Από την ιστοσελίδα Αργολικά
«Αιδώς Αργείοι»: Τι σημαίνει, σε ποιους αναφέρεται, από πού προέρχεται η φράση
Συχνά αναφέρεται η φράση «Αιδώς Αργείοι» που σε απλά ελληνικά σημαίνει «Ντροπή (σας) Αργείοι». Χρησιμοποιείται απαξιωτικά ως επίπληξη σε ομάδες ανθρώπων όταν λένε ή κάνουν πράγματα ντροπιαστικά. Σπανιότερα η φράση χρησιμοποιείται για ατομική επίπληξη.
Η φράση αυτή ειπώθηκε αρκετές φορές στην Ιλιάδα του Ομήρου και αναφέρεται σε όλους τους Έλληνες και όχι μόνο στους καταγόμενους από το Άργος, καθώς «Αργείους» και «Δαναούς» αποκαλούσαν ολόκληρο το στράτευμα των Αχαιών.
Η πρώτη που φώναξε αυτή τη φράση είναι η Ήρα με τη φωνή του τελάλη Στέντορα (αυτού με τη …στεντόρεια φωνή) στην προσπάθειά της να παρακινήσει τους Έλληνες να δείξουν θάρρος στον αγώνα εναντίον των Τρώων, μετά την αποχώρηση του Αχιλλέα από τη μάχη. Ραψωδία Ε, στίχος 787: «αἰδώς Ἀργεῖοι κάκ᾿ ἐλέγχεα εἶδος ἀγητοί» Δηλαδή: Ντροπή σας! Κρίμα λέω στα κάλλη σας, Αργίτες τιποτένιοι.
Ο ίδιος ακριβώς στίχος («αἰδώς Ἀργεῖοι κάκ᾿ ἐλέγχεα εἶδος ἀγητοί» – Ντροπή σας! Κρίμα λέω στα κάλλη σας, Αργίτες τιποτένιοι) ακούγεται και από τον Αγαμέμνονα (Ραψωδία Θ, στίχος 228).
Με με την ίδια φράση επέπληξε ο Αίαντας τους Αχαιούς όταν φοβισμένοι είχαν καταπτοηθεί και ανέχονταν τους Τρώες να απειλούν με κάψιμο τα πλοία τους. Ραψωδια Ο, στίχος 503: «Αἴας δ’ ἑτέρωθεν ἐκέκλετο οἷς ἑτάροισιν. αἰδώς Ἀργεῖοι νῦν ἄρκιον ἤ ἀπολέσθαι» – Κι ο Αίαντας απέναντι έλεγε στους δικούς του: «Ντροπή Αργείοι! Το μόνο βέβαιο που τώρα μας περιμένει είναι να χαθούμε».
Τη φράση θα την πει και ο Ποδειδώνας (Ραψωδία Ν, στίχος 95): «αἰδὼς Ἀργεῖοι, κοῦροι νέοι».
Κείμενο από την ιστοσελίδα Αργολικά
Αλλά καλύτερα ας προσέξουμε τι μας έλεγε ο μεγάλος εκπρόσωπος του Ελληνικού διαφωτισμού , ο θεωρητικός και ο πατέρας της δημοκρατίας Πρωταγόρας που περιέγραψε συνοπτικά σε μια σελίδα τις δύο βασικές και καταλυτικές προϋποθέσεις της δημοκρατίας και της κοινωνίας, την « αιδώ και δίκη» ( ντροπή και δίκαιο).
Αυτά μόνα τους, η σοφία και η τέχνη , «έντεχνο σοφία συν πυρί» όμως δεν ήταν αρκετά για να σωθούν οι άνθρωποι. Παρά όλα αυτά ο Δίας από λύπη του για τους ανθρώπους που τους έβλεπε να χάνονται και η να τρώγονται μεταξύ τους, έστειλε τον Ερμή να δώσει στους ανθρώπους επιπλέον την «αιδώ και την δίκη» για να σωθούν και να ζουν οργανωμένα δίκαια και πολιτισμένα στις κοινωνίες τους.
Η ντροπή είναι το συναίσθημα του ανθρώπου για τις συνήθως ανήθικες πράξεις του, που δεν γίνονται αποδεκτές σύμφωνα με τους άγραφτους κανόνες συμπεριφοράς της κοινωνίας.
Το δίκαιο είναι ο σεβασμός των γραπτών νόμων , των δικαιωμάτων των άλλων ανθρώπων και η αποδοχή από τον άνθρωπο να δίνει στους συνανθρώπους του αυτά που τους ανήκουν.
Η ντροπή και δίκαιο συμβάλλουν στην εναρμόνιση των ανθρώπινων σχέσεων και εμπεδώνουν την κοινωνική συνοχή, αν και δεν ταυτίζονται με την πολιτική, αποτελούν ωστόσο απαραίτητες προϋποθέσεις για την κατάκτηση και την άσκησή της.
Σήμερα η κοινωνία έχασε την αιδώ και την δίκη, την ντροπή και το δίκαιο. Αλλά υπάρχουν και άλλα χειρότερα. Διαβάζουμε και ακούμε στο δημόσιο διάλογο και τον τύπο καθημερινά τούς “ειδικούς ” που έκαναν επιστήμη και αλλάζουν την σημασία των λέξεων και των γεγονότων , όπως τους συμφέρει καλύτερα, γιατί στην ουσία μιλάνε για το τομάρι τους , τους επιγόνους τους και τις δικές τους καρέκλες.
Ο Θουκυδίδης επισημαίνει επιγραμματικά τις στρεβλωτικές επιπτώσεις της ηθικοπολιτικής κρίσης στη χρήση της γλώσσας: “και την ειωθυίαν αξίωσιν των ονομάτων εις τα έργα αντήλλαξαν τη δικαιώσει” άλλαξαν την καθιερωμένη σημασία των λέξεων, ανάλογα με το πώς τους συνέφερε.”
Αλλά ο Πρωταγόρας και ο Δίας συνεχίζουν στα βαθιά νερά της δημοκρατίας. Θυμίζουμε λέγαμε παραπάνω ο Δίας έλεγε στον Ερμή για τον τρόπο διανομής στους ανθρώπους της αιδούς και της δίκης.
«Σε όλους και να έχουν όλοι μερίδιο σε αυτές. Αν σε αυτές είχαν λίγοι μερίδιο, όπως στις άλλες τέχνες , τότε δεν θα υπήρχαν πόλεις»
Αν θέλουμε να επιζήσουμε σαν κοινωνία και σαν έθνος πρέπει να ξανά βρούμε σύντομα το συναίσθημα της ντροπής και της δίκης του Πρωταγόρα…..
Το άρθρο έχει δημοσιευτεί στους συνεργάτες μας Astros Kynouria News
Από ftzivel10 Φεβρουαρίου, 2023
Πηγές
astrosgr.com 