Συγγενικές ομάδες λέξεων

• Περιεχόμενα- Η οικογένεια ,Ημέρες , Μήνες,Εποχές ,Κατευθύνσεις,Ανθρωπος.Ρούχα,Φαγητά,Ζώα,Σπίτι,πραγματα
• ΝΑ ΠΡΟΣΘΕΣΟΥΜΕ Αριθμοί ,Χρώματα κλπ..
• Πίσω στην Αρχική σελίδα η  Οι Τσάκωνες y
• Πίσω στην Αρχική σελίδα η  Οι Τσάκωνες y

Η οικογένεια > α φανίλια

• πατέρας> Α’ φέγκη ,
•  μητερα> μάτη
• γυιος > υζέ ,
• κόρη> σάτη ,
• παιδί> καμπζί
• σύζυγος,άντρας> άτσωπο ,
• σύζυγος,γυναίκα> γουναίκα
• γιαγιά>μαμού ,
• παππούς> παππου
• γριά > γρία ,
• γέρος> γέρου
• Α γρία και ο γέρου ήταν προσφωνήσεις αμέσως μετά το γάμου του ζευγαριού εκατέρωθεν.
• αδελφός > αϊθή ή αθή ,
• αδελφοί > αϊθήνε ή αθήνε
• αδελφή >αϊθά ή αθιά
• αδελφές > αϊθιέ ή αθιέ
• αδελφακι > αφούτσι
• θείος > τσίε ,
• θείοι >τσίουνε
• θεία > τσία,
• θείες > τσιάδε
• ανηψιος > ανήψι ,
• ανήψια > ανήψι
• ξάδελφος > τσάδεφο,
• ξαδέλφια >τσαδέφοι
• ξαδέλφη > τσαδέφη,
• ξαδέλφες> τσαδέφισε

Ημέρες , Μήνες,Εποχές

• ημέρα> α αμέρα,οι αμέρε
• εβδομάδα>α εβδιμά ή α βδιμά,οι εβδιμάδε
• μήνας> ο μήνα,οι μήνοι
• χρόνος> ο χρόνε ,οι χρόνοι
• Άνοιξη>άνοιξη
• Καλοκαίρι>καουτσαίρι
• Φθινόπωρο>χινόπωρε
• Χειμώνας>χειμωνικό

• Δευτέρα >Δεύτερα
• Τρίτη> Τσίτα
• Τεταρτη> Τίτιντα
• Πέμπτη> Πέφτα
• Παρασκευή >Παράσι
• Σάββατο>Σάμπα
• Κυριακή> Τσουρακά

• Ιανούαριος>Γενάρη
• Φεβρουάριος>Φλεβάρη
• Μάρτιος> Μάτζη
• Απρίλιος> Απρίλη
• Μάιος> Αμάη
• Ιούνιος> Σερική ( κ με δάνεια σαν κ( χ)
• Ιούλιος> Αωνάρη
• Αύγουστος>’Αγουστε
• Σεπτέμβριος>Σταυρέ (Σετέμπρη)
• Οκτώβριος>Άγιε Δηνήτρη (Οχτώμπρη)
• Νοέμβριος> Άγιε Αντρία ( Νοέμπρη)
• Δεκέμβριος> Δετσέμπρη

• Αύριο > ταχία
• Σήμερα > σάμερε
• χτες > επέρι
• προχθές > τατσιπέρι
• πρωί > σύνταχα
• πολύ πρωί > συνταχούλια
• ημέρα > μέρα
• νύχτα > νιούτα
• απόγευμα ,βραδάκι > αργακινά
• μεσημέρι > μισαμέρι

Κατευθύνσεις

• δεξιά > ίσια
• αριστερά > σοβά ς ( sh )
• ίσια > ίσα
• ψηλά > ψεά
• χαμηλά > χαμεά
• πάνω > τάνου
• κάτω > κάτου, χάμου
• μακριά >μακρία,αλάργα
• κοντά> κ?
• μπροστά>πουρτέσε
• πίσω >κίσου
• δίπλα > δίπα
• μέσα > τάσου
• έξω > τάτσου
• από πάνω > απανούσε
• από κάτω> ακατούσε
• από πίσω > αποκίσου
• παραπάνω > παρατάνου
• παραμέσα > παρατάσου
• παραέξω > παρατάτσου

Άνθρωπος

• σώμα σ?
• άνθρωπος > άθρωπο, αθροίποι
• κεφάλι > τσουφά, τσουφάλε
• τρίχα, ες > τσίχα,τσίχε
• μάτι,α > αψιλέ,ψιλέ,οι αψιλοί,ψιλοί
• αυτί ,ά > αβουτάνα, αβουτάνε
• μάγουλο,α > μάγουλε,μάγουλα
• σαγόνι,α > σταγόνι,σταγόνια
• λαιμός > λαιμό
• στόμα,τα > τούμα,τούματα
• μύτη > σούκο
• χέρια > χέρα,χέρε
• πόδι,α > πούα, πούε
• δάκτυλο,α > δάτυλε
• αγκώνας ,ες > αγκώνα
• μέση,ες > ίσα
• μούτρα > μουτσούνα
• φρύδι(οφρύς) > φρύδι
• κώλος,οι > κώλε,κώου
• χείλος,ια > χείλι,χεία

Ρούχα

• πουκάμισο,α > όγκιουμα
• σακκάκι > σακάτσι
• παπούτσι,α > τσέρβουλε ,τσέρβα
• λουρίδα > ουρίδα
• τσέπη > μπούρσα

Φαγητά

• ψωμί > άντε
• τυρί > άρτουμα
• κρεμμύδι > κρέμμου
• αυγό > αβουγό
• λάδι > άϊ
• γάλα > γά
• ντομάτα > ντουμάτα
• κρέας > κρίε
• πατάτες > μπατάτε

Ζώα

• αγελάδα > κούλικα
• αγζοπούλι > αγζοπούλι
• αιτός > αητέ
• άλογο > άγο
• αρνί > βάνε
• βάτραχος > φορτακά
• βόδι > βου
• βόδι > μόκο
• γαλοπούλα > γάλο
• γάτα > κατσούα
• κόκκορας > βούλε
• κόττα > κότα
• λαγός > αγό
• λύκος >λιούκο
• μέλισσα > μελισσά
• όνος > όνε
• πέρδικα > πέτζικα
• σκύλος > κούε
• τζίτζικας > τσιτσιρόνα
• φίδι > ούθι
• χοίρος > χιούρε

————–

• σπίτι > τσέα

σπίτι	>	τσέα
τζάκι	>	τζάκι
κεραμίδια	>	τσεράμου
παράθυρο	>	παναθούρι
πόρτα	>	πόρε
σκάλα	>	σκάλε
κουβάς μεταλικός	>	τέστα
γωνιά	>	γωνία
στέρνα	>	στέρνα
καμάρα	>	καμάρα
λεμονιά	>	λεμον’ία
θυρίδα	>	θουρίδα
εξώστης	>	ξωστάγι ,ξουστάγι
στόμα	>	τούμα

• Χαρτί > χαρκί
• Λυχνάρι > λύχινε
• Κερί > τσερί
• Καντήλι > καγκήλι
• ποκήρι > ποκήρι
• Πιάτο > πιάτε
• Πηρούνι > κηρούνι
• Κουτάλα > μίσα
• Τρίφτης > τσούτα
• Γουδί > γουϊδί
• Καρέκλα > καρέγκλα
• Καζάνι > Καζάνι
• Σκάφη<σκαφίδι> > κούβελε
• Δικριάνι > σίνακα
• Κασμάς > μπίκο
• Τσιάπα > μάτουκα
• Κοφήνι > κοθίνι
• Ομπρέλα > Ομπρέλα
• Τηγάνι > τέγανε
• Κρεββάτι > κεβάτα
• τηλέφωνε > τηλέφωνε
• Ποδήλατο > ποδήλατε
• Λουρίδα > ουρίδα
• Ψαλίδι > ψαλί
• Κλειδί > κράκα
• Γυαλιά > γυαλία
• κύπελο μεταλικό > τασούλι

Αριθμοί

Χρώματα

ΥΠΟΚΟΡΙΣΤΙΚΑ

1. Σε – άθι

Ελία ( ελιά)- ελιάθι
Συντζά( συκιά) – συντζάθι
Τσούα – τσουάθι
Φούκα ( κοιλιά)-φουκάθι
Χούρα ( χωράφι)- χουράθι

2. Σε – άλι

Σούκι ( σκουπίδι) – σουκιάλι
Τσουφά( κεφάλι)- τσουφάλι
Σκούντι ( σκόρδο)σκουγκιάλι
Πούγγα(σακούλι)- πουγκάλι,πουγκαλιούλι
Βότσε (σταφύλι )-βοτσάλι
Έριφο ( κατσίκι)- ρουφάλι

3. Σε -άρι

Ίτε( πανί)- ιτάρι
Όνε( γάϊδαρος) -ονάρι
Κούε( σκύλος) -κουνάρι
Πέτσε( πέτρα)- πετσάρι
Τσέα( σπίτι) – τσεάρι
Κότα- κοτάρι

4. Σε -άτσι

Βαγένι ( βαρέλι) βαγενάτσι
Κακίστρι ( καπίστρι)- κακιστράτσι
Κατούγι( κατώι) κατουγάτσι
Πουλί – πουλάτσι

5. Σε – άτσι

Στρούμα(στρώμα) – στρουμάτσι
Τούμα (στόμα) τουμάτσι
Όγκιουμα(πουκάμισο) – ογκιουμάτσι
Άρτουμα(τυρί)αρτουμάτσι
Σύρμα- συρμάτσι

6. Σε – ι

Άχανε (χόρτα φαγώσιμα)- αχάνι
Σατέρα(κορίτσι)- σατέρι,σατερούλι,σατεράτσι
Σποΐα(στάχτη)- σποΐλι
Κόκαλε ( κόκαλο)- κοκάλι
Πόντυλε(σπόνδυλος)- ποντύλι
Πούα (πόδι)-πόι

7. Σε – ί

Βάνε (αρνί)- βανί- πληθ.βανίζα
Βούλε(κόκκορας)- βουλί- πληθ.βουλίζα
Πρίνε (πουρνάρι)- πρινί
Κάλι(ξύλο)- καλί -πληθ.καλίζα
Χιούρε(γουρούνι)- χιουρί
Μίσα(κουτάλι)- μισί
Γούρνα- γουρνί

Σε- ίτσι

Φαέ (σιτάρι)- φαΐτσι
Κότσυτα (κολοκύθα)- κοτσύτσι

9. Σε – ούλι

Καμπζί(παιδί)- καμπζούλι
Ύο (νερό)- βατσούλι
Ρυάτσι( ρέμα)- ρυακούλι
Σάκο(σακί)- σακούλι
Κατσούα (γάτα)- κατσούλι
Πογκικό (ποντικός)- πογκικούλι
Ντρυνικό(μεγάλο καλάθι)
– ντρινικούλι
Σανία(σανίδα)- σανιούλι
Κάρυ (καρύδι)- καριούλι

10. Σε – ούνι

Τσάο (τράγος)- τσαούνι
Κόκο (κουκί)- κοκούνι
Κώακα (σκουλήκι)- κωακούνι
Κρίε(κρέας)- κριαούνι
Βρέο(οβριός)- βρεούνι
Αχρά(αχλάδι)- αχραούνι

11.Σε – ούτσι ,ούσι

Αγό(λαγός- αγούτσι
Καφέ- καφούτσι
Άντε(ψωμί)- αντούτσι
Κάλυε ( καλύβα)- καλυούτσι
Άγιε (εκκλησία)- αγιούτσι
Λουπάι (τσουκάλι)-λουπαούσι

12. Σε -ούσικο ( επίθετα)

Αφρέ(ελαφρύς)- αφρούσικο
Καλέ(καλός)- καούσικο
Λευκό(λευκός)- λεκούσικο
Κοτσινέ( κόκκινος)- κοτσινούσικο

Πίσω στην Αρχική σελίδα η  Οι Τσάκωνες y