Από το «Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού, 2015. Οδηγός για την προστατευόμενη περιοχή όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού. Φύση, Πολιτισμός, Οικοτουρισμός. Άστρος Αρκαδίας».
Σίταινα Η ελατοσκέπαστη Σίταινα, Τσακωνοχώρι, σε απόσταση 23 χλμ. νοτιοδυτικά του Άστρους και υψόμετρο 740 μ., βρίσκεται χτισμένη αριστερά και δεξιά μιας όμορφης – καταπράσινης ρεματιάς και κάτω από τις επιβλητικές κορυφές του Πάρνωνα. Τα παραδοσιακά πετρόχτιστα σπίτια της φέρουν τα χαρακτηριστικά της Τσακώνικης αρχιτεκτονικής. Η πρώτη γραπτή αναφορά του χωριού γίνεται σε χρονικό του γνωστού ιστορικού Γεωργίου Φραντζή, το έτος 1435.
Κατά την περίοδο της Κλεφτουριάς ο Δημήτριος Καλιοτζής, ο Σιταινιώτης, συγκαταλέγεται ανάμεσα στους επτά πιο ονομαστούς Κλέφτες της Πελοποννήσου, θα αποτελέσει τον τρόμο των Τούρκων και η πλούσια δράση του θα υμνηθεί από τη λαϊκή Μούσα σε πολλά δημοτικά τραγούδια. Εντυπωσιακή είναι η συμμετοχή των Σιταινιωτών στην εθνική εξέγερση του 1821. Στη Σίταινα θα δημιουργηθούν δύο στρατιωτικά σώματα, με περισσότερους από 100 αγωνιστές και επικεφαλής τους Γεώργιο Λ. Μπουρμά και Θεόδωρο Ιωάννου ή Κρητικό. Ο Θ. Ιωάννου με την έναρξη της Επανάστασης θα εγκαταλείψει το Ναύπλιο, όπου ζούσε έχοντας δύο ιδιόκτητα πλοία και το μονοπώλιο των ανθράκων. Στη Σίταινα θα οργανώσει και θα οπλίσει με προσωπικά του έξοδα, έχοντας πουλήσει τα δύο του πλοία, περισσότερους από 80 Σιταινιώτες, υπό την αρχηγία του οποίου πολέμησαν σε όλες τις μάχες της Πελοποννήσου. Στο βυζαντινό κάστρο της Ζάγκολης, 3 χιλιόμετρα βορειοανατολικά του χωριού, τέλη Ιουλίου-αρχές Αυγούστου του 1826, οι οχυρωμένοι κάτοικοι και αγωνιστές της Σίταινας θα αποκρούσουν επιτυχώς και θα ταπεινώσουν τις ορδές του Ιμπραήμ. Το 1835 με βασιλικό διάταγμα δημιουργείται ο Δήμος Σιταίνης. Οι τρεις εντυπωσιακές και περίτεχνα διαμορφωμένες πλακόστρωτες πλατείες του χωριού, οι καμαροσκέπαστες πλούσιες βρυσάδες και τα κρυστάλλινα νερά πολλών πλούσιων πηγών, οι εκκλησίες των Ταξιαρχών και του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου με τα έντονα Βυζαντινά χαρακτηριστικά, ο νερόμυλος και τα διάσπαρτα και ανεξίτηλα ίχνη μιας πλούσιας παράδοσης, σε συνδυασμό με το πλούσιο και πολυποίκιλο φυσικό περιβάλλον, δημιουργούν μοναδικές εικόνες μαγευτικής ομορφιάς, που κερδίζουν τον επισκέπτη. Το ελατόδασος της Σίταιναςαποτελεί ένα μοναδικό φυσικό μνημείο. Εντυπωσιακά οροπέδια, όπως του Προφήτη Ηλία- Κάμπου, της Λούτσας και του Κάμπου, πλούσια και πολυσύνθετη χλωρίδα, ένας πολυδαίδαλος κόσμος μονοπατιών, με έντονα τα χνάρια και τα σημάδια της έντονης ανθρώπινης δραστηριότητας κατά το παρελθόν που σηματοδοτούν τα ασβεστοκάμινα, τα μαρμαράλωνα και τα χωματάλωνα, τα πηγάδια. Στην ευρύτερη περιοχή του χωριού υπάρχουν και ενδιαφέροντα σπήλαια, τα οποία αποτέλεσαν καταφύγιο των κατοίκων, τόσο κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, όσο και κατά τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής (Καρατζά, Καλιοτζή, Καραχάλιου). Η Σίταινα χάρη στο πλούσιο της φυσικό περιβάλλον και τα πολυάριθμα μονοπάτια, πολλά από τα οποία ακολουθούν το αρχαίο οδικό δίκτυο της περιοχής, αποτελεί σήμερα πόλο έλξης για ομάδες πεζοπόρων και ορειβατικούς συλλόγους, για τις ανάγκες των οποίων έχει διαμορφωθεί χώρος ελεύθερης κατασκήνωσης πλησίον της πλατείας του Θεολόγου, από τον πολιτιστικό σύλλογο του χωριού. Ανάμεσα στις πολλές και ενδιαφέρουσες διαδρομές μονοπατιών που ανοίγονται και ξεδιπλώνονται από το χωριό, εκείνες προς το φαράγγι και τον καταρράκτη του Λούλουγκα-κάστρο Ζάγκολης και προς το οροπέδιο Προφήτη Ηλία-κορυφές Τούρλας αποτελούν διαδρομές γνωστές στο πανελλήνιο και με τη μεγαλύτερη περιπατητική κίνηση. Από τις υπόλοιπες διαδρομές ξεχωρίζουν το παλιό μονοπάτι- μουλαρόδρομος που οδηγεί στον Πλάτανο, η διαδρομή προς το δάσος της Λεκάς, το μονοπάτι προς το γεφύρι και το φαράγγι της Κουτουπούς. Η Σίταινα αποτελεί επίσης ιδανική αφετηρία για την περιήγηση στο θαυμαστό κόσμο των φαραγγιών του Βρασιάτη. Στη Σίταινα γεννήθηκε και έζησε για πολλά χρόνια ο ποιητής Θεόδωρος Παπαγιωργόπουλος (1862-1941), ο οποίος και αρθρογραφούσε σε διάφορες εφημερίδες και περιοδικά των Αθηνών με τα ψευδώνυμα «Σφουγγής» και «Πάρνης». Η Σίταινα υπήρξε επίσης η γενέτειρα του ιερομονάχου Ιωσήφ Καρατζά, κτήτορα της Ιεράς Μονής Μαλεβής (1916). Εκτός από τα θρησκευτικά πανηγύρια ο Πολιτιστικός Σύλλογος του χωριού διοργανώνει κάθε καλοκαίρι πλούσιες πολιτιστικές εκδηλώσεις και δραστηριότητες, όπως το Αντάμωμα των Σιταινιωτών, Γιορτές Νεολαίας, τη Γιορτή των Φαραγγιών, τον Κύκλο του Ψωμιού.
Από ExploringGreece
Η Σίταινα μαζύ με την Καστάνιστα και τον Πραστό αποτέλεσαν τον αρχικό πυρήνα της Τσακωνιάς. Γραφικότατο χωριό μέσα στα έλατα, προσφέρει πολλαπλές δυνατότητες για εξορμήσεις στην φύση του Πάρνωνα. Το χωριό έχει παραδοσιακά πετρόχτιστα σπίτια και πολλά νερά
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Η Σίταινα είναι ένα ορεινό χωριό του νομού Αρκαδίας, χτισμένο αμφιθεατρικά στις πλαγιές του Πάρνωνα σε υψόμετρο 700 μ., κοντά στην ψηλότερη κορυφή του, τη Μεγάλη Τούρλα (1934 μ.). Το χωριό βρίσκεται σε απόσταση 30 χλμ. από το Άστρος. Η Σίταινα υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Βόρειας Κυνουρίας.
Η Σίταινα είναι ένα Τσακωνοχώρι στο οποίο, μαζί με τα κοντινά χωριά Πραστός και Καστάνιτσα, ομιλείται ακόμα η Τσακωνική διάλεκτος από τους γηραιότερους.
Ιστορία
Η Σίταινα, αναφέρεται για πρώτη φορά στο Χρονικό της Αλώσεως του Γεωργίου Σφραντζή, με την ονομασία Σίτανα. Η ονομασία «Σίταινα», είναι σλαβική[3] και σημαίνει τέλμα, βάλτος. Τα επόμενα χρόνια, αναφέρεται σε διάφορα έγγραφα της Τουρκοκρατίας και της Ενετοκρατίας. Κατά τα προεπαναστατικά χρόνια, στην Σίταινα γεννιέται ο γνωστός κλέφτης και πρωτοπαλίκαρο του Καπετάν Ζαχαριά, Δημήτριος Καλιοντζής. Σημαντική ήταν η προσφορά του χωριού και κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821, καθώς 150 Σιταινιώτες, εντάχθηκαν σε διάφορα σώματα, με μεγάλη επιτυχία. Το 1826 ο Ιμπραήμ Πασάς κατέστρεψε ολοσχερώς το χωριό, όπως και όλα τα άλλα χωριά της Κυνουρίας. Σύμφωνα με την παράδοση οι κάτοικοι του χωριού κατέφυγαν στο σπήλαιο της Ζαγγόλης. Τα επόμενα χρόνια η Σίταινα αποτέλεσε έδρα της Κοινότητας Σιταίνης.
Το χωριό
Το χωριό είναι γεμάτα με έλατα και διάφορα δέντρα, ενώ, όπως και τα άλλα Τσακωνοχώρια, έχει πολλά αρχοντικά – πυργόσπιτα, δείγματα της Τσακώνικης αρχιτεκτονικής. Η Σίταινα έχει δύο εκκλησίες: τους Ταξιάρχες και τον Άγιο Ιωάννη Θεολόγο. Κοντά στην κορυφή του Πάρνωνα, υπάρχει το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία. Κοντά στο χωριό υπάρχει η οχυρωμένη εκκλησία της Παναγίας Ζαγγόλης, την οποία αναφέρει ο περιηγητής Ουίλιαμ Μάρτιν Ληκ το 1805. Σε αυτό το σπήλαιο κατέφυγαν οι κάτοικοι της Σίταινας, μετά την καταστροφή του από τον Ιμπραήμ.
Σε κοντινή απόσταση βρίσκονται τα φαράγγια του Λούλουγγα, της Κουτουπούς, της Ζαρμπάνιτσας και της Μαζιάς, στα οποία πραγματοποιείται πεζοπορία και ορειβασίας. Κοντά στην Σίταινα βρίσκονται τα χωριά Πραστός, Καστάνιτσα Αρκαδίας, Πλάτανος Αρκαδίας κ.ά.
Από το «Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού, 2015. Οδηγός για την προστατευόμενη περιοχή όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού. Φύση, Πολιτισμός, Οικοτουρισμός. Άστρος Αρκαδίας».
Που ομιλείται η τσακώνικη διάλεκτος Λεωνίδιο, Πραγματευτή, Μέλανα, Τυρό, Σαπουνακέικα, Άγιο Ανδρέα, Πραστό, Σίταινα, Καστάνιτσα. Συνοικισμούς: Σαμπατική, Λιβάδι, Βασκίνα, Παλιόχωρα, Άγιος Παντελεήμονας (Φούσκα), Δερνικέικα
Η τσακώνικη διάλεκτος
Η τσακώνικη διάλεκτος, ο τσακώνικος χορός, η ενδυμασία, τα ήθη και έθιμα των Τσακώνων, αποτελούν άλλη μια δυναμική της περιοχής του Πάρνωνα. Σύμφωνα με το «Χρονικόν της Μονεμβασιάς»: «Οι δε των θρεμμάτων νομείς και αγροικικοί κατωκίσθησαν εν τοις παρακειμένοις εκείσε τραχανοίς τόποις, οι και επ’ εσχάτων τζακονίαι επωνομάσθησαν». Οι Τσάκωνες, ως γνήσιοι απόγονοι των Δωριέων, διατήρησαν ανόθευτη τη ρίζα τους και η τσακώνικη γλώσσα αποτελεί και σήμερα τη ζωντανή έκφραση της Δωρικής διαλέκτου. Στην κοιτίδα της Τσακωνιάς, το σήμερα επιμένει να βαδίζει και να δημιουργεί στα χνάρια του χθες σε μια αέναη κι αδιάλειπτη πνοή της Ελλάδας.
O ιδιαίτερος γλωσσικός θησαυρός του τόπου μας Η τσακώνικη διάλεκτος έχει συμπεριληφθεί στον κατάλογο των υπό εξαφάνιση γλωσσών της UNESCO και αναγνωρίζεται ως πολιτισμικό κατόρθωμα και ανεπανάληπτος θησαυρός πολιτισμού. Η γλώσσα διατηρήθηκε γνήσια και ανόθευτη στα στόματα των απλών ανθρώπων, των ξωμάχων, των ποιμένων και των γεωργών. Στις ευχές, στους χαιρετισμούς, στις κατάρες, στις καθημερινές εκφράσεις, στα πειράγματα και τα αστεία, εκεί βρίσκεται αιώνες τώρα ο γλωσσικός θησαυρός των Τσακώνων. Σε αυτό το ξεχωριστό κομμάτι της Ελληνικής γης που λέγεται Τσακωνιά (κοιτίδα της Τσακωνιάς υπήρξε ο Πραστός, η Καστάνιτσα και η Σίταινα), σε αυτούς τους τραχινούς τόπους, οι κάτοικοι της περιοχής, διαθέτοντας ελάχιστα μέσα, όχι μόνο επιβίωσαν, αλλά άφησαν πίσω τους μια πολύτιμη κληρονομιά, την τσακώνικη παράδοση, την πανέμορφη γλώσσα, τον μοναδικό υποβλητικό τσακώνικο χορό, τα τσακώνικα τραγούδια, την υφαντική τέχνη, τις συνήθειες τους, ό,τι ονομάζουμε σήμερα ήθη και έθιμα. Όλα αυτά συνθέτουν την ταυτότητα του τόπου με μια ζωντανή γλώσσα που είναι στο χέρι των Tσακώνων, αλλά και όλου του ελληνισμού, να την αγκαλιάσει και να την προστατέψει από τη λησμονιά
Δειτε το συνδεσμο
«Το οφείλουμε στη Τσακωνιά».
http://www.tsakonianarchives.gr/…
astrosgr.com 