ΥΑ ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Β1/Φ50/23502/1045/17-3-2009 –
ΦΕΚ 132/ΑΑΠ/27-3-2009
Τίτλος ΦΕΚ Αναοριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου του λόφου«Καστράκι» Μελιγούς Κυνουρίας, Νομ. Αρκαδίας
Κείμενο
Αναοριοθετούμε τον αρχαιολογικό χώρο του λόφου «Καστράκι», Μελιγούς Κυνουρίας, Νομού Αρκαδίας,ο οποίος στο φύλλο 7315.1 του χάρτη της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού, κλίμακας 1:5000, που υπογράφεται από τον Προεδρεύοντα του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, σημειώνεται με κίτρινο χρώμα και ορίζεται από τα σημεία 1, 2, 3, 4, … 10, 11, 1 τα οποία αντιστοιχούν στον ακόλουθο πίνακα συντεταγμένων των συστημάτων ΗΑΤΤ και ΕΓΣΑ.
Το Καστράκι της Μελιγούς απέχει περίπου 3 χλμ από το Άστρος και από εκεί η θέα της Θυρεάτιδας Γής (Θυρέας), ολόκληρου του κάμπου του Άστρους και του Άγιου Ανδρέα ,είναι απολαυστική. Στη κορυφή του λόφου διακρίνονται γκρεμισμένα τείχη από την μακρόχρονη ιστορία μας . Το Καστράκι ήταν γνωστό στην αρχαία Ελλάδα και τους μεσαιωνικούς χρόνους πιθανότατα με το όνομα το Αστρίτσι η Καστρίτσι με ιστορία τουλάχιστον 3,500 χρόνια. Τα νεότερα χρόνια πρίν την δεκαετία του 1960 οι κάτοικοι της Θυρέας τις Απόκριες εόρταζαν στο Καστράκι τα κούλουμα με «τρικούβερτο γλέντι» ,χορούς, κλαρίνα, βιολιά ,τραγούδια, χαρτοπόλεμο, κοδέλλες και χαρταετούς ,όμορφα χρόνια.
Στις πρόποδες του λόφου βρίσκεται η λίμνη Μουστού . Ο Μουστός ,υδροβιότοπος της Κυνουρίας, είναι εντεταγμένος στο ευρωπαϊκό δίκτυο Natura 2000 και έχει χαρακτηριστεί ως προστατευόμενη περιοχή, καθώς αποτελεί καταφύγιο για σημαντικό πληθυσμό αποδημητικών πουλιών τα οποία διαχειμάζουν σε αυτόν.
Από το Καστρολόγο
Καστράκι Μελιγούς – Ελληνικά Κάστρα – Kastra.eu
Πυργόσπιτο της μεταβυζαντινής περιόδου στον χαμηλό λόφο «Καστράκι» νοτιοανατολικά από τη Χειμερινή Μελιγού της Β.Κυνουρίας, σε ένα σημείο όπου υπάρχουν ίχνη οχυρώσεων και από παλαιότερες εποχές.
Η θέση εποπτεύει τον κάμπο του Άστρους και τμήμα του Αργολικού Κόλπου.
Ιστορία
Στον λόφο εντοπίζεται ανθρώπινη παρουσία από τα μυκηναϊκά έως και τα νεώτερα χρόνια. Κατά την κλασσική περίοδο πρέπει να υπήρχε εδώ κάποιο πόλισμα, ίσως η αρχαία Θυρέα (δεν είναι βέβαιο).
Στον χώρο έχουν βρεθεί αρχιτεκτονικά λείψανα ελληνιστικής και ρωμαϊκής εποχής. Υπάρχουν επίσης ευρήματα από την πρωτοβυζαντινή περίοδο, καθώς και ίχνη μεσαιωνικής οχύρωσης.
Από τα κτίσματα του λόφου αυτό που μας ενδιαφέρει περισσότερο εδώ είναι το πυργόσπιτο. Είναι το είδος των αρχοντικών που έχτιζαν οι Οθωμανοί γαιοκτήμονες κατά τον 17ο και κυρίως κατά τον 18 αιώνα.
Πολύ κοντά στο πυργόσπιτο υπάρχει μονόχωρος καμαροσκεπής ναός, που σύμφωνα με επιγραφή ανεγέρθηκε το έτος 1611 από τους μοναχούς της Μονής Ελεούσας (Παλαιοπαναγιά).
Η εγγύτητα του ναού με την πυργοκατοικία είναι λίγο παράξενη. Το να έκτισε κάποιος Οθωμανός το αρχοντικό του κολλητά με την εκκλησία φαίνεται μάλλον απίθανο. Άρα ή η πυργοκατοικία κτίστηκε πριν την εκκλησία ή η χρονολόγηση της εκκλησίας είναι λάθος.
Θεωρούμε πιο πιθανό η πυργοκατοικία να κτίστηκε στις αρχές του 17ου αιώνα και να εγκαταλείφθηκε για κάποιο λόγο σχετικά γρήγορα. Όταν κτίστηκε η εκκλησία, οι μοναχοί θα πρέπει να χρησιμοποίησαν και τον πύργο. Δεν αποκλείεται, ακόμα, η εκκλησία και ο πύργος να κατασκευάστηκαν εξαρχής σαν μοναστικό συγκρότημα. Ξέρουμε ότι οι εγκαταστάσεις στο λόφο μαζί με το ναό αποτέλεσαν το 1612 μετόχι της Μ. Αγίας Τριάδας Μελιγούς, σύμφωνα με σιγίλιο του Πατριάρχη Νεόφυτου του Β’.
Θα τοποθετήσουμε λοιπόν χρονικά την κατασκευή του πύργου στις αρχές του 17ου αιώνα, αλλά με επιφυλάξεις. Στην πραγματικότητα, δεν ξέρουμε με βεβαιότητα τον χρόνο κατασκευής του πυργόσπιτου.
Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία
Ο πύργος είναι διώροφος. Η είσοδος βρισκόταν στη βόρεια πλευρά του ισογείου, το οποίο αποτελείται από θολωτούς χώρους. Στους τοίχους του ισογείου ανοίγονται τυφεκιοθυρίδες. Η πρόσβαση στον όροφο εξασφαλιζόταν από εξωτερική κτιστή κλίμακα που σχηματιζόταν επάνω από θολοσκεπή χώρο.
Στον όροφο διακρίνονται δυο κύριοι χώροι διαμονής με εστία στον ένα από αυτούς και με ερμάρια στο πάχος της τοιχοποιίας, η οποία αποτελείται από αργολιθοδομή με χρήση πλίνθων και συνδετικό κονίαμα.
Στα βόρεια και ανατολικά του λόφου διασώζεται τμήμα αρχαίας οχύρωσης, ενώ στην ανατολική απότομη πλαγιά εντοπίζεται αναλημματικός τοίχος πιθανώς ρωμαϊκής περιόδου. Κατά την εποχή αυτή σημειώθηκε ισοπέδωση και νέα διαμόρφωση του πλατώματος του λόφου.
Στα βορειοδυτικά του πλατώματος υπάρχουν υπολείμματα κτίσματος πιθανώς όψιμων ελληνιστικών χρόνων. Τμήματα μεσαιωνικού τείχους εντοπίζονται στην ανατολική και δυτική πλευρά του λόφου. Το τείχος είναι κατασκευασμένο από αδρά λαξευμένους λίθους, σχετικά μεγάλων διαστάσεων με παρεμβολή κεράμων και κονιάματος.
To άρθρο έχει δημοσιευθεί στους συνεργάτες μας Astros Kynouria News
Πηγές
astrosgr.com 