστρος (Αρκαδίας) ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 . Ο οικισμός προσαρτάται στο δήμο Θυρέας. ΦΕΚ 252Α – 24/08/1912. Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Θυρέας και ορίζεται έδρα της κοινότητας Παραλίου Άστρους.
Γνωρίζουμε ότι στη Θυρεάτιδα Γη τουλάχιστον τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια (2008-2022) υπάρχουν «βαρβαρισμοί και σολοικισμοί» ,πολλά ανεξήγητα και παράλογα που αδίστακτα και προκλητικα παρουσιάσθηκαν με την εκπομπή τοπόσημα της ΕΡΤ και στο Σχέδιο στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του δήμου μας και υπάρχει συνέχεια της στενοκεφαλιάς, κουταμάρας και στραβομάρας . Βάρβαροι στην αρχαία Ελληνική γλώσσα δεν ήταν οι απολίτιστοι , αλλά αυτοί που δεν μιλούσαν Ελληνικά και «βαρβαρισμός» στη νέα Ελληνική είναι τα γραμματικά λάθη και «σολοικισμός» τα συντακτικά λάθη και κατά επέκταση οι αρλούμπες και κουταμάρες.
Θα επανέλθουμε άλλη φορά στους γνωστούς πλέον «βαρβαρισμούς» και στις γραφικές κουταμάρες , αλλά κρίνουμε αναγκαίο να απαντήσουμε συνοπτικά στα «τοπόσημα» και σε όλα αυτά τα «σχέδια» ,με συγκεκριμένα έγγραφα και όχι με ατεκμήριωτες ευχές και όνειρα καλοκαιρινής νύκτας.
1) Η Συνέλευση, στα πρότυπα των Συνταγμάτων της Γαλλικής Επανάστασης του 1789 μ.Χ., συνέταξε και τη «Διακήρυξη της Β΄ των Ελλήνων Συνελεύσεως» υπογραμμένη από 128 Πληρεξούσιους, μεταξύ των οποίων και ο Κολοκοτρώνης, «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτου», λέει η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης.. «Εξεδόθη εν Άστρει». Το Άστρος το βρήκαν εκεί οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης , υπήρχε πριν το 1823, δεν το εφεύραν εκείνη την ημέρα. ( Η διακήρυξη ευτυχώς το λέει καθαρά «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτου», για να μην υπάρχουν παρερμηνείες ,όπως για το ΚολοκοτρωνέΙκο Τραπέζι, από τους άσχετους «βάρβαρους»
2) Με την πρώτη διοικητική διαίρεση του ελληνικού κράτους το 1835, το Άστρος εντάχθηκε στον Δήμο Θυρέας με έδρα τον οικισμό Άγιος Ιωάννης (ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835).Από το 1841 έως το 1912, το Άστρος ήταν η χειμερινή έδρα του Δήμου Θυρέας.
3) Οι πρώτοι κάτοικοι του Παραλίου Άστρους Ζαφειρόπουλοι δεν κατάφεραν το 1835 να εντάξουν το Παράλιο Άστρος στο δήμο Θυρέας, γιατί πιθανόν τότε δεν είχε τελειώσει ο οικισμός .Το Ελληνικό κράτος έκρινε τότε δεν υπήρχαν τα κατάλληλα κριτήρια.
4) Ο οικιστής του Παραλίου Άστρους Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος και οι αδελφοί του αργότερα το 1845 κατάφεραν να εντάξουν το Παράλιο Άστρος στον δήμο Θυρέας. ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 .
Διακρίνονται οι σφραγίδες της Κοινότητας του Παραλίου Άστρους , από τις αρχές του 20 αιώνα αρχικά, «ΚΟΙΝΟΤΗΣ ΠΑΡΑΛΙΑΣ ΑΣΤΡΟΥΣ» 1912 και αργότερα «ΚΟΙΝΟΤΗς ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ» 1932
Το Άστρος και ο Αγιάννης είναι μια κοινότητα και το σπουδαιότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν και έχουν σήμερα σπίτια στον Άγιάννη και στο Άστρος για πολλές εκατοντάδες χρόνια.Από το χωριό Άγιος Ιωάννης προήλθε το Άστρος , το Παράλιο Άστρος, αλλά και άλλοι οικισμοί.
Η πρώτη επίσημη αναφορά της πόλης με το όνομα «Άστρος» συναντάται σε χρυσόβουλο του έτους 1293 του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου . Η πρώτη όμως αναφορά με το όνομα «Άστρον» απαντά στο Γεωγράφο Κλαύδιο Πτολεμαίο (2ος αι. μ.Χ.). Ο Νίκος Βέης (1883–1958) καθηγητής Πανεπιστημίου και Ακαδημαϊκός αναφέρει «έχομε κατ΄ επανάληψιν μνείας του Κυνουριακού αυτού πολίσματος» του Άστρους το 1320,1372,1374, 1407,1421, ,1435, 1463, 1467, 1471, 1481.
Ο Φρατζης αναφέρει το Άστρος και το Άγιο Ιωάννη το 1435
«Από το Φρατζή,έκδοση Βόννης σ.159…..Και κατά αρχάς του θέρους του ς@μγ (=1435)…. αί είσιν αι κάτω γεγραμμέναι χώραι και πόλεις και κώμαι, Άστρον,άγιος Πέτρος, Άγιος Ιωάννης, Πλαταμόνας (Σημερ.Πλάτανος),Μελίγον (σημρ. Μελιγού),Προάστειον (σημερ,Πραστός) ,Λεωνίδας (σημερ.Λεωνίδιον), Κυπαρισσία (σημερ.Κυπαρίσσι) ,Ρέοντας και Σίτανας (σημερ.Σίταινας)…Βλ.Σ.Λάμπρου,Μικταί Σελίδες , Αθήναι 1905 σ.416-419 και Φ.Κοκκουλέ, Αθηνά 39 (1927) σ.122»
Ο Γ. Τερτσέτης αναφέρει «συνέτρωγαν ο Δημήτριος Υψηλάντης και ο Κολοκοτρώνης εις τους ίσκιους των δένδρων του Άστρους».(Διήγησις Συμβάντων της Ελληνικής φυλής σελ.287) Ο υπασπιστής του Κολοκοτρώνη Φωτάκος αναφέρεi μετά από το τραπέζι :«Από το Άστρος επεράσαμεν εις τον Άγιον Ιωάννην, και από εκεί, αφού εγευματίσαμεν εις ταις καμάρες του Αγίου Πέτρου, εφθάσαμεν εις Βέρβαινα». Η Συνέλευση, στα πρότυπα των Συνταγμάτων της Γαλλικής Επανάστασης του 1789 μ.Χ., συνέταξε και τη «Διακήρυξη της Β΄ των Ελλήνων Συνελεύσεως» υπογραμμένη από 128 Πληρεξούσιους, μεταξύ των οποίων και ο Κολοκοτρώνης, «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου του Καρυτσιώτου», “Ήδη δε μετά δεκαέξ μήνας Δευτέραν να συγκροτήση εν Άστρει συνέλευσιν ....»λέει η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης .
Για πολλούς αιώνες πριν την επανάσταση του 1821 σε διαφορές αναφορές και χάρτες οι δύο οικισμοί το Άστρος και ο Αγιάννης ανακατεύονται , το Άστρος αναφέρεται Άστρος ,γίνεται Αγιάννης ,Καλύβια Άστρους, Αγιαννίτικα καλύβια και ο Αγιάννης αναφέρεται Aγιάννης, γίνεται Άστρος, ορεινό Άστρος ,επάνω Άστρος , Αγιάννης του Άστρους και Αγιαννίτικα καλύβια.
Ο Αγιάννης αναφέρεται για πρώτη φορά το 1435 στο Χρονικό της Αλώσεως του Γεωργίου Σφραντζή και πιθανόν πήρε το όνομά του από την εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, που βρίσκεται στο κάτω μέρος του χωριού. Από το ίδιο σιγίλλιο του 1638 πληροφορούμαστε ότι ο Αγιάννης έγινε πατριαρχική εξαρχία «χάριν βεβαίως τῆς Σχολῆς τοῦ Ἀγίου Ἱωάννου, λειτουργούσης πολλοῦ παλαιότερον». Σύμφωνα, λοιπόν, με το συγκεκριμένο απόσπασμα στον Άγιο Ιωάννη λειτουργούσε σχολείο, πολύ πριν το 1638. Στον Άγιο Ιωάννη, λειτουργούσαν επίσης και «κατώτερα» σχολεία, όπως αυτό του Παπακυριακού και κρυφά σχολεία, αρχικά στο Μετόχι της Μονής Λουκούς, Άγιος Δημήτριος και αργότερα στους νάρθηκες των εκκλησιών του χωριού.
Oι Αγιαννίτες πραγματικά δεν παραδόθηκαν ποτέ στους κατακτητές και για απόδειξη με το τρόπο τους κατάφεραν να κρατήσουν τα σχολεία τους ανοικτά όλη την διάρκεια του τούρκικου ζυγού και διατήρησαν κρυφά και φανερά αναμμένη την φλόγα του έθνους.
Από κτητορική επιγραφή της Σχολής Καρυτσιώτη του Αγιάννη.
«1798ΕΝ ΜΗΝΙ ΙΟΥΛΙΩ 18
Η ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΑ
ΤΙ ΕΣΤΗΚΑΣ ΘΑΜΒΟΥΜΕΝΟΣ ΦΙΛΕ ΦΙΛΟΘΕΑΜΟΝΜΕ ΑΠΟΡΙΑΝ ΜΥΣΤΙΚΗΝ ΖΗΤΕΙΣ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥΝΑ ΜΑΘΕΙΣ ΝΑ ΒΕΒΑΙΩΘΕΙΣ ΤΙ ΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΜΟΥ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΜΕ ΕΠΡΟΣΤΑΤΕΥΣΕ ΚΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΚΑΜΩΜΑ ΜΟΥ………………………..
“Χαρακτηρίζομεν ως αρχαιολογικόν χώρον την περιοχήν ”Κουτρί” του χωρίου Άγιος Ιωάννης Κυνουρίας, θερινήν έδραν του Άστρους, ένθα ελειτούργησεν η ιστορική σχολή Καρυτσιώτη εν έτει 1798”.
Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης (1741-1819) γεννήθηκε στον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη) και κατά την Αγιαννίτικη παράδοση, έφυγε “με το ένα τσαρούχι”.Το 1798 έκτισε την μεγαλοπρεπή και “καλλιμάρμαρο” Σχολή Καρυτσιώτη στον λόφο Κουτρί στον Αγιάννη και το 1805 έχτισε στο Άστρος το παράρτημα της Σχολής του Αγίου Ιωάννη. Ο μεγάλος ευεργέτης μας από την διασπορά ενδιαφερόταν έμπρακτα για την απελευθέρωση της πατρίδας μας και είχε σχετικές επαφές με πολλούς μεγάλους της εποχής του , όπως με το Ρήγα Φεραίο και τον Μέττερνιχ. Το 1798 επίσης άρχισαν οι εργασίες για το μεγαλοπρεπές μέγαρο του στην Τεργέστη , που το είχε ονομάσει «Άστρος» και αργότερα ονομάσθηκε μετά τον θάνατο του μέχρι σήμερα PalazzoCarciotti. Ο Μέττερνιχ ο σπουδαιότερος πολιτικός της Ευρώπης και φημισμένος υπουργός Εξωτερικών της Αυστρίας το 1816 φιλοξενήθηκε και έμεινε για ένα διάστημα στο μέγαρο «Άστρος» ,στη σημερινή οδός 3ης Νοεμβρίου, όπου βρίσκεται το κτήριο, ονομαζόταν μέχρι το1918RivaCarciotti, δηλαδή οδός Καρυτσιώτη. Aναφέρεται ότι έχτισε την Σχολή στον Αγγιάννη και το Άστρος με προτροπή του εθνικού ήρωα Ρήγα Φεραίου, για να μάθουν «γράμματα» και την ιστορία τους οι σκλάβωμένοι τότε συμπολίτες του και να επαναστατήσουν . Επίσης στο μέγαρο του παρείχε καταφύγιο στη σοφίτα αυτού του αρχοντικού για μήνες στους διασωθέντες Ιερολοχίτες, στρατιωτικό τμήμα της ελληνικής επανάστασης για την εθνική ανεξαρτησία.
Το Ελληνικό κράτος αναγνωρίζοντας την μεγάλη προσφορά της Σχολής Καρυτσιώτη στο Ελληνικό έθνος εκήρυξε σαν «ιστορικόν διατηρητέον μνημείον»,«ιστορικό τόπο» και «αρχαιολογικόν χώρον».
“Χαρακτηρίζομεν ως αρχαιολογικόν χώρον την περιοχήν ”Κουτρί” του χωρίου Άγιος Ιωάννης Κυνουρίας, θερινήν έδραν του Άστρους, ένθα ελειτούργησεν η ιστορική σχολή Καρυτσιώτη εν έτει 1798”.
Τίτλος ΦΕΚ Χαρακτηρισμός της πλατείας σχολής Καρυτσιώτη και τμήματος του αγροκηπίου, στο Άστρος Κυνουρίας, ως ιστορικού τόπου.
«Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό τόπο το εναπομείναν σήμερα τμήμα εκτάσεως 18.850 τα.μ. του παλαιού αγροκηπίου (συνολικής εκτάσεως 46 στρεμμάτων), το οποίο ανήκε στη Σχολή Καρυτσιώτη και εντός του οποίου βρίσκεται η Σχολή Καρυτσιώτη, όπως αυτό εμφαίνεται στο Κτηματολογικό Διάγραμμα κλίμακας 1:1000 και σημειώνεται με τα στοιχεία 1, 2, 3 έως και 15, λόγω των σημαντικών ιστορικών γεγονότων, τα οποία έλαβαν χώρα στη συγκεκριμένη περιοχή.
Ο χώρος αυτός είναι τμήμα του αγροκηπίου – αρχικά 46 στρεμμάτων, το οποίο είχε δωρίσει ο Δημήτριος Καρυτσιώτης στη Σχολή, την οποία είχε ιδρύσει το 1805 – δενδροφυτεμένου με πορτοκαλιές, λεμονιές και ελιές, το προϊόν των οποίων χρησιμοποιούνταν για την πληρωμή των δασκάλων της Σχολής και την κάλυψη των εξόδων της.
Στο αγροκήπιο αυτό έλαβαν χώρα δύο σημαντικά γεγονότα της Επαναστάσεως, το γνωστό ως «κολοκοτρωναίικο τραπέζι της συμφιλίωσης» στις 19 Ιουνίου 1821, στο οποίο είχαν προσέλθει οι οπλαρχηγοί, προκειμένου να ξεπεραστούν οι αντιθέσεις και να ομονοήσουν για την επιτυχία της Επανάστασης που τότε ξεκινούσε, καθώς επίσης και η Β΄ Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων (30 Μαρτίου έως τις 18 Απριλίου του 1823) με την παρουσία οπλαρχηγών, πολιτικών, πλήθους λαού και στρατού. Εντός της Σχολής η οποία περιλαμβάνεται στον υπό κήρυξη χώρο, συντάχθηκε η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης».
Η σχολή Καρυτσιώτη έπαιξε καταλυτικό ρόλο για την τοπική κοινωνία , έπαιξε πρωτεύοντα και καθοριστικό ρόλο για να γίνει ο Αγιάννης πρωτεύουσα της επαναστατημένης Ελλάδας, από τις 15 Αυγούστου έως την 1 Οκτωβρίου 1822 και για να γίνει η Β’Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων στο Άστρος το 1823.
Τίτλος ΦΕΚ Χαρακτηρισμός της πλατείας σχολής Καρυτσιώτη και τμήματος του αγροκηπίου, στο Άστρος Κυνουρίας, ως ιστορικού τόπου.
Το Ναύπλιο, που είχε αρχικά επιλεγεί για να πραγματοποιηθεί η Συνέλευση, απορρίφθηκε καθώς εθεωρείτο «τόπος μερικός», δηλ. κομματικός, υπό την απόλυτο επιρροή του Κολοκοτρώνη. Έτσι, επιλέχθηκε τελικά το Άστρος για την Εθνοσυνέλευση ως «τόπος του Έθνους», δηλαδή τόπος ουδέτερος, που δεν ανήκε σε κομματικές φατρίες.“ Οι συνεδριάσεις έγιναν στην ύπαιθρο, «μέσα εις ένα περιβόλι», σύμφωνα με τον Κολοκοτρώνη, «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου του Καρυτσιώτου», λέει η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης Στο Άστρος άρχισαν να προσέρχονται τα μέλη της κυβέρνησης από τις αρχές Μαρτίου, αλλά χρειάστηκε ένας περίπου μήνας μέχρι να έλθουν οι πληρεξούσιοι. Η συνέλευση άρχισε στις 10 Απριλίου 1823 στο Άστρος Κυνουρίας και κράτησε μέχρι τις 30 Απριλίου.
DCIM\101MEDIA\DJI_0184.JPG
Διακρίνεται με την κίτρινη γραμμή «Ιερός Χώρος» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνωνκαι με την μπλε γραμμή είναι ο γειτονικός χωριστός χώρος το Προαύλιο της Σχολής.
Οι αποφάσεις της Εθνοσυνέλευσης ήταν σημαντικότατες για την ίδρυση και οργάνωση του Ελληνικού Κράτους.
Στις 13 Απριλίου 1823, αναθεωρήθηκε το Προσωρινόν Πολίτευμα της Ελλάδος, το σύνταγμα το οποίο είχε ψηφιστεί την 1η Ιανουαρίου 1822 από την Α’ Εθνοσυνέλευση Επιδαύρου. Το νέο Σύνταγμα ονομάστηκε «Νόμος της Επιδαύρου» (δείχνοντας τη συνέχεια του νέου Συντάγματος με το προηγούμενο).
Κατά τη Συνέλευση αποφασίστηκε να καταργηθούν οι τοπικοί οργανισμοί, η Μεσσηνιακή Γερουσία στην Καλαμάτα από τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, η Πελοποννησιακή Γερουσία στη Μονή Καλτεζών, η Γερουσία της Δυτικής Χέρσου Ελλάδος στο Μεσολόγγι, από τον Αλ. Μαυροκορδάτο και ο Άρειος Πάγος στα Σάλωνα, για την Ανατολική Ελλάδα, από το Θ. Νέγρη, ώστε να υπάρχει ένα μόνο κέντρο εξουσίας και συντονισμού.
Ένα από τα σημαντικά σημεία της Β’ Εθνοσυνέλευσης είναι η κατάργηση της αρχιστρατηγίας, απόφαση που αν και χωρίς αναφορά στο όνομά του, κατάργησε τη θέση του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.Η απόφαση θεωρήθηκε σαν διακήρυξη του δημοκρατικού πολιτεύματος ,που όλες οι εξουσίες ανήκαν στους εκλεγμένους από καθολική ψηφοφορία αντιπροσώπους του έθνους.
Tο Έθνος απέκτησε οριστικό Σύνταγμα, που με απόφαση της συνέλευσης ήταν “ο ανώτερος νόμος και υπηρίσχυε των νόμων του βουλευτικού. Με απόφαση της συνέλευσης, την καταλυτική παρέμβαση του Κολοκοτρώνη, την οργή του λαού και του στρατού, απετράπει η εκποίηση των εθνικών γαιών – κτημάτων, που άφηναν πίσω τους οι Τούρκοι άρχοντες, που επεδίωκαν και ήθελαν οι κοτζαμπάσηδες της συνέλευσης.Το αναθεωρημένο Σύνταγμα, εξαιρετικά προοδευτικό και πρωτοποριακό για την εποχή του, περιείχε φιλελεύθερες και δημοκρατικές διατάξεις, που διασφάλιζαν τα ατομικά δικαιώματα του πολίτη. Θεσμοθετήθηκε η Δημόσια εκπαίδευση, λύθηκαν ζητήματα θρησκευτικής ελευθερίας, καθιερώθηκε η αρχή της ελευθεροτυπίας κ.α. Καταρτίστηκε και ο Ποινικός Κώδικας, βάσει του Βυζαντινού Δικαίου, για την προστασία του πολίτη από την ασυδοσία των αρχών.
Σημαντικό είναι επίσης το καταληκτικό κείμενο της Εθνοσυνέλευσης όπου γίνεται επαναδιακήρυξη της Εθνικής Ανεξαρτησίας και της απόφασης για συνέχιση της Επανάστασης με κάθε θυσία.Η Συνέλευση, στα πρότυπα των Συνταγμάτων της Γαλλικής Επανάστασης του 1789 μ.Χ., συνέταξε και τη«Διακήρυξη της Β΄ των Ελλήνων Συνελεύσεως»υπογραμμένη από 128 Πληρεξούσιους, μεταξύ των οποίων και ο Κολοκοτρώνης, «Εξεδόθη εν Άστρειεντός του Μουσείου του Καρυτσιώτου»,λέει η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης.Η συνέλευση απάντησε με την διακήρυξη ,στην υφήλιο και τους μεγαλους της εποχής .«Είμεθα αποφασισμένοι να ανεξαρτισθώμεν, ως έθνος αυτόνομον και ανεξάρτητον».”λίγο επίκαιρο σήμερα…
‘Κηρύσσομεν ως ιστορικόν διατηρητέον μνημείον το εν Άστρει διδακτήριον ένθα συνήλθεν εν έτει 1823 η β’ Εθνική Συνέλευσις”.
Η ιδέα του μουσείου Άστρους ξεκίνησε και έγινε πραγματικότητα το 1959 από τον αείμνηστο σεβαστό καθηγητή μας «αρχαίο Έλληνα» Κυριάκο (Κούλη) Χασαπογιάννη που μετέφερε τις αρχαιολογικές «συλλογές» στο τότε γειτονικό κτήριο του αγροκηπίου. Ο αείμνηστος καθηγητής μας Παναγιώτης (Πάνος) Καμπύλης συνέχισε με το ίδιο και καλύτερο τρόπο να υπηρετεί το μουσείο και τον τόπο. Ο φίλος και σεβαστός μας καθηγητής Ηλίας Σακαλής ,με την αναμφίβολα επίδραση του άλλου αείμνηστου καθηγητού μας Μίμη Σακαλή , του πατριώτη μας αρχαιολόγου, Παναγιώτη Φάκλαρη, καθηγητού της Κλασσικής Αρχαιολογίας του Α.Π.Θ, και του Γεωργίου Σταϊνχάουερ, έφορου αρχαιοτήτων του ΥΠΠΟΑ, σχεδίασε και τελείωσε το έργο όπως το ξέρουμε σήμερα ,με μεγάλη εξυπνάδα και πολλή δουλειά , μετέφερε το 1985 το Μουσείο Άστρους από το κτήριο του αγροκηπίου στη Σχολή , «Μουσείο Καρυτσιώτη».
Οι συλλογές του Μουσείου περιλαμβάνουν γλυπτά, κεραμική, χάλκινα αντικείμενα, επιγραφές, νομίσματα και άλλα ευρήματα από διάφορες θέσεις της αρχαίας Κυνουρίας, όπως τη Θυρέα και την Ανθήνη, το ελληνιστικό – ρωμαϊκό νεκροταφείο των Ελληνικών και το ιερό του Απόλλωνα Τυρίτα, του σημαντικότερου ιερού της αρχαίας Κυνουρίας κατά την αρχαϊκή και κλασική περίοδο (8ος-4ος αι. π.Χ.). Γλυπτά και αρχιτεκτονικά μέλη, όπως κιονόκρανα, εκτίθενται επίσης στον υπαίθριο προαύλειο χώρο του μουσείου.
Διακρίνεται με την μπλε γραμμή το Προαύλιο της Σχολής ,με την κίτρινη γραμμή είναι ο γειτονικός χωριστός «Ιερός Χώρος»της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων.
Τίτλος ΦΕΚ Χαρακτηρισμός της πλατείας σχολής Καρυτσιώτη και τμήματος του αγροκηπίου, στο Άστρος Κυνουρίας, ως ιστορικού τόπου.
Στον επιβλητικό χώρο του προαυλίου της σχολής Καρυτσιώτη περπάτησαν ο Κολοκοτρώνης και οι σύνεδροι της Εθνοσυνέλευσης. Οι συνεδριάσεις της Β΄Εθνοσυνέλευσης έγιναν στην ύπαιθρο, «μέσα εις ένα περιβόλι», σύμφωνα με τον Κολοκοτρώνη.
Το μουσείο διαθέτει επίσης μεγάλο Προαύλιο Χώρο, που υπάρχουν οι καμινάδες των δωματίων των οικότροφων μαθητών της σχολής με την δική τους ιστορία, ο οποίος έχει μετατραπεί σε αρχαιολογικό πάρκο και έκθεση. Στον προαύλιο χώρο ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει δύο αγάλματα σε ανάκλιντρο, του Ηρώδη Αττικού και της συζύγου του, καθώς και κίονες και κιονόκρανα κορινθιακού ρυθμού.
Τίτλος ΦΕΚ Χαρακτηρισμός της πλατείας σχολής Καρυτσιώτη και τμήματος του αγροκηπίου, στο Άστρος Κυνουρίας, ως ιστορικού τόπου.
Η Αστρεινή παράδοση, φέρει τον Κολοκοτρώνη να παραθέτει γεύμα, το 1821 στο Άστρος, στο Δημήτριο Υψηλάντη, το γνωστό ως Κολοκοτρωνέικο τραπέζι,γίδα ψητή στρωμένη σε φύλλα, ασκί με ρετσινόκρασο και ψωμί,. Το γεύμα έγινε στο αγροκήπιο του Καρυτσιώτη κάτω από το τήλιο ,που ακόμα υπάρχει και αργοπεθαίνει, και στο χώρο υπάρχει σχετική πινακίδα, δίπλα στην Σχολή Καρυτσιώτη (νυν Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους).
«Η Αστρεινή παράδοσις διασώζει και τας φράσεις με τα οποίας ο Κολοκοτρώνης συνώδευε το ψητό κι το κρασί ,τα οποία έδιδεν εις τον πρίγκηπα. «Αυτό πρίγκηπα ,σου το προσφέρει η Ελλάς, με τα χρυσά πηρούνια της» Και όταν του έδωσε το κρασί μέσα σε κούπα από νεροκολόκυθο,του είπε. «Αυτό ,πρίγκηπα , σου το προσφέρει η πατρίς με τα χρυσά ποτήρια της» «
Ο γέρος του Μωριά έξυπνα και σκόπιμα προσπαθούσε να προσαρμόσει τον Υψηλάντη στην Ελληνική πραγματικότητα.
Ο υπασπιστής του Κολοκοτρώνη Φωτάκος αναφέρει μετά από το τραπέζι. : «Από το Άστρος επεράσαμεν εις τον Άγιον Ιωάννην, και από εκεί, αφού εγευματίσαμεν εις ταις καμάρες του Αγίου Πέτρου, εφθάσαμεν εις Βέρβαινα “.
“Σ υνέτρωγαν ο Δημήτριος Υψηλάντης και ο Κολοκοτρώνης εις τους ίσκιους των δένδρων του Άστρους” Γ.Τερτσέτης
Τίτλος ΦΕΚ Χαρακτηρισμός της πλατείας σχολής Καρυτσιώτη και τμήματος του αγροκηπίου, στο Άστρος Κυνουρίας, ως ιστορικού τόπου.
Ο χώρος αυτός είναι τμήμα του αγροκηπίου – αρχικά 46 στρεμμάτων, το οποίο είχε δωρίσει ο Δημήτριος Καρυτσιώτης στη Σχολή, την οποία είχε ιδρύσει το 1805 – δενδροφυτεμένου με πορτοκαλιές, λεμονιές και ελιές, το προϊόν των οποίων χρησιμοποιούνταν για την πληρωμή των δασκάλων της Σχολής και την κάλυψη των εξόδων της.
Στο αγροκήπιο υπήρχαν δύο είσοδοι , η μία σώζεται και σήμερα κοντά και ανατολικά της σχολής. Η άλλη είσοδος ήταν μεγαλοπρεπέστατη και ιστορικό μνημείο, πιο κάτω από το δημοτικό σχολείο Άστρους , απέναντι από την οικία του Δημητράκη Ευθυμίου, που από εκεί πέρασε ο γέρος του Μωριά και οι σύνεδροι της Εθνοσυνέλευσης, αλλά μετά το 1966 την έφαγε επίσης η “ανάπτυξη”και η κουταμάρα μας , όπως το ίδιο έγινε και με τα φαγωμένα σκαλοπάτια της σχολής. Στη γωνία δίπλα από την είσοδο υπήρχε το πλίθινο κτήριο που χρησιμοποιούσαν ο γεωπόνος και οι κηπουροί του αγροκηπίου. Το κτήριο αυτο το 1959 έγινε το μουσείο Άστρους από τον αείμνηστο σεβαστό καθηγητή μας Κυριάκο (Κούλη ) Χασαπογιάννη. .Την δεκαετία του 1960 το Άστρος είχε Μουσείο που δυστυχώς σήμερα φαίνεται δεν μπορούμε να έχουμε , με τις «προφάσεις της ρωγμής και της στατικής επάρκειας» .
Ο μεγάλος ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης το 1805, με τη βοήθεια του αδελφού του, Γεώργιου Καρυτσιώτη, έκτισε ένα πέτρινο υδραγωγείο, που άρχιζε πλησίον της Μονής Λουκούς από την πηγή «μάννα του νερού», γιαναέχειτο‘Αστροςνερόκαι“ναποτίζεταιτοαγροκήπιογιαναείναιανοικτήηΣχολή». Από το υδραγωγείο και άλλες πηγές υδρεύονται μέχρι και σήμερα το Άστρος, τα Κάτω Δολιανά, η Μονή Λουκούς, τα Κάτω Βέρβενα και το Παράλιο Άστρος. Σύμφωνα με την διαθήκη και τις οδηγίες του αδερφού του Γεωργίου το νερό του υδραγωγείου ανήκει το ένα τρίτο στη μονή Λουκούς , τοένατρίτοστησχολήΚαρυτσιώτη ( στηνπραγματικότηταγιαδιατήρησητηςσχολήςέγινετουδραγωγείο) και το ένα τρίτο στο χωριό.
Έγκριση κήρυξης – οριοθέτησης ως ενιαίου αρχαιολογικού χώρου του ρωμαϊκού συγκροτήματος – έπαυλης Ηρώδου του Αττικού στην Εύα (Λουκού) και του αρχαίου λατομείου πωρόλιθου στη θέση «Κουφογή», Δήμου Βόρειας Κυνουρίας, Περιφέρειας Πελοποννήσου.
Την έγκριση κήρυξης – οριοθέτησης ως ενιαίου αρχαιολογικού χώρου του ρωμαϊκού συγκροτήματος – έπαυλης Ηρώδου του Αττικού στην Εύα (Λουκού), που έχει ανασκαφεί στη θέση «Κολώνες» και του αρχαίου λατομείου πωρόλιθου στη θέση «Κουφογή», Δήμου Βόρειας Κυνουρίας, Περιφέρειας Πελοποννήσου, για λόγους προστασίας και ανάδειξης των σημαντικών μνημείων του αρχαιολογικού χώρου. Εντός της οριοθέτησης συμπεριλαμβάνονται πλέον των προαναφερομένων μνημείων, η διατηρητέα Ι.Μ. Λουκούς με πλήθος αρχαίων εντοιχισμένων στο καθολικό της Μονής και διάσπαρτων στον αύλειο χώρο και το χώρο στάθμευσης αυτής, η δίτοξη υδατογέφυρα ρωμαϊκών χρόνων ΝΑ της Ι.Μ. Λουκούς, οι διάσπαρτες αρχαιότητες στη θέση «Μάνα του Νερού» και τα εντοπισμένα οικοδομικά κατάλοιπα στη θέση «Καλάμι». Ο αρχαιολογικός χώρος οριοθετείται με ενιαία πολυγωνική γραμμή που σημειώνεται με κόκκινο χρώμα στο συνημμένο τοπογραφικό διάγραμμα, που αποτελεί απόσπασμα του χάρτη της ΓΥΣ 1/5000 και ορίζεται από τα σημεία 1, 2, 3, …, 229, 1 του πίνακα συντεταγμένων, που συνοδεύει την παρούσα.
Η ανασκαφή της γειτονικής έπαυλης στην Εύα Δολιανών (απέχει από το Άστρος 4 χλμ) του Ρωμαίου Έπαρχου και συνεργάτη των Ρωμαίων κατακτητών Ηρώδη Αττικού έφερε στο φως ένα αρχαίο «μουσείο». Το νόμιμο όνομα του είναι, Lucius Vibullius Hipparchus Tiberius Claudius Atticus Herodes (Λούκιος Βιβούλλιος Ίππαρχος Τιβέριος Κλαύδιος Αττικός Ηρώδης ).
Ιδιαίτερα σημαντική είναι η συλλογή των γλυπτών. Ο Αθηναίος μαικήνας διακόσμησε την έπαυλή του με μια πληθώρα έργων, που περιλάμβαναν τόσο πρωτότυπα γλυπτά των κλασικών και ελληνιστικών χρόνων, όσο και ρωμαϊκά αντίγραφα. Η «Ορχούμενη Λάκαινα» , έργα του Καλλιμάχου του 5ου αι. π.Χ και βρισκόταν αρχικά στην Ακρόπολη των Αθηνών. Από εκεί, ο «συλλέκτης έργων με την βοήθεια των Ρωμαϊκών λεγεώνων» , συνεργάτης των Ρωμαίων κατακτητών Ρωμαίος έπαρχος , μετέφερε αυτό το σπάνιας καλλιτεχνικής αξίας άγαλμα, για να κοσμήσει την έπαυλή του στην Εύα Κυνουρίας.
Στα σημαντικότερα εκθέματα συγκαταλέγονται:
– Επιτύμβια στήλη με παράσταση καθιστής γυναίκας και όρθιας κόρης. Αττικό έργο του 4ου αι. π.Χ. με μεταγενέστερες επεμβάσεις. – Ακέφαλο άγαλμα Νηρηίδας. 5ος αι. π.Χ. Θεωρείται έργο του γλύπτη Ξάνθου. – Αναθηματικό ανάγλυφο με παράσταση του Ερμή και των Νυμφών. Αρχαϊστικό έργο της εποχής του Αυγούστου που αντιγράφει πρώιμο κλασικό πρότυπο. – Πορτραίτο του Ηρώδη Αττικού. 2ος αι. μ.Χ. – Πορτραίτα του Αδριανού και αυτοκρατόρων της δυναστείας των Αντωνίνων, 2ος-3ος αι. μ.Χ
“Xαρακτηρίζομεν ως αρχαιολογικόν χώρον την περιοχήν την καλουμένην Ελληνικό η Tειχιό, την ευρισκομένην εις τα ορεινά της Θυρέας και άνωθεν της από Aστρους εις Tρίπολιν οδού”.
Γεωγραφικά η περιοχή της Κυνουρίας χωρίζεται σε δυο μεγάλες ενότητες. Στη βόρεια Κυνουρία , στα αρχαία χρόνια αντιστοιχούσε στην περιοχή της Θυρεάτιδος γης , υπήρχε ο κυριότερος οικισμός της περιοχής η Θυρέα και δευτερεύοντες η Ανθήνη, η Νηρίδα, η Εύα και αργότερα τουλάχιστον από το 2.μ.χ, αιώνα το Άστρος. Στο νότιο αντιστοιχούσε στη χώρα των Πρασιών, στην οποία υπήρχε ο κύριος οικισμός Πρασιαί και οι δευτερεύοντες Πολίχνη, Τυρός και Γλυππία
Σε απόσταση περίπου 5 χιλιομέτρων από το Άστρος στην κορυφή του λόφου πάνω από τις στροφές «κοδέλες » σε λίγη απόσταση από τον ανηφορικό δρόμο προς τον Αγιάννη βρισκεται το Ελληνικό η Τειχιό,από εκεί η θέα της Θυρεάτιδας Γης και του Αργολικου κόλπου είναι εξαιρετικη. Στο σημείο υπάρχει επιγραφή της αρχαιολογικής υπηρεσίας που οδηγεί σε αγροτικό δρόμο και μετά από 2 χιλιόμετρα φθάνει ο επισκέπτης σε ένα πλάτωμα, που αποτελεί την αρχή 15λεπτης πορείας που οδηγεί στην κορυφή ενός λόφου, του Τειχιού ή Ελληνικού. Εδώ αντικρίζει κανείς τα ερείπια του αρχαίου ιερού ναού του Θεού Απόλλωνα, ερείπια τειχών, οικοδομημάτων και υπόγειων δεξαμενών και λειψάνων της Άνω Θυρέας ή για κάπ οιους άλλους της Νηρηίδας.”
Αρχαιολογικός χώρος των θέσεων «Νησί Αγ. Ανδρέα» και «Χερρονήσι», Δήμου Βόρειας Κυνουρίας, Περιφερειακής Ενότητας Αρκαδίας, Περιφέρειας Πελοποννήσου.
Περι Ενότητα / Δήμος / Δημ Ενότητα / Κοινότητα / Οικισμός ΑΡΚΑΔΙΑΣ / ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ / / Αγίου Ανδρέου / Άγιος Ανδρέας
Θέση Χερρονήσι
Τύπος Κήρυξης αρχαιολογικός χώρος
Κοντά στο λιμάνι του Άγιου Ανδρέα υπάρχει το «νησί του Αγίου Ανδρέα» όπου κανείς μπορεί να δει ερείπιακυκλώπειου τείχουςπου ανήκουν σύμφωνα με τις μαρτυρίεςστην αρχαία πόλη Ανθήνη.Σώζονται τμήματα από τον εξωτερικό περίβολο με πύργους του 5ου-4ου αιώνας. π.Χ. Αργότερα η πόλη μεταφέρθηκε χαμηλότερα προς τη θάλασσα, όπουσώζονται υστερορωμαϊκά ερείπια και συμπληρωματική οχύρωση από τους βυζαντινούς χρόνους. Κοντά στο κάστρο σώζεται μισό κατεστραμμένο τοξωτό λιθόκτιστο γεφύρι.
Η παραλία είναι πεντακάθαρη και γαλάζια σαν όλες τις παραλίες του Αργολικού.
“Ήλιος και η Θάλασσα» του Αργολικού.
Η παραλία Πόρτες ανήκει στην Κοινότητα της Μελιγούς , είναι σε κοντινή απόσταση (3.5 χλμ) από το Άστρος και (2.5 χλμ) από το λιμάνι του Παραλίου Άστρους, και είναι ένας μαγευτικός περίπατος .
«Στην παραλία “Πόρτες” κατέληγε το ένα από τα δύο αποστραγγιστικά κανάλια , που κατασκευάσθηκαν από Βαυαρούς μηχανικούς, επί Βασιλείας Όθωνα… (Το άλλο είναι το γνωστό μας κανάλι από το Μουστό μέχρι τη θάλασσα). Σκοπός των αποστραγγιστικών καναλιών ήταν να περιορίσουν την έκταση του έλους Μουστού και απαλύνουν έτσι το πρόβλημα της ελονοσίας, που ήταν η μάστιγα της περιοχής… Οι Πόρτες ήταν δυο σιδερένιες πόρτες, στερεωμένες στα τρία καλαίσθητα «ποδάρια», οι οποίες δεν εμπόδιζαν το νερό του Μουστού να κυλάει στη θάλασσα, αλλά όταν έπιανε Μπάτης οι Πόρτες έκλειναν με τα χτυπήματα των πρώτων κυμάτων… Έτσι απέτρεπαν να ξαναγεμίζει το έλος με θαλασσινό νερό… Το έργο αυτό περιορίζοντας την έκταση του έλους και των προβλημάτων που δημιουργούσε, λειτούργησε καταλυτικά για την εξέλιξη όλης περιοχής».
Κάστρο Εστέλλα (στον Αγιάννη), Το μνημείο προστατεύεται από τον Αρχαιολογικό Νόμο 3028/2002
Θέση:Το κάστρο εντοπίζεται σε φυσικό έξαρμα με υψόμετρο 1.008μ. στα νοτιοανατολικά του οροπεδίου Ξερόκαμπος και ανάμεσα στα χωριά Άγιος Ιωάννης και Άγιος Πέτρος…..
Από Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους
“ Και δη εν τη αραγωνιακή παραλλαγή του Χρονικού του Μωρέως αναφέρεται ότι ο πρίγκιψ του Μωρέως Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος προς ευκολωτέραν υποταγήν των Τσακώνων έκτισε , τω 1256, το κάστρον, όπερ καλείται la Estella” Παραθέτω…. Et le princep por mellor senyorear los fizo alli un castiello suso en las montanyas, el qual se clama la Estella (σ.93»
«Όθεν το castiellolaEstella (=Άστρος) πρέπει να αναζητήσωμε στα ενδότερα της Κυνουρίας « susoenlasmontanyas”,
«Και όντως το Άστρος και κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές… οι κατοικούντες τα λεγόμενα Καλύβια Άστρους (είτε Αγιαννίτικα) αναγκάζονται ένεκεν των ελωδών πυρετών ν’αναβαίνωσιν εις το Άγιον Ιωάννη. … ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρινών καλουμένη και (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους,έπειτα δε κατέστη και αυτοτελές χωρίον ,ότε μετά την Άλωσιν της Βασιλευούσης …Και ακριβώς επί μεμονωμένου βουνού άνωθεν του Αγίου Ιωάννου (=Επάνω Άστρους) κείται … το Κάστρο τη Ωριάς …Κατά την εμήν γνώμην μετά τας ανωτέρω εξηγήσεις πιθανώτατα δυνάμεθα να ταυτίσωμεν το Κάστρο της Ωριάς του Πάρνωνος προς το Estella =Άστρος.(σελ 99-100)
Την έγκριση οριοθέτησης ως ενιαίου χερσαίου και ενάλιου αρχαιολογικού χώρου της θέσης «ΝησίΠαραλίουΆστρους»,στο Δήμο Βόρειας Κυνουρίας, Π.Ε. Αρκαδίας, Περιφέρειας Πελοποννήσου, για λόγους προστασίας των αρχαιολογικών καταλοίπων που δηλώνουν τη συνεχή χρήση της θέσης από τα προϊστορικά έως και τα σύγχρονα χρόνια και ιδιαίτερα:
– Των αρχαίων καταλοίπων στη νότια κορυφή του λόφου, που δηλώνουν την ύπαρξη οικισμού προϊστορικών χρόνων.
– Του αρχαίου τείχους στα βορειοδυτικά, που ταυτίζεται με το «επί θαλάσση τείχος» των Αιγινητών.
– Των ρωμαϊκών καταλοίπων στη θέση «Άστρον».
– Του Κάστρου της Φραγκοκρατίας (Κάστρο Ζαφειρόπουλου) στα νότια. Τα όρια του ενιαίου χερσαίου και ενάλιου αρχαιολογικού χώρου αποτυπώνονται με συνεχή κόκκινη πολυγωνική γραμμή στο συνημμένο τοπογραφικό διάγραμμα κλίμακας 1:5000 με σημεία 1, 2, 3, …44, 1, σύμφωνα με τον συνημμένο πίνακα ζευγών συντεταγμένων των κορυφών του πολυγώνου
«Η ταύτιση της θέσης Άστρος και του κάστρου της, καθώς και ο συσχετισμός τους με τις ονομασίες Αστρίτσι και Estella [=Άστρος (ελλ.)] δημιούργησε σύγχυση στους ιστορικούς και χαρτογράφους του παρελθόντος, αλλά και σε νεώτερους ερευνητές. Το κάστρο στο παράλιο Άστρος συγχεόταν κυρίως με το κάστρο Estella, το οποίο σύμφωνα με το Αραγωνικό Χρονικό ανεγέρθηκε το 1256 από τον Γουλιέλμο Βιλλεαρδουίνο για τον έλεγχο των ατίθασων Τσακώνων. Ωστόσο, το κάστρο Estella έχει πλέον ταυτιστεί με το οχυρό στο Ξεροκαστέλλι στην ορεινή ενδοχώρα της βορειοανατολικής Κυνουρίας….
Η μελέτη των καταλοίπων του κάστρου επιτρέπει τη διάκριση δυο οικοδομικών φάσεων. Η πρώτη φάση αφορά στην περίοδο μεταξύ του 17ουαι. και του τέλους του 18ουαι….. Η δεύτερη οικοδομική περίοδος εντοπίζεται από το 1824 και 1825, εποχή που το κάστρο ενισχύθηκε και κατοικήθηκε από τους μυημένους στην Φιλική Εταιρία εύπορους έμπορους του εξωτερικού, αδερφούς Ζαφειρόπουλους.
Αναοριοθετούμε τον αρχαιολογικό χώρο του λόφου «Καστράκι», Μελιγούς Κυνουρίας, Νομού Αρκαδίας,ο οποίος στο φύλλο 7315.1 του χάρτη της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού, κλίμακας 1:5000, που υπογράφεται από τον Προεδρεύοντα του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, σημειώνεται με κίτρινο χρώμα και ορίζεται από τα σημεία 1, 2, 3, 4, … 10, 11, 1 τα οποία αντιστοιχούν στον ακόλουθο πίνακα συντεταγμένων των συστημάτων ΗΑΤΤ και ΕΓΣΑ.
Τα χωριά του Πάρνωνα εκχριστιανίστηκαν περίπου τον 9ον αιώνα και από υπερβολικό σεβασμό πολλά πρόσθεσαν την λέξη Άγιος στο όνομα τους , όπως Άγιος Ιωάννης ,Άγιος Πέτρος, Άγιος Νικόλαος ,Άγιος Ανδρέας ,¨Αγιος Βασίλειος,¨Αγιοι Αώματοι,Άγιος Πανελεήμονασς, Άγια Σοφιά ,Άγιος Γεώργιος, Κοσμάς και γέμισαν το τόπο με εκκλησίες και μοναστήρια .Επίσης όνόμασαν «Αγιες» πολλές τοποθεσίες.Για το λόγο αυτό οΠάρνωναςονομάστηκεκαιτο«ΆγιονΌρος»τηςΝότιαςΕλλάδας.
Τίτλος ΦΕΚ Περί κηρύξεως ως διατηρητέας της I.Mονής Λουκούς, στο N. Aρκαδίας
“Xαρακτηρίζουμε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο με ζώνη προστασίας 200 μ. γύρω από αυτήν την I. Mονή Λουκούς που βρίσκεται δυτικά της Κοινότητας Άστρους, επαρχίας Κυνουρίας, Nομού Aρκαδίας, γιατί είναι αξιόλογο σύνολο διώροφων και τριώροφων κελιών με καθολικό στο κέντρο, το οποίο είναι σύνθετος τετρακιόνιος ναός του 17ου αι. με οκτάπλευρο τρούλο, κατάγραφος με τοιχογραφίες, πλούσιο κεραμοπλαστικό διάκοσμο και φορητές εικόνες του 17ου αι.”
Υπάρχουν πολλές απόψεις σχετικά με το όνομα της Μονής Λουκούς. Πιθανότερη είναι η άποψη ότι προέρχεται από την ρωμαϊκή ονομασία Lucus, που σημαίνει «ιερό άλσος». Σύμφωνα με την παράδοση η μονή χτίστηκε το 1117
Η μονή επονομάζεται «της Λουκούς» τουλάχιστον από τις αρχές του 17ου αιώνα, βεβαιώνοντας την ύπαρξη της σταυροπηγιακής της ιδιότητας. Το έτος 1649 μ.Χ. καταγράφεται ως έτος αγιογράφησης του ναού, πιθανώς, σύμφωνα με τους μελετητές της. Άλλες σημαντικές για τη μονή ημερομηνίες είναι: το 1730 μ.Χ., όταν ο αββάς Fourmont καταστρέφει εκατοντάδες πολύτιμες μαρτυρίες, επιγραφές, αγάλματα, καθώς και έργα λόγου και τέχνης της μονής, για να έχει μόνο αυτός το προνόμιο της αντιγραφής τους! Το 1826 μ.Χ., ο Ιμπραήμ διατάσσει την αποτέφρωσή της και έτσι καταστρέφονται χρυσόβουλλα, βαρύτιμα κειμήλια και έγγραφα αξίας.
Τίτλος ΦΕΚ Περί κηρύξεως Ιεράς Μονής Παλαιοπαναγιάς στο Άστρος Κυνουρίας του Νομού Αρκαδίας.
”Χαρακτηρίζουμε την Ιερά Μονή Παλαιοπαναγιάς, που βρίσκεται 4 χιλιόμετρα ΝΔ του Άστρους της επαρχίας Κυνουρίας, του Νομού Αρκαδίας, ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, με ζώνη προστασίας 100 μ. γύρω του, διότι αποτελεί δείγμα μεταβυζαντινής μοναστηριακής αρχιτεκτονικής και το καθολικό της φέρει αξιόλογο τέμπλο με φορητές εικόνες των μοναχών Νικοδήμου και Κυδωνιάτου”.
Η σημερινή μονή της Παλαιοπαναγιάς, βρίσκεται σε μία κατάφυτη χαράδρα, 7 χλμ. από το Άστρος. Υπήρξε βυζαντινό μοναστήρι ίσως σε άλλη θέση, τιμώμενη στο όνομα της Παναγίας Ελεούσης. Οι μοναχοί εξαιτίας πειρατικών επιδρομών, ίδρυσαν το 1612 μ.Χ. νέο μοναστήρι αφιερωμένο στην Αγία Τριάδα, ως μετόχι. Έκτοτε η Ελεούσα έλαβε την επωνυμία Παλιο-Παναγιά και με τον καιρό εξελίχθηκε σε αυτοτελές μοναστήρι. Η μονή, που πιθανολογείται ότι κτίστηκε στα 1310 μ.Χ., σύμφωνα με γραπτές μαρτυρίες είχε ερημωθεί κατά την περίοδο 1770-1778 μ.Χ., ενώ ανακαινίζεται στα 1799 μ.Χ. και αργότερα. Εντοιχισμένα παλαιοχριστιανικά λείψανα (6ος αι.)
Τίτλος ΦΕΚ Χαρακτηρισμός του Ιερού Ναού του Προδρόμου στον οικισμό Άγιος Ιωάννης Ν. Αρκαδίας ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου.
“Xαρακτηρίζουμε τον Iερό Nαό του Προδρόμου, που βρίσκεται στον οικισμό Άγιος Iωάννης της επαρχίας Κυνουρίας, του Nομού Aρκαδίας, ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο με ζώνη προστασίας 10 μ. γύρω του.
O ναός είναι σταυροειδής, τετρακιόνιος με οκταγωνικό τρούλο και μεταγενέστερο νάρθηκα. Σύμφωνα με ιστορικά δεδομένα και βάσει αρχιτεκτονικών στοιχείων συνάγεται ότι ο ναός είναι κτίσμα μεταβυζαντινών χρόνων.”
“Σύμφωνα με πολλούς ερευνητές ο ναός του Προδρόμου χτίστηκε κατά τον 14ο – 15ο αιώνα, ενώ κατ’ άλλους χτίστηκε τον 16ο ή 17ο αιώνα, λόγω της τεχνοτροπίας του εσωτερικού του ναού. Σύμφωνα με αναφορά του έτους 1828ο ναός ήταν ηλικίας 250 ετών, είχε δηλαδή χτιστεί περί το 1578.Πιθανόν όμως να χτίστηκε κατά τα Βυζαντινά χρόνια, καθώς η μορφή του ναού, αλλά και η τοιχοποιία του μοιάζει με πολλά Βυζαντινά μνημεία της περιοχής (όπως η Μονή Λουκούς).
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου στον Αγιάννη .Το άφθονο παγωμένο νερό της πηγής Πρόδρομος ρέει από πέντε κανάλους, ένας είναι πολύ χαμηλά ακριβώς κάτω από την εκκλησία ,σαν να φαίνεται το νερό έρχεται μέσα από την εκκλησία. .Επίσης οι αγιογραφίες του Αγίου Γεωργίου στον Αγιάννη, που είναι κατεστραμμένες από τον Ιμπραήμ το 1826 (17χλμ)
Η μονή της Μαλεβής συγκαταλέγεται στις πιο φημισμένες της Αρκαδίας. Χτισμένο στις πλαγιές του Πάρνωνα, σε υψόμετρο 950 μ., περιβάλλεται από πυκνό δάσος με δενδρόκεδρους. Βρίσκεται στο δρόμο μεταξύ Άστρους και Αγίου Πέτρου και απέχει 26 χλμ. από το Άστρος. Το μοναστήρι οφείλει την ονομασία του στην ψηλότερη κορυφή του Πάρνωνα, που είναι γνωστή ως «Μαλεβός». Έτσι, η «Παναγία του Μαλεβού» μενομάστηκε σε «Παναγία η Μαλεβή» ή απλά «Μαλεβή»
Σύμφωνα με την παράδοση, η πρώτη μονή ιδρύθηκε κατά τον 8ο αι. (περί το 717 μ.Χ.) σε διαφορετική όμως θέση από την σημερινή και πιο συγκεκριμένα σε ένα προστατευμένο σημείο (για να αποφεύγ.ονται οι επιδρομές κακοποιών) στην τοποθεσία “Κανάλοι”. Η πρώτη μετακίνηση πραγματοποιήθηκε το 1320, σύμφωνα με χρυσόβουλο του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β΄ Παλαιολόγου. Λίγα χρόνια αργότερα επαργυρώθηκε η θαυματουργή, μυροβλήζουσα εικόνα της Παναγίας, έργο πιθανόν του Ευαγγελιστή Λουκά.
“Χαρακτηρίζομεν ως αρχαιολογικόν χώρον την περιοχήν ”Κουτρί” του χωρίου Άγιος Ιωάννης Κυνουρίας, θερινήν έδραν του Άστρους, ένθα ελειτούργησεν η ιστορική σχολή Καρυτσιώτη εν έτει 1798”.
Aπό τις αρχές το 1821 άρχισαν συζητήσεις μεταξύ των επαναστατημένων για να γίνει ο Αγιάννης η πρωτεύουσα του ελεύθερου Ελληνικού κράτους.Η σχολή Καρυτσιώτη έπαιξε πρωτεύοντα και καθοριστικό ρόλο για να γίνει ο Αγιάννης πρωτεύουσα της επαναστατημένης Ελλάδας από τις 22 Αυγούστου έως την 1 Οκτωβρίου 1822.Το «κυβερνείο» που βρίσκεται πολύ κοντά στη σχολή Καρυτσιώτη του Αγιάννη ήταν η έδρα της κυβέρνησης. . Το χρονικό αυτό διάστημα βεβαιώνεται και από τα Αρχεία των Λαζάρου και Γεωργίου Κουντουριώτη (τ. Α΄, σ. 92 κ.εξ.).
Κοντά στον Αγιάννη στη θέση «Ξεροκάμπι»(2 χλμ), βρίσκεται το Κάστρο Εστέλλα , σε ένα απόκρημνο λόφο σαν μία «φυσική πυραμίδα», ανάμεσα στα χωριά Άγιος Ιωάννης και Άγιος Πέτρος, είναι επίσης γνωστό σαν το κάστρο Ωριάς η κάστρο στο Ξηροκάμπι. Tο ορεινό αυτό κάστρο θεωρείται ότι είναι το οχυρό που αναφέρεται στο Αραγωνικό Χρονικό του Μορέως ως Estella (μετάφραση της ελληνικής λέξης Άστρος. Το κάστρο Εστέλλα έχτισε το 1256 ο Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος προς υποταγήν των ανυπότακτων γειτόνων Τσακώνων στη Σίταινα , Καστάνιτσα και Πραστό, εκεί που ήταν οι Τσάκωνες , «επάνω εις τα όρη » suso en law montanyas , όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μορέως.
Στο γειτονικό Πλάτανο υπάρχει στο δρόμο προς τον Αγιάννη και η περιοχή Αστρίτης,επίσης κοντά στο Πλάτανο βρίσκεται το κάστρο Εστέλλα (Άστρος) και το Αστρίτης πιθανόν έχει σχέση με το Εστέλλα. Στη θέση Αστρίτης βρισκόταν παλιά το ιστορικό χωριό που οι κυνηγημένοι από το κάμπο της Θυρέας από το Αθηναίο στρατηγό Νικία το 424 π.χ Αιγινίτες κατέφυγαν στα βουνά για να γλυτώσουν. Οπως Αιγνίτες εηκαταστάθηκαν και στον γειτονικό Αγιάννη, που αναφέρεται ότι το όνομα Αγιαννίτες πιθανόν να προήλθε από το Αιγινίτες. (αϊ -αγια).
Οι αυτόχθονες Πελασγοί είχαν ένα χρυσό κανόνα που για χιλιετηρίδες εφάρμοσαν πιστά μέχρι σήμερα οι κάτοικοι της Θυρέας, τον αμοιβαίο σεβασμό , την συναίνεση , την συνεννόηση και το Ελληνικό μέτρο. Η Θυρεάτις Γη σχετικά μικρός χώρος για χιλιετηρίδες μέχρι σήμερα κατόρθωσε να διατηρήσει την ανεξαρτησία της , την ιδιαιτερότητα της , τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της , τα χαρακτηριστικά της, το πολιτισμό της και να αντισταθεί γενναία και αποτελεσματικά σε πολλούς μικρούς και μεγάλους κατακτητές και επιδρομείς.
Η Θυρέα είναι η αρχαία ονομασία περιοχής της Βόρειας Κυνουρίας που περιλαμβάνει: το Άστρος, τον Άγιο Ιωάννη (Αγιάννη). το Παράλιο Άστρος, τη Μελιγού, το Χάραδρο και τον Πλάτανο . Για πολλούς αιώνες μέχρι την δεκαετία του 1950 ο Αγιάννης,σημερινός θερινός οικισμός του Άστρους, αποτελούσε το μητροπολιτικό κέντρο της Θυρέας.
Το μεγαλοπρεπές μέγαρο «Άστρος» του Δημητρίου Καρυτσιώτη στην Τεργέστη ( PalazzoCarciotti)
Ο μεγάλος εθνικός ευεργέτης μας Δημήτριος Καρυτσιώτης (1741-1819) έχτισε το 1798 το μεγαλοπρεπές μέγαρο του στην Τεργέστη , που το είχε ονομάσει «Άστρος», αργότερα μετά το θάνατο του ονομάσθηκε μέχρι σήμερα Palazzo Carciotti. Aναφέρεται ότι έχτισε την Σχολή στον Αγγιάννη και το Άστρος με προτροπή του εθνικού ήρωα Ρήγα Φεραίου, για να μάθουν «γράμματα» και την ιστορία τους οι σκλάβωμένοι τότε συμπολίτες του και να επαναστατήσουν. Ο Μέττερνιχ ο σπουδαιότερος πολιτικός της Ευρώπης και φημισμένος υπουργός Εξωτερικών της Αυστρίας το 1816 φιλοξενήθηκε και έμεινε για ένα διάστημα στο μέγαρο «Άστρος» ,στη σημερινή οδός 3ης Νοεμβρίου, όπου βρίσκεται το κτήριο, και ονομαζόταν μέχρι το 1918Riva Carciotti , δηλαδή οδός Καρυτσιώτη.
‘Κηρύσσομεν ως ιστορικόν διατηρητέον μνημείον το εν Άστρει διδακτήριον ένθα συνήλθεν εν έτει 1823 η β’ Εθνική Συνέλευσις
Ο χώρος του μουσείου, το κτήριο της Σχολής Καρυτσιώτη, τοπικού παραδοσιακού ρυθμού, μαντρωμένο με τον πέτρινο τείχο (μάντρα), μαζί με τον Προαύλιο Χώρο που σώζονται μέχρι σήμερα οι καμινάδες των δωματίων των οικότροφων μαθητών της σχολής και τον επίσης μαντρωμένο χωριστó γειτονικό «Ιερό Χώρο» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων εíναι σεμνός , αρμονικός και επιβλητικός,είναι «διατηρητέον ιστορικόν μημείον» και «μουσείο από μόνος του».
ΣμαράγδηςΙ. Αρβανίτη–ΟισχολέςτουΔημητρίουΚαρυτσιώτηστονΆγιοΙωάννηκαιτοΆστροςΘυρέας–Κυνουρίαςκατάταπροεπαναστικάχρόνιαέωςτηναπελευθέρωση, ΕταιρίαΠελοποννησιακώνΣπουδών, Αθήνα 2001
ΣμαράγδηςΙ. Αρβανίτη–ΜελέτεςΒυζαντινήςκαιΜεταβυζαντινήςΑρχαιολογίαςκαιΤέχνηςπροςτιμήντηςκαθηγήτριαςΕλένηςΔεληγιάννη–Δωρή. ΟμεταβυζαντινόςναόςτουΑγίουΓεωργίουστονΆγιοΙωάννηΚυνουρίαςσυνοπτικήπαρουσίασητουμνημείουκαιτουεικονογραφικούπρογράμματος, Αθήνα 2010
ΣμαράγδηςΙ. Αρβανίτη –ΤοκάστροτουΠαραλίουΆστρουςΚυνουρίαςπρώτεςπαρατηρήσεις, Αθήνα 2007
Το Άστρος και ο Αγιάννης είναι μια κοινότητα και το σπουδαιότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν και έχουν σήμερα σπίτια στον Άγιάννη και στο Άστρος για πολλές εκατοντάδες χρόνια.Από το χωριό Άγιος Ιωάννης προήλθε το Άστρος , το Παράλιο Άστρος, αλλά και άλλοι οικισμοί.
Η πρώτη επίσημη αναφορά της πόλης με το όνομα «Άστρος» συναντάται σε χρυσόβουλο του έτους 1293 του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου . Η πρώτη όμως αναφορά με το όνομα «Άστρον» απαντά στο Γεωγράφο Κλαύδιο Πτολεμαίο (2ος αι. μ.Χ.). Ο Νίκος Βέης (1883–1958) καθηγητής Πανεπιστημίου και Ακαδημαϊκός αναφέρει «έχομε κατ΄ επανάληψιν μνείας του Κυνουριακού αυτού πολίσματος» του Άστρους το 1320,1372,1374, 1407,1421, ,1435, 1463, 1467, 1471, 1481.
Ο Φρατζης αναφέρει το Άστρος και το Άγιο Ιωάννη το 1435
Από
Θανάση Π. Κωστάκη: Σύντομη γραμματική της Τσακώνικης Διαλέκτου (BT),1951
«Από το Φρατζή,έκδοση Βόννης σ.159…..Και κατά αρχάς του θέρους του ς@μγ (=1435).… αί είσιν αι κάτω γεγραμμέναι χώραι και πόλεις και κώμαι, Άστρον,άγιος Πέτρος, Άγιος Ιωάννης, Πλαταμόνας (Σημερ.Πλάτανος),Μελίγον (σημρ. Μελιγού),Προάστειον (σημερ,Πραστός) ,Λεωνίδας (σημερ.Λεωνίδιον), Κυπαρισσία (σημερ.Κυπαρίσσι) ,Ρέοντας και Σίτανας (σημερ.Σίταινας)…Βλ.Σ.Λάμπρου,Μικταί Σελίδες , Αθήναι 1905 σ.416-419 και Φ.Κοκκουλέ, Αθηνά 39 (1927) σ.122»
Ο Γ. Τερτσέτης αναφέρει «συνέτρωγαν ο Δημήτριος Υψηλάντης και ο Κολοκοτρώνης εις τους ίσκιους των δένδρων του Άστρους».(Διήγησις Συμβάντων της Ελληνικής φυλής σελ.287) Ο υπασπιστής του Κολοκοτρώνη Φωτάκος αναφέρεi μετά από το τραπέζι :«Από το Άστρος επεράσαμεν εις τον Άγιον Ιωάννην, και από εκεί, αφού εγευματίσαμεν εις ταις καμάρες του Αγίου Πέτρου, εφθάσαμεν εις Βέρβαινα». Η Συνέλευση, στα πρότυπα των Συνταγμάτων της Γαλλικής Επανάστασης του 1789 μ.Χ., συνέταξε και τη «Διακήρυξη της Β΄ των Ελλήνων Συνελεύσεως» υπογραμμένη από 128 Πληρεξούσιους, μεταξύ των οποίων και ο Κολοκοτρώνης, «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου του Καρυτσιώτου», “Ήδη δε μετά δεκαέξ μήνας Δευτέραν να συγκροτήση εν Άστρει συνέλευσιν ....»λέει η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης .
Με την πρώτη διοικητική διαίρεση του ελληνικού κράτους το 1835, το Άστρος εντάχθηκε στον Δήμο Θυρέας με έδρα τον οικισμό Άγιος Ιωάννης (ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835).Από το 1841 έως το 1912, το Άστρος ήταν η χειμερινή έδρα του Δήμου Θυρέας , ο Αγιάννης ήταν η θερινή έδρα {ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841) . Από το 1912 ο οικισμός αποτέλεσε έδρα κοινότητας Άστρους η οποία εξελίχθηκε στο Δήμο Άστρους το 1985 (ΦΕΚ 99Α – 28/05/1985)( Για ιστορικούς λόγους έγινε δήμος). Από το 1998 το Άστρος αποτελεί έδρα του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας (ΦΕΚ 244Α – 04/12/1997) . Το 1845 Ο Αγιάννης αποτέλεσε την θερινή έδρα της Επαρχίας Κυνουρίας.
Παράλιον Άστρος (Αρκαδίας) ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 . Ο οικισμός προσαρτάται στο δήμο Θυρέας. ΦΕΚ 252Α – 24/08/1912. Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Θυρέας και ορίζεται έδρα της κοινότητας Παραλίου Άστρους.
Συνοπτικά, αυτές τις μεγάλες ιστορικές αλήθειες καταλάβαμε από τον συμπατριώτη μας καθηγητή αρχαιολογίας Παναγιώτη Φάκλαρη από την ομιλία του για την Χερσόνησο Παραλίου Άστρους .
Δεν υπάρχει νησί στην Χερσόνησο Άστρους μετά το 500 π.χ αλλά υπήρχε νωρήτερα.
Το Κάστρο Παραλίου Άστρους δεν είναι «το κάστρο Εστέλλα» (Άστρος) που αναφέρεται στο Αραγωνικό Χρονικό του Μορέως που έχτισε ο Γουλιέλμος Βιλαρδουίνος το 1256 ,αλλά χτίστηκε αργότερα. ». Επίσης έχει σημασία ότι γύρω από το κάστρο όταν χτίστηκε, δεν ανέφερε ο καθηγητής ότι υπήρχε οικισμός.Απλά αναφέρει το κάστρο χτίστηκε τον 15οναιώνα.
Σύμφωνα με το καθηγητή, αργότερα από το 1256, «στις αρχές του 15οναιώνα 1400-1410 …οι Ενετοί κατέχουν την χερσόνησο Άστρους στην οποία έχτισαν ένα μικρό κάστρο που αναφέρεται σε πηγή του 1407 με το όνομα Estella,Stella δηλ.Αστέρι, βλέπετε ένα χάρτη Ενετικό κει πέρα που το έχει σαν νησάκι κει πέρα και λέει Stella»
Το 1806 …»δεν υπήρχε χωριό στο νησί τότε, παρά μόνον τρία σπίτια, και μερικές αποθήκες και μία μεγάλη δεξαμενή, η «παλιόστερνα» που τροφοδοτούσε με νερό τα πλοία»
«Ο Ζαφειρόπουλος … αποφάσισε να ιδρύσει στην χερσόνησο του Άστρουςένα νέο χωριό»
«Η δημιουργία του νέου αυτού χωριού συντελέστηκε από το 1828 έως το 1833.Τότε χτίστηκαν και τα πρώτα σπίτια.»
H διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης είναι ένα συνταγματικό κείμενο. Οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης τίμησαν με την διακύρηξη το μεγάλο ευεργέτη μας με το καλύτερο τρόπο για τις μεγάλες και ανυπολόγιστες συνεισφορές του στο Ελληνικό Έθνος. «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτου», λέει η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης. Το Άστρος το βρήκαν εκεί οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης , υπήρχε πριν το 1823, δεν το εφεύραν εκείνη την ημέρα και ο μεγάλος ευεργέτης μας θυμόταν πολύ καλά την πατρίδα του απο το 1756.
Με την πρώτη διοικητική διαίρεση του ελληνικού κράτους το 1835,το Άστρος εντάχθηκε στον Δήμο Θυρέαςμε έδρα τον οικισμό Άγιος Ιωάννης(ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835).Από το 1841 έως το 1912, το Άστρος ήταν η χειμερινή έδρα του Δήμου Θυρέας,ο Αγιάννης ήταν η θερινή έδρα{ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841).Από το 1912 ο οικισμός αποτέλεσε έδρα κοινότητας Άστρους η οποία εξελίχθηκε στο Δήμο Άστρους το 1985(ΦΕΚ 99Α – 28/05/1985)( Για ιστορικούς λόγους έγινε δήμος).Από το 1998 το Άστρος αποτελεί έδρα του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας (ΦΕΚ 244Α – 04/12/1997).Το 1845 Ο Αγιάννης αποτέλεσε την θερινή έδρα της Επαρχίας Κυνουρίας.
Παράλιον Άστρος(Αρκαδίας) ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845.Ο οικισμός προσαρτάται στο δήμο Θυρέας.ΦΕΚ 252Α – 24/08/1912.Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Θυρέας και ορίζεται έδρα της κοινότητας Παραλίου Άστρους.
Από το χωριό Άγιος Ιωάννης προήλθε το Άστρος , το Παράλιο Άστρος, αλλά και άλλοι οικισμοί.
Ευχαριστούμε τον Σύλλογο Φίλων του Αρχαιολογικού Μουσείου Άστρους για την καλύτερη εκδήλωση του αιώνα. Το μήνυμα είναι βροντερό . Τα «μουσεία» μας τα θέλουμε ανοικτά, δεν ανήκουν στο διαχειριστή ΥΠΠΟΑ αλλά στην τοπική κοινωνία και τα παιδιά μας. Ο “Ιερός Χώρος “ της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων και το Προαύλιο της Σχολής Καρυτσιώτη (Μουσείου Άστρους), να γίνουν ελεύθερα προσβάσιμα χωρίςπεριορισμούς . ΤοΑρχαιολογικό Μουσείο Άστρους να ανοίξει αμέσως χωρίς άλλες «μελέτες» , πληρώσαμε ακρκετά για τις μελέτες. Με την ευκαιρία ευχαριστούμε το κ.Μαρτίνο για την έμπρακτη βοήθεια του .
DCIM\101MEDIA\DJI_0184.JPG
Διακρίνεται με την κίτρινη γραμμή «Ιερός Χώρος» της Β’ Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων και με την μπλε γραμμή είναι ο γειτονικός χωριστός χώρος το Προαύλιο της Σχολής Καρυτσιώτη.
O«Ιερός Χώρος» της Β’ Εθνοσυνέλευσης τωνΕλλήνων
Σημαντικό είναι επίσης το καταληκτικό κείμενο της Εθνοσυνέλευσης όπου γίνεται επαναδιακήρυξη της Εθνικής Ανεξαρτησίας και της απόφασης για συνέχιση της Επανάστασης με κάθε θυσία. Η Συνέλευση, στα πρότυπα των Συνταγμάτων της Γαλλικής Επανάστασης του 1789 μ.Χ., συνέταξε και τη «Διακήρυξη της Β΄ των Ελλήνων Συνελεύσεως» υπογραμμένη από 128 Πληρεξούσιους, μεταξύ των οποίων και ο Κολοκοτρώνης. Η συνέλευση απάντησε με την διακήρυξη ,στην υφήλιο και τους μεγαλους της εποχής «Είμεθα αποφασισμένοι να ανεξαρτισθώμεν, ως έθνος αυτόνομον και ανεξάρτητον».” λίγο επίκαιρο σήμερα… «Εξεδόθη εν Άστρειεντός του Μουσείου του Καρυτσιώτου», λέει η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης. «Εξεδόθη εν Άστρει». Το Άστρος το βρήκαν εκεί οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης και ο Κολοκοτρώνης , υπήρχε πριν το 1823, δεν το εφεύραν εκείνη την ημέρα. Η διακήρυξη ευτυχώς το λέει καθαρά «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτου», για να μην υπάρχουν παρερμηνείες…..
Aπό την Κοινότητα Άστρους
Άστρος
Καλώς ήλθατε στο ιστορικό Άστρος που το 1823 έγινε η Β’ Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων.
«Με κύριο χαρακτηριστικό της περιοχής το «αντάμωμα» του όμορφου βουνού με τη στραφταλίζουσα θάλασσα, ο Δήμος Βόρειας Κυνουρίας προσκαλεί τους επισκέπτες του σε ένα μαγευτικό ταξίδι.»
Ο Δήμος Βόρειας Κυνουρίας, με έδρα το ιστορικό Άστρος, αποτελείται από 26 Τοπικά Διαμερίσματα και 40 οικισμούς, βρίσκεται στο βόρειο ανατολικό τμήμα του Νομού Αρκαδίας και ανατολικά βρέχεται από τα νερά του Αργολικού Κόλπου. Το Άστρος και ο Αγιάννης είναι μια κοινότητα και το σπουδαιότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν και έχουν σήμερα σπίτια στον Άγιάννη και στο Άστρος. Ο Αγιάννης απέχει από το Άστρος 17 χλμ.
Από το Δήμο Βόρειας Κυνουρίας
Παράλιο Άστρος
Ένα από τα πιο γνωστά καλοκαιρινά θέρετρα της Πελοποννήσου γνωρίζει ταχεία ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια λόγω της κοντινής απόστασης από τα αστικά κέντρα. Απέχει 165 χιλιόμετρα από την Αθήνα και 49 από την Τρίπολη. Διαθέτει ανεπτυγμένες τουριστικές υποδομές για κάθε προτίμηση, παραλίες χιλιομέτρων με πεντακάθαρα νερά και τη δυνατότητα θαλάσσιων δραστηριοτήτων. Περιοχή επισκέψιμη όλο το χρόνο, ιδανική για Σαββατοκύριακο και τριήμερα. Στο Παράλιο Άστρος λειτουργεί Ναυτικός Ιστιοπλοϊκός Όμιλος, ενώ υπάρχει δυνατότητα εκδρομών στα νησιά του Αργοσαρωνικού και στα χωριά της Κυνουρίας. Ξεχωριστής ομορφιάς το γραφικό φυσικό λιμάνι αλλά και το επονομαζόμενο από τους ντόπιους «Νησί» με την απίστευτη θέα στον Αργολικό Κόλπο. «Νησί» ονομάζεται ένα τμήμα του οικισμού που είναι χτισμένο στις πλαγιές αστεροειδούς υψώματος. Τα σπίτια στο κομμάτι αυτό έχουν διατηρήσει το παραδοσιακό τους χρώμα ενώ στην κορυφή υπάρχει το γνωστό μεσαιωνικό κάστρο του Παραλίου Άστρους. Κάθε καλοκαίρι στο θεατράκι που διαθέτει η κωμόπολη γίνονται πολλές πολιτιστικές εκδηλώσεις, ενώ πλούσιες είναι και οι αθλητικές δραστηριότητες.
Κάστρο Εστέλλα
Το κάστρο Εστέλλαστον Αγιάννηέχτισε το 1256 ο Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος προς υποταγήν των ανυπότακτων γειτόνων Τσακώνων στη Σίταινα , Καστάνιτσα και Πραστό, εκεί που ήταν οι Τσάκωνες ,«επάνω εις τα όρη »susoenlawmontanyas , όπως αναφέρεται στο Χρονικό του Μορέως.
«Σήμερα, το ορεινό αυτό κάστρο θεωρείται ότι είναι το οχυρό που αναφέρεται στοΑραγωνικό Χρονικόως Estella ((μετάφραση της ελληνικής λέξης Άστρος) και έχει μείνει γνωστό με το δημώδες όνομα Κάστρο της Ωριάς, το οποίο απαντά και σε άλλα μέρη της Ελλάδας, λόγω της λαϊκής παράδοσης σχετικά με την κατάληψή του.»
“ Και δη εν τη αραγωνιακή παραλλαγή του Χρονικού του Μωρέως αναφέρεται ότι ο πρίγκιψ του Μωρέως Γουλιέλμος Βιλλαρδουίνος προς ευκολωτέραν υποταγήν των Τσακώνων έκτισε , τω 1256, το κάστρον, όπερ καλείται la Estella” Παραθέτω…. Et le princep por mellor senyorear los fizo alli un castiello suso en las montanyas, el qual se clama la Estella (σ.93»
«Όθεν το castiello la Estella (=Άστρος) πρέπει να αναζητήσωμε στα ενδότερα της Κυνουρίας « suso en las montanyas”,
«Και όντως το Άστρος και κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές… οι κατοικούντες τα λεγόμενα Καλύβια Άστρους (είτε Αγιαννίτικα) αναγκάζονται ένεκεν των ελωδών πυρετών ν’αναβαίνωσιν εις το Άγιον Ιωάννη. … ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρινών καλουμένη και (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους,έπειτα δε κατέστη και αυτοτελές χωρίον ,ότε μετά την Άλωσιν της Βασιλευούσης …Και ακριβώς επί μεμονωμένου βουνού άνωθεν του Αγίου Ιωάννου (=Επάνω Άστρους) κείται … το Κάστρο τη Ωριάς …Κατά την εμήν γνώμην μετά τας ανωτέρω εξηγήσεις πιθανώτατα δυνάμεθα να ταυτίσωμεν το Κάστρο της Ωριάς του Πάρνωνος προς το Estella =Άστρος.(σελ 99-100)
Κάστρο Παραλίου Άστρους
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Την περίοδο του 1821 οι πλούσιοι έμποροι του εξωτερικού, αδερφοί Ζαφειρόπουλοι (Κωνσταντίνος, Ιωάννης και Παναγιώτης), με καταγωγή από τον Άγιο Ιωάννη, οχυρώνουν το κάστρο φτιάχνοντας εκεί τις κατοικίες τους. Στις 4 Αυγούστου1826, 1200 στρατιώτες που είχαν κλειστεί μέσα στο κάστρο νίκησαν τον πολυάριθμο στρατό του Ιμπραήμ που το πολιορκούσε. Το 1833, ο Πάνος Ζαφειρόπουλος (Άκουρος), αφιέρωσε το κάστρο στο Βασίλειο της Ελλάδας και στον βασιλιά Όθωνα. Στις αρχές του 20ου αιώνα, το κάστρο εγκαταλείφθηκε και ερημώθηκε.[4]
Tο προαύλιο της Σχολής Καρυτσιώτη ( του Μουσείου Άστρους), μπλε γραμμή είναι το Προαύλιο και κίτρινη είναι ο “Ιερός Χώρος”.
Η περίφημη Σχολή Καρυτσιώτη στο Άστρος (στεγάζεται το Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους) έχει κηρυχθεί από το υπουργείο Παιδείας το 1946 «διατηρητέον ιστορικόν μημείον το εν Άστρει διδακτήριον». (ΦΕΚ,ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΝΑριθμός Φύλλου 127 -1946 Αριθ. 47192 ) 1433 (8)) και ο γειτονικός χώρος το «αγροκήπιο Καρυτσιώτη» έχει επίσης κηρυχθεί σε «ιστορικό τόπο» από το υπουργείο Πολιτισμού (ΦΕΚ,ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΝΑριθμός Φύλλου 1194 – 30-8-2005).
Ο χώρος του Αρχαιολογικού Μουσείου Άστρους , το κτήριο της Σχολής Καρυτσιώτη, τοπικού παραδοσιακού ρυθμού, μαντρωμένο με τον πέτρινο τείχο (μάντρα), μαζί με τον προαύλιο χώρο της Σχολής και τον επίσης μαντρωμένο χωριστó γειτονικό «Ιερό Χώρο» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων εíναι σεμνός , αρμονικός και επιβλητικός, «μουσείο» από μόνος του.
Στον επιβλητικό χώρο του προαυλίου της σχολής Καρυτσιώτη περπάτησαν ο Κολοκοτρώνης και οι σύνεδροι της Εθνοσυνέλευσης. Οι συνεδριάσεις της Β΄Εθνοσυνέλευσης έγιναν στην ύπαιθρο, «μέσα εις ένα περιβόλι», σύμφωνα με τον Κολοκοτρώνη.
Δίπλα από το προαύλιο της Σχολής βρίσκεται ο χωριστóς «Ιερός Χώρος» της Β’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων. Τους δύο χώρους τους χωρίζει πέτρινος τείχος (μάντρα) που προνοητικά έχτισε το 1805 ο μεγάλος ευεργέτης μας.
Στο μεγάλο προαύλιο χώρο της Σχολής υπάρχουν οι καμινάδες των δωματίων των οικότροφων μαθητών της σχολής με την δική τους ιστορία και ο χώρος έχει μετατραπεί σε αρχαιολογικό πάρκο και έκθεση. Στον προαύλιο χώρο ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει δύο αγάλματα σε ανάκλιντρο, του Ηρώδη Αττικού και της συζύγου του, καθώς και κίονες και κιονόκρανα κορινθιακού ρυθμού.
Οι “καλαμαράδες“ Άστρεινοί , ( από τα καλαμάρια που έγραφαν στην Σχολή) πιστοί στην παράδοση χιλιετηρίδων άνθρωποι του Ελληνικού μέτρου και της εθνικής συνεννόησης, καλέσθηκαν εκείνη την στιγμή από το έθνος να συμβιβάσουν τα αντιμαχόμενα στρατόπεδα για ένα εθνικό διάλογο και το επέτυχαν με αποτελέσματα, υπό την επιρροή και ηγεσία του Αγιαννίτη στρατηγού , υπεύθυνου για την στρατιωτική ασφάλεια σε καιρό πολέμου τηs εθνοσυνέλευσης, Πάνου Ζαφειρόπουλο η Άκουρου .Το Άστρος επιλέχθηκε για την εθνοσυνέλευση, γιατί στο Άστρος υπήρχαν πολλοί καλαμαράδες και ήταν αναμφισβήτητα τόπος κοινής αποδοχής και θα βοηθούσε καλύτερα την εθνική συνεννόηση, ως «τόπος του Έθνους», δηλαδή τόπος ουδέτερος, που δεν ανήκε σε κομματικές φατρίες.
Αυτά είναι τα “μουσεία” μας, ευχόμαστε και παρακαλούμε τους αρμόδιους φορείς της πολιτείας , το ΥΠΠΟΑ και το δήμο μας , να επαναξετάσουν τις θέσεις τους από μηδενική βάση για τον «Ιερό Χώρο» της Β’Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων και το προαύλιο της Σχολής Καρυτσιιώτη, μέχρι να ανοίξουμε τελικά όλοι μαζί συντονισμένα καλύτερα το Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους και να ανοίξουν για τους επισκπέπτες και τα παιδιά μας οριστικά και αμετάκλητα τα παραπάνω «μουσεία» μαςκαι να τα προβάλλουν καλύτερα.
Το ΥΠΠΟΑ σωστά «διαφυλάσσει» τον Ερμή του Πραξητέλη ,όπως σωστά ο αείμνηστος καθηγητής μας κουβαλούσε τον σάτυρο του μουσείου στην τσέπη του, για να υπάρχει και να τον προβάλλει αργότερα κατάλληλα και το ΥΠΠΟΑ σωστά δεν “διαφυλάσσει” την πύλη των Λεόντων στις Μυκήνες με τις τεράστιες πέτρες.
Είναι ακατανόητο που για πολλά χρόνια το ΥΠΠΟΑ «εδιαφύλλαγε» τέσσερεις τείχους του «Ιερού Χώρου» της Β’Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων και του προαύλιου της Σχολής Καρυτσιιώτη , που σχεδόν τους ξέχασε μιά γενιά και θα τους αγνοεί απόλυτα η επόμενη γενιά γιατί “δεν θα υπάρχουν πια” αν δεν ανοίξουν σύντομα οριστικά και αμετάκλητα . Είναι λάθος να μην ενεργούμε σωστά σήμερα για το μοναδικό λόγο κάποτε κάναμε ένα απερίσκεπτο λάθος.
Επίσης είναι ακατανόητο ο δήμος μας να μην προβάλλει με δύο φωτογραφίες και δύο λέξεις τα «μουσεία» μας , άλλα τοπόσημα και ότι άλλο έχουμε , στην ιστοσελίδα του δήμου μας , φαίνεται σαν να μην καταλαβαίνει την σημασία τους για την τοπικη κοινωνία και την περιβόητη ανάπτυξη , που δεν θα έρθει ποτέ….
Τα λάθη αυτά, είναι σαν να μας λένε θα γκρεμίσουμε την γέφυρα του Ισθμού και θα κλείσουμε τα σύνορα για να «διαφυλλάξουμε τα μουσεία μας» και την πύλη των λεόντων στις Μυκήνες , για να μην τα βλέπει κανένας από κοντά, ούτε και να γνωρίζει ότι υπάρχουν,ας τα ξεχάσουμε δεν υπάρχουν πιά….. Όλα κρίνονται διαχρονικά από «τα έργα» και αναπόφευκτα από τα αποτελέσματα και τελικά άμεσα πληρώνει για όλα αυτά η τοπική κοινωνία.
Αυτά τα «μουσεία» απαιτεί η τοπική κοινωνία και ο κοινός νους να γίνουν καθημερινά προσβάσιμα ( όχι μόνος στις γιορτές μια φορά το χρόνο) στους επισκπέπτες και στα παιδιά μας, για να προβάλλουμε την πολιτιστική μας κληρονομιά. Ας το καταλάβουμε όλοι δεν υπάρχει λόγος να “διαφυλάσσομε” απεριόριστα τέσσερεις τείχους,δεν πάνε πουθενά.
Σεβόμαστε τους αναγνώστες μας δεν σχολιάζουμε , τα ασχολίαστα, απλά τονίζουμε , για τους φίλους μας, για όσους δεν γνωρίζουν και δεν διαβάζουν τι γράφουν και για αυτούς που μάταια προσπαθούν με μισές αλήθειες, που είναι τα χειρότερα ψέμματα, με σχόλια και «ερμηνίες» να «ξαναγράφουν» την ιστορία μας ,“και την ειωθυίαν αξίωσιν των ονομάτων εις τα έργα αντήλλαξαν τη δικαιώσει” «άλλαξαν την καθιερωμένη σημασία των λέξεων, ανάλογα με το πώς τους συνέφερε.”
Από
Παναγιώτης Φάκλαρης.ΑΡΧΑΙΑ ΚΥΝΟΥΡΙΑ-ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ-» Αθήνα 1990 ΕΚΔΟΣΗ ΤΑΜΕΙΟΥ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΑΠΑΛΛΟΤΡΙΩΣΕΩΝ
«Μιά σαφέστερη για τα λείψανα της αρχαιότητος στην χερσόνησο του Παραλίου Άστρους αποκτήθηκε με μια σειρά αυτοψίες που πραγματοποίησα κατά καιρούς και με μια μικρή ανασκαφική έρευνα το 1981»
«Το νησί του Παραλίου Άστρους βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο της πεδιάδας τη Θυρεάτιδας και σε απόσταση 4χλμ ανατολικά του σημερινού Άστρους».
«Στη νότια πλαγιά του λόφου, κάτω απο το νεότερο κάστρο και κατά μήκος της παραλίας ,στα Ν.Δ, είναι κτισμένο το Παράλιο Άστρος (κάτοικοι 897 απογραφή 1981)».
Το 1806 «Ο Leake επισκέφθηκε το Παράλιο Άστρος και ειδε στην δυτική πλαγιά του ένα τμήμα ελληνικού τείχους χωρίς πύργους».
«Το 1926 ο Wrede επισκέφθηκε το Παράλιο Άστρος και βρήκε λέιψανα της προϊστορικής και κλασσικής εποχής.
«Ο Παπαχατζής αναφέρει ότι στο λόφο υπήρχε εγκτάσταση απο την ΠΕ εποχή, το δε τείχος που πιστεύει οτι κτίσθηκε με αδούλευτους ογκόλιθους βιαστικά και ίσως έμεινε ημιτελές, το χρονολογεί στα κλασικά χρόνια και το αποδίδει στους Αιγηνίτες. Κατά τον Παπαχατζή στο Παράλιο Άστρος θα υπήρχε ένας παραλιακός συνοικισμός γνωστός ως κάτω πόλη,που θα ανήκε στη πόλη Θυρέα.»
Συνοπτικά, αυτές τις μεγάλες ιστορικές αλήθειες καταλάβαμε από τον συμπατριώτη μας καθηγητή αρχαιολογίας Παναγιώτη Φάκλαρη από την ομιλία του για την Χερσόνησο Παραλίου Άστρους .
Το Κάστρο Παραλίου Άστρους δεν είναι «το κάστρο Εστέλλα» (Άστρος) που αναφέρεται στο Αραγωνικό Χρονικό του Μορέως που έχτισε ο Γουλιέλμος Βιλαρδουίνος το 1256 ,αλλά χτίστηκε αργότερα. ». Επίσης έχει σημασία ότι γύρω από το κάστρο όταν χτίστηκε, δεν ανέφερε ο καθηγητής ότι υπήρχε οικισμός.Απλά αναφέρει το κάστρο χτίστηκε τον 15οναιώνα.
Σύμφωνα με το καθηγητή, αργότερα από το 1256, «στις αρχές του 15οναιώνα 1400-1410 …οι Ενετοί κατέχουν την χερσόνησο Άστρους στην οποία έχτισαν ένα μικρό κάστρο που αναφέρεται σε πηγή του 1407 με το όνομα Estella,Stella δηλ.Αστέρι, βλέπετε ένα χάρτη Ενετικό κει πέρα που το έχει σαν νησάκι κει πέρα και λέει Stella»
«Κάποια στιγμή είχε κόψει το ποτάμι και έβγαινε εδώ στις Πόρτες, θα δούμε μετά μια άλλη εικόνα , είναι στην ακρη του κάμπου, αυτή η αστεροειδής χερσόνησος που ονομάζεται νησί ήταν κάποτε πράγματι ένα νησί, αλλά τουλάχιστον από τον 5ο αιώνα π.χ. είναι πλέον χερσόνησος»
Το 1806 …»δεν υπήρχε χωριό στο νησί τότε, παρά μόνον τρία σπίτια, και μερικές αποθήκες και μία μεγάλη δεξαμενή, η «παλιόστερνα» που τροφοδοτούσε με νερό τα πλοία»
«Ο Ζαφειρόπουλος … αποφάσισε να ιδρύσει στην χερσόνησο του Άστρουςένα νέο χωριό»
«Η δημιουργία του νέου αυτού χωριού συντελέστηκε από το 1828 έως το 1833.Τότε χτίστηκαν και τα πρώτα σπίτια.»
Το 1845 «επισήμως ονομάζεται Παράλιο Άστρος».
Ας επαναλάβουμε κάτι από την προιστορία μας που είναι διαχρονικά επίκαιρο .
«Κατά τον Παπαχατζή στο Παράλιο Άστρος θα υπήρχε ένας παραλιακός συνοικισμός γνωστός ως κάτω πόλη, που θα ανήκε στη πόλη Θυρέα»
Από το καθηγητή αρχαιολογίας Παναγιώτη Φάκλαρη
Lucius Vibullius Hipparchus Tiberius Claudius Atticus Herodes (Λούκιος Βιβούλλιος Ίππαρχος Τιβέριος Κλαύδιος Αττικός Ηρώδης), ας λέμε κάποτε τα πράγματα με το όνομα τους, ΕΚΤΌΣ ΑΠΟ ΔΙΑΡΠΑΓΗ ΓΛΥΠΤΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ «μέσα από τα ιερά τα ίδια η μέσα από τα νεκροταφεία των Αθηνών και από αλλού, δεν δίστασε να πάρει , να αρπάξει και τις στύλες των Μαραθωνομάχων που έπεσαν στο Μαραθώνα…. .. και όλα αυτά για να διακοσμήσει την έπαυλη κατά τα ρωμαϊκα πρότυπα , γιατί η ζωή του ήταν σύμφωνα με τα πρότυπα αυτά». Όμως θέλουνε μα προσθέσουμε είχε κλέψει και την Λάκαινα έργα του Καλλιμάχου του 5ου αι. π.Χ κ από την Ακρόπολη των Αθηνών, που κάποτε ήταν στο Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους και την περιμένουμε υπομονετικά κάποτε να γυρίσει…. ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΚΑΤΑΡΑ ΚΑΙ ΤΑ ΚΛΕΜΜΕΝΑ ΕΛΓΙΝΕΙΑ ΠΟΥ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ….ΣΗΜΕΡΑ …και την περιμένουμε υπομονετικά κάποτε να γυρίσει….στο Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους ,όταν κάποτε τελειώσουν στα κρυφά οι πολλές … και άλλες… μελέτες…ΑΙΔΩΣ ΑΡΓΕΙΟΙ.
Με την ευκαιρία ας διαβάσομε συνοπτικά την διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης και την ιστορία μας .
“Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείουτου Καρυτσιώτου», λέει η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης.
Με την πρώτη διοικητική διαίρεση του ελληνικού κράτους το 1835,το Άστρος εντάχθηκε στον Δήμο Θυρέαςμε έδρα τον οικισμό Άγιος Ιωάννης(ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835).Από το 1841 έως το 1912, το Άστρος ήταν η χειμερινή έδρα του Δήμου Θυρέας , ο Αγιάννης ήταν η θερινή έδρα{ΦΕΚ 5Α – 08/03/1841).Από το 1912 ο οικισμός αποτέλεσε έδρα κοινότητας Άστρους η οποία εξελίχθηκε στο Δήμο Άστρους το 1985(ΦΕΚ 99Α – 28/05/1985)Από το 1998 το Άστρος αποτελεί έδρα του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας (ΦΕΚ 244Α – 04/12/1997).
Παράλιον Άστρος(Αρκαδίας)
ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845Ο οικισμός προσαρτάται στο δήμο Θυρέας
ΦΕΚ 252Α – 24/08/1912. Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Θυρέας και ορίζεται έδρα της κοινότητας Παραλίου Άστρους
ΦΕΚ 252Α – 24/08/1912. Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Θυρέας και ορίζεται έδρα της κοινότητας Παραλίου Άστρους
Η φωτογραφία για το Κάστρο Εστέλλα στον Αγιάννη , που αναφέρεται «Κεντρικός πύργος Άστρους» και «Τείχη της ακρόπολης του Άστρους» είναι Από το Αναστάσιος Ι. Μπάλλας ,Πελοποννησιακά, Τόμος ΚΓ Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών,Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών
Τα δύο βίντεο με την ομιλία του καθηγητή από το Youtube έγιναν ιδιωτικά “Τhis video is private”…..
Τα δύο βίντεο ξαφνικά έγιναν “ιδιωτικά’ ,απορούμε γιατί άραγε…,τώρα που ακούσαμε τι είπε ο καθηγητής, τα κρύβουμε από το κόσμο…. αλλά άκουσαν πολλοί..Η ιστορία μας όμως δεν “σβήνεται, ούτε ξαναγράφεται ” με τίποτα. Οι συμπατριώτες μας άκουσαν το καθηγητή και οι δήθεν ερμηνείες κατέρρευσαν …. . Ο καθηγητής είπε στην πραγματικότητα τα αντίθετα από τις ερμηνείες, που αναγκαστικά τις πετάξαμε στα σκουπίδια και τώρα θα ψάξουμε για καινούργια μαργαριτάρια….Ας θυμίσουμε στους αναγνώστες μας, Το Χρονικό του Μορέως και η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης δεν σβήνονται με τίποτα….. “Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου του Καρυτσιώτου», λέει η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευση.
Το Άστρος και ο Αγγιάννης είναι μια κοινότητα για τουλάχιστον χίλια χρόνια και το σπουδαιότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν και έχουν σήμερα σπίτια στον Άγιάννη και στο Άστρος . Φαίνεται το Άστρος άρχιζεαπό το ξεροκάμπι και το κάστρο Εστέλλας= Άστροςη της Ωριάς, που βρίσκεται κοντά σον Αγιάννη, μέχρι το Κάστρο Παραλίου Άστρους , που αναφέρεται επίσης σε χάρτες σαν κάστροStella =Aστέρι, και ο πυρήνας του ήταν οι κάτοικοι του Αγιάννη και του σημερινού Άστρους και σίγουρα συμφωνούσε με αυτά ο Αγιαννίτης στρατηγός οικιστής του Παραλίου Άστρους Άκουρος, που γνώριζε τον τόπο του καλύτερα από όλους μας.
Ας θυμόμαστε τι μας έλεγε ο πρώτος επιστήμονας ιστορικός του κόσμου Θουκυδίδης , «οι κάτοικοι είναι τα κράτη», οι Αθηναίοι ,Σπαρτιάτες, Κορίνθιοι, Αργείοι, δεν είναι κράτη οι πόλεις και τα κάστρα. Γνωρίζουμε και είναι επιστημονικα δια πεστημένο, ότι από το χωριό Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης) προήλθε το Άστρος , το Παράλιο Άστρος, αλλά και άλλοι οικισμοί.
Μια και αναφέραμε τον Θουκυδίδη, ας θυμίσουμε κάτι επίσης επίκαιρο σήμερα. «Ο Θουκυδίδης επισημαίνει επιγραμματικά τις στρεβλωτικές επιπτώσεις της ηθικοπολιτικής κρίσης στη χρήση της γλώσσας: “και την ειωθυίαν αξίωσιν των ονομάτων εις τα έργα αντήλλαξαν τη δικαιώσει” άλλαξαντηνκαθιερωμένησημασίατωνλέξεων, ανάλογαμετοπώςτουςσυνέφερε.”
Με ενδιαφέρον ακούσαμε πρόσφατα τον συμπατριώτη μας καθηγητή αρχαιολογίας Παναγιώτη Φάκλαρη που πειστικά μας θύμισε τις ιστορικές αλήθειες του τόπου μας. Θέλουμε να αναφέρουμε τα σπουδαιότερα, που γνωρίζαμε, αλλά τα ανέφερε και ο καθηγητής προς κάθε κατεύθυνση συνοπτικά και ξάστερα για κάθε ενδεχόμενο.
Έχουμε μεγάλη ιστορία και προϊστορία χιλιάδων ετών.
Δεν ακούσαμε σχεδόν τίποτα για τα τελευταία χίλια χρόνιαγια τους οικισμούς της Θυρεάτιδας Γης, που είναι σαν πρόσφατη ιστορία και περισσότερο σχετικά με το σημερινό πολιτισμό μας, σαν να μην υπήρχαν.
Ο καθηγητής πολύ σωστά μίλησε για «Χερσόνησο του Άστρους» αναφερόμενος στο κάμπο της Θυρέας, εκεί που υπήρχαν κάτοικοι και «χωριά», ακόμα και κατά το πολυσυζητούμενο περιηγητή Leake. «Φτάσαμε στο Άστρος, όπως ονομάζεται, όλος ο κόλπος και η πεδιάδα», Μην ξεχνάμε, οι κάτοικοι κάνουν τα χωριά και χωρίς κατοίκους δεν υπάρχουν χωριά ,και ο Leake το 1806 βρήκε, το λιμάνι και «τρία σπίτια» στο σημερινό Παράλιο Άστρος , «στην Σκάλα που βρίσκεται νότια από την χερσόνησο».
Έμμεσα σύμφωνα με το καθηγητή το Κάστρο Παραλίου Άστρους δεν είναι «το κάστρο Εστέλλα» =Άστρος που αναφέρεται στο Αραγωνικό Χρονικό του Μορέως , που έχτισε ο Γουλιέλμος Βιλαρδουίνος το 1256»,όπως τα τελευταία χρόνια , ηθελημένα η άθελα «διαφημίζεται» και ανάφερεται εσφαλμένα γύρω μας.
Αντίθετα σύμφωνα με το καθηγητή, αργότερα από το 1256, στις αρχές του 15ον αιώνα 1400-1410 « οι Ενετοί κατέχουν την χερσόνησο Άστρους στην οποία έχτισαν ένα μικρό κάστρο που αναφέρεται σε πηγή του 1407 με το όνομα Estella,Stella δηλ. Αστέρι, βλέπετε ένα χάρτη Ενετικό κει πέρα που το έχει σαν νησάκι κει πέρα και λέει Stella». Επίσης έχει σημασία ότι γύρω από το κάστρο όταν χτίστηκε, δεν ανέφερε ο καθηγητής ότι υπήρχε οικισμός. Χτίστηκε το κάστρο τον 15ον αιώνα.
Με την ευκαρία αναφέρουμε την σχετική και κρατούσα άποψη για το ΚάστροΕστέλλα στον Αγιάννη.
Κρατούσα άποψη είναι, όταν πολλοί διακεκριμένοι ιστορικοί έχουν την ίδια άποψη (όχι ένας διακεκριμένος η μη διακεκριμένος…).
«Το κάστρο Estella αναφέρεται στην αραγωνική έκδοση του Χρονικού του Μορέως. Σύμφωνα με το Χρονικό, ο πρίγκιπας της Αχαΐας Γουλιέλμος Βιλλεαρδουίνος έχτισε το 1256, λίγο μετά την κατάκτηση της Μονεμβασιάς (το 1248), το CastellodellaEstella για να ελέγξει τους ανυπότακτους Τσάκωνες που κατοικοέδρευαν “suso en laσ montanyas”, δηλαδή «επάνω εις τα όρη» (προφανώς σε Σίταινα, Καστάνιτσα, Πραστό). Οι ιστορικοί Νίκος Βέης, Σπ. Λάμπρος, Κ.Ρωμαίος και Αδ.Αδαμαντίου ταύτισαν με πειστικά επιχειρήματα το κάστρο αυτό του Αραγωνικού Χρονικού του Μορέως με την οχύρωση στο Ξεροκάμπι.
Οπότε σήμερα θεωρείται δεδομένο ότι το κάστρο στο Ξεροκάμπιείναι το φράγκικο οχυρό που αναφέρεται στοΑραγωνικό Χρονικό του ΜορέωςωςEstella (μετάφραση της ελληνικής λέξης Άστρος). Το κάστρο αυτό έχει μείνει γνωστό και με το δημώδες όνομα «Κάστρο της Ωριάς», το οποίο απαντά και σε άλλα μέρη της Ελλάδας, συνδεόμενο με θρύλους γύρω από την κατάληψή του.»
Η κρατούσα άποψη για το Κάστρο Παραλίου Άστρους πότε χτίστηκε ,είναι διαφορετική με αυτη του καθηγητή , γιατί οι χάρτες χωρίς άλλες αναφορές και στοιχεία δεν θεωρούνται αξιόλογες πηγές από μόνοι τους και για την περίοδο αυτή υπάρχουν πολλοί λανθασμένοι χάρτες ( που τους φτιάχνανε όπως ήξεραν καλύτερα, χωρίς να ελέγχουν τις πληροφορίες και πολλοί αντέγραφαν προηγούμενους χάρτες, αναφέροντας τα ίδια λάθη, όπως αποδείχθηκε αργότερα).
«Η ταύτιση της θέσης Άστρος και του κάστρου της, καθώς και ο συσχετισμός τους με τις ονομασίες Αστρίτσι και Estella [=Άστρος (ελλ.)] δημιούργησε σύγχυση στους ιστορικούς και χαρτογράφους του παρελθόντος, αλλά και σε νεώτερους ερευνητές. Το κάστρο στο παράλιο Άστρος συγχεόταν κυρίως με το κάστρο Estella, το οποίο σύμφωνα με το Αραγωνικό Χρονικό ανεγέρθηκε το 1256 από τον Γουλιέλμο Βιλλεαρδουίνο για τον έλεγχο των ατίθασων Τσακώνων. Ωστόσο, το κάστρο Estella έχει πλέον ταυτιστεί με το οχυρό στο Ξεροκαστέλλι στην ορεινή ενδοχώρα της βορειοανατολικής Κυνουρίας.
Έχει υποστηριχθεί ότι στη θέση του κάστρου του Παράλιου Άστρους είχε προηγηθεί μεσαιωνικό κάστρο, υπόθεση που λόγω απουσίας επαρκών στοιχείων δεν γίνεται να επιβεβαιωθεί. Η μελέτη των καταλοίπων του κάστρου επιτρέπει τη διάκριση δυο οικοδομικών φάσεων. Η πρώτη φάση αφορά στην περίοδο μεταξύ του 17ουαι. και του τέλους του 18ουαι. Ίσως μάλιστα να σχετίζεται με την ανακατάληψη της περιοχής το 1715 από τους Οθωμανούς και την οικοδομική τους δραστηριότητα για τον έλεγχο τοπικών κινημάτων. Η δεύτερη οικοδομική περίοδος εντοπίζεται από το 1824 και 1825, εποχή που το κάστρο ενισχύθηκε και κατοικήθηκε από τους μυημένους στην Φιλική Εταιρία εύπορους έμπορους του εξωτερικού, αδερφούς Ζαφειρόπουλους».
Θέλουμε να προσθέσουμε επίσης αναφέρεται σε πολλούς χάρτες την περίοδο του μεσαίωνα στην περιοχή υπήρχε το πραγματικο νησί Stella. Αντίθετα σύμφωνα με το καθηγητή δεν υπάρχει πραγματικό νησί μετά το 500 π.χ. ,είναι χερσόνησος ( αλλά υπήρχε νησί νωρήτερα από το 500 π.χ.), Αυτά για τους ανακριβείς χάρτες….
Θεωρούμε αναγκαίο να ναφέρουμε, ότι χρησιμοποιούμε το νόμιμο όνομα του κάστρου σύμφωνα με το ΥΠΠΟΑ και την υπάρχουσα έγκυρη βιβλιογραφία , που είναι Κάστρο Παραλίου Άστρους.
Και συνέχισε ο καθηγητής για τις μεγαλύτερες ιστορικές αλήθειες του τόπου μας.
«… το 1806 όταν πέρασε ο ο Leake αναφέρει ότι ήταν ερειπωμένο το κάστρο, το έτος αυτό εξακολουθούσε να λειτουργεί το βόρειο λιμάνι αλλά υπήρχε πλέον και δεύτερο, , που ήταν το κύριο λιμάνι ,νότια του νησιού κάπου εδω .. στη θέση του σημερινού λιμανιού ….Δεν υπήρχε χωριό στο νησί τότε, παρά μόνον τρία σπίτια, και μερικές αποθήκες και μία μεγάλη δεξαμενη, η «παλιόστερνα» που τροφοδοτούσε με νερό τα πλοία»
«Το Δεκέμβριο του 1824 οι τρεις αδελφοί Ζαφειρόπουλοι αποφάσισνα να επισκευάσουν το Ενετικό κάστρο».
«Όταν τελείωσε η επανάσταση ο Ζαφειρόπουλος εκπιμώντας τα πλεονεκτήματα της θέσης, αποφάσισε να ιδρύσει στην χερσόνησο του Άστρουςένα νέο χωριό ,το οποίο αποτελείται κυρίως από κατοίκους του Αγιου Ιωάννου, στο οποίο προστέθηκαν και άλλοι από διάφορα μέρη , από τις Σπέτσες , αλλά από Βέρβενα , από τον Πλάτανο ,από άλλα χωριά. Η δημιουργία του νέου αυτού χωριού συντελέστηκε από το 1828 έως το 1833.Τότε χτίστηκαν και τα πρώτα σπίτια ,ένα από τα πρώτα σπίτια είναι και αυτό του Λογοθέτη,που χρονολογείται το 1832, ( ο Μιχαήλ Λογοθέτης ήταν Αγιαννίτης και ο πρώτος πρόεδρος του Παραλίου Άστρους ) ένα αρχοντικό, ένα μεγάλο σπίτι ,το οποίο πέρασε στην ιδιοκτησία του Αβραντίνη στη συνέχεια..Στην απογραφή του 1828 το χωριό αριθμεί ? ? (λίγες..) οικογένειες, είναι η απογραφή που έκαναν οι Γάλλοι. .. και ονομάζεται το χωριό Άστρος, στην απογραφή εκείνη ! ( το 1828 άρχισε το χτίσιμο … οι Γάλλοι έβαλλαν και όνομα πριν το χτίσιμο του χωριού……… στην πραγματικότητα τότε ήταν ουσιαστικά μια γειτονιά με λίγα σπίτια από Αγιαννίτες του γειτονικού Άστρους, που υπήρχε πολλούς αιώνες νωρήτερα από το 1828, “Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου του Καρυτσιώτου», λέει η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης το 1823 ) ,το αρχαίο όνομα του διατήρησε ως το 1845 και έκτοτε επισήμως ονομάζεται Παράλιο Άστρος».!!!
«Στο 2 αιώνα πρέπει να υπήρχε ένα σημαντικό πόλισμα στο νησί (?) , το οποίο αναφέρεται από το Κλαύδιο Πτολεμαίον με την ονομασία «ΑΣΤΡΟΝ» , όταν περιγράφει τα παράλια του Αργολικούο Κλαύδιος Πτολεμαιος, όταν φθάνει στο Άργος ….
…πηγαίνει στην Αργολίδα…..»
Ο κώδικας δεν αναφέρει κάτι συγκεκριμένο για τον ακριβή χώρο αλλά γενικά , όπως διαβάζουμε «την οποίαν τοποθετεί στα Παράλια της Αργείας» «βορειότερα της Λακωνικής Πρασιάς» «όταν περιγράφει τα παράλια του Αργολικού»…που είναι αρκετά μεγάλα σε πολλά χιλιόμετρα… και «πρέπει να υπήρχε», ίσως….αλλά που ακριβώς δεν είναι δυνατόν έγκυρα να προσδιορίσουμε.
Είναι επίσης ενδιαφέρον που ο καθηγητής βρήκε την ευκαιρία και ανέφερε τα παρακάτω για τον Ηρώδη Αττικό, δεν ανέφερε το νόμιμο όνομα του. Το νόμιμο όνομα είναι, και αυτό πρέπει να χρησιμοποιούμε δημόσια, Lucius Vibullius Hipparchus Tiberius Claudius Atticus Herodes (Λούκιος Βιβούλλιος Ίππαρχος Τιβέριος Κλαύδιος Αττικός Ηρώδης).
Για την διακόσμηση της έπαυλης, «ο Ηρώδης είχε μεταφέρει πάρα πολλά γλυπτά είτε από παραγγελίες που έκανε ο ίδιος, είτε από διαρπαγή μέσα από τα ιερά τα ίδια η μέσα από τα νεκροταφεία των Αθηνών και από αλλού. Δεν δίστασε να πάρει , να αρπάξει και τις στύλες των Μαραθωνομάχων που έπεσαν στο Μαραθώνα.. και έχουν βρεθεί στις ανασκαφές της Λουκούς … με τα ονόματα των Αθηναίων.. και όλα αυτα για να διακοσμήσει την έπαυλη κατα τα ρωμαϊκα πρότυπα , γιατι η ζωή του ήταν συμφωνα με τα πρότυπα αυτά». Όμως θέλουνε μα προσθέσουμε είχε κλέψει και την Λάκαινα έργα του Καλλιμάχου του 5ου αι. π.Χ κ από την Ακρόπολη των Αθηνών , που κάποτε ήταν στο Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους….
Θέλουμε να αναφέρουμε με την ευκαιρία υπήρχαν κάποτε και συμπολίτες μας ,που πρότειναν να χτίσουμε ένα καινούργιο μουσείο στο χώρο της έπαυλης «για να τιμήσουμε την ζωή και το έργο του», που προσωρινά σιώπησαν η χάθηκαν από την οργή της τοπικής κοινωνίας.
Συνοπτικά αυτές τις μεγάλες ιστορικές αλήθειες καταλάβαμε από τον συμπατριώτη μας καθηγητή αρχαιολογίας Παναγιώτη Φάκλαρη.
Το Κάστρο Παραλίου Άστρους δεν είναι «το κάστρο Εστέλλα» =Άστρος που αναφέρεται στο Αραγωνικό Χρονικό του Μορέως που έχτισε ο Γουλιέλμος Βιλαρδουίνος το 1256 ,αλλά χτίστηκε αργότερα.
Δεν υπάρχει νησί στην Χερσόνησο Άστρους μετά το 500 π.χ αλλά υπήρχε νωρήτερα.
Το 1806 …»δεν υπήρχε χωριό στο νησί τότε, παρά μόνον τρία σπίτια, και μερικές αποθήκες και μία μεγάλη δεξαμενη, η «παλιόστερνα» που τροφοδοτούσε με νερό τα πλοία»
«Ο Ζαφειρόπουλος … αποφάσισε να ιδρύσει στην χερσόνησο του Άστρουςένα νέο χωριό»
«Η δημιουργία του νέου αυτού χωριού συντελέστηκε από το 1828 έως το 1833.Τότε χτίστηκαν και τα πρώτα σπίτια.»
Το 1845 «επισήμως ονομάζεται Παράλιο Άστρος».
Ο Ηρώδης Αττικός είχε μεταφέρει πάρα πολλά γλυπτά για την διακόσμηση της έπαυλης «από διαρπαγή μέσα από τα ιερά τα ίδια η μέσα από τα νεκροταφεία των Αθηνών και από αλλού .Δεν δίστασε να πάρει , να αρπάξει και τις στύλες των Μαραθωνομάχων που έπεσαν στο Μαραθώνα.. και έχουν βρεθεί στις ανασκαφές της Λουκούς … με τα ονόματα των Αθηναίων»
Αλλά θα ήταν παράλειψη με τη ευκαιρία να μην αναφέρουμε και τις ιστορικές αλήθειες για το Άστρος.
Είναι πολύ ενδιαφέρον η «χερσόνησο του Άστρους» προυπήρχε του «νέου χωριού» που ονομάσθηκε επίσημα Παράλιο Άστρος , γιατί υπήρχε το γειτονικό Άστρος…. και από εκεί έπαιρνε το όνομα «του Άστρους» , για ότι γενικά αναφέρεται για το κάμπο της Θυρέας.
«Εξεδόθη εν Άστρει». Το Άστρος το βρήκαν εκεί οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης , υπήρχε πριν το 1823, δεν το εφεύραν εκείνη την ημέρα. Η διακήρυξη ευτυχώς το λέει καθαρά «Εξεδόθη εν Άστρειεντός του Μουσείου Καρυτσιώτου».Ο Δημήτριος Καρυτσιώτης έφυγε από τον Αγιάννη το 1756 και ονόμασε το κτήριο στην Τεργέστη «ΑΣΤΡΟΣ».
Με την πρώτη διοικητική διαίρεση του ελληνικού κράτους το 1835,το Άστροςεντάχθηκε στον Δήμο Θυρέας με έδρα τον οικισμό Άγιος Ιωάννης (ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835).Από το 1841 έως το 1912,το Άστρος ήταν η χειμερινή έδρα του Δήμου Θυρέας.Από το 1912 ο οικισμός αποτέλεσε έδρα κοινότηταςΆστρουςη οποία εξελίχθηκεστο ΔήμοΆστρουςτο1985(ΦΕΚ99Α28/05/1985).
Ο οικιστής του Παραλίου Άστρους Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος και οι αδελφοί του αργότερα το 1845 κατάφεραν να εντάξουν το Παράλιο Άστρος στον δήμο Θυρέας.ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 .
Ας μήν ξεχάσουνε τίποτα και ας λέμε τα σύκα σύκα.
Για πολλούς αιώνες πριν την επανάσταση του 1821 σε διαφορές αναφορές και χάρτες οι δύο οικισμοί το Άστρος και ο Αγιάννης ανακατεύονται , το Άστρος αναφέρεται Άστρος ,γίνεται Αγιάννης ,Καλύβια Άστρους, Αγιαννίτικα καλύβια και ο Αγιάννης αναφέρεται Aγιάννης, γίνεται Άστρος, ορεινό Άστρος ,επάνω Άστρος , Αγιάννης του Άστρους και επίσης Αγιαννίτικα καλύβια !!!.
Ο Αγιάννης αναφέρεται για πρώτη φορά το 1435 στο Χρονικό της Αλώσεως του Γεωργίου Σφραντζή και πιθανόν πήρε το όνομά του από την εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, που βρίσκεται στο κάτω μέρος του χωριού. Από το ίδιο σιγίλλιο του 1638 πληροφορούμαστε ότι ο Αγιάννης έγινε πατριαρχική εξαρχία «χάριν βεβαίως τῆς Σχολῆς τοῦ Ἀγίου Ἱωάννου,λειτουργούσης πολλοῦ παλαιότερον».
Ειλκρινέστατα δεν το αναφέρουμε ειρωνικά, αλλά θέλουμε να προσθέσουμε, ψάξαμε αλλά δεν βρήκαμε βιβλιογραφία τουλάχιστον τα τελευταία χίλια χρόνια ,πριν το 1828, για οικισμό γύρω από το «νησί », που σήμερα βρίσκεται από το 1845 το Παράλιο Άστρος ,εκτός βέβαια από ότι αναφέραμε παραπάνω.
Κατηγορηματικα ο Νίκος Βέης , εγκεκριμένος ακαδημαϊκός και ιστορικός , αναφέρει παρακάτω το Άστρος λεγότανε και Καλύβια Άστρους (Αγιαννίτικα) . Επεξηγούμε για όσους δεν καταλαβαίνου το Άστρος , αυτό ήταν και επίσημα είναι το όνομα , Άστρος, και υπήρχαν βέβαια για μερικούς και παρατσούκλια.
Από Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους
«Όθεν το castiello la Estella (=Άστρος) πρέπει να αναζητήσωμε στα ενδότερα της Κυνουρίας « suso en las montanyas”,
«Και όντως το Άστρος και κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές… οι κατοικούντες τα λεγόμενα Καλύβια Άστρους (είτε Αγιαννίτικα) αναγκάζονται ένεκεν των ελωδών πυρετών ν’αναβαίνωσιν εις το Άγιον Ιωάννη. … ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρινών καλουμένη και (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους,έπειτα δε κατέστη και αυτοτελές χωρίον ,ότε μετά την Άλωσιν της Βασιλευούσης …Και ακριβώς επί μεμονωμένου βουνού άνωθεν του Αγίου Ιωάννου (=Επάνω Άστρους) κείται … το Κάστρο τη Ωριάς …Κατά την εμήν γνώμην μετά τας ανωτέρω εξηγήσεις πιθανώτατα δυνάμεθα να ταυτίσωμεν το Κάστρο της Ωριάς του Πάρνωνος προς το Estella =Άστρος.(σελ 99-100)
Από το καθηγητή αρχαιολογίας Παναγιώτη Φάκλαρη
Lucius Vibullius Hipparchus Tiberius Claudius Atticus Herodes (Λούκιος Βιβούλλιος Ίππαρχος Τιβέριος Κλαύδιος Αττικός Ηρώδης) ΕΚΤΌΣ ΑΠΟ ΔΙΑΡΠΑΓΗ ΓΛΥΠΤΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ «μέσα από τα ιερά τα ίδια η μέσα από τα νεκροταφεία των Αθηνών και από αλλού, δεν δίστασε να πάρει , να αρπάξει και τις στύλες των Μαραθωνομάχων που έπεσαν στο Μαραθώνα…. .. και όλα αυτά για να διακοσμήσει την έπαυλη κατά τα ρωμαϊκα πρότυπα , γιατί η ζωή του ήταν σύμφωνα με τα πρότυπα αυτά». Όμως θέλουνε μα προσθέσουμε είχε κλέψει και την Λάκαινα έργα του Καλλιμάχου του 5ου αι. π.Χ κ από την Ακρόπολη των Αθηνών, που κάποτε ήταν στο Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους και την περιμένουμε υπομονετικά κάποτε να γυρίσει…. ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΚΑΤΑΡΑ ΚΑΙ ΤΑ “ΚΛΕΜΜΕΝΑ” ΕΛΓΙΝΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ….ΣΗΜΕΡΑ
Διακρίνεται το μέγαρο «ΑΣΤΡΟΣ» στην Τεργέστη, η κατασκευή άρχισε το 1798 και τελείωσε το 1805. Mετά τον θάνατο του Δημητρίου Καρυτσιώτη το μέγαρο ονομάστηκε Palazzo Carciotti.
Η οικογένεια Καρυτσιώτη είχε τις ρίζες της στην Καρίτσα της Λακωνίας , ένα μικρό χωριό κοντά στο Γεράκι. Οι πρόγονοι του πριν την επανάσταση του 1821 μετεκόμισαν στον Αγιάννη , στην απέναντι πλαγιά του Καλογεροβουνίου στην τοποθεσία “Καρύτσα”, που είχε νερά και καλό έδαφος. Οταν έφθασαν στο Αγιάννη από το όνομα του χωριού τους πήραν το όνομα Καρυτσιώτης. Το πραγματικό τους επίθετο ήσαν Τριαντάφυλλου.
